ღვთიური და ადამიანური წილი ცხონებაში პარამეტრები

[მნათე]

სანამ უშუალოდ სათქმელზე გადავიდოდე, მეტად დამაფიქრებელ სახარებისეულ ციტატას შემოგთავაზებთ:

"ღმერთი იქმს თქვენში სურვილსაც და მოქმედებასაც თავისი სათნოებით" (ფილ. 2, 12-13)

ალბათ ყველას მოგისმენიათ არაჩვეულებრივი საგალობელი "დავიღალე" რომელიც საკუთარ დაღლილობაში მოუხმობს ქრისტეს, ეს გალობა იმ გაკოტრებული ადამიანისაა, ვინც აღმოაჩინა, რომ საკუთარი ძალებით არ შეუძლია ქრისტესთან მისვლა, ვინც შეიცნო ადამიანური მოქმედებებისა და შესაძლებლობების უსუსურობა სრულყოფის გზაზე და დაბეჩავებულს აღმოხდა - არაფერი შემიძლია, მოდი ჩემთან იესო...

მაგრამ ძალიან უცნაურია, ერთის მხრივ ჩვენ გვევალება სრულყოფა, და რახან გვევალება ე.ი გარკვეული სახის მოქმედებაც გვაქვს შესასრულებელ;"შიშით და ძრწოლით იღვაწეთ თქვენს სახსნელად"; "აღძარით და მიიტაცეთ ღვთთის სასუფეველი" მაგრამ რა არის ჩემი გასაკეთებელი, თუ ყოველივე რაც "ჩემია" სინამდვილეში ეკუთვნის ღმერთს?

თუ ადამიანს სურვილი მიეცით, მოქმედებაც თავისი სათნოებით, გზაზეც გაიყვანეთ და სახლშიც დააბინავეთ, სახნისიც მიეცით და სამკალიც განა გვქნება იმის თქმის საფუძველი, რომ მანაც გააკეთა რაღაც?

ჩვენს გონებაში ღმერთი და ადამიანი ერთდროულად მუშაობს, რას აკეთებს თითოეული მათგანი?

[თათარაშვილი]

მაგრამ აქ უკვე ღვთის სამართალი გამოუცნობი რჩება, ის ქმნის არსებას, ის ქმნის ნებას, მან იცის რას მოიმოქმედებს ხსენებული სუბიექტი. სად მდებარეობს ადამიანის თავისუფალი ნება?

კი უფალმა იცის ყოველივე, მაგრამ ეს ხელს არ უშლის და არც ხელს არ უწყობს ადამიანის არჩევანს. ღმერთი ჩვენს არჩევანში რომ ერეოდეს, გამოდის რომ ჩვენ არა დამოუკიდებელი, თვითმყოფადი და თავისუფალი ადამიანები ვართ არამედ დეტერმინიზირებული. ჩვენ ჩვენი ნება და არჩევანი თუ არ გამოვიყენეთ ისე როგორც ჩვენ გადავწყვეტთ, ანუ თუ იმას არ გამოვიყენებთ რაც უფალმა გვიბოძა, მაშინ გამოვა რომ ჩვენ არ ვართ დამოუკიდებელნი... თავისუფლება ღვთიური მოვლენაა რომელიც უფალმა ადამიანებსაც გვიბოძა.

მე ხომ უამრავი რამით ვარ გარემოცული, გავლენა, ფსიქოლოგია, გარემოებები, რომლებიც ხშირად ჩემს საქციელს განაპირობებენ მაგრამ უპირისპირდებიან ჩემსავე ნებას... სად არის ის ხმა, რომელიც იძახის - ეს სწორია, ეს არასწორია... ან რა ღაღადებს მასში? ერთი სიტყვით, რა ვარ მე, რთული ქიმიური პროცესის უკან მდგარი ტრანსცენდენტული ხატება, რომლის ნებაც მდებარეობს სად? სინდისში?

სინდისი იქნებ იმ კუთხით განგვეხილა, რა ციტატაც შენ მომიყვანე, მე მაქსიმე აღმსარებელს არ ვუპირისპირდები, მე არ ვუარყოფ მის სწავლებას, მე სხვა რამ დავწერე... სულიწმიდა კი შეიძლება შევიდეს ადამიანში მაგრამ ადამიანმა თუ ვერ დაინახა და არ ეძია მას რა? ასე რომ ვიალარაკოთ იუდაც ეზიარა უფლის სისხლსა და ხორცს მაგრამ? რა?
ხოდა იქნებ სინდისს მაქსიმე აღმსარებლის სწავლება შევუსაბამოდ:

"სულიწმინდა არ არის განშორებული არცერთი არსისგან, განსაკუთრებით კი იმათგან, რომლებსაც რაღაცნაირად თანაზიარება აქვთ აზროვნებასთან , რადგან სულიწმინდა ყოველი მათგანის არსებობის შემამტკიცებელია, არის რა იგი ღმერთი და სული ღვთისა, წინაგანგებითი ძალით ყოველივეს გამჭოლი და თითოეულში ბუნებითად არსებული უნარის ამამოძრავებელი, რისი მეშვეობითაც ბუნების რჯულის საწინააღმდეგო ცოდვილ ნამოქმედართა განცდამდე მიჰყავს მას ის, ვინც ამის შემგრძნობია, და ვისაც ადვილად დამყოლი არჩევანი აქვს ბუნებისგან მომდინარე მართებული აზრების მისაღებად. ამიტომაც მრავალს აღმოვაჩენთ უკიდურესად ბარბაროსულ და მომთაბარე ადამიანთაგან, რომლებიც კეთილმშვენიერებას განიკუთვნებენ და ძველთაგანვე მათ შორის გაბატონებულ მხეცურ კანონებს უკუაგდებენ. აი, ამგვარად არის ყველაში მარტივად სულიწმინდა."

ადამიანზეა არჩევანი, მაგრამ არჩევანი ხშირად არის განპირობებული... თუმცა სურვილი განა ღვთის შემოქმედება არ არის? ან აღძვვრა?

სურვილი უდავოდ ღვთის შემოქმედებაა, რომლის გამოყენების საშუალებაც ჩვენ მოგვეცა...

ისე კი სწორედ აქ ჩანს ადამიანის უსუსურობა, და სწორდ შენ რომ დაწერე:

მაგრამ რა არის ჩემი გასაკეთებელი, თუ ყოველივე რაც "ჩემია" სინამდვილეში ეკუთვნის ღმერთს?

შენ ღვთის მიერ შექმნილი არჩევანი გააკეთე, ღვთისავე შექმნილი გრძნობით და აირჩიე უფალთან მყოფობა. ანუ შენ არჩევანი გააკეთე, მაგრამ ეს ხომ შენი შექმნილი არ არის? ეს უფლის შექმნილია, თუმცა მონიჭებული თავისუფალი არჩევანი კი შენ გეკუთვნის...