იძულებითა ჯამბაკურისათა, ამ პოსტებს აქეთ გადმოვიტან, მგალობლის შესამოსელის თემაში ჩავპოსტე და იერთი ჰამბავი მაწია.
იტოგში:
გვერდითა ფორუმში იყო ამაზე საუბარი და მინდა რამოდენიმე მნიშვნელოვანი პოსტი გადმოვიტანო.
შემდეგ სოტირისმა ასეთი პოსტი დადო:
მაგარი დიალოგია
komisia
ულამაზესია ქართული ტრადიციული ჩაცმულობა.
ვეშაპო
ყაბალახზე რას იტყვით?
მე ვეძებ ჩემთვის მინდა
რა მაინტერესებს, ჩოხის ფერი და საერთოდ ტანსაცმლის ფერი თუ განაპირობებდა ან მიანიშნებდა, რომელიმე ფენის, ან კატეგორიის (მაგ: ტავადის, აზნაურის) წარმომავლობას. და რომელი ფერი უფრო იყო პრესტიჟული, უხეშად რომ ვთქვათ (მოდაში)?
G A B O
ვაა რა კაი ფოტოები ვნახეეეეეე.
ერთი იდეა გამიჩნდაა და იქნებ თქვენც მომეხმაროთ.
ესეთი საღამოები რომ ჩატარდეს მაგ:გურული სიმღერების საღამო და გურული სამოსი რომ ეცვას ყველა მომღერალს. და ა.ს.შ. ყველა კუთხეს.როგორი იდეაა?
Cecxladze I
komisia
ქავთარაძე
შენც აპირებ შეკერვას?
ისე ნეტა ამ ფორუმზე გვყავს ვინმე ჩოხოსნებიდან?
komisia
N. R.
komisia
misdevs mela loms
მართალია... უბრალოდ ქვიათ რომ ჩოხოსნები არიან... მეც ვყოფილვარ მაგათ შეკრებებზე რამოდენიმეჯერ... აი თუნდაც მაშინ ქაქუცა ჩოლოყაშვილი, რომ ჩამოასვენეს. ყველა ჩოხოსანი იყო მაშინ იქ, მთაწმინდაზე ვიყავით და მერე ბანკეტი გვქონდა... ბევრი საინტერესო ადამიანია გაწევრიანებული, მაგრამ ბევრიც უბრალოდ, რომ თქვას "ჩოხოსანი" ვარო... არაფერი კეთდება და არც დაფინანსება აქვთ მგონი საკმარისი...
http://bin.ge/file/64652/dato-gugunava--shavi-shashvi-grzeli-gigini-sufris-xelxvavi-.jpg.html
უკაცრავად,სხვანაირად როგორ ავტვირთო არ ვიცი.
http://bin.ge/file/64657/teretlebi.jpg.html
bato
არა,სამწუხაროდ არაფერი ვიცი ისე,ტიპიური იმერელი თავადები არიან
http://imageshack.us
tako_chicho
მგონი მართალია, ჯერ სამოქმედო გეგმა უნდა ჰქონდეთ. შეიძლება უბრალოდ იყოს ჩოხოსანთა დასი, მაგრამ როცა ორგანიზაციის სახე აქვს და ოფისი აქვთ სამებაში, რაღაცას ხომ უნდა აკეთებდნენ? გუშინ იქ ვიყავით და ისეთი ირონიით საუბრობდნენ ბიჭები ჩოხოსნებზე, რომ გული დამწყდა. არადა მართალია, ბუტაფორული რაღაცა გამოვიდა ეს ჩოხოსანთა დასი. იქნებ იდეები მოგვაწოდოთ, რა უნდა აკეთონ? მერე საჭირო ხალხის ყურამდეც როგორმე მივიტანთ.
M.M.
M.M.
komisia
ხალხო, რას დასცინით, ეგენიც ჩვენები არიან! დაცინვას ჯობია, დახმარებაზე ვიფიქროთ, თორემ შეჭამა ჩოხები ჩრჩილმა. დავიჯერო რომელიმე ჩოხოსანი აქ არ იხედება? თქვით რამე
M.M.
M.M.
ახლა ვკითხავ ჩოხოსნებს, მართლა აკეთებენ რაღაცეებს და ჩვენ არ ვიცით მგონი უბრალოდ...
M.M.
მე წარმოგიდგენთ გრაფიკოს ნინო (ბრაილოვსკი) ბრაილაშვილის ნახატებს წიგნიდან "საქართველოს ეთნოგრაფიიდან", სადაც არის მისი ჩანახატები საქართველოს სხვადასხვა კუთხის ხალხის სამოსელის შესახებ
http://imageshack.us
დასაცლეთ საქართველო
1-2 მეგრელები და გურულები;(მეგრელები ატარებდენენ ნაწილობრივ იმერულ ნაწილობრივ გურულ ტანსაცცმელს) 3-6 იმერლები; 8-9 აჭარლები
http://imageshack.us
მაღალმთიანი რაიონები
1-2 თუშები; 3-6 ხევსურები; 7 სვანი; 8-10 რაჭველები
http://imageshack.us
აღმოსავლეთ საქართველო
1-ქართლელი გლეხი; 2-მოქალაქე ხელოსანი; 3-მოქალაქე ვაჭარი; 4-7 მაღალი წოდების ქართლელები და კახელები; 8-9 ინგილოები
catherina_10
რომელი წლების ჩანახატებია ეგენი?
ჩანახატები გაკეთებულია უშუალოდ მისი ყოფნის დროს სხვადასხვა კუთხეში ეს არის დაახლოებით 1940-1965 წლები,
kidev maqvs sxva suraTebic da sevecdebi davdo uaxloes momavalSi
catherina_10
http://imageshack.us
ყაბალახის ტარების წესი სამეგრელოში (1949 წ.)
http://imageshack.us
http://imageshack.us
http://imageshack.us
http://imageshack.us
http://imageshack.us
http://imageshack.us
http://imageshack.us
http://imageshack.us
http://g.imageshack.us/g.php?h=522&i=fotgeo004sh9.jpg
http://imageshack.us
http://imageshack.us
URL=http://imageshack.us][/
catherina_10
აუ რა მაგარი სახე აქ... სუფთა ქართული.
catherina_10
ხევსურებს ჩოხა არ ეცვაათ... რაგაც მეეჭვება.
ქავთარაძე
რომელ სურათზე ამბობ?
სამოსი
ისევე როგორც სხვა ერების წარმომადგენლები, ქართველებიც უძველესი დროიდანვე, ორიგინალურად, თავისებურად იმოსებოდნენ. რასაც მრავალი მიზეზი განაპირობებდა. მკვლევართა აზრით, სხეულის ხელოვნური საფარის, ტანსაცმლის ფორმებს განსაზღვრავს ეთნიკური ნორმები და ეკოლოგიური პირობები, სამეურნეო მდგომარეობა და ხალხთა შორის კულტურულ-ისტორიული კავშირი. ადამიანმა ქვის ხანაში ისწავლა ტყავის დამუშავება, ნაჭრების ერთმანეთზე გადაბმის ხერხი. უფრო მოგვიანებით კი აითვისა ქსოვის ტექნიკა.
ტანსაცმლის პირველყოფილი სახეა შეუკერავი მოსასხამები და სხეულის გარკვეული ნაწილების დასაფარავი ნაჭრები. პირველიდან განვითარდა სამხრე, მეორიდან წელსქვედა სამოსელი. ფეხის უმარტივესი საფარავი საფუძვლად დაედო ფეხსაცმლის ფორმებს. ტანსაცმლის ჩამოყალიბებაზე დიდი გავლენა მოახდინა კლიმატურმა პირობებმა. ტროპიკულ ქვეყნებში დამკვიდრდა თეძოზე შემოსახვევი სამოსელი, ცივსა და არქტიკულ ქვეყნებში - ბეწვის ტანსაცმელი.
საზოგადოების განვითრების გარკვეულ ეტაპზე ერთმანეთს გაემიჯნა ქალის და მამაკაცის, გათხოვილი და გასათხოვარი ქალის, ყოველდღიური და სადღესასწაულო, რიტუალური, საქორწილო და სამგლოვიარო და სხვა ტანსაცმელი. გაჩნდა ტანსაცმლის პროფესიული და კლასობრივი სახეები.
ძველი ხალხებიდან სიშიშვლეს მხოლოდ ბერძნები არ ერიდებოდნენ, მაგრამ ბერძნულ გემოვნებას და ტრადიციებს ბრძოლა გამოუცხადა ქრისტიანობამ, ბიზანტიაში დაიწყეს მძიმე ქსაოვილისგან შეკერილი სამოსის ტარება, რაშიც ადამიანის სხეული გაუჩინარდა. სხეულის წარმომჩენი სამოსი უფრო მოგვიანებით გაჩნდა ევროპის ხალხებში, რასაც საფუძვლად დაედო ჩრდილოეთიდან და აღმოსავლეთიდან წამოსული ელემენტები-შარვალი და ხალათი.
მრავალი საერთო ელემენტი აქვს კავკასიელ ხალხთა სამსოსელს. განსაკუთრებით მამაკაცის ტანსაცმელს, რომელიც ჩოხა-ახალუხით, შარვლით, ტყავის ფეხსაცმლითა და ქუდით არის დაკომპლექტებული და ვერცხლის იარაღით გაწყობილი. ქალის ტანსაცმელი უფრო რეგიონალური იყო, მაგრამ ყაბარდოელების, ჩერქეზების, ოსების და ქართველების კოსტიუმთა შორის სიახლოვე აქაც შეიმჩნევა. კავკასიას, კერძოდ საქართველოს, თავისი მდგომარეობისა და მდებარეობის გამო ურთიერთობა ჰქონდა ძველი და ახალი სამყაროს ქვეყნებთან. საბერძნეთი, რომი, ბიზანტია, ირანი, ოსმალეთი, დასავლეთ ევროპა, რუსეთი.) ამ კონტაქტების შედეგად ქართველმა ხალხმა აითვისა და შემოქმედებითად გაითავისა, როგორც აღმოსავლეთის, ისე დასავლეთის ცივილიზაციათა მიღწევები. ქართველი ხალხის მრავალსაუკუნოვანი თვითმყოფადი კულტურა, კერძოდ ტანსაცმელი. საერთო კავკასიურ ტრადიციებთან ერთად ამ ფართო კავშირების კვალსაც ატარებს.
საქართველოს ტერიტორიაზე მოპოვებული არქეოლოგიური მასალა ადასტურებს, რომ სამოსელის დასამზადებლად უძველესი დროიდან იყენებდნენ სელის, კანაფისა და მატყლის ქსოვილებს. დასამაგრებლად და მოსართავად ხმარობდნენ ღილებს, ხრიკებს, ქინძისთავებს, ბალთა-აბზინდებს და ა.შ.
ქართული ტანსაცმლის ისტორიას არქეოლოგიურ მასალებთან ერთად ავსებს უცხოელ მოგზაურთა ცნობები, სადაც ქართველთა წინაპარი ტომების სამოსელზეა საუბარი. ფეოდალურ საქართველოში გავრცელებული სამოსელის ნიმუშების აღდგენა ხდება ძირითადად სტელებისა და ტაძრების ფასადების მიხედვით. ამ მასალას ემატება ფრესკების, ჭედური ხელოვნების ნიმუშების, საფლავის ქვების, ნუმიზმატიკის, მინიატურების, ისტორიული წყაროების, ლიტერატურული ძეგლების მონაცემები და უცხოელ მოგზაურთა ჩანაწერები. დადგენილია ფეოდალურ საქართველოში გავრცელებული სამოსელის სხვადასხვა სახეობები. სამეფო-სადედოფლო, საერისკაცო, სამოხელეო, სამღვდელთმოძღვრო, ბერული, ვაჭრული, სამხედრო, სამგზავრო ანუ საღარიბო, სადიაცო, სამამაცო. ასევე დანიშნულებით განსხვავებული ფორმები: საშინაო და საგარეო, საქორწინო, სამგლოვიარო. შესწავლილია ე.წ. სამოსელი ქუეშეთი და სამოსელი ზეითი. ხერხდება ტანსაცმლის ფორმათა მონაცვლეობის დადგენა სხვადასხვა ისტორიული ეპოქისთვის. მეცხრამეტე საუკუნის მეორე ნახევარში დამოწმებულია საქართველოს სხვადასხვა რეგიონში გავრცელებული ტანსაცმლის სხვადასხვა კომპლექსი, რომლებიც ხანგრძლივად გამოყენების გამო საგრძნობლად დაშორდნენ თავდაპირველ სახეს.
უძველესი ფორმები შემოინახა მთამ, სადაც განსაკუთრებით საინტრესოა ქალის ტანსაცმელი. აქ გამოყენებული ორიგინალური ელემენტებისა და გაწყობის ხერხების მრავალფეროვნება ქართული ხალხური ჩაცმულობის განუმეორებელ კოლორიტს ქმნის. ასეთია ხევსურული, რაჭული, თუშური, მოხევური, აჭარული, ინგილოური და სხვა კომპლექსები. ქალის ხევსურული ტალავარი შედგება კვართისებრი თარგის კაბისგან. - სადიაცოსგან. რასაც ახლავს ზემოდან შემოსაცმელი ქართული გახსნილ სახელოებიანი ფაფანაგი, ან მოკლესახელოებიანი "ქოქოლო", ჩიხტისმაგვარი თავსაბურავი სათაურა და თავზე შემოსახვევი მანდილი. ფეხზე იცვამენ ყელიანი წინდის მსგავს თათებს. ან წინდა პაჭიჭს. ამ კომპლექსის ძირითადი ნიშანია ყველა ელემენტის ფერადი ნაქარგითა და ვერცხლის სამკაულით შემკობა.
თუში ქალის სამოსი სისადავით გამოირჩევა. ერთმანეთს ენაცვლება შავი, ლურჯი და თეთრი ფერები. ძირითადი ელემენტია შალის ერთიანი კაბა - ჯუბა პერანგისებური თარგით, დეკორაციული სახელოებით შედგენილი ტყავის სამოსელი სახელჩაქნეულა, თავზე დასადგომი კუჭურა, და მოსახური მანდილი. ფეხზე ნაქსოვი ჩითები. მოხევე ქალის ჩასაცმელი შეიცავს ისეთ ელემენტებს (კაბა, საგულე, რომელბიც წერილობით წყაროებში მოწმდება და წინ უსწრებს სარტყელ-გულისპირიან ქართულ კაბას. მამაკაცის ჩამულობაში მიუხედავად საგრძნობი ერთგვაროვნებისა, მაინც ხერხდება ზოგიერთი თავისებური კომპლექსის გამოყოფა. ასეთია ხევსურული ტალავარი, რომელშიც შედის ზედატანი, პერანგი, და შარვალ-ნიფხავი, ჩოხა, მრგვლად შეკერილი ნაბდის ქუდი, შიბით ნაქსოვი ფეხსაცმელი, თათები ან ქალამანი ჯღანი და სხვა.
ჩაქურა გავრცელებული იყო აჭარაში. გურიაში და ნაწილობრივ სამეგრელოში. აჭარული კომპლექსის ელემენტებია შალის მოკლე ზედატანი, კვატუჯა ჩოხაჭონია, შალისავე ფართოუბიანი და ხვანჯრით შეკრული შარვალი ჩაქურა, ორჯიბიანი და საყელოიანი ახალუხი ზუბუნი, განიერი და გრძელი კუბოკრული აბრეშუმის სარტყელი თოლა ბულუსი, ყაბალახი, ფეხსაცმელი ლაფჩინი და წინდა პაჭიჭები.
თარგის ორიგინალობითა და შესრუელბის ხელოვნებით კავკასიაში ბადალი არ მოეპოვება ხევსურულ ტალავარს, რომლის შემქმნელთაც იშვიათი ოსტატობით მოუნახავთა ორნამენტის შერჩევის, ფერთა შეხამებისა და სამკაულის მორთვის ხერხები. ქართლის და კახეთის ტანსაცმლის ტიპების მსგავსებას აღნიშავს ისტორიული წყაროები. ეს ტრადიცია მეოცე საუკუნის პირველ ნახევარშიც გრძელდება. აქ დამოწმებულია ტანსაცმლლის კომპლექსი, რომელიც კაბა-ახალუხის ერთიანობას ეფუძნება. ჩაცმულობის ამ ტიპმა მეცხრამეტე საუკუნისთვის უნიფიცირებული ფორმა მიიღო და ფართოდ გავრცელდა სამხრეთ და დასავლეთ საქართველოში, რაჭა-ლეჩხუმში, იმერეთში, შედარებით ნაკლებად გურია-სამეგრელოში. ასევე გამონაკლისს შეადგენს მთის ზოგიერთი რეგიონი. ქართული ჩაცმულობა მეცხრამეტე საუკუნეში საქორწინო სამოსლის ერთადერთ სასურველ ფორმად იყო მიჩნეული და მას როგორც საზეიმო სამოსელს კავკასიაში მრავალრიცხოვანი მომხმარებელი ჰყავდა.
მეცხრამეტე საუკუნის პირველ ნახევარში გაძლიერდა ევროპული გავლენა. ეს პროცესი პირველად ქალის სამოსელს დაეტყო ( გაქრა შეიდიში, ახალუხი, ქოშები.) 60 - იან წლებში ქალის კაბა ხაბარდიანი გახდა. 80 - იან წლებში კი გაჩნდა ქალის ახალი ტიპის კაბა, ახალი ტიპი პრინცესა, ანუ კუდინაი კაბა გარკვეული სახეცვლილებითურთ. მამაკაცის ჩასაცმელიდან მოკლე სამოსელი, ყურთმაჯიანი კაბა და ნაოჭიანი ახალუხი შეცვალა გრძელმა ჩოხა-ახალუხმა, ე.წ. ჩერქეზკამ. მეცხრამეტე საუკუნის ბოლოს გლეხობაში დაცული "ქართული ჩაცმულობა" აერთიანებდა "საქალო" ტანსაცმელში (საცვლების გარდა) კაბას, ქათიბს, თავსაბურავს-ჩიხტას თავსაკრავებითა და კოპით. ლეჩაქ-ბაღდადს, წინდებსა და ფეხსაცმელს. ქართული სარტყელიან-გულისპირიან კაბას ჰქონდა განსხვავებული მოქარგული და მძივებით შემკული გულისპირი და სარტყელი, რომლის დეკორი მცენარეული მოტივებისგან შედგებოდა.
საკაცო ტანსაცმელში შედიოდა საცვლები, შარვალ-ახალუხი, ჩოხა, ქამარი, ნაბდის პატარა ქუდი, ან ცხვრის ტყავის მრგვალი ქუდი. ტყავისავე ქალამანი და წუღა-მესტი, შალის წინდები და პაჭიჭები. ამ კომპლექსის ძირითადი ელემენტი იყო ჩოხა-ახალუხი. ქამარი ვერცხლის ნაწილებით იყო შემკული და ზედ ხანჯალი ეკიდა. ამ კომპლექსების გარდა არსებობდა ტანსაცმლის პროფესიული და სოციალური ნიშნით განსხვავებული სახეობანი. ასევე საგარეო, სადღესასწაულო, თუ სამგლოვიარო სამოსელი. ასეთად შეიძლება ჩაითვალოს მკელის სპეციალური ტანსაცმელი - სამკდილი. სახელოსნო ცენტრებში გავრცელებული მოქალაქის ტანსაცმელი, თბილისელი ყარაჩოხელების ტანსაცმელი, დასავლეთ საქართველოში დადასტურებული სამგლოვიარო სამოსელი-გაქა და სხვა. ხშირად დამოუკიდებელი მნიშვნელობით გამოიყოფა არა მხოლოდ კომპლექსები, არამედ ცალკეული ემენეტებიც, როგორიცაა მაგალითად სვანური ქუდი, (ნაბდის, მრგვალი), იმერული ფაფანაკი (მრგვალი ან ოვალური, კუთხეებამაღლებული და ოქრომკედით ნაქარგი, რომელიც თმაზე აფენია კაცებს), ხელოსნის ვერცხლის მთლიანი ქამარი (მსხვილგობაკებიანი), მონადირის ბანდულები (თასმებდახიდულძირიანი ქალამანი), მწყემსის გვაბანაკი (ნაბდის წამოსაცმელი, მოკლესახელოებიანი და თავზე წამოსადები), ზამთარში ჩასაცმელი გლეხური ქუდები ან საბეჭურები (ტყავი-გრძელი ქურქი, ტყაპუჭი-მოკლე ქურქი, ტყავკაბა-ტყავზე ქსოვილგადაკრული ქურქი. და ა.შ. ) ნაბადი და მრავალი სხვა. ქართული ჩაცმულობის ელემენტთა სიმრავლე მოწმობს დასამზადებელი მასალის ნაირფეროვნებას, გამოჭრის, კერვის, ქარგვისა და ა.შ. ოსტატობის მაღალ დონეს.
ევროპულმა ტანსაცმელმა რომელმაც საქართველოში მეცხრამტე საუკუნის მეორე ნახევარში მოიკიდა ფეხი, მეოცე საუკუნის 30-იან წლებში გაბატონებულ მდგომარეობას მიაღწია. დღეს ქართველები ჩაცმულობის მხრივ ორიგინალური და ინდივიდუალური სტილის მიმდევართა რიცხვში ითვლებიან. ალბათ ესხ განაპირობებს იმასაც, რომ მსხოფლიოს ცნობილ დიზაინერთა შორის თითო-ოროლა ქართველი უკვე გამოჩნდა. მათ შორის საფრანგეთში მოღვაწე ირაკლი ნასიძე მაღალი მოდის სამყაროში ერთ-ერთი საუკეთესოა. ნინო ქარსელაძის, იგივე ნინი ქეის ქუდებს კი სიამაყით ატარებენ ჰოლივუდში და დასავლეთის ქვეყნების მაღალი წრის წარმომადგენლები. უშუალოდ საქართველოში კი ტანსაცმლის და ფეხსაცმლის დიზაინზე არაერთი წარმატებული დიზაინერი მუშაობს.
დიასპორა.გე დროდადრო საინტრესო ინფორამციებს შემოგთავაზებთ საქართველოში და უცხოეთში მცხოვრები ქართველი დიზაინერების შესახებ.
ტანსაცმლის მასალა ძველად
თუშური, ფშაური და ხევსურული ტანსაცმლის შემადგენლობაში აღრიცხული ელემენტების დასამზადებლად ძირითად მასალად მოიხმარეობოდა შინამრეწველური საშუალებით მიღებული შალის ქსოვილის რამდენიმე სახეობა, რომელთა აღმნიშვნელ ზოგად სახელწოდებად გამოიყენებოდა ტერმინი ტოლი. კავკასიის მთიანეთში განლაგებული ზოგიერთი კუთხის მსგავსად, თუშ-ფშავ-ხევსურეთში, ქარხნული პროდუქციის შემოსვლის შემდეგაც მოსახლეობის უმრავლესობა ძირითადად ისევ საოჯახო წესით მიღებული ნაწარმით იმოსებოდა. ამიტომაც საქართველოში დიდი ხნის განმავლობაში, ფაქტობრივად დღესაც დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა მატყლის წარმოებასა და მის საფუძველზე აღმოცენებული ტრადიციული ხელობის ერთ-ერთ ძირითად დარგს - ფეიქრობას, სადაც ძირითადად ქალები იყვნენ დასაქმებული.
შემოდგომაზე ქალებს ოჯახში შემოსული მატყლის საერთო მარაგიდან გამოეყოფოდათ წილი. გასათხოვარი ქალი რძალთან შედარებით ნაკლებს ღებულობდა. მთიელი ქალის მატყლთან დაკავშირებული საქმიანობა წლის განმავლობაში ასე იყო განაწილებული: ოქტომბერში მატყლის გარეცხვა, გაშრობა. ნოემბერსა და დეკემბერში გაჩეჩვა. იანვარში დართვა, თებერვალში დაძახვა ჯარაზე. მარტ-აპრილში შალის მოქსოვა. ასე, რომ, გაზაფხულზე, მინდვრის სამუშაოების დაწყებამდე, ქალს ამგვარი სახის სამუშაო დასრულებული უნდა ჰქონოდა.
დღეს მატყლს ძირითადად იმისთვის ჩეჩავენ და ართავენ, რომ თბილი წინდები და სხვადასხვა მარტივი სამოსი მოქსოვონ. თუმცა, ბოლო დროს იმის გამო, რომ საზოგადოებაში ეროვნული სამოსის ჩაცმის ტენდენცია შეიმჩნევა, კვლავ დიდი ყურადღება ექცევა ხევსურული ტალავარის და ჩოხების შესაკერად ძველებური მეთოდებით შესაკერი მასალის დამზადებას. ამასთან, ქართველი დიზაინერები წარმატებით მუშაობენ ინდივიდუალური მეთოდებით ახალ-ახალ ქსოვილების მიღებასა და დამზადებაზე.
ამოვიდა თემა მაღლა.
ქავთარაძე
ერთადერთი ხევსურებზე და მიმდებარე ხალხებზე შეიძლება ითქვას სრული დარწმუნებით, რომ ნამდვილად ქართული წარმომავლობის (სხვაგან რომ არსად არ გვხვდება) ტანსაცმელი აცვიათ.
marianitta
marianitta
marianitta
marianitta
https://www.raybans-outlet.us.com/
https://www.raybans-outlet.us.com/
https://www.raybans-outlet.us.com/
https://www.rolexswatches.us.com/
https://www.adidasyeezyonlinestore.us/
https://www.adidasyeezy-shoes.com/
https://www.adidasyeezy-shoes.com/
https://www.newyeezys.us/
https://www.raybans.uk.com/
https://www.raybans.uk.com/
https://www.raybansglasses.com/
https://www.raybansglasses.com/
https://www.ray-banoutlets.com/
https://www.ray-banoutlets.com/
https://www.nike-factorys.us.com/
https://www.raybans-sunglasses.us/
https://www.nike-factorys.us.com/
https://www.newyeezys.us/
https://www.raybans-sunglasses.us/
https://www.nikeonlienoutlet.com/
https://www.nikeonlienoutlet.com/
https://www.yeezysshoes.com/
https://www.niketrainers.uk.com/
https://www.niketrainers.uk.com/
https://www.yeezysshoes.com/
https://www.rolexs.us.com/
https://www.rolexwatches.uk.com/
https://www.pandorajewelrys.us/
https://www.pandoracharmss.us/
https://www.pandorajewelryusa.us.com/
https://www.charms-pandora.com/
https://www.travisscott-jordan1.com/
https://www.airsjordans.com/
https://www.jordan-11s.com/
https://www.jordans-11.com/
https://www.jordansshoes.org/
https://www.moncler-outlets.com/
https://www.off-white.us.org/
https://www.yeezy-450.com/
https://www.yeezys500.com/
https://www.nikeoutlet-factory.com/
https://www.jordans4s.com/
https://www.jordanretro4.com/
https://www.jordan-shoes.us.com/
https://www.yeezyyeezy.com/
https://www.yeezys-700.com/
https://www.yeezys-supply.com/
https://www.offwhiteshoess.com/
https://www.nflsjerseys.us.com/
https://www.retro-jordan.com/
https://www.nikeair-jordan.com/
https://www.jordanshoes.org/
https://www.jordans-shoes.com/
https://www.yeezy350-v2.com/
https://www.adidasyeezys.com/
https://www.yeezyoutlet.us.com/
https://www.yeezy-700.us.com/
https://www.yeezyv2.us.com/
https://www.nike-outlets.com/
https://www.yeezy-shoes.us.com/
https://www.yeezyfoam-runner.com/
https://www.nikestoreoutlet.us.com/
https://www.nikeoutletfactory.us/
https://www.aj1.us.com/
https://www.uncjordan1.us/
https://www.jordan-13.us/
https://www.jordanaj1.com/
https://www.yeezy-supply.com/
https://www.yeezy-zebra.com/
https://www.jordan-5.us/
https://www.jordan1low.com/
https://www.air-jordans.us.org/
https://www.pandoracharms.uk.com/
https://www.adidasuk.uk.com/
https://www.adidasyeezyofficialwebsite.com/
https://www.yeezy350.us.com/
https://www.jordan1.uk.com/
https://www.supplyyeezys.us/
https://www.nikeshoes.cc/
https://www.nikeoutlet.uk.com/
https://www.pandoraoutlet.org/
https://www.jordanshoess.com/
https://www.air-jordan4.com/
https://www.adidas-yeezy.org/
https://www.air-jordan11.com/
https://www.air-jordan1.com/
https://www.nike-jordans.com/
https://www.jordan-1s.com/
https://www.pandorauk.uk.com/
https://www.nikejordan1.com/
https://www.jordan-1.org/
https://www.yeezyslides.us.com/
https://www.nikeairvapormax.us/
https://www.nikevapormaxflyknit.com/
https://www.airjordan1-mid.com/
https://www.yeezyadidas.de/
https://www.adidasyeezy.me.uk/
https://www.yeezy350.de/
https://www.nikes.us.com/
https://www.nikeoutletstoreonlineshopping.us/
https://www.yeezystore.us.com/
https://www.nflshopofficialonlinestore.com/
https://www.nikeuk.uk.com/
https://www.yeezy.uk.com/
https://www.yeezy350.uk.com/
"ორიგინალური იყო ხევსურული ტანსაცმელი ჯვრებისა და სხვა სიმბოლოების გამოსახულებით. ხევსურული "ტალავარი" (კოსტიუმი) იშვიათ ნიმუშს წარმოადგენს. ეს ტანსაცმელი მნიშვნელოვანია როგორც თავისი მასალისა და თარგის გამო, ისევე და კიდევ უფრო მეტად, ორნამენტის გამოც".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 149/
"კავკასია როგორც ერთიანი რეგიონი მისი თანამედროვე კონფიგურაციით, ძირითადად XVII-XVIII საუკუნეებიდან (აქ გამართლებული იქნებოდა მხოლოდ XVIII ბოლო პერიოდზე ყოფილიყო მითითება) არსებობს, მას შემდეგ, რაც ქართული სამოსი ჩოხა-ახალუხი, რომელმაც ჩერქეზკის სახელწოდება მიიღო, საყოველთაო კავკასიურ სამოსად იქცა".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 411/
"მეცნიერთა წრეში საყოველთაოდ ცნობილია იმავე სვანეთში ლაღამის ეკლესიის ფრესკა, რომელიც შესანიშნავადაა ჩვენამდე მოღწეული და რომელზედაც გამოხატულია ქტიტორი, ადგილობრივი ფეოდალი შალვა ქირქიშლიანი. ის ტრადიციული ქართული მამაკაცის კაბით არის შემოსილი. გრძელი კაბა ქტიტორს წვდება თითქმის კოჭებამდე (კოჭებს ზემოთ დაახლოებით 15 სანტიმეტრზე), ჩახსნილია და წელში გამოყვანილი. ზედატანი ტანზე მჭიდროდაა მორგებული და, რაც მთავარია, ისევე როგორც ჩოხას, მასაც გულისპირი ამოჭრილი აქვს და წელს ზედა ნაწილი ღილკილოებით აქვს შეკრული. კაბის შიგნით, ისევე როგორც გვიანი შუა საუკუნეების ჩოხის შიგნით, გრძელსახელოებიანი პერანგი//ახალული აცვია, რომელსაც ახალუხისაგან ის განასხვავებს, რომ ფეხზე მდგომი საყელო არა აქვს მიკერებული (კაბაა საყელოიანი). წელზე, ისევე როგორც ჩოხის მმოსავთ, შალვა ქირქიშლიანს გრძელი და სწორი ხმალი აქვს შემორტყმული. წარწერის თანახმად, მესტიის თემის სოფელ ლაღამის მაცხოვრის ეკლესია, რომელშიც შალვა ქირქიშლიანის პორტრეტული გამოსახულებაა, XIV საუკუნეშია აგებული და მოხატული. ლაღამის ფრესკაზე გამოსახული ქირქიშლიანის ფრესკა ფაქტობრივად პირველი სამოსია, რომელზედაც მამაკაცის კაბა ჩახსნილია და მისი ზედა ნაწილი ღილკილოებით არის შეკრული. თუ ვახუშტის ზემომოყვანილ სიტყვებსაც გავიხსენებთ, რომ ერთმეფობისას "კაბა გრძელი კოჭამდე უღილოდ" იყო გავრცელებული. გამოდის, რომ სვანი ფეოდალის კაბა პირველი ჩახსნილი კაბაა, იგი ჩოხა-ახალუხის აშკარა პროტოტიპია (კაბის ქვეშ ქირქიშლიანს იმავე სიგრძის მოწითალო შიდა სამოსი - ახალუხი აცვია)".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 400/
"უნდა აღინიშნოს, რომ საქართველოში ჩვეულებრივ გამოსასვლელ ჩოხებთან ერთად ჰქონდათ საყოველდღიურო, სამუშაო ჩოხებიც: "საყოველდღიურო, სამუშაო ჩოხას 72 წ. ჯოტო სტეფანეს ძე ხულორდავას (ზუგდიდი, 1970 წ.) ცნობით, ჯიბეებს უკეთებდნენ. ასეთი ჩოხით, მისივე თქმით, თავმომწონე კაცი გარეთ არ გავიდოდა, სირცხვილი იყო". "მარტო ახალუხით სტუმართან გამოჩენა არ შეიძლებოდა. მასთან მასპინძელი აუცილებლად ჩოხა-ახალუხით და ქამარ-ხანჯლით დამშვენებული წარსდგებოდა".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 390/
"გიორგი ჩიტაია: ქართული ეროვნული ტანსაცმლისთვის დამახასიათებელი ძირითადი ელემენტებიდან მე მიმაჩნია: ფორმის დახვეწილობა და სინატიფე, რომელიც ხაზს უსვამს სხეულის სილამაზეს; იგი წელზე გაწყობილია, შეხამებულია ფერთა ჰარმონიას, გათვალისწინებულია პირისახის, კანის და თვალის გუგას ფერები".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 381/
"ქართულმა ყოფამ ხევსურეთის ისტორიულ-ეთნოგრაფიულ მხარეში შემოინახა უძველესი სამოსი ხევსურული ტალავარი. დახვეწილია ქართული ჩოხა, რომელიც ქართველი მამაკაცის ჩაღილულ კაბაზე (ასეთი სამოსი კი მრავლად გვხვდება ქართული ტაძრების ფრესკებზე) მკერდის არეში მასრების ჩასაწყობის მიკერების შედეგად განვითარდა და მიიღო საბოლოო ფორმა".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 359/
"მამაკაცის სამოსი - ჩოხა-ახალუხი - საქართველოში გაჩნდა და აქედან შეითვისეს ის კავკასიის სხვა ხალხებმა"
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 382/
"ქართველი მამაკაცის სამოსი ოდითგანვე რომ კაბა/ჩოხა იყო, ამას თედო სახოკიას მიერ ქობულეთელი მაჰმადიანი ქართველის, აზნაურ ყურუშაღა ჭყონიასგან გაგონილი თამარის ანდერძისეული შემდეგი ხალხური ლექსიც ადასტურებს: "ათასი კაბა ყმა მყავდა:/ ყველანი ოქროს ღილითა; / ვაჭმევდი დედალ ხოხობსა, / ვასმევდი ბროლის ჭიქითა. ვინცა შემება, შევები / ალალითა და ჯიქითა / აწი თქვენ იცით, მეფენო, / ვინც დარჩით ამის იქითა"... ბუნებრივია, ამ ლექსში საუბარია იმაზე, რომ თამარ მეფეს კაბით შემოსილი ათასი ყმა ჰყავდა".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 383/
"მწუხარებისას საქართველოში სამგლოვიარო სამოსით არა მხოლოდ ქალები, არამედ კაცებიც იმოსებოდნენ"
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "შუა საუკუნეების ქართული ხალხური კულტურა", გვ. 25/
"არქეოლოგიურად კოლხური სელის უძველესი ნიშნები აღმოჩენილია ბრინჯაოს ხანის შრეებში. ირკვევა, რომ სელი კოლხეთში არა მარტო საკვებ, არამედ საკულტო მცენარედ ითვლდებოდა. მისი სამოსელი სიწმიდისა და სისუფთავის სიმბოლოდ აღიქმებოდა. ვარაუდობენ, რომ ძვ.წ. V-III საუკუნეებში სამარხებში (ვანი, ქობულეთი, ბალაგომი) აღმოჩენილი სულის ქსოვილები მიცვალებულთა სუდარისთვის იყო გამოყენებული"
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "შუა საუკუნეების ქართული ხალხური კულტურა", გვ. 52/
"საქართველოში გლეხსაც და დიდებულსაც ჰქონდა საგზაო, საშინაო და გამოსასვლელი//სასტუმრო ტანისამოსი"
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "შუა საუკუნეების ქართული ხალხური კულტურა", გვ. 24/
"ტანსაცმლის მოსართავად გამოყენებული იყო მარგალიტები, სხვადასხვა სახის ძვირფასი და ფერადი ქვები, სახიანი ან მოქარგული ქსოვილები, წელზე შემორტყმული ჰქონდათ სხვადასხვა ფორმის ტყავის ან ნაჭრის ქამრები. ასეთი სახის ჩაცმულობა საქართველოში VI-X საუკუნეებში გვხვდება".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "შუა საუკუნეების ქართული ხალხური კულტურა", გვ. 243/
"დღემდე შემორჩენილი, ტანისამოსის აღმნიშვნელი ტერმინების უმეტესობა არაქართულია, მათი დიდი ნაწილი საუკუნეების განმავლობაში ილექებოდა ქართულ ენაში. თვით ტერმინი ტანიც სპარსული წარმოშობისაა, რომელიც X საუკუნეში დამკვიდრდა ქართულში, მანამდე მის ნაცვლად იხმარებოდა გვამი და შესაბამისად ტანისამოსიც ამ სიტყვით იყო ნაწარმოები. მაგალითად, ზედაგვამი და ქვედაგვამი, ეს ფორმა დღეს მხოლოდ ხევსურების მეტყველებაშია შემორჩენილი".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "შუა საუკუნეების ქართული ხალხური კულტურა", გვ. 247/
"XII საუკუნეში ბიზანტიელი ისტორიკოსები ახსენებენ ძვირფასი ქართული იისფერი ქსოვილისგან შეკერილ სამოსსა და საქართელოში დამზადებულ თავსაბურავს, რომელსაც ბიზანტიელი დიდებულები ატარებდნენ".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ზღვაოსნობა საქართველოში", გვ. 202/
"მნიშვნელოვანია ერთი ამბავი, რომელსაც ქსენოფონტე (ძვ. წ. 431-354 წწ.) მოგვითხრობს იმ დროის შესახებ, როდესაც ის საქართველოში შემოსულ ბერძენთა ჯარს სარდლობდა. "საშინელი სურათი გადაიშალა ჩვენ თვალწინ - წერს იგი. ქალები ხელიდან ისროდნენ ბავშვებს და თვითონაც ვარდებოდნენ (რომ მტერს არ დანებებულიყნენ) ასევე იქცეოდნენ კაცებიც. ერთი ბერძენი დახარბებია ტაოხი კაცის ლამა ტანსაცმელს და ცდილა არ დაენებებინა მისთვის კლდეზე გადავარდნა, მაგრამ ამ უკანასკნელს დაუძლევია, ბერძენიც გადაუყოლებია თან უფსკრულში. ორივენი დაღუპულან". ჩვენთვის მნიშვნელოვანია ტაოხი კაცის "ლამაზი ტანსაცმელი", რომელსაც უკვე ცივილიზებული საბერძნეთის მოქალაქის ასეთი მოწონება დაუმსახურებია, რომ მის ხელში ჩასაგდებად თავგანწირვამდე მისულა.
ახ.წ. II საუკუნის 1-ლ ნახევარში ქართლის მეფის ფარსმან მეორის მიერ ადრიანე კეისართან (117-188 წწ.) საჩუქრად ჩატანილ ოქროთი შემკულ მოსასხამსა და ქართველი მხედრების ჩაცმულობას და აბჯარს რომაელთა საერთო აღტაცება გამოუწვევია".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართული მედიცინის ისტორია", გვ. 23/
"ტანსაცმელი არის ჩვენი შინაგანი მდგომარეობის გამოხატულება. ჩვენი შემეცნების შესაძლებლობები, ჩვენი სიყვარულის უნარი, ჩვენი მოთმინების უნარი, ჩვენი კულტურის უნარი და ა.შ. ჩვენს შესამოსელში ვლინდება, რამდენად ამპარტავნულად, რამდენად თავმდაბლურად, რამდენად გამომწვევად, რამდენად კულტურულად და მორიდებულად იმოსება ადამიანი. ადამიანს გონებას იმისთვის აქვს, რომ ქრისტიანული რეგულირება გაუწიოს როგორც თავის შინაგან ცხოვრებას, ასევე თავის გარეგან ცხოვრებას, რომლის ერთ-ერთი გამოხატულება არის შესამოსელი. მართლადიდებელი ქრისტიანი ვალდებულია, გარეგნულად არავის აწუხებდეს და არ ასხივებდეს ცუდ აურას თავისი ტანსაცმლით, არამედ მისი ტანსაცმელი უნდა იყოს მორიდებული, მოვლილი და სუფთა. ვიყოთ ისეთები, რომ ადამიანებს ადეკვატური აღქმა ჰქონდეთ ჩვენს შესამოსელზე. მართლმადიდებელი ქრისტიანის ტანსაცმელი ადეკვატური უნდა იყოს ჩვენი გარემოსი. თუკი ადამიანი ისე იცვამს ეკლესიაში, როგორც პლაჟზე ან თუკი თეატრში ისე ჩაიცვამს, როგორც იცვამს აბაზანაში, მაშინ მისი ნორალურობის საკითხი შეიძლება ეჭვქვეშ დადგეს"
/დეკ. გიორგი სხირტლაძე/
უზრუნველყოფა Invision Power Board (http://www.invisionboard.com)
© Invision Power Services (http://www.invisionpower.com)
There appears to be an error with the database.
You can try to refresh the page by clicking here.
Error Returned
We apologise for any inconvenience