კათოლიკოს-პატრიარქ ანტონ I-ზე არაერთგვაროვანი შეხედულება არსებობს. ზოგი მას კათოლიკობის მიღებას აბრალებს, თუმცა ამის საწინააღმდეგო ინფორმაციაც არსებობს. მე მიმაჩნია რომ ეს ადამიანი თავისი დროის უდიდესი მეცნიერი და საეკლესიო მოღვაწე იყო. იმედია ბევრ ინფორმაციას მოვიძიებთ პატრიარქის ცხოვრებაზე.
აფხაზი,
"ზოგი" კი არა მეფეები და თავისი ოჯახის წევრები აბრალებდნენ. ეს ამბავი გაირკვა ერთი მღვდელმთავრის "მიგზავნით" რომელმაც ასევე კათოლიკობა დაიბრალა და მას ამის შემდეგ გამოუტყდა ანტონ I.
საინტრესოა ამაზა პლატონ იოსელიანი რას ამბობს, მალე მოვიცლი და მეტ მასალას დავდებ.
მაშ, ვეღარ მოვიცალეთ ამისთვის
ანტონ I მაგალითად მე არ მომწონს...ტყუილად არ გადააყენეს კათალიკოსობიდან.....
ketino
იქნებ ვინმემ მოკლედ დაწეროთ ამ მოღვაწის ისტორია?
მე რამდენადაც ვიცი მან საღვთისმსახურო განგება შეცვალა, ტიპიკონში ყველაზე დიდი ცვლილება შუასაუკუნეებიდან მოყოლებუოლი მას მოუხდენია, და საგალობლებთან დაკავშირებითაც რაღაც ცვლილება მოუხდენია. რასაც შევძლებ მეც გადავხედავ.
N. R.
შევეცდები უახლოეს მომავალში დავწერო. ანტონ I უდიდესი მოღვაწე იყო, როგორც სასულიერო ისე სამეცნიერო სფეროში. სამწუხაროდ მას სარწმუნოების ღალატს დღესაც აბრალებენ, რაც უდიდესი შეცდომაა. ეს ადამიანი გენიოსი იყო მასზე ბევრი უნდა დაიწეროს.
Sotiris
ქართული პროზის მე-6 ტომშია
არა, ნაღდი მინდა, ორიგინალი )))
ჩვენი ეკლესია აღიარებს რო ამ კათოლიკოსმა თავის ქვეყნისთვის მიიღო კათოლიკური რწამსი
alilo
უფრო ვრცლად?
იქნებ ამ საკითხზე უფრო ვრცლად ვისაუბროთ?
"ანტონ I კათალიკოსი - ვახტანგ VI-ის ძმის - მეფე იესესა და ერეკლე I-ის ასულის, ელისაბედის ძე. საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქად აირჩიეს 1744 წელს. ანტონი შეუდგა ნიადაგშერყეული და შევიწროებული ქართული ეკლესიის გაძლიერებისთვის ზრუნვას, აღადგენდა გაპარტახებულ ეკლესია-მონასტრებს, ებრძოდა სომეხ მონოფიზიტთა გააქტიურებულ პროპაგანდისტულ შემოტევებს, წამოიწყო სწავლა-განათლებისა და სასტამბო საქმის მოწესრიგება, შემოიკრიბა საქმიანი და განათლებული ადამიანები მეცნიერებისა და ხელოვნების სხვადასხვა დარგიდან. 1755 წელს ანტონს გაკათოლიკება დასწამეს და კათალოკოსობიდან გადააყანეს. ის რუსეთს გაემგზავრა. 1763 წელს ერეკლე II-მ ანტონი რუსეთიდან დააბრუნა, ხოლო საეკლესიო კრებამ კვლავ აირჩია კათალიკოსად. ანტონ I-მა კვლავ განაგრძო ინტენსიური საეკლესიო და სამეცნიერო-ლიტერატურული მოღვაწეობა. ანტონ I ყველანაირად უწყობდა ხელს კალიგრაფიული სკოლების, ბიბლიოთეკების, თეატრის შექმნას, მხატვრობის, პოეზიისა და ხელოვნების სხვა დარგების განვითარებას. მან დიდი მონაწილეობა მიიღო ჯერ თბილისის, შემდეგ კი თელავის სემინარიების დაარსებაში.
ანტონმა თვითონ მოჰკიდა ხელი სახელმძღვანელოების შედგენის საქმეს. ამ მიზნით გამოიყენა თავისი ორიგინალური და ნათარგმნი წიგნები: "ქართული ღრამატიკა", სხვადასხვა ავტორის შრომები ლოგიკის, მეტაფიზიკის, ფიზიკის და სხვა დარგებში. ანტონმა მდიდარი ფილოსოფიურ-თეოლოგიური და ლიტერატურული მემკვიდრეობა დაგვიტოვა. მას ეკუთვნის დოგმატურ-პოლემიკური თხზულება "მზამეტყველება", "წყობილსიტყვაობა", ენციკლოპედიური ნაშრომი: "სპეკალი", რომელშიც თავისებურად არის მორიგებული ეკლესიისა და ფილოსოფოსთა მოძღვრება, ასევე ლოგიკის სახელმძღვანელო "კატეღორია-სიმეტნე", "ღვთისმეტყველება" და სხვ.
ანტონ I-ის ორიგინალური ჰაგიოგრაფიული კრებული "მარტირიკა" მოიცავს თითქმის ყველა ქართველ წმინდანთა "წამებას", ჰიმნოგრაფიიდან აღსანიშნავია მისი უზარმაზარი ნაშრომი სადღესასწაულო ანუ "თვენი". ანტონ I-ს ეკუთვნის ისტორიული თხზულებები: "მოკლე ისტორია საქართველოსი", "ქართველ მეფეთა შთამომავლობა" და სხვ. მან მრავალი მოწაფე-მიმდევარი აღზარდა და შექმნა მთელი სკოლა, რომელმაც ღრმა კვალი დააჩნია იმდროინდელ ქართულ საზოგადოებრივ და სულიერ ცხოვრებას."
/"კარიბჭე" N20, 2009, გვ.28/
"[კათალიკოს-პატრიარქი] ანტონ I (დიდი) - იესე მეფის ძე (1744-1756 წ.წ.). ანტონ I ეკლესიის ისტორიაში დარჩა როგორც უდიდესი ინტელექტუარლი. მისი დიდი ღვაწლის გამო მე-18 საუკუნეს "დიდი კათალიკოსის" ეპოქას უწოდებენ"
/მიტროპლიტი ანანია ჯაფარიძე, ლია ბარბაქაძე, "საქართველოს საეკლესიო ისტორია IX-X კლასის სახელმძღვანელო" გვ. 45/
"პაპუნა ორბელიანი აღნიშნავს, რომ ანტონი იყო "კეთილი და ღირსი კეთილისა, აღმასრულებელი სჯულისა და განმამშვენებელი ეკლესიათა და დამმარხველი მცნებათა. შემდგომად რაოდენთამე დღეთა წაბრძანდა მცხეთას და მიიღო კურთხევვა ეპისკოპოსთან კრებათაგან და განმშვენდა ყოვლით კეძო".
საქართველოს ეკლესიის ისტორიაში იშვიათი იყო 24 წლის კათალიკოს-პატრიარქი, მაგრამ ანტონ I უკვე საკმაო ავტორიტეტი ჰქონდა. გარდა ამისა თეიმურაზ II-ს კარგად ახსოვდა, რომ რეალური პრეტენდეტი ქართლის სამეფო ტახტისა იყო ანტონი, ამიტომ მისი კათალიკოსად კურთხევით ეს პრობლემა მოიხსნა".
/მიტროპლიტი ანანია ჯაფარიძე, ლია ბარბაქაძე, "საქართველოს საეკლესიო ისტორია IX-X კლასის სახელმძღვანელო" გვ. 47/
"ანტონ I საქართველოს ეკლესიის ისტორიაში დარჩება როგორც უდიდესი განმანათლებელი. ანტონ I პიროვნებაში თანაბრად იყო შერწყმული საერო და სასულიერო განათლების ტრადიციები. მისი დიდი ღვაწლის გამო, როგორც უკვე აღვნიშნეთ, თვით XVIII საუკუნეს "დიდი კათალიკოსის ეპოქას" უწოდებენ".
/მიტროპლიტი ანანია ჯაფარიძე, ლია ბარბაქაძე, "საქართველოს საეკლესიო ისტორია IX-X კლასის სახელმძღვანელო" გვ. 56/
"ავტოკეფალიის დაკარგვამდე ბოლო კრება მოწვეულ იქნა 1764 წელს, რომელზეც კიდევ ერთხელ იქნა განხილული ყველა საბუთი და ფაქტი, რაც კი ეხებოდა ანტონ I კათალიკოსს. ამ კრებაზე საბოლოოდ დამტკიცდა, რომ ანტონ I "გაკათოლიკება" მამა-შვილ ზაქარია და იოსებ გაბაშვილების შეთხზული ცილისწამება იყო და კრებამ გამოიტანა განჩინება ანტონ I სრული გამართლებისა და საკათალიკოსო ტახტზე მისი კვლავ აღსაყდრებისა".
/მიტროპლიტი ანანია ჯაფარიძე, ლია ბარბაქაძე, "საქართველოს საეკლესიო ისტორია IX-X კლასის სახელმძღვანელო" გვ.119/
"1748 წლის საეკლესიო კრება პირველი კრებაა მოწვეული ანტონ I-ის მოღვაწეობის დროს. იგი ასახავს საეკლესიო და კულტურულ სფეროში ანტონ I-ის სამოქმედო პროგრამას, რომელსაც იგი ახორციელებდა მთელი თავისი სიცოცხლის მანძილზე. ამ საქმეში ანტონს მთლიანად მხარს უჭერდა ერეკლე II, ვინაიდან საეკლესიო და კულტურული ცხოვრების გარდაქმნის საქმე უშუალოდ დაკავშირებული იყო ოსმალობა-ყიზილბაშობისაგან გაპარტახებული ქვეყნის აღდგენასთან"
/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქალები შუა საუკუნეების საქართველოში", გვ. 228/
უზრუნველყოფა Invision Power Board (http://www.invisionboard.com)
© Invision Power Services (http://www.invisionpower.com)