არქეოლოგიური გათხრები საქართველოში პარამეტრები

[marine]

დამჭირდა ყველანაირი ინფორმაცია საქართველოში არქეოლოგიურ გათხრებაზე და არქეოლოგიაზე.

ამიტომ გადავწყვიტე ამ თემის გახსნა.



მოხარული ვიქნები, თუ მასალებს მომაწვდით.

ამ ეტაპზე ინტერნეტში რაც მოვიძიე, მეც განვათავსებ




ნოქალაქევი-ციხეგოჯი-არქეოპოლისი



ნოქალაქევი-ციხეგოჯი-არქეოპოლისი დასავლეთ საქართველოში მდებარეობს . მეცნიერების მტკიცებით, სწორედ ნოქალაქევის ტერიტორიაზე მდებარეობდა მითიური ქალაქი აია, საიდანაც არგონავტებმა ოქროს საწმისი მოიპარეს.

IV-VIII საუკუნეებში ნოქალაქევის ტერიტორიაზე მდებარეობდა ეგრისის სამეფოს დედაქალაქი - არქეოპოლისი, რომელსაც მისი ზომებისა და საფორტიფიკაციო მონაცემებით მთელს კავკასიაში ანალოგი არა მოეპოვება.

ქალაქის შიგნით, რომლის ფართობი 19 ჰექტარია, განლაგებული იყო 6 ეკლესია, 2 სასახლე, 2 აბანო და ა.შ...



აღმ. კარიბჭე:



http://www.nokalakevi.ge/geo/home/index.html

[tamara]

უნიკალური აღმოჩენა

კახეთის რეგიონის უღრან და მიუვალ ტყეში აღმოჩენილია საზოგადოებისთვის დღემდე უხილავი, უნიკალური სამონასტრო კომპლექსი, რომელიც დიდი ბაზილიკური ტაძრისა და მორთული სატრაპეზოსგან შედგება.

კულტურის, ძეგლთა დაცვისა და სპორტის სამინისტროს - გიორგი ჩუბინაშვილის სახელობის ქართული ხელოვნების ისტორიისა და ძეგლთა დაცვის ეროვნული კვლევის ცენტრის წინასწარი ინფორმაციით, ძეგლი IX საუკუნეშია აგებული და ის წმ. ილარიონ ქართველის სააღმშენებლო მოღვაწეობას უკავშირდება.

აღმოჩენილი სამონასტრო კომპლექსი მდებარეობს კახეთის რეგიონის სოფელ ვაჩნაძიანის სამხრეთით, ტყეში, დაახლოებით 4 კმ-ის მანძილზე. კომპლექსი შედეგება უნიკალური სასახლისგან, დიდი ბაზილიკურ ტაძრისა და სატრაპეზოსგან.

საზოგადეობის თვალისთვის დღემდე უხილავი ძეგლის შესახებ ინფორმაცია გვხვდება და ამავდროულად ძეგლის წარმომვლობას ადასტურებს წმ. ილარიონ ქართველის - ცხოვრების შესახებ არსებული ლიტერატურა...

...წმინდა ილარიონ ქართველმა იერულასალიმიდან დაბრუნების შემდეგ, "კუალად აღაშენა სხუაი მონასტერი მამათათვის და შეკრიბა მას შინა ძმანი ვითარ სამეოცდაათექუსმეტნი, ღირსნი და მოღუაწენი და განუწესა მათცა წესი და კანონი და შეამკო ყოვლითავე სამკაულითა და მოუგნნა წმინდანი წიგნნი და დასხნა მას შინა და შესწირნა სოფელნი, რომელნი დაშთომილ იყვნეს მამულისაგან თვისისა".

ბუნებრივია საუკუნეების განმავლობაში მიტოვებული მონასტრის კედლებზე და მის შიგნით ამოსული ხეები და სხვადასხვა მცენარეები ძეგლს საფრთხეს უქმნის, თუმცა სამინისტროს დაფინანსებით უკვე წელს 2007 წლის "კულტურული მემკვიდრეობის დაცვისა და რეაბილიტაციის" სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში დაიწყება ძეგლის გადაუდებელი სარეაბილიტაციო სამუშაოები

* * *
დიდი-ლიახვის მუზეუმ ნაკრძალი


2006 წელს დიდი ლიახვის ხეობის ტერიტორიაზე (სოფ. სვერი, კეხვი) ჩატარდა არქეოლოგიური გათხრები. ექსპედიციის შედეგად, შესწავლილი იქნა დიდი ლიახვის ხეობის ტერიტორიაზე არსებული არქეოლოგიური ძეგლები და გამოვლინდა ხეობის არეალში არსებული კულტურული მემკვიდრეობის სხვადასხვა პერიოდის დღემდე უცნობი მასალები.

დიდი ლიახვის მუზეუმის ხელმძღვანელობის მიერ ჩატარებულმა მოკვლევებმა, არქეოლოგიურმა ექსპედიციებმა და დიდი ლიახვის ხეობის კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლების პასპორტიზაციის პროექტის განხორციელებამ ცხადყო სამუშაოების გაგრძელებისა და პატარა ლიახვის ხეობის ძეგლთა პასპორტიზაციის აუცილებელობა.

პროექტის შედეგად პატარა ლიახვის ხეობის ტერიტორიაზე არსებული კულტურული მემკვიდრეობის 105 ძეგლის ფოტოფიქსაცია და პასპორტიზაცია განხორციელდა თანამედროვე პრაქტიკაში არსებული უახლესი მეთოდებით, რაც გამოყენებული იქნება მონაცემთა ბაზის შექმნისთვის.


ქართველმა არქეოლოგებმა დაადასტურეს ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მე-8 საუკუნეში საბერძნეთისა და კოლხეთის მჭიდრო კავშირები 17:28 | 13/ 06/ 2007




თბილისი, 13 ივნისი /"ახალი ამბები - საქართველო", ელენე ფარცვანია/. ზუგდიდის რაიონის სოფელ ცაიშში ქართველი არქეოლოგების აღმოჩენებმა დაადასტურა, რომ ჯერ კიდევ ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მერვე საუკუნეში საბერძნეთსა და კოლხეთს შორის მჭიდრო კავშირები არსებობდა. ამის შესახებ არქეოლოგმა, ოთარ ლორთქიფანიძის სახელობის არქეოლოგიური კვლევების ცენტრის კოლხური არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელმა, რევაზ პაპუაშვილმა თბილისის საერთაშორისო პრეს-ცენტრ "რია ნოვოსტიში" 13 ივნისს გამართულ პრესკონფერენციაზე განაცხადა.

"მთავარი აღმოჩენა ის არის, რომ ჯერ კიდევ ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მე-8 საუკუნეში საბერძნეთსა და კოლხეთს შორის კავშირები დოკუმენტურად დასტურდება. ამას ცაიშის სამარხში აღმოჩენილი საგნები მოწმობს", - განაცხადა პაპუაშვილმა.

სამარხში ძვლებთან ერთად აღმოჩენილია ოქროს, ვერცხლის, სპილენძის, რკინისა და თიხის უნიკალური ნაკეთობები, მათ შორის შუბები, ცულები, სხვადასხვა ჭურჭელი, ქამრის ბალთები, სამაგრები, ქანდაკებები, რომელთა ანალოგებიც აღმოჩენილია საბერძნეთში. ასევე აღმოჩენილია ბევრი სამშვენისები კულონების, სამაჯურებისა და მძივების სახით.

პაპუაშვილმა აღნიშნა, რომ ამ პერიოდის ნაკეთობებში აშკარად იკვეთება ის გენეზისი, რომელიც ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მე-9-5 საუკუნეების კოლხეთის საიუველირო ხელოვნების წინაპირობა გახდა.

"ეს ამ ადგილას აღმოჩენილი პირველი სამარხია, მაგრამ კიდევ დაახლოებით 100 სამარხის აღმოჩენას ვვარაუდობთ", - აღნიშნა პაპუაშვილმა და დაამატა, რომ კოლხეთში არქეოლოგიური გათხრები მინიმუმ 50 წელს მაინც კიდევვ გასტანს.

აღმოჩენების საფუძველზე არქეოლოგები ამტკიცებენ, რომ არგონავტების ცნობილი მოგზაურობის მიზანი არა ოქროს საწმისი, არამედ სინამდვილეში რკინა გახლდათ, რომელიც იმ პერიოდში კოლხეთში ბევრი იყო. ამის დამამტკიცებელი ძველი კოლხეთის ტერიტორიაზე გათხრების დროს აღმოჩენილი დაახლოებით 400 რკინის სადნობი სახელოსნოა.

ხოლო საბერძნეთში ბევრი ვერცხლი, ოქრო და სპილენძი მოიპოვებოდა, პაპუაშვილის თქმით კი, რკინა - არა. "ამიტომ, ბერძნებისთვის "ოქროს საწმისი" სინამდვილეში რკინა იყო", განაცხადა არქეოლოგმა. -–0—

http://www.newsgeorgia.ge/geo1/20070613/41996374.html






* * *
16-II-2003
ქარელის რ-ნში, სოფ. დირბის X საუკუნის ეკლესიის ინტერიერში მნიშვნელოვანი აღმოჩენა მოხდა. გვიანი შელესილობის ქვეშ XIV საუკუნის აქამდე უცნობი მოხატულობის მოზრდილი ფრაგმენტები აღმოჩნდა. მოხატულობა "პალეოლოგოსთა ეპოქის" მხატვრობის საყურადღებო ნიმუშია. მისი გამოვლენა დიდი მონაპოვარია ამ ეპოქის ხელოვნების ისტორიისათვის




http://www.heritage.ge/old_news3.html



24-I-2003

დმანისის რაიონში, სოფ. განთიადთან გამოვლენილია VI საუკუნის სამონატრო კომპლექსი, მიჯრით ჩამწკრივებული ხუთი საეკლესიო ნაგებობა, სტელებისა და ქვა-ჯვრების ფრაგმენტები. მასალა საყურადღებოა ადრეშუასაუკუნეების ქართული ხუროთმოძღვრების, პლასტიკური ხელოვნებისა და საქართველო-პალესტინის ხელოვნების მიმართებების შესასწავლად.





არქეოლოგიური აღმოჩენა სამცხე-ჯავახეთში



სამცხე-ჯავახეთში, ვარძიიდან 12კმ-ის დაშორებით სოფელ ლეპისის მიდამოებში არქეოლოგებმა შუასაუკუნეების დარნული არქიტექტურის სახლ-სამალავს მიაკვლიეს. უნიკალური მიწისქვეშა კომპლექსი მრავალსათავსიანია. მისმა სტრუქტურამ და მასშტაბმა მეცნიერების მოლოდინს გადააჭარბა.

სულხან-საბა ორბელიანის განმარტებით: "დარანი არის - სახლი მიწას ქვეშ ნაგები ან კლდეში, ანუ მიწის ქვეშ შესასვლელი სამალავი". დარნული არქტექტურის შესწავლას ჯერ კიდევ 1950 წელს, აკადემიკოსი ნიკო ბერძენიშვილი ახალგაზრდა ისტორიკოსებს მოუწოდებდა. კულტურის, ძეგლთა დაცვისა და სპორტის სამინისტროს ინიციატივითა და საქართველოს ისტორიულ ძეგლთა დაცვისა და გადარჩენის ფონდის დაფინანსებით წელს პირველად დაიწყო დარნული არქიტექტურის სარეაბილიტაციო სამუშაოები, რომლებიც წლის ბოლომდე გაგრძელდება. წინასწარი დაზვერვის შედეგად არ არის გამორიცხული, რომ აღმოჩენილი დარანი იყოს საწყისი იმ დიდი კომპლექსისა, რომელიც ისტორიული წყაროების თანახმად, სოფელს-სოფელთან აერთიანებდა და შუასუკუნეებში მტრისაგან თავისდასაცავად საუკეთესო თავშესაფარს წარმოადგენდა.



http://www.mcs.gov.ge/?m=publications&p=107

* * *
პირველი არქიტექტურული ნიმუშები



ქვეყნის არქიტექტურის ისტორია სათავეს ისტორიულ თრიალეთში იღებს. კულტურის, ძეგლთა დაცვისა და სპორტის სამინისტრო ისტორიულ ძეგლთა დაცვისა და გადარჩენის ფონდის თანადაფინანსებით, ისტორიულ თრიალეთში მეგალითური ძეგლების სარეაბილიტაციო პროექტს ახორციელებს.

...უზარმაზარი, დაუმუშავებელი და დამუშავებული ქვის ლოდებისგან მშრალი წყობით ნაგები ძეგლებით უმთავრესად, ქვემო ქართლი, სამცხე-ჯავახეთი და აფხაზეთი გამოირჩევა. თუმცა ციკლოპური ნაგებობების რაოდენობითა და მრავალფეროვნებით განსაკუთრებით სამცხე-ჯავახეთი იქცევს ყურადღებას, სადაც 50-ზე მეტი მეგალითური ძეგლია დაფიქსირებული და აქედან მხოლოდ წალკის რაიონში ციკლოპური ნაგებობის 20-ზე მეტი უნიკალური ნიმუში გვხვდება. ენეოლითისა და ბრინჯაოს ხანის არქიტექტურა ძვ-წ.აღ III-II ათასწლეულით თარიღდება.
არსებული ძეგლების სიძველისა და შესაბამისად მათი ისტორიული თუ მხატვრული მნიშვნელობის მიუხედავად, მეგალითური ციხეების სარეაბილიტაციო სამუშაოები რამდენიმე ათეული საუკუნის შემდეგ, საქართველოს კულტურის, ძეგლთა დაცვისა და სპორტის სამინისტროსა და საქართველოს ისტორიულ ძეგლთა დაცვისა და გადარჩენის ფონდის ერთობლივი დაფინანსებით, წელს პირველად დაიწყო.