თემის საბეჭდი ვერსია

დააწკაპუნეთ აქ, რათა იხილოთ თემა ორიგინალ ფორმატში

მართლმადიდებლური ფორუმი _ ეკლესიის ისტორია _ პირველი საუკუნეების ეკლესია

პოსტის ავტორი: KAIROS თარიღი: Apr 19 2007, 11:17 PM


ეს ეპოქა ყველაზე წმიდაა და ყველაზე სათუთი, ახალდაბადებული და თავგანწირული, ეს არის ღვთის სასწაულის ისტორია, ჭეშმარიტების ქადაგების ისტორია...
შევეცადოთ დავუბრუნდეთ ფესვებს, ვისწავლოთ მათგან, გავიგოთ მათი ისტორიები, მათი ცხოვრება, აქ მოვყვეთ მოწამეთა ისტორიები, მოციქულთა ღვაწლი, აქვე დავდოთ წიგნები და სტატიები ( რომელიც შესაბამისად იქნება ასევე ღვთისმეტყველების ბიბლიოთეკაში) რომლებიც პირველი ოთხი საუკუნის ქრისტიანობაზე ისაუბრებს...
აბა გთხოვთ იაქტიუროთ, მოძებნოთ და აქ თავი მოვუყაროთ ყველა ინფორმაციას, რომელიც ამ საუკუნეებზე მოგვიყვება:

აქ ახლა პირველ საეკლესიო ისტორიკოსს გთავაზობთ: ევსები კესარიელს

http://www.4shared.com/file/13075045/3d4085df/evskes_EKL_ISTORIA.html

ეს კი პირველ ქრისტიანულ ღვთისმსახურებას შეეხება:

http://www.4shared.com/file/11631280/d93f2991/I__LITURGIA.html

აბა, გელით smile.gif

პატივისცემით,

კაიროსი!

პოსტის ავტორი: მარიამი თარიღი: Apr 20 2007, 12:15 AM

KAIROS
მეორე სტატიის ავტორი ვინაა?

პოსტის ავტორი: შოთა თარიღი: Apr 20 2007, 12:56 AM

ცოტა დიდი რომ მოვრცები მეც შემოგიერთებით... smile.gif

პოსტის ავტორი: მნათე თარიღი: Apr 20 2007, 03:27 PM

ახლა სენკევიჩს ვკითხულობ და სურვილი მიჩნდება ნერონის დროის ცხოვრების sad.gif დავამთავრებ და უამრავ დეტალს გავიხსენებ tongue.gif

პ.ს კაიროს კუბოს კარამდე მადლიერი ვიქნები biggrin.gif
პ.პ.ს იხარეთ, კაიროსი laugh.gif

პოსტის ავტორი: მარიამი თარიღი: Apr 20 2007, 06:11 PM

QUOTE
პ.ს კაიროს კუბოს კარამდე მადლიერი ვიქნები

ნახე dry.gif წიგნი ვინ გათხოვა ნეტა? mad.gif laugh.gif

პოსტის ავტორი: მნათე თარიღი: Apr 20 2007, 06:13 PM

ციტატა
ნახე წიგნი ვინ გათხოვა ნეტა?


მთავარია არა საშუალება არამედ რჩევა laugh.gif თენთა ლასაკვილველია 2kiss.gif თან ისე მიყვარს ძველი წიგნები biggrin.gif ძალით ვაყვითლებ ხოლმე ფურცლებს laugh.gif

პოსტის ავტორი: გლახა თარიღი: Apr 20 2007, 06:52 PM

წაიკითხეთ საქმე მოციქულთა წიგნის მე-2 თავი..
ეკლესიის დაბადების შესახებ მოგვითხრობს...


ეკლესიის ისტორიის პირველი ფურცლებია wink.gif

პოსტის ავტორი: მნათე თარიღი: Apr 20 2007, 07:17 PM

ციტატა

ეკლესიის ისტორიის პირველი ფურცლებია


რომელი ეკლესიის? smile.gif

პოსტის ავტორი: მარიამი თარიღი: Apr 20 2007, 09:55 PM

ფაბრიციო მანჩინელი

რომის კატაკომბები და ქრისტიანობის სათავეები

შესავალი

ამ წიგნის საილუსტრაციო მასალა პროფესორმა ენრიკო იოზიმ თავისი დღეგრძელი და ნაყოფიერი ცხოვრების ბოლო წლებში შეაგროვა. მისი საქმიანობის მთავარი მიზანი ძველი ქრისტიანული ძეგლების პოპულარიზაცია იყო. ამ წიგნში სინთზურად არის წარმოდგენილი რომის თავდაპირველი ეკლესიის კატაკომბებისა და საღვთისმსახურო ნაგებობების ყველაზე დამახასიათებელი ნიშუშები. ეს არის რომის ქრისტიანული თემის დასურათებული ისტორია. ამ თემმა, ალბათ, ყველაზე მეტი კვალი დატოვა სასაფლაოებსა და ეკლესიებში მატერიალური ძეგლების სახით. რომის მიწისქვეშეთში მეცნიერებმა მიაკვლიეს მორწმუნეთა თემის კვალს, მათი ყოველდღიური ცხოვრების დეტალებით, მათი დარდით და იმედით, მათი რელიგიური განცდებით. ეს იყო უძველესი თემი, რომელიც ქრისტიანობის ქადაგების ეშუალოდ პირველ წლებში ჩამოყალიბდა. როდესაც წმ. პავლე მოციქული რომში ჩავიდა ქრისტეს შობიდან 61 წელს, მას უკვე ძლიერი და ორგანიზებული თემი დახვდა. ქრისტიანებმა მისი ჩასვლის შესახებ წინასწარ შეიტყვეს და მაშინვე შეკრიბეს ჯგუფი, რომელიც მოციქულს შესაბამისი პატივით და სიხარულით მიიღებდა. პავლე მოციქული ჯაჭვით იყო შეკრული და სხვა პატიმრებთან, ალბათ, ბოროტმოქმედებთან ერთად, მოდიოდა ჯარისკაცების ბადრაგის თანხლებით. ქრისტიანები ქალაქიდან 50 კმ-ზე გავიდნენ მის შესახვედრად, ვია აპიას სადგურამდე, რომელსაც Tres Tabernae ერქვა, ზოგი უფრო შორსაც, Forum Appii-მდე. „საქმე მოციქულთა“ მოგვითხრობს: „და მიერ ძმათა ესმა ჩუენთვის და გამოვიდეს შემთხვევად ჩუენდა ვიდრე აპპიოფორადმდე და მესამედ ღვინის საფარდულად, რომელნი იხილნა რა პავლე, ჰმადლობდა ღმერთსა და ნუგეშინის-იცა“ (28,15). მოციქული დარწმუნდა, რომ ქრისტიანობას აქ ღრმა ფესვები გაედგა. ამაო აღმოჩნდა ნერონის დევნა, რომელმაც, ტაციტუსის მოწმობით, უთვალავი ქრისტიანი შეიწირა; ვერც მომდევნო ორი საუკუნის მძვინვარებამ შეარყია ეკლესიის საფუძველი.
ქრისტიანთა სულ უფრო მეტი რიცხვის შემატებამ აიძულა მათი წინამძღვრები ეფიქრათ გონივრულ ორგანიზაციაზე. ეს ბუნებრივიც იყო რომაელებისათვის - მაშიწდელი ცივილიზებული სამყაროს ადმინისტრატორებისათვის. თემი დაიყო რამდენიმე ჯგუფად, შესაძლოა რომის მრავალრიცხოვანი ებრაული კოლონიის მიბაძვით. მართლაც, რომის ეკლესიაში დიდხანს ახსოვდათ თავიანთი იუდაური ფესვები. ჯერ კიდევ V ს. წმ. პუდენციანას და წმ. საბინას ბაზილიკათა მოზაიკებში განსხვავებული ფიგურებით გამოისახებოდა ecclesia ex circumcisione და ecclesia ex gentibus, როგორც ორი ჯგუფისა და ორი ტრადიციის სიმბოლოები, რომლებიც შეადგენდნენ რომის პირველ ქრისტიანულ მრევლს. თითქმის უდავოა, რომ ერთ რომელიმე მახარებელს რომში არ უქადაგია, როგორც ეს მოხდა მრავალ ქალაქში. პავლე მოციქული ამას დაამოწმებდა, მითუმეტეს თუ ეს იქნებოდა პეტრე მოციქული. ქრისტიანობა რომში, შეიძლება ითქვას, სპონტანურად გავრცელდა იუდეველთა ერთობის წიაღში, რომელთა უმრავლესობა ვაჭრობას მისდევდა და დედა-სამშობლოსთან მუდმივი კავშირი ჰქონდა. მათ ძალიან მალე შეიტყვეს იესო ნაზარეველისა და მისი მოწაფეების შესახებ. „საქმე მოციქულთა“ ახსენებს რომაელ მწირებსაც, რომლებიც სულთმოფენობის დღეს იერუსალიმში იმყოფებოდნენ (2,10). უეჭველია, რომ სწორედ რომის ებრაელთა შორის ახალ მოძღვრებაზე მოქცეულთა გამო ამტყდარმა კამათმა და შფოთმა აიძულა იმპერატორი კლავდიუსი დაახლოებით 50 წ. რომიდან გაეძევებინა ყველა ებრაელი, როგორც ამას გვაუწყებს წარმართი სვეტონიუსი და თვით წმ. პავლე მოციქული, რომელიც საბერძნეთში შეხვდა დედაქალაქიდან ლტოლვილ ებრაელებს. იმპერატორის სიკვდილის შემდეგ დევნილები უკან დაბრუნდნენ და ამიერიდან საბოლოოდ ჩამოყალიბდა ორი რელგიური კონცეფცია და ორგანიზაციული სახე. ქრისტიანულმა თემმა კარი გაუღო წარმართობიდან მოქცეულებს და საზოგადოების ყველა ფენის წარმომადგენლებს. წარმართების მიმართ ასეთმა გახსნილობამ, რაც ძალიან ეწინააღმდეგებოდა იუდეველთა თემის მკაცრ ჩაკეტილობას დიასპორის პირობებშიც კი, გამოიწვია ებრაული გარემოსგან მათი საბოლოო დაცილება.
რომის ქრისტიანთა უმეტესობა ღარიბი ხალხი იყო. ისინი ძირითადად გარეუბნებში სახლობდნენ, სადაც ცხოვრება დუღდა და საიდანაც დედაქალაქი მარაგდებოდა - ტიბრის სანაპიროხე, ან კიდევ, ვია აპიას დასაწყისში. ქრისტიანული იდეის გასავრცელებლად თავიდანვე ნაყოფიერი ნიადაგი მომზადდა არმიაში. გარდა ამისა, მრავალი ქრისტიანი მუშაობდა გასართობ ადგილებში - ცირკებში, ამფითეატრებში, თეატრებში. ისინი მრავლად იყვნენ მშენებლობის, წყალსადენების, კანალიზაციების, გზების მუშათა, მეხანძრეთა, მეეზოვეთა და მონათა შორის; თუმცა ისინი მდიდართა და გავლენიანთა შორისაც მრავლად იყვნენ. I ს. ბოლოს, თვით იმპერატორ დომიციანეს ნათესავი, ფლავია დომიტილა, ქრისტიანობის გამო გადაასახლეს და, ნეტარი იერონიმეს თქმით, პონცას კუნძულზე აღესრულა მოწამებრივად. სწორედ მდიდართა შემოწირულობებით ხერხდებოდა ეკლესიის ორგანიზება. მათს სახლებში იკრიბებოდნეწ წირვა-ლოცვაზე, ინათლებოდნენ, იღებდნენ საეკლესიო განათლებას და ეხმარებოდნენ გაჭირვებულებს. III ს. ამ სახლების გარკვეული ნაწილი ქრისტიანობის გავრცელების მყარ ცენტრებად იქცა (სურ. 1). IV ს-ში ასეთი ცენტრების რიცხვი უკვე ოცდახუთს აღწევდა. მათ „ტიტული“ ეწოდებოდათ და ერთმანეთისაგან მფლობელის სახელის მიხედვით განირჩეოდნენ. მფლობელს საერო ხელისუფლების წინაშე იურიდიული პასუხისმგებლობა ეკისრებოდა იმის გამო, რაც მისი საკუთრების შიგნით ხდებოდა. რომის თემმა დიდხანს შეინახა მადლიერებით პირველ კეთილისმყოფელთა სახელები. მშვიდობიანობის პერიოდში, როდესაც ამ სახლების ადგილას დიდებული ტაძრები აიგო, ყველას შეუნარჩუნეს ძველი სახელი.
IPB Image
არქეოლოგიურ გათხრებში იშვიათად აღმოუჩენიათ პირველი პერიოდის საოჯახო ეკლესიების კვალი. ასევე იშვიათად მიუკვლევიათ ისეთი ქრისტიანული სიმბოლოსათვის, როგორიცაა მლოცველის ფიგურა ორანტის პობით (სურ. 2). ამას მრავალი მიზეზი შეიძლება ჰქონდეს. ზოგჯერ ახალ ეკლესიას აშენებდნენ არა ზუსტად ძველ, არამედ მეზობელ, უფრო მოხერხებულ ადგილზე. ზოგჯერ ძველი სამრევლო ცენტრი მრავალსართულიანი სახლის ზედა სართულზე მდბარეობდა. ცნობილია, რომ მოსახლეობის სიჭარბის გამო რომის საცხოვრებელი სახლების არქიტექტურა სიმაღლეში განვითარდა, ოთხ ან ხუთ სართულამდე, პომპეისა და სხვა ქალაქებში აღმოჩენილი ამავე პერიოდის საცხოვრებელი სახლებისაგან განსხვავებით. გასაკვირი არ არის, რომ IV-V ს.ს. ეკლესიებს ძველი ნაგებობისგან არაფერი შემორჩენიათ. სამაგიეროდ, კარგად არის შემონახული მდიდარ რომაელთა ქველმოქმედების კვალი მიწისქვეშა სასაფლაოებზე. მათი უმეტესობა ატარებს კერძო პირთა, ამ ტერიტორიის მფლობელთა, სახელებს: პრისკილა, დომიტილა, მაქსიმე, ტრაზონი, კომოდილა, აგნესა, ოქტავილა და სხვ. კონსტანტინემდელი პერიოდის სხვადასხვა კატაკომბაში ძნელი არ არის თავდაპირველი ბირთვის დადგენა, რომელიც შემდეგ გაფართოვდა და სადაც მხოლოდ ერთი ოჯახის წევრები არ იმარხებოდნენ. თანდათანობით ყველა სასაფლაო ეკლესიის საკუთრება გახდა, თუმცა მშვიდობიანობის დროსაც არსებობდა გამონაკლისი ოჯახები კერძო სასაფლაოებით. 1956 წ. აღმოაჩინეს ერთი ასეთ ოჯახური სასაფლაო ვია ლატინაზე: მცირე ზომის მიწისქვეშა ნაგებობა საოცარი მხატვრობით, IV ს-ის ნამდვილი სამხატვრო გალერეა.
IPB Image
სურ. 2
საეკლესიო ორგანიზაციას სათავე დაედო ჯერ კიდევ პაპი ფაბიანეს დროიდან (236-250). მან ქალაქი შვიდ ნაწილად გაყო და მათი მართვა შვიდ დიაკონს მიანდო, რომელთაც უნდა ეზრუნათ სატაძრო საქმიანობაზე, კათაკმევლებზე და მოწყალების საქმეზე. მათვე ევალებოდათ დაკრძალვის საქმე, ამიტომაც ყოველ ნაწილს თავისი სასაფლაო უბანი მიეცა ქალაქის გალავნის გარეთ. უბანი რამდენიმე სასაფლაოს მოიცავდა. მიწისქვეშა სასაფლაოების თხრა არ იყო დევნისაგან თავდაცვის აუცილებლობით გამოწვეული, როგორც ამას რომანებში აღწერენ. ძველი რომაელები ხშირად სხვადასხვა მიზნით თხრიდნენ მიწის ქვეშ. ლაციოს რეგიონის რბილ ტუფში უძველესი დროიდან ჭრიდნენ საკანალიზაციო არხების ქსელს, სამარხებს; საცხოვრებელი ვილების ქვეშ თხრიდნენ გასართობ სივრცეს, კრიპტოპორტიკებს - მიწისქვეშა თაღოვან გალერეებს. რომის ებრაელებმა და ქრისტიანებმა თავიანთი მრავალრიცხოვანი ოჯახებისთვის გამოსავალი იპოვეს მიწის ქვეშ, - კრემაციის მაგივრად ისინი მიცვალებულს მარხავდნენ, - რადგან მიწა ძვირი ღირდა. მრავალსართულიანი კატაკომბური გვირაბების ქსელი, რომელიც სიღრმის მიმართულებით ხუთ მეტრამდე შეიძლებოდა გაზრდილიყო, კედლებში და მიწაში ათასობით საფლავის არსებობის შესაძლებლობას იძლეოდა.
IPB Image
სურ. 3
საფლავის ყველაზე მარტივი ფორმა იყო ლოკული - მართხკუთხა ფორმის ღრმული ტუფის კედელში (სურ. 3). ლოკულებს ერთმანეთის თავზე ჭრიდნენ. სხეულს სუდარაში გახვეულს ათავსებდნენ, ზოგჯერ ერთი ოჯახის ორ ან მეტ წევრსაც კი. თიხის ან მარმარილოს დაფაზე, რომელსაც ღრმულს აფარებდნენ, ხატავდნენ ან კვეთდნენ განსვენებულის სახელს ან რაიმე მითითებას, უფრო ხშირად, გარდაცვალების დღეს; თუმცა საფლავთა უმეტესობა წარწერის გარეშე რჩებოდა. ხშირად დებდნენ თიხის კანდელს და საკმევლის ფიალას. კანდელთა ციმციმი ამ მიწისქვეშეთში უთუოდ შთამბეჭდავი სანახაობა იქნებოდა. საფლავის უფრო მდიდრული ფორმა იყო არკოსოლიუმი - ტუფში გამოკვეთილი სარკოფაგი ჰორიზონტალური ხუფით, რომლის ზემოთ თაღი იყო გადაყვანილი (სურ. 4). თაღი უმრავლეს შემთხვევაში შელესილია და ფრესკებით დამშვენებული. ასეთი საფლავები უფრო ხშირად გვხვდება ე.წ. კუბიკოლებში -სხვადასხვა არქიტექტურული ფორმის მომცრო ოთახებში, რომლებიც ოჯახის ან კორპორაციის სასაფლაოს წარმოადგენდა (სურ. 5). ზოგჯერ კუბიკოლი ნათდებოდა კამარაში დატანებული ღიობიდან, ჭის მსგავსი ერდოდან, რომელსაც ამოთხრილი მიწის გასატანად აკეთებდნენ.
IPB Image
სურ. 4
კატაკომბებს სასაფლაოდ იყენებდნენ V ს.-ის დასაწყისამდე. ზოგმა მათგანმა მოწამეთა კულტის წყალობით კოლოსალურ ზომებს მიაღწია, რადგან მორწმუნეებს სურდათ დაკრძალულიყვნენ სათაყვანო საფლავების ახლოს. დაკრძალვების შეწყვეტის შემდეგ კატაკომბები სამლოცველოებად იქცა. რომში, წმინდა ქალაქში, მთელი ევროპიდან უამრავი მომლოცველი ჩადიოდა. მიუხედავად გუთებთან ომისა, ლონგობარდების შემოსევისა, სულ უფრო მზარდი სიღარიბისა და დაუცველობისა, პაპები აღადგენდნენ და ალამაზებდნენ კატაკომბებს. იტინერარიებად წოდებული VII-VIII ს.ს. შედგენილი მომლოცველთა გზამკვლევები გვიჩვენებს, როგორი ცოცხალი იყო ამ გარეუბნების სამლოცველოებისადმი სასოება და რწმენა. თითქმის ყველა მათგანი პაპმა ადრიანემ (772-795 წ.) აღადგინა. მაგრამ IX ს. პირველი ათწლეულიდან სულ უფრო გახშირდა წმინდა ნაწილების გადაბრძანება ქალაქის გალავნის შიგნით მდებარე ეკლესიებში. ეს კატაკომბების აღსასრულს მოასწავებდა - მომლოცველობისა და რესტავრაციების ძირითადი მიზეზი მოწამეთა კულტი იყო. მიწისქვეშა სამყაროს შესასვლელები მიწამ და მცენარეებმა დაფარა და კატაკომბები, რამდენიმე გვირაბის გარდა, XVI საუკუნემდე უცნობი დარჩა ხალხისთვის.
IPB Image
სურ. 5
XVI ს-ში ანტონიო ბოზიომ, მიწისქვეშა რომის ამ კოლუმბმა, მიაკვლია 30-მდე კატაკომბას, რომელთა რიცხვი დროთა განმავლობაში გაიზარდა. პროფესორ იოზის მიერ მოპოვებულ მასალას ფაბრიციო მანჩინელიმ დაუმატა მოკლე ცნობები იმ საკულტო ნაგებობების შესახებ, რომლებმაც მშვიდობის პერიოდში იმპერიის დედაქალაქს მთელი საქრისტიანოს დედაქალაქის სახე შესძინა.

ჟურნალიდან "რწმენა და ცოდნა" N 1(13) 2005 წ.


გაგრძელება იქნება (იმედია smile.gif)

პოსტის ავტორი: KAIROS თარიღი: Apr 20 2007, 10:46 PM

საოცარია!

არ ვიცოდი ამ მასალის არსებობის შესახებ!

ყოჩაღ მარიამ!

პოსტის ავტორი: athos თარიღი: Apr 20 2007, 10:55 PM

აქ დავდებ კანადელი ისტორიკოსის ადალბერ-გუსტავ ამანის წიგნიდან "პირველი ქრისტიანების ყოველდღიური ცხოვრება 95-197 წწ" ნაწყვეტებს.
სამწუხაროდ წიგნი რუსულადაა და თავიდან რუსულ ტექსტს დავდებ, მერე შევეცდები ცოტ-ცოტა ვთარგმნო



День: работа, молитва, досуг

Императорский Рим просыпался столь же рано, как и деревня,- при первых проблесках зари. Богатые и бедние старались максимально использовать дневной свет. В те времена электричество еще не смешало естественный суточный ритм жизни. "Жить,- говорил Плиний Старший,- значит бодрствовать". Дневной свет, воспевавшийся поэтами, представлял собой феерию, постоянно возрождавшуюся в череде сменявшихся времен года. Исчерпав все прочие аргументы, друзья-язычники, желавшие спасти от смерти и мучений христианина Пиония, прибегли к последнему доводу, против которого не мог устоять ни один грек: "Не стремись умереть, ведь жизнь так приятна, а дневной свет столь прекрасен".
На рассвете и с наступлением ночи христианин предается молитве. Это два важнейших момента суточного цикла, когда христианин пребывает в покое, размышляет о Священном Писании и поет псалмы. Частный характер этих двух молитв объясняет, почему для них не было создано канонического текста.
Тертуллиан советует опуститься утром на колени для первой молитвы, открывающей новый день. дабы тем самим показатьсвое смирение перед Богом, поклонение ему. Молящийся обращается лицом на восток, "откуда приходит истинный свет". Восток, поясняет Климент Александрийский, служит символом Того, Кто есть наш День; На востоке загорается свет истины, озаряющий наши головы. "Христианами,- писал Тертуллиан,- являются все, кто с изумлением увидел сияние света истины".
Евреи диаспоры строили свои синагоги - по крайней мере на западе, - обращенными к Иерусалиму, своей духовной столице. Прежде чем строить свои церкви, обращенные на восток, христиане сами обращались к странам, "лежащим между двух рек", где, как полагали, находится "райский сад", куда их должен ввести Христос; Вера внушала им что оттуда придет день вечной жизни. Мученик Гиппарх изобразил на восточной стене своего дома крест, перед которым молился семь раз в день.
Ориген советовал христианам по возможности выделять в доме специальное место для молитв. И действительно, начиная с III века в частных домах, по крайней мере у зажиточных христиан Египта, существовали молельни.
Вновь христианин молился на заходе солнца. Тертуллиан требовал, чтобы христианин осенял себя знаком креста в форме буквы "Т".
Согласно "Дидахе", христиане должны были придерживаться иудейского обычая молиться трижды в день, повторяя молитву "Отче наш", завещанную верующим самим Иисусом Христом. Эта молитва объединяет общину, даже пребывающую в рассеянии, и позволяет в любом месте, в любое время молиться от лица многих. Однако в этом документе не уточняется, в какое именно время дня следует молиться, из чего можно сделать заключение, что выбор оставляется на усмотрение верующего. Спустя век на латинском Западе, стремившемся всё и вся упорядочить, время молитвы было приурочено к третьему, шестому и девятому часу. В ту эпоху уже получили распространение водяные и солнечные часы, показывавшие время на рынках, на общественных зданиях, у входа в термы.
Христиане имели обычай молиться стоя, возведя руки вверх, с открытыми ладонями, по манере молившихся в катакомбах, и уподобляясь тому, как Христос раскинул свои руки на кресте. Видимо именно такую позу принимали молившиеся в Антиохии и Риме, Карфагене и Александрии. Пришедшая из мира шумеров и из иудаизма, эта поза казалась наиболее приемлемой для физического, телесного выражения движения души, ее устремленности к Богу.
Молитва на коленях выражала смирение, настоятельную мольбу. Она могла сопровождаться прострацией, касаниями головой земли - обычай, сохранявшийся церквами Сирии и Халдеи, на севере Ирака. Те же церкви сохранили верность еще одной молитвенной позе: молились стоя, скрестив руки на груди, как изображено на статуях шумерских и аккадских царей. Вместе руки не складывали - этот жест германского происхождения применялся во время принесения феодальной присяги на верность (оммаж)

პოსტის ავტორი: მარიამი თარიღი: Apr 21 2007, 12:18 AM

QUOTE(KAIROS @ Apr 20 2007, 11:46 PM) *

საოცარია!

არ ვიცოდი ამ მასალის არსებობის შესახებ!

ყოჩაღ მარიამ!

ჯერ სადა ხარ? სამი მაგდენია კიდე wink.gif

პოსტის ავტორი: მარიამი თარიღი: Apr 21 2007, 12:39 AM

გაგრძელება


ლატერანის წმ. იოანე ნათლისმცემლის ბაზილიკა
(San Giovanni in Laterano)

IPB Image
ლატერანის წმ. იოანე ნათლისმცემლის ბაზილიკა პირველი დიდი საკულტო ნაგებობაა, რომელიც ქალაქის გალავნის შიგნით ააგო იმპერატორმა კონსტანტინემ, რომელიც 313 წ. გამოცემული მილანის ედიქტით ქრისტიანებს რწმენის თავისუფლებას ანიჭებდა. ლატერანების ოჯახის საცხოვრებელთან ახლოს მდებარე ეს ადგილი კონსტანტინემ გამოირჩია, როგორც მისი პირადი საკუთრება (მართლაც, აქ იდგა იმპერატორის პირადი დაცვის ყაზარმა - equites singulares), როგორც ფორუმიდან და დიდი წარმართული ტაძრებიდან მოშორებული ადგილი, რომელიც არაქრისტიანებს ნაკლებად დააბრკოლებდა. ბაზილიკა დგას უფრო ადრინდელი ნაგებობების, მათ შორის, ყაზარმის ადგილზე. მისი მშენებლობა დაიწყო 313-314 წლებს შორის პაპი მილკიადეს (311-313) ან სილიბისტროს (313-335) დროს მაცხოვრის სახელზე. წმ. იოანე ნათლისმცემლის და წმ. იოანე მახარებლის სახელი მოგვიანებით, გრიგოლ დიდის დროს (590-604) ეწოდა. ჩრდილოეთის უბანში, ჩრდილო-აღმოსავლეთით, აღიმართა საპატრიარქო, რომის ეპისკოპოსის, ანუ პაპის რეზიდენცია, ხოლო ჩრდილო-დასავლეთით, აფსიდის უკან - სანათლავი, ერთადერთი შენობა, რომელიც კონსტანტინეს დროიდან შემორჩა. აქ წელიწადში ერთხელ, აღდგომას, პაპი ნათლობის საიდუმლოს აღასრულებდა. ბაზილიკის დღევანდელი სახე არ შეესაბამება პირვანდელს, ადრექრისტიანულს, მიუხედავად იმისა, რომ ბორომინის მიერ 1646-1650 წ.წ. ბაროკოს სტილში შესრულებული ნავების რეკონსტრუქცია არსებითად იმეორებს კონსტანტინესეული ბაზილიკის პროპორციებს, ასევე სივრცის დანაწევრებისა და შუქის განაწილების პრინციპს. პირვანდელ ბაზილიკას ისევე, როგორც დღევანდელს, ხუთნავიანი ბაზილიკის გეგმა ჰქონდა. ცენტრალური ნავი მთავრდებოდა ფართოფანჯრებიანი, ნახევრადწრიული ფორმის ღრმა აფსიდით და განაპირა ნავებიდან იგი გამოყოფილი იყო წითელი გრანიტის არქიტრავულად დაკავშირებული 19 სვეტის რიგით. შუქი შემოდიოდა თაღოვან საყრდენებზე მოთავსებული ოთხკუთხა სარკმლებიდან. შიდა ნავები უფრო დაბალი იყო და ნახევარწრიული ფორმის სარკმლებით ნათდებოდა. განაპირა ნავებისგან მათ ყოფდა მაღალ ბაზისიანი და თაღებით დაკავშირებული ძველებური მწვანე მარმარილოს 21 სვეტი. განაპირა ნავები უფრო დაბალი და ნაკლებ განათებული, მთავრდებოდა ორი მცირე ზომის განყოფილებით, რომლებიც ნაწილობრივ ექსტერიერში გადიოდა და ქმნიდნენ ერთგვარ ტრანსეპტულ ნავს (სურ. 6). ბაზილიკის კედლები, სავარაუდოდ, მარმარილოთი იყო მოპირკეთებული და მოხატული ფანჯრების სიმაღლეზე. ცენტრალური ნავის იატაკი ძველებური ყვითელი მარმარილოთი იყო დაფარული, აფსიდის კონქი კი - ფურცლოვანი ოქროთი.
კონსტანტინეს დროინდელი საპატრიარქოს კვალი მიწის ზედაპირზე შემორჩენილი არ არის. დღევანდელი ლატერანის სასახლე სიქსტე V დროით თარიღდება (1585-1590), ასევე Scala Sancta - „წმინდა კიბე“ (შენობა, რომელშიც იერუსალიმის პრეტორიუმიდან ჩამოტანილი კიბეა. ეს კიბე პილატეს სამსჯავროზე მიყვანილმა მაცხოვარმა აიარა. მინის საფარის ქვეშ მაცხოვრის წმინდა სისხლის ლაქები მოჩანს. მორწმუნეები ამ კიბებე ჩოქვით ადიან - მთარგმნელის შენიშვნა). შენობაში ჩართულია ადრექრისტიანული სტრუქტურებიც, როგორიცაა XIII ს. Sancta Sanctorum, V-VI ს.ს. ფრესკით, სადაც ნეტარი ავგუსტინეა გამოსახული, ასევე შუასაუკუნოვანი სტრუქტურებიც, როგორიცაა XIII ს. Sancta Sanctorum-ის სამლოცველო. შუა საუკუნეების საპატრიარქოს სატრაპეზო თავის დროზე ლეონ III (795-816) ბრძანებით ააგეს და მოხატეს.
არსებითად ადრექრისტიანულია ბაპტისტერიუმი, გეგმით თავდაპირველად წრიული, ამჟამად კი რვაკუთხა ნაგებობა, რომელიც V ს.-ში გადაკეთდა. ინტერიერში ცენტრალურ სივრცეს ყოფს თაღებით დაკავშირებული 8 სვეტი, რომელიც გუმბათით გვირგვინდება.
ნაგებობის შინ მდებარე ორმკლავიანი ატრიუმი, ამჟამად წმ. სეკუნდას და წმ. რუფინას, ან წმ. კვიპრიანეს და წმ. იუსტინეს კაპელები, შემკული იყო ნაწილობრივ დღესაც შემორჩენილი მოზაიკებით და მარმარილოს ინკრუსტაციებით.
ახლანდელი შესასვლელის მარჯვნივ და მარცხნივ მდებარე წმ. იოანე ნათლისმცემლის და წმ. იოანე ღვთისმეტყველის სამლოცველოები პაპი ილარიონის დროინდელია (V ს.). თაღში შემორჩენილია თავდაპირველი მოზაიკის ფრაგმენტი შუაში მისტიკური კრავით. შედარებით გვიანდელია წმ. ვენანციუსის სამლოცველო, პაპი იოანე IV დროს აგებული და პაპი თეოდორეს დროინდელი დეკორით (VII ს.).

პოსტის ავტორი: მარიამი თარიღი: Apr 21 2007, 12:56 AM

წმ. პეტრეს ტაძარი

წმ. პეტრეს ბაზილიკა იმპერატორმა კონსტანტინემ და პაპმა სილიბისტრომ ააშენეს მოციქულთა თავის საფლავზე. ეს ადგილი წარმოადგენდა წარმართული ნეკროპოლის ნაწილს რომელიც გაიუსის და ნერონის ცირკთან ახლოს ვატიკანის ბორცვის ფერდობზე მდებარეობდა და სადაც, გადმოცემის მიხედვით, მოციქული მოწამებრივად აღესრულა ქრისტეს შობიდან 64. წელს ნეკროპოლი ცირკის ჩრდილოეთ ნაწილში ვრცელდებოდა, აღმოსავლეთიდან დასავლეთისაკენ (სურ. 7). I და II საუკუნეების მიჯნაზე აქ მრავალი საფლავი აიგო, მათ შორის ზოგი ქრისტიანულიც. მათგან ზოგიერთი, თავდაპირველად წარმართული, შემდეგში ქრისტიანებმა შეამკეს, როგორც, მაგალითად, იულიუსთა მავზოლეუმი. ამ მავზოლეუმის თაღს ამშვენებს მოზაიკა, სადაც იესო გამოსახულია, როგორც მზე-ღმერთი. II ს. ბოლოდან საფლავები სამხრეთისაკენ ისე გავრცელდა, რომ დაფარა უკვე გაუქმებული ცირკის მთავარი ღერძი. ამ მონუმენტებიდან ყველაზე შთამბეჭდავი იყო როტონდა, წინ ატრიუმით, რომელიც ცირკის ობელისკიდან რამდენიმე მეტრით იყო დაშორებული. ეს ობელისკი XVI ს.-ში წმ. პეტრეს მოედანზე გადაიტანეს. პაპი სვიმაქეს დროს (V ს.) როტონდა აკურთხეს წმ. ანდრია მოციქულის სახელზე.
IPB Image
პეტრე მოციქულის საფლავზე, ნეკროპოლის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში, რომელსაც მავზოლეუმები და სასაფლაო უბანი ეკრა გარს, აღმართული იყო მემორიალური მონუმენტი. ის შედგებოდა კედელში გამოკვეთილი ორი, ერთმანეთზე დაშენებული, ნიშისაგან, ხოლო მესამე ნიშა, მიწისქვეშა და ამიტომაც უხილავი, მოციქულის საფლავს უკავშირდებოდა. ქვედა ნიშის კედელზე შემორჩენილია ნაკაწრი ტექსტი მოციქულისადმი ვედრებით. ბაზილიკა დაახლოებით 320-329 წლებში ააგეს, როგორც მონუმენტი, რომელიც პატივს მიაგებდა მოციქულის ხსოვნას და ხალხის უწყვეტ ნაკადს აქ მსახურების აღსრულებას გაუადვილებდა. იმისათვის, რომ ტაძრისთვის პლატფორმა შეექმნათ, კონსტანტინეს არქიტექტორებს დასჭირდათ ნეკროპოლის დაფლვა და, ნაწილობრივ, ბორცვის გასწორება ჩრდილოეთის მხარეს. ბაზილიკის შიგნით 5 ნავი სხვადასხვა ფერის 20 სვეტით იყო გამოყოფილი, ცენტრალურ ნავში არქიტრავულად, ხოლო გვერდითა ნავებში თაღედით დაკავშირებული. აფსიდის ცენტრში დავანებული იყო მოციქულის საფლავი. კონსტანტინეს დროინდელ ბაზილიკას მრავალი ფუნქცია გააჩნდა: მრევლის შესაკრები აუდიტორია, მარტირიუმი, სამლოცველო, დახურული სასაფლაო, ქელეხის პურის გასატეხი ადგილი. მას არ გააჩნდა მუდმივი ტრაპეზი. პირველი ასეთი ტრაპეზი თარიღდება გრიგოლ დიდის დროით, რომელმაც აამაღლა საკურთხეველი და დაფარა მოციქულის საფლავი მის ქვემოთ მდებარე კრიპტაში. მორწმუნეებს საფლავზე მიანიშნებდა ჩარდახი და ტრაპეზი სწორედ საფლავის თავბე (სურ. 8).
IPB Image
პირვანდელი ეკლესიიდან აღარაფერი ჩანს თუ არ ჩავალთ ე.წ. ვატიკანის მღვიმეებში, რომლებიც კონსტანტინეს ნაგებობის, ანუ მიწისქვეშა ნეკროპოლის დონეზე მდებარეობს. თავდაპირველ ბაზილიკაზე შედარებით ზუსტი წარმოდგენა შეიძლება შეგვექმნას ზოგიერთი ძველი გამოსახულების წყალობით: V ს. სპილოს ძვლის ყუთის რელიეფი, XVI ს. ფრესკა, XVII ს. ნახაზები გვიჩვენებენ ბაზილიკის როგორც ინტერიერს, ასევე ექსტერიერს ატრიუმით და გირჩის ფორმის შადრევნით, ასევე ძველი ბაბილიკის ფასადს (სურ. 9).


შემდეგი თავები უშუალოდ კატაკომბებს ეხება. ხვალ გავაგრძელებ. მანამდე კატაკომბების რუკას შემოგთავაზებთ

IPB Image

პოსტის ავტორი: athos თარიღი: Apr 21 2007, 12:58 AM

Молитва в определенные часы была не единственным наследием иудаизма. То же происхождение имела молитва о благословении перед едой. В этом христианская община следовала примеру самого Христа. Для израильтянина, как и для всех людей древности, трапеза имела религиозный характер, хотя несколько и притупившийся, но еще сохранявшийся в эпоху Империи, что особенно отчетливо ощущалось во время определенных празднеств.
День разбивался несколькими трапезами различной важности. Завтракали в третьем или четвертом часу утра (დაახლ. დილის 9 სთ), обычно хлебом, смоченным в вине. В постные дни, среду и пятницу, христиане отказывались от первой трапезы.
Вторая трапеза была в шестом или седьмом часу, то есть около полудня по современному исчеслению времени, когда возвращались с рынка или завершали другие дела. Она была легкой. Блюда могли быть горячими или холодными. Долгое время традиционным блюдом римлян была жидкая каша на молоке, приготовленная из обжаренных и раздробленных в ступке зерен пшеницы или полбы. В постные дни эта трапеза переносилась на девятый час. Истовые христиане, а также приверженцы таких сект, как монтанисты, постились до самого вечера.
Третья трапеза, обед, в Риме и Александрии совершалась в восьмом или девятом часу(около трех часов пополудни), когда завершались все дела дня. Это была семейная трапеза или застолье друзей. Дружба позволяла приходить без приглашения и даже приводить с собой других друзей. Для греков и римлян это была главная трапеза, совпадавшая с временем отдыха. "Грек обычно не ужинал, если это не был ужин с друзьями.
Мозаика в доме богатого жителя города Удны(Утики), находящегося поблизости Карфагена, относящаяся ко временам Тертуллиана позволяет нам узнать меню одного из таких званных обедов:пирожки с яйцами, рыбные спинки и головы, дыни, лимоны, дробленая фасоль и проросший горох.
Климент предостерегал христиан от употребления роскошной посуды и изысканной пищи. Самаритянка, напоминает он, дала напиться Христу из простого кувшина, а не из одного из тех серебряных сосудов, которые только портят вкус воды. Золотое правило застолья - умеренность и благопристойность. "Педагог" излагает целый кодекс раскошной жизни, заставляющий задуматься над нравами высшего общества той эпохи. По Клименту и Тертуллиану, агапе, общая трапеза членов христианской общины, должна была открываться молитвой и проходить с надлежащей благопристойностью.
Трапеза носила настолько религиозный характер, что в христианских домах к столу не допускались язычники; вероятно также, что во время еды читались отрывки из Священного Писания и пелись псалмы. Отец семейства при этом напоминал о таинстве Евхаристии

პოსტის ავტორი: გლახა თარიღი: Apr 22 2007, 11:46 AM

მნათე
რომელი ეკლესიის?
დიდუბის რომ არ არის დანამდვილებით ვიცი wink.gif

პოსტის ავტორი: KAIROS თარიღი: Apr 22 2007, 05:51 PM

მარიამ, არ ველოდი თუკი ქართულად ასეთი სტატიები იქნებოდა ohmy.gif

ახლა გთავაზობთ მთელ ქრონოლოგიას, რომლის მიხედვით I ს.ის ისტორია ჩვენს წინ გადაიშლება, ქვემოთ შემოგთავაზებთ ასევე რუკებს, სხვადასხვა წყაროდან, ვიმეორებ, გამოყენება წყაროს მითითების გარეშე არ შეიძლება, კარგი რუკებია ასევე ახალ ქართული "ახალი აღთქმის" ბოლოში.


I век: история отношения к призванию


1 г. На территории будущей Чехии вождь германского племени маркоманов Маробод встает во главе военного союза, который Римская империя считает угрозой себе.

2 г. Император Рима создает личную гвардию ("преторианскую") из 10 отборных когорт во главе с двумя префектами.

4 г. Император Октавиан Август усыновляет Тиберия Клавдия Нерона, сына своей третьей жены.

4 г. Наместником Сирии назначается Волузий Сатурнин (до 5 г.)
5 г. Римский полководец Тиберий разбил лангобардов в устье Эльбы, вынудив их отступить на восток.

6 г. Рим по просьбе евреев и самарян смещает царя Иудеи Архелая и вводит в этой стране, входившей в состав провинции Сирия, прямое управление через прокуратора (первым назначается Сульпиций Квириний). Прокуратором Иудеи назначается Копоний (до 9 г.).
6 г. Римские полководцы Тиберий и Гай Сатурнин выступают в поход на маркоманов, но вынуждены отступить, заключив с ними мирный договор.

6-9 гг.. Иллирийское восстание. Введение провинциального правления в Паннонии.

9 г., осень. В трехдневной битве трех римских легионов с германским племенем херусков в Тевтобургском лесу римляне были побеждены, их полководец Публий Вар покончил с собой. Прокуратором Иудеи назначается Марк Амбивий (до 12 г.).

10 г., ок. В почти столетнем возрасте умер римский архитектор Марк Витрувий, автор единственного сохранившегося от той эпохи сочинения по архитектуре.

12 г. Прокуратором Сирии назначается Квинт Цецилий Кретик Силан (до 17 г.). Прокуратором Иудеи назначается Анней Руф (до 15 г.).
14 г. Перепись населения Римской империи: около 5 млн. граждан и 54 млн. не имеющих гражданства жителей.
14 г. Восстание дунайских и рейнских легионов.

14 г., 19 августа. Смерть Октавиана Августа. Начало правления императора Тиберия (14 - 37 г.), приемного сына Августа. Римский полководец Германик начал походы за Рейн (14 - 16 г), одержал победу над германскими племенами во главе с Арминием.
15 г., ок. Император Тиберий организует провинцию Рецию с центром Аугуста Винделикум (ныне Аугсбург). Прокуратором Иудеи назначается Валерий Грат (до 26 г.).

17 г., 26 мая. В Риме прошел триумф Германика, победителя германских племен хаттов и херусков). Образована римская провинция Каппадокия. Началось (по 24 гг.) восстание Такфарината в Нумидии.


17 г. Прокуратором Сирии назначается Гней Кальпурний Пизон (до 19 г.).
19 г. Готы во главе с Кадуальдом завоевали первое государство германцев-маркоманов. Вождь маркоманов Маробод нашел убежище в Римской империи.

21 г. Восстание во Фракии и Галлии. Прокуратором Сирии назначается Гней Сентий Сатурнин.


24 г. Восстание рабов в Южной Италии.

26 г. Понтий Пилат назначен прокуратором Иудеи и Самарии (до 36 г.).
28 г. Начал свою проповедь Иоанн Предтеча. Около этого года умер греческий историк Страбон.
30 г, 7 апреля (или 33 г., 3 апреля). Казнь Иисуса Христа.
32 г. Прокуратором Сирии назначается Помпоний Флакк (до 35 г.).

Персоналии второй трети 1 века:

34-35 г., ок. Казнь диакона Стефана. Фарисей Савл (впоследствии Павел) становится верующим в Христа.
35 г. Прокуратором Сирии назначается Луций Вителлий (до 39 г.).
36 г. Прокуратором Иудеи назначается Марцелл (до 37 г.).
36 - Апостол Андрей Первозванный рукоположил первого еп. селения Византия святителя Стахия (легенд.).
36-37 - Святитель Стахий, первый еп. Византийский. (легенд.).

37 г., 16 марта. Смерть императора Тиберия Августа (в 79 лет). В этот день прокуратор Иудеи Пилат находился на пути в Рим, куда был вызван для расследования его деятельности. 18 марта - провозглашен императором Гай Калигула (до 41 г.). "Калига" -- военные сапоги. Прокуратором Иудеи назначается Марулл (до 41 г.).
37-38 гг. Проповедь апостола Павла в Иерусалиме, Сирии, Киликии.
39 г. Поход римского полководца Сервия Гальбы на германское племя хаттов; победа над ними на Рейне и дальнейшее завоевание Севера. Прокуратором Сирии назначается Петроний (до 42 г.).

40 г. Образование римских провинций: Цезарийская и Тингитанская Мавритании

41 г., 24 января. Убийство Калигулы. Преторианцы провозглашают новым императором Тиберия Клавдия Нерона Германия (до 54 г.). Воцарение Ирода Агриппы I в Палестине. Римские войска безуспешно пытаются покорить германское племя хавков на р. Эльбе.
42 г. Прокуратором Сирии назначается Гай Вибий Марс (до 45 г.).
44 г. Римляне завоевывают Британию. В Иерусалиме по риказу тетрарха Иудеи Ирода Агриппы I казнен апостол Иаков Старший. Смерть Агриппы. Прокуратором Иудеи назначается Куспий Фад (до 47 г.).
45 г. Первое миссионерское путешествие ап. Павла по Малой Азии. Прокуратором Сирии назначается Гай Кассий Лонгин (до 49 г.).
46 Г. Образование провинции Фракия: окончательное покорение Римом земель южнее Дуная.

47 г. Имп. Клавдий организует Столетние ("секулярные") игры в ознаменование конца "старого", "проклятого" века ("секулюм" -- "век"). Прокуратором Иудеи назначается Тиберий Александр (до 48 г.).
48 г. Прокуратором Иудеи назначается Вентидий Куман (до 52 г.). Второе путешествие ап. Павла - в Грецию (до 51 г.). По приказу Тиберия покончила с собой его третья жена Мессалина, чье имя стало символом "римского разврата". Она была обвинена в попытке государственного переворота. 48 г. (или ранее). Собор апостолов в Иерусалиме решет обращаться с проповедью о Христе не только к иудеям, но и к язычникам.
49 г. Изгнание иудеев (возможно, вместе с христианами-иудеями) из Рима. Смерть правителя Халкиды Ирода.
50 г. Павел пишет свои послания в Коринфе ("пастырские"). 25 февраля 50 г. - Клавдий основывает на месте рождения своей племянницы Агриппины Младшей (на которой женился, усыновив ее сына Луция Агенобарба) колонию "Колония Агриппина", ныне Кельн. Начало правления Агриппы II (до 100 г.).

51 г. Прокуратором Сирии назначается Уммидий Квадрат (до 60 г.).
52 г. Прокуратором Иудеи назначается Антоний Феликс (до 60 г.).
53 - Онисим, еп. Византийский. (легенд.).
54 г., 13 октября. Отравлен имп. Клавдий (своей четвертой женой Агриппиной). Начало правления его приемного сына Агенбарба, взявшего имя Нерон Клавдий Цезарь (род. 37 г., правил до 68 г., т.н. "золотое пятнадцатилетие"). Разрешение вернуться в Рим иудеям, изгнанным в 49 г.
56 (или 57-58) г. Ок. 56 г. Павел пишет послание в Рим. Арест ап. Павла в Иерусалиме.
59 г., 25 февраля. В Байях по приказу Нерона убита его мать Агриппина Младшая.

60 г. Прокуратором Сирии назначается Домиций Корбулон (до 63 г.). Прокуратором Иудеи назначается Порций Фест (до 62 г.).
62 г. Разгром римского войска армянами и парфянами, мирное соглашение в Рондее. В Риме казнен ап. Павел, в Иерусалиме ап. Иаков Младший. Традиционная дата казни ап. Петра (неверна; казнен позднее). Прокуратором Иудеи назначается Альбин (до 64 г.).
62 - Мученическая кончина апостола Андрея Первозванного в г. Патры. (легенд.).
64 г., 18-19 июля. Девятидневный пожар в Риме. Сожжение христиан, обвиненных в поджоге. Прокуратором Сирии назначается Цестий Галл (до 65 г.). Прокуратором Иудеи назначается Гессий Флор (до 66 г.).
65 г. Нерон убивает свою вторую жену, беременную Поппею Сабину.Заговор сенаторов во главе с Пизоном против Нерона. Заговор подавлен, по приказу Нерона покончил с собой философ Луций Сенека, учитель Нерона (в Средние века Сенеку считали христианином и сочинили его переписку с ап. Павлом).

66 г. Нерон делает парфянского царевича Тиридата правителем Великой Армении. 15 мая 66 наместник римлян Гессий Флор устраивает в Иерусалиме резню: убито 3600 человек, вопреки закону распято несколько иудеев, имевших звание римских всадниов. Восстание в Иудее против римлян, освобождение Иерусалима: 15 августа евреи взяли штурмом замок Антония. Начало Иудейской войны-- подавления восстания римской армией (до 73 г). 6 сентября - евреи во главе с Манаимом штурмом взяли Иерусалим, убив при этом первосвященника Ананию. В этот же день еврейский погром в Кесарии, погибло 20 тыс. человек. 30 октября неудачный штурм Иерусалима римским полководцем Цестием. 8 ноября - разгром армии Цестия евреями в Бет-Хорон. Христианская община Иерусалима уходит в Пеллу, к востоку от Иордана.
Персоналии последней трети I в.: Иосиф Флавий;Плутарх (ум. 120); Отон. Веспасиан. Тит. Домициан.
См. ямнийская школа - языко-христианские общины -
67 г. 25 июня. Веспасиан берет штурмом галилейский город Яфу, убив до 15 тыс. человек. 27 июня Веспасиан истребляет 11 600 самаритян на горе Гаризим.1 июля 67 г. римская армия берет штурмом Иотапату, оборону которой возглалял Иосиф Флавий. 8 сентября 67 г. римские войска в битве Капернауме берет в плен тысячи евреев. 23 октября римская армия захватывает Гамалу, восставшую 24 сентября. Прокуратором Сирии назначается Лициний Муциан.

67-76 гг. Легендарные даты понтификата папы Лина.
68 г., 4 марта римские войска входят в Гадару (в Палестине). 3 июня армия Веспасиана захватывает Иерихон. 9 июня преторианцы свергают Нерона, который кончает с собой; конец династии Юлиев-Клавдиев. Римляне уничтожают общины ессеев в Кумране. 9 июня испанские и галльские легионы провозгласили императором наместника в Испании Сервия Сульпиция Гальбу.
69 г. 2 января - германские легионы провозглашают императором Авла Вителлия. 15 января убит имп-р Гальба, преторианцы провозглашают правителем Отона, наместника Лузитании. 14 апреля - в битве при Бедриаке армия Вителлия разгромила войска Отона, который покончил с собой. 5 июня Веспасиан выступает в поход из Кесарии и успешно завоевывает Бевилу и Хеброн. 1 июля в Египте провозглашен императором Тит Флавий Веспасиан. 15 июля торжественное вступление в Рим Вителлия. Восстание Аникета в Трапезунде. 20 декабря в Риме в ходе боев погибли Вителлий и брат Веспасиана Сабин. 22 декабря императором провозглашен 60-летний Веспасиан (до 79 г), основавший династию Флавиев (69 - 96 г.). Началось (до 70 г) восстание германских племен (батавы, фризы, узипеты, хатты) против Рима.
70 г. 14 апреля перед Пасхой в Иерусалиме на зилотов нападают сторонники Иоанна Гискальского. 10 сентября римские войска под руководством Тита взяли Иерусалим и сожгли Храм в тот же день, когда Храм был сожжен Навуходоносором в 587 г. до р.Х. Подавлены восстания в Галлии и Понте. В честь победы в Риме сооружается триумфальная арка, стоящая и ныне. Наиболее ранняя из предполагаемых дат написания Нового Завета. Прокуратором Иудеи назначается Секст Цереалий Вителлиан (до 71 г.).
См. Иосиф Флавий, "Иудейская война".

70 - Поликарп, еп. Византийский. (легенд.).

71 г. Прокураторами Иудеи назначаются Луцилий Басс и Ливерий Максим (до 73 г.).
72 г. Присоединение Коммагены. Казнь Гельвидия Приска, изгнание из Рима философов.
73, 15 апреля. Римляне после долгой осады захватили иудейскую крепость Масада у Мертвого моря. Защитники крепости, не желая сдаваться захватчикам в рабство, покончили с собой (погибло 960 человек). Прокуратором Иудеи назначается Флавий Сильва.
74 г. Присоединение к Риму западной Киликии.
76-88 гг. Легендарные даты понтификата папы Анаклета.
77 г. Началось (до 85 г) покорение Северной Британии римскими войсками под руководством Гнея Юлия Агриколы (вплоть до Шотландии).

79 г. Эпидемия чумы в Риме. 24 июня ум. Веспасиан. Императором стал его сын Тит (до 81 г). 24 августа. Извержение Везувия, гибель Помпеи, Геркуланума и Стабия. Во время спасательных работ погиб их руководитель (и историк) Гай Плиний Старший.
80 г. Пожар в Риме. Щедрые раздачи императором Титом компенсаций за ущерб от пожара. Окончание строительства амфитеатра Флавиев ("Колизея") на 50 тысяч зрителей.
81 г, 13 сентября. Смерть имп. Тита. Начало правления его брата Домициана (до 96 г.).
83 г. Поход Домициана на германцев, завоевание земель к востоку от Рейна, строительство пограничного вала ("лимеса").
84 г. Первые репрессии Домициана против сената. 84/86 - Плутарх, еп. Византийский. (легенд.).
85 г. (ок.) - в синагогальную службу вставляется проклятие на христиан: "Да будут внезапно разрушены и выкинуты из книги жизни назаряне и еретики".
86 г. Начались войны римлян против даков (86 - 89 г.) Первые капитолийские состязания. Домициан принимает обращение "господин и бог".

88-97 гг. Легендарные даты понтификата папы Климента.
88 г. Легат римской армии в Германии Антоний Сатурнин поднял восстание (подавлено в начале 89 г.). Второй дакийский поход Домициана. Столетние игры в Риме.

89 г. Мятеж Антония Сатурнина. Мир с дакийцами. Изгнание философов из Рима. На Востоке появление лже-Нерона.

90 г. В Дакии образуется союз племен во главе с Децебалом. Смерть Юлии, дочери Тита и любовницы Домициана.

91 г. В Риме суд над весталкой Корнелией.

93/95 - Седекий, еп. Византийский. (легенд.).

95 г., прибл. Ап. Иоанн пишет Апокалипсис. Послание Климента, еп. Рима, в Коринф. Репрессии против иудеев в име, казнь Флавия Клемента за "атеизм", изгнание из Италии философов.
96 г, 18 сентября. В результате заговора погиб Домициан. Начало правления императора Нерва (до 98 г), основавшего династию Антонинов (до 192 г.). Нервы усыновил и сделал своим соправителем полководца Марка Траяна. Гонения на христиан в Риме.
96 г., гонения на христиан в Риме - статья Левинской, 1996;

97-105 гг. Легендарные даты понтификата папы Эвариста (грека из Вифлеема).
98 г., 28 января. Начало правления императора Траяна (98 - 117 г), высший подъем Римской империи.
98 - Изгнание по указу имп. Траяна святителя Климента, папы Римского, в ссылку в Крым. (легенд.).
100 г., ок. Смерть Агриппы II. Смерть Иосифа Флавия (автора "Иудейской войны", "Иудейских древностей"). В Риме греческий философ Дион Хризостом ("Златоуст") произносит перед Траяном 4 речи в защиту неограниченной монархии.

ок. 100 - Мученическая кончина святителя Климента, папы Римского, в Херсонесе Таврическом. (легенд.).

რომის იმპერია I ს.ნე

ეს ერთერთი საუკეთესო რუკაა, მე ორიგინალი მაქვს ნანახი, ძალიან დაზუსტებული და ძალიან დაკონკრეტებულია, აქ ნაჩვენებია იმპერიის განვითარება, საქართველო და კავკასიის ალბანეთი, ერთმანეთის გვერდითაა და დიდი არმენიისაგან განსხვავებით არ შეადგენენ რომის იმპერიის ნაწილს!

IPB-ს სურათი

ეს უბრალო რუკაა სადაც სჩანს რომის იმპერიის ტერიტორია I ს-ეში

IPB-ს სურათი


იგივე პერიოდი, სირია, პალესტინა, ისრაელი და იერუსალიმი

IPB-ს სურათი

პოსტის ავტორი: მარიამი თარიღი: Apr 23 2007, 12:09 PM

ფაბრიციო მანჩინელი
რომის კატაკომბები და ქრისტიანობის სათავეები
გაგრძელება

წმ. სებასტიანეს კატაკომბა

წმ. სებასტიანეს ეკლესია, ძველად basilica postolorum, აღმართულია ვია აპიას მარჯვენა მხარეს. ეს ადგილი ღრმა ტაფობს წარმოადგენდა, რადგან აქ იყო პოცოლანის - რბილი ტუფის კარიერი და ეწოდებოდა ad catacombas, რაც „მიწისქვეშა სასაფლაოს“ სინონიმია. ამ კარიერის მიტოვებულმა გვირაბებმა, შესაძლოა I საუკუნეშივე, სათავე დაუდეს წმ. სებასტიანეს კატაკომბას, რომელიც შემდეგ, განსაკუთრებით III ს. ჩრდილოეთის და აღმოსავლეთის მიმართულებით გავრცელდა. ამ ზონის უძველესი ნაგებობა იყო I ს. ვილა და მის ირგვლივ ორ სართულბე განლაგებული ნაგებობები. უფრო გვიანდელი, ე.წ. „პატარა ვილა“, რომელიც ბაზილიკის ქვეშ აღმოაჩინეს, შემკულია იმ პერიოდის კედლის მხატვრობისათვის დამახასიათებელი დეკორით. II ს. ტაფობის ცენტრი მიწით ამოავსეს (ბაზილიკის ქვეშ 9 მ. სიღრმეზე) და შექმნეს ბაქანი, რომლის განაპირას სამი მავზოლეუმი ააშენეს (სურ.1). III ს. ეს ბაქანი მიწით კიდევ 6 მ. აამაღლეს და ზედ აღმართეს წმ. პეტრე და პავლე მოციქულთა მემორიალური ნაგებობა. თავდაპირველი ქრისტიანული ბაზილიკა IV ს. I ნახევარში აშენდა მემორიალისა და ადრევე არსებული ნეკროპოლის ზონაში. ბაზილიკის ცენტრალური და ორი მცირე ზომის გვერდითა ნავი ერთმანეთს უკავშირდებოდა გარშემოსავლელით აფსიდის მხარეს. თავიდან იატაკი მიწისა იყო, რაც, ალბათ, იმით აიხსნება, რომ ნაგებობა სასაფლაოსთვის იყო განკუთვნილი. წმ. სებასტიანეს კრიპტა ეკლესიაზე ადრინდელი უნდა იყოს. ის, ალბათ, წარმოიქმნა კატაკომბის ერთ-ერთი გვირაბის გაფართოების ხარჯზე. ადგილი, სადაც თავიდანვე საფლავი იყო წმინდა მოწამისა, ვის სახელზეც შემდეგ ტაძარი იკურთხა, დღეს კატაკომბის შესასვლელს წარმოადგენს. ბაზილიკის სამხრეთით IV ს. აგებული მრავალი მავზოლეუმია, რომელთა შორის აღსანიშნავია ურანიუსების როტონდა (349 წ.). დასავლეთით პაპი დამასეს (366-380) მიერ აშენებული მავზოლეუმია წმ. პეტრეს და პავლეს სახელზე, როგორც ეს ტრადიციულად მიაჩნდათ. სინამდვილეში ეს არის რომში მცხოვრები პანონიელების (უნგრელების) ასოციაციის სასაფლაო, სადაც V ს-ში დაიკრძალა პანონიელი მოწამის, კვირინეს, წმინდა ნაწილები.
IPB Image
სურ. 1

წმ. კალისტოს კატაკომბა

წმ. კალისტოს კატაკომბა რომის ქრისტიანული თემის ყველაზე ძველი ოფიციალური სასაფლაოა. ის სათავეს იღებს ცეცილიუსების ოჯახის კუთვნილი ღია სასაფლაო უბნიდან. სახელი ეწოდა პაპ კალისტოსაგან (217-222), რომელმაც მნიშვნელოვნად გააფართოვა იგი. III ს-ში ცხრა მწყემსმთავარმა განისვენა ამ სასაფლაოზე. კრიპტას, სადაც მათი წმინდა ნაწილები დაიკრძალა, ასავე ეწოდება, „პაპების კრიპტა“ (სურ.2). სასაფლაოს კომპლექსი ზოგ ადგილას ხუთ სართულამდე ვრცელდება, გვირაბების სიგრძე 10 კმ-ზე მეტია. ამ კატაკომბის ადგილმდებარეობა, ისევე როგორც სხვებისა, აღარავინ იცოდა მას შემდეგ რაც წმინდა მოწამეთა ნაწილები ქალაქის გალავნის შიგნით მდებარე ეკლესიებში გადაასვენეს. მთელი ვია აპიას უბნის მემორიალური კერა შემოიფარგლა ერთადერთი ადგილით, წმ. სებასტიანეთი, სადაც ხალხი ძველებურად დადიოდა. წმ. კალისტოს კატაკომბა შემთხვევით აღმოაჩინა ერთმა მეცნიერმა 1849 წელს, როდესაც წააწყდა პაპი კორნელიუსის ეპიტაფიის ნატეხებს. პაპმა პიუს IX-მ სასწრაფოდ შეისყიდა ეს მიწები და გათხრები გაგრძელდა. 1854 წ. აღმოაჩინეს პაპების კრიპტა, ხოლო 1856 წ. დიაკონ სევეროსის სამარხი კუბიკოლი. პაპების კრიპტაში განისვენებდნენ 230-283 წლებში მოღვაწე მღვდელმთავრები: პონტიანე, ანტეროტე, ფაბიანე, ლუკიუსი, სტეფანე, სიქსტე III, დიონისე, ფელიქსი, ევტიქიანე, ასევე რომში მოგზაურობის დროს გარდაცვლილი სამი აფრიკელი ეპისკოპოსი: ურბანი, ნუმიდიანე, ოქტატი. პაპების კრიპტა წარმოადგენს მართკუთხა ფორმის სივრცეს, რომელიც ერდოდან ნათდება. საფლავის და სარკოფაგის ნიშები გვერდითა კედლებშია გამოჭრილი. სიღრმეში მდებარე კედელზე მოთავსებულია მარმარილოს ფილა, რომელმეც ამოტვიფრულია პაპი დამასეს მიერ შედგენილი (IV ს.) კატაკომბაში დაკრძალულ ეპისკოპოსთა და მოწამეთა სახოტბო ტექსტი. დიაკონ სევეროსის კუბიკოლში, რომელიც მან პაპი მარკელინეს (296-304) ნებართვით თავისი ოჯახის სამარხად გაათხრევინა, მარმარილოს ტიხარზე არის წარწერა, სადაც რომის ეპისკოპოსი პირველად იწოდება პაპად. დიაკონ სევეროსის კუბიკოლის პირდაპირ 5 მოწამის კუბიკოლია, ფრესკით შემკული. ფრესკაზე გამოსახულია 6 ფიგურა ორაბტის პოზით, გვერდით მიწერილია სახელი და „განუსვენე“. ფრესკა IV საუკუნისაა და ფიგურები დახატულია თავისებური ტექნიკით, მხოლოდ ძირითადი შტრიხებით.
IPB Image
სურ. 2
წმ. კალისტოს სასაფლაო კომპლექსის ყველაზე ძველი ბირთვია ლუკინას კრიპტა, საიდანაც დაიწყო კატაკომბის დანარჩენი სივრცის ხელახლა აღმოჩენა. აქ დაკრძალული იყო პაპი კორნელიუსი. ის გადასახლებაში გარდაიცვალა და ამ კატაკომბაში მოგვიანებით გადმოასვენეს. მის საფლავზე იკითხება გვიანდელი მინაწერი „მარტვილი“. ფრესკაზე გამოსახული „მწყემსი კეთილი“ III საუკუნისაა. ასევე უძველესია „საიდუმლოთა კუბიკოლი“, ამგვარად წოდებული ნათლისღებისა და ევქარისტიის გამომსახველი სცენების გამო. ფრესკებბე გამოსახულია იონა წინასწარმეტყველი, განრღვეულის განკურნება, აბრაამის მსხვერპლშეწირვა, მაცხოვრის ნათლისღება და ევქარისტიული პურის განტეხა, სადაც შვიდკაციანი გრაპეზის გვერდით გამოსახულია თევზი და რამდენიმე გოდორი, რომელიც მიანიშნებს პურის გამრავლების სასწაულზე (სურ.3). (ამ ფოტოზე მხოლოდ ფრაგმენტია, მთლიანად ვერ ვიპოვე sad.gif - მარიამი)
IPB Image
სურ. 3

გაგრძელება იქნება

პოსტის ავტორი: athos თარიღი: Apr 23 2007, 07:45 PM

ვაგრძელებ ნაწყვეტებს ზემოთაღნიშნული წიგნიდან ქართულად smile.gif



თემში მიღება

განხილულ ეპოქაში ქრისტიანული თემი, თუ ის არ იყო დიდ ქალაქში, შეიძლებოდა დატეულიყო ერთ სტუმართმოყვარე სახლში. ძმობის ცნება აქ კონკრეტულ აზრს იძენდა. ყველა ძმა და და ერთმანეთს კარგად იცნობდნენ სახეზე და ერთმანეთს სახელებით მიმართავდნენ
დურა-ევროპოსის ბაზილიკა, რომელიც ჩვენამდე მოღწეულთა შორის ყველაზე ძველია პირველი ქრისტიანების შეკრების ადგილასაა აღმოცენებული. დურა-ევროპოსი პატარა ქალაქი იყო მცხოვრებთა საშუალო რაოდენობით, ქრისტიანული თემი აქ დაახლოებით სამოცამდე ადამიანს შეადგენდა.
"სირიულ დიდასკალიებში" აღწერილია ქრისტიანული თემი, სადაც ეპისკოპოსი თვითონ უნაწილებს დახმარებას, რადგან კარგად იცნობს ყველა გაჭირვებულს. თუ გზად მიმავალი ძმა შემოუერთდებოდა დროებით თემს, უნდა ეჩვენებინა რომ ცარიელი ხელებით მოვიდა.
რჩევები რომელიც მოცემულია დიდასკალიაში შთამბეჭდავია თავისი პატრიარქალური და ასევე პიროვნული ხასიათით. არავითარი მინიშნება რაიმე სახის ბიუროკრატიაზე ან ადმინისტრაციაზე. დიაკონი დგას კარებთან და ხვდება ყველა შემოსულს. ის ყველას იცნობს. მან იცის ვინ არის მდიდარი და ვინ ღარიბი. არჩევს კეთილმსახური მშობლების ბავშვებს და ობლებს, ადამიანებს, რომელთაც არა აქვთ სამუშაო და ქვრივებს. მან იცის რას ნიშნავდა თითოეულისთვის ნათლობა, მრავალმა უარი თქვა თავის ძველ ცხოვრებაზე და ეხლა ერთადერთი დასაყრდენი ეს ახალი ოჯახია, რომელთან შეერთებისთვის მათ უარი თქვეს ყველაფერ დანარჩენზე
"დიაკონი უნდა იყოს ეპისკოპოსის ყურები, მისი ბაგეები, მისი გული და სული" წერია "დიდასკალიაში". ამ რეკომენდაციებს უდიდესი მნიშვნელობა ქონდა დიაკვნისთვის. "მისი გული" და "მისი სული" ეკუთვნოდა მთელ ძმებს და დებს, ყველას გააჩნდა თავისი ისტორია, მატერიალური და სულიერი მოთხოვნილებები. ამ დროს არ იყო არც ართი ადამიანი ვისთვისაც რწმენა არ იქნებოდა დაკავშირებული რისკთან, ვინც არ თქვა უარი ძველ ცხოვრებაზე ახლის მოლოდინში
დიაკვნები დღეღამის ნებისმიერ დროს მიდიოდნენ ციხეებში რომ შეემსუბუქებინათ ქრთამის საშუალებით ტუსაღთა ხვედრი. ასეთი იყო სახე ურთიერთძმობისა და დახმარებისა

პოსტის ავტორი: athos თარიღი: Apr 23 2007, 08:49 PM

თემში შესვლა არ იყო ადვილი. როგორც წესი ერთერთი ქრისტიანი წარუდგენდა თემს ნათლობის მსურველს. წარმართი, რომელიც მიიზიდა ქრისტეს სწავლებამ იწყებდა იმით, რომ დაყვებოდა თავის ქრისტიან მეგობარს, რომელიც განუმარტავდა ქრისტიანულ სწავლებას. ქრისტიანობის მიღებისთვის მოსამზადებელ პერიოდს კატეხუმინატი ეწოდებოდა. ეკლესია ფრთხილი და მომთხოვნი იყო ახალი წევრების მიღებისას, ამ სიფრთხილითა და ხანგრძლივი გამოსაცდელი პერიოდითაა განპირობებული იმ მრავალი მოწამის არსებობა, რომლებმაც ვერ მოასწრეს წყლით ნათელღება და სისხლით მოინათლნენ. იმ დროს უკვე არსებობდა გარკვეული ფორმულა "მრწამსი" რომელსაც მორწმუნე წარმოთქვავდა ნათლობისას.
"დიდახე" ასე მოგვითხრობს ნათლობის შესახებ: "ასე მონათლეთ:როცა წარმოთქვამთ ყველაფერ ამას, სახელითა მამისა, ძისა და სულიწმიდისა მდინარი წყლით ნათელი ეცით. თუ არა გაქვთ მდინარი წყალი, მონათლე სხვა წყლით. თუკი ვერ ძალგიძს რომ ცივში იყოს, თბილში მონათლე. თუ არც ერთი გაქვს და არც მეორე, სამგზის დაასხი თავზე წყალი სახელითა მამისა, ძისა და სულიწმიდისა. ნათლისღებამდე უნდა იმარხულონ ნათლისმცემელმა და ნათლულმაც, ასევე სხვებმაც, თუკი ძალუძთ. ნათლულს უბრძანე იმარხულოს ერთი-ორი დღე"
დაახლოებით 150 წელს იუსტინმა აღწერა თავის აპოლოგიაში ნათლობის წესი. კათაკმეველი ემზადებოდა ლოცვით და მარხვით, ნათლობაში მონაწილეობდა მთელი თემი, რადგან ის მომზადებული უნდა დახვედროდა ახალ წევრებს "შემდეგ ჩვენ ისინი მიგვყავს იმ ადგილას სადაც არის წყალი. და იქ იმის მსგავსად როგორც ჩვენ უკვე განვიცადეთ აღორძინება, ისინიც აღორძინდებიან. სახელითა ღმრთისა, მამისა და უფლისა ყოვლისა არსებულისა და იესო ქრისტესი მხსნელისა ჩვენისა, და წმიდისა სულისა, ისინი განიბანებიან წყალში. ამ განბანვას განათლვაც ეწოდება, რადგან ვინც იღებს ქრისტიანულ სწავლებას იღებენ ნათლით სავსე სულს. რაც შეგვეხება ჩვენ, განბანვის შემდეგ ჩვენთან ახალ შემოერთებულები მიგვყავს იქ, სადაც უკვე არიან შეკრებილი ისინი, ვისაც ჩვენ ძმებს ვუწოდებთ და იქ ჩვენ მთელი გულმოდგინებით აღვავლენთ ერთობლივ ლოცვებს ჩვენთვის, ახლად ნათელღებულთათვის და ყველა სხვისთვის."
წყლიდან ამოსული ახლად მონათლული იმოსებოდა თეთრი სამოსით.
რა დროიდან ხდებოდა ნათელღებულისთვის თაფლის და რძის მირთმევა ძნელი სათქმელია, თუმცა ნათელია რომ ეს ჩვეულება აღთქმულ ქვეყანაში შესვლის სიმბოლო იყო

პოსტის ავტორი: კანონისტი თარიღი: Apr 24 2007, 10:13 AM

athos

ციტატა
ქრისტიანობის მიღებისთვის მოსამზადებელ პერიოდს კატეხუმინატი ეწოდებოდა.


აქვე მცირედი განმარტება:

კატეხუმენონ - ბერძნულად ნიშნავს მოხმობილს. მისი ქართული სახეცვლილი ფორმაა "კათაკმეველი", რომელთათვის ლოცვა დღესაც აღევლინება მართლმადიდებელ ეკლესიაში. სლავურ ღვთისმსახურებაში გამოიყენება ტერმინი "ოგლაშენნი"

პოსტის ავტორი: KAIROS თარიღი: May 3 2007, 01:00 AM

შეცდომით სხვა ტექსტი დავდე ohmy.gif დიდი მადლობა შესწორებისათვის ათოსს!

(ცოტა დაკავებული ვარ და ცოტა ხანში შემოგთავაზებთ ზუსტ წყაროს!)

პოსტის ავტორი: KAIROS თარიღი: May 3 2007, 01:40 AM

რუსული რომ მოსაწყენი არ იყოს მოდით ახლა ნაბიჯ-.ნაბიჯ მივყვეთ ქრისტიანობის ისტორიას:

1) წმიდა სახარება - პირველწყარო უფლისა და მისი მოციქულების მოღვაწეობისა

ვაღიარებთ რა ქრისტეს როგორც განკაცებულ ღმერთად, რომელიც განკაცდა ჩვენს გამოსახსნელად, სწორედ ქრისტეა და არა ვინმე სხვა ბაზისი და საფუძველი ქრისტეს ეკლესიისა, რომელის მისტიური თავიც თავად უფალია!

2) ქრისტეს მოციქულები

უფლის ამქვეყნიური მოღვაწეობის ჟამს, მის ირგვლივ იყო 12 მოციქული
მარკოზი 3:14
" და ყვნა ათორმეტნი იგი, რაითა იყნეს მის თანა და წარავლინნეს იგინი ქადაგებად"
: პეტრე ( ნამდვილი სახელი სიმონი, ძმა ანდრიასი, შემდგომ ანდრია პირველწოდებული); ძმები იაკობი და იოანე ზებედეს ძენი, ფილიპე, თომა, ბართლომე, იაკობ ალფეს ძე, თადეოზი, სიმონ ზილოტი და იუდა ისკარიოტელი

ამ 12 მოციქულს ( იუდა იცვლება მატათიათი : "
გამოუხდა წილი მატათიას და თანა-აღირაცხა ათერთმეტთა მოციქულთა. ( საქმე : 1 : 26) განსაკუთრებულად აღერიცხება და თავად მოციქულთად შეირაცხება საული-პავლედ ქცეული; რომელიც მსოფლიო მქადაგებლად იქცა ქრისტიანობისათვის, პეტრე, პავლე და სხვა მოციქულები ქრისტიანობას ავრცელებენ მთელ მსოფლიოში, პირდაპირი თხრობა მოციქულთა მოღვაწეობისა, სწორედ აქ , ანუ 64 წლამდე მთავრდება, როდესაც მოციქულთა თავნი აღესრულნენ.

3) ქრისტიანობის გავრცელების ისტორია სამ ცეცხლს შუა:
იუდეველთა, წარმართა და რომის იმპერიისა.

ა) იუდეველები: ისინი არ ღებულობდნენ ქრისტიანობას, რადგან ვერ წარმოედგინათ მათი მესია ჯვარზე და 60.იან წლებში უძლიერეს და უდიდეს აჯანყებას იწყებენ, რაც მათი სასტიკი დამარცხებით მთავრდება, ქრისტიანები ამ აჯანყებაში ( როგორც ერთ დროს იერემია) მონაწილებას არ ღებულობენ და არ იზიარებენ იუდეველთა ამ უაზრო წინააღმდეგობის სულს , და ამიტომაც მეტად და მეტად დევნილი იქნა იუდეველთა მხრიდან, მით უმეტეს, რომ ისინი ქრისტიანებს მამათა რელიგიის მოღალატეებად მიიჩნევდნენ.

ბ) წარმართები: წარმართულ სამყაროში ქრისტიანების დევნის და ზიზღის პირველი მიზეზი, ქრისტიანების მხრიდან წარმართი ღმერთების უარყოფა იყო, თავიდან საერთოდაც არ განასხვავებდნენ იუდეველებს და ქრისტიანებს, მაგრამ ქრისტიანობის გავრცელებისთანავე, მიხვდნენ, რომ ქრისტიანები დიდად განხვავდებიან მათგან , ქრისტიანობა უფრო უნივერსალურია, აქ ებრაელების გარდა, რომალებიცაა, ბერძნებიც და ყველა სხვა ერის წევრებიც, განსვავების გარეშე, ცოტა ხანში როდესაც იმპერიის ხელისუფლება დაუპირისპირდება ქრისტიანულ თემებს, გავრცელებას იწყებს რამოდენიმე დიდი ცილისწამება, მათ შორის კაციჭამიობა ( ზიარების საიდუმლოს დამახინჯებული გაგება) გარყვნილება ( საიდუმლო შეკრებების დამახინჯებული გაგება), ღმერთების განრისხება ( რადგან ქრისტიანები არ სცემდნენ თაყვანს წარმართ ღმერთებს, მაშინ ყველა უბედურებას სწორედ ქრისტიანებს მიეწერებოდათ)...

ცოტა ხანში ეს ყველაფერი საშინელ დევნაში გადაიზრდება , თუმცა იერუსალიმში დიდი მნიშვნელობის კრება იმართება, 50 წელი, როდესაც ეკლესიამ განურჩევლად მიიღო საკუთარ რიგებში წარმართიც და იუდეველიც, მხოლოდ ნათლისღების გზით, ამავე წლებში რომში ხვდებიან თავნი მოციქულთანი:პეტრე და პავლე, ხოლო მოციქულთაგან უმეტესობა უკვე ქადაგებს სხვადასხვა მხარეს, ზოგი აღესრულა კიდეც : წმ. სტეფანე პირველდიაკონი და პირველმოწამე, იაკობი ეპისკოპოსი იერუსალიმისა...

ქრისტიანობა უახლოვდება დევნების პერიოდს, რომელსაც წინ საოცარი მოგზაურობა და მისიონერული მოღვაწეობა უძღვის მოციქულთა, განსაკუთრებით აღსანიშნავია პავლე მოციქულის მოღვაწეობა, რომელიც აღწერილია "საქმე მოციქულთაში", ჩვენ კი თხრობას სწორედ იქიდან გავაგრძლებთ სადაც "საქმე" წყდება, ანუ დევნებიდან, იმპერატორი ნერონის სისხლიანი ეპოქიდან!

დროებით,

კაიროსი!


პოსტის ავტორი: athos თარიღი: May 8 2007, 06:12 PM

ნაწყვეტები მინუციუს ფელიქსის (III საუკ.) "ოქტავიუსი"-დან, სადაც ის აღწერს მის თანამედროვე ქრისტიანებს

...ჩვენ კი უბიწოება მხოლოდ სახეზე კი არ გვაწერია, გონებაშიც გვაქვს. ერთჯერ ვქორწინდებით, იმისთვის რომ გვყავდეს შთამომავლობა, ერთი ცოლი გვყავს, ან საერთოდ არ გვყავს. ჩვენი შეხვედრები არა მარტო კეთილგონივრულობითაა გამორჩეული, არამედ ზომიერებითა და სიფრთხილითაც. ღრეობას კი არ ვეძლევით, ზომიერად მიგვყავს ლხინი, მხიარულებას ვაწონასწორებთ სერიოზული ზნეობრივი საუბრებით და თავშეკავებული მოძრაობებით. უმრავლესობა ცხოვრობს სხეულის მუდმივი უბიწოებით და ამით არ მედიდურობს...
არც მთლად უკანასკნელი მდაბიოთაგანი ვართ, თუმცა კი თქვენს დიდებასა და მეწამულ ტანსაცმელს უარვყოფთ, არც ბევრ რასმე მივედ-მოვედებით, ყველანი ერთ სიკეთეს მივყვებით, და ერთად შეკრებილები ისევე წყნარად ვიქცევით, როგორც თითოეული ცალ-ცალკე. არც ჩუმ-ჩუმად მოლაყბენი ვართ, საჯაროდ ჩვენი მოსმენის რომ გრცხვენიათ და გეშინიათ.
ჩვენი რიცხვი მართლაც დღითი-დღე იზრდება, ეს დანაშაულებრივი შეცდომა კი არაა, საქებარი საბუთია. ლამაზად ვცხოვრობთ და ამიტომაც ვიზიდავთ სხვებს. ერთმანეთს ვცნობთ არა სხეულის ნიშნებით, როგორც თქვენ გგონიათ, არამედ უბიწოებითა და თავშეკავებულობით. ერთმანეთთან სიყვარული გვაკავშირებს, ამას თქვენც გრძნობთ, და არ ვიცით სიძულვილი. თქვენ გშურთ, ერთმანეთს ძმებს რომ ვუწოდებთ, როგორც ერთი ღმერთის შვილებს, რწმენისმიერ და-ძმებს, იმედით დაკავშირებულებს. თქვენ არც კი იცნობთ ერთმანეთს, სიძულვილი გამოძრავებთ, არც ძმებს უწოდებთ და მაშინაც ვერ ცნობთ ერთმანეთს, როცა ბოროტებას ჩადიხართ...
... შესაძლოა ზოგიერთი ქრისტიანი ვერ ერკვეოდეს ყველაფერში ისე, როგორც საჭიროა, მაგრამ თქვენთან შედარებით მაინც ბევრად უკეთესები ვართ. თქვენ კრძალავთ მრუშობას, მაგრამ მაინც მრუშობთ, ჩვენ კი მხოლოდ საკუთარ ცოლებთან ვცხოვრობთ. თქვენთვის დასაშვებია ბოროტების ჩადენა, თუმცა სჯით მას. ჩვენთვის კი მაგის გაფიქრებაც კი ცოდვაა. თქვენ გეშინიათ თანამხილველებისა, ჩვენ კი მხოლოდ სინდისის, რომლის გარეშე არ შეგვიძლია არსებობა. და ბოლოს, ციხეები გადავსებულია თქვენი ხალხით, ქრისტიანები იქ არ არიან, გარდა საკუთარი რწმენის სიმტკიცის გამო დასჯილებისა და რჯულგანდგომილებისა...
... მოთმინებით შთაგონებული ჩვენი ქალიშვილები და ჭაბუკები სიცილით უყურებენ ყველანაირ განსაცდელს, ადამიანთა დასასჯელად რომ გაქვთ მომზადებული. საცოდავებო, ნუთუ ვერ ხვდებით, უმიზეზოდ რომ არავინ მოიწადინებს განსაცდელის გადატანას, და ვერც გაუძლებს ასეთ წამებას ღმერთის თანადგომის გარეშე...


პოსტის ავტორი: KAIROS თარიღი: May 9 2007, 11:01 AM

ციტატა
ლამაზად ვცხოვრობთ და ამიტომაც ვიზიდავთ სხვებს


საუკეთესო ქადაგება!

რა შორს ვართ ღმერთო ჩემო ამ მდგომარეობიდან... sad.gif

ციტატა
ყველანი ერთ სიკეთეს მივყვებით, და ერთად შეკრებილები ისევე წყნარად ვიქცევით, როგორც თითოეული ცალ-ცალკე


პოსტის ავტორი: KAIROS თარიღი: May 9 2007, 12:06 PM

ციტატა
1) წმიდა სახარება - პირველწყარო უფლისა და მისი მოციქულების მოღვაწეობისა

ვაღიარებთ რა ქრისტეს როგორც განკაცებულ ღმერთად, რომელიც განკაცდა ჩვენს გამოსახსნელად, სწორედ ქრისტეა და არა ვინმე სხვა ბაზისი და საფუძველი ქრისტეს ეკლესიისა, რომელის მისტიური თავიც თავად უფალია!

2) ქრისტეს მოციქულები

უფლის ამქვეყნიური მოღვაწეობის ჟამს, მის ირგვლივ იყო 12 მოციქული
მარკოზი 3:14
" და ყვნა ათორმეტნი იგი, რაითა იყნეს მის თანა და წარავლინნეს იგინი ქადაგებად"
: პეტრე ( ნამდვილი სახელი სიმონი, ძმა ანდრიასი, შემდგომ ანდრია პირველწოდებული); ძმები იაკობი და იოანე ზებედეს ძენი, ფილიპე, თომა, ბართლომე, იაკობ ალფეს ძე, თადეოზი, სიმონ ზილოტი და იუდა ისკარიოტელი

ამ 12 მოციქულს ( იუდა იცვლება მატათიათი : "
გამოუხდა წილი მატათიას და თანა-აღირაცხა ათერთმეტთა მოციქულთა. ( საქმე : 1 : 26) განსაკუთრებულად აღერიცხება და თავად მოციქულთად შეირაცხება საული-პავლედ ქცეული; რომელიც მსოფლიო მქადაგებლად იქცა ქრისტიანობისათვის, პეტრე, პავლე და სხვა მოციქულები ქრისტიანობას ავრცელებენ მთელ მსოფლიოში, პირდაპირი თხრობა მოციქულთა მოღვაწეობისა, სწორედ აქ , ანუ 64 წლამდე მთავრდება, როდესაც მოციქულთა თავნი აღესრულნენ.

3) ქრისტიანობის გავრცელების ისტორია სამ ცეცხლს შუა:
იუდეველთა, წარმართა და რომის იმპერიისა.

ა) იუდეველები: ისინი არ ღებულობდნენ ქრისტიანობას, რადგან ვერ წარმოედგინათ მათი მესია ჯვარზე და 60.იან წლებში უძლიერეს და უდიდეს აჯანყებას იწყებენ, რაც მათი სასტიკი დამარცხებით მთავრდება, ქრისტიანები ამ აჯანყებაში ( როგორც ერთ დროს იერემია) მონაწილებას არ ღებულობენ და არ იზიარებენ იუდეველთა ამ უაზრო წინააღმდეგობის სულს , და ამიტომაც მეტად და მეტად დევნილი იქნა იუდეველთა მხრიდან, მით უმეტეს, რომ ისინი ქრისტიანებს მამათა რელიგიის მოღალატეებად მიიჩნევდნენ.

ბ) წარმართები: წარმართულ სამყაროში ქრისტიანების დევნის და ზიზღის პირველი მიზეზი, ქრისტიანების მხრიდან წარმართი ღმერთების უარყოფა იყო, თავიდან საერთოდაც არ განასხვავებდნენ იუდეველებს და ქრისტიანებს, მაგრამ ქრისტიანობის გავრცელებისთანავე, მიხვდნენ, რომ ქრისტიანები დიდად განხვავდებიან მათგან , ქრისტიანობა უფრო უნივერსალურია, აქ ებრაელების გარდა, რომალებიცაა, ბერძნებიც და ყველა სხვა ერის წევრებიც, განსვავების გარეშე, ცოტა ხანში როდესაც იმპერიის ხელისუფლება დაუპირისპირდება ქრისტიანულ თემებს, გავრცელებას იწყებს რამოდენიმე დიდი ცილისწამება, მათ შორის კაციჭამიობა ( ზიარების საიდუმლოს დამახინჯებული გაგება) გარყვნილება ( საიდუმლო შეკრებების დამახინჯებული გაგება), ღმერთების განრისხება ( რადგან ქრისტიანები არ სცემდნენ თაყვანს წარმართ ღმერთებს, მაშინ ყველა უბედურებას სწორედ ქრისტიანებს მიეწერებოდათ)...

ცოტა ხანში ეს ყველაფერი საშინელ დევნაში გადაიზრდება , თუმცა იერუსალიმში დიდი მნიშვნელობის კრება იმართება, 50 წელი, როდესაც ეკლესიამ განურჩევლად მიიღო საკუთარ რიგებში წარმართიც და იუდეველიც, მხოლოდ ნათლისღების გზით, ამავე წლებში რომში ხვდებიან თავნი მოციქულთანი:პეტრე და პავლე, ხოლო მოციქულთაგან უმეტესობა უკვე ქადაგებს სხვადასხვა მხარეს, ზოგი აღესრულა კიდეც : წმ. სტეფანე პირველდიაკონი და პირველმოწამე, იაკობი ეპისკოპოსი იერუსალიმისა...

ქრისტიანობა უახლოვდება დევნების პერიოდს, რომელსაც წინ საოცარი მოგზაურობა და მისიონერული მოღვაწეობა უძღვის მოციქულთა, განსაკუთრებით აღსანიშნავია პავლე მოციქულის მოღვაწეობა, რომელიც აღწერილია "საქმე მოციქულთაში", ჩვენ კი თხრობას სწორედ იქიდან გავაგრძლებთ სადაც "საქმე" წყდება, ანუ დევნებიდან, იმპერატორი ნერონის სისხლიანი ეპოქიდან!


გ) და აი დადგა, 54 წელი, რომის იმპერია ყვავის, და როგორც ამ პერიოდს ჩვევია,ზუსტად ამ პერიოდში უნდა გამოჩენილიყო, ყველაზე ბილწი, ყველაზე სისხლიანი, ყველაზე დაუნდობელი რომის იმპერატორთაგან,

ნ ე რ ო ნ ი

IPB-ს სურათი

არ მეყოფა ალბათ ეს სივრცე, რომ ნერონზე ვისაუბრო, ეს ყოვლადუცნაური, ტრაგიკული და ამავდროულად შემზარავი პიროვნება, მოკლედ მიმოვიხილოთ,

Nerone (37-68 ქ.შ.), რომის იმპერატორი (54-68), ბოლო წევრი იულიუს - კლაუდიუსის ოჯახიდან, იყო შვილი გნეუს დომიციუს ენობარბოსი და აგრიპინა მცირესი, საკუთარი სახელი ლუციუს დომიციუს ენობარბო, შეიცვალა ნერონე კლაუდიუს კეისარად, იმის შემდეგ რაც იშვილა კლაუდიუს იმპერატორმა, რომელიც მისი მამინაცვალი იყო, დედამისის მეორე ქმარი, მაგრამ ამას ხელი არ შეუშლია 53 წელს, ცოლად მოეყვანა ის ვინც დად ერგებოდა, კლაუდიუსის ქალიშვილი ოტტავია; მალევე, 54 წელს, კლაუდიუსის გარდაცვალებისთანავე, პრეტორიანელები, აფრანიუს ბურროს მეთაურობით ( რომელიც ნერონის დედის ერთგული იყო), ნერონს აცხადებენ იმპერატორად; თავდაპირველად ნერონი ეძლევა დიდებას, ტკბება ძლიერებით და მშვიდობა სუფევს მის ირგვლივ, გვერდით ყავდა მტკიცე დაცვა აფრანიუს ბურრო და მტკიცე მრჩეველი უძლიერესი ფილოსოფოსი სენეკა!

მაგრამ... ნერონის ცხოვრებაში შემოვიდა სხვა ქალი - პოპეა საბინა, საკუთარი დედაც კი გაიმეტა ნერონმა ამ ქალის გამო, 59 წელს, ჯერ მოაკვლევინა მამინაცვალ კლაუდიუსის შვილი - ბრიტანიკო, შემდეგ გადაასახლა და მოაკვლევინა საკუთარი დედა-აგრიპინა.

ამ ყველაფერს ცოტა ხანში, ბურროს გარდაცვალება (ბურრო იტ. კარაქი, ამ კაცს უკავშირდება პავლე მოციქულის განთავისუფლება პირველ სასამართლოზე, ეს დადებითი პიროვნება იცვლება სისხლიანია ტიჯელინოთი) და სენეკას საზოგადოებრივ-პოლიტიკური არენიდან წასვლა მოყვა, ნერონის მიერ გატარებულ ეკონომიკურ რეფორმებსაც ( მონეტის შეცვლა) და პოლიტიკურ სვლებსაც ( საბერძნეთისათვის თავისუფლების მინიჭება) სრული კრახი მოყვა, პირველ შემთხვევაში გამოწვეული აჯანყება სისხლში ჩაახშო, რომელის დროსაც არ დაინდო საკუთარი მასწავლებელი,დიდი ფილოსოფოსი სენეკა და პოეტი ლუკანო.

მეორე აჯანყებამდე, რომში საშინელ გეგმას ახორციელებს, გადაწვავს რომის ღარიბ უბნებს, ცეცხლი მოედება მთელ რომს, ამ ცეცხლზე დღეს ბევრს წერევ, ცნობილია, რომ 64 წლის ხანძარით, დღევანდელი კოლზეუმის ახლომდებარე ტერიტორიაზე ააგებს უზარმაზარ ოქროში და ძვირფას თვლებში ჩასმულ სასახლეს "დომუს აურეა"-ს, ხოლო ხანძარს კი ქრისტიანებს აბრალებს, რითაც ხალხის საოცარ ზიზღს და სიძულვილს გამოიწვევს ქრისტიანების მიმართ, საკუთარ ცირკში, იქ სადაც ცხენების რბოლა ხდებოდა და ასევე სისხლიანი დადგმები, რომელიც 500 მეტრი იყო სიგრძეში , აწყობდა ცხოველისტყავ მოსხმულ ქრისტიანთა წამებას, ხოლო იქვე არსებულ საკუთარ ბაღებს ანათებდა ცოცხალი ქრისტიანების ფისგადასხმული სხეულებით, ამ სიძულვილსაც ქრისტიანთა მიმართ იგივე ქალბატონს პოპპეას მიაწერენ, რადგან როგორც იოსებ ფლავიუსი გვწერს, პოპპეა განიცდიდდა ებრაელების დიდ ზეგავლენას და ფაქტობრივად მათ შეკვეთებს ახორციელებდა.

67 წელს, რომშია დატყვევებული თავნი მოციქულთანი, ცნობილ კარჩერე მამერტინოში, ციხე ტულიანუმ, იგივე მამერტინო დღეს, რომელიც ყველაზე ძველი ციხეა დღევანდელ რომში რაც შემორჩა და საიდანაც ასწავლიდნენ და ნათლავდნენ თავნი მოციქულთანი პეტრე და პავლე, და საიდანაც წაიყვანეს ნერონის ბრძანებით რომის სხვადასხვა კუთხეში საწამებლად, ერთი ნომენტანას გზაზე, პავლე, სადაც თავი მოკვეთეს , მეორე, პეტრე, ვატიკანის გორაზე, ნერონის ბაღებთან ახლოს, სადაც უკუღმა აცვეს ჯვარს...

IPB-ს სურათი


ათი ათასობით ქრისტიანი აღესრულა 64-67 წლებში... 68 წელს კი საფრანგეთის ( გალია) და ესპანეთის ლეგიონები უჯანყდებიან ნერონს, რომელიც რომშიც მოღალატედ გამოაცხადეს, და საკუთარ სასახლეში ჩაკეტილი თავს იკლავს...

ასეთი იყო ყველაზე სისხლიანი პირველი დევნა ქრისტიანთა რომში...

პოსტის ავტორი: მარიამი თარიღი: May 10 2007, 08:27 PM

რამდენი ხანია მინდა გავაგრძელო კატაკომბებზე და ვეღარ დავაყენე საშველი. მოკლედ, ვაგრძელებ:

დომიტილას კატაკომბა

დომიტილას კატაკომბა მიწისქვეშა რომის ყველაზე ვრცელი სასაფლაოა. ის სათავეს იღებს ფლავია დომიტილას კუთვნილი მიწის ნაკვეთში გათხრილი რამდენიმე საფლავისაგან. ეს მიწა მან საკუთარ ლიბერტებს უბოძა. ფლავია დომიტილა ფლავიუს კლიმენტის, 95 წელს რომის კონსულის, ძმისშვილი იყო. ის ენათესავებოდა იმპერატორის ოჯახს, რადგან ბიძამისმა ცოლად შეირთო ერთ-ერთო დომიტილა - ვესპასიანეს ძმისშვილი. ფლავია დომიტილა, როგორც ქრისტიანი, იმპერატორმა დომიციანემ გადაასახლა პონცას კუნძულზე, სადაც ის აღესრულა კიდეც.
კატაკომბა ორ ძირითად დონეზე ვრცელდება და მხოლოდ აქა-იქ გვხვდება მათში მესამე ან მეოთხე დონის გალერეები და კუბიკოლები. ყველაზე ძველი ქრისტიანული ბირთვი თარიღდება II საუკუნის II ნახევრით. III საუკუნის ბოლოს და IV საუკუნის დასაწყისში მოწამეების, ნერევსისა და აქილევსის, ნაწილები გადააბრძანეს II დონეზე მდებარე კრიპტაში, რომელიც პაპმა დამასემ (366-384) მცირე ზომის ბაზილიკად გადააკეთა, ხოლო პაპმა სირიციუსმა (390-395) დღევანდელ ზომებამდე გააფართოვა (სურ.1). IV საუკუნის ბოლოს აგებული ბაზილიკა, რომელიც დღეისთვის ძირითად ხაზებში აღდგენილია, მიწის ზემოთ ჩანდა ზედა ნაწილით: ხოლო იატაკი კატაკომბის II სართულის დონეზე მდებარეობდა. ნაგებობის წინა ნაწილს სტოა წარმოადგენდა, ჰქონდა სამი ნავი, რომელსაც ჰყოფდა თაღედით დაკავშირებული ოთხი სვეტისგან შემდგარი ორი რიგი. ცენტრალური ნავი (20 X 8,50 მ), რომელიც გვერდითა ნავებზე უფრო მაღალი იყო, ნათდებოდა განიერი, თაღოვანი სარკმლების ორი რიგით და დასავლეთით აფსიდით ბოლოვდებოდა. გვერდითა ნავების თავზე, სავარაუდოდ, მატრონეა - წარჩინებულ დედათა გალერეები - იყო მოთავსებული. საკურთხევლის ნაწილი შემოსაზღვრული იყო ტრანსეპტით, ხოლო მოწამეთა საფლავზე აღმართული ტრაპეზი გამოირჩეოდა მარმარილოს სანაწილით; მისგან შემორჩენილია მცირე ოზმის საყრდენი სვეტები, რომელთაგან ერთზე წმინდა აქილევსის წამებაა გამოსახული. ბაზილიკამდე მიდიოდა კიბე, რომელიც გვერდიდან - დღევანდელი კიბის მსგავსად - სტოას უკავშირდებოდა.
VIII საუკუნის ნაგებობა მთლიანად გაძარცვეს და წაიღეს, რისი წაღებაც შეიძლებოდა, თვით იატაკიც კი; შემდეგ სრულიად ჩამოიქცა, შესაძლოა, 897 წლის მიწისძვრის გამო. ის აღმოაჩინეს 1873-1874 წლებში არქეოლოგიური გათხრების დროს.

IPB Image
სურ.1

წმინდა ნერევსისა და აქილევსის ბაზილიკის აფსიდის უკან გამოჭრილ კუბიკოლში მდებარეობს ვენერანდას არკოსოლიუმი; სხვათა შორის, ამ კატაკომბაში დასტურდება პეტრე მოციქულის შვილის, წმინდა პეტრონილას - რომელიც ამ კუბიკოლიდან შორს არ უნდა ყოფილიყო დაკრძალული - კულტის არსებობა; ნახევარსფერული ფორმის თაღის სიღრმეში, ფრესკაზე გამოსახულია შესვენებული ვენერადა, რომელიც სამოთხის წალკოტში შეჰყავს თეთრმოსასხამიან გოგონას, წარწერის მიხედვით - წმინდა პეტრონილას. 1854 წელს აღმოაჩინეს კატაკომბის I და II სართულების დამაკავშირებელი დიდი კიბე, რომლის კედელიც შემკულია III საუკუნის შუა წლების ფრესკით და გამოსახულია ჭაბუკი მწყემსი ხელში სტვირით, ცხვრის ფარის შუაში მდგარი. სიღრმეში ოთხი ბორცვი კრავს სცენას. სცენაზე ნართაულად მინიშნებულია სახარების იგავის „მწყემსი კეთილი“ (იოანე 10,1-16), როგორც დღეს ლატერანის მუზეუმში დაცული ეპისკოპოს აბერკის სვეტის წარწერაშია: „წმინდა მწყემსი, რომელიც აძოვებს ფარას მთაში და ბარად“.

პრეტესტატის კატაკომბა

პრეტესტატის კატაკომბა მდებარეობს ვია აპია პინიარელის №11-ში. ეს სახელი ეწოდა მიწის მფლობელის მიხედვით, რომელიც, შესაძლოა, ცეცილიუსების ოჯახის წევრი იყო. კატაკომბა II საუკუნისაა და სათავე დაედო წარმართული ღია სასაფლაოსგან, რომელიც მარკუს ავრელიუსის შვილების აღმზრდელის, ჰეროდე ატიკუსის, ვილის ახლოს მდებარეობდა. იქ დაკრძალეს წმინდა იანვარიუსი, წმინდა ფელიკისიმე და აგაპიტე დიაკონები და წმინდა მოწამეები: ვალერიანე, ტიბურტი, მაქსიმე და კვირინე. კატაკომბა რამდენიმე ბირთვისაგან შედგება, რომლებიც სხვადასხვა წარმომავლობისაა. მათ შორისაა: „დიდ კიბედ“ წოდებული უბანი, შესაძლოა ყველაზე ძველი, რომელიც ქრისტეს ცხოვრების გამომსახველი ეპიზოდებით არის მოხატული: „დიდი ქვაბული“ - დიდი ზომის გვირაბი - კუბიკოლები ამოშენებული შესასვლელებით და „მცირე კიბე“ რომელიც გვირაბების ხშირი ქსელისაგან შედგება. კატაკომბის თავზე ორი მუზეუმია: წარმართული და ქრისტიანული ქანდაკების.

ჯორდანების კატაკომბა

ჯორდანების კატაკომბას მიაკვლიეს 1966-1969 წლებში გათხრების დროს. თავდაპირველად მიიჩნიეს ტრაზონის კატაკომბად. ასე ეწოდა მფლობელის სახელის გამო. შესასვლელი მდებარეობს ვია სალარიას და ტაროს ქუჩების გადაკვეთაზე, ტრაზონის კატაკომბა კი იზერის ქუჩაზეა. წარსულში ამ კატაკომბას ვილა მასიმოსასც უწოდებდნენ. ის რომის ყველაზე ღრმა კატაკომბაა, 5 დონეზე ვრცელდება და მოიცავს ვრცელ არენარიუმის კარიერის ნაწილს, სადაც, გადმოცემის მიხედვით, ვალერიანეს დევნის დროს (257-258 წწ.) ცოცხლად დამარხეს დარია - ქრისტიანობაზე მოქცეული ვესტალი და მისი ქმარი, ქრისანთე. არენარიუმში წარმოიქმნა სამლოცველო, რომელსაც დიდ პატივს მიაგებდნენ შუა საუკუნეებში, ხოლო შემდეგ ამ ორი მოწამის წმინდა ნაწილები მოციქულთა სახელობის ბაზილიკაში გადააბრძანეს (SS. Apostoli). ამავე არენარიუმში დაკრძალული იყო მოწამე მუარო. არენარიუმის ერთ-ერთ განყოფილებაში ორი, ერთმანეთის პირისპირ გამოსახული ორანტას ფიგურის ზემოთ (სურ. 2) მოთავსებულია იონას ორი ეპიზოდი და მოსე, რომელიც კვერთხს კრავს კლდეს. ფრესკები IV საუკუნისაა. მეოთხე სართულზე გამოსახული ფიგურა IV საუკუნის ნახევრით თარიღდება. მხატვარი გულმოდგინედ ამუშავებს დეტალებს და ცდილობს გამოსახულება დაემსგავსოს შესვენებულის სახის ნაკვთებს, რაც რომის კატაკომბების მხატვრობაში ძალზე იშვიათია, ნეაპოლის მხატვრობისაგან განსხვავებით. რომში ორანტა, ზოგადად, ცხონებული სულის სიმბოლოა და არ უკავშირდება რომელიმე კონკრეტულ შესვენებულს. ზოგჯერ ორანტათი გამოსახული ქალის ფიგურა მამაკაცის საფლავზე გვხვდება ან პირიქით. მხოლოდ ბავშვების შემთხვევაშია გამოსახული ბავშვი ორანტა შესვენებულის ასაკით.

IPB Image
სურ.2

პრისკილას კატაკომბა

პრისკილას კატაკომბა მდებარეობს ვია სალარიას №430-ში, ვრცელდება ორ სართულზე და, სავარაუდოდ, სახელი ეწოდა სენატორ აკილიუსების ოჯახის ერთ-ერთი წევრის, პრისკილასაგან, რომლის სახელი ფიგურირებს პირველ სართულზე მდებარე აკილიუსების სამარხში. მისი წარმოშობა სხვა კატაკომბებისაგან განსხვავებულია, რადგან თავდაპირველად ეს ადგილი იყო არენარიუმი - პოცოლანის კარიერი; მას შემდეგ, რაც მეწყერმა ჩაკეტა შესასვლელი ვია სალარიას მხრიდან, იგი მიატოვეს.
ქრისტიანებმა III საუკუნის პირველი წლებიდან დაიწყეს იმ კარიერის განიერი და უსწორმასწორო გვირაბების გამოყენება, რომლებიც კატაკომბის პირველ სართულს შეესაბამება; ააგეს იქ ოცამდე ნიშის ფორმის საფლავი და კედლებში გამოჭრეს ასობით ლოკული, რომელთა უმრავლესობა ამოიქოლა, რათა კედელი ჩამოქცევისაგან დაეცვათ. ამ სართულზე მოთავსებულია ყველაზე დიდი სამარხები, მათ შორის აკილიუსების საძვალე და ე.წ. „ბერძნული კაპელა“, რომელიც II საუკუნით თარიღდება. ეს კაპელა წარმოადგენს ოთხკუთხა ოთახს, რომელსაც შუაში მოთავსებული თაღი ორად ყოფს. მეორე განყოფილების კედლები სამი დიდი ნიშით არის გახსნილი. „ბერძწული კაპელა“ იმის გამო ეწოდება, რომ მარჯვენა ნიშაში ორი ბერძნული წარწერაა, რომელიც მავანი ობრინოსაგან ეძღვნება საკუთარ ბიძაშვილ და თანამოაზრე პალადიოს და მის მეუღლეს, ნესტორიანას. მარცხენა კედელს ებჯინება გრძელი ნაშენი მერხი. დეკორი, რომელიც II საუკუნეს მიეკუთვნება, წარმოადგენს ორნამენტით მოჩარჩოებულ ფრესკებს ბიბლიური სიუჟეტებით, რომლებიც ფარავენ კამარას და კედლების მაღალ რეგისტრს; ხოლო ქვედა რეგისტრის თაბაშირის დაფების მოხატულობა მარმარილოს იმიტაციაა. თაღის პირველ ნაწილში გამოხატულია მოგვთა თაყვანისცემა - ეკლესიის დაარსების სიმბოლო, აქვეა ღვთისმშობლის ყველაზე ძველი გამოსახულება ყრმით (სურ. 3). შესასვლელის კედელზე არის ფრესკა - „სამი ებრაელი ყრმა სახმილსა შინა“ (სურ. 4) - სარწმუნოების სიმბოლო, და მოსე, რომელიც კლდიდან წყალს ადენს - ნათლისღების წინა სახე. გვერდითა კედლებზე გამოხატულია განრღვეულის განკურნება - სინანულის სიმბოლო და სუსანას ეპიზოდი (დან. 13), მარცხნივ - სუსანა, რომელსაც მახეს უგებენ მზაკვარი უხუცესები და მარჯვნივ - სუსანა და დანიელი მადლობენ ღმერთს - ღვთის რწმენის სიმბოლო დევნისა და მწუხარების დროს. მოშორებით, შესასვლელ კართან ახლოს გამოსახულია ფენიქსი, რომელიც კოცონში იწვის - სხეულით აღდგომის სიმბოლო; ხოლო ზემოთ - თავთავების გვირგვინით შემკული თავი - ზაფხულის სიმბოლო. თაღის მეორე სივრცეში გამოსახულია დანიელი ლომთა ხაროში (დან. 14,31), მარცხნივ - „აბრაამის მსხვერპლშეწირვა (დაბ. 22,9-10), გამყოფ თაღზე გამოხატულია ლაზარეს აღდგინება (იოანე 11,14), ხოლო აფსიდის სიღრმეში, ნიშაში, ევქარისტიული ტრაპეზი, იკონოგრაფიულად ყველაზე მნიშვნელოვანი თემა. ტრაპეზს უზის შვიდი პიროვნება, მათ შორის ერთი თავდაბურული ქალის ფიგურაა. მარცხენა უკიდურეს კუთხეში გამოსახულია წვერიანი ფიგურა სამღვდელო შესამოსლით, რომელსაც ხელები წინ აქვს გაწვდილი პურის გასატეხად (Fractio panis). მის წინ მაგიდაზე (ტრაპეზზე) დევს ფიალა ღვინით, თეფში ორი თევზით და სხვა თეფში ხუთი პურით. კომპოზიციას კრავს პურით სავსე შვიდი გოდორი - სამი ერთ მხარეს და ოთხი - მეორეს.

http://imageshack.us
სურ. 3

http://imageshack.us
სურ. 4

კაპელაზე გვიანდელია III საუკუნის მეორე ნახევრის მხატვრობით გამშვენებული „ველაციოს“ კუბიკოლი, რომელსაც ასე ეწოდება კუბიკოლის შიგნითა კედლის ფრესკის გამო, სადაც შესვენებული ქალის ცხოვრების სცენებია გამოსახული (სურ. 5). ცენტრში დგას შესვენებული, ორანტას პოზით. მარცხნივ ეპისკოპოსია, რომელიც აკურთხებს მის ქორწილს, ხოლო მის ახლოს გამოსახული ჭაბუკი აწვდის საქორწინო რიდეს (flammeum). გრაგნილი, რომელიც ქალს ხელში უჭირავს, არის tabula nuptialis - ქორწინების დოკუმენტი, რომელშიც ჩამოთვლილია მეუღლეთა მოვალეობები. მარჯვენა სცენაში ქალს, უკვე დედას, მკლავზე ჰყავს ბავშვი. წარსულში მიაჩნდათ, რომ ამ სცენაზე გამოსახული იყო ღვთისმშობელი ყრმით. ველაციოს ფრესკის მარცხნივ, კედელზე აბრაამის მსხვერპლშეწირვაა გამოსახული (დაბ. 22,9-10), მარჯვნივ - „სამი ყრმა სახმილსა შინა“ იკონოგრაფიულად საინტერესო სცენა აქვე გამოსახული მტრედის გამო, რომელსაც ნისკარტით უჭირავს რტო - ღვთის განგების სიმბოლო. კამარაში გამოსახულია მწყემსი კეთილი და იონას ციკლი (იონა 1,1-15).
I სართულზე დაიკრძალა მრავალი პაპი: მარკელინე (296-304), მარკელე (308-309), სილიბისტრო (314-315), რომელიც დაიკრძალა მის მიერვე წმინდა მოწამეების ფელიქსის და ფილიპეს საფლავზე აგებულ მცირე ბაზილიკაში, ლიბერიუსი (352-366), სირიციუსი (384-399), კელესტინე (422-432), ვირგილიუსი (537-555).
განსხვავებული ხასიათისაა II სართული, სადაც გალერეები შემთხვევითი მიმართულებით როდი ვრცელდება, როგორც I სართულზე, არამედ შეესაბამება გარკვეულ პროექტს. მართლაც, აქ პარალელური გალერეა გვერდულად ვრცელდება, თევზის ფხის მსგავსად. თავდაპირველი შესასვლელი მიწის ქვეშ იყო და შედგება ორი დიდი დარბაზისაგან. უფრო გვიანდელია ორი სართულის გალერეების შემაკავშირებელი ოთხი შესასვლელი. კატაკომბაში მრავალი წმინდანი იყო დაკრძალული, მათ შორის პუდენციანა და პრაქსედა, პუდენტის ქალიშვილები და მოციქულთა თანამედროვენი, აკვილა და პრისკილა, რომელთა სახელზეც არის აგებული ავენტინოზე მდებარე ტაძარი santa prisca.

http://imageshack.us
სურ. 5

პავლე მოციქულის ტაძარი „გალავნის გარეთ“
San Paolo fuori le mura

პავლე მოციქულის ბაზილიკა მდებარეობს ვია ოსტიენსეზე ავრელიანეს გალავნიდან და სან პაოლოს კარიბჭიდან ორიოდ კილომეტრზე. ახლანდელი ნაგებობა წარმოადგენს 1923 წელს ხანძრით განადგურებული ნაგებობის რეკონსტრუქციას (1852-54), რომლის სქემა, ზომები და, ნაწილობრივ, გადარჩენილი სტრუქტურები შენარჩუნებულია. 1890-1928 წლებში თავიდან აშენდა დასავლეთით მდებარე მართკუთხა პორტიკი. თეოდოსის წინა ეპოქაში, შესაძლოა, კონსტანტინეს დროსაც, ამ ნაგებობის ადგილზე მცირე ბაზილიკა აღუმართავთ. როგორც 1850 წლის გათხრების დროს აღმოჩენილი აფსიდის კვალი აჩვენებს, ის ახლანდელისაგან განსხვავებულად იყო ორიენტირებული და აგებული იყო I-II საუკუნის მონუმენტზე, რომელიც წარმოადგენდა პავლე მოციქულის საფლავს ზედ აღმართული მემორიალური მონუმენტით.
384 ან 386 წელს ამავე ადგილზე სამმა იმპერატორმა, თეოდოსიმ, ვალენტინიანემ და არკადიუსმა დაიწყო ახალი ბაზილიკის შენება, რომელიც დასრულდა 402-403 წლებში პაპი ონორიუსის დროს. ახალმა ბაზილიკამ მონუმენტური სახე მისცა პავლე მოციქულის საფლავს, სწორედ ისე, როგორც წმინდა პეტრეს საფლავს კონსტანტინეს დროს, რომელიც მრავალი ასპექტის გამო სან პაოლოს პროტოტიპი ტაძარია.
ვია ოსტიენსეს ბაზილიკას წინ პორტიკიანი ეზო ჰქონდა. ინტერიერში თაღედით დაკავშირებული კოლონებით გამოყოფილ ხუთ ნავს ტრანსეპტში შევყავდით. რომელიც ისეთივე ერთიან სივრცეს წარმოადგენდა, როგორც სან პიეტროში. წმინდა პავლე მოციქულის საფლავის მონუმენტი ცენტრალურ ნავთან უფრო ახლოს იყო, ვიდრე აფსიდთან. ბაზილიკის ზომები გრანდიოზული იყო და ყველა სხვა ტაძრისას აღემატებოდა: ცენტრალური ნავი სიგრძით 89,87 მ. იყო, სიგანით - 24,22, სიმაღლით - 30,77. შიდა გვერდითა ნავი სიგანით - 8,88 და სიმაღლით - 11,65 მ.
ცენტრალური ნავი ნათდებოდა 21 სარკმლით, ხოლო ტრანსეპტი - 12 თაღიანი და 12 მრგვალი სარკმლით. აფსიდი და გვერდითა ნავები არ იყო გაჭრილი ექსტერიერისკენ. ნავების მთელი კორპუსი გადახურული იყო ორქანობიანი სახურავით. სვეტები დეკორის გარეშე იყო, ხოლო კაპიტელები საგანგებოდ დამუშავებული: ცენტრალურ ნავში იონურის და კორინთულის კომპოზიტი, გვერდითა ნავებში - კორინთული (სურ.6). მწირია ცნობები ბაზილიკის დეკორის შესახებ, რომელიც თავიდან მოზაიკისა იყო და რომელიც მთლიანად ხელახლა შესრულდა თაბაშირით და ფრესკებით ლეონ დიდის დროს (440-461).

http://imageshack.us
სურ. 6

მნიშვნელოვანი სამუშაოები ჩაატარა გრიგოლ დიდმა (590-604), რომელმაც 90 სანტიმეტრით აამაღლა ტრანსეპტის ნაწილი და ახლებურად მოაწყო მოციქულის საფლავი, რომელზეც ბაზილიკის საკურთხეველი აღმართა. გარდა ამისა, პაპი სვიმაქეს დროინდელი უნდა იყოს ბაპტისტერიუმი (498-514).

წმინდა სტეფანეს როტონდა
Santo Stefano rotondo

წმინდა სტეფანეს ეკლესია, რომელსაც გასულ საუკუნეებში მრავალგვარი ინტერპრეტაციით მოიხსენებდნენ (წარმართული ტაძარი, სასაკლაო, ბაზილიკა) აღმართულია ჩელიოს ბორცვის კალთაზე. შესასვლელი აქვს ამავე სახელწოდების ქუჩიდან. ის 468-483 წლებში ააშენეს პაპი სიმპლიციუსის დროს, ხოლო 523-530 წლებში პაპებმა იოანემ და ფელიქსმა მოზაიკებით და მარმარილოს ინკრუსტაციებით შეამკეს, რომლებიც დღეს აღარ არსებობს. ამ ტაძარს არ ჰყოლია მუდმივი სამღვდელოება და ამ მხრივ დამოკიდებული იყო ლატერანის წმ. იოანეს ტაძარზე. მიუხედავად იმისა, რომ წმინდა ნაწილები აღმოჩენილი ან დოკუმენტებში დაფიქსირებული არ ყოფილა, მოწამე, რომელსაც ამ ადგილზე თაყვანს სცემდნენ და რომლის სახელზეც ეს ტაძარი ააგეს, ნამდვილად წმინდა სტეფანე იყო.
თავდაპირველი სტრუქტურის ცნობა ჯერ კიდევ შეიძლება ახლანდელ ნაგებობაში, მიუხედავად შუა საუკუნეებში გადატანილი მრავალი ნგრევისა და ცვლილებისა. გეგმა წარმოადგენს სამ კონცენტრულ წრეს, რომელიც შეკრულია 65,80 დიამეტრის მქონე პერიმეტრის კედლით. გარეთა ზონა სიგანით 10,60 მეტრია და სწორედ მან განიცადა ყველამე მეტი ნგრევა. თავდაპირველად ტაძარი რვა სიმეტრიულ სექტორად იყოფოდა - ოთხი კარდინალური მიმართულებით, ოთხიც დიაგონალურად პირველ ოთხთან მიმართებაში. რვა კარი იხსნებოდა დიაგონალურ სექტორებში და შედიოდა პერიმეტრის კედლის პარალელურ რკალისებურ გასასვლელებში, რომლებიც ბოლოებით კარდინალური სექტორების ოთხ კაპელას უკავშირდებოდა (დღეს მათგან მხოლოდ აღმოსავლეთის კაპელა არსებობს). კაპელების სახურავი დიაგონალური სექტორების სახურავზე მაღალი იყო და ეს ნაგებობას გარედან ჯვრის ფორმას ანიჭებდა. დიაგონალურ სექტორებში რკალისებურ გასასვლელებს შორის თავისუფალი სივრცეები კაპელებს უკავშირდებოდა და შესაძლოა, ეს სივრცეები ყოფილიყო ეზოები ღია ცის ქვეშ. წრიული თაღოვანი კოლონადა, რომელიც დღეს ამოშენებულია, ყოფდა გარეთა ნაწილს შუა ნაწილისაგან: 9,40 მ. სიგანის რკალის ფორმის ნავი, რომელიც რადიალურ კაპელებს უკავშირდებოდა და ნათდებოდა დიაგონალური სექტორების ეზოებიდან. ძელური ბმით დაკავშირებული 22 იონური სვეტისგან შემდგარი მეორე რიგის წრიული კოლონადა გამოყოფს შუა რიგის ნავს ცენტრალური როტონდისაგან. როტონდის დიამეტრი 22,50 მეტრია და დაახლოებით ასეთივეა სიმაღლეც. ის ნათდებოდა 22 ფანჯრიდან, რომლებიც დღეს ნაწილობრივ ამოშენებულია. როტონდის ცენტრში არსად შეინიშნება საკურთხევლის კვალი და შესაძლებელია, რომ ის აღმოსავლეთის კაპელაში ყოფილიყო მოთავსებული, დღევანდელის მსგავსად.

პოსტის ავტორი: მარიამი თარიღი: May 10 2007, 08:54 PM

წმინდა აგნესას ტაძარი „გალავნის გარეთ“
Sant "Agnese fuori le mura"

ეს მონუმენტური კომპლექსი სამი ნაწილისაგან შედგება: წმინდა აგნესას ტაძარი „გალავნის გარეთ“, ეგრეთ წოდებული Coemeterium Agnentis სასაფლაოს შთამბეჭდავი ნანგრევები და წმინდა კონსტანცას მავზოლეუმი. ბაზილიკის და მიმდებარე ტერიტორიის ქვეშ ვრცელი კატაკომბის გვირაბებია, რომელიც შემთხვევით აღმოაჩინეს 1865-1866 წლებში და მთელი გასული საუკუნის მანძილძე თხრიდნენ. სასაფლაო სამი ძირითადი ნაწილისაგან შედგება, ამათგან ორი კომპლექსის დანარჩენ ნაწილებზე უფრო ძველია, რომლებიც კონსტანტინეს დროინდელია და, როგორც ჩანს, იმპერატორის კერძო სამფლობელოშია აგებული. პირველი ნაწილი, რომელიც ახლანდელი ბაზილიკის მარცხნივ მდებარეობს ყველაზე ძველია და II საუკუნის ბოლო წლებით და III საუკუნის დასაწყისით თარიღდება. მეორე ნაწილი, რომელიც წმ. აგნესას ბაზილიკის უკან იშლება ვია ნომენტანას მიმართულებით, თარიღდება III საუკუნის ბოლოთი და IV საუკუნის დასაწყისით. მესამე, რომელიც ბაზილიკას წმ. კონსტანცას მავზოლეუმთან აკავშირებს, ყველაზე გვიანდელია და IV-V საუკუნეებით თარიღდება. ამ კატაკომბის კედლები ფრესკებით არ ყოფილა შემკული, მაგრამ აღმოჩენილია მრავალი წარწერა, ქვაზე ნაკაწრი და სამგლოვიარო დანიშნულების ნივთი.
წმინდა აგნესას ბაზილიკა ახლანდელი სახით პაპი ონორიუსის (625-638) დროინდელი რეკონსტრუქციის შედეგია. ის აღმართულია ბორცვის კალთაზე, რომელიც ჩრდილო-დასავლეთის მხარეს ხეობისაკენ ეშვება. აფსიდი გაუქმებულია და გადის ვია ნომენტანაზე, ხოლო ფასადი ხეობას გაჰყურებს. ნაგებობა ნაწილობრივ ჩაფლულია ბორცვის ფერდობში და კვეთს უფრო ადრე გაჭრილი კატაკომბის გალერეას. პირველი სართული კატაკომბაშია მოქცეული, უფრო ზუსტად, უკავშირდება წმინდა აგნესას საფლავს, რომელიც დეკიუსის დევნის დროს ეწამა. ზედა, ანუ გალერეების სართული, რომლებიც გვერდითა ნავებისა და სტოას თავზე გადიან, პატარა ხიდით აფსიდის ნაწილში ვია ნომენტანას უკავშირდება. ონორიუსის დროინდელი ბაზილიკა აღმართულია ბორცვის ფერდში თითქმის მთლიანად ჩაფლული კაპელის ადგილას, რომელიც კონსტანტინეს ბაზილიკის თანადროულად აშენდა იმ მიზნით, რომ წმინდანის საფლავზე ტრაპეზი აღმართულიყო. მისი სიმაღლე დადგინდა 0,65 მ. სიღრმეზე ახლანდელი ქოროს ქვეშ. V საუკუნეში ეს კაპელა მცირე ბაზილიკად გადააკეთეს. ამ ორი ნაგებობიდან მცირე ნაწილია შემორჩენილი, მათ შორის, ახლანდელის ქვეშ მოქცეული აფსიდი, რომელიც გაურკვეველია, რომელ შენობას ეკუთვნოდა.
დაახლოებით 30 მეტრის მოშორებით, მცირე კაპელის სამხრეთით მდებარეობდა ეგრეთ წოდებული Coeneterium Agnentis, ცირკის მსგავსი დიდი ნაგებობა, სიგრძით 98,30 და სიგანით 40,30 მეტრი, რომლისგანაც შემორჩენილია მხოლოდ სამხრეთ პერიმეტრის კედლის ნანგრევები და გარსშემოსავლელი დასავლეთის მხარეს.
ეს სტრუქტურა, მძლავრი კედლის გამაგრებით და დიდი მართკუთხა ფანჯრებით, სხვა არაფერია, თუ არა დიდი სასაფლაო ბაზილიკა, რომელიც დაქვრივებულმა კონსტანცამ, კონსტანტინე დიდის ქალიშვილმა, რომში ცხოვრების დროს (338-350) ააგებინა წმინდა აგნესას სახელზე. ნაგებობას წინ ატრიუმი ჰქონდა; ცენტრალური ნავი სიგრძით 80 და სიგანით 17,50 მეტრი იყო.
გვერდითა ნავები აფსიდის ნაწილში ერთმანეთს უერთდებოდა და ქმნიდა ერთიან გარშემოსავლელს. ქოროში შეინიშნება აფსიდიანი ნაწილის კვალი (15 X 5,70), რომლის დანიშნულება დაუდგენელია. უცნობია, როგორი საყრდენები, სვეტები ან ბურჯები ჰქონდა ცენტრალურ ან გვერდითა ნავებს, მაგრამ უდავოა, რომ ორქანობა გადახურვა შეკრული და გამაგრებული იყო ძელებით, იატაკი ფილებით არ იყო მოპირკეთებული და მთელი შიდა სივრცე დაფარული იყო საფლავებით. მსგავსი ნაგებობებია Basilica Apostolorum, (დღევანდელი სან სებასტიანი), წმინდა მარკელინეს და პეტრეს ტაძარი (SS. Marcellino e Pietro) და წმინდა ლავრენტის ტაძარი (San Lorenzo). ყველა მათგანი სასაფლაოდ გამოიყენებოდა (coemeteria subteglata, ანუ დახურული სასაფლაო). დოკუმენტებზე დაყრდნობით, Coemeterium Agnentis, სხვებისგან განსხვავებით, ბაპტისტერიუმი ჰქონია, V საუკუნეში უეჭველად, შესაძლებელია კონსტანტინეს დროიდანვე.
მავზოლეუმში შესასვლელი სამხრეთის ნავიდან ფასადის კედლის ხანს ოდნავ სცილდებოდა. ეს მონუმენტი 350 წელს ააშენეს იმ მიზნით, რომ აქ დაკრძალულიყო კონსტანტინეს ქალიშვილი, კონსტანცა და მისი და ელენე. ეს წრიული გემის მქონე ნაგებობაა, რომელსაც თავიდან გარს ეკრა პორტიკი წინ მართკუთხა ატრიუმით, გვერდებში ორი აფსიდით. ინტერიერს ორ კონცენტრულ სივრცედ ყოფს თაღედით დაკავშირებული 12 შეწყვილებული სვეტი (სურ. 7). რკალის ფორმის გალერიას, რომლის დიამეტრი 22,50 მეტრია, ადგას მოზაიკებით შემკული ნახევარსფერული ფორმის კამარა. ერთ-ერთ მოზაიკაზე გამოსახულია წარმართული წარმომავლობის სცენა: რამდენიმე ყმაწვილი კრეფს, ეზიდება და წურავს ყურძენს (სურ. 8). თემა არაეკლესიურია, მაგრამ მნიშვნელობა აშკარად ქრისტიანულია და უკავშირდება სახარების იმ ეპიზოდს, სადაც ქრისტე თავის თავს ადარებს ვენახს, ხოლო მოწაფეებს - რტოებს (იოანე 15,1-17).

http://imageshack.us
სურ. 7

http://imageshack.us
სურ. 8

შესასვლელში, პერიმეტრის კედელში იდგა წმინდა კოსტანცას სარკოფაგი, რომელიც დღეს ვატიკანის მუზეუმშია დაცული. გვერდითა კედლებზე ორი საფუძვლიანად რესტავრირებული მოზაიკაა შემორჩენილი. ნახევარსფერული გუმბათით დაბოლოებული ცენტრალური ნაწილი ეყრდნობა თაღოვან ფართო ფანჯრებიან მაღალ ტამბურს.

წმინდა საბინა
Santa Sabina

წმინდა საბინას ბაზილიკა აღმართულია ავენტინოს ბორცვზე და მისი ერთი მხარე გაჰყურებს ტიბრის ხეობას. ორიენტირებულია სამხრეთ-დასავლეთიდან ჩრდილო-აღმოსავლეთისკენ. ტაძარი აგებულია უფრო ადრინდელ რამდენიმე ნაგებობაზე, რომელთაგან ზოგიერთი ნაწილობრივ ჩართულია მის სტრუქტურაში, კერძოდ, ერთ-ერთი რომაული სახლის ფასადი. მიაჩნიათ, რომ ეს იყო ტიტულად წოდებული სამრევლო სახლი და ის, ეკლესიის მსგავსად, ჩრდილო-აღმოსავლეთისკენ იყო მიმართული. XX საუკუნეში ჩატარებული სარესტავრაციო სამუშაოების შედეგად ბაზილიკას დაუბრუნდა ადრექრისტიანული სახე. მისი შენება დალმატიელმა მღვდელმა, პეტრე ილირიელმა, დაიწყო პაპი კელესტინეს დროს (422-432) სიქსტე III დროს დაასრულა (432-440).
ტაძრის სქემა ძალიან მარტივია: ცენტრალური ნავი, რომელიც აფსიდით მთავრდება და ორი გვერდითა ნავი. ფასადის წინ მდებარე სტოას ორი შესასვლელი ჰქონდა ბაზილიკის მომიჯნავე ორი ქუჩიდან. დასავლეთის შესასვლელი დღეს აღარ არსებობს, აღმოსავლეთისა - დღევანდელ სანტა საბინას ქუჩაზე გადის. ინტერიერში შესასვლელი კარი სამი იყო, დღევანდელი ორის ნაცვლად. მთელი ბაზილიკის სიგრძე, სტოას ჩათვლით 62,98 მეტრია, სიგანე - 24,80 მეტრი. თაღედით დაკავშირებული 24- კორინთული სვეტის ორი რიგი ცენტრალურ ნავს გვერდითა ნავებისაგან ყოფს. ცენტრალური ნავი კარგად ნათდება სვეტების ზემოთ სიმეტრიულად განლაგებული ფანჯრებიდან (სურ. 9). აფსიდი ნათდება სამი დიდი თაღოვანი ფანჯრიდან, ხოლო გვერდითა ნავები უფრო მცირე ზომის სარკმლებიდან. დეკორის დიდი ნაწილი, რომელიც ტაძარს V საუკუნეში ამკობდა, აღარ არსებობს. ცენტრალურ ნაწილში შემორჩენილია ფრიზი opus sectile - ტონდოებით და კვადრატებით შემკული მარმარილოს ინკრუსტაცია, რომელიც კოლონადის თავზე გადადის.

http://imageshack.us
სურ. 9

სიმეტრიულად, ყოველი კოლონის თავზე გამოსახულია რაიმე საბრძოლო შინაარსის სიმბოლო - მთელს იმპერიაში ქრისტეს და მისი სარწმუნოების გამარჯვების ნიშნად. ზედა ნაწილის მორთულობის კვალი აღარ არსებობს, მაგრამ შესაძლოა, რომ ისიც მარმარილოს ინკრუსტაციები ყოფილიყო. ცენტრალურ ნავშივე, შესასვლელის გვერდითა კედელზე მოზაიკის ფართო ზოლზე შემორჩენილია ლათინური წარწერა, სადაც ნათქვამია: „როდესაც კელესტინე სამოციქულო ღირსების უმაღლეს ხარისხში იყო აღზევებული და მსოფლიოში ბრწყინავდა, როგორც პირველი ეპისკოპოსთაგანი, ეს საოცრება შექმნა რომაელმა, წარმოშობით ილირიელმა მღვდელმა, პეტრემ, კაცმა, ღირსმა ამგვარი სახელის ტარებისა, რადგან დაბადებიდან ქრისტეთი დაპურებული, გლახაკთათვის მდიდარი, საკუთარი თავისთვის გლახაკი, რომელიც გაექცა ამქვეყნიურ სიკეთეს, ღირს იქნა მომავალი ცხოვრების სასოების მოხვეჭისა“. გვერდებზე გამოსახულია ქალის ორი ფიგურა, ეკლესიის აღმოსავლური და დასავლური წარმოშობის მინიშნება: მარცხნივ სინაგოგა ძველი აღთქმის კოდექსით, მარჯვნივ - ეკლესია ახალი აღთქმის კოდექსით. მათ ზემოთ გამოსახული იყვნენ წმინდა პეტრე და პავლე მოციქულები და ოთხი მახარებლის სიმბოლოები.
ბაზილიკის აგების თანადროულია, ალბათ, ცენტრალურ ნავში შესასვლელი ხის კარი, რომელიც კედარის ან კვიპაროსისაა და შემკულია როგორც შიდა, ისე გარე პირზე. შიდა პირის დეკორს წარმოადგენს 18 მართკუთხა ფიცარი (თავიდან 28 იყო), დიდები - ვერტიკალურად, პატარები - ჰორიზონტალურად. ზოომორფული მოტივებით მორთული ჩარჩო ვაზის ორნამენტებითაა შემკული. ფიცრებზე გამოსახულია მოსეს, ილიას და ქრისტეს ცხოვრების ეპიზოდები. იკონოგრაფიაში აირეკლება აღმოსავლური გავლენა, ალბათ, სირიული, და შესაძლებელია დავაკონკრეტოთ მინიატურებით შემკული ხელნაწერის ორი ტიპი: დიდი ფიცრების კომპოზიციები მომდინარეობს ერთ-ერთი გრაგნილის მინიატურებიდან, პატარა ფიცრებისა - ერთ-ერთი კოდექსიდან. ამ თემის ყველაზე ძველი პლასტიკური გამოსახულებაა ჯვარცმა (სურ. 10). ქრისტე გამოსახულია, როგორც სიკვდილის დამთრგუნველი: ღია თვალებით, წვერით და შარავანდის გარეშე, მისი ფიგურა აღმართულია ორ ავაზაკს შორის, რომელთა მოცულობები გაცილებით მცირეა. ჯვრების გამოსახულება მკრთალია, ფიგურები შიშველია და მხოლოდ თეძოზე აქვთ მოხვეული ტილო. ფონზე სამი სტილიზებული ნაგებობაა. ერთ-ერთ ფიცარზე გამოსახულია სამი სასწაული, იოანეს სახარების ეპიზოდები: ქვემოთ - კანას ქორწილი , შუაში - პურის და თევზის გამრავლება და ზემოთ - დაბადებით ბრმის განკურნება (სურ. 11).

http://imageshack.us
სურ. 10

http://imageshack.us
სურ. 11

კარის გარეთა პირზე I საუკუნის ალექსანდრიელი მკურნალის, დიოსკორიდეს ბოტანიკური ტრაქტატით შთაგონებული მცენარეული ორნამენტებია. კარს რესტავრაცია ჩაუტარდა 1836 წელს.

იტალიურიდან თარგმნა დარეჯან კიკოლიაშვილმა
კონსულტანტი - ხელოვნებათმცოდნეობის კანდიდატი ირმა მათიაშვილი

პოსტის ავტორი: athos თარიღი: May 15 2007, 09:25 PM

მღვდელი სერგი მანსუროვი "ნარკვევები ეკლესიის ისტორიიდან"

დასავლეთის ეკლესიები II საუკუნის ბოლოს და III დასაწყისში (ნაწყვეტი)


საშუალო რომაელი ქრისტიანისთვის პირველ რიგში დგებოდა საკითხი, თუ როგორ ერჩინა საკუთარი თავი და ოჯახი ისე, რომ მისი შრომა ან სამსახური არ ყოფილიყო დაკავშირებულ კერპთაყვანისცემასთან ან წარმართულ უზნეობასთან. კეთილსინდისიერი ქრისტიანისთვის ეს არც ისე ადვილი იყო. კურიოზის სახით ყვებოდნენ ერთ მოქცეულ ასტროლოგზე, რომელსაც სურდა გაეგრძელებინა ვარსკვლავებზე მკითხაობით შემოსავლის მიღება. ის რომ მას უნდა შეეცვალა საქმიანობა კამათს არ იწვევდა, მაგრამ იყო არც თუ მცირე შემთხვევები როცა მდგომარეობა ნაკლებად ნათელი იყო, და როცა "საყოფაცხოვრებო მოთხოვნილებები" უბიძგებდა ქრისტიანს მოეხდინა საეჭვო გარიგებები საკუთარ სინდისთან. შეიძლება შევადგინოთ არც თუ მცირე ჩამონათვალი საქმიანობებისა (პროფესიების) რომელნიც ასე თუ ისე უკავშირდებოდნენ კერპთაყვანისმცემლობას ან უზნეობას. დაკვირვებული განხილვისას დურგალი, ქვისმთლელი და არქიტექტორიც კი, რომ არაფერი ვთქვათ ქსოვილებით, ნელსაცხებლებით, ყვავილებით მოვაჭრეებზე, მასწავლებლებზე, ჩინოვნიკებზე, სამხედრო პირებზე, აღმოჩნდებოდნენ ცრუ ღმერთების სამსახურში. მგრძნობიარე სინდისისთვის არც ისე ნაკლებმნიშვნელოვანი იყო ვისთვის ემსახურათ - ჭეშმარიტი ღმერთისთვის თუ დემონებისთვის.
იმ დროინდელ სკოლის მასწავლებელს პირველი გასამრჯელო, რომელსაც მოსწავლეებისგან მიიღებდა, უნდა მიეძღვნა მინერვასთვის, ამის შემდეგ ის ვალდებული იყო ედღესასწაულა მინერვალიები და სატურნალიები, და მიეღო ამასთან დაკავშირებით საჩუქრები. უნდა ეზეიმა ზამთრის ვაკხანალიები. ვაკაციების (არდადეგების) დაწყების დროს და მის დაბადების დღეს ქურუმები და ედილები სკოლის საპატივცემულოდ სწირავდნენ მსხვერპლს (მასწავლებლის დასწრება აუცილებელი იყო). მას უნდა აეხსნა მოსწავლეებისთვის ყველა ამ დღესასწაულის რელიგიური მნიშვნელობა, უნდა აეხსნა ღმერთების გენეალოგია, მოეთხრო მათი ცხოვრების ისტორია.
ძნელი იყო მონის მდგომარეობა, რომელიც ვალდებული იყო მიეტანა სამსხვერპლო ღვინო და კიდევ სხვადასხვა სახით დახმარებოდა პატრონს კერპთმსახურებაში.
ვაჭარი რომლისგანაც ქურუმები და წარმართი მოსახლეობა ყიდულობდა წარმართული მსახურებისთვის საჭირო ნივთებს, მისდაუნებურად უკავშრებდა მთელ თავის საქმიანობას წარმართულ დღესასწაულებს და კერპთშეწირვას, ეს ხდებოდა მისი მთავარი საზრუნავი თუ მომავალი შემოსავლის იმედი.
მრავალი საქმიანობა იყო დაკავშირებული სამსხვერპლო ცხოველების გამოზრდასთან, წარმართული ტაძრების აშენებასა თუ შეკეთებასთან, მის მოოქროვებასთან.
ასე რომ შეგვეძლო გვენახა,- როგორც წერს ტერტულიანე, რომ მხატვარი თუ მოქანდაკე რომლებიც მუშაობდნენ წარმართულ ტაძრებში, დროებით თავს ანებებდნენ თავიანთ საქმიანობას, მიდიოდნენ ეკლესიაში და "შემოქმედის მიმართ აღაპყრობდნენ ხელებს რომლებითაც ცოტა ხნის წინ კერპებს ამზადებდნენ".
ბევრს არ ქონდა ძალა შეეცვალა ძველი ცხოვრების წესი და მიდრეკილებები. რა თქმა უნდა ეს ძალიან რთული და სიღრმისეული საკითხი იყო, რომელიც ეხებოდა ეკლესიის და ამა სოფლის ურთიერთობას. განსაკუთრებით მწვავედ ეს პრობლემა III საუკუნის დასაწყისში გამოვიდა წინა პლანზე.
მდგომარეობას ისიც ამძიმებდა, რომ ამ დროს გაჩნდა მრავალი ნახევრად წარმართული მომდინარეობა, რომელიც ამართლებდა ნებისმიერ ცხოვრებისეულ გარიგებას წარმართობასთან და ამას ნიღბავდა კეთილი სურვილებით. მაგალითად თუ ახლადმოქცეული ყოყმანობდა მიეღო თუ არა ნათლისღება, გამოჩნდებოდა რომელიმე კვინტილა, გნოსტიკოსი მქადაგებელი და ეტყოდა, რომ "წყლით ნათლობა" სულაც არ არის აუცილებელი და ათავისუფლებდა ადამიანს ნათლობის აღთქმებისგან. თუ ქრისტიანს ეძნელებოდა ქრისტიანული ცხოვრება, გამოჩნდებოდნენ რომელიღაცა კარპოკრატიელები, და ეტყოდნენ, რომ ამ სიმძიმეების ტვირთვა არ არის აუცილებელი, საკმარისია მხოლოდ "რწმენა და სიყვარული"თუმცა ამის ქვეშ რა მოიაზრებოდა მათთვისაც ბუნდოვანი იყო. თუ დგებოდა დევნის პერიოდი, გნოსტიკოსებს სუსტებისთვის ქონდა მტკიცებულებების მთელი არსენალი, რომ აღმსარებლობა და მოწამეობრივი სიკვდილი სულაც არ არის საჭირო, ხოლო კერპთმსახურებაში მონაწილეობა სავსებით მისაღებია.
რას უპირისპირებდნენ ამას ქრისტიანი მამები?
ისინი ასწავლიდნენ სხვა ფასეულობებზე დამყარებულ ცხოვრებას,განსხვავებულს წარმართული ფასეულობებისგან. მთელი სასოების ღმერთზე დამყარებას, და რომ არ შინებოდათ იმ მსხვერპლის გაღება, რასაც მოითხოვდა სარწმუნოება. ტერტულიანე წერდა: "რწმენას არ ეშინია შიმშილის... რაც ძნელია ადამიანისთვის, იოლია ღმერთისთვის" და ღმერთის დახმარებით.

პოსტის ავტორი: ირგე თარიღი: May 27 2007, 12:42 PM

ციტატა
30 г, 7 апреля (или 33 г., 3 апреля). Казнь Иисуса Христа.

ეს თარიღი არაა სწორი.
უფრო ადრე მოხდა ეგ ამბავი.
ციტატა
В Иерусалиме по риказу тетрарха Иудеи Ирода Агриппы I казнен апостол Иаков Старший.

მიზეზი რა იყო?
ციტატა
В Риме казнен ап. Павел, в Иерусалиме ап. Иаков Младший.

მიზეზი რა იყო?

პოსტის ავტორი: Lenus თარიღი: May 30 2007, 10:08 AM

ციტატა
ეს თარიღი არაა სწორი.
უფრო ადრე მოხდა ეგ ამბავი.


smile.gif
როდის, 33 წლის 30 მარტს?

პოსტის ავტორი: ირგე თარიღი: May 30 2007, 10:26 AM

Lenus

ციტატა
როდის, 33 წლის 30 მარტს?

ადრე. ვიდრე 30 წელს.
ვიკამათოთ?

პოსტის ავტორი: Lenus თარიღი: May 30 2007, 10:58 AM

ციტატა
ადრე. ვიდრე 30 წელს.
ვიკამათოთ?


კი. უფრო სწორად ვისაუბროთ smile.gif
გამანათლეთ რა. მართლს არ ვიცი სხვა ვერსიების შესახებ.

პოსტის ავტორი: ირგე თარიღი: May 30 2007, 11:09 AM

Lenus

ციტატა
გამანათლეთ რა. მართლს არ ვიცი სხვა ვერსიების შესახებ.

ვისაუბროთ, კი ბატონო.
იესოს დაბადების ზუსტი წელი, თვე და რიცხვი არავინ იცის.
მეთანხმები?

პოსტის ავტორი: Lenus თარიღი: May 30 2007, 11:44 AM

ციტატა
იესოს დაბადების ზუსტი წელი, თვე და რიცხვი არავინ იცის.
მეთანხმები?


ვერა.
დაიბადა აშკარად 25 დეკემბერს. წელი 0.
smile.gif

ცალკე თემა ხომ არ გავხსნათ? აქ ცოტა OFF-OFFი გამოგვივა ))

პოსტის ავტორი: ირგე თარიღი: May 30 2007, 12:46 PM

Lenus
გახსენი.

პოსტის ავტორი: KAIROS თარიღი: Jun 4 2007, 10:02 PM

მალე გავაგრძელებ, მანამ კი ბოლოტოვის წიგნიდან შემოგთავაზებთ მცირე ნაწყვეტს დევნებთან დაკავშირებით:

. Мученичество
Борьба церкви с внешней силой государства нашла выражение в мученичестве. Церковь послеапостольского периода, ecclesia pressa, была церковь мучеников. Мученичество — в высшей степени характеристичное явление; что оно тесно связано с этим временем, видно из того, как трудно передать на других языках греческое понятие «martus». Древние восточные народы перевели его буквально, следовательно, без комментария. Греческое martus; значит свидетель. Ему соответствует сирийское sohdo, testis, от глагола sehad, testatus est, арабское sahid шахид (Лук. XXIV, 48), temoin veridique, от глагола шахида, rendre temoignage de, эфиопское самаъыт, послух, от глагола самыъа (= евр.) — услышал, асмыъа — послушествовал = свидетельствовал, армянское vkaj (Лук. XXIV, 48) от глагола vkajel. свидетельствовать, грузинское, кажется, мотцаме, т. е. также свидетель[1]. Новые славянские, не исключая и западных (чешское mucedlnik, польское meczennik), при переводе истолковали это слово, но не совсем верно. Напротив, западные народы, начиная с латинского, оставили греческое слово без перевода; латинское martyr перешло во все романские, до румынского включительно, и германские языки (немецкое Martyrer), впрочем, с толкованием в славянском смысле (Marter = мучение, истязание, пытка), равно как и в мадьярский.

Слово «мученик», которым переводится у славян греческое martus — свидетель, передает лишь второстепенную черту факта и явилось как отзыв непосредственного человеческого чувства на повествование о тех ужасных страданиях, которые переносили martures. Такой перевод указывает, что в мученичестве эти народы больше всего поражены истязаниями мучеников, а не их свидетельством за веру Но христианин грек смотрел на явление с другой стороны. Мученики — это борцы (aqlhtai) веры; их мучение — это «подвиг» с оттенком торжественности, agwn. Martus , следовательно, не пассивный (мученик a participio passivi) страдалец, а герой — деятель. В истории о мучениках нас, отделенных от начала христианства многими веками, поражают прежде всего те истязания, которым они подвергались. Но для современников, знакомых с римской судебной практикой, эти истязания были явлением обычным. Истязанию в известных случаях подвергался всякий человек — преступник, был ли то язычник или христианин. Пред римским трибуналом христиане, обвиняемые в нарушении общественного порядка, являлись как подсудимые, заслуживающие (в случае виновности) наказания и прежде всего подлежащие самому серьезному допросу. Пытки на римском суде являлись обыкновенным законным средством дознания. К тому же и нервы римского человека, привыкшего к возбуждению кровавыми зрелищами в амфитеатрах, так были притуплены, что жизнь человека ценилась мало. Так, например, показание раба, по римским законам, только тогда имело значение на суде, если оно было дано под пыткою, и свидетелей-рабов пытали; в расчет не ставилось, если невинный раб, вся вина которого заключалась в том, что он знал нечто важное для другого свободного человека, выходил с изломанными членами и полуживой. Таким образом, то, в чем мы видим жестокость, тогда было обыкновенною подробностью судопроизводства. При том же христиане обвинялись в уголовном преступлении, «в оскорблении величества», а к подсудимым этого рода судьи имели законное право применять пытки в обилии. Поэтому страдания христиан для того времени были явлением выходящим из ряда тогда лишь, когда пытки были особенно утонченны и зверски или же нравственно возмутительны. Таким образом, выраженное в нашем термине понятие о мученичестве всего менее может уяснить истинный смысл мученичества.

Современное состояние филологической науки таково, что она пока удовлетворительно не может объяснить греческое «martus». Тем не менее, филологи высказываются в том смысле, что martus сродно с marmairw, блещу, сверкаю. Другие ставят в связь martus; с mermeros, трудный (sorgenvoll); корень в mermenos; — mer, отсюда же и «merimna», - слово трудно переводимое; на русский язык оно передается неточно словом «забота», как и jrontis [2]. Предполагают, что этот корень фигурирует в санскритском smarati, он помнит — но с таким оттенком, что самое памятование доставляет муку помнящему, т. е. это нечто такое, чего забыть нельзя. Это «помнит» соприкасается с латинским memoro, но не memini, которое происходит от корня mana. Разница между memini и memoro заключается в том, что первое означает приятное ощущение свободной и сильной памяти, а со вторым соединяется понятие терзания. Здесь же находят корень для немецкого smerza, означающего боль. Таким образом, martus; означает того, кто знает что-нибудь и чувствует это во всем существе своем как тягость, и это он исповедует.

Какой смысл нужно соединить с мученичеством, видно а) из библейского словоупотребления в Новом Завете, находящего объяснение в особой исторической задаче христианства первых времен, б) из противоположения понятия «мученик» понятию «исповедник», в) из исторического понятия «свидетель», как оно сложилось на библейской почве в ветхозаветные времена. Аналогию для уяснения этого смысла может до некоторой степени представлять моральная логика суда присяжных в настоящее время.

а) О высоте подвига мучеников в истории христианской церкви свидетельствует уже то, что Сам Иисус Христос благоволит называть Себя «martus» — «свидетелем верным» (Апок. III, 14,1, 5; ср. Eus. h. e. V, 2. 3) и мучеников — по славянскому словоупотреблению — Своими «свидетелями» (Апок. II, 13: Anteipas [пергамский] o martus Mou o pistos Mou, os apektanqh par' umin; ср. Апок. XVII, 6: ek tou aimatos twn marturwn Ihsou; Деян. XXII, 20 о Стефане). Но Христос называется также и «апостолом исповедания нашего» (Евр. III, 1) и на апостолов возлагает служение быть Его свидетелями, martures; (Деян. I, 8, ср. XXVI, 16. 22). И апостолы свою миссию называют «thn marturian Ihsou Cristou» (Апок. I, 2). Итак, мученичество есть продолжение апостольского служения в мире.

Когда явилось христианство, цивилизованный мир язычества до того уже изверился в свою религию, что нужно удивляться, как мог он отстаивать эту религию целых три века. Язычники в богов своих верили меньше, чем сами христиане, боровшиеся с ними. Для христиан эти боги были по крайней мере демонами, тогда как интеллигентный язычник склонен был считать их просто за выдумку. В религии римлян вера не имела такого значения, как в христианстве. Pistis — не передаваемо на латинский язык; fides — это только подделка под него. Fides означает не веру как верование, но только честность по отношению к Богу Таким образом, римская религия состояла не в убеждении, а в выражении этого убеждения в культе. А культ было легко (для выветрившегося индифферентизма) воздать и без веры. Римское язычество было такой противник, которому нельзя было дать генеральной битвы, потому что нельзя было принудить его серьезно обсудить ту глубокую разность, которая отделяла его понятия от христианских.

Апологеты, вроде Тертуллиана, со всем жаром искреннего убеждения доказывали, что религия — всякая — должна пользоваться свободою; что культ без веры поневоле только оскорбил бы то божество, которому воздают его; что, принуждая христиан к жертвоприношению, римляне только прогневляют своих богов. На этот довод ad hominem («к человеку») скептичные язычники, давно переставшие бояться гнева своих богов, спокойно отвечали: «Да вам-то какое дело, если на нас из-за этого прогневается Юпитер или Янус? Вы принесите только жертву и предоставьте нам считаться с богами за ее последствия».— «Но эти боги не существуют»,— возражали им.— «Тем меньше, следовательно,— отвечали они,— оснований опасаться вреда от принесения им жертвы». Кто отказывался от вещи столь легкой, тот — казалось — рисковал жизнию из-за совершенных пустяков. Всякие возражения христиан, что культ, воздаваемый богам по принуждению, может только прогневлять богов, что невозможно чтить ложных богов — эти каменные и деревянные изваяния, пролетали бесследно сквозь мысль индифферентистов, которые гнев богов охотно брали на свой страх, а отказываться от культа статуй не видели цели ввиду его полной безвредности.

Религиозная поверхностность язычников, смотревших на свою религию более как на культ, чем как на веру, сделала возможным то явление, что христиан за убеждения преследовали люди индифферентных убеждений, преследовали холодно, без личного участия или озлобления. При легком отношении к своей вере государственные люди Рима не могли оценить значения христианства как факта совести, не могли понять тяжести того пожертвования, которого они от христиан желали, предполагая, что они требуют от них minimum. Из этого открывается, что жизненная задача христиан первых веков, смысл такого явления христианской истории, как мученичество, были в главном своем элементе положительны, а не отрицательны. Эта задача состояла не в том, чтобы разрушить какие-либо существующие религиозные воззрения тех язычников, с которыми им приходилось иметь дело, но главным образом в том, чтобы пробудить уснувшую и исторически изжившуюся религиозную совесть окружающего христиан язычества, заставить их серьезнее взглянуть на свои религиозные обязанности, на свое религиозное положение, своим личным примером высокого самоотвержения показать окружающему их миру, что религия есть дело настолько важное, что в известных случаях приходится лучше пожертвовать самою жизнью, чем поступиться ею. Мученики были проповедниками христианства, продолжателями апостольского служения, и эту миссию они исполняли именно как martures, т. е. являясь свидетелями. б) Специальный смысл слова «martus» уясняется из установившегося в христианском словоупотреблении различия между martus = «мученик» = свидетель и omologhths = «исповедник». Мученики галльские (177 г.) отказываются принимать от верующих славное наименование «martures» и смиренно называют себя «omologoi (=omologhtai) metrioi kai tapeinoi» (Eus. h. е. V, 2. 3). Имя «исповедник», согласно с их словоупотреблением, усвояется церковию тем верующим, которые исповедали Христа и даже подвергались жестоким пыткам за веру, но не умерли во время agwnos («состязания, борьбы»), а скончались естественною смертию. Но логический смысл того оттенка смирения, который дан в имени omologhths, выясняется только из лексического значения этого слова.

Omologhths слагается из omou и legein и согласно со своим составом означает то лицо, которое имеет одно слово вместе с другим. Omologoumenon есть одно общее слово, общепризнанное, о чем нет различия мнений, в чем все согласны. Но по греческому словоупотреблению omou распространяется не на одно содержание, но и на факт одновременного произношения. Например, omoklh, от omou и kalew, означает одновременное приветствие толпы (например, крик солдат: «здравия желаем») или угрозу неприятелю. Таким образом, «омологи» — те, которые говорят одно и то же и совместно. Эта последняя черта совместного произношения и легла в основу александрийского перевода выражения псалма CXXXV, 1. 2. 3: «исповедайтеся Господеви» — еврейского словом exomologeisqe, «славьте вместе». Martus выступает вперед пред другими и говорит, что другим неизвестно.

Он сосредоточивает на себе общее внимание и может возбудить противодействие против себя. Омологи говорят скромно общеизвестное, но martus берет подвиг доказывать новую истину. А это ведет к таким психологическим предположениям: для того, чтобы возвестить истину всем известную, от возвещающего не требуется особой нравственной энергии; так как проповедь та- кой истины не налагает на него чрезвычайной ответственности пред обществом и не подвергает его опасности со стороны обще- ства; да и для самого общества эта проповедь не имеет высокой ценности. Следовательно, martus, как oppositum voci omologhths, означает того, кто возвещает истину не общепризнанную, спорную, и при том возвещает ее один. А для этого требуется высокая нравственная энергия: martus занимает пост чрезвычайно важный, но и весьма ответственный и опасный.

в) Таково именно было значение «свидетеля» на суде ветхозаветном. Девятая заповедь представляет его как лицо, которое может сделать maximum зла, какое только способен принести человек своему ближнему своим словом. Какая энергия нравственного убеждения требовалась от свидетеля судебного, какая тяжелая ответственность лежала на нем, видно из Второз. XVII, 7 и из того, что иудейский судья, по свидетельству талмуда, приглашая свидетеля взглянуть в лицо подсудимому, напоминал первому, что он обязан давать показание так, как будто пред ним в лице подсудимого стояло все человечество и судьба всего мира зависела от его, свидетельского, слова. Коротко сказать: ветхозаветный свидетель на суде нес две, ныне разделенные, ответственные обязанности: 1) свидетеля (ответ на вопрос о совершении подсудимым факта) и 2) присяжного (ответ на вопрос о вменяемости факта подсудимому, приговор о его виновности).

Эта последняя сторона, положение присяжного, особенно приближает миссию мучеников к нашему пониманию. Виновность не сознающегося в совершении преступления подсудимого почти всегда остается не вполне доказанною. В аргументации прокурора всегда остаются (еще более расширяемые усилиями защитника) пробелы, которые с точки зрения формальной логики делают доказательство более или менее нерешительным. Чтобы найти выход из этого неустранимого положения, закон от строгих правил формально-логических обращается к живому нравственному чувству двенадцати избранных лиц, ставит их, после известного осторожного выбора, в положение, в котором нравственное чутье их должно развить всю свою энергию («приложу всю силу моего разумения, памятуя... что должен дать ответ...»), и их вердикт, так сказать суммированный итог не логических суждений, а психологического мышления, их различных откликов на всю совокупность фактов и мыслей, предъявленных на суде, принимает за юридическую истину.

Таким же недоказуемым логически положением была во дни мучеников истина религиозная, пред которою индифферентная языческая интеллигенция стояла с скептическим вопросом: «что есть истина?», а темная масса — в бессилии понять и оценить ее. Пред такими людьми выступили мученики, предлагая свою кровь вместо доказательств той истины, в которой они были убеждены, которая для них, «свидетелей», имела очевидность факта. Формальная (психологическая) высокая серьезность такого убеждения уму мыслящих людей должна была говорить о содержательной серьезности такой веры, должна была ставить пред ним вопрос: это убеждение («вердикт» sui generis), эту auctoritas, не должно ли признать полновесною заменою недостающих логических аргументов? А раз мыслящий индифферентист крепко задумался над религиозными вопросами как над серьезными, он уже стоял на пути к христианству. Если же вместо холодной интеллигенции стояла простая масса, то одушевление мучеников поражало ее более, чем представителей первой, и заставляло ее относиться к совершавшемуся факту с тем безмолвным благоговением, которое было уже половиною обращения. Слова Тертуллиана: «semen est sanguis christianorum» («кровь христиан есть семя») выражают глубокую психологическую истину и вместе — исторический факт[3].



--------------------------------------------------------------------------------


1. Психологически можно объяснить, отчего, в соответствие греческому martus (свидетель), в других языках выставляются понятия, имеющие отношение в своем смысле к органу слуха («послух»). Добросовестный свидетель, предполагается, сначала слышит крик жертвы, и пока он прибежит на крик убиваемого, то уже все будет кончено. Если же он «совидел», то на него может пасть подозрение если не в содействии, то, по крайней мере, в попустительстве совершителю убийства.

2. Отсюда мы находим, по-видимому, противоречие в Св. Писании: «Аще кто о присных не печется, неверного горший есть» (1 Тим. V, 8) пишет ап. Павел, а Христос говорит: «не пецытеся на утрей» (Мф. VI, 34). Но никакого противоречия здесь нет, стоит только обратиться к греческому тексту. У апостола стоит (jrontixw) — слово, обозначающее простую заботу, а в Евангелии merimnw — слово, гораздо более тяжеловесное.

3. Едва ли имело место в понятии «martus» значение мучеников как судебных свидетелей в буквальном смысле этого слова, поскольку они, как очевидцы, показывали на суде даже под пыткою (что сообщало их показанию юридическое значение, несмотря на их общественное положение), что у христиан ничего худого (ср. три flagitia, «требования») не делается (Ens. h. e. V, 1, 19). Эти заявления ad acta (по общему правилу «заносимые в протокол») впоследствии являлись историческим свидетельством о христианах и, весьма вероятно, имели влияние на исход борьбы между язычеством и христианством.


პოსტის ავტორი: KAIROS თარიღი: Jun 7 2007, 05:05 AM

კიდევ ვაგრძელებ ან პერიოდზე ცნობილი ისტორიკოსების წიგნებიდან ამონარიდებს


Прот. Александр ШМЕМАН
--------------------------------------------------------------------------------

ИСТОРИЧЕСКИЙ
ПУТЬ
ПРАВОСЛАВИЯ

თავი 2

"ЦЕРКОВЬ ГОНИМАЯ


1

Христос родился, когда «Август единоначальствовал на земле»: так до сих пор поется в нашем рождественском песнопении. Церковь не забыла, что ее начало совпало по времени с решительным моментом мировой истории: с завершением универсальной по духу и по замыслу Римской Империи. Греко-римский мир, то есть римская государственность, соединенная с эллинистической культурой - вот вторая после иудейства историческая «родина» христианства. Пускай расширение нашего исторического кругозора, проникновение нашей памяти в другие древние миры и культуры поколебало легенду об единственности, об универсализме греко-римской античности, пускай мы знаем теперь, что эта «вселенная» - «икумени» - как сама себя определила Римская Империя, была всего лишь одной главой, одним отрывком на длинном пути человечества. Все же и сейчас еще эта легенда не только легенда. И даже если многие отрицают теперь всечеловеческое значение и смысл этой главы, безболезненно выключают себя из греко-римской традиции, то для христиан это вряд ли возможно. В христианском сознании история не может быть механическим сцеплением причин и следствий, а рождение Церкви именно в том мире, в тот момент - безразличной случайностью. «Когда пришла полнота времени, - пишет Ап. Павел, - Бог послал Сына Своего»... Не относятся ли эти слова хотя бы в некоторой мере и к тому миру, которому первому довелось стать «исторической плотью» Церкви? Мы знаем, что он встретил христианство враждой и гонениями. Но все-таки, чтобы эту вражду христианство могло в конце концов преодолеть, он должен был быть способным услышать христианскую проповедь, до какой-то степени - соответствовать ей. Не случайно, конечно, священные слова Евангелия были записаны на греческом языке, и в греческих категориях мысли, в эллинской одежде воплощено было богословие Церкви, человеческий ответ на Божественное Откровение. И если Евангелие нельзя понять до конца вне его еврейских, ветхозаветных истоков, то неотделимо оно и от того мира, в котором Благой Вести было суждено прозвучать впервые.

Мы называем «эллинистическим» - в отличие от эллинского - тот период в истории античности, который начинается после короткой, но такой «судьбоносной» жизни Александра Македонского. Он отмечен, с одной стороны, экспансией эллинской культуры далеко за пределы самой Эллады, с другой же - государственно-политическим объединением всей сферы этой экспансии вокруг Рима. Александр мечтал о мировой Империи, о политической гегемонии Греции. Но двенадцати лет, в которые он успел покорить Сирию, Египет, Малую Азию, чтобы затем ринуться в далекую Индию, нехватило для осуществления этой мечты. Империя распалась почти в год его смерти и на ее развалинах возникли «эллинистические» царства его генералов, соперничество которых в конце концов и открыло двери на восток Риму. И всё же после Александра «ничего похожего на то, что до него», как сказал древний историк. Не победивши политически, эллинизм победил культурно. Греческая культура становится постепенно общей и объединяющей культурой всего средиземноморского бассейна и даже шире - от Армении до Испании, от Сахары до Дуная и Рейна. Плохо ли, хорошо ли, но на греческом языке стали говорить теперь все те, кто искал причастия к культуре; на нем пишут и ап. Павел, и другой еврей - современник Христа александрийский философ Филон и вавилонский жрец Верос и римский император Марк Аврелий... От языка же неотделим воплощенный в его формах, во всем его строе идеал греческой культуры, греческой жизни и он становится теперь идеалом действительно общечеловеческим. Всякий, прошедший через греческую школу, воспринявший греческую «пайдею», уже эллин, какая бы кровь ни текла в его жилах. А развалины греческой школы, гимназиума, ареопага, археологи раскопали и на границе Аравии и в Англии. В старых и новых центрах эллинизма - в Афинах, в Александрии, в Антиохии - нарождается постепенно некая новая «элита», новый тип человека - перерастающего психологически границы города, родины, очага, более открытого к новым веяниям, встревоженного внезапно раздвинувшимися горизонтами.

Римское завоевание (второй и первый века до Р. X.) не прерывает этой эллинизации, а, напротив, продолжает и укрепляет ее. Культурно Рим сам «огречивается». И именно в римской мировой монархии эллинистическая эпоха достигает своего апогея. Рим приносит порядок и мир. После столетия войн и опустошений воцаряется, наконец, pax Romana, которой по праву так гордились римляне. Железная стена легионов ограждает империю от варваров, римское право утверждает повсюду справедливость, устойчивость, благополучие. С ними связан и экономический расцвет. А легкость путешествий, - благодаря удивительной сети дорог, план которых еще и сейчас можно видеть на портике Випсания в Риме - способствует не только обмену товаров, но и мыслей и книг. Неудивительно, что источник и символ всех этих благ - сама Roma Augusta - становится постепенно предметом культа, высшей ценностью этого нового объединенного человечества.

Но за внешним блеском и благополучием нарастает глубокий духовный кризис. Переплавляются вековые устои жизни, оказываются несостоятельными древние верования и традиции. Человек уже не удовлетворяется больше национально-бытовыми богами, ограждавшими замкнутый кругозор города, рода, племени. На смену им приходит скепсис и разочарование, и многие ищут уже новой духовной пищи в восточных «мистериях», которые мутной волной заливают Империю. В центре Рима строятся храмы Изиды, Кибелы, Диониса, в них совершаются таинственные обряды, несущие в себе обещание бессмертия и обновления. От религии хотят теперь уже не только помощи в житейских делах; в ней жаждут получить спасение от страдания, от зла, от страха смерти. Это эпоха предчувствий и ожиданий: «одна Империя, один мировой язык, одна культура, одно общее развитие в сторону монотеизма, и одна общая тоска по Спасителю», - так описал Гарнак обстановку, в которой начинается распространение христианства."

და შემდეგ

Протоиерей
Валентин Асмус

Лекции

по

ИСТОРИЯ ЦЕРКВИ


ЛЕКЦИЯ 3

Казалось бы, в таких условиях Церкви было довольно легко определить свои отношения с языческим миром или, другими словами, размежеваться с языческим миром, и можно удивиться, почему это было нелегко на практике, почему противоположность между христианством и язычеством не всегда была очевидной реальностью? На самом деле положение было не такое уж простое. Язычество не только извне боролось с Церковью, воздвигало гонения, убивало христиан. Оно боролось с Церковью и по-другому, проникая в нее, влияя на сознание христиан, т.е. разрушая Церковь изнутри. Мы это поймем только тогда, когда лучше уясним себе, что такое язычество вообще, и чем язычество отличается от христианства. Можно сказать, что язычество – это верование во многих богов, в то время как христианство поклоняется единому Богу. Можно сказать, что христианство – это вера духовная, в то время как язычество погрязло в материализме. Конечно, это так, но это и не совсем так. Прежде всего, далеко не все язычники были последовательными политеистами (многобожниками), они еще за несколько веков до Рождества Христова (конечно, не все, а очень немногие), пришли к сознанию того, что Бог един. Об этом, между прочим, говорится даже в Священном Писании. В первой главе Послания к римлянам, начиная с 19 стиха как раз говорится о язычниках, определяется отношение Церкви к язычеству: "Что можно знать о Боге, явно для них, потому что Бог явил им, ибо невидимое Его, вечная сила Его и Божество от создания мира через рассматривание творений видимы, так что они (т.е. язычники) безответны".

Итак, человек может силами своего собственного разума дойти до веры, до познания единого Бога. Это не значит, что язычество само по себе дает такую веру, но человек даже в язычестве может до этого дойти, потому что ему дан разум, ему дан Божий мир, рассматривая который он может познать Творца. Что касается языческого материализма, то, опять-таки, лучшие представители язычества, скажем, Платон, за несколько столетий до Рождества Христова, изобрели идеализм, т.е. последовательное отрицание материи, всего материального и телесного. По учению платонизма, тело – это гробница души, (платоники пользовались созвучными словами: "сомо" – тело, "сима" – гробница), и задача духовного существа, каким по происхождению является человек, это – освобождение от материальности, от ее томительного плена. Такие идеалистические настроения к первому веку были среди язычников очень распространены, они приводили иногда к крайним формам аскетизма. Что же все-таки отличает язычество от христианства? Вот как в той же 1-ой главе Послания к римлянам обличает язычников апостол: "Они не познали Творца, и славу нетленного Бога изменили в образ, подобный тленному человеку и птицам, и четвероногим, и пресмыкающимся" (стих 23). Чего не хватало язычникам, – это, прежде всего, понимания того, что Бог – Творец, того, что Творец совершенно не сравним с тварью, что Он безмерно превышает тварь, что между Ним и тварью онтологическая бездна, и мост через эту бездну может перебросить только милосердие Творца к своему творению. Язычники рассматривали все сущее как единое целое; это целое имеет свою иерархию: есть высший Бог, есть ряды низших божеств и т.д., словом – целая иерархическая пирамида, в которую включены как боги, так и люди, и весь земной мир. Как ни силились язычники, они не могли возвыситься до признания творения, сотворенности мира. Поэтому происхождение мира они понимали или примитивно, в виде каких-то генеалогий, в соответствии с древней мифологией, или же в философском духе – как постепенное снисшествие Божественного начала на низшие ступени, вследствие которого Божество выходит за свои пределы и постепенно умаляется, угасает.

В тот век, когда пришел на землю Христос, в языческом мире, и не только в языческом, – в самом иудейском мире, особенно в диаспоре, в рассеянии иудейском, была очень сильная синкретическая тенденция, тенденция к слиянию различных религий. В пограничных областях, где греко-римская религия сталкивалась с различными восточными языческими, а также с иудейством, еще до Рождества Христова стали возникать синкретические религиозные системы. Для истории христианства особенно существенна группа таких синкретических религиозных систем, которая называется гнозис или гностицизм. ("Гнозис" – греческое слово, которое в переводе означает знание, ведение, разумение; когда мы в рождественском тропаре поем: "Рождество Твое, Христе Боже наш, возсия мирови свет разума", по-гречески вместо "разума" стоит слово "гнозис".) Но Церкви уже в первые десятилетия своего исторического бытия пришлось соприкоснуться с ложным разумением, с ложным знанием. Так, в 1-ом Послании к Тимофею, 6-ой главе, святой апостол Павел обличает лжеименное знание, и, по всей видимости, здесь имеется в виду какая-то форма гностицизма, уже существовавшая в середине первого века. Однако настоящий расцвет гностических систем приходится на второй век. Гностицизм был попыткой переосмыслить христианство в языческом духе, создать какую-то смесь из христианства, язычества и иудейства. С тем, что язычники не признавали мира творением Бога, был связан (это очень важно для истории гностицизма) пессимизм в оценке мира. Конечно, мы знаем, что мир, как сказано у евангелиста Иоанна, во зле лежит, однако, тот же евангелист многократно повторяет, что Христос пришел для того, чтобы спасти мир, а не для того, чтобы погубить, не для того, чтобы судить, но чтобы спасти вот этот мир, который в его настоящем поврежденном виде лежит во зле.

Язычники, не признавая творения, тем самым не могли возвыситься до христианского понимания спасения. Поэтому, между прочим, у них и были огромные трудности с принятием догмата телесного воскресения. Язычники охотно верили в бессмертие души, но в воскресение тела они никак не могли поверить, и это продолжалось довольно долго и было очень характерно для язычества. Такие образованные язычники, как например, выходцы из платонической школы, гнушались телесным началом и, соответственно, не понимали, зачем Богу нужно воскрешать человеческие тела, когда достаточно одного бессмертия души. Даже в конце IV-го века, когда один очень образованный человек, по имени Синесий, был избран в епископы своего города (он жил в Кирене, в Египте), выяснилась маленькая трудность: он не мог стать епископом, потому что он не веровал в воскресение – всего-навсего. Это нужно понимать в том смысле, что он не верил в телесное воскресение.

Сводить воедино учение гностиков трудно, потому что было несколько учителей гностицизма и было большое многообразие, пестрота учений. Но все-таки есть некоторые идеи, которые характерны если не для всех гностических доктрин, то, по крайней мере для большинства. Вот, например, учение о демиурге. "Демиург" – греческое слово, обозначающее Творца, но поскольку тот мир, в котором мы живем, зол, то всеблагий Бог не мог его сотворить. Этот мир сотворен, по учению гностиков, Демиургом, т.е. божеством низшего порядка или даже неким злым началом (в разных системах по-разному). В некоторых системах гностицизма очень отчетливо выражен дуализм. Это те системы, которые связаны с Востоком, и возникли, как правило, в Сирии, которая граничила с Персией, традиционной страной дуализма. В других системах, в соответствии с платонизмом материя признается не бытием, а таким началом, которое может быть разрушено, аннигилировано, что не так уж опасно; это, так сказать, более оптимистическая система.

Гностики развивали очень сложные фантастические системы, верховное Божественное начало порождало в них целые ряды существ, хотя и божественных, и духовных, но низшего порядка. Эти существа обычно назывались у гностиков эонами (слово "эон" в переводе значит "век"). Но гностические системы – это не отвлеченные рационалистические построения, они разработаны с большим художественным вдохновением, и поэтому такое довольно абстрактное понятие, как век, у гностиков превращается в живое существо, которое активно действует, борется в разных направлениях, нисходит в низшие ярусы бытия, потом опять возвращается туда, откуда пришло, и таких эонов в иных системах получаются целые десятки. Это самая настоящая мифология, совершенно новая, оригинальная, однако, испытавшая явное влияние христианства, включающая в себя какие-то черты христианской Священной истории, а в некоторых случаях гностики не боялись пользоваться также и элементами языческой греко-римской мифологии.

Поскольку мир наш лежит во зле, то все, что к нему принадлежит, тоже входит в эту сферу зла. Поэтому в своей христологии (учении о Христе), гностики, как имеющие отношение к христианству никак не могли обойтись без Христа. В свое учение о Христе они обычно вносят дуализм, разделяя единого Христа на человека Иисуса и высшее существо – Христа, при этом им не известно, что Христос – Сын Бога Вышнего. Христос обычно происходит из каких-то более близких к нашему миру по гностическим системам, эонов. У некоторых гностиков дело дошло до отрицания реальности боговоплощения – Бог не может воплотиться, это принципиально невозможно, но поскольку Бог все-таки хотел войти в контакт с людьми для того, чтобы научить их, высшее существо принимает личину человека (это очень важно, здесь особенно подчеркнут рационалистический момент в событии Боговоплощения, Христос для них – прежде всего и почти исключительно учитель, в то время как для нас – прежде всего Искупитель). У гностиков, которые отрицали реальность воплощения, сложилось учение, что человек Иисус – это призрачная форма человечества, в которую Богу нужно было облечься для того, чтобы стать учителем людей. Такое учение называется докетизм (от греческого слова – глагола "докео", означающего "казаться"). Согласно ему, человечество Христово – это кажущееся, призрачное человечество. Другие, не отрицая соединения Бога и человека во Христе, говорили, что Бог вселился в человека Иисуса в момент крещения на Иордане, и на Голгофе покинул его. Здесь опять-таки отрицается реальность Боговоплощения, говорится о двух личностях, а не о единой личности Богочеловека, о которой учит Церковь. Некоторые из этих ересей появились довольно рано и засвидетельствованы в Священном Писании Нового Завета, например, ап. Иоанн Богослов в своем I-ом послании говорит: "Не всякому духу верьте", т.е. не всякому учителю духовности верьте, испытывайте таковых, причем, вот как испытывайте: спрашивайте, признает ли он, что Сын Божий пришел во плоти. Можно предполагать, что все учение Евангелия от Иоанна имеет в виду полемику с такого рода еретиками; хотя мы и воспринимаем его, прежде всего, как положительное утверждение, но знаем вместе с тем, что ап. Иоанн был современником этих ересей, и конечно, ставил своей целью бороться с ними.

Церковь ответила на гностицизм целым рядом полемических сочинений, где опровергались гностические учения. Святой Ипполит Римский, Св. Ириней Лионский боролись против этого лжеименного знания, обличенного еще апостолом. Эти святые отцы жили во втором веке, они – современники самых известных гностических учителей. Надо сказать, что в это время еще не было церковной догматики в том виде, в каком мы ее имеем в своих нынешних учебниках. Было очень много проблем, очень многое оставалось нераскрытым. И хотя вера в Церковь была та же самая, что и теперь, – и это инстинктивно чувствовали все, кто защищал истину против еретиков, – но для того, чтобы вера была выражена всем понятными и недвусмысленными словами, понадобились века и целая серия Вселенских Соборов.

Вселенские Соборы – это содержание следующей эпохи Церковной истории. Поэтому мы не должны судить слишком строго тех богословов первых веков, которые впадали в те или иные ошибки, нам гораздо легче, чем им. В частности, возникали неправильные учения о Святой Троице. У гностиков единый Бог разворачивался в целый ряд эонов, и некоторые богословы Церкви, желая опровергнуть гностицизм, который фактически означал многобожие, приходили к тому, что вовсе отрицали Святую Троицу. Такое учение получило название "модализма" – по своему существу, или савеллианства – по имени ересиарха. Модалисты учили, что Святая Троица это единый Бог, который проявляется в трех различных модусах, откуда и название "модализм". Некоторые модалисты понимали это тройственное самораскрытие Бога в чисто историческом плане – сначала Бог раскрывает себя человечеству как Отец, потом, после Рождества Христова, как Сын, и наконец, как Дух Святый. Согласно этому учению получалось, что на Кресте Голгофском страдал сам Отец, и потому последователей его называли патрипассиане, т.е. те, кто учил о страданиях Отца.

Другая неправильность в понимании догмата троичности, которая неоднократно встречается в первые века, – это субординационизм (от лат. "субординацио"), – учение о том, что Сын и Святой Дух – суть служебные орудия Отца, хотя и личные, но все-таки подчиненные и неравночестные Ему. Здесь отрицается единосущие и равночестность трех Ипостасей. К такому заблуждению были особенно склонны богословы, испытывавшие влияние греческой философии, потому что платонизм понимает Божественное начало именно так – в смысле субординации. (Вы знаете неоплатоническую триаду: единое, ум, который ниже единого, и душа, которая еще ниже, чем ум). Нужно отметить и некоторые другие учения, которые были осуждены Церковью. В середине II-го века в Риме появился проповедник, по имении Маркион. Маркион был решительным противником Ветхого Завета, в духе гностического дуализма он утверждал, что Ветхий Завет – это творение некоего злого начала. Маркион поэтому не мог одобрить и Новый Завет в том составе, в каком он уже сложился и был принят Церковью. Маркион объявил, что единственный истинный выразитель христианского учения – св. ап. Павел, поэтому он пересмотрел весь Новый Завет и оставил в нем только послания св. ап. Павла (без Послания к евреям) и Евангелие от Луки. Но и в этих книгах обнаружились места, несогласные с его учением, которые Маркион поспешил выбросить. Он объявил их подложными и заново отредактировал и Евангелие от Луки и послания св. ап. Павла. В наше время приходится вспоминать о Маркионе, потому что и теперь есть люди, которые относятся к Ветхому Завету примерно так, как Маркион, хотя, может быть, и не в такой крайней форме. Посему нужно напомнить, что Церковь решительно осудила Маркиона объявляет вслед за ап. Петром, что "все Писание богодухновенно" (2-ое Послание ап. Петра). Ересь Маркиона имела положительное значение в том смысле, что она ускорила процесс утверждения новозаветного канона, да и ветхозаветного тоже.

Когда апостолы писали свои послания, когда создавались Евангелия, эти книги были предназначены для каких-то конкретных общин, отдельных Церквей, поэтому понадобились усилия, чтобы собрать их воедино. Так, современным исследователям ясно, что ученик ап. Павла – святой Лука, трудясь над "Деяниями Апостолов", излагая дела и проповедь своего учителя, не пользовался апостольскими посланиями, и, хотя они в большей части к тому времени были уже созданы, под рукой у него их не оказалось. Но в течение I века канон, пусть не без некоторых затруднений, более или менее составился. Окончательно, забегая вперед, можно сказать, что канон Нового Завета утвердился только в IV веке, когда новая ситуация позволила выносить решения, обязательные для всей Церкви. Большие споры вызвали такие книги, как "Апокалипсис", не все поначалу включали эту книгу в канон, затем некоторые из посланий, например, 2-ое Послание ап. Петра, которое уже было упомянуто, послание ап. Иакова. С другой стороны, в Новый Завет включались такие книги, которые в настоящее время там не числятся – например, в некоторых рукописях Нового Завета, даже IV века, есть некоторые творения мужей апостольских, самых первых учителей Церкви после апостолов – например, в некоторых случаях встречается 1-ое послание к Коринфянам Климента Римского, одного из римских епископов I века; книга "Пастырь Ерма", которая была составлена в первой половине II века, и некоторыми почиталась как каноническая. И все же, во второй половине II века, т.е. вскоре после появления на исторической арене Маркиона канон в основных чертах установился. Был найден так называемый "канон Муратори" (датируется 70-ми годами II века); он, к сожалению, фрагментарен, в нем есть пропуски, но, судя по сохранившемуся (а сохранилась средняя часть), Римская Церковь уже в то время числила в каноне почти все ныне входящие в него книги.

В конце II века появляется новое лжеучение, которое по имени ересиарха стало называться монтанизм. Если мы обратим взор к современности, то увидим, что в наше время появилось учение такого же толка, это учение Богородичного центра. Монтанисты учили о царстве 3-го завета, завета Духа Святого и притязали быть в состоянии непрерывного вдохновения, пророчествовали, записывали свои пророчества. Оппоненты монтанистов порицали их за то, что они ко всем принятым Священным книгам прибавляют еще множество своей собственной писанины. У них были пророки и пророчицы. Это лжеучение явилось своеобразным протестом против некоторого снижения духовного уровня христиан к концу II века. Как мы знаем, в Апостольской Церкви существовали чрезвычайные дарования духовные (дары пророчества, дары языков и др., о чем рассказывается в посланиях ап. Павла). И вот, монтанисты притязали иметь все эти дарования в полной мере. Поскольку снижался духовный уровень христиан, то встала проблема покаяния. Один из апологетов христианства Тертуллиан, первый великий богослов Западной Церкви сказал такие слова: "Христианами не рождаются, а становятся". Это действительно было так, крещение принималось в зрелом возрасте, причем оно было чаще всего не следствием подчинения традиции (например, семейной или народной), а результатом личного выбора, человек принимал веру и крещение в полной мере, всей душой как смерть ветхого человека и рождение нового. Перед крещением совершалось покаяние, Оглашенный, который готовился к крещению, каялся во всех своих грехах, и это означало, что он отрекается от греха и обязуется жить святой жизнью. Первые христиане так и называли себя святыми. Об этом до сих пор есть напоминание в нашей литургии, когда священник возглашает: "Святая святым".

Но вот Церковь стала более массовой, в нее пришли очень многие вчерашние язычники, и некоторые из этих людей не пережили по-настоящему покаяние, не почувствовали, что они родились к новой жизни, и продолжали жизнь ветхого человека, позволяли себе впадать в тяжелые грехи. Это поставило перед Церковью вопрос, что делать с такими людьми – выбрасывать ли их из Церкви, отлучать раз и навсегда, как людей зараженных и опасных для христианской среды, или поступить более человеколюбиво. И Церковь решила этот вопрос в смысле домостроительства (в Церковной традиции понятие "домостроительства" – по-гречески "икономии" – противопоставляется понятию "строгости" – "акривии", т.е. соблюдению закона во всей строгости его буквы). В домостроительстве подчеркивается созидательный момент снисхождения к грешным людям, которое Церковь готова проявить. Следы этих споров о покаянии, о возможности, допустимости покаяния после крещения находим уже в "Пастыре Ерма". Автор одного творения первой половины II века высказывается за так называемое "второе покаяние", т.е. покаяние после крещения.




მომავალი ჩვენი ნაბიჯი იქნება შევაჯეროთ ამ მეცნიერთა შრომები და მივიღოთ დასკვნები დევნების პერიოდთან დაკავშირებით... მაინტერესებს თქვენი აზრიც... ბოლოტოვი, შმემანი და ასმუსი, კიდევ ბევრის მოყვანა შეიძლებოდა, მაგრამ ამ პერიოდზე ესენიც საკმარისა!

იხარეთ,

კაიროსი!

პოსტის ავტორი: KAIROS თარიღი: Mar 23 2008, 12:08 PM

კარგა ხანია ეს თემა გაჩერებული იყო, ახლა ისევ ერთი სტატიით გავაგრძელებ და მერე იქნებ განხილვებზეც გადავიდეთ

ЕРТУЛЛИАН О ДОЛЖНОСТЯХ И СЛУЖЕНИЯХ В ДРЕВНЕЙ ЦЕРКВИ (КОН. II В. – НАЧ. III В.)

А.Р. Фокин,
преподаватель патрологии
РПУ и ПСТБИ, аспирант ИФАН

БОГОСЛОВСКАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ

РУССКОЙ ПРАВОСЛАВНОЙ ЦЕРКВИ

“ПРАВОСЛАВНОЕ УЧЕНИЕ О ЦЕРКВИ ”

Москва, г/к “Даниловский” 17-20 ноября 2003 г.

Квинт Септимий Флорент Тертуллиан (ок. 160-220 гг.) является одним из самых значительных ранне-христианских богословов и церковных писателей конца II-го – начала III-го века РХ. Его многочисленные сочинения – общее число которых доходит до 42 (!) – дают нам поистине уникальные сведения об устройстве Древней Церкви на примере карфагенской церкви того времени. Наш доклад будет посвящен рассмотрению основных церковных должностей и служений, как они представлены в сочинениях Тертуллиана, выяснению их главных особенностей и функций.

1. Экклезиологический контекст учения Тертуллиана
о церковных должностях и служениях

Прежде чем перейти к церковным должностям и служениям, кратко рассмотрим учение Тертуллиана о Церкви. В одном из самых ранних своих сочинений, «Апологетике» (197 г.), Тертуллиан дает следующее определение Церкви: «Мы составляем общество (букв. «тело») благодаря общности религиозного сознания, единству дисциплины и союзу надежды» (Apol., 39) [1]. Существует только единая и истинная Церковь Христова, распространившаяся по всему миру, так же как и едина вера, един Бог, един Христос, едина надежда, едино Таинство Крещения (De virg. vel., 2 [2]; De bapt., 15 [3]). Эта Церковь есть Мать всех верующих (mater Ecclesia, Ad martyres, 1; De oratione, 2; De bapt., 20; Adv. Marc., V.4; De monog., 7 [4]; De pudic., 5), Невеста Христова (sponsa, Adv. Marc., IV.11; V.12) и Его Тело (corpus Christi, Adv. Marc., V.19 [5]; De paenit., 10). Согласно Тертуллиану, единая вселенская Церковь образуется благодаря союзу всех поместных церквей, в которых сохраняется и передается апостольская вера (De praescr., 20; De virg. vel., 2; Adv. Marc., IV.5). Христос, посланный Богом Отцом, передал Свое учение Апостолам, Апостолы основали по всему миру церкви, которым они поручили хранить и передавать это Божественное учение (De praescr., 32; Adv. Marc., IV.5). От «апостольских, материнских и первоначальных церквей» (apostolicae matrices et originales ecclesiae) получили ростки веры и семена учения и прочие церкви, став как бы побегами апостольских церквей (suboles apostolicarum ecclesiarum) и сохраняя в неизменности преданную им веру (De praescr., 20-21). От апостольских церквей, таких как Коринфская, Эфесская, Римская и др., исходит авторитет ко всем остальным церквям (De praescr., 36) [6]. Все церкви объединяются с апостольскими церквями в один союз общностью Таинств (Adv. Marc., IV.5) [7]. Это стройное учение о Церкви после уклонения Тертуллиана в монтанизм претерпело некоторые весьма существенные изменения, о которых мы скажем ниже в связи с особенностями епископского служения.

2. Высшие церковные должности – священнослужители
(епископы, пресвитеры и диаконы)


Как в домонтанистический, так и в монтанистический период, Тертуллиан проводил четкое различие между церковным клиром (clerus, ordo) и народом (laici, plebs) (De exhort. cast., 7 [8]; De praescr., 41). Он свидетельствует о наличии в Церкви священнической иерархии, состоящей из трех степеней – епископов, пресвитеров и диаконов (De praescr. 3; 41; De bapt., 17; De fuga, 11 и др.) [9].

2.1. Епископы. Как мы уже сказали, Тертуллиан был твердо убежден в том, что Церковный епископат имеет Апостольское основание (De praescr., 32; De fuga, 13). Апостольское преемство для Тертуллиана является существенным признаком истинности Церкви и церковного служения. Существует непрерывная череда, ряд епископов (ordo episcoporum), восходящая к самим Апостолам или Мужам Апостольским (De praescr., 32; Adv.Marc., IV.5). Церковную должность епископа Тертуллиан называет episcopi officium или просто episcopatus (De bapt., 17 и др.). Епископам принадлежит право управления, совершения Таинств и учительства [10].

2.1.1. Епископы как управляющие. Тертуллиан особенно подчеркивает роль епископов в управлении Церковью, т.е. те функции, которые они исполняют как управляющие и пастыри (actores, duces, praepositi, principes, pastores) и которые отличаются от их литургических и учительных обязанностей. Епископам Христос поручил заботу о Своей пастве, наблюдение, надзор за ней (De fuga, 11). Епископы являются действительными главами церквей. Им подчинены низшие церковные должности, которые могут исполнять свои функции только с позволения епископов и под их контролем (De bapt., 17). Сами епископы, равно как пресвитеры и диаконы, должны быть примером добродетельной жизни для верующих; единобрачие для них было одним из основных требований, и второй брак совершенно не допускался (De exhort. cast., 7; De monog., 12). Епископы соседних городов иногда собираются на соборы (concilia ex universis ecclesiis) для обсуждения насущных вопросов, и эти соборы представляют собой видимое единство вселенской Церкви (De jejun., 13). Епископы председательствуют на всех церковных собраниях своей «епархии»; они исполняют и некоторые судебные функции, например, выступают в качестве высшей апелляционной инстанции на церковном суде (например, при рассмотрении вопроса об отлучении от Церкви, см. Apol., 39; De pudic., 14). Епископы назначают людей на те или иные церковные служения (De virg. vel., 9), принимают решение об отношениях Церкви с сообществами тех или иных раскольников/еретиков, решают вопрос, принимать их в общение с Церковью или нет (ср. Adv. Prax., 1).

2.1.2. Литургическое служение епископов. Согласно Тертуллиану, христианское священство (sacerdotium), как посредствующее между Богом и людьми, основано на священстве единого Первосвященника Бога и Отца – Иисуса Христа (Adv. Marc., V.9). Тертуллиан называет епископов antistes (предстоятель, De corona, 3), pontifex (первосвященник, De pudic., 1) и summus sacerdos (первосвященник, De bapt., 17), указывая этими именами, главным образом, на их литургическое служение (De praescr., 29; 41). В целом, «священнические обязанности» епископов (sacerdotalis officium, De virginibus vel., 9; ordo sacerdotalis, De exhort. castit., 7; ordo ecclesiasticus, De idololatr., 7) предполагают, что они совершают Таинство Крещения (De bapt., 17), Евхаристии (Apol., 39; De corona, 3), определяют меру и продолжительность покаяния и лишения евхаристического общения, отпускают грехи и примиряют согрешивших с Церковью (De pudic., 1; 14; 18) [11], устанавливают посты для всех верующих (De jejun., 13).

2.2. Пресвитеры и диаконы. В духе своего времени, когда единоличная власть епископа четко выделилась из собрания пресвитеров, Тертуллиан обращает основное внимание на епископат, его функции и авторитет. Поэтому две другие высшие церковные должности – пресвитеры и диаконы (presbyteri et diaconi) – он рассматривает, как правило, в их отношениях с епископом [12]. Они подчинены епископам и могут исполнять свои функции только с их позволения (De bapt., 17). Наряду с епископами, пресвитеры и диаконы являются церковными управляющими (actores, De fuga, 11). Кроме того, пресвитериум, или собрание пресвитеров (seniores), выполняет судебные функции (Apol., 39) и вместе с епископом играет важную роль в покаянной дисциплине. Пресвитеры образуют своего рода церковный трибунал, на котором первоначально заслушиваются обвинения против тех, кто совершил тяжкие грехи, а епископ выступает в качестве высшей апелляционной инстанции (De paenit., 9; De pudic., 13). При совершении второго покаяния, которое обычно сопровождается публичным исповеданием своих грехов (exomologesis, греч. ????????????), кающийся должен повергнуться ниц перед пресвитерами для испрашивания прощения (De paenit., 9). Кроме того, пресвитерам принадлежат литургические функции, в частности, с позволения епископа они могут совершать Таинство Крещения и руководить похоронами (De anima, 51).
Должность диаконов занимает незначительное место в учении Тертуллиана о церковных служениях. Деятельность диаконов подчиняется епископам и пресвитерам; тем не менее, их статус как низшей степени священства дает им право на превосходство над другими, не-священническими церковными служениями [13]. Так же, как и пресвитеры, диаконы участвуют в церковном управлении и с позволения епископа могут совершать Таинство Крещения (De fuga, 11; De bapt., 17). Возможно, диаконы исполняли функции личных помощников епископов; кроме того, по-видимому, они отвечали за удовлетворение ежедневных нужд и потребностей верующих [14].

2.3. Наконец, следует отметить, что после уклонения Тертуллиана в монтанизм его отношение к высшим церковным должностям претерпело некоторые изменения. Если в ранний период в качестве критерия авторитетности он настаивал на апостольском преемстве епископата, то в поздний период он перенес акцент на вдохновение Св. Духа-Утешителя. Иерархическую Церковь он зачастую подменял Церковью харизматической, а учение о законно избранном священстве – учением о всеобщем священстве: «Разве и мы, миряне, не священники? – спрашивает он, ссылаясь на Откр 1:6, – Власть Церкви и почет, освященный собранием клира, поставили границы между клиром и мирянами. Поэтому там, где нет собрания клира, там ты приносишь жертвы, крестишь и сам являешься священником для себя. Где собралось трое верующих, хотя и мирян, там и Церковь» (De exhort. cast., 7; ср. De monog., 7; 12). Теперь любое число людей, согласно исповедующих веру во Св. Троицу, Сам Бог признает Церковью (De pudic., 21). Представление о полной эмпирической святости Церкви, появившееся у Тертуллиана уже в ранний период [15], и напряженные эсхатологические ожидания еще более усугубились после его присоединения к «новому пророчеству». Церковь, непорочная Невеста Христова, должна быть чиста во всех своих членах (De monog., 5; 11; De pudic., 1; 18). Конец света близок, и поэтому в Церкви нет места для грешников. Те, кто согрешил смертными грехами, должны быть исключены из Церкви навечно (De pudic., 18-19; De fuga, 1). В позднем учении Тертуллиана прежнее учение авторитете, основанном на апостольском преемстве епископата, подменяется учением об авторитете духовных лидеров. Церковь перестает быть видимой, эмпирической реальностью, и разрешается в Дух, Который на земле есть принцип единства верующих, так же как Он является принципом единства Лиц Св. Троицы на небесах (De pudic., 21).

3. Церковные должности и служения мирян (дидаскалы, чтецы,
пророки, мученики-исповедники, вдовицы, девственницы) [16]


3.1. Дидаскалы и чтецы. Тертуллиан отличает должность дидаскала (doctor) от епископа, диакона и низших церковных должностей (De praescr., 3). Дидаскал обладает «правом учительства» (jus docendi), которое может принадлежать только мужчине (De bapt., 1; 17). Тертуллиан не дает никаких сведений об особенностях служения дидаскалов; тем не менее, возможно, что в Карфагене, подобно Александрии, существовал институт дидаскалов-мирян, к которому одно время принадлежал и сам Тертуллиан [17] и которые получил часть учительных обязанностей, которые ранее принадлежали епископам и пресвитерам [18]. Что касается должности чтеца (lector, анагност) – то есть того, кто читал Св. Писание за богослужением, – то она упоминается Тертуллианом только один раз (De praescr., 41).

3.2. Мученики-исповедники. Наряду с такими церковными должностями, как епископ, диакон и дидаскал, Тертуллиан упоминает мученика-исповедника (martyr, De praescr., 3), т.е. человека, которому предстояло подвергнуться мучениям за христианскую веру, или же он уже подвергся гонениям и своим стойким исповеданием веры заслужил всеобщее церковное уважение и почет. Конечно, мученики-исповедники не были особой церковной должностью, на которую они заранее избирались или назначались; скорее это было неким призванием или служением, на которое люди шли спонтанно, движимые христианским долгом. Тем не менее, церковное признание кого-то в качестве мученика или исповедника не было автоматическим [19]. Тертуллиан свидетельствует, что исповедники были наделены в Церкви определенной властью отпускать грехи и даровать мир тем, кто согрешил (Ad martyr., 1). Эта практика обращения к мученикам за отпущением грехов могла иметь как санкционированные, так и не санкционированные епископом формы. Как пример первой можно привести практику второго покаяния, которое обычно сопровождалось публичным исповеданием своих грехов и преклонением колен перед «возлюбленными Божиими» (cari Dei), т.е., по-видимому, мучениками (De paenit., 9). Как издержки второй Тертуллиан рассматривает ослабление нравственной дисциплины в Церкви, которое поощрялось неразборчивым прощением грехом исповедниками, склоняемыми к этому откровенной лестью [20]. Более того, некоторые исповедники могли быть лишены своего высокого положения в Церкви, если они вели себя неподобающим образом, например, не соблюдали постов и предавались чревоугодию (De jejun., 12).

3.3. Пророки. Согласно Тертуллиану, Христос поставил в основанной Им Церкви не только Апостолов, но и пророков. Таким образом, Церковь основана не только на учении Апостолов, но и на свидетельстве пророков, преемники которых продолжают возвещать людям слово Божие (Adv. Marc., V.17). Божественность (diuinitas), т.е. Божественный Дух, вдохновлял как ветхозаветных пророков, так и пророков ранней Церкви (De pudic., 21). По мнению Тертуллиана, это вдохновение (харизма) давало им особое право отпускать грехи (De pudic., 21). По свидетельству блаж. Иеронима (De viris ill., 53), Тертуллиан написал специальный трактат «Об исступлении» (De exstasi) в защиту экстатической практики монтанистических пророчеств. Он называет «исступление» (exstasis), «силой Св. Духа, производящей пророчество» (De anima, 11), а «безумие» (amentia) – «духовной силой, на которой основано пророчество» (ibid., 21). По сути, он отождествляет эти два понятия, которые вместе означают для него то, что «когда человек находится в Духе, и особенно когда он созерцает славу Божию или когда через него говорит Бог, он, осененный Божественной силой, теряет сознание» (excidat sensu, Adv. Marc., IV.22; ср. V.8). Тертуллиан допускает, что правом пророчествовать обладают также и женщины (De anima, 9; Adv. Marc., V.8).

3. Вдовицы и девственницы. Наряду с такими церковными должностями, как епископ, диакон, дидаскал и мученик, Тертуллиан упоминает также вдовицу и девственницу (vidua, virgo, De praescr., 3; ср. Ad uxor., I.8). По всей вероятности, это были особого рода церковные служения, наряду с пророчеством, единственно допустимые для женщин, поскольку, по словам Тертуллиана, «женщине не позволяется в Церкви ни говорить, ни учить, ни крестить, ни приносить [Евхаристию], и вообще, присваивать себе какой-либо вид священнических обязанностей» (sacerdotalis officii sortem, De virginibus vel., 9; ср. De bapt., 1; 17; De praescr., 41). Должность вдовицы имела апостольские основания, и принятие в нее было подчинено строгим требованиям, прежде всего, единобрачия. Кроме возможного участия вдовиц в покаянной дисциплине, Тертуллиан не дает сколь-нибудь ясных указаний на сущность и характер этого служения. Роль девственниц состояла практически только в удержании ими своего девственного положения для того, чтобы являть собою пример чистой и непорочной жизни. Девственницы, прежде всего, были видимым символом Церкви как Невесты Христовой (см. выше). При этом, по мнению Тертуллиана, в воздержании вдовицы больше заслуги, чем у девственницы, поскольку она знает, чего лишается; девственница счастливее, а вдовица трудолюбивее, поскольку первая всегда обладает благом, а другая вновь его обретает; первая венчается благодатью, а вторая – добродетелью (Ad uxor., I.8). Вступление в должность как вдовицы, так и девственницы, по-видимому, происходило через своего рода посвящение. В целом, эти два церковных служения можно сопоставить с возникшим впоследствии монашеством.

4. Подведем некоторые итоги. Наше краткое исследование показало, что по сведениям, содержащимся в сочинениях Тертуллиана, в Церкви уже в конце II – начале III века сложилась весьма стройная система церковных должностей и служений. Прежде всего, наблюдается четкое различие должностей священнослужителей и мирян. Священнослужители – епископы, пресвитеры и диаконы – представляют собой три высших церковных должности, обладающие всей полнотой административной, судебной и литургической власти. Среди них особо выделяются епископы, как хранители апостольского авторитета и истинной веры; без санкции епископов отправление никаких иных церковных служений невозможно. Помимо должностей священнослужителей в Церкви уже существовали церковные служения мирян – дидаскалов, чтецов, пророков, мучеников-исповедников, вдовиц и девственниц, каждое из которых выполняло свои особые функции во взаимодействии с другими и под надзором священноначалия.

Примечания:

[1] Corpus sumus de conscientia religionis et disciplinae unitate et spei foedere.
[2] Una nobis et illis fides, unus Deus, idem Christus, eadem spes, eadem lavacri sacramenta.
[3] unus Dominus et unum Baptismum et una Ecclesia in caelis. Последние слова свидетельствуют, что Тертуллиан рассматривал Церковь не только как земную, историческую реальность, но и как вечную и небесную, хотя подробно не раскрывает, что это означает. Ср. De bapt., 8: de caelis, ubi Ecclesia est, а также E.Osborn, Tertullian, first theologian of the West. Cambridge, 1997, p. 180.
[4] Интересно, что Тертуллиан впервые осознает тесную связь между Матерью Церковью и Богом Отцом: Vivit enim unicus pater noster Deus, et mater Ecclesia (De monog., 7). Кроме того, Церковь является матерью все верующих, начиная с Адама, который изначально был помещен в рай, то есть, как это истолковывает Тертуллиан, уже тогда из мира в Церковь (translatus in paradisum, jam tunc de mundo in Ecclesiam, Adv. Marc., II.4).
[5] В De baptismo, 6 Тертуллиан говорит о Церкви как Теле всей Св. Троицы: quoniam ubi tres, id est Pater et Filius et Spiritus sanctus, ibi Ecclesia, quae trium corpus est.
[6] В частности, Тертуллиан говорит, что для Западно-Африканских церквей (Карфагенской) такой авторитет исходит из Рима как наиболее близкой апостольской кафедры: Si autem Italiae adjaces, habes Romam, unde nobis quoque auctoritas praesto est (De praescr., 36). Ни в этом, ни в каком другом из своих сочинений Тертуллиан не говорит о первенстве Римской церкви над остальными. См. G.Bardy. Tertullien. // DTC t. 15, col. 140.
[7] illas, nec solas jam apostolicas, sed apud universas, quae illis de societate sacramenti confoederantur.
[8] Differentiam inter ordinem et plebem constituit Ecclesiae auctoritas, et honor per ordinis consessum sanctificatus. См. также D.Rankin. Tertullian and the Church. Cambridge, 1995, p. 126-127.
[9] См. D.Rankin, op. cit., p. 143-172; E.Osborn, Tertullian, first theologian of the West. Cambridge, 1997, p. 181.
[10] Хотя право учительства епископов у Тертуллиана выражено не достаточно ясно, тем более, что он говорит об особой церковной должности – doctor (см. D.Rankin, op. cit., p. 146; 172-174; Von Campenhausen, Ecclesiastical authority, p. 228).
[11] См. G.Bardy. Tertullien. // DTC t. 15, col. 160. После уклонения в монтанизм Тертуллиан стал ограничивать епископскую власть «вязать и решить», т.е. отпускать грехи, только незначительными прегрешениями и не распространять ее на «непростительные» грехи, которые может отпустить только Бог (De pudic., 2; 18; 21). Кроме того, если ранее Тертуллиан полагал, что власть «вязать и решить» принадлежит епископам, т.е. Церковной иерархии, то позднее он стал полагать, что она принадлежит харизматическим лидерам – пророкам и Апостолам харизматической Церкви: «Церковь может прощать грехи, но Церковь Духа через духовного человека, а не Церковь, состоящая из собрания епископов» (De pudic., 21). Тертуллиан полагает, что Бог вручает эту власть лично каждому духовному лидеру, примером чему в Апостольской церкви был Ап. Петр: Secundum enim Petri personam spiritalibus potestas ista conveniet aut apostolo, aut prophetae (ibid.). В связи с этим следует отметить, что Тертуллиан не считает, что от Ап. Петра эта власть перешла к Римскому епископу.
[12] См. D.Rankin, op. cit., p. 171.
[13] См. D.Rankin, op. cit., p. 171.
[14] См. D.Rankin, op. cit., p. 172.
[15] См., например, его Apol., 2; 39; 44; 46; De praescr., 3, где идет речь об исключении из Церкви недостойных членов. См. также E.Osborn, Tertullian, first theologian of the West. Cambridge, 1997, p. 179.
[16] См. D.Rankin, op. cit., p. 172-185; E.Osborn, Tertullian, first theologian of the West. Cambridge, 1997, p. 181.
[17] Некоторые из его сочинений, такие как De oratione, De baptismo, De paenitentia и др., напоминают гомилии, произносившиеся в собрании верующих или оглашенных. См. также De anima, 9. Сообщение Иеронима (De viris illustribus, 53) о том, что Тертуллиан был пресвитером, не подтверждается текстами самого Тертуллиана.
[18] D.Rankin, op. cit., p. 173-174.
[19] D.Rankin, op. cit., p. 182.
[20] D.Rankin, op. cit., p. 182.

პოსტის ავტორი: აკაკი თარიღი: Feb 19 2011, 01:25 AM

ძალიან საინტერესო თემაა, ქართულ ტექსტებს, რომ ვკითხულობდი თითქოს იმ დროში გადავედი, რაღაც სარწმუნოებრივი მხურვალება და დიდი სიყვარული იგრძნობა თითოს ამ მხურვალე ცეცხლს შენთებული შეშა.

კიდევ დადეთ რა ქართულად ინფორმაციები

პოსტის ავტორი: KAIROS თარიღი: Mar 11 2012, 02:33 PM

ამ თემას რატომ არ ამოწევთ smile.gif
მე არა მცალია, ლამის გასული ვარ, მაგრამ მაინც თქვენ იზრუნეთ smile.gif

პოსტის ავტორი: A.V.M თარიღი: Oct 13 2014, 11:09 PM

,,ხალხი ვერ კმაყოფილდებოდა - ,,Panem et circensen ''-(პური და სანახაობა) და უმატებდა ,,Christianos an leone's'' (ქრისტიანები ლომებს)''
---
წარმოუდგენელი პერიოდია პირველი საუკუნეები , რწმენის მხრივ .ქრისტიანი ხდები იმიტომ , რომ გაწამონ და მოგკლან ...
საოცრებაა ...

პოსტის ავტორი: esre ars cheshmariteba თარიღი: Oct 13 2014, 11:53 PM

მე გამახსენდა სტეფანე მოციქული , რომელიც პირველი იყო ვინც ეწამა ქრისტეს და მისი ეკლესიის გულისთვის! წარმოიდგინეთ_ ქრისტეს ეკლესია სულ რამდენიმე წელია რაც ჩამოყალიბებულია , მოწაფეებს ჯერ რწმენაც კი არ აქვთ განმტკიცებული და მათგან ერთ_ერთი _ სტეფანე _ ხდება საშინელი წამების მსხვერპლი!

ის მიყავთ და ჩაქოლვას უპირებენ .,, სტეფანემ იცოდა რომ მას თავი უნდა გაეწირა და თითქოს გამოსავალი აღარსად იყო ! მაგრამ ჰოი საოცრებავ რომ სტეფანე ხედავს ყველაზე დიად სანახაობას!

სტეფანემ იხილა ის , რაც არასოდეს არცერთ ღვთის მსახურს არ უნახავს!

სტეფანეზე გარდამოდის სულიწმიდა და ის პირდაპირ ხედავს მამა ღმერთის დიდებას ! არა მარტო ამას არამედ ის ხედავს თავის უფალსაც იესოსაც! საოცარი კი ის არის რომ_ ბიბლიაში უმეტეს შემთხვევებში იესო ზის მამის მარჯვნივ , მაგრამ ამ შემთხვევაში სტეფანე ხედავს უფალ იესოს , რომელიც ფეხზე დგას ! რამდენად დიდებულია ეს სანახაობა , როცა უფალი იესო ქრისტე ფეხზე დგომით ქომაგობს თავის ერთგულ მსახურს , სტეფანეს , რომელმაც თავი უნდა შესწიროს მას!

მე ბევრჯერ გამოვცადე საკუთარ თავზე და მერწმუნეთ რომ უფალი იესო ქრისტე ყოველთვის , თავისი მსახურის გვერდით დგას ! არ არსებობს სიტუაცია , რომ მას შენი დახმარება არ შეეძლოს! დიდება იესოს!!!

პოსტის ავტორი: A.V.M თარიღი: Oct 15 2014, 01:55 AM

,, 70 წლის 10 აგვისტოს , ზუსტად იმ რიცხვში როცა ნაბუქოდონოსორმა პირველი ტაძარი გადაწვა , მეორეც ცეცხლს ემსხვერპლა , ბევრი იუდეველი ცეცლში ჩავარდა , რათა ტაძართან ერთად დაღუპულიყო . ექვსი ათასი კაცი , ხანძრისგან აბრიალებულ გალერეაში შევარდა , დაუჯერა რა რომელიღაც ცრუწინასწარმეტყველს , რომ მესია სწორედ იქ გამოჩნდებოდა და ტაძარს დაიხსნიდა . ყველა მათგანი დაიღუპა . '' გ.კოპლატაძე. ,,ქრისტიანული ეკლესიის ისტორია . '' გვ.39
----
რა ვქნა , ძალიან ვამგვანებ ამ ებრაელებს ერთ დღევანდელ ერს , რომელიც მთიდან ,,გამოჭენებულ წმიდა გიორგის'' ელის , რათა ,,ღვთისმშობლის წილხვედრი'' ქვეყანა , ისევ გადაჭიმოს ნიკოფსიიდან დარუბანდამდე , რადგან საზეპურო ერია იგი , ღვთის რჩეული , ყველაზე მორწმუნე და.ა.შ.

პოსტის ავტორი: A.V.M თარიღი: Jan 16 2015, 09:46 PM

ქრისტიანთა დევნები რომის იმპერიაში

ეკლესიის ისტორიაში მრავალი ასპექტით არის გამორჩეული და უნიკალური , ქრისტიანობის მდგომარეობა , ნიკეის I საეკლესიო კრებამდე. ეს პერიოდი ძირითადად მოიცავს რომის იმპერატორთა მხრიდან ქრისტიანთა წინააღმდეგ წარმოებულ დევნებს . თუ რა რაოდენობისაა ისინი , ამაზე ჯერ კიდევ კამათობენ მეცნიერები და სავარაუდოდ ვერც შეთანხმდებიან საერთო აზრზზე.

ჩვენ გამოვყავით ათი დევნა , რომლებიც გარკვეული ასპექტებით სხვებზე გამორჩეულები არიან , დავალაგეთ ისინი ქრონოლოგიურად და მივუთითეთ ის მოკლე ინფორმაციები , რაც შეიძლება მნიშვნელოვანი იყოს , საკითხით დაინტერესებული პირისათვის .

კიდევ ერთხელ ვიმეორებთ , რომ ჩვენს მიერ შედგენილი თეზისები ხშირ შემთხვევაში პირობითია და თითოეულმათგანზე უმეტესად ვრცელი ტომებია შექმნილი .

I დევნა

ა – იმპერატორი – ნერონი (37-54-68 წწ.)

ბ – დევნის პერიოდი – 64-68 წწ.

გ – დევნის მიზეზი – დევნის მიზეზი გახდა 64 წელს რომში გაჩენილი ხანძარი , რომელიც იმპერატორმა ქრისტიანებს დააბრალათ . დევნა კიდევ უფრო გაასასტიკა , ქრისტიანთა მისამართით გამოთქმულმა მოგონილმა ბრალდებებმა , რომლის მიხედვითაც მათ ჰქონდათ – უკანონო და გამთენიის შეკრებები , ჯადოსნობის ხელოვნება ; ათეიზმი ; გარყვნილება ; კანიბალიზმი – (ჩვილების ჭამა და ნეკროფილია) .

დ – დიდი მოწამენი- მოციქულთა თავნი – პეტრე და პავლე .


II დევნა

ა – იმპერატორი – დომიციანე (51-81 – 96 წწ. )

ბ – დევნის პერიოდი – 94-96 წწ.

გ – დევნის მიზეზი – ქრისტიანებს დააბრალეს უღმერთობა და ამბოხების მცდელობა , რადგან ისინი არ სწირავდნენ მსხვერპლს იმპერატორს . დომიციანე ძალიან განარისხა , საკუთარი ნათესავების გაქრისტიანებამ და დაიწყო საშინელი დევნა .

დ -გამორჩეული მოღვაწე- იოანე მოციქული (მახარებელი)

ე- დიდი მოწამენი- დიონისე არეოპაგელი ; პერგამონის ეპისკოპოსი ანტიპა ; დომიციანეს ბიძაშვილი – ფლავიუს კლემენტუსი ;

III დევნა

ა – იმპერატორი – ტრაიანე ( 53-96-117 )

ბ – დევნის მიზეზი – ქრისტიანები არ სცემდნენ თაყვანს იმპერატორს და არ იფიცებდნენ მას.გარდა ამისა , ტრაიანეს გამოცემული კანონით იკრძალებოდა საიდუმლო შეკრებები , ქრისტიანები კი საკუთარ ღვთისმსახურებაზე მოუნათლავებს არ ასწრებდნენ , რაც საკმარისი მიზეზი იყო დევნის დასაწყებად .

გ – დიდი მოწამენი- წმ.კლიმენტი რომაელი ; წმ. ეგნატე ღმერთშემოსილი .

IV დევნა

ა – იმპერატორი – ადრიანე ( 76 – 117 – 138 )

ბ – დევნის მიზეზი – -იმპერატორს სჯეროდა წარმართობის და მასზე დიდ გავლენას ახდენდნენ ქურუმები . ქურუმებს ქრისტიანობის გავრცელებამ მიმდევრები დააკარგვინა , რამაც სერიოზული გაღიზიანება გამოიწვია . მათ დაარწმუნეს იმპერატორი , რომ ქრისტიანთა განადგურება , ღმერთებისათვის მოსაწონი საქციელი იქნებოდა და დევნაც დაიწყო .

გ-დიდი მოწამენი- წმ.სოფიო და მისი სამი ასული ; წმ.ევსტატი პლაკიდა ;

V დევნა

ა-იმპერატორი- მარკუს ავრელიუსი ( 121-161-180 წწ.)

ბ-დევნის მიზეზი – იმპერატორი სტოელთა სწავლების მიმდევარი იყო და აღიარებდა რომ ღმერთი არ არსებობდა , ხოლო სათნოებანი და სულიერი სიმტკიცე კი პიროვნების ღირსებას მიეკუთვნება , ამის გამო იგი რა თქმა უნდა ზიზღით უყურებდა იმ სარწმუნოებას , რომელიც ადამიანურ სისუსტეებს და ცოდვათა მიტევების აუცილებლობას ქადაგებდა . მასზე დიდი გავლემა ჰქონდათ წარმართ ფილოსოფოსებს , რამა საბოლოოდ შედეგად მოიტანა ის , რომ დაიწყო სასტიკი დევნა .

გ-გამორჩეული მოღვაწე- წმ.იუსტინე აპოლოგეტი

VI დევნა

ა – იმპერატორი – მაქსიმინე (მაქსიმე თრაკიელი ) (173-235-238 წწ.)

ბ – დევნის პერიოდი – 235 – 238 წწ.

გ – დევნის მიზეზი – მაქსიმინეს გაიმპერატორობიდან რამდენიმე ხანში მოუწყვეს შეთქმულება . მან იეჭვა , რომ ამაში მონაწილეობდნენ ქრისტიანები , რასაც დაემატა საშინელი მიწისძვრაც და ეს ყველაფერი დაბრალდა ქრისტიანებს . სასტიკი დევნა იმპერატორის სიკვდილის შემდეგ დასრულდა .

დ – მოწამე- ორიგენეს მამა ალექსანდრე .

VII დევნა

ა – იმპერატორი – დეკიუსი (201-249-251 წწ.)

ბ – დევნის პერიოდი – 250-251 წწ.

გ – დევნის მიზეზი – გამეფებიდან მოკლე ხანში დეკიუსმა იმპერიის ოლქებში ბრძანება გაგზავნა , რომლითაც ყველა ქრისტიანი , ვინც სარწმუნოებას არ უარყოფდა , სიკვდილით უნდა დასჯილიყო . დეკიუსი ფიქრობდა , რომ ამ გზით ღმერთების წყალობას მოიპოვებდა და თავიდან აიცილებდა იმ უბედურებებს , რომლებიც იმპერიას ემუქრებოდა .

ამ ყოველივეს კი , ერთი ვერსიით ხელი შეუწყეს მჩხიბავებმა , რომლებმაც ქრისტიანთა წინააღმდეგ წააქეზეს იმპერატორი .

დ – გამორჩეული მოღვაწეები- ალექსანდრიის ეპისკოპოსი დიონისე ; ორიგენე ; კვიპრიანე კართაგენელი ; გრიგოლ ნეოკესარიელი .

VIII დევნა

ა – იმპერატორი – ვალერიანე ( 200-253-259 წწ. )

ბ – დევნის პერიოდი – 257 – 259

გ – დევნის მიზეზი – ეგვიპტელი მოგვების მოძღვარმა და საკრებულოს მთავარმა (ფინანსთა მინისტრმა) მაკრიანემ დაარწმუნა ვალერიანე , რომ დაეწყო დევნა , რადგან მისი და მისი მიმდევრების შელოცვებისა თუ სხვა რიტუალების სიცრუეს ადვილად ამხელდნენ ხოლმე ქრისტიანები .

დ – გამოცემული ედიქტები :

I – 257 წ. იგი კრძალავდა ქრისტიანთა შეკრებებს .

II – 258 წ. მოითხოვდა სასულიერო პირთა დასჯას .

ე- დიდი მოწამენი – კვიპრიანე კართაგენელი , ეპისკოპოსი სტეფანე , ეპისკოპოსი სიქსტი , არქიდიაკონი ლავრენტი …

ვ – გამორჩეული მოღვაწე – ალექსანდრიის ეპისკოპოსი დიონისე .

IX დევნა

ა – იმპერატორი – ავრელიანე (214- 270-275 წწ. )

ბ – დევნის პერიოდი – 275 წ.

გ – დევნის დაწყება – 275 წელს იმპერატორმა ავრელიანემ ქრისტიანთა წინააღმდეგ ახალი ბრძანება გამოსცა , რასაც შედეგად მათი დევნის დაწყება მოჰყვა , მაგრამ გავრცელება ვერ მოასწრო , რადგან ავრელიანე მოკლეს .

დ – დიდი მოწამენი- წმ.პავლესა და მისი და იულიანა ; წმ. კონონსი ; ქრისანთესა და დარია .

X დევნა

ა – იმპერატორი – დიოკლეტიანე (244- 284-305 წწ. )

ბ – დევნის პერიოდი -303 – 305 წწ.

გ – დევნის მიზეზი – დიოკლეტიანეს ,, რელიგიურმა ტოლერანტობამ’’ შედეგი ვერ გამოიღო , ამიტომ , იმპერიისვე სასიკეთოდ მან დაიწყო რელიგიური რეფორმა , რაც ნიშნავდა ,, ძველი რომაული რელიგიის’’ აღორძინებას და იმპერატორის კულტის წინ წამოწევას , რაშიც რა თქმა უნდა ვერ დაეხმარებოდნენ ქრისტიანები , რადგან დიოკლეტიანეს მიერ , იმპერატორისთვის განკუთვნილი სახელი – ,, DOMINUS ES DEUS’’ – ,,უფალი და ღმერთი’’ , ეწინააღმდეგებოდა ქრისტიანთა მოძღვრებას . გარდა ამისა , არსებობს ვარაუდი , რომ მნიშვნელოვნად განაპირობა დევნა , თანაიმპერატორის – გალერიუსის ფაქტორმა , რომლის დედაც იყო ქურუმი და ვერ იტანდა ქრისტიანებს .

დ) გამოცემული ედიქტები :

I- ყველა სასულიერო პირის დაპატიმრების შესახებ ;

II – ვინც უარს იტყოდა მსხვერპლშეწირვაზე , მათი დასჯა .

ე – გამორჩეული მოღვაწეები- ანტონი დიდი , ლაკტანციუსი …

ვ – დიდი მოწამენი – გიორგი ძლევაშემოსილი , პეტრე ალექსანდრიელი , თეოდორე ტირონი , დიმიტრი თესალონიკელი , წმ. ბარბარე .


https://seminarieli.wordpress.com/2015/01/1...

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Jan 16 2015, 10:19 PM

A.V.M
a025.gif

პოსტის ავტორი: A.V.M თარიღი: Jan 17 2015, 08:47 PM

I-III საუკუნის , ეკლესიის მამები
შესავალი

მცირე ხნის წინ შემოგთავაზეთ თეზისები , რომის იმპერიაში ქრისტიანთა დევნების შესახებ . ამჯერადაც იმავე პერიოდის შესახებ ვისაუბრებთ , ოღონდ იმ განსხვავებით , რომ შემოგთავაზებთ მოკლე ინფორმაციებს , რომლებიც ეხება დასახელებულ პერიოდში მოღვაწე მამებს , მათი მოღვაწეობის პერიოდს , ნაშრომებს და სხვა მნიშვნელოვან ასპექტებს .

წმიდა კლიმენტი რომაელი

რომის პაპი – ( 92-101 წწ. ) ;

პეტრე მოციქულის მოწაფე ;

აღესრულა მოწამეობრივად ტრაიანეს დევნის დროს ;

შრომები : კორინთელთა მიმართ ეპისტოლე ; (ნამდვილად ეკუთვნის კლიმენტის)

კორინთელთა მიმართ ΙΙ ეპისტოლე – მოციქულთა 85 კანონი ; 2 ეპისტოლე ქალწულთა მიმართ ; (ეკუთვნის თუ არა კლიმენტის კალამს დასახელებული შრომები , მკვლევართა აზრი 2-ად იყოფა) .

მოციქულთა განწესებანი ; (VI მს.კრებამ , განაჩინა მისი ხმარებიდან ამოღება ) .

+ ფსევდოკლიმენტინური ლიტერატურის მთელი კორპუსი .

წმიდა პოლიკარპე სმირნელი

სმირნის ეპისკოპოსი ;

იოანე ღვთისმეტყველის მოწაფე ;

ცოცხლად დაწვეს 167 წ. , მარკუს ავრელიუსის დევნის დროს .

შრომა : ეპისტოლე ფილიპელთა მიმართ ( დაწერილი 156 წ. 22 თებერვალს )

წმიდა ეგნატე ღმერთშემოსილი

იოანე ღვთისმეტყველის მოწაფე ;

ანტიოქიის ეპისკოპოსი ;

კოლიზეუმში ლომების მიერ აღესრულა , იმპერატორ ტრაიანეს დევნის დროს ;

შრომები : ეპისტოლეები – ეფესოს , მაგნეზიის , ტრალის , ფილადელფიის , სმირნის , რომის საკრებულოებს . + ეპისტოლე სმირნის ეპისკოპოს პოლიკარპეს .

P.S. - ჩვენამდე მოღწეულია მის ეპისტოლეთა ვრცელი და მოკლე რედაქცია . მოკლე რედაქციაა ზემოთმოყვანილი 7 ეპისტოლე , ხოლო ვცელი კი ის , რომელიც თარგმნა ქართულად წმ.გიორგი მთაწმინდელმა .

წმიდა დიონისე არეოპაგელი

ათენის უზენაესი სასამართლოს მოსამართლე ;

პავლე მოციქულის მოწაფე ;

აღესრულა იმპერატორ დომიციანეს დევნისას ;

შრომები : ‘’ საღვთო სახელთა შესახებ’’ ; ‘’ ციური იერარქიის შესახებ’’ ; ‘’საეკლესიო იერარქიის შესახებ ‘’ ; ‘’საიდუმლო ღვთისმეტყველების შესახებ’’

გარდა დასახლებულ შრომებისა , მას მიეწერება ასევე 10 ეპისტოლე .

P.S. ეპისტოლეთა ავტორის შესახებ აზრი ორად იყოფა , თუმცა საეკლესიო გადმოცემით მიჩნეულია რომ იგი ეკუთვნის პავლე მოციქულის მოწაფის-დიონისეს კალამს .

წმიდა ირინეოს ლუგდუნელი

ცხოვრების წლები : ( 130 – 202 წწ.)

ლიონის ეპისკოპოსი გახდა 178 წ.

თავი მოკვეთეს 202 წ. , სეპტიმუს სევერიუსის დევნის დროს .

პოლიკარპე სმირნელის მოწაფე ;

შრომები : ‘’ მხილება და დამხობა ცრუ ცოდნისა’’ ; ( ჩვენამდე მოღწეულია) ;

‘’გაცხადება სამოციქულო სწავლებისა’’ ; (მოღწეულია ჩვენამდე) ;‘’

შემეცნების შესახებ’’ . ( ამ შრომას , ევსები ახსენებს მხოლოდ და ჩვენთვის უცნობია სხვა მხრივ) .

ეპისტოლეები – ‘’რომაელი მღვდლის – ფლორინუსისადმი’’ ; ‘’რომის მკვიდრ – ბლასტუსისადმი ‘’ ; ‘’პაპ ვიქტორისადმი’’ ; (ფრაგმენტების სახითაა ჩვენამდე მოღწეულია მისი ეპისტოლეები ) .

წმიდა იუსტინე მარტვილი , აპოლოგეტი და ფილოსოფოსი ;


რომში , საღვთისმეტყველო სკოლის ხელმძღვანელი ;

მისი მოწაფე იყო – ტატიანე სირიელი ;

აღესრულა 165 წელს , მარკუს ავრელიუსის დევნისას .

შრომები : ‘’ სიტყვისგება იუდეველ ტრიფონისადმი’’ ; ‘’დიდი და მცირე აპოლოგია’’ ;

+ ‘’სიტყვა ელინთა მიმართ’’ ( დასახელებული შრომის შესახებ მკვლევართა აზრი ორად იყოფა , ნაწილი მიაკუთვნებს მას იუსტინეს კალამს , ნაწილი კი არა ) .

წმიდა კლიმენტი ალექსანდრიელი ( დაახ. 140-214 წწ ) .


მასწავლებელი – პანტენოს ალექსანდრიელი ;

მღვდელი და ალექსანდრიის კატეხიზატორული სკოლის ხელმძღვანელი ;

აღესრულა – ბუნებრივი სიკვდილით ;

შრომები : “სტრომატები” ; “ჰიპოტიპოსები” ; “ელინების მიმართ სიტყვა მომაქცეველი” ; “პედაგოგი”; “ვინ არის მდიდარი, რომელიც ცხონდება?” ; “პასექის შესახებ” ; “მარხვის შესახებ” და “ცილისწამების შესახებ” ; “შეგონება დათმენისათვის”, ანუ “ახლად მონათლულთა მიმართ” ; “საეკლესიო კანონი”, ანუ “იუდაურად მოაზროვნეთა წინააღმდეგ” ;

წმიდა იპოლიტე რომაელი (დაახ. 170-235 წწ. )

მასწავლებელი – ირინეოს ლიონელი ;

შრომები : ‘’ ფილოფოფუმენა’’ ანუ ‘’ ყველა ერესის მხილება’’ ; ‘’სინტაგმა ‘’ ანუ ‘’ ყველა ერესის წინააღმდეგ ‘’ ; ‘’ ანტიქრისტეს შესახებ’’ ; ‘’ დანიელის წინასწარმეტყველების განმარტება ‘’ ; ‘’ . ”ქებაქებათას” განმარტება’’ ; ‘’ . ისააკისა და იაკობის კურთხევათა განმარტება’’ ; ‘’ . მოსეს კურთხევათა განმარტება’’; ‘’ დავითისა და გოლიათის განმარტება’’;’’ ჰომილია ფსალმუნთა შესახებ’’;’’ ქრონიკონი’’;’’ . “საზომთათვის და საწყაულთა”;’’ აღდგომის ჟამთა დასაბუთება’’; ჰომილიები-. ‘’წმინდა აღდგომის შესახებ’’; ‘’ უფლისა და მაცხოვრის ქების შესახებ’’;’’ ჰომილია ვინმე ნოეტის მნიშვნელობის შესახებ’’;’’ ჰომილია იუდეველთა წინააღმდეგ, დასაბუთებითი’’;’’ სიტყვა წმინდა თეოფანიათა შესახებ’’;

”სამოცქიულო გადმოცემა”;

”პლატონის, ელინებისა და ყოვლიერების შესახებ” ;’’ არტემონის ერესის წინააღმდეგ’’;’’ აღდგომის შესახებ’’;’’ პროტრეპტიკონი სებერინასადმი’’;’’ . მარკიონის წინააღმდეგ’’;’’ იოანეს სახარებისა და აპოკალიფსის შესახებ’’;’’ გაიუსის წინააღმდეგ’’;’’ ”განგებულების შესახებ”;’’ ”გალობანი ყოველთა წერილთა მიმართ”;’’ თეოფანიის (ღვთისგამოჩინების) შესახებ (ბერძნ. ”პერითეოფანიას”)’’ ;

ორიგენე

მოღვაწეობის წლები : ( 184 – 254 წწ. )

202 წლიდან ალექსანდრიის კატეხიზატორული სკოლის ხელმძღვანელი ;

232 წელს პალესტინის კესარიაში დაარსა სასწავლებელი ;

მოწაფეები - წმ. გრიგოლ ნეოკესარიელი (საკვირველმოქმედი) და მისი ძმა ათენოდორი ;

შრომები : ერთი გადმოცემითმას 6000 – მდე ნაშრომი ჰქონდა , ხოლო ჩვენამდე მოღწეული ფრაგმენტები კი 20 ტომს შეადგენს .

‘’ აღდგომის შესახებ’’ ;’’ სტრომატები ‘’- (10 ტომი ) ; ‘’ შესაქმისათვის’’ (20 ტომი) ; ‘’საწყისების შესახებ’’ ; ‘’ ფსალმუნთათვის და გოდებათათვის’’ ( იერემიას) ; ‘’მათეს სახარების განმარტება’’ (25 ტომი) ; ‘’12 წინასწარმეტყველის განმარტება ‘’ ; ‘’ეპისტოლე იმპერატორ ფილიპეს მიმართ’’ ; ‘’ ეპისტოლე ფილიპეიმპერატორის მეუღლე-სევერას მიმართ’’ ; ‘’ ეპისტოლე რომის ეპისკოპოს ფაბიანესადმი’’ ; ‘’ იოანეს სახარების განმარტება’’ ; ბიბლიის რვასვეტიანი განმარტება ;

ორიგენეს ძირითადი ცდომილებები :

1-სწავლება აპოკატასტასისზე-მისი აზრით , მთელი შინაარსი ისტორიული დროისა უკვალოდ იფანტება და ისტორიის შემდეგ რჩება ის , რაც ისტორიამდე იყო . ; 2- მის მიხედვით ჩვენი ხილული სამყარო , სამყაროს პერიოდებიდან ერთ-ერთია ,რომელშიც ყველა ქმნილება დაცემულ სულებს წარმოადგენს . 3-ადამიანის თავისუფალი ნება მხოლოდ ბოროტების მიზეზია , სიკეთისთვის კი საჭირო არაა თავისუფალი ნება . 4- განხორციელდა არა სიტყვა , არამედ ადამიანური სული , რომელიც სიტყვასთან განუყოფლად იყო შეერთებული .მაცხოვარი მისთვის გამომსხნელი იყო და არა გამომსყიდველი . 5- ანგელოზის დაცემა განპირობებული იყო მისი დაცემამდელი მდგომარეობის მოყირჭებით (მობეზრებით ) ; 6- სუბორდინაცია ყოვლადწმინდა სამების დოგმატში , რაც გულისხმობდა იმას , რომ ძე კნინობითია მამასთან შედარებით ხოლო სულიწმინდა კი კნინობითია ძესთან შედარებით .

წმიდა გრიგოლ საკვირველმოქმედი (გარდაიცვალა – 266/270 წ.)


ნეოკესარიის ეპისკოპოსი ,

232 წ. სწავლა დაიწყო ორიგენეს მიერ დაარსებულ კატეხიზატორულ სასწავლებელში ;

აღესრულა ღრმა სიბერეში , ბუნებრვი სიკვდილით ;

შრომები : ‘’ გამოსათხოვარი სიტყვა’’ (პანეგირიკიორიგენესადმი) ; ‘’ მრწამსი ანუ სიმბოლო , ანუ ჭეშმარიტი სარწმუნოების აღსარება’’ ; ‘’ ქადაგებანი ხარების შესახებ’’ ;

წმიდა დიონისე ალექსანდრიელი ( აღესრულა 264 წ. )

231 წ-დან ალექსანდრიის სასწავლებლის მოძღვარი ;

247 წ. -დან ალექსანდრიის პატრიარქი ;

აღესრულა ბუნებრივი სიკვდილით – 264 წ.

შრომები : ეპისტოლეები – ‘’ფლავიუსს’’ ;’’ დომიციუსს ‘’ ; ‘’დიდიმეს’’ ; ‘’საბელიოზის წინააღმდეგ’’ ; ‘’ ბერენიკაში ეკლესიის ეპისკოპოსს’’ ; ‘’ამნონის მიმართ’’ ; ‘’ტელესფორის მიმართ’’ ; ‘’ევფრანონის მიმართ’’ ;

წიგნები – ‘’ ბუნების შესახებ’’ ; ‘’ განსაცდელთა შესახებ’’ ; ‘’ეკლესასტეს ‘’ დასაწყისის განმარტება .

წმიდა კვიპრიანე კართაგენელი (დაიბადა-200/210 წ.)

248/249 წ. ხდება – კართაგენის ეპისკოპოსი ;

257 წ. 30 აგვისტოს იგი გადაასახლეს კურუბისში ;

258 წლის 14 სექტემბერს კვიპრიანეს თავი მოკვეთეს კართაგენის ახლოს , იმპერატორ ვალერიანეს დევნისას ;

იგი აფრიკის პირველი ეპისკოპოსია , რომელმაც იმარტვილა .

შრომები : ‘’ დონატუსისადმი’’ ; ‘’ ქალწულთა შესამოსელის შესახებ (De habitu virginum) ‘’ ; ‘’ დაცემულთა შესახებ’’ ; ‘’ ეკლესიის ერთიანობის შესახებ’’ ; ‘’ საუფლო ლოცვის შესახებ ‘’ ; ‘’ დემეტრიანუსისადმი’’ ; ‘’ მოკვდავობის შესახებ ‘’ ; ‘’ ქველმოქმედებათა და მოწყალებათა შესახებ ‘’ ; ‘’ კეთილმოთმინების შესახებ ‘’ ; ‘’ შურისა და ღვარძლის შესახებ’’ ; ‘’ ფორტუნატუსისადმი, მარტვილობისკენ წვევის შესახებ ‘’ ; ‘’ კვირინუსისადმი, მოწმობათა სამი წიგნი ‘’ ; ‘’ რომ კერპები ღმერთები არ არიან ‘’ ; ეპისტოლეები’’ (65 ნიმუში) ;



გამოყენებული ლიტერატურა :

გული გონიერი“, №2, 2011 ; ედიშერ ჭელიძე

კოპლატაძე გვანცა ; ქრისტიანული ეკლესიის ისტორია ; თბ. : საქ. საპატრიარქოს გამ-ბა, 2009 ;

ევსები კესარიელი – საეკლესიო ისტორია ; თბილისი 2007 წ.

(ძველი ბერძნულიდან თარგმნა და შენიშვნები დაურთო ზურაბ ჯაშმა )

ჭელიძე ედიშერ – I-VII საუკუნეების ლათინი საეკლესიო მწერლები, ნაწილი I

ჭელიძე ედიშერ- I-VII საუკუნეების ლათინი საეკლესიო მწერლები, ნაწილი I I

ინტერნეტ წყაროები :

http://catholic.ge

http://library.church.ge

http://martlmadidebloba.ge/eklesiis_istoria.html

http://www.wikipedia.org


https://seminarieli.wordpress.com/2015/01/1...

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Nov 16 2015, 08:29 PM

"პირველ ქრისტიანებს ჩვეულებად ჰქონდათ კედლებზე დამმოძღვრავი და გამამხნევებელი წარწერების გაკეთება"

/"საპატრიარქოს უწყებანი" N36, 2015, გვ. 14/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Jul 27 2017, 10:40 PM

"იმპერატორმა იულიანემ აშკარად უარყო ქრისტე. მან ებრაელებს ნება დართო, აღედგინათ რომაელთაგან დარბეული იერუსალიმის ტაძარი და ამისთვის სახელმწიფო ხაზინიდან თანხაც გაიღო. ამ დროს კი წმინდა კირილე [იერუსალიმელი] ქადაგებდა, რომ მაცხოვრის სიტყვა ტაძრის დარღვევის შესახებ ახდებოდა და იულიანეს მკრეხელური ჩანაფიქრი არ განხორციელდებოდა.

ერთხელ, ღამით, ისეთი მიწისძვრა მოხდა, რომ ახლად აგებული ტაძარი მტვრად იქცა. იუდეველებმა მაინც განაგრძეს მშენებლობა. მაშინ ციდან ცეცხლი გარდამოხდა და სამუშაო იარაღები გაანადგურა. ყველა შიშმა მოიცვა. მეორე ღამეს იუდეველთა ტანსაცმელზე ჯვრები გამოისახა, რომლებიც ვერაფრით მოიშორეს. ამ გამოცხადების შემდეგ წმინდა კირილე კვლავ განდევნეს."

/"კარიბჭე" N22, 2009, გვ.23/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Aug 18 2017, 10:43 AM

"ამ დროს [რომის იმპერიაში ქრისტიანთა დევნის მეშვიდე პერიოდში] ალექსანდრიის ეკლესიას სათავეში ღმრთისმოსაობით ცნობილი ეპისკოპოსი დიონისე ედგა.

ეკლესიის ისტორიაში დიონისე დიდის ზედწოდებით არის ცნობილი.

თვითონ დიონისე სიკვდილს სასწაულებრივად გადაურჩა. როცა მისი დაჭერის ბრძანება გაიცა, იგი მშვიდად იჯდა შინ და ელოდა, როდის მიაკითხავდნენ, მეომრები კი მთელ ქალაქში დაძრწოდნენ და ეძებდნენ ყველგან, გარდა საკუთარი სახლისა, რადგანაც დარწმუნებულნი იყვნენ, რომ შინ არ გაჩერდებოდა. ეპისკოპოსი მაშინ შეიპყრეს, როცა რამდენიმე დღის შემდეგ სხვა ქრისტიანებთან ერთად ქალაქიდან გადიოდა. დიონისე სიკვდილისთვის ემზადებოდა, მაგრამ ღამით უცნობი ადამიანების ჯგუფი თავს დაესხა მეომრებს და ტყვეებს გაქცევაში დაეხმარა, ეპისკოპოსი კი ძალით წაიყვანეს განმარტოებულ ადგილას, სადაც მის სიცოცხლეს არაფერი ემუქრებოდა.

თავის წერილში დიონისე ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ უფლის უარმყოფელებს, რომელნიც თავიანთი საქციელის გამო წრფელ სინანულს განიცდიდნენ, წმინდა აღმსარებელნი კვლავ სიყვარულით იღებდნენ თავიანთ წრეში და ლოცვებითა და კეთილი დამოკიდებულებით ამხნევებდნენ სათნოსაყოფად ღმრთისა, რომელსაც ცოდვილის არა სიკვდილი, არამედ სინანულის გზით გამოსწორება სურს.

იერუსალიმის ღრმად მოხუცი ეპისკოპოსი ალექსანდრე საპყრობილეში ჩააგდეს, სადაც ბორკილებდადებული აღესრულა."

/"კარიბჭე" N4, 2006, გვ.36-37/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Aug 22 2017, 11:07 AM

"[II საუკუნი მიწურულს მცხოვრები გნოსტიკოსებიდან ცნობილი] ვარდესანი თავის ერეტიკულ იდეებს ლექსად გამოთქვამდა, რათა მსმენელებისთვის მათი აღქმა და დამახსოვრება გაეადვილებინა."

"მეორე საუკუნის მიწურულსვე რომში გამოჩნდა მწვალებელი, სახელად თეოდოტე, რომელიც ქრისტეს ღვთაებრიობას უარყოფდა. იმხანად ასეთი წესი იყო დამკვიდრებული: ქრისტიანს, რომელიც სხვა ქალაქში მიემგზავრებოდა, თან უნდა წაეღო ეპისკოპოსის სარეკომენდაციო წერილი იმის თაობაზე, რომ იგი ქრისტიანი იყო და საიდუმლოებებზე დასწრება შეეძლო. ამგვარი სიფრთხილის გამოჩენა დევნამ და ერესის გაძლიერებამ გამოიწვია. თეოდოტე კი რომში ეპისკოპოსის წერილის გარეშე ჩავიდა, რის გამოც იქაურ ქრისტიანთა შორის იმთავითვე ეჭვი გამოიწვია. რომის ეკლესიამ იგი არ მიიღო და მართალიც აღმოჩნდა, მალე გაირკვა, რომ მას ქრისტიანთა დევნის პერიოდში პატარა ქალაქ ბიზანტიონში ქრისტე უარეყო. თეოდოტეს თავის მართლება არც უცდია, რადგან, როგორც განაცხადა, მან ღმერთი კი არა, ქრისტე უარყო, რომელსაც ჩვეულებრივ ადამიანად მიიჩნევდა."

"მიუხედავად მიკერძოებულობისა და ქრისტიანული მოძღვრების დამახინჯების თავგამოდებული მცდელობისა, წარმართები აღიარებდნენ, რომ ქრისტიანები სათნონი, ჭირთამთმენნი და მამაცნი იყვნენ. უსამართლო შეურაცხყოფა, ცილისწამება, დევნა და ტანჯვა-წამება, ნაცვლად იმისა, რომ ზიანი მიეყენებინა ეკლესიისთვის, საბოლოო ჯამში მის საკეთილდღეოდ გარდაიქმნა. მრავალფეროვანი განსაცდელი ეკლესიას კიდევ უფრო აწრთობდა. მას თითქმის მთელი სამყარო დაუპირისპირდა, მაგრამ მფარველობდა ის, ვინც სამყარო შექმნა და ვინც მასზე განუზომლად მაღლა დგას. ეკლესიას სასწაულები არ აკლდა, მისი მწყემსმთავრები, ვითარცა მნათობნი, სიწმინდითა და სიბრძნით ბრწყინავდნენ."

/"კარიბჭე" N2, 2006, გვ.46/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Aug 24 2017, 01:33 PM


"რომის იმპერიაში რელიგია და პოლიტიკა განუყოფელნი იყვნენ. კერპის უგულებელყოფა სახელმწიფოებრიობის იდეალების შეურაცხყოფად ითვლებოდა. წარმართები ქრისტიანებს ათეიზმში ადანაშაულებდნენ, რადგან მათ სიკვდილის მუქარითაც კი ვერ აიძულებდით მსხვერპლშეწირვის აღსრულებას. იმ ქალაქებსა და სოფლებში, სადაც ვრცელდებოდა ქრისტიანობა, ტაძრები იცლებოდა, ვაჭრობა შეჩერებული იყო და კერპებისთვის მსხვერპლშესაწირ ხორცზე მოთხოვნილება ქრებოდა."

"როდესაც იმპერატორმა ვალერიანემ (257-260) ქრისტიანებს მშვიდობა შესთავაზა იმ პირობით, რომ ქრისტეს მიმართ თაყვანისცემის თანაბრად პატივი ეცათ იმპერიის ღმერთებისათვის, ქრისტიანები ამ გარიგებაზე არ დათანხმდნენ".

/"კარიბჭე" N2, 2007, გვ.44/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Aug 29 2017, 11:22 AM

"II საუკუნის ქრისტიანების თვალში მისტერიები ოფიციალურ კულტზე არანაკლები ბოროტება იყო. მდგომარეობას ის ამწვავებდა, რომ დიდი აზრობრივი სხვაობის მიუხედავად, წარმართული რიტუალი ზოგ შემთხვევაში გარეგნულად ქრისტიანულ საიდუმლოებას ჰგავდა. გარეშე ადამიანს, შეიძლებოდა, ნათლისღება შეშლოდა წარმართების რიტუალურ განბანაში, რომელსაც ისინი მსხვერპლშეწირვის წინ აღასრულებდნენ. მითრას მისტერიებში იყენებდნენ პურს და წყალს, რომელთა ზედა წარმოთქვამდნენ შელოცვებს. ერთი ქრისტიანი აპოლოგეტის აზრით, ბოროტმა დემონებმა მოაწყვეს საქმე ისე, რომ გაუთვითცნობიერებელ ადამიანს მითრას მისტერია ევქარისტიაში აღრეოდა."

/"კარიბჭე" N2, 2007, გვ.44/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Oct 5 2017, 11:46 AM

"რა თქმა უნდა, არც იმის ფიქრი შეიძლება, რომ სამღვდელოებას გალიაში არავითარი კეთილი გავლენა არ ჰქონია, ეპისკოპოსთა შორის ქრისტეს ერთგული მსახურნიცა და მოშურნე მქადაგებლებიც იყვნენ, რომლებიც წარმართთა მოსაქცევად სიცოცხლის საფრთხეში ჩაგდების ფასად იღვწოდნენ.

სარწმუნოების ძალა განსაკუთრებით ქალებში შეიმჩნეოდა. იმ პერიოდისთვის საფრანგეთში მაღალი წოდების ქალები განათლებით მამაკაცებზე გაცილებით მაღლა იდგნენ. მათგან საუკეთესონი საზოგადოებრივი ცხოვრების ასპარეზს, სადაც უხეში გარყვნილება სუფევდა, ტოვებდნენ, მონასტრებში მიდიოდნენ და ცხოვრებას ლოცვაში, მოწყალების ღვაწლსა და მეცნიერებათა შესწავლაში ატარებდნენ.

მრავალი მონასტერი თვით ფრანკთა მეფეების ცოლებისა და დების მიერ იყო დაარსებული. მათგან ერთ-ერთი საუკეთესო იყო პიკარდიაში კორბიის მონასტერი, რომელიც დედოფალმა ბატილდამ VII საუკუნეში ააგო."

/"კარიბჭე" N21, 2006, გვ.29/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Nov 30 2017, 10:33 AM

"[იულიანე განდგომილმა] შეიტყო, რომ პალესტინის ჩრდილოეთით, ქალაქ პანეადაში, აღმართული იყო ქრისტეს ქანდაკება, რომელიც იმ სისხლმდინარე დედაკაცს აეგო სამადლობლად, ქრისტეს სამოსის შეხებით რომ განიკურნა. ქანდაკება იულიანეს ბრძანებით დაამსხვრიეს (თავი ვინმე ქრისტიანმა გადამალა), მის ადგილას კი თავისი ქანდაკება დაადგმევინა. მერე მას მეხი დაეცა და დაიმსხვრა."

/"კარიბჭე" N22, 2006, გვ.42/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Feb 6 2018, 06:29 PM

"არ დავფარავ თქვენგან იმასაც, თუ რა გამოაჩინა უფალმა ჩემს მიერ თავისი სახელის სადიდებლად. ერთხელ ქალაქში გავემგზავრე. იქ შევხვდი მანიქეველთა მასწავლებელს, რომელიც აცდუნებდა ხალხს. უნდა შევკამათებოდი, მაგრამ ის ძალზე გაქნილი გამოდგა და ვერ შევძელი მისი გამოჭერა. შემეშინდა, ცთუნების საბაბი არ მიმეცა მსმენელისთვის.

თუ ის წავიდოდა, თავის ქებას დაიწყებდა, - გავიმარჯვეო და წამოვიძახე: "დაანთეთ მოედანზე კოცონი. ჩვენ ორივე შევალთ მასში. ვინც იქიდან უვნებელი გამოვა, დაე, მისი რწმენა ვაღიაროთ ჭეშმარიტად!" ჩემი ნათქვამი მოეწონა ხალხს და მაშინვე საშინელი ცეცხლი გააჩაღეს. ხელი მოვკიდე მანიქეველს და კოცონისკენ წავიყვანე. "შეჩერდი, - იყვირა მან, - ასე არა, თითოეული ჩვენგანი ცალ-ცალკე შევიდეთ. რადგან ეს შენ მოიგონე, შენვე შედი პირველი".

ქრისტეს სახელით გამოვისახე ჯვრის ნიში და შუა კოცონში შევაბიჯე. ცეცხლის ალი გამექცა... ასე გავიდა ნახევარი საათი და ღვთის სადიდებლად უვნებელი დავრჩი. განცვიფრებული ხალხი განადიდებდა უფალს: "საკვირველ არს ღმერთი წმინდათა შორის მისთა" (ფს. 67,16).

ამის მერე მანიქეველის ჯერიც დადგა. მას აიძულებდნენ ცეცხლში შესულიყო, მაგრამ ეწინააღმდეგებოდა. მაშინ ბრბომ შეიპყრო და შუა კოცონში შეაგდო. ცეცხლი უმალ მოედო და იქიდან ნახევრადდამწვარი გამოვარდა. ხალხმა ის ქალაქიდან შერცხვენილი გააგდო. "ცოცხლად უნდა დაგვეწვი, შე მატყუარაო", - უყვიროდნენ, მე კი ხელში აყვანილი მიმიყვანეს ეკლესიაში."

/"კარიბჭე" N1, 2010, გვ.25/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Sep 1 2021, 08:16 PM

"თუ რამდენად სწრაფად ვრცელდებოდა ქრისტიანობა მოციქულთა დროს, იქიდან ჩანს, რომ II საუკუნის დასაწყისში (იოანე ღვთისმეტყველის გარდაცვალების შემდეგ), ბითვინიის მმართველი პლინიუს-უმცროსი იმპერატორ ტრაიანეს აცნობებდა, რომ ამ ოლქში ქრისტიანობამ, მისი სიტყვებით, ჭირივით შეაღწია არა მარტო ქალაქებში, არამედ სოფლებსა და დაბებშიც, ისე რომ, დაცარიელდა წარმართული ტაძრები და შეწყდა წარმართული დღეობები. ბითვინიაში ქრისტიანობა გავრცელდა მოციქულთა სიცოცხლეშივე. სამოციქულო ხანაში, იმპერიის ტერიტორიაზე უკვე ათასობით ქრისტიანი იყო".

/დეკანოზი ლევან მათეშვილი "ეკლესიის ისტორია" ნაწილი I, გვ.26/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Jan 11 2022, 10:17 PM

"პირველი ქრისტიანები კერკეტი კაკლები იყვნენ; მათ მთელი მსოფლიო შეცვალეს"

/მამა პაისი მთაწმინდელი
"სულიერი გამოღვიძება" გვ. 20/

უზრუნველყოფა Invision Power Board (http://www.invisionboard.com)
© Invision Power Services (http://www.invisionpower.com)