ჩვენი ისტორიის ყველა გამოჩენილი ქართველი ქალი, მედეა, თამარ მეფე, ქეთევან წამებული, მაია წყნეთელი... |
სტუმარს სალამი ( შესვლა | დარეგისტრირება )
ჩვენი ისტორიის ყველა გამოჩენილი ქართველი ქალი, მედეა, თამარ მეფე, ქეთევან წამებული, მაია წყნეთელი... |
marine |
Aug 1 2007, 10:45 AM
პოსტი
#1
|
მ_ა_კ_ა ჯგუფი: co-Moderators პოსტები: 59,554 რეგისტრ.: 3-November 06 მდებარ.: გულის საკურთხეველი:) წევრი № 381 |
ამ თემაში ვისაუბროთ იმ ქართველ ქალებზე, რომლებმაც დიდი ადგილი დაიკავეს საქართველოს ისტორიაში.
მედეა (ძვ. წ. XIV - XIII სს.) მედეა - კოლხეთის მეფის აიეტის გრძნეული უმცროსი ასული, რომელსაც საბერძნეთიდან მოვლენილი ჭაბუკი იასონი ხილვისთანავე თავდავიწყებით შეუყვარდა. იასონმა, მედეას შემწეობით, მოიტაცა ოქროს საწმისი და მედეაც თან წაიყოლა საბერძნეთში. (ამ ამბავს ეძღვნება თქმულება არგონავტების შესახებ). ოქროს საწმისთან ერთად, აიეტმა მეფობაც დაკარგა. მისმა ნახევარ ძმამ პერსეს III მისი ადგილი დაიკავა. ათი წელიწადი ცხოვრობდნენ მედეა და იასონი ერთად. ჰქონდათ ოჯახი, ჰყავდათ შვილები.. და უეცრად.. მედეამ შეიტყო საშინელი ამბავი: იასონი მის მეუღლეობაზე ხელს იღებდა და ცოლად ირთავდა კორინთოს მეფის ასულს. მაშინ მედეამ მოღალატე ქმარს საცოლე მოუკლა. მოკლული სადედოფლოს ნათესავებმა შური იძიეს - მედეას შვილები დაუხოცეს. (ამ საშინელი ამბიდან გაივლის დაახლოებით ათასი წელიწადი და დიდი ბერძენი მწერალი ევრიპიდე დაწერს საქვეყნოდ ცნობილ ტრაგედიას "მედეა". სადაც მან კოლხი ქალი საკუთარი შვილების მკვლელად წარმოსახა.) ამიშ შემდეგ, მედეა წავიდა ათენში და ცოლად გაჰყვა მეფე ეგევსს. მისგან ეყოლა ვაჟი მედოსი. როდესაც ტახტის კანონიერი მემკვიდრე თესევსი ეწვია ათენს, მედეამ თავის შვილთან ერთად დატოვა საბერძნეთი და აიასში ინკოგნიტოდ დაბრუნდა. იმხანად აიეტი აღარ ფლობდა სამეფო სკიპტრას. მედოსი დაეხმარა პაპას ძალაუფლების დაბრუნებაში. მედეა და მედიცინა მედეას სახელთან არის დაკავშირებული სხვადასხვა დაავადების მკურნალობა, სხვადასხვა სახის ძილმომგვრელი, ძალმომცემი, განმკურნებელი, მომაკვდინებელი საშუალებების, ნელსახცხებლების, შესაორთქლებელი, შესასხურებელი, დასაზელი და ა.შ. წამლების მომზადება; სამკურნალო მცენარეების მოშენება და მათი თვისებების შესწავლა, შხამებისა და ანტიშხამების გამოყენება, გაახალგაზრდავებისა და სიცოცხლის გახანგრძლივების რაციონალური მეთოდების ძიება და სხვა. მედეას შესახებ დაწვრილებით შეგიძილიათ წაიკითხოთ ლევან სანიკიძის წიგნი "ამბავი კოლხი ქალისა." თამარ მეფე (1166 - 1213) თამარ მეფე იყო დავით აღმაშენებლის შვილიშვილის გიორგი მესამისა (1156-1184 წწ.) და დედოფალ ბურდუხანის ქალიშვილი. თამარ ბაგრატიონი დაიბადა 1166 წელს. გიორგის ვაჟი არ ჰყავდა. ქალის გამეფება იმ დროს არათუ საქართველოში, მსოფლიოშიც იშვიათი მოვლენა იყო. გიორგი გადაწყვიტა თავის სიცოცხლეშივე გაემეფებინა თამარი, რათა შემდგომში მას სირთულეები არ შექმნოდა. 1179 წელს გიორგიმ თანამოსაყდრედ აკურთხა იგი. მამა-შვილი ერთად მართავდა სამეფოს. 1184 წელს გიორგი III გარდაიცვალა და 18 წლის თამარი გახდა ერთპიროვნული მმართველი, საქართველოს პირველი ქალი მეფე. 1185 წელს დარბაზის გადაწყვეტილებით თამარი ცოლად გაჰყვა იური ბოგოლუბსკის. მალე იურიმ თავისი უარყოფითი პიროვნული თვისებები გამოამჟღავნა და 1187 წელს საქართველოდან გააძევეს. მათ მემკვიდრე არ ეყოლათ. 1188 წელს თამარი ცოლად გაჰყვა დავით სოსლას. დავითი იყო გიორგი I-ის ძის, დემეტრეს შთამომავალი, ბაგრატიონი. მათ ეყოლათ ქალ-ვაჟი რუსუდანი და ლაშა-გიორგი. თამარი გონიერი მეფე გამოდგა. მან ღირსეულად განაგრძო დავით აღმაშენებლისა და გიორგი მესამის დაწყებული საქმე. სახელმწიფო მმართველობის სისტემა, რომლის რეფორმაც დაიწყო დავით IV აღმაშენებელმა, საბოლოო სახით ჩამოყალიბდა თამარის მეფოს დროს. ეს იყო საკმაოდ კარგად გააზრებული სისტემა, რომელიც წარმატებით ასრულებდა თავის ფუნქციას - ქვეყნის მართვას. თამარ მეფემ ქვეყნის შიგნით მდგომარეობის განმტკიცების შემდეგ დაიწყო აქტიური საგარეო პოლიტიკის გატარება. თამარის მეფობის დროს საქართველო გახდა უძლიერესი ქვეყანა ახლო აღმოსავლეთში და საქართველოს პოლიტიკური და ეკონომიკური გავლენა ვრცელდებოდა მის ფარგლებს გარეთ. * * * თამარის მნიშვნელოვან როლს თამაშობდა ქვეყნის რელიგიურ და კულტურულ ცხოვრებაში. ხელს უწყობდა ქართული მართლმადიდებლური ეკლესიის მშენებლობას. მისი მეფობის დროს აშენდა ვარძია, ქვაბთახევი, ბეთანია. განვითარდა მხატვრობა, ჭედურობა, ლიტერატურა. ამ პერიოდის მნიშვნელოვანი ლიტერატურული ძეგლებია ჩახრუხაძის "თამარიანი" და იოანე შავთელის "აბდულმესია", სადაც შექებულია თამარ მეფის სულიერი სისპეტაკე, გარეგნული სილამაზე, გონიერება, სახელმწიფოებრივი მმართველობა. არა მხოლოს ამ ეპოქის, არამედ საერთოდ ქართული მწერლობის უბრწყინვალესი ნიმუშია შოთა რუსთაველის პოემა "ვეფხისტყაოსანი", სადაც თინათინის გამეფებას საფუძვლად უდევს თამარის გამეფების ისტორია. XII- XIII საუკუნეების მიჯნაზე საქართველო იყო პოლიტიკურად, ეკონომიკურად და კულტურულად ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი, დაწინაურებული და უზარმაზარი სახელმწიფო. ერთიანი საქართველოს სახელმწიფო გადაჭიმული იყო ნიკოფსიიდან დარუბანდამდე და ოსეთიდან არეგაწამდე. ქართველები ამ პერიოდ უწოდებენ "ოქროს ხანას". გამუდმებულმა მარხვამ, ფეხშიშველა ლიტანიობამ, მონასტრის ქვის სარეცელზე წოლამ და სამეფო ღვაწლმა მეფეს ჯანმრთელობა შეურყია. თამარ მეფე გარდაიცვალა 1213 წელს. ქართულმა ეკლესიამ თამარ მეფე წმინდანად შერაცხა და მისი ხსენების დღედ 1 (14) მაისი დააწესა. http://iberiana.iatp.ge/geowomen-ge.htm -------------------- "კ უ ს_ ნ ა ბ ი ჯ ე ბ ი თ_ ფ უ ძ ი ა მ ა ს_ მ თ ი ს კ ე ნ".
------------------- "არც შექებით ვხდებით უკეთესნი და არც გაკიცხვით უარესნი." /არქიმანდრიტი რაფაელი (კარელინი)/ -------------------- "ფრაზა, რომელსაც ხშირად იყენებდნენ ძველი გადამწერები: "ჴელი მწერლისა მიწასა შინა ლპების და ნაწერნი ჰგიან". |
.ნინო |
Aug 15 2007, 06:13 PM
პოსტი
#2
|
ნინო ჯგუფი: Members პოსტები: 3,842 რეგისტრ.: 29-December 06 წევრი № 765 |
სქემიღუმენია თამარი (ფამარი), ერისქალობაში თამარ ალექსანდრეს ასული მარჯანიშვილი (ცნობილი რეჟისორის - კოტე მარჯანიშვილის უფროსი და), თავადის ასული, დაიბადა გასული საუკუნის 60-იან წლებში. იგი იყო მდიდარი ქართული ოჯახის შვილი, მიღებული ჰქონდა უაღრესად კარგი აღზრდა-განათლება. მარჯანიშვილების ოჯახში უფრო არისტოკრატული ატმოსფერო სუფევდა, ვიდრე სასულიერო. როგორც მრავალ თავადურ ოჯახში, აქაც მოწიწებით ინახავდნენ იმ დროს ძვირფას ტრადიციებს. მამა - ალექსანდრე გარდაიცვალა ჯერ კიდევ მაშინ, როცა თამარი ძალიან პატარა იყო, ხოლო დედა 20 წლის ასაკში დაეღუპა.
თამარს ჰქონდა დიდი მუსიკალური ნიჭი და შესანიშნავი ხმა, ემზადებოდა პეტრბურგის კონსერვატორიაში შესასვლელად, ჰყავდა ნიჭით, გარეგნობითა და ვაჟკაცობით გამორჩეული საქმრო... მაგრამ მოულოდნელად ბედის ბორბალი სულ სხვა მიმართულებით დატრიალდა. დედის გარდაცვალების შემდეგ, ზაფხულში, იგი თავის დასა და ორ უმცროს ძმასთან ერთად სტუმრობდა ქალაქ სიღნაღში, დეიდასთან. აქ, ქალაქის ახლოს, სოფელ ბოდბეში მდებარეობდა იმჟამად ახალი დაარსებული წმინდა ნინოს სახელობის დედათა მონასტერი. ერთ დღეს ახალგაზრდებმა გადაწყვიტეს სწვეოდნენ ახალ მონასტერს. მართლაც, ჩავიდნენ ბოდბეში და შევიდნენ ტაძარში. მიმდინარეობდა საღვთო ლიტურგია. კლიროსზე იდგა იღუმენია იუბენალია და ლოცვებს კითხულობდა. რამდენიმე და გალობდა. ახალგაზრდები ერთხანს უსმენდნენ წირვას და მერე უხმაუროდ გამოვიდნენ ტაძრიდან. თამარი მარტო დარჩათ წირვის ბოლომდე. იგი საოცრად მოაჯადოვა აქ გამეფებულმა სულიერმა ატმოსფერომ და მაშინვე მტკიცედ გადაწყვიტა - აღკვეცილიყო მონაზვნად და მთელი ცხოვრება ღვთის სამსახურისათვის მიეძღვნა. როცა წირვა დამთავრდა, თამარი მივიდა იღუმენიასთან, აუწყა თავისი სურვილი და სთხოვა მიეღო მონასტერში. ამასობაში ახალგაზრდებმა თამარის საძებრად გამოგზავნეს მისი ბიძაშვილი, 14 წლის ყმაწვილი, რომელიც იმ დროს შემოვიდა ეკლესიაში, როცა თამარი იღუმენიას ესაუბრებოდა. ყმაწვილმა მოისმინა ყველაფერი, გამოვიდა ეკლესიიდან და ახალგაზრდებს აუწყა თამარის გადაწყვეტილება. ახალგაზრდებმა სასაცილოდ აიგდეს. „თამარს მონაზვნობა უნდა!“ - ხარხარებდნენ ისინი. სახლში დაბრუნებულებმა ეს ამბავი ნათესავებს უამბეს. თამარმა მათ განუცხადა, რომ მტკიცედ აქვს გადაწყვეტილი მონაზვნად აღკვეცა. ვერანაირმა თხოვნამ, მუდარამ, ვერც დაცინვამ ვერ გაჭრა და თამარს ხელი ვერ ააღებინა ჩანაფიქრზე. მაშინ ახლობლებმა გადაწყვიტეს მისი გულისყური როგორმე მოეწყვიტათ მონასტერზე ფიქრისათვის და გულის გადასაყოლებლად თბილისში ჩამოიყვანეს. იგი გასართობად დაჰყავდათ კონცერტებსა და თეატრებში. „მახსოვს, - ყვებოდა დედა თამარი, - ვზივარ თეატრში და ჯიბეში ხელით კრიალოსანს ვმარცვლავ“. ბოლოს, როცა თამარი დარწმუნდა, რომ ნათესავებსა და ახლობლებს არ უნდოდათ მისი მონასტერში გაშვება და მონაზვნად აღკვეცა, იგი ჩუმად გაიპარა სახლიდან და მივიდა მონასტერში. ახლობლებმა მიაგნეს მას, მაგრამ თამარმა უარი განაცხადა დაბრუნებაზე. ბოლოდ დედა იუბენალიამ დაიყოლია ნათესავები და მათაც დართეს ნება თამარს ევლო მის მიერ არჩეული გზით. მონასტერში იგი ცხოვრობდა იღუმენია იუბენალიას უშუალო ხელმძღვანელობით, რომელსაც ძალიან შეეთვისა თამარი. ცოტა ხნის შემდეგ თამარი მონაზვნად აღკვეცეს, საეკლესიო სახელად კი იუბენალია უწოდეს. მეუფე არსენმა მიამბო, რომ რამდენიმე ადამიანის ცნობით, რომლებიც დედა ფამარის მონაზვნად აღკვეცას ესწრებოდნენ, იმ დროს მის თავზე თეთრი მტრედი დაფარფატებდა. 1902 წელს იღუმენია იუბენალია-უფროსი გადაყვანილ იქნა მოსკოვში, სადაც ერთ-ერთი მონასტრის წინამძღვრად დაინიშნა. იუბენალია-უმცროსი კი საქართველოს ეგზარხოსის ბრძანებით ბოდბის მონასტრის იღუმენიად განამწესეს. ამდენად, სრულიად ახალგაზრდა დედა თამარი გახდა წმინდა ნინოს სახელობის მონასტრის იღუმენია, იმ მონასტრისა, რომელშიც იმხანად სამასი და იმყოფებოდა. იგი თავდაპირველად ძალიან დარდობდა და განიცდიდა სულიერ დედასთან - იუბენალიასთან განშორებას, რომელიც მშოებელი დედის მაგივრობასაც უწევდა მას. დედა თამარს იმ დროს დიდი დახმრება აღმოუჩინა იოანე კრონშტადტელმა. შემდეგ იგი გადაასახლეს რუსეთში, სადაც მან ააგო მონასტერი... მოგვიანებით დააპატიმრეს კიდეც. დედა თამარი გარდაიცვალა 1936 წლის 10/23 ივნისს. როცა კვდებოდა, ყველას სთხოვდა ელოცათ, ყველას გამოემშვიდობა, ყველა დალოცა და სულ მეუფეს უხმობდა, რომელიც იქვე სწირავდა და ლოცულობდა. სწორედ მის ლოცვაში დახუჭა თვალების. წესი მეუფე არსენმა აუგო. დაკრძალულია მოსკოვში, ვედენის მთაზე, მამა ალექსი მეჩევის საფლავის ახლოს. დედა თამარის საფლავზე აღმართულია ხის თეთრი ჯვარი, რომელშიც ღვთისმშობლისა და ღირსი სერაფიმეს ხატებია ჩასმული. ქვედა კადონზე მეუფე არსენის ლოცვა-კურთხევით გაკეთებული წარწერაა: «Веруяй в Мя имать живот вечный». უფრო დაწვრილებით (ძალიან საინტერსოა) იხილეთ აქ: http://www.orthodoxy.ge/biografiebi/deda_t...deda_tamari.htm -------------------- აცხოვნე, ღმერთო, ერი შენი და აკურთხე სამკვიდრებელი შენი, ძლევა ჯვარითა ბარბაროსთა ზედა ღვთივდაცულსა ერსა შენსა მოანიჭე და ერი შენი საფარველსა ქვეშე მისსა დაიცევ, რათა ვიტყოდეთ, უფალო, დიდება შენდა.
საქართველო იქნება მთლიანი! ნებით ქართველი არ თმობს საშობლოს, განა ადვილი დასათმობია... |
მსუბუქი ვერსია | ახლა არის: 1st November 2024 - 02:47 AM |
მართლმადიდებლური არხი: ივერიონი
ფორუმის ელექტრონული ფოსტა: იმეილი