ბევრთან მიდავია ამ თემაზე , ბევრი მიმტკიცებდა რომ ოსები ქართველები არიან და დასაბამიდან მანდ ცხოვრობდნენ და ბევრჯერ ეს დავა კონფლიქტამდე მისულა
მე ვუმტკიცებ ხოლმე რომ ოსები არ არიან ქართველები და ჩამოსახლებული ტომები არიან ხოლო აფხაზები არიან სუფთა სისხლის ქართველები და სუფთა სისხლის ქართველები არიან და ისეთივე შტოა როგორც მეგრელები და სვანები, აქვთ თავიანთი ენა და ქართული ანბანი. აბა მითხარით რა ინფორმაცია გაქვთ ამასთან დაკავშირებით.
იქნებ რაიმე ისტორიული ნარკვევი გქონდეთ...
ketino
ეხლანდელი და ძველი როგორაა?
ეხლა საქართველოში მცხოვრები სომეხი რომ არაა ქართველი ფაქტია
აფხაზი აფხაზია
ისე მაგარი ხალხია აფხაზები ...
ოსები გადმოსახლდნენ ჩრდილოეთი მხარიდან და არ არიან ქართველები. მაგრამ ჩვენ ძმებად ვთვლით ხოლო აფხაზები სუფთა ქართველები არიან მაგრამ მემგონი გადაშენდნენ ეხლა აფხაზეთში მხოლოდ რუსები ცხოვრობენ,ის ხალხი ვინც ომი მოიგო და თავიანთი ოჯახები საცხოვრებლად ჩამოიყვანა(სომხები ჩეჩნები დაქირავებული ჯარისკაცები)
ქავთარაძე
ეს თემა გადასატანია ისტორიის განყოფილებაში
k@the
პრობლემა არაა, ეგ მოდერმა გადაწყვიტოს
ნოდარიკო
და ისე ჩემო ნოდარ ეხლა სიტუაციაა ისეთი რომ გვჭირდება მაგისი თქმა რომ ოსები ჩვენი ძმები არიან თორე აბა ოსებს კითხე ეხლა ჩვენ ვართ მაგათი ძმები თუ რუსები
ქავთარაძე
ხო ხო ძმები არიან, დავიბრუნებთ ოსეთს და დავწყვიტავთ ყველას !!!!!
ოსებს რო კითხო რუსები არიან ძმები მაგრამ მიწა ჩვენია ხოდა დაახვიონ ჩვენი მიწიდან......თუ არა და ნაკუწებათ გავიტანთ, ჩამოვაყალიბებთ დივერსანტთა ჯგუფს და მერე ნახონ კრემლის ლამაზი წვეტო როგორ გალამაზდება მურით...:X:X:X
ოსები არიან ინდოევროპელები - ისევე როგორც სომხები და რუსები.
ეგენი ერთმანეთს კარგად უგებენ...
ქართველები არ არიან ინდოევროპელები.
აფხაზების წარმომავლობა კი რთული საკითხია - დღევანდელი აფხაზები ნარევი ხალხია - ადგილობრივი უძველესი აფხაზებისა ჩრდილოკავკასიელ აფსუებთან.
ოსები ისეთივე ქართველები არიან, როგორც სპარსები ან ნორვეგიელები.
აფხაზები (თუ აფსუები იგულისხმებიან) ისეთივე ქართველები არიან, როგორც ჩერქეზები ან ყაბარდოელები.
აფხაზებზე.
http://forum.gol.ge/index.php?showtopic=34029&st=0
ჰიუიტი ცნობილია არაობიექტურობით ქართულ-აფხაზური ურთიერთობების მიმართებაში.
მაგრამ ამაში არაა საქმე. აფსუა-აფხაზები ქართველები არ არიან. ამის მტკიცება სასაცილოა. ისეთივე წარმატებით ნებისმიერი სხვა ერი შეგიძლიათ ამოარჩიოთ და მათი ქართველობა ამტკიცოთ. უბრალოდ ამ ერს არ აუშენებია არცერთი (!) ისტორიული ძეგლი აფხაზეთის ტერიტორიაზე. ყველა არის ქართველების ან ბერძნების აშენებული. ეს უკვე სხვა საკითხია
დღეს მომიყვნენ ერთ ამბავს,
1897 წელს მეფის რუსეთს აფხაზეთში გაუკეთებია მოსახლეობის აღწერა
- იქ საერთოდ არაა ნახსენები სიტყვა აფხაზი - მოხსენიებულნი არიან მეგრელები, ადიღევლ-ყაბარდოელები და რუსები და ა.შ
მე-20 საუკუნის აღწერით (1930 წელს ) უკვე ადიღეველ -ჩერქეზ-ყაბარდოელები აღარაა ნახსენები და ჩნდება სიტყვა აფხაზი
ეხლა თქვენის ნებართვით გავხსნი აფხაზური სიმღერების- ფოლკლორის თემას
არის თამაზ გამყრელიძის სტატია ინეტში?
ჰომ ესაა თემა რომელიც ყველაზეუფრო მაინტერესებს და ბევრიც წამიკითხავს ... მიჩხუბია და მიდავია კიდე მოკლედ მოგახსენებთ ჩემს აზრს ....
ოსები რა თქმა უნდა ქართველები არ არიან და საერთოდ არაფერი აკავშირებთ ქართველებთან (წარმომავლობის მხრივ) იმის გარდა რომ ქართველების ტერიტორიაზე ცხოვრობენ ....
ახლა რაც შეეხება აფხაზებს :უძველესი ქართველები, ამის დამადასტურებელი უამრავი ფაქტი არსებობს ... აი მაგალითად: უძველესი დროიდან ქართველი მეფეები "აფხაზის"- სახელით იწოდებოდნენ..
მეორე საინტერსო ფაქტი კი ისაა რომ ქართველ მეფეთა ტიტული ასე იწყებოდა-"მეფე აფხაზთა, ქართველთა, რანთა, კახთა,სომეხთა, შირვან შა და შაჰან შა..." თუკი აფხაზები ქართველები არ არიან, მაშინ რატომ იწყებოდა ქართველ მეფეტა ტიტული აფხაზებით?(გავითვალისწინოთ რომ ისტორიაში არსებოსბ ერთი დაუწერელი კანონი, სხვა ტომის ხალხი, ანუ ვასალები, ანუ დაპყრობილი ხალხები, ბოლოს უნდა ეწეროს, მათი თავში მოხსენიება დაუშვებელია, ქართველ მეფეთა ტიტულატურაშიც ასეა, იწყება აფხაზეთით და აფხაზებით, უძველესი ქართველებით და მთავრდება "სომეხთა, შარვანშა და შაჰანშა" ანუ ვასალებით )
დღევანდელი აფხაზების უმრავლესობა ეთნიკურად ქართველია,ან ნამდვილი მეგრელი ან ნამდვილი აფხაზი, როგორებიც არიან შერვაშიძე-ჩაჩბები, ანჩაბაძე-აჩბები. დანარჩენი კი ჩერქეზულ ადიღეური ტომია,, რომელთაც სხვანაირად აფსუები ქვიათ, და ახლა ჩვენც, სამწუხაროდ აფხაზებს ვეძახით ....
ჩვენ მთავარი პრობლემა კი ვფიქრობ ისაა რომ აფხაზი და აფსუა ერთმანეთისგან ვერ გაგვირჩევია.. მათ ისტორიულად არანაირი საერთო არ აქვთ... აფსუები ჩრ. კავკასიიდან გადმოსახლებული ტომია ... აფხაზები კი უძველესი ქართველები არიან....
სიტყვა "აფხაზეთის" და "აფხაზის" საინტერესო ეტიმოლოგიას წავაწყდი სადღაც და ახლა ტქვენც მოგიყვებით: როგორც ვიცით სიტყვა "აფხაზეთი" მოდის სიტყვა "აფხა"დან რომელიც ზურგს(ამ შემთხვევაში ჩრდილოეთს) ნიშნავს , აქედან გამოდინარე, "აფხაზეთი" შეიძლება გაიშიფროს ამგვარად: "აფხ-ლაზეთი" ანუ "ზურგის"(ჩრდილოეთ) ლაზეთი, ანუ ლაზეთის ჩრდილოეთ ტერიტორია...
"აფხ-ლაზეთი"-ჩრდილოეთ ლაზეთი
"აფხ_ლაზო" ჩრდილოეთ ლაზი
jevrie
მართალი ხარ. აფხაზებზე გეთანხმები.
რაც შეეხება რომელირაცა ძეგლის წარწერას, მარტივია რო ტიტულატურაში საკუტარი წინაა და მერე მოდის დაპყრობილი. რუსი იმერატორის ტიტულატურაც დაიწყებოდა მაშინ ჩუქჩების ტომის ბელადით და მერე წავიდოდა რუსეთის მეფის სახელი,თუკი ბატონი კანუდოსელი-ის აზრს დავეთანხმებით.
სწორი ხარ little jevrie ჯერ საკუთარია და მერეა დაპყრობილი
მაგრამა აქა...
ketino
აფხაზები ქართველები რომ არ ყოფილიყვნენ არც ბაგრატი გამეფდებოდა იქ და არც აფხაზეთით დაიწყებოდა მეფეთა ტიტულატურა ... მე ამის თქმა მინდოდა უბრალოდ
ჰომ რაც შეეხება მამფალს.... შეიძლება შენთვის არ ნიშნავს არაფერს მამფალი დაგეთანხმება თუ არ დაგეთანხმება მაგრამ ჩემთვის ნიშნავს, ჩემი სამეგობროდან ერთ-ერთ ყველაზე ჭკვიან ადამიანად მივიჩნევ და აქედან გამომდინარე მისი აზრი ჩემთვის ყოველთვის ძალიან მნიშვნელოვანია ... რა თემასაც არ უნდა ეხებოდეს აი ასტე! (იმედია დამიფასებ ზემ )
ჯევრიი მაპატიეთ ეს გაოფება...
ერთზე არ გეთანხმები, მაგრამ მეზარება პასუხის გაცემა, ანდე იყოს ეგრე ჩემო გოგონა....
ketino
სახუმარო ადგილი იპოვე ხოლმე, სწორად შეარჩიე.
რაც შეეხება ტიტულატურას და ბაგრატის გამეფებას, ბაგრატი აფხაზი იყო, სისხლით და ბაგრატიონების ასევე, და პირველად რო სწორედ აფხაზეტში გამეფდა ესაა მნიშვნელოვანი, მანამდე ის 975 წელს ქართლში გადაიყვანეს მაგარმ ტიტულატურაში არ იწყება მეფე ქართველთაო და შემდეგ.
და საერთოდაც ქართლი საბოლოოდ აფხაზთა სამეფოისი გახდა და როცა ქუტაიში გახდა მეფე, ბაგრატი მეფე ქართლისაც გახდა მხოლოდ ამის მერ გახდა არტანუჯის მფლობელი.
რაც შეეხება კიდე ნიკის წერას, თუკი ჩემი სახელი წერა არ იცი, არც დაწერო, ამით ზოგიერთ მაბიორს ემსგავსები.
jevrie რაც შეხება კიდე, აფხაზებზე მარტტივი და ლაკონური განმარტება მოგვცა და მაინც და მაინც ტიტულატუირაზე გამოკიდება კიდე არაა აქ საჭირო.
ეს აფხათა თემაა და არა ტიტულატურის განმარტებისა.
აფხაზები,ადიგეები , ყაბარდო ,ბალკარები, კარაჩაელები არიან ერთი ხალხი -ჩერქეზები
რუსების იმპერიამ მათი ადვილად გასაკონტროლებლად დაყო სხვადასხვა გუბერნიებად
საქართველოში ბევრი გვარი არის ჩერქეზული წარმოსობის, მაგალითად ყიფიანები არიან ჩერქეზული წარმოშობის
და ასევე სხვა გვარებიც.
რაც შეეხება ოსებს ესენი არიან ირანული წარმოშობის ტომი. ირანელებიც ინდო ევროპული წარმოშობის ხალხია და შესაბამისად ოსებიც.
კი მაგრამ შირვანშა და შაჰანშა რაღას ნიშნავს?
და არიან ეს ხალხი ქართველები? თუნდაც ისტორიულად?
საკითხთან დაკავშირებით ჩემი აზრია: თავად-აზნაურობა ქართველობა იყო და ბევრი არის კიდეც, დანარჩენები - XVI საუკუნის შემდეგ - აღარ არიან ქართველები.
შარვანშა და შაჰანშა რა შუაშია ქართველობასთან? ან ვინ თქვა ასეთი რამ? მე დავწერე ეგ სადმე? კარგად წაიკითხეთ რა ის პოსტი... მე რომ დავწერე აფხაზების წარმომავლლობასთან დაკავშირებით... მგონი ვერ გაიგეთ კარგად... ან მე დავწერე გაუგებრად... რავიცი ...
დავითი
Lenus
კიდევ 1 დასკვნა იმისა რომ ჩემი პსოტი არ წაგიკითხავტ ბოლომდე
მე ვთქვი რომ ტიტულატურა იწყება აფხაზებით, ძირძველი ქქართველებით და და მთავრდება შარვან შათი და შაჰან შათი, დაპყრობილი ტერიტორიებით.... იისტორიაში ზემოთხსენებული "კანონის" სრული დაცვით... რა არის ამაში გაუგებარი ვერ ვხდები :
აფხაზები ქართველური ტომები იყვნენ ოდესღაც, თუმცა ახლა მათი დიდი ნაწილი გააფსუებულია. თვითონ აფხაზეთიდან ვარ და კარგად ვიცი ეგ პრობლემა. დგევანდელი აფხაზები, რომელთა გვარებს გააჩნიათ მეგრული დაბოლოება, არიან ნამდვილი აფხაზების შთამომავლები, დიდი ნაწილი შესანიშნავად საუბრობს მეგრულ ენაზე, ხოლო მცირე ნაწილს შეუძლია ქართულად საუბარი, თუმცა გაჭირვებით. გუდაუთელი ''აფხაზები'' არიან სინამდვილეში აფსუები და არავითარი საერთო არ აქვთ ქართველობასთან. ოსები კი ქართველები ნაღდად არ არიან, მათ ეთნოგენეზში მონაწილეობდნენ როგორც ინდოევროპელი ალანები, ასევე სხვადასხვა კავკასიელი ტომები, თუმცა ისინი ქართველები არ იყვნენ.
ოსები საქართველოში:
http://www.geogen.ge/index.php?id_menu_up=4&lang=&id_menu=27&abc=0
შიდა ქართლში რუსმა მესაზღვრეებმა ე.წ. საზღვრის აღმნიშვნელი ბანერები დაამონტაჟეს
25-11-2013
ვილნიუსის სამიტამდე რამდენიმე დღით ადრე რუსი სამხედროები ქარელის რაიონში გამოჩნდნენ. მათ სოფელ ღოღეთში ადგილობრივების ნაკვეთებში ე.წ. საზღვრის აღმნიშვნელი ბანერები დაამონტაჟეს. სხვა მოსაზღვრე სოფლების წარწერებისგან განსხვავებით მათზე წარწერა რუსულ და ოსურ ენებზეა.
შინაგან საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენლების განცხადებით, სიტუაციას ადგილზე სწავლობენ. ძალოვან უწყებაში ამბობენ, რომ საკითხს ჟენევის მოლაპარაკებებზე განიხილავენ. გარდა ამისა, შინაგან საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენლებმა ინფორმაცია ევროკავშირის მისიას უკვე მიაწოდეს.
"ე.წ. სახელმწიფო საზღვრის ამსახველი ტრაფარეტების მონტაჟი ჩვენი მოსახლეობის მიერ დამუშავებულ მიწებზე ხდება. მოსახლეობის დაცულობის მიზნით გავაძლიერებთ პატრულირებას. ინფორმაცის მოვაწოდებთ ჩვენს პარტნიორ ქვეყნებს, დიპლომატიურ მისიებს, ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისია ამ პროცესში უკვე ჩართულია",- განაცხადა შსს-ს ანალიტიკური დეპარტამენტის ხელმძღვანელმა დავით სუჯაშვილმა.
ოსები არ არიან ქართველები, ისინი პირველად საქართველოს ტერიტორიაზე მაშინ გამოცჰნდნენ როდესაც, თემურ ლენგის მიერ აწიოკებულნი, იძულებულები გახდნენ მიეტოვებინატ თავიანთი საცხოვრისი და გადმოსახლდნენ ცენტრალურ კავკასიონში, ისინი ართუ ქართველები იყვნენ არამდ ესხმოდნენ კიდეც ქართულ ტერიტორიებს თავს და იკავებდნენ სოფლებს მაგალითისთვის მათ მთლიანად დაიკავეს სოფელი ჯავა.
როდესაც გიორგი ბრწყინვალებ მონღოლებისაგან გაწმმინდა საქართველო და მათ ოსებიც მიაყოლა, ამის შემდგომ ოსების კვალი არ ჩანს დაახლოებით მეთექვსმეტე მეჩვიდმეტე საუკუნემდე, ხოლო უკვე მეთვრამეტე საუკუნეში აქტიურად ხდება მათი ჩამოსახლება ქართულ ტერიტორიებზე რასაც მრავალი მიზეზი ქონდა, აი უკვე 1922 წლეს ოსების რაოდენობა საქართველოში 1886წელთან შედარებით, 105-ჯერ იზრდება, ამის შემდეგ სავარაუდოა, ჩემი აზრით ის რომ მათ გაიარეს ის პროცესი რაც ვთქვათ მოხდა ყივჩაღების შემთხვევაში, ჯერ იყვნენ ყივჩაღები შემდგომ ეტაპზე ნაყივჩაღარები და ბოლოს შეერწყნენ ქართველებს, ასეა სავარაუდებელი ოსებთან მიმართებაში ეთნიკურად არაქართველების გაქართველება მოხდა
"წმინდა იოანე მანგლელი (+1751) და მისი მოწაფეები დაუცხრომლად და დაუღალავად ქადაგებდნენ, ასწავლიდნენ და ავრცელებდნენ ჩრდილო კავკასიის ხალხებში ქრისტიანობას.
მათ მრავალი ადამიანი მოაქციეს ქრისტეს რჯულზე, განსაკუთრებით ოსები. ამიტომ წმ. იოანე სამართლიანად ითვლება ოსეთის ახალ განმანათლებლად".
"ეთნიკური აფხაზების დიდი ნაწილი აფხაზეთში საბჭოთა ხელისუფლების დამყარებას აქტიურად ეწინააღმდეგებოდა.
მიუხედავად იმისა, რომ ოსების გარკვეული ნაწილი მხარს უჭერდა წითელ არმიას საქართველოს გასაბჭოებაში, ეთნიკური ოსების მნიშვნელოვანი ნაწილი 1921 წლის თებერვალ-მარტში საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მხარდაჭერად რჩებოდა."
/"საპატრიარქოს უწყებანი" N9, 2014/
"საქართველო აფხაზებთან და ოსებთან ძმურ ურთიერთობას ადრე თუ გვიან აღადგენს და აღადგენს ტერიტორიულ მთლიანობასაც, რადგან სიმართლე და სამართლიანობა აუცილებლად იზეიმებს".
/ილია II/
"ოსეთის ერის ისტორია მეტისმეტად სიბნელითაა გარემოცული. ოსებმა არც თავისი უძველესი დროის ისტორია იციან, არც შემდეგი დროის, არც საშუალო საუკუნის და არც უახლოესი საუკუნეების.
ოსები ცნობებს თავიანთი ისტორიის შესახებ უნდა უმადლოდნენ ქართულ მემატიანეებს და საქართველოს ისტორიის წყაროებს"
/ზაქარია ჭიჭინაძე, 1916 წ.
"კრიალოსანი" N1, 2015, გვ.19/
"ოსებს არ ეკადრებათ ქართველების მტრობა და შეძულება, ამას იგინი სასტიკად უნდა ერიდებოდნენ, რადგანაც ქართველთა შეგინება იქნება მათ მამა-პაპათა საფლავების შეგინება. ასეთ შეგინებას ოსები უნდა მოერიდონ.
ოსებს თუ ადამიანური ნამუსი და სირცხვილი სულ არ დაუკარგავთ, მაშინ მათ ჩვენი და მათი მტრები უსათუოდ უნდა გამოააშკარაონ. ეს გამოაშკარავება იქნება ის, რომ იგინი ჩვენი ამაგის დაწიხვლას თავს დაანებებენ, ჩვენს პურმარილს და სიკეთეს არ დაივიწყებენ, მასთან არც თავიანთ მამა-პაპათა ღირსებას შეაგინებენ".
/ზაქარია ჭიჭინაძე, 1916 წ.
"კრიალოსანი" N1, 2015, გვ.21/
"ოსი ხალხის ეთნოფსიქოლოგიაში რაღაცნაირად დევს წყენის გულში ჩადება, მიუტევებლობა".
/პოეტი მზია ხეთაგური
"კარიბჭე" N2, 2009, გვ.27/
"მე მაინც მგონია, რომ შეუძლებელია ოსები და ქართველები ერთმანეთს მტრობდნენ. ცხინვალში თითქმის არ არსებობს ოსური ოჯახი, რომელთა ნათესაობაში თითო-ოროლა ქართველი მაინც არ ერიოს (ასევეა ქართულ ოჯახებში). როგორც კვერცხის გული და ცილა, ისეა ჩვენი ცხოვრება ერთმანეთთან ათქვეფილი. ამიტომ ჩვენი გაყოფა და დაცალკევება წარმოუდგენლად მიმაჩნია".
/პოეტი მზია ხეთაგური
"კარიბჭე" N2, 2009, გვ.27/
"დამერწმუნეთ, ოსები დღეს მართლა განიცდიან იმას, რომ რაღაც, ყველაზე მთავარი დააკლდათ. მიწა კი დარჩათ, მაგრამ მიხვდნენ, რომ ის ადამიანი უფრო ფასეული ყოფილა, ვინც ამ მიწაზე ცხოვრობდა, ვიდრე მისი ნასახლარი".
/მამა ანდრია მიდოდაშვილი
"კარიბჭე" N20, 2010, გვ.32/
"1872 წელს აქ მღვდლად ყოფილა ქართველი მოძღვარი მამა გრიგოლი. მას მშვენივრად სცოდნია ოსური ენა და ოსების ზნე-ჩვეულებანი. იგი დღენიადაგ ოსების მართლმადიდებლობაზე მოსაქცევად იბრძოდა. განსაკუთრებით უწუნებდა მათ ქურდობისადმი მიდრეკილებას".
/"კარიბჭე" N13, 2009, გვ.22/
"ზემო როკაშივე ექვსი "ზაფპაძ" ანუ ზაპაძ - ჩვეულებრივი ორსართულიანი აკლდამაა. თითოეული მათგანი კლდეში გამოკვეთილი ოთახია, რომელშიც მიცვალებულს შეასვენებდნენ (ოსები მიცვალებულს მიწაში არ მარხავდნენ)".
/"კარიბჭე" N13, 2009, გვ.22/
"თითოეულ ოსურ ოჯახს სამი ხაბიზგინა და ერთი ბოთლი არაყი მოჰქონდა, რადგან ღვინის კულტურა მათში არ იყო".
/"კარიბჭე" N13, 2009, გვ.22/
"ადგილობრივ მცხოვრებთა გადმოცემით, კუსირეთელი მალხაზ ივანეს ძე თიგიევის (წინათ - თიგიშვილი) პაპა ზეკარის ქეშელთიდან (ჯავის რაიონი) კახეთში წასულა. იქ სამ წელიწადს დარჩენილა, მაგრამ ფეხი ვერ მოუკიდია, ცხინვალისთვის მოუშურებია და ქვემო ხვითელი თაქთაქიშვილისთვის უთხოვია, - შენ მიწაზე დამასახლე და გასარგებლებო (როგორც გვასარგებლეს მათმა შთამომავლებმა, კარგად დავინახეთ)".
/"კარიბჭე" N13, 2009, გვ.22/
"ოკუპირებულ ტერიტორიებს წმინდა გიორგის ხატით გამოვსახავდი ჯვარს და ვამბობდი: "უფალო, არცხვინე მტერთა ჩვენთა და გვახარე მორწმუნეთა".
/დეკ. გიორგი ბასილაია
"კარიბჭე" N23, 2016, გვ.25/
"20-30 წლის წინ აქ [ნასოფლარ წოფორში] ოცამდე ოსური ოჯახი ცხოვრობდა, რომლებიც შემდეგ ცხინვალის მიმდებარე სოფლებში ჩაასახლეს. ეს ნაბიჯი (მთის ოსების ცხინვალში მასობრივი ჩასახლება), რუსულ-ოსური პოზიციებიდან თუ შევხედავთ, რუსული იმპერიული პოლიტიკის ერთი ნაწილი იყო. ორივე ლიახვის ზედა წელის ქართველთა ჩუმი ეთნიკური წმენდა უკვე დამთავრებული იყო. სამიზნედ ახლა ცხინვალი და მიმდებარე ქართული სოფლები იქცნენ. ამიტომ ხეობებში ჩარჩენილ ოსთა დიდი ნაწილი აქეთ, ცხინვალისკენ იქნა გადმოსროლილი, რათა რიცხოვრივი უპირატესობა ოსებს ჰქონოდათ".
/"კარიბჭე" N14, 2016, გვ.33/
"ცხინვალში რომ ოსები არ ცხოვრობდნენ მე-20 საუკუნემდე, ამაზე ყველაზე ცხადად ცხინვალის სასაფლაო მეტყველებს, სადაც XIX საუკუნეში გარდაცვლილ ოსთა საფლავს ვერ წააწყდებით. აქ ქართველებთან ერთად ცხოვრობდნენ სომხები და ებრაელები."
/"კარიბჭე" N21, 2008, გვ.12/
"ქართულ ისტორიოგრაფიაში ოსები ძველი დროიდან იხსენიებიან. ისინი ირანული მოდგმის ხალხებს მიეკუთვნებიან და მათი განსახლების არეალი კავკასიონის ქედის ჩრდილოეთით მდებარეობდა. აღსანიშნავია, რომ ქრისტიანობა ოსეთში საქართველოდან გავრცელდა"
/"კრიალოსანი" N9, 2008, გვ.30/
"ოსებს, სხვა ეთნიკური ჯგუფების მსგავსად, ყველაზე უკეთესი პირობები საქართველოში ჰქონდათ და აქვთ საკუთარი თვითმყოფადობის, ენისა და კულტურის შენარჩუნებისთვის. რუსეთის იმპერიისათვის კი კავკასიელი ხალხები არიან ექსპლუატაციისა და გამოყენების საგანი, რომელთაც მარტო დიდი რუსეთის აღმშენებლობისათვის აქვთ არსებობის უფლება"
/"კრიალოსანი" N9, 2008, გვ.32/
"აფხაზები თავისი გვარტომობით და წარმომავლობით იბერიულ-კავკასიურ ძალას წარმოადგნენ, ოსები კი ირანული მოდგმისანი არიან"
/"კრიალოსანი" N9, 2008, გვ.35/
"აფხაზეთი ყოველთვის იყო საქართველოს განუყოფელი ნაწილი, აფხაზი იყო ქართველი. არაქართული იქ იყო აფსუა, ჩრდილოეთიდან ჩამოსახლებული. რაც შეეხება სამხრეთ ოსეთს, ესაა შიდა ქართლი, ქართული სახელმწიფოებირობის, ქართული კულტურის, ქართული სალიტერატურო ენის ერთ-ერთი ცენტრი. აფხაზეთში და ოსეთში არსებულ კულტურის ძეგლებზე არაქართული წარწერა არ არსებობს".
/"კრიალოსანი" N10, 2008, გვ.18/
"ოსები უდამწერლობო ხალხი იყო. დღეს მათი დამწერლობა შექმნილია რუსული გრაფიკის საფუძველზე. თუმცა პირველი ოსური ანბანი ქართული გრაფიკის საფუძველზე იყო შექმნილი. მისი ავტორი ქართული კულტურის საფუძველზე აღზრდილი იოანე იაღლუზიძე (გაბარათი) (1775-1830) იყო. 1820 წლიდან ის თბილისის სასულიერო სემინარიაში მოსწავლე ოს ბავშვებს ქართულ და ოსურ ენებს ასწავლიდა. სწორედ ამ პერიოდში შექმნა მან ოსური ანბანი. რუსულ ასოებზე დაფუძნებული ოსური ანბანი პირველად ოსური ენის მცოდნე რუსულმა მეცნიერმა ანდრია შეგრენმა შეადგინა"
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 241/
"ერთიანი საქართველოს სამეფოს დაშლის შემდეგ ქართველ ხელისუფალთა გავლენა დვალეთზე დროებით შესუსტდა, რითაც ისარგებლეს ჩრდილოეთით მცხოვრებმა ოსებმა, რომელთა განსახლების არეალი დემოგრაფიული თვალსაზრისით მძიმე იყო. გადამეტსახლებული ოსეთის მკვიდრებმა თავდასხმების, მეკობრეობისა და ლაშქრობების შედეგად აიძულეს ადგილობრივი ქართველი მთიელი დვალები, მიეტოვებინათ წინაპართა საცხოვრისი და საქართველოს სხვადასხვა ისტორიულ-ეთნოგრაფიულ მხარეში განსახლებულიყვნენ. ოსთა მიგრაცია და დასახლკარება დვალეთში ძირითადად XVI საუკუნეში განხორციელდა და ეს პროცესი აქ XVII საუკუნეშიც გრძელდებოდა. ოსთა დვალეთში მიგრაციას ხელი იმ გარემოებამაც შეუწყო, რომ დვალების მნიშვნელოვანი ნაწილი შავმა ჭირმა გაწყვიტა, რის მიზეზითაც მათ საკმარისი წინააღმეგობა ვეღარ გაუწიეს მოთარეშეეებს. ადგილზე დარჩენილი მოსახლეობის მცირე ნაწილი მიგრანტთა ოსურ ენობრივ-ეთნიკური სამყაროს გავლენით გაოსდა. დვალები გაქრნენ, როგორც ქართველ მთიელთა ეთნოგრაფიული ჯგუფი/ლოკალურ-ტერიტორიული ერთეული".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 205/
"თანამედროვე აფხაზები ანთროპოლოგიურად ქართველებთან ერთად განეკუთვნებიან ინდოხმელთაშუა ზღვის რასის წინააზიურ შტოს, მაშინ, როდესაც აფხაზთა ენობრივი ნათესავები - ადიღე-ჩერქეზები გაერთიანებული არიან ამავე რასის პონტოურ შტოში. ანთროპოლოგიურად აფხაზები უფრო ახლოს არიან დასავლეთ საქართველოს ეთნოგრაფიულ ჯგუფებთან (მეგრელებთან, გურულებთან, აჭარლებთან), ვიდრე ადიღე-ჩერქეზ-ყაბარდოელებთან. აფხაზების ქართველებთან მსგავსებას ვახუშტი ბაგრატიონიც აღნიშნავდა: "კაცნი მგვანენი მეგრელთა და უმეტეს ცქვიტნი და ტანოვანნი, წერწეტნი". აიხვალდის სიტყვებით, "აფხაზთა სახის წყობა გამოირჩევა ჩერქეზებისაგან; მათი ნაკვთები ნაკლებ სწორია; სახის ფერი მოშაო-ყავისფერი, თმები შავი, ტანი ხმელი, საშუალო სიმაღლის, მაგრამ მოყვანილი. ისინი შეჩვეული არიან სიველურეს, არიან უხეშნი, უნდონი და შურისმაძიებლები. მოსისხლე მტრები არიან მეზობელი მთის ხალხების. არ აქვთ კანონები, არ ეშინიათ თავისი ბატონების და მხოლოდ თავის იარაღს ენდობიან, რომელსაც არასდროს არ იშორებენ".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 256/
"XIX საუკუნეშიც აფხაზეთის მთავრის კანცელარია ქართულად მუშაობს. ქართული ენა რომ აფხაზებისთვის უცხო არ იყო, ამას ადასტურებს ის ფაქტიც, რომ 1714 წელს კუნძულ მალტაზე ქართველ მწერალსა და ლექსიკოგრაფ სულხან-საბა ორბელიანს ხვდება აფხაზი ტყვე, რომელიც ქართულად ლაპარაკობდა. ასე რომ, მართალია, აფხაზებს საკუთარი საოჯახო სამეტყველო ენა ჰქონდათ, მაგრამ ქართული მათთვის არა მხოლოდ ადრე საუკუნეებში, არამედ XVIII საუკუნეშიც მეორე, კულტურის ენა იყო. ისევე თვლიდა ქართველებად აფხაზებს სულხან-საბა ორბელიანი, როგორც თამარ მეფის ისტორიკოსი".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 274/
"ოსური ენა და ფარსი ინდოევროპულ ენათა ოჯახის ირანულ ჯგუფში შედის, მაგრამ ამ ორ ეთნოსს განვითარების სულ სხვადასხვა გზა აქვს გავლილი და კულტურით ისინი განვითარების სხვადასხვა საფეხურზე იდგნენ. ალან-ოსები IV საუკუნის ბოლომდე მომთავარე ცხოვრების მიმდევარნი იყვნენ, ირანელები კი იმ დროისთვის დიდი ხნის ბინადარნი და მაღალი კულტურისა და ცივილიზაციის შემქმნელნი იყვნენ, რომლებიც ბევრ მეზობელზე დიდ ზეგავლენას ახდენდნენ".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 370/
"ქართველი პუბლიცისტები წერდნენ, რომ ჩრდილოეთ კავკასიაში მოსახლე ოსები გარუსების გზას ადგნენ და ამასთან, ეროვნული სახის დაკარგვის საშიშროების წინაშე იყვნენ. საქართველოში კი შეშფოთებას გამოთქვამდნენ, ოსებს ვუშველოთ, ენა და ეროვნება შევუნარჩუნოთო".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 336/
"XIX საუკუნის განმავლობაში ოსების პროცენტული რაოდენობა საქართველოში 3%-სა და 4%-ს შორის მერყეობდა. 1886 წელს ისინი 72 000-ს ითვლიდნენ. დღევანდელი საქართვველოს ტერიტორიაზე პირველი ოსური დასახლებანი XVII საუკუნის შუა ხანებში გაჩნდა. რაც შეეხება საქართველოს უძველეს და ძირძველ ტერიტორიას - დვალეთს, აქ ოსები XVI საუკუნეში დასახლდნენ. XVIII და XIX საუკუნეებში კი ოსები ფართოდ განსახლდნენ საქართველოს მთისწინეთსა და ბარში. ისინი ძირითადად ქართველთა ნასოფლარებში სახლდებოდნენ".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 216/
"ოსი, რომელიც შორს იყო ყოველგვარი წიგნიერი კულტურისაგან და გაზრდილი იყო უმეცრების წყვდიადში, უნერგავდა საკუთარ შვილებს ველური ქცევის წესებს, მანკიერებებს, რომლებითაც სავსე იყო მისი მშფოთვარე და დაუდგრომელი ცხოვრება. ის უყვებოდა მათ თავის "საგმირო" თავგადასავალს, რომელიც ახალგაზრდობაში გადახდენია, თავს იქებდა ნადავლითა და ნაალაფევით და იმ მსხვერპლთა რაოდენობით, რომლებიც შეუპყრია და გაუყიდია მონობაში. ყმაწვილთა ბუნება ხარბად იწოვდა ამ გესლიან საწამლავს და დიდობაში უკვე ისინი ცდილობდნენ თავიანთი შლეგური საქციელით გაესწროთ ბოროტმოქმედი მამებისთვის.
ოსებში ქურდობა ტრადიციით იყო ნებადართული, მხოლოდ არ უნდა წაესწროთ დანაშაულის ადგილზე. მოუხელთებელი ქურდი ითვლებოდა ყოჩაღად და ვაჟკაცად, ამ "ღირსების" არქმონისთვის კი ქალსაც შეეძლო წამოეძახნა, რომ ლაჩარია და ცხვარსაც ვერ მოიპარავს.
ნიშანდობლივია, რომ მთელ ოსეთში დიდი პატივში იყო ალაგირის თემის შავი მხედრის ჯვარი (ოსური "ძუარ საუბარაგ") - ქურდების, ყაჩაღების, ნადავლისა და ყველა ჯურის ღამის თავგადასავალთა მაძიებლებისა და მოძალადეთა მფარველი ღვთაება.
ისტორიოგრაფიაში სავსებით სამართლიანად არის განმარტებული, რომ შავად შემოსილი და შავცხენოსანი "საუბრაგი" თეთრად შემოსილი და თეთრ ცხენზე ამხედრებული წმინდა გიორგის ანტიპოდია (ოსურად წმინდა გიორგის "უასთირჯის" ეძახიან). წმინდა გიორგი ყოველივე სიკეთის მქნელი და ტყვეთა "დამხსნელია", "საუბარაგი" - "მგლების მეუფის" - თუთირის ორეული. ასევე მგლების მბრძანებელი და ქურდ-ყაჩაღთა მფარველი.
ბუნებრივია, ასეთი ცნობიერებისა და ზნეობის საზოგადოებისთვის გამორჩენით საამაყოდ ითვლებოდა ადამიანებზე ნადირობა და იყვენენ კიდეც ოსები ცნობილი ყაჩაღები და ადმიანების "ქურდები", "...ღამით შემმართებელნი და შემპარავნი ლაშქართა შინა და გამომსვლელნი... ქურდნი მპარავნი, მატყუანნი", "ტყვის მსყიდველნი".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ადამიანებით ვაჭრობა საქართველოში", გვ.83/
"მონათა ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი წყარო ოსებში მრავალცოლიანობა იყო. ოსს წესით და კანონით თითქოს ერთი ცოლი ჰყავდა. სინამდვილეში თვით ღატაკებსაც ჰყავდათ, სულ ცოტა, ორი, შეძლებულებს კი - ხუთი და მეტიც. ცოლების წყაროს შეადგენდნენ ტყვე ქალები ან მშობლებისგან მხევლის სტატუსით ნაყიდები. მონა ცოლებისაგან შეძენილი შვილები, ე.წ. კავდასარდები წარმოადგენდნენ სრულიად უუფლებო სოციალურ კატეგორიას და მათი რაოდენობა ოსეთში საკმაოდ დიდი იყო".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ადამიანებით ვაჭრობა საქართველოში", გვ.82/
"ჩამოსახლებულ ოსებს გაქრისტიანება მოეთხოვებოდათ. ქართლ-კახეთის მმართველები ხელს უწყობდნენ ოსთა მოზიდვას ბარის რაიონებში, რადგანაც ამას სახელმწიფოსთვის სამხედრო და სამეურნეო მნიშვნელობა ჰქონდა. თავადაპირველად ისინი მორჩილად მოდიოდნენ - ყმებად და მოჯამაგირეებად ემსახურებოდნენ ადგილობრივ ფეოდალებს, მაგრამ, მას შემდეგ, რაც ფეხი მოიკიდეს ახალ ადგილზე, ჩამოსახლებულთა მართვა გართულდა, ხოლო მათი თვითნებობა და დანაშაულებრივი ქმედებები ძნელად აღსაკვეთი გახდა".
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ადამიანებით ვაჭრობა საქართველოში", გვ.223/
"მის [დეკანოზ იროდინ ოქროპირიძის] გამგებლობაში შედიოდა ცხინვალის ხეობა. იგი ცხინვალში პირველი მღვდელი იყო. ქალაქის ცენტრში ეკლესია ააშენებინა და იმავე ეზოში დადგა ორსართულიანი სახლი"
/"თვენი", წიგნი 23, გვ.175/
"პავლე ინგოროყვა აფხაზეთის ისტორიული გეოგრაფიისა და შესაბამისი ტოპონიმების შესწავლის საფუძველზე განიხილავდა/ადგენდა აღნიშნულ ტერიტორიაზე სხვადასხვა დროს მცხოვრები ეთნიკური ჯგუფების განსახლების საკითხს. კვლევის ამგვარი მეთოდის საფუძველზე მეცნიერი იმ დასკვნამდე მივიდა, რომ აფხაზები ქართულ ტომებს განეკუთვნებოდნენ და მათი თავდაპირველი სახელწოდება იყო მოსხი. რაც შეეხება გვიანდელ აფხაზებს, ის მათ აფსუებად იხსენიებს და ისინი თამამედროვე აფხაზეთის ტერიტორიაზე მე-17 საუკუნეში ჩრდილო კავკასიიდან ჩამოსახლდნენ"
/პროფესორი ელდარ ბუბულაშვილი
"საპატრიარქოს უწყებანი" N21, 2023, გვ.15/
"ოსთა მიგრაციაზე საუბრისას აუცილებლად უნდა აღინიშნოს, რომ ისინი ძირძველი კავკასიელები არარიან"
/"საპატრიარქოს უწყებანი" N9, 2024, გვ.10/
"ოსთა მიგრაციაზე საუბრისას აუცილებლად უნდა აღინიშნოს, რომ ისინი ძირძველი კავკასიელები არა რიან"
/"საპატრიარქოს უწყებანი" N9, 2024, გვ.10/
"საქართველოს ტერიტორიაზე ოსებმა პირველად დვალეთში შემოაღწიეს; ეს ძირითადად XVI საუკუნეში მოხდა, მას შემდეგ, რაც დვალეთის მნიშვნელოვანი ნაწილი შიდა ქართლის მთიანეთსა და უფრო დაბლობში დასახლდა. მეორე, რამაც ოსებს საქართველოში დასახლებაში ხელი შეუწყო, შავი ჭირის ეპიდემია იყო. ასეთ პირობებში ისინი ადვილად იკავებდნენ ტერიტორიებს. ადგილზე დარჩენილი ქართველების თანდათანობით გაოსდნენ (ბიგულები, თავაურები//თვაურები, ჩოჩოურები, გუდაურები, ბაგაურები, მამიაურები, გერგაულები, ქესაურები, ფარუხაულები, ხეთაგურები...).
შიდა ქართლის მთიანეთში ოსთა პირველი დასახლებები დიდი ლიახვის უკიდურეს სათავეში - მაღრან-დვალეთსა და თერგის ხეობის სათავეში - თრუსოში მოხდა XVII საუკუნის შუა ხანებიდან. შემდეგი ეტაპი იყო შიდა ქართლის თითქმის მთელი მთიანეთის დაკავება XVII საუკუნის მეორე ნახევარსა და XVIII საუკუნეში. XIX საუკუნის დასაწყისიდან იწყებენ შიდა ქართლის მთისწინეთსა და ბარში თანდათანობით მიგრაცია. ეს მიგრაციული პროცესი განპირობებული იყო იმ დემოგრაფიული ვითარებით, რომელიც ოსებს ჰქონდათ - შობადობის მაღალი დონე. არსებულ გეოგრაფიულ გარემოში (მთაში) თავის გამოკვება ერთობ ძნელი იყო. დაბლობში ოსთა მიგრაციას ქართლის მძიმე დემოგრაფიული ვითარებაც ხელს უწყობდა. ყიზილბაშობამ, ოსმალობამ და ყველაზე მეტად ლეკიანობამ (და ოსიანობამ) ქართლის სოფლები ნასოფლარებლად აქცია (XVIII საუკუნის შუა ხანებში აღმოსავლეთ საქართველოში 850-ზე მეტი ნასოფლარი იყო).
რეალობა ესაა, მაგრამ ოსი მეცნიერების მიერ შექნილი ყალბი ისტორია - მეორე. ქართულ-ოსური ურთიერთობის ისტორიის, საქართველოში მიგრაციის პირველი ფალსიფაკატორი იყო არა ოსი, არამედ რუსი ი. ვოსტორგოვი. XX საუკუნის შუა ხანებიდან ოსმა ავტორებმა დაიწყეს ისტორიის ფალსიფიცირება, თუმცა საქართლვეოში მიგრაცია XIII საუკუნით განსაზღვრეს. შემდეგ ეს პროცესი თანდათან უფრო ისტორიის სიღრმეში გადაიტანეს (კალოევი, ბლიევი) - XVII საუკუნის მეორე ნახევარსა და XVIII საუკუნეში მომხდარი მიგრაცია გადმოსახლების მეორე ეტაპად გამოაცხადეს. ადრინდელი გადმოსახლებულები კი, თურმე, ქართველებმა გააქართველეს და ეთნიკურობადაკარგული ოსების ძებნა ქართულ გვარებში დაიწყეს"
/"საპატრიარქოს უწყებანი" N9, 2024, გვ.11/
"საქართველოს ტერიტორიაზე ოსებმა პირველად დვალეთში შემოაღწიეს; ეს ძირითადად XVI საუკუნეში მოხდა, მას შემდეგ, რაც დვალეთის მნიშვნელოვანი ნაწილი შიდა ქართლის მთიანეთსა და უფრო დაბლობში დასახლდა. მეორე, რამაც ოსებს საქართველოში დასახლებაში ხელი შეუწყო, შავი ჭირის ეპიდემია იყო. ასეთ პირობებში ისინი ადვილად იკავებდნენ ტერიტორიებს. ადგილზე დარჩენილი ქართველების თანდათანობით გაოსდნენ (ბიგულები, თავაურები//თვაურები, ჩოჩოურები, გუდაურები, ბაგაურები, მამიაურები, გერგაულები, ქესაურები, ფარუხაულები, ხეთაგურები...).
შიდა ქართლის მთიანეთში ოსთა პირველი დასახლებები დიდი ლიახვის უკიდურეს სათავეში - მაღრან-დვალეთსა და თერგის ხეობის სათავეში - თრუსოში მოხდა XVII საუკუნის შუა ხანებიდან. შემდეგი ეტაპი იყო შიდა ქართლის თითქმის მთელი მთიანეთის დაკავება XVII საუკუნის მეორე ნახევარსა და XVIII საუკუნეში. XIX საუკუნის დასაწყისიდან იწყებენ შიდა ქართლის მთისწინეთსა და ბარში თანდათანობით მიგრაცია. ეს მიგრაციული პროცესი განპირობებული იყო იმ დემოგრაფიული ვითარებით, რომელიც ოსებს ჰქონდათ - შობადობის მაღალი დონე. არსებულ გეოგრაფიულ გარემოში (მთაში) თავის გამოკვება ერთობ ძნელი იყო. დაბლობში ოსთა მიგრაციას ქართლის მძიმე დემოგრაფიული ვითარებაც ხელს უწყობდა. ყიზილბაშობამ, ოსმალობამ და ყველაზე მეტად ლეკიანობამ (და ოსიანობამ) ქართლის სოფლები ნასოფლარებლად აქცია (XVIII საუკუნის შუა ხანებში აღმოსავლეთ საქართველოში 850-ზე მეტი ნასოფლარი იყო).
რეალობა ესაა, მაგრამ ოსი მეცნიერების მიერ შექნილი ყალბი ისტორია - მეორე. ქართულ-ოსური ურთიერთობის ისტორიის, საქართველოში მიგრაციის პირველი ფალსიფაკატორი იყო არა ოსი, არამედ რუსი ი. ვოსტორგოვი. XX საუკუნის შუა ხანებიდან ოსმა ავტორებმა დაიწყეს ისტორიის ფალსიფიცირება, თუმცა საქართლვეოში მიგრაცია XIII საუკუნით განსაზღვრეს. შემდეგ ეს პროცესი თანდათან უფრო ისტორიის სიღრმეში გადაიტანეს (კალოევი, ბლიევი) - XVII საუკუნის მეორე ნახევარსა და XVIII საუკუნეში მომხდარი მიგრაცია გადმოსახლების მეორე ეტაპად გამოაცხადეს. ადრინდელი გადმოსახლებულები კი, თურმე, ქართველებმა გააქართველეს და ეთნიკურობადაკარგული ოსების ძებნა ქართულ გვარებში დაიწყეს"
/"საპატრიარქოს უწყებანი" N9, 2024, გვ.11/
უზრუნველყოფა Invision Power Board (http://www.invisionboard.com)
© Invision Power Services (http://www.invisionpower.com)