მართლმადიდებელი ეკლესიები, ავტოკეფალური და ავტონომიური პარამეტრები

[კანონისტი]

აქ განვიხილოთ მსოფლიოს მართლმადიდებელ ეკლესიათა დიპტიქთან დაკავშირებული საკითხები

მსოფლიოში ამჟამად არის 15 ავტოკეფალური და 4 ავტონომიური ეკლესია. ამასთან, რამდენიმე თვითგამოცხადებული ავტოკეფალური, ავტონომიური და სქიზმატური ეკლესიები

ძირითადი სადავო საკითხებია:
- ავტოკეფალია/ავტონომია
- სამეთაურო ტიტული
- საგამგებლო ტერიტორია
- ე.წ. სრული უფლებამოსილება (12 მღვდელმთავარი სინოდში, მირონის მოხარშვის უფლება)
- საღვთისმსახურო ენა და ეროვნული საკითხი (განსაკუთრებით ბერძნულენოვან საპატრიარქოებში)


P.S. ეს თემა ეძღვნება mnate-ს განსაკუთრებულ ინტერესს ამ საკითხისადმი

[მნათე]

ეზოთერიას ვერ ვიტან ვერც მესიანიზმს

მაგრამ ფილადელფიის ეკლესიასა და კათალიკოსზე რას იტყვით?

[Sotiris]

მაგრამ ფილადელფიის ეკლესიასა და კათალიკოსზე რას იტყვით?

ფილადელფიის ეკლესიაზე ზედმეტად პირდაპირი განმარტებაა ჩემის აზრით, იოანეს გამოცხადებაში ალეგორიული სახითაა საუბარი. პრინციპულად შეუძლებელი კი არ არის, უბრალოდ ჩვენ არ შეგვიძლია ზუსტად ვიცოდეთ რაზეა საუბარი. აბა ვთქვათ წმ. ანდრია კესარიელი სად წერს ასეთ რამეებს თავის კომენტარში? მაგალითად ბ-ნი გაიოზის მიერ (ისე რა გვარია?) რომის გათანაბრება ეფესოს ეკლესიასთან მგონი უაზრობაა, რადგან თვით გამოცხადების ტექსტიც და წმ. ანდრიას კომენტარიც ასეთ რამეს გვეუბნება:

---------
მოციქულისაჲ. ანგელოზსა ეფესოჲსა ეკლესიისასა არქუ, ვითარმედ: ამას იტყჳს, რომელსა უპყრიან შჳდნი იგი ვარსკულავნი მარჯუენესა მისსა, რომელი-იგი ვალს შჳდთა მათ სასანთლეთა შორის ოქროჲსათა: ვიცნი საქმენი შენნი და შრომაჲ შენი და მოთმინებაჲ შენი და ვითარმედ ვერ ძალ-გიც ტჳრთვად უკეთურთა მათ და გამოსცადენ იგინი, რომელნი იტყჳან თავთა თჳსთა მოციქულად, და არა არიან, და ჰპოვენ იგინი მტყუვარ. და მოთმინებაჲ გაქუს და იტჳრთე სახელისა ჩემისათჳს და არა დაშუერ. არამედ მაქუს შენდა მომართ, რამეთუ სიყუარული იგი შენი პირველი დაუტევე, მოიჴსენებდ, უკუეთუ სადაჲთ დაეცი, და შეინანე და პირველნივე საქმენი ქმნენ.

თარგმანი. აქნა საქმენი იგი მის ეკლესიისანი ყოველნი, ხოლო ერთისათჳს საქმისა ოდენ აბრალა. რამეთუ გონებაჲ და შრომაჲ მისი და სარწმუნოებისათჳს მოთმინებაჲ და უკეთურთაგან უცხო-ყოფაჲ და რამეთუ არა ყოვლისა სულისაჲ ჰრწმენა და გამოცადნა ცრუ-მოციქულნი იგი და ცნა ტყუვილი მათი და გარე-მოაქცინა. ესე ყოველი აქო. და კუალად, რამეთუ საქმენი იგი უკეთურთა ნიკოლაელთანი სძულდეს. ხოლო აბრალა ამისთჳს, რამეთუ ძმათა მიმართ სიყუარული და ქველის-საქმჱ მისი განაგრილა, რომლისათჳსცა ეტყჳს.

მოციქულისაჲ. პირველნივე საქმენი ქმნენ; უკუეთუ არა, მოვალ ადრე და აღვძრა სასანთლჱ შენი ადგილისაგან თჳსისა, უკუეთუ არა შეინანთ. არამედ ესე გაქუს, რამეთუ გძულან საქმენი იგი ნიკოლაელთანი, რომელნი-იგი მე მძულან.

თარგმანი. აღძრვაჲ სასანთლისაჲ არს, რაჟამს შიშუელ იქმნას ეკლესიაჲ მადლისაგან ღმრთისა, რომელი ჰფარავნ მას. ხოლო საქმენი იგი ნიკოლაელთანი თუ ვითარ საძაგელ არიან ღმრთჲსა, ცნას, უკუეთუ ვინ პოვოს საძაგელი იგი მათი წვალებაჲ.
-----------

ე.ი. ეფესოს ეკლესიას ბრალად ედება მხოლოდ სიყვარულის განელება ძმათა მიმართ (ვინ იცის, იქნებ ქედმაღლური დამოკიდებულება სხვათა მიმართ?) და ქველისსაქმეზე ხელის აღება, დანარჩენი საქმეები კი მაცხოვარმა შეუქო, როგორც წმ. ანდრიაც გვიხსნის (აქნა საქმენი იგი მის ეკლესიისანი ყოველნი, ხოლო ერთისათჳს საქმისა ოდენ აბრალა. რამეთუ გონებაჲ და შრომაჲ მისი და სარწმუნოებისათჳს მოთმინებაჲ და უკეთურთაგან უცხო-ყოფაჲ და რამეთუ არა ყოვლისა სულისაჲ ჰრწმენა და გამოცადნა ცრუ-მოციქულნი იგი და ცნა ტყუვილი მათი და გარე-მოაქცინა, ესე ყოველი აქო. და კუალად, რამეთუ საქმენი იგი უკეთურთა ნიკოლაელთანი სძულდეს. ხოლო აბრალა ამისთჳს, რამეთუ ძმათა მიმართ სიყუარული და ქველის-საქმჱ მისი განაგრილა). ახლა რომი დოგმატური თვალსაზრისით რა საქებია, არ გამაკვირვო გამოცხადებაში კი ცრუ-მოციქულთა არშეწყნარებაზეა საუბარი და ნიკოლაელთა წვალების არმიღებაზე (რაშიც ზოგადად წვალება უნდა ვიგულისხმოთ ალბათ). და თუ რომი ეფესო არ არის, მაშინ ბ-ნი გაიოზის აზრით როგორ გამოდის საქართველო ფილადელფიის ეკლესია? და თან მარტო შვიდი ადგილობრივი ეკლესია გვაქვს მართლმადიდებლებს? ან თუ რომს ვრთავთ, ბარემ სომხებიც ჩავრთოთ