ქართველ მეფეთა და დედოფალთა შემოქმედება პარამეტრები

[marine]

ფორუმელებო, აქ განვათავსოთ ჩვენი მეფეებისა და დედოფლების შემოქმედება..


მეფე თეიმურაზ I (1589 - 1663)

გრემის სასახლეზე


1
ღმერთი არს თავის ყოველთა, იგ ვაქოთ, განვადიდოთო,
სამნი ნათელნი ერთად ვთქვათ მამა, ძე, სული წმინდოთო,
მისის ცნობითა განვნათლდეთ, გონება განვიწმინდოთო,
განვაგდოთ უსჯულოება, ნუ ვემსგავსებით დიდოთო.

2
აქ არის აშოტ, გუმბაზი ბაღჩას დგას შუა-გულოსა,
შიგ ათასფერნი ყვავილნი, ვარდი გაშლილი გულოსა,
ცნობილთა კაცთა საჯომლად ადრითგან გამეგულოსა,
ჩემიმც ცოდვა აქვს, ავს კაცსა კარი არ დაუგულოსა.

3
აქ არის ბაზმის სოჰბათი, სუფრისა შემკობილობა,
დრო ახალ ნერგთა ყვავილთა, ტურფა ვარდისა შლილობა,
ბულბულთა ბგერა, ყივილი, ხმა-მჭევრად შეწყობილობა,
მუტრიბთა რასტი მუღამი, სასმენელთათვის ტკბილობა

4

თვითან შვენის და აშვენებს წალკოტსა, ბაღჩა-ბაღასა,
თუ ლხინი გინდათ, თქვენც ნახავთ სხვას უკეთესსა რაღასა?
გიაჯ, ჩემს უკან ვინც დარჩეთ: პატრონსა, ყმასა, აღასა,
ვინც უპატიოდ მიეპყრას, ცოლიც მისი ჰგავს ბაღასა.

5
სახლი შევმზადე სალხინოდ მე მეფემ თეიმურასო,
შევამკევ კედელ-ყურენი, ვეჭვ, თავსაც კარგად ბურავსო,
დავხატე ფერად-ფერადად, ჰგავს, რამე იყოს მურასო,
ტალახიანის ფერხითა ნურავინ გამიმურავსო.

6
რომ თქვენი სხივნი არ მისწვთა, არ მორჩა შუკა-დაბანი,
შენ შემოგჭვრეტენ მყურენი, სად სარკმელია და ბანი,
რაზომც ჯერ ვერ თქვენ გიახლოს, თვალნი, მინა და დაბანი,
ვფიცავ, რომ ყველა გახდების თქმა ტკბილად, ანუ და ბანი.

7
შენებრ ვინ ვპოვოთ მნახავთა, პირველვე ვიცით, რაც არის,
რომ ზღუდეც მოვლოთ ქვეყნისა, ანუ მიდამო რაც არის,
წაღმავე მოვა თქვენს წინა, ვინცა უკუღმა რაც არის,
ვარსკვლავთა დასნი გემონენ, ერთმანეთს მსწრობნი რა ცა რის.


8
მსგავსად საკადრად ხელ-ყოფნა, ნეტარ, ვით ძალ-აქვს ენას მით!
სხვანი ყოფილნი ხტომით თქვეს, მაგრა თქვენს შუქსა ენასმით,
შორს მყოფნი ამად ნატრობენ, მოგახლდენ, - იყვნეთ ენასმით,
თქვენს სიყვარულსა ზავებდენ, იგ ტკიბლად რასმე ე ნასმით.

9
მწერალიც დაშვრა ცოტადრე, გარჯა ხვდა, რა ეს აწერა,
ცოდნა და ხელოვნება ხამს, თვარ უქმად ყოფნა აწე რა?
მოდით, იკითხეთ, ტრფიალონო, შემოკრებილ აქა წერა,
გულო, ვერ მოსხლტი ქებითა, წიგნის პატრონზედ ა წერა!




თამარის სახე დავით გარეჯას

მეფენი მოვლენ სურვილით, შენსა სახესა ჰმონებენ,
შეურაცხჰყოფენ მნათობთა, ნათლად არ მოიგონებენ,
სხივ-მოსიერად გიმზერენ, უვკდავ-მყოფელად გგონებენ,
იშვებენ, მათთა პატიჟთა მათ ლხინთა შეუწონებენ.



შენ სამებაო, ერთ-არსებაო, სამ-გვაროვნებით ერთო,
განუწვალებელო,
ერთ ბუნებო, უშობელო და ძეო შობილო, სულო მამისაგან
გამომავალო,
მოსავსა შენსა მეფესა, პატრონს თეიმურაზს, მეოხ მეყავ.

ოდეს მოხვიდე განკითხვად, ქრისტე, და გამოჩნდეს მადლი,
დიდება
შენი და დასჯდე ცხოველთა და მკვდართა მსაჯულად, და
განარჩევდე
ცხოვართა თიკანთაგან, ნუ წარმავლენ მარცხენით კერძო,
შეცოდებულსა ამას მონასა შენსა, არამედ მომეც შენოდა
ბრალეუსა.


დედაო უსხეულოსა ნათლისაო და მშობელო სიტყვისა ღვთისაო,
საყდარო, ეტლო, ღრუბელო ნათლისაო, მე დაბნელებუსა ამას
ცოდვათაგან, მითხოვე ძისა შენისაგან შენდობა ბრალთაგან.
რომელნი მიემთხვივნეთ ჩემსა ამას მცირესა ნაღვაწსა
აღსარებასა
წმიდნისა სამებისასა, გაფუცებთ ცხოველსა მას ღმერთსა
ყოველთასა,
შენდობას ჰყოფდეთ ჩემ ცოდვილსა ამის მეფისა
თეიმურაზისათვის,
რათა ქრისტემან თქვენცა მოგცეს მისისა სასუფეველის
მკვიდრობა
და კურთხევისა ხმისა მისისა სმენა. ამინ.

[G_I_O_R_G_I_]

ვახტანგ მე6
შეგონება
კაცმან უნდა თავის საქმე ყველა ღვთითა მოივარგოს,

ამ სოფელსა ხელი ჰყაროს, იქაც ბარგი დაიბარგოს,

მოყვარეთ და ამხანაგთა თავის რიგით რამე არგოს,

სახელის ხე საჩრდილებლად წყლისა პირსა სამე დარგოს
თეიმურაზ მე2
ხილთა ქება

1

მარწყვმან თქვა: "მოვალ პირველად, მე ვერ მომისწრებს ხილია,

ფერად მსგავსი ვარ ლალისა, მერმე საჭმელად ტკბილია,

წინ რასა მისწრობს ტყემალი, მჟავე არის და გრილია,

მისგან ჩივიან ყველანი - «ვჭამე, მომკვეთა კბილია».

2

ტყემალმა უთხრა: «შეგარცხვენს ეგ შენი საუბარია,

უარესი ხარ ყველასა, არა ხარ ხილთა დარია,

თავსა მოგჭამენ ჭიანი, - ძირი გაქვს მეტად მწარია,

უჩემოდ ლხინი არ ვარგა, არცარა სანუკვარია».

3

ბალმან უთხრა: «ამხანაგო, თქვენ ვერ იტყვით ჩემსა ძვირსა,

ხესა თეთრად ავაყვავებ, დავამშვენებ ჩემსა ძირსა,

თავსა ბროლსა დავამსგავსებ, მერმე ლალსა გამჭვირვარსა,

შაქრის მსგავსად გარდვიქცევი, რა ჩამიდებს კაცი პირსა».

4

ჟოლო იკადრებს ქებასა: «აწ ვიტყვი, რაცა მხვდებისა,

მოვლენ ყველანი მფრინველნი, ჩემზედან შემოსხდებისა,

კაცნი მრავალნი მეძებენ, ადვილად ვერ მომხვდებისა,

სიყვარულითა ჩემითა მჭამენ და ვერ განძღებისა».

5

კიტრმან თქვა: «რაღა ვიკადრო საქმე ქებისა ჩემისა:

ტკბილი და მჟავე არა ვარ, კაცი რად მემოყვრებისა?

გრილი ვარ, კაცსა გავბერავ, მერმე თავი ვარ სნებისა,

ვინც რომ ჩემითა გაძღების, ციებაც შეექნებისა».

6

ნესვმან თქვა: «ვჩივი ამისთვის - მიწასა მომაყრიანო,

მოვლენ, მეძებენ, მპოებენ, ხორცსა დანითა მჭრიანო,

რა გავიზდები, საჭმელად ყველანი მინატრიანო,

ციებას, მერმე ცხელებას, ჭირს ჩემგან შეიყრიანო».

7

თხილმან თქვა: «გკადრო მართალი ჩემი პასუხი გულისა.

ყველანი უბნობთ, იკვეხით, მე იმან გამაგულისა,

სალხინოდ შესაქცევარი მე ვარ ყოვლისა სჯულისა,

კბილისა მატკინებელი, მერმე დამწველი გულისა».

8

მაყვალმან უთხრა: «არა ვარ ხილი თქვენებრი ქებული,

უარესი ვარ ყველასა, არვისგან მოწონებული,

ზედან მასხია ეკალი, ვარ მისთვის დაწუნებული,

პირველ გახლავარ ყირმიზი, მერმე პირ-გაშავებული».

9

საზამთრო იტყვის: «ნუ უბნობთ, მე არვის დაგიცილებო.

თავსა ნუ იქებთ ჩემთანა - მე ყველას დაგაწბილებო,

მე ჯალინოზ ვარ ექიმი, სნეულთა მოვალხინებო,

სიცხითა შეწუხებულსა მე გულსა მოუგრილებო».

10

ატამმან უთხრა: «რა გკადრო საქმე ქებისა ჩემისა?

უკეთესი ვარ ყოველთა, ხე ჩემი ტურფად ყვავისა,

შეყრა უხარის ყველასა ტურფისა სანახავისა,

მე და ნესვი ვართ ყოვლისა ამშლელი სენთა თავისა».

11

ვაშლმან უთხრა: «შვენებითა თქვენ ვერა ხართ ჩემი დარი,

ვარ ყოველთა საქებარი, მე ვარ თქვენი მაქებარი,

სალხინო და სანადიმო სუფრაზედან სადებარი,

გულის ჭირის უკუმყრელი - არად უნდა საუბარი».

12

ბროწეულმან თქვა: «უბნობთო მართლითა სამართალითა,

ჩემს უტურფესი ნაყოფი არვის უნახავს თვალითა,

მე ჩემსა ხესა მოვკაზმავ, ტურფად შევამკობ ხილითა,

დარბაზს სუფრასა ავავსებ იაგუნდითა, ლალითა».

13

ნიგოზმანცა თქვა: «მე კაცნი ჯოხსა მესვრიან ხელითა,

გამტეხენ, ტყავსა გამხდიან, პირს ჩამიგდებენ ხელითა,

გულითა მასპინძელი ვარ ნიადაგ მხიარულითა,

კაცსა საჭმელსა შეუმკობ, კიდეც ვალხინებ სულითა».

14

ყურძენმა უთხრა: «ვაგლახ თქვენ, რას უბნობთ ცუდ-მაშვრალია?

კაცნი ყოვლისა ქვეყანას ჩემგან არიან მთვრალია,

- ჩემთანა თქვენი ხსენება დიდი ცოდვა და ბრალია, -

გული ექმნების ლომისა და მერმე დევთა ძალია».

15

ქლიავმან უთხრა: «იკვეხით, არა ხართ ჩემი დარია,

ყველა უგვარო შეყრილხართ, ცუდი გაქვსთ საუბარია,

ამ ცოტას ხნისა სიცოცხლე რა თქვენი საკვეხარია?

უფრო უყვარვარ ყველასა, ვარ მათი სანუკვარია».

16

სხალმან თქვა: «მეცა მაუბნეთ - არა ვარ თქვენი დარია,

ჩემი ხე თეთრად აყვავდეს, გაეღოს გულის კარია,

როდეს მწიფობა მოვიდეს, ერთმანეთს უთხრან: «მარია»

ავადმყოფს ვარგებ, და მთელსა შაქრად გაუხდეს პირია».


17

ჭერამი იტყვის: «თქვენ ჩემსა ვერ იტყვით ვერას ძვირსაო,

ჩემი ხე თეთრად აყვავდეს, მსმელნი სხდეს მისსა ძირსაო,

როდესაც თვალი შეერთვის, მოინდომებენ ჭირსაო,

კაცი მჭამს - ჭირსა შეიყრის, მერმე მაგინებს ფირსაო».

18

ალიბუხარა იკადრებს: «მომჟავო ვარო მე დია,

წამლად მეძებენ ყველანი, არ მედარების მე ბია,

ყველა ტყუიან ჩემთანა: კვინჩხო, რას იარებია?

დრამით ამწონენ ვაჭარნი, მე მაქვს ასეთი ბედია».

19

აწ უნაბი მოახსენებს: «ჩემი ქება თქვენ რა სთქვითა?

ყირმიზი ვარ ლალივითა და მკურნალი მე თავითა,

აქიმები დამეძებენ, ზღვას შედიან სულ ნავითა,

ჩემთან ყველა ცუდი რამ ხართ, შეიმოსნით თქვენ შავითა».

20

შინდი იტყვის: «შემოდგომას ჩემი არის გახარება,

ყველას უწინ ავყვავდები, კაცი ჩემკენ იარება,

ყირმიზობით ლალსა ვჯობვარ, არსად მინდა მე ტარება,

სანუკვარად ისეთი ვარ, ყველამა თქვას ნეტარება».

21

ფშატმან თქვა: «ნეტამც იკადროთ თქვენ ჩემი შემოხედვაო!

საჭმელად შესაქცევარი. ხელს მოუჭირებ ჰხედაო,

მზის შუქი ასე დამაჭკნობს, ყველა მე მეტყვის «ბედ-აო»

ჩემის ყვავილის სურნელი ყველაყამ იცით ხედაო».

22

ლეღვი ამას მოგახსენებ: «ტკბილი ვარ და შვენიერი,

სამოთხიდამ გამოსული, მე ძირი მაქვს ნებიერი,

ქრისტე ღმერთმან მომიწონა, მე საჭმელად მომყო პირი,

თუ გაძღების ჩემით კაცი, მოეცემის მაშინ ფერი».

23

მალაჩინ სხალი იკადრებს ხელმწიფურისა ენითა:

«ყოვლის ხილისა უფროსი, საჭმელად შაქრად მთელითა,

არავის დაგედარები - სიმართლე თქვენცა ჰქენითა! -

ყველა ხართ კაცის ურგები, მუცელს აავსებთ სენითა».

24

კომში იტყვის: «მოისმინეთ, თუ რას ვიტყვი ჩემს ქებასა;

ხესა თეთრად ავაყვავებ, ბამბას მოვართმევ დედასა,

როს გავყვითლდები, სუნი მაქვს, მე მუშკ-ამბარი მბერავსა,

სანუკვარი ვარ სუფრისა, ყოველი მსმელი მხედავსა».


25

ხურმა ბრძანებს: «ჩემო ძმანო, მე თქვენი ვარ ხელმწიფეო,

ნახეთ ჩემი გემო, სიტკბო, მჭამელთათვის სიეფეო,

ასრე ძვირად ვიშოვები - ძლივ მიშოვნის მე მეფეო,

ინდოეთით გამოსული, ტირილით ცრემლთა მჩქეფეო».

26

თურინჯი ბრძანებს: «არ მინდა მე კაცთა ქებანიაო,

ხელმწიფეთ სანუკვარი ვარ, არ მაქვს მე კლებანიაო,

ყვითლად მომიბამს ჩემი ხე, არა მაქვს ზოგანიაო,

ნურვინ მედრებით, არა ვარ თქვენი ძმა, არც დანიაო».

27

აწ ნარინჯი მოგახსენებ: «არც მე ვარ უარესია,

ჯერ ვარ სამოთხით მოსული, მერმედ ხელმწიფედ ესია,

ზამთრით, ზაფხულით ჩემი ხე მწვანე და მშვენიერია,

ყველას უყვარვარ სულითა, არა ვარ წამად ბერია».

28

ლიმონ იტყვის: «სიმჟავითა არვინა ხართ ჩემი დარი,

მაგრამ ფერი მეც კარგი მაქვს, ამითა ვარ თქვენი დარი,

ჩემი წვენი წამალია, არ ტყემალთან დასადარი,

თქვენ ამისი სწორი რა გჭირსთ? - ჩემს მჭამელს აქვს ავი ქარი».

29

პანტაცა სხალი ერევის: «მუდამ ვარ ხმელი ჩირაო,

ყოვლი ნადირი მე მეძებს: დათვი, ღორი და სირაო,

სოფლად მივქონდე ურმითა, არვინ გაიღოს ქირაო,

შავი ვარ და დამჭნარი ვარ, მე არ მივარგა პირაო».

30

კვინჩხი იტყვის: «შენ რას ამბობ? შავი ვარ და მარგებელი,

ჩემს ხეზედა ბულბული ზის, შენ მოგძებნის ყოვლი მელი,

ავადმყოფსა მოუხდები, და კაცი მჭამს მერმე მთელი,

სიმდაბლითა ნუ მიწუნებ, მე არა ვარ აგრე ბელი!»

31

ფისტა იტყვის: «თხილო, შენ ხარ ავის გვარით გამოსული,

კბილისათვის მაწყინარი, შენ გამოგდის ავი სული,

მე ვარ კაცის შემაქცევი, მწვანე არის ჩემი გული,

პირი სრულად გაშლილი მაქვს, არ ამომდის ავი სული».

32

წიფელი გაებაასა ფისტას, თხილსა და კაკალსა:

«თქვენი ლაყაფი ცუდია, დავეგვანები მე ლალსა,

კუბოში ვზივარ, გამოვალ - ზამთრივ ვახარებ მელასა,

მაღალს ხეზედან ვასხივარ, არ თუ დაბალსა თელასა».


33

კუნელი იტყვის: «მე თქვენში ვერა მჯობია ხილია,

როს ავყვავდები, მას უკან წითელი ვარ და ლბილია,

მაგრამ საჭმელად ცუდი ვარ, არა მაქვს ავი ჩრდილია,

ყოვლი ფრინველი წამიღებს, არა მჭამს ტურა, მგელია».

34

დათვი-თხილა უკან მისდევს: «მეც აქა ვარ ხილიაო!

ღორი, დათვი, მელა, მგელი - ჩემთვის ყველა ლხინიაო,

მამძებნიან, მიპოვნიან - ჩემს ქვეშ წვანან მთელიაო,

რკოვ და წიფელო, რას ლაყბობთ? - ნურც ფერობას ელიაო».

35

რკო და წიფელი გაიბრჭვნენ, არვინ ახსენეს მრთელია,

რკო ამას იტყვის: "მრთელი ვარ, ჩემით გაძღების ღორია,

კაცთა საჭმელად მეძებენ, მე შემამტყორცონ ტორია,

ვინცა სჭამს წიფელს, გულს დასწვავს, ჭირი არა აქვს შორია».

36

ასკილი ეტყვის კუნელსა: «ვაი შენ, ცუდათ ჰქარაო,

მე ვარ კარგი და ლამაზი ენად მოყბედი ჩქარაო,

ჩემი ყვავილი შენა გჯობს, მზესა არ დავიფარაო,

შემოდგომაზე მწიფე ვარ, ქალ-ყმანი მოვლენ ფარაო».

37

აწ ნუში იტყვის: «ამითა ვერ იტყვით ჩემსა ძვირსაო,

ჩემი ხე წითლად აყვავდეს, ლხინია მისსა ძირსაო,

კბილისა მატკინარი ვარ, მით მაგინებენ ფირსაო,

წამლად, საჭმელად კარგი ვარ, ამით ვჯობივარ ხილსაო».

38

პური და ღვინო გაიბრჭვნენ, არც ერთი არას იტყვისა;

პურმან ეს უთხრა ღვინოსა: «ყველანი შენთვის ყმუისა,

თუ ჭირვეული არ იყო, მე ვიტყვი შენთვის უისა,

ჩემით გაძღების ქვეყანა და ნახვა ჩემი სურისა».

39

ღვინომ უთხრა: «შენმა მზემან, პურო, გრილი ხარ დიაო,

მამწონს შენი სიბარაქე და ღერო შენის ხისაო,

მრავლად გამოვა ნაყოფი, ყველასთვის მითქვამს მეაო,

განა არ იცი, უჩემოდ შენი არ წაღმა სვიაო?

40

ორივ ერთად შევიყარნეთ; ყოვლს სულდგმულს ჰშვენის ფერია,

ხელმწიფენი და გლახაკნი - ჩვენგნით იხარებს მთელია,

ბაღი, ბაღჩა და ხილები სახსენებელად ჩვენია,

ჭკვიანი ხელად გარდიქცეს, უჭკვოს მიეცეს სენია».


თეიმურაზ მე2
გაბაასება რუსთველთან

1

მე უსწავლელსა ვით მეძლოს, ვისზედ ვსთქვი ანბანთ-ქებანი?

ბრძენს უნდა ექო იმისი ციმციმი, ბრწყინვალებანი,

მინდა რუსთველსა შევჰკადრო სიტყვითა ბაასებანი,

ვჰკითხოთ, რაზედ თქვა ლექსები ტკბილი, ღრმად მეტყველებანი?


2

ვუთხრათ: რად დაშვრი ტყუილზედ, რაც სთქვი, არ იყო წესიო,

ამას მოწმობენ ქართველნი, იმერელი და მესხიო,

არქვით მათ თქვენი ნათქვამი, - ნეტავი მე მასესხიო, -

დიდათაც გამომადგება რუსეთსა მისი ლექსიო!


3

ნესტან-დარეჯან ვინ იყო, რომ აქო დაუცხრომელად?

ტყუილის ტარიელისთვის სტირს ცრემლის შეუშრობელად,

როს ღრმა ლექსებით შეამკობს მათ ენა დაუშრომელად,

წყნარათა ვკითხოთ, არ გაწყრეს, არ დავრჩეთ შეუნდობელად.


4

აწ მოგახსენებ, რუსთველო, რაც ჩემი სიტყვა არი სად:

ნესტანჯარ ესრეთ გიქია, არ თუ სხვის შესადარისად,

«თინათინ მზესა სწუნობს»-ო, თქვენ ბრძანეთ, ქებად კმარისად,

ცუდმადს მიჯნურსა ახელებთ ერთმანეთს გასახალისად.


5

არ გაგონილა ინდოეთს ნესტან-დარეჯან ქალადა,

არცა ტარიელ კაცს ერქვას - გიწოდებია ძალადა!

არაბისტანში თინათინ არ იყო ბროლ-ფიქალადა,

ვერც ჰპოებთ ავთანდილსაცა მის ეშყით დანამთვრალადა.


6

არა ყოფილა ფარსადან ექვს სამეფოზედ მჯდომელად,

არცა განთქმული ინდოეთს, რომ ყოფილიყოს მფლობელად.

გამოჩნდით მათთვის, ღირს ქმენით რას ლექსის შესამკობელად,

ტარიელ, ნესტან-დარეჯან სთქვი ერთმანეთის მდომელად.


7

ეს შვიდნი სახელმწიფონი დიდნი, ვარგნი და არ ავნი,

არც მჯდარა მეშვიდედ მეფედ სარიდან მტერთა მზარავი,

არც კაცი, არცა ჰქონია სახლი, სამყოფი, კარავი

გაკეთებული სიბრძნითა, - არ არის დასაფარავი.


8

არ თქმულა მეფედ არაბეთს როსტევან სახელდებულად,

არც მის ასულად თინათინ, რომ სხვას ვის ეთქვას ქებულად,

ვერც ავთანდილზედ მემოწმნენ იმისთვის თავდადებულად, -

დაგისახავსა ტყუილად მიჯნურებ ცეცხლ-მოდებულად!


9

თქვენი ღრმად მეტყველებანი უცხო რამ, საკვირველია,

თუმცა მართალზე თქმულიყო, რა ტკბილი საკითხველია!

«ვეფხისტყაოსნის» ლექსები სხვას ლექსთა გამკიცხველია,

საქართველოსა კაცთათვის სატრფო და სასურველია.


10

შენი ნათქვამი საღმრთოდ, თუ საეროდ მოიხმარების,

სჯობდა მას ზედა თქმულიყო, ვის მზე არ შეედარების,

ევროპიაში რომელსა ბნელი არ მიეკარების,

ვინც რომე ნათლობს ნიადაგ, შუქი არ დაემალების!



მიგება რუსთველისაგან


11

«ძმანო, არ ძალმიცს პასუხი არ მწარედ, არცა ტკბილადა,

ეს ვერ შევიტყვე: მოდავედ ჩემზედ ვინ ატეხილა-და?

ექვსასის წლის მკვდრის ბაასი აროდეს გაგონილა-და!

მელექსე მელექსისაგან არას დროს დანდობილა-და!


12

ვინ არის ჩემზე მეტყველი? - შეტყობა, დია, მსურისა:

თუ ვინმე დიდი კაცია, მიგდება უნდა ყურისა,

არამც რომ დამკვრელი იყოს სტვირისა, ჭიანურისა,

ზედან ამღერდეს შაირებს, ნათქვამს ბისტიკას ცრუისა!


13

დიდის გვარისა თუ იყოს, ან კარგად ხსენებულიო,

ან მეფე საქართველოსი, ანუ თუ უფლისწულიო,

რასაცა გეტყვით, უამბეთ ეს ჩემი სიტყვა სრულიო,

მკვდრის ლაპარაკსა რას აქნევს, კაცსა არ ედგას სულიო?


14

როდესაც საქართველონი იყო ხელმწიფის ერთისა,

მაშინ მას ჟამსა მე ვიყავ შინა-ყმა თამარ მეფისა,

კურთხეულმც არის ხსენება მპყრობელის დიდის ქვეყნისა,

იმისგან პატივ-ცემული ვახლდი მდივანი სეფისა.


15

ფილოსოფია მესწავლა, წიგნი მეკითხა ბევრიო,

მოსწონდა ჩემი მდივნობა, ვის მორჩილებდა ერიო,

მიბრძანა: «რადგან ცოდნა გაქვს, ლექსები გამოსთქვენიო».

გინახავს ყველას, მოგწონსცა სულ ჩემნი დანაწერნიო.


16

რადგან მიბრძანა, არ მქონდა მე საქმე დასაღონები,

ვპოვე ამბავი, ლექსად ვსთქვი, ვეჭვ, იყოს მოსაწონები,

საღმრთოდ, საეროდ სრული და რა ტკბილად გასაგონები!

კაცთათვის საკითხავადა სურვილით მოსანდომები.


17

უთქვამს, თუ: ცუდი შაირი მე ცუდად ვისზედ მეთქოსა?

ტარიელ, ნესტან-დარეჯან ტყუილად სიტყვით მექოსა,

ავთანდილ თინათინითურთ ზრახოს, არ ესახელოსა,

რად უნდა ცილსა მწამებდეს, ჯავრითა გამახელოსა?


18

როს ქვეყანაზე ვცხოვრობდი, ვიყავცა გალაღებული,

ხელმწიფე მყვანდა მაღალი, დიდადაც გადიდებული,

მას დროს ქართველნი არ იყვნენ მტრისაგან შეწუხებული,

მხიარულნი და შვებულნი ლხინობდენ გახარებული.


19

პაპას შენს - შენგან უკეთესს, ჰქონდა მას სიბრძნე გულისა, -

მასაცა უთქვამს შაირი მიჯნურთა დადაგულისა,

ვინც წაიკითხავს ჩემს ნათქვამს, - მიგდება უნდა ყურისა, -

ჩემმან ლექსებმან ერთს ჟამსა პაპაცა გაგიგულისა.


20

რაც სიბრძნით ლექსები მეთქვას, დაგიგდებთ ქართველებსაო,

მიჯნურობისა საქმესა სიტყვას დავწერდი მთელსაო,

ევროპიაში ვის აქებს, რომ არ შეუდრის მზესაო?

თუმცა აგრეა, ჩემს მეტი ვერ იტყვის შესაფერსაო!


21

თუ მე მაგ დროსა მეცოცხლა, გაგიმარჯვებდი მე დია,

ვისაც შენ აქებ, მაგაზედ კარგს ლექსებს გამოვთქვემდია,

რას სიტყვით შევამკობდი-და! - შენ კარში გაგაგდებდია!

რადგან შენს საქებრად დარჩა, მას არ ჰქონია ბედია!»