წმინდა თეკლას დედათა მონასტერი პარამეტრები

[ზებედე]

გადაიწერეთ ვიდეო აქედან


წმ. თეკლას დედათა მონასტერი მდებარეობს თბილისიდან 35 კმ. მოშორებით-ბევრეთში, მონასტრის წინამძღვარი გახლავთ დეკანოზი თეიმურაზ ჩაჩიბაია

[athos]

რაც შეეხება არქიტექტურას, მე მგონი თუ არ ვცდები (თუ მეშლება შემისწორეთ) ყველაზე ძველი ქართული მონასტერი რომელსაც საყოფაცხოვრებო ნაგებობებიც შენარჩუნებული აქვს არის ივერონი. ის თავისი არქიტექტურით ქართული კულტურის ისეთივე ნაწილია, როგორც დანარჩენები. მე მგონი ათონი უნივერსალურია და ის არ ეკუთვნის რომელიმე ერს. საათის გადაწევა დაღამებისას ასევე ათონური (და არა ბერძნული) უძველესი ტრადიციაა, და დარწმუნებული ვარ ჩვენი ათონელი მამებიც ასევე იქცეოდნენ. სარეკელი დანამდვილებით ვიცი სერბებს და რუმინელებსაც აქვთ, რაც შეეხება სტასიდებს, მაშინ საჭიროა გამოკვლევა იყო თუ არა სტასიდები ივერონში ბერძნების მოსვლამდე თუ მათ მოიტანეს და გამოკვლევის დამთავრებამდე არ უნდა მივაკუთვნოდ ბერძნულ ტრადიციას.
სხვა კიდევ რა ვიცი რა დაინახეთ "ბერძნული". უმშვენიერესი მონასტერია.

[Sotiris]

საათის გადაწევა დაღამებისას ასევე ათონური (და არა ბერძნული) უძველესი ტრადიციაა, და დარწმუნებული ვარ ჩვენი ათონელი მამებიც ასევე იქცეოდნენ.

ძველად დროის ათვლა ცოტა სხვანაირად მიდიოდა, ახლანდელი ათონური წესი ერთგვარად "ტემპერირებულია", თუმცა იმასთან განუზომლად ახლოსაა, რასაც ტიპიკონი მოითხოვს, ვიდრე მთელი წლის მანძილზე იგივე მწუხრის ლოცვის მუდმივად "სამოქალაქო დროით" 5 საათზე დაწყება.

სარეკელი დანამდვილებით ვიცი სერბებს და რუმინელებსაც აქვთ

საბაწმიდურ ტიპიკონს თუ ნახავთ (შიომღვიმის მონასტრის ტიპიკონი გამოცემული აქვს ე. კოჭლამაზაშვილს), იქ არანაირ ზარებზე საუბარი არ არის. ჩვენს კურთხევანში ახლაცაა სარეკელის კურთხევის ლოცვა, თუმცა დროთა სიავის გამო სარეკელი გაქრა საქართველოს ეკლესია-მონასტრებიდან. სხვათა შორის ამ ათიოდე წლის წინ როდესაც მამა თეიმურაზმა და სხვა მღვდლებმა დაბალყელიანი ფილონების ტარება დაიწყეს, ამას დიდი მითქმა-მოთქმა და დრტვინვა მოყვა, ზოგმა უცხო ტრადიციის შემოტანად მიიჩნია, არადა თუ მამა თეიმურაზის ანტიფონური გალობის შესახებ დაწერილ წიგნს ჩახედავთ, რამდენადაც მახსოვს იქ ნახსენებია, რომ დაბალყელიანი ქართული ფილონები დაცული არის ხელოვნების მუზეუმში. ახლა რუსულ მაღალყელიან ფილონს თითქმის არავინ ატარებს. ასევე დიდი მითქმა-მოთქმა გამოიწვია იმან, რომ მოძღვრების ერთი ჯგუფი აღსარების მიღებისას თავადაც ზის და აღმსარებელიც ზის, ეს უცხო ტრადიციად გამოცხადდა. არადა ეფთვიმე მთაწმიდელის მცირე სჯულისკანონს თუ ჩახედავს კაცი, იქ სწორედ ეს არის ნათქვამი. ასეთი წვრილმანი დეტალი ძალზედ ბევრია, მათგან კი სამწუხაროდ ნეგატიური ფონი იქმნება.

რაც შეეხება სტასიდებს, მაშინ საჭიროა გამოკვლევა იყო თუ არა სტასიდები ივერონში ბერძნების მოსვლამდე თუ მათ მოიტანეს

სტასიდები არაერთგზის იხსენება სხვადასხვა ბერძნულ ტიპიკონსა და სხვა წიგნში. რამდენად იყო დამახასიათებელი იგი საქართველოს ეკლესიისთვის, ძნელი სათქმელია, თუმცა აი დასაჯდომები რომ იყო ქართულ მონასტრებში, ეს უეჭველია (არ ვიცი მიგიქცევიათ ყურადღება თუ არა, მაგრამ ბევრ ძვ. ეკლესიაში ახლაცაა შემორჩენილი მაგალითად ეკლესიის კედლებს გასწვრივ ქვის დაბალი დასაჯდომები). რა უპირატესობა აქვს სტასიდას? მასზე შეიძლება როგორც დაჯდომა, ასევე დაყრდნობა, გარდა ამისა მლოცველებს ხელს არ უშლის ლოცვისას, ე.ი. მეტანიების აღსრულებისას არაა მისი გაწევა საჭირო, ნაკლებ ადგილს იკავებს, რადგან შესაძლებელია მისი აკეცვა, ინდივიდუალურია და არ გაიძულებს შენს გვერდით მჯდომს შეეხო და ა.შ. ასევე მნიშვნელოვანია ის, რომ მას გააჩნია საერო დასაჯდომელისგან სრულიად განსხვავებული ფორმა, ე.ი. გამიჯნულია საერო და საეკლესიო ტრადიციები. ჩვენს ეკლესიებში ახლა რა დასაჯდომლებს არ ნახავს კაცი, მახვშის სკამიდან დაწყებული ტახტრევანით დამთავრებული, ისეთი მრავალფეროვნებაა, კაცს გიკვირს. არადა ეკლესიისთვის შესაფერისი ამ სკამებიდან რამდენია? ამიტომ სტასიდის შემოღებაში კრიმინალური და ქართული ეკლესიის ტრადიციის დამაკნინებელი არაფერია (მასე გიორგი მთაწმიდელიც კრიმინალი უნდა იყოს, ათონური სვინაქსარი რომ თარგმნა, რომელმაც ჩვენგან ძვ. იერუსალიმური საღმრთისმეტყველო წესი საბოლოოდ გამოდევნა, სანამ, საბაწმიდური ტიპიკონით არ შეიცვალა თვითონაც). მითუფრო ვგონებ სადღაც მოვკარი კიდეც თვალი სხვაგან (მგონი მეუფე ზენონს არ უნდა ქონდეს უარყოფითი დამოკიდებულება მის მიმართ). სტასიდა მარტო ბერძნებს კი არა აქვთ, კიევის ლავრაშიც მინახავს ერთ ეკლესიაში.