ლიტურგიკული ბიბლიოთეკა, სტატიები, წიგნები, ძიებანი პარამეტრები

[KAIROS]

კიდევ ერთ ბიბლიოთეკას ვხსნი თქვენი ნებართვით

დღეს როცა ჩვენთან, ვგულისხმობ სემინარია-აკადემიას, არ ყავს პროფესიონალი ლიტურგისტი,
როცა ლიტურგიკის გაგება დადის მშრალ ტიპიკონის სწავლაზე ( საეჭვო რუსული გავლენებით), შესაბამისად
მრევლშიც ლიტურგიკის ისტორია, მისი მრავალფეროვნება და სიღრმე ხშირად სრულიად იკარგება და გაუგებარია.

მადლობა ღმერთს არსებობენ უძლიერესი ლიტურგისტები, რომელთა ნაშრომები ძალიან დაგვეხმარება ამ საკითხში ჩვენი ცოდნის გაღრმავებისათვის, თანადროულად არის არის საინტერესო დეკრეტები ადგილობრივი
ეკლესიებისა, არის საინტერესო სტატიები, მართალია სხვადასხვა ენებზე, მაგრამ მაინც ძალიან საჭირონი იქნებიან
ამ საკითხში გარკვევისათვის...

იხარეთ;

კაიროსი!

[KAIROS]

ლიტურგია და ცხოვრება

ქრისტიანული განათლება ლიტურგიული გამოცდილებით

წინასიტყვაობა

აქ თავმოყრილი ლექციები წაკითხულია ბოლო ოცი წლის განმავლობაში მართლმადიდებელ მასწავლებელთა სხვადასხვა ჯგუფისთვის. ეს ლექციები წარმოადგენს ჩვენი, მართლმადიდებლური ღვთისმსახურებისა და რელიგიურ განათლებაში მისი ადგილის შესწავლის მხოლოდ შესავალ კურსს.

ჩემი აზრით, მართლმადიდებელი სარწმუნოება ყველაზე მეტად ღვთისმსახურებაშია გამოხატული. ჭეშმარიტი ქრისტიანული ცხოვრება აღსავსეა მადლით, განჭვრეტით, მოძღვრებით, შთაგონებით და ძალმოსილებით, რასაც ჩვენ ღვთისმსახურებით ვიღებთ. ამიტომ ეკლესიის ლიტურგიული ცხოვრებისა და მისი განათლების სისტემის სწორედ ამ ორგანულ კავშირში ვხედავთ რელიგიური განათლების პრინციპს, რომელიც მხოლოდ მართლმადიდებლობისთვის არის დამახასიათებელი. ჩვენ ჯერ კიდევ შორს ვართ ამ პრინციპის სრული გამოყენებისა და განხორციელებისგან. თუ ეს წიგნი ჩვენი ბავშვების რელიგიური განათლების პასუხისმგებელ პირებს შეახსენებს, რა არის მათი მთავარი და არსებითი ამოცანა, მაშინ მას თავისი მიზანი შეუსრულებია.

მღვდელი ალექსანდრე შმემანი. ივნისი, 1974 წ.



ლიტურგია და განათლება



ეკლესიის დაარსების პირველ დღეებში, როცა “ქრისტიანებად კი არ იბადებოდნენ, არამედ (ქრისტიანები) ხდებოდნენ” (ტერტულიანე), კათაკმეველს ეკლესიის წიაღში შესვლამდე უნდა გაევლო კატეხიზაციის ხანგრძლივი პერიოდი, მომზადებულიყო ნათლისღების საიდუმლოსათვის. II საუკუნის დასაწყისში, მაგალითად, რომში, ამგვარი მოსამზადებელი პერიოდი ორ წელიწადს გრძელდებოდა. იმ დროს ცხადი იყო, რომ ადამიანს მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეეძლო გამხდარიყო ეკლესიის წევრი, თუ გაეცნობოდა და გაითავისებდა მის მოძღვრებას, სრულად გაიგებდა მის კანონებსა და ცხოვრების წესს. ქრისტიანობის მისიონერული ქადაგების პერიოდში საზოგადოდ მიღებული იყო ზრდასრულთა ნათლობა, მაგრამ ამ ეპოქის დასრულების შემდეგ ნორმად ჩვილთა ნათლობა იქცა. ამ დროიდან კატეხიზაცია, ბუნებრივია, ეკლესიის წევრთა ნათლისღების შემდგომი პერიოდის მოსამზადებელი ფორმა გახდა.

დასავლეთის ეკლესიებში კატეხიზაცია დარჩა აუცილებელ პირობად “კონფირმაციისათვის,” ანუ მირონცხების საიდუმლოსთვის, რომელიც ადრეული ყრმობის ასაკში სრულდება. მართლმადიდებელი ეკლესია ინარჩუნებს ტრადიციულ კავშირს ნათლისღებასა და მირონცხებას შორის, განიხილავს რა მათ, როგორც ორ თანდართულ საიდუმლოს, რომლითაც მორწმუნე ხდება ეკლესიის წევრი. მართალია, მართლმადიდებელ ეკლესიებს არ შეუმუშავებიათ ნათლობის შემდეგ კატეხიზაციის სავალდებულო ფორმა, მაგრამ ყველგან მიღებულია, რომ ბავშვებმა უნდა მიიღონ ქრისტიანული აღზრდაგანათლება. ეს საყოველთაო შეხედულება მიგვანიშნებს, რომ ეკლესიის წევრთათვის ქრისტიანული სარწმუნოებისა და ცხოვრების წესების სწავლება არის საეკლესიო ტრადიციის ორგანული და არსებითი ნაწილი.

თუმცა ქრისტიანული აღზრდის აუცილებლობა ყველგან არის აღიარებული, მაგრამ ქრისტიანული განათლების ფორმებსა და მეთოდებზე ამას ვერ ვიტყვით. გულახდილად რომ ვთქვათ, აქ დიდი არეულდარეულობაა. მდგომარეობა მით უფრო გაურკვეველია, რომ ეს სირთულეები სრულად არ არის გაცნობიერებული და ამიტომ ძალისხმევაც არ ხდება მის დასაძლევად. ეს ეხება არა მხოლოდ ცალკეულ დეტალებს, არამედ ძირითად პრობლემებსაც. მაგალითად მოვიყვანთ ამერიკაში, მართლმადიდებელ ეკლესიაში, საკვირაო სკოლებს. საკვირაო სკოლები, რასაკვირველია, ჩვენთან აღზრდის პროტესტანტული სისტემიდან შემოვიდა და ვიდრე მათ მართლმადიდებელი ეკლესიის პრაქტიკაში დავნერგავდით, საჭირო იყო მისი კრიტიკული ანალიზი ქრისტიანული განათლების მართლმადიდებლური კონცეფციის, მისი მიზნებისა და პრინციპების შუქზე. ეს საკითხი არასდროს განხილულა და “საკვირაო სკოლა,” სადაც მეცადინეობები ხშირად საღმრთო ლიტურგიის დროს მიმდინარეობს, ჩვენი საეკლესიო განათლების საყოველთაოდ მიღებულ ფორმად იქცა. შეიძლება სხვა მსგავსი მაგალითების მოყვანაც. მე მგონია, რომ საკითხის ფორმირება, უპირველეს ყოვლისა, შემდეგნაირად უნდა მოხდეს: მიგვითითებს თუ არა ჩვენი საკუთარი, მართლმადიდებლური, ტრადიცია ქრისტიანული აღზრდის გზებსა და მეთოდებზე? ჩვენ, რა თქმა უნდა, არ ვგულისხმობთ სწავლების იმ მეთოდების მექანიკურ აღდგენას, რომლებიც სხვა ისტორიულ ეპოქაში გამოიყენებოდა, არამედ ვგულისხმობთ, ვცადოთ, სულიერად ვცეთ პატივი საეკლესიო ტრადიციას, ცხადი გავხადოთ მისი სული, მისი მარადიული მნიშვნელობა. ცხოვრების მართლმადიდებლური გზა არის საეკლესიო ტრადიციების ამგვარი შემოქმედებითი აქტუალიზაცია; როდესაც არ მივყვებით ამ გზას, ჩვენ ცნობით თუ უმეცრებით ვშორდებით მართლმადიდებლობას.



* * *

ამ სტატიის დასაწყისში ვახსენე ნათლობამდე კატეხიზაცია, რადგან ეს არის საეკლესიო გადმოცემაში ყველაზე ადრეული მოწმობა იმის შესახებ, თუ როგორ ასწავლიდა ეკლესია თავის წევრებს დოგმატებსა და ცხოვრების ქრისტიანულ წესებს. აღსანიშნავია ისიც, რომ ამ კატეხიზაციას ჰქონდა ლიტურგიული ხასიათი. წმინდა წერილის განმარტება, მრწამსის (ანუ საეკლესიო დოგმატების) მნიშვნელობის ახსნა და ქრისტიანული ზნეობის სწავლება, სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, მთელი ქრისტიანული სწავლება მიმდინარეობდა ლიტურგიულ ღვთისმსახურებასთან უშუალო კავშირში, ნაწილობრივ ამ მსახურებათა მიმდინარეობის დროსაც კი. ჩვენ ახლაც ვხედავთ ჩვენს მსახურებაში ამგვარი “ლიტურგიული კატეხიზმოს” კვალს. საღმრთო ლიტურგიის პირველ ნაწილს ჯერაც კათაკმეველთა ლიტურგია ეწოდება და არა მხოლოდ იმიტომ, რომ კათაკმევლებს შეეძლოთ მასზე დასწრება, არამედ უფრო იმიტომ, რომ ეს იყო (და არის) სასწავლო მსახურება. იგი თავისი ხასიათითა და მნიშვნელობით დიდაქტიკურია.



მარხვა: დამოძღვრის ჟამი



მოვიხმობთ სხვა მაგალითს – ეს არის ჩვენი დიდმარხვის მსახურებათა აგებულება და შინაარსი; მისი არსის შესაცნობად საჭიროა ვიცოდეთ, რომ ამ მსახურების ძირითადი დანიშნულება სწავლამოძღვრებაა. ადრეულ ქრისტიანულ ეკლესიაში კათაკმეველთა ნათლობა სრულდებოდა აღდგომის წინა მწუხრის ლოცვაზე; ამგვარად, მარხვა იყო ნათლობის საიდუმლოსთვის ინტენსიური მზადების დრო. ყველაზე კარგად ეს საწინასწარმეტყველოების კითხვის წესში ჩანს. სრულად იკითხება წიგნი შექმნისა, ესაიასი, სოლომონის იგავები. რატომ? იმიტომ, რომ ამ წიგნებში არის გასაღები მთელი წმინდა წერილის გასაგებად, იმიტომ რომ მათში არის ზუსტი მონახაზი იმ გამოცხადებათა რიგისა, რომელიც აღსრულდა იესო ქრისტეში: “შესაქმის” წიგნში – შექმნის, დაცემისა და აღთქმის ამბავი; “ესაიას წინასწარმეტყველებაში” – აღთქმა მესიის შესახებ და სახე მესიისა, რომელიც აიღებს ჩვენს ცოდვებს თავის თავზე; “იგავთა” წიგნში გვირგვინდება ადამიანის სიბრძნე, გამოცდილება, ცოდნა. იგი შეიცავს გამოცხადებას ღმრთის სიბრძნის – განხორციელებული ლოგოსის – შესახებ.

ვნების შვიდეულში “შესაქმის” წიგნის ნაცვლად იკითხება “გამოსვლათა,” “იგავთა” წიგნის ნაცვლად კი – “იობის” წიგნი. “გამოსვლათა” იმიტომ იკითხება, რომ იქ აღწერილია რჩეული ერის გზა აღთქმულ ქვეყანაში. “ფესახი” სრულდება, როცა ქრისტემესია აღასრულებს თავის “გამოსვლას” მამასთან (ინ. 13,1) და ხდება ჩვენი პასექი (1კორ. 5,7), შევყავართ რა აღთქმულ სასუფეველში. “იობის” წიგნი – ეს არის მწვერვალი ძველი აღთქმის გამოცხადებისა მრავალვნებულ მსახურზე, რომელიც სძლევს ბოროტებას სრული თავმდაბლობით, სიყვარულით და ღმრთისადმი მორჩილებით. ამგვარად, ცხადდება ქრისტიანული სარწმუნოების ყველა ძირითადი თემა და საეკლესიო დოგმატიკის შინაარსი თავისი შინაგანი ერთობით. აქ ძველი აღთქმა თავისი სრული სულიერი რეალობით ჩნდება არა მხოლოდ როგორც განყენებული ჭეშმარიტება, არამედ როგორც საფუძველი ახალი აღთქმისა, როგორც გზა, რომელსაც მივყავართ ქრისტესთან, როგორც ქრისტეში აღსრულებული აღთქმა და წინასწარმეტყველება. თუმცა ესეც მნიშვნელოვანია, რომ ჭეშმარიტება ცხადდება არა მხოლოდ ტექსტების კითხვით და განმარტებით, არამედ ლიტურგიულად: კითხვა მსახურების კონტექსტშია და ხსნის მის ჭეშმარიტ აზრს.

ოხვრა სინანულისა, რომელიც გამუდმებით ისმის დიდმარხვის მსახურებაში, მოწოდება სინანულისკენ, საკუთარი უკიდურესი უძლურებისა და დიდი ცოდვილობის განცდა გვეხმარება სწორად მოვისმინოთ წმინდა წერილი, გავიგოთ მისი აზრი. მეორე მხრივ, მსახურებათა თანმიმდევრობა, საკითხავთა, წესებისა და ლოცვების ურთიერთმიმართება, მსახურების თითოეული “მოძრაობა” ტექსტებს აცოცხლებს და სძენს იმ “ტონს,” რომელიც ხელს უწყობს, რომ სწორად გვესმოდეს. კათაკმეველთა ლიტურგიაში სახარების კითხვა და მისი განმარტება ქადაგებისას მხოლოდ “ჩანართი” როდია. ჩვენ მომზადებული ვართ უკვე იმით, რომ შევიკრიბეთ ეკლესიაში (1კორ 11,18), ცხადდება რომ კურთხეულია მეუფება*, ამით იწყება ევქარისტიული მსახურება, რომელიც გრძელდება ფსალმუნებით, საკურთხეველში შესვლით, “წმიდაო ღმერთოს” გალობით და მაღალდასაჯდომელთან ასვლით. ეს მხოლოდ “სიმბოლოები” როდია. ეს არის მღვდელმოქმედება, რომლითაც ეკლესია ემზადება ღვთის სიტყვის საიდუმლოსთვის. პირველშეწირულის ლიტურგიის დროს მღვდელი “შესაქმის” წიგნის კითხვის შემდეგ ტრაპეზიდან იღებს სანთელს და აკურთხებს მორწმუნეებს: “ნათელი ქრისტესი განგვანათლებს ყოველთა.” ეს მიანიშნებს წყაროს ნიჭისას, რომლის საშუალებითაც გასაგები გახდება ის, რასაც მორწმუნეები შემდეგ მოისმენენ, და ამავე დროს მიუთითებს მთელი წერილის უმაღლეს არსზე – იესო ქრისტეზე. დაბოლოს, ეკლესიის ლიტურგიული ცხოვრება კულმინაციას აღწევს. ვნების შაბათის მსახურებისას ქრისტეს დასაფლავებით, თხუთმეტი საწინასწარმეტყველოთი, ნათელი შესამოსლით, რომელიც ცვლის შავს აღდგომის უწყების დროს. სწორად გაგებული ეს მსახურება არის პასექის სრული კატეხიზმო.

ჩვენ მრავალი მაგალითის მოყვანა შეგვეძლო, მაგრამ ნათქვამიც საკმარისად ცხადყოფს, რომ ღვთისმსახურების დროს განსწავლა, ე. წ. ლიტურგიული კატეხიზაცია – ძველი ეკლესიის უბრალოდ საინტერესო ჩვეულება კი არა, არამედ რელიგიური სწავლების ტრადიციული მეთოდია, ეკლესიის ბუნებისა და სულიერი “განათლების” მისეული გაგების ორგანული ნაწილი.





მთელი სტატია იხილეთ აქ:

http://betlemi.ge/journal/15/15_5.htm

......................


დღეს გავაგრძელებ ლიტურგიკული მასალების შემოკრებას, ამჟამად ინტერენეტ მონაცემებს დავეყრდნობით, ძალიან ბევრი მასალებია:

ეს მართლმადიდებლური ლიტურგიკული ტექსტებია ბევრ ევროპულ ენაზე



Orthodox Liturgical Texts

And Resources







Ø The Reader Service Horologion: containing the services of Typika, the Hours, Vespers, Matins, the All-Night Vigil, Small Compline, Great Compline, The Midnight Office, the Moleben, and instructions on how to do Reader Services.



Ø Horologion Texts in Word Format



Ø Rubrics for upcoming Vigils



Ø The Variable portions of Typika



Ø The Variable portions of the Divine Liturgy



Ø Online Liturgical Resources: A comprehensive collection of links to online liturgical material in English.



Ø Katavasiae for the Seasons of the Year



Ø Orthodox Musical Resources



Ø Practical Tips on building a Liturgical Library



Ø Akathists and Canons



Ø Various Private Prayers



Ø The Ustav List: A Discussion Group for Liturgical questions (which counts among its participants some real liturgical experts)



Ø The Typikon List: a different list of similar scope.



Ø Alaskan Languages: Aleut, Alutiiq, Tlingit, & Yup’ik



Ø Albanian Orthodox texts on-line (both liturgical and non-liturgical)



Ø Chinese Orthodox texts on-line (both liturgical and non-liturgical)



Ø Liturgy in Danish



Ø Services and Prayers in French



Ø Services, Prayers, and the Bible in Greek



Ø Services and Prayers in Italian



Ø Services and Prayers in Japanese



Ø Services and Prayers in Portuguese



Ø Services and Prayers in Romanian



Ø Services and Prayers in Slavonic



Ø Services and Prayers in Spanish



Ø Services and Prayers in Swedish


http://pages.prodigy.net/frjohnwhiteford/services.htm

საღვთისმსახურო ტექსტები

Чин молебных пений. Дополнительный Требник. Издание Свято-Успенского Псково-Печерского монастыря, 1994.

ВОИНСКИЙ ТРЕБНИК

ეს საკმაოდ საინტერესო რუსული საღვთისმსახურო ლოცვებია:

http://www.typikon.ru/texts.htm


ეს კი ძალიან დიდი ბიბლიოთეკაა


http://www.typikon.ru/liturgic.htm


ЛИТУРГИКА

Схиархимандрит Иоанн (Маслов)

Избранные статьи (html-файл в RAR-архиве 32 Кб).

Божественная Литургия, ее смысл и назначение
Божественная Литургия (Опыт изъяснения начального возгласа и мирной ектении)
Тайны жизни и смерти (Размышления о путях земной и загробной жизни христианина)
Литургика. Конспект лекций для 1-го класса МДС (Документ Word в ZIP-архиве 96 Кб).

Учебное пособие по Литургике для 2-го класса Семинарии (Документ Word в ZIP-архиве 142 Кб).

Учебное пособие по Литургике для 2-го класса Семинарии (html-файл в RAR-архиве 103 Кб).

Конспект по Литургике для 3-го класса Семинарии (Документ Word в ZIP-архиве 175 Кб).

Конспект по Литургике для 3-го класса Семинарии (другой вариант) (Документ Word в RAR-архиве 192 Кб).

Епископ Афанасий (Сахаров)

О поминовении усопших по уставу Православной Церкви (RAR-архив 255 Кб).

Указания при Архиерейском Служении (Документ Word в RAR-архиве 56 Кб).

Священник Николай Балашов

Развитие литургической культуры: богословские и пастырские аспекты (html 35 Кб).

Протопресвитер Александр Шмеман

Символы и символизм византийской литургии: Литургические символы и их богословское истолкование (html 28 Кб).

Литургия и эсхатология (html-файл в RAR-архиве 11 Кб).

Богословие и богослужение (html-файл 41 Кб).

Сия есть благословенная суббота. Об утрени Великой субботы (html-документ 20 Кб).

Рождественское богослужение Православной Церкви (html-документ 7 Кб).

Пост и Литургия. Заметки по литургическому богословию (html-документ 21 Кб).

Таинство и символ (html-документ 32 Кб).

Святая святым. Некоторые замечания о причащении Святых Тайн (html-документ 62 Кб).

Евхаристия (RAR-архив 208 Кб).

Диакон Всеволод Чаплин

Катехизация через богослужение. Неиспользованные возможности (Документ Word 18 Кб).

Профессор Архимандрит Киприан (Керн)

Евхаристия (Документ Word в RAR-архиве 415 Кб).

"Взгляните на лилии полевые..." Курс лекций по литургическому богословию (Документ Word в RAR-архиве 149 Кб).

Прп. Никодим Святогорец, свт. Макарий Коринфский

Книга душеполезнейшая о непрестанном причащении Святых Христовых Таин (html-файл в RAR-архиве 58 Кб).

Храм, Обряды, Богослужения (Документ Word в RAR-архиве 231 Кб).

Руководство для иподиакона (RAR-архив 19 Кб).

Архиепископ Василий Кривошеин

Некоторые богослужебные особенности у греков и русских и их значение (html-файл в RAR-архиве 20 Кб).

Иеромонах Михаил (Тахи-Заде)

Литургика (Документ Word в RAR-архиве 288 Кб).

Архиепископ Аверкий

Литургика. Части 1-3 (html-файл в RAR-архиве 172 Кб).

Литургика. Части 4-5 (html-файл в RAR-архиве 106 Кб).

М.С. Красовицкая

Литургика (html-файл в RAR-архиве 209 Кб).

О. В. Венцель

Таблица определения знака службы по Минее (Документ Word 38 Кб).

Протопресвитер Иоанн Мейендорф

Литургия или Введение в духовность Византии (html-файл 30 Кб).

Время Великой субботы (html-файл 25 Кб).

Епископ Вениамин (Милов)

Чтения по литургическому богословию (RAR-архив 208 Кб).

Иерей Анатолий Трепачко

Мироварение (историко-литургический очерк) (html-файл 25 Кб).

Н.Д.Успенский, проф. Ленинградской Духовной Академии

Богослyжебные отпyсты (Документ Word в RAR-архиве 24 Кб).

Православная вечерня (историко-литургический очерк) (Документ Word в RAR-архиве 90 Кб).

С.А.Ванюков (ПСТБИ)

Богослужебные отпусты (PDF-документ в RAR-архиве 160 Кб).

А.Н.Георгиевский, доцент Московской Духовной Академии

Пасхальное богослужение (Документ Word в RAR-архиве 15 Кб).

О церковном календаре (Документ Word в RAR-архиве 13 Кб).

Протоиерей Борис Пивоваров, магистр богословия

Божественная Евхаристия как основа духовной жизни и залог спасения (html-документ 56 Кб).

А. Пентковский, преподаватель МДА

Литургические реформы в истории Русской Церкви и их характерные особенности (Документ Word в ZIP-архиве 18 Кб).

Студийский устав и уставы студийской традиции (Документ Word в RAR-архиве 32 Кб).

Константинопольский и иерусалимский богослужебные уставы (Документ Word в RAR-архиве 23 Кб).

Ю. И. Рубан, канд. ист. наук

Проблемы и задачи российской литургики (предварительные замечания) (html-документ 23 Кб).

Краткий устав-схема Всенощного бдения (html-домумент 28 Кб).

Игумен Софроний (Смук)

Божественная Литургия Преждеосвященных Даров (Документ Word 25 Кб).

Лекции по литургике для 1-го класса семинарии (конспект) (СПбДАиС) (Документ Word в RAR-архиве 264 Кб).

Лекции по литургике для 2-го класса семинарии (СПбДАиС) (html-документ в RAR-архиве 43 Кб).

Лекции по литургике для 2-го класса семинарии в таблицах (СПбДАиС) (html-документ в RAR-архиве 17 Кб).

Лекции по литургике для 2-го класса семинарии (СПбДАиС) (Документ Word в RAR-архиве 271 Кб).

Материалы к экзамену по предмету: "Литургика" для 2-го класса семинарии (Документ Word в RAR-архиве 52 Кб).

Б. Сове

Евхаристия в древней Церкви и современная практика (Документ Word в RAR-архиве 40 Кб).

Профессор протоиерей Василий Стоиков

Литургическое богословие (доклад) (html-документ 70 Кб).

Таблица-схема "Устав богослужений времени пения Октоиха" (JPG-файл 140 Кб).

Петрос Василиадис

Таинство покаяния (html-файл 16 Кб).

М. Скабалланович

Практическая осуществимость всего устава всенощной (глава из книги "Толковый типикон") (Документ Word в ZIP-архиве 11 Кб).

Виктор Алымов

Лекции по исторической литургике (RAR-архив 370 Кб).

М.С.Желтов

Архиерейское богослужение (статья из Православной энциклопедии) (html-документ 26 Кб).

Желтов Михаил, диакон

Водоосвящение // Православная Энциклопедия. М., 2005. Т. 9. (PDF 127 Кб.).

Встреча архиерея // Православная Энциклопедия. М., 2005. Т. 9. (PDF 90 Кб.).



Протоиерей Владимир Воробьев

Введение в литургическое предание Православной Церкви (курс лекций в ПСТБИ) (Документ Word в RAR-архиве 250 Кб).

Иеродиакон Константин (Островский)

Последование архиерейских богослужений. Практика московской епархии (Документ Word в RAR-архиве 30 Кб).

Священник Петр Иванов

Великое освящение храма (Документ Word в RAR-архиве 19 Кб).

Таинство Елеосвящения (Соборования) (Документ Word в RAR-архиве 23 Кб).

Практическое пособие к совершению Вечерни, Утрени и Божественной Литургии в академическом храме МДАиС (Документ Word в RAR-архиве 33 Кб).

Конспект лекций по литургике для 1-го класса МДС (Документ Word в RAR-архиве 91 Кб).

Конспект лекций по литургике для 1-го класса МДС (фрагмент о Божественной Литургии) (Документ Word в RAR-архиве 30 Кб).


Богослужебные схемы (Документ Word в RAR-архиве 187 Кб).

Чинопоследование Литургии Преждеосвященных Даров.Чин поклонения Кресту в неделю Крестопоклонную Великого Поста. О поклонах. Чинопоследование в праздник Воздвижения Креста Господня. Избранные чинопоследования и молитвы (Документ Word в RAR-архиве 25 Кб).

Обзорная лекция по Литургике для 1 класса Московской Духовной Семинарии (Документ Word в RAR-архиве 12 Кб).

Обзорная лекция по Литургике для 3 класса Московской Духовной Семинарии (Документ Word в RAR-архиве 12 Кб).

Обязанности пономарей Покровского Академического храма (Документ Word в RAR-архиве 9 Кб).

Чинопоследование литургии Преждеосвященных Даров (Документ Word в RAR-архиве 31 Кб).

Иеромонах Корнилий (Аношин).

ПРАКТИЧЕСКИЙ ПОРЯДОК ПРАВОСЛАВНОГО БОГОСЛУЖЕНИЯ (PDF-документ 645 Кб).

УСТАВ ЦЕРКОВНОГО ЗВОНА (PDF-документ 298 Кб). В Уставе церковного звона описываются средства и виды канонических звонов. Особое внимание уделено церковному звону при богослужениях суточного, недельного и годичного кругов и при совершении таинств и треб. В приложении приводится Чин благословения кампана, сиесть колокола или звона, некоторые псалмы и молитвы, а также практические рекомендации по сохранению колоколов и бил.

В ПОМОЩЬ ЗВОНАРЮ (PDF 415 Кб.) Сборник статей Н.И.Завьялова (муз. рук. группы звонарй Храма Христа Спасителя г. Москва) об уставных звонах, технике колокольного звона, статья И.В.Коновалова о конструкции колокольни и звучании колоколов.

ПРАКТИЧЕСКОЕ РУКОВОДСТВО ПРИ СОВЕРШЕНИИ ПРИХОДСКИХ ТРЕБ (PDF 568 Кб.) Составитель свящ. Н.Сильченков. Напечатано в 1994 г. по изданию 1888 г. Содержит практические советы по совершению треб, общие церковные и гражданские постановления, относящиеся к приходским требоисполнениям. Многие из них актуальны и до настоящего времени.



Гермоген Иванович Шиманский.

ЛИТУРГИКА: ТАИНСТВА И ОБРЯДЫ (PDF-документ 555 Кб). Учебник по литургике. Автор данной книги – Гермоген Иванович Шиманский (1915-1970), ученик известного литургиста, профессора Киевской Духовной Академии М.Н. Скабаллановича. В книге изложены чинопоследования обрядов и Таинств Русской Православной Церкви, с их догматическим, историческим и практическим толкованием. Труд отличается исключительной четкостью и точностью, при краткости изложения.Предлагаемый вниманию читателей учебник литургики можно назвать классическим. Классическим и по содержанию, поскольку он основан на чистом источнике духовного опыта: святоотеческом богословии и богослужебном уставе Православной Церкви. Классическим и по методике изложения. Это результат многолетней личной практики, приобретенной в опыте участия в богослужении и проверенной в течение ряда лет преподаванием в духовных учебных заведениях. Глубокое повседневное участие в совершении богослужения стало не только основой кандидатского сочинения Шиманского, но и созданных им позднее учебников для духовных школ. Издание рекомендуется как студентам духовных учебных заведений Русской Православной Церкви, так и всем, кто искренне интересуется Церковным Богослужебным Уставом, особенностями русского православного богослужения.



Архимандрит Гавриил.

РУКОВОДСТВО ПО ЛИТУРГИКЕ ИЛИ НАУКА О ПРАВОСЛАВНОМ БОГОСЛУЖЕНИИ (DJVU 14,82 Мб). Составлено применительно к программе, изданной учебным комитетом для учеников Духовных Семинарий. Репринт с издания 1886 г. 590 страниц. Учебное пособие о богослужении Православной церкви. О составных частях богослужения, символических действиях, лицах, совершающих богослужение, о священных местах, иконах, священных одеждах. О различных видах церковного богослужения, о Литургии.



Булгаков С. В.

НАСТОЛЬНАЯ КНИГА ДЛЯ СВЯЩЕННО-ЦЕРКОВНО-СЛУЖИТЕЛЕЙ. (DJVU 67 Мб). (Сборник сведений, касающихся преимущественно практической деятельности отечественного духовенства) . 1794 стр. Репринтное издание 1993 г. с издания 1913 г. Включает в себя несколько отделов, освещающих различные стороны православного богослужения: Отдел церконо-календарный, с практическими указаниями особенностей тех или иных богослужебных дней года; отдел церковно-практический, описывающий порядок рядовых церковных служб - суточного, седмичного, годового круга; таблицы рядовых служб с примечаниями; объяснение церковно-приходских треб и других священнодействий и чинопоследований; отдел историко-статистический, содержащий сведения о важнейших исторических событиях и деятелях как светских, так и церковных; также имеются краткие сведения о различных ересях, сектах, расколах и учений, противоречащих православию в частности, и христианству вообще; сведения о римо-католической церкви; о соборах - Вселенских, поместных и соборах католической церкви.



Архиепископ Вениамин, Нижегородский и Арзамасский

НОВАЯ СКРИЖАЛЬ, ИЛИ ОБЪЯСНЕНИЕ О ЦЕРКВИ, ЛИТУРГИИ И ВСЕХ СЛУЖБАХ И УТВАРЯХ ЦЕРКОВНЫХ. (DJVU 4,3 Мб). Новонабранное 18-е издание 1999 г. 309 стр. Состоит из четырех частей. В первой упоминается о церкви вообще, о всех частях ее и о всех вещах и утварях к ней принадлежащих, и проч.; во второй - о службах, положенных в священническом Служебнике, и о постах; в третьей - о хиротониях, основании храмов и освящении храмов и антиминсов; в четвертой - о молитвах и последованиях, содержащихся в Требнике.



Дмитревский И. И.

ИСТОРИЧЕСКОЕ, ДОГМАТИЧЕСКОЕ И ТАИНСТВЕННОЕ ИЗЪЯСНЕНИЕ БОЖЕСТВЕННОЙ ЛИТУРГИИ. (DJVU 12,4 Мб). Репринт с издания 1897 г. 428 стр. Основано на Священном Писании, Правилах Вселенских и Поместных соборов, и на писании св. отцев Церкви. С приложением "Книги о храме" Симеона, митрополита Солунского.

Голубцов А. П.

ИЗ ЧТЕНИЙ ПО ЦЕРКОВНОЙ АРХЕОЛОГИИ. ЛИТУРГИКА. (DJVU 8,09 Мб). Репринт с издания 1918 г. 290 стр.

Протоиерей Константин Никольский.

ПОСОБИЕ К ИЗУЧЕНИЮ УСТАВА БОГОСЛУЖЕНИЯ ПРАВОСЛАВНОЙ ЦЕРКВИ. (DJVU 36 Мб). Репринт с 7-го издания 1907 г. 894 стр.

НАСТОЛЬНАЯ КНИГА СВЯЩЕННОСЛУЖИТЕЛЯ. Том 1(PDF 1,90 Мб.) В книге не делается попытки полного и всестороннего освещения современного состояния литургической науки, так как назначение ее иное – дать практическое руководство священно-церковнослужителям, так необходимое в их церковном служении. В соответствии с этим предлагаемая книга содержит лишь краткие очерки истории Церковного устава, истории создания и назначения богослужебных книг Православной Церкви, в основном же посвящена Уставу соединения церковных служб, чинопоследо-ваниям всенощного бдения и Божественной литургии, с указаниями для священно-церковнослужителей при архиерейском служении, а также подробное описание места и роли богослужения в жизни Православной Церкви . 2-е изд. 1992 г. 630 стр.

НАСТОЛЬНАЯ КНИГА СВЯЩЕННОСЛУЖИТЕЛЯ. Том 4(PDF 2,52 Мб.) Четвертый том "Настольной книги священнослужителя" по содержанию основных своих разделов примыкает к первому (литургическому) тому, являясь его продолжением, содержащим руководство по совершению частного богослужения и служб Триодей постной и цветной.

НАСТОЛЬНАЯ КНИГА СВЯЩЕННИКА. Разрешение недоуменных вопросов из пастырской практики(PDF 622 Кб.) Настоящий справочник составлен редакцией общероссийского журнала «Руководство для сельских пастырей» по материалам собственных публикаций с добавлением сведений, заимствованных из православной периодической печати. Выпуская настоящий «Сборник решений недоуменных вопросов из пастырской практики», редакция имеет в виду дать пастырям, особенно молодым, справочную книгу, в которой они могли бы найти руководственные указания в различных затруднительных случаях своей богослужебной практики, не предусмотренных церковным уставом и канонами или не ясно в них определенных и потому требующих толкования. Выпущен в 1903 г. 144 стр.

ПРАВОСЛАВНОЕ БОГОСЛУЖЕНИЕ. Практическое руководство для клириков и мирян. В 2-х частях. Часть II.(PDF 357 Кб.) 2-ая часть руководства посвящена богослужению седмичных дней. Автор-составитель А.С.Кашкин.

БОГОСЛОВИЕ И БИБЛЕИСТИКА



Епископ Кассиан (Безобразов). Христос и первое христианское поколение. Скачать RAR-архив 522 Кб.

Историческое введение в эпоху первохристианства. В основе этой книги лежит курс лекций, читавшихся студентам Православного Богословского Ин-ститута в Париже, начиная с 1935 - 1936-го учебного года. Научный курс Священного Писания Нового Завета, включавший Введение в изучение новозаветных книг и их толкование.

При сканировании использован греческий шрифт Greek, который находится в архиве с книгой. К сожалению, в греческих словах имеются ошибки в надстрочных диакретических знаках.


--------------------------------------------------------------------------------

АПОЛОГЕТИКА

Встань за Веру, Русская земля! Библейские истины против лукавых сектантских обольщений. Составил протоиерей Александр Игнатов


აქ კი ასევე ტიპიკონებია

Богослужебные тексты

http://www.liturgy.ru/nav/liturg/proskom/prosk1.php

ზემოთ მოყვანილი დიდი სიიდან, ნელნელა გადმოვიტანთ ჩვენს ბიბლიოთეკაში, ისე რომ გადმოქაჩვა უფრო ადვილი გახდეს და ჩვენი ბიბლიოთეკის ნაწილიც შეადგენდეს...
ისე კი დაუკვირდით, აქ ძალიან ბევრი ინფორმაციაა, მარტო ლექცები რად ღირს, ან ღვთისმსახურის სამაგიდო წიგნი?
შემდგომში შემოკრებას გავაგრძელებ,
იხარეთ;
კაიროსი!



პ.ს.

შემდგომ ნაბიჯად ვფიქრობ კარგი იქნება ავირჩიოთ რომელიმე წიგნი და გავარჩიოთ...

აბა ხომ კითხულობთ?



პირდაპირი გადმოქაჩვა

НАСТОЛЬНАЯ КНИГА СВЯЩЕННОСЛУЖИТЕЛЯ. Том 1

http://www.typikon.ru/books/1_vol.pdf

НАСТОЛЬНАЯ КНИГА СВЯЩЕННОСЛУЖИТЕЛЯ. Том 4

http://www.typikon.ru/books/4_vol.pdf

НАСТОЛЬНАЯ КНИГА СВЯЩЕННИКА

http://www.typikon.ru/books/nastkniga.pdf

ПРАВОСЛАВНОЕ БОГОСЛУЖЕНИЕ

http://www.typikon.ru/books/kashkin.pdf