ქალები წმ. წერილში, დედათა სახე ბიბლიაში პარამეტრები

[KAIROS]

ბევრი საკითხია ძალიან ბევრი, რომელიც უბრალოდ არ ჩანს ან ნაკლებად ჩანს წმ. წერილში, მინდა ბიბლიისეულ დედებზე ვისაუბროთ, ბიბლიაში მოხსენიებულ ქალებზე, ბევრი მათგანი უბრალოდ ნახსენებია, ან მხოლოდ სახელი ან გაკვრით, მაგრამ ამ ზოგადი ინფორმაციის უკან დიდი ისტორიაა, ქალური სიძლიერეც, სიმორცხვეც, სიყვარულიც, ტროა და სამოთხე დაიკარგა ქალის გამო, და ქალთა უკეთილშობილესმა არსებამ ხსნა მოგვივლინა, ქალის უჩვეულო და აღმატებული მაგალითია წმ. მარიამ ეგვიპტელი, დაცემიდან უზარმაზარ სიწმიდემდე, ჩვენ ახლა ვერ ამოვწურავთ ამ თემას, თორემ შუშანიკიდან ქეთევანამდე მაგალითებს რა გამოლევს, დარეჯან დედოფლიდან ვიდრე 1921 წლის 23 თებერვალს დაღუპულ მარო მაყაშვილამდე, ექვთიმესა და ილიას ცოლებიდან ჩვენს საყვარელ დედიკოებამდე, ჩვენს ულამაზეს ფორუმელ დედებზე და უნაზეს გოგონებამდე, ჰოდა ამ ყველათა წმიდა წინასახე ბიბლიაშია, დაწყებული ევადან მოსეს დამდე, კარავში ჩუმად გაცინებულ სარადან ან იაკობის საყვარელ ცოლამდე...

მოკლედ გავიხსენოთ ქალები წმ. წერილში, ისინი ხშირად საზოგადოების ცხოვრებაში აქტიური მონაწილოებას ღებულობდნენ, მეტიც მოსეს და-მარიამი ისაა, ვინც გადარჩენილ ებრაელ ერს ღვთის დიდების სიმღერას პირველი შემოსძახებს:
19. როცა შევიდნენ ზღვაში ფარაონის ცხენები ეტლებითა და მხედრებითურთ, ზღვის წყლები მიაქცია მათზე უფალმა, ხოლო ისრაელიანები მშრალად გავიდნენ ზღვაში.

20. აიღო ხელში დაფდაფი მირიამ წინასწარმეტყველმა, აარონის დამ, და მიჰყვნენ მას დედაკაცები დაფდაფებით და დააბეს ფერხული.

21. ასე შეუძახა მათ მირიამმა: უმღერეთ უფალს, რადგან დიდად განდიდდა იგი; ცხენი და მხედარი ჩაჰყარა ზღვაში.

არ ყოფილა, მიუხედავ აზიური ცხოვრებისა ბიბლიაში ქალები განრიყულები, საოცრად უყვარდა ისრაელის მსაჯულს თავისი ერთადერთი ქალიშვილი:

34. შინ მობრუნდა იფთახი მიცფაში და, აჰა, როკვით გამოეგება თავისი ასული დაირით ხელში. ეს ერთი ჰყავდა, მის გარდა არც ვაჟი ჰყავდა და არც ქალი

მეტიც, ქალები წინასწარმეტყველები იყვნენ ძველ აღთქმაშიც და ახალშიც:

14. მივიდნენ ხილკია მღვდელი, ახიკამი, ყაქბორი, შაფანი და ყასაია ხულდასთან, წინასწარმეტყველ ქალთან, რომლის ქმარი შალუმი, თიკვა ხარხასის ძის ძე, სამოსელთა მცველი იყო. ქალი იერუსალიმში, მეორე უბანში, ცხოვრობდა და დაელაპარაკნენ მას.

15. უთხრა ქალმა: ასე ამბობს უფალი, ისრაელის ღმერთი: უთხარით იმ კაცს, რომელმაც ჩემთან გამოგგზავნათ.

ნეემია 6 : 14

14. ღმერთო ჩემო, მათი ამ საქმეებისაებრ გაიხსენე ტობია და სანბალატი, აგრეთვე ნოყადია, წინასწარმეტყველი ქალი, და სხვა დანარჩენი წინასწარმეტყველები, მე რომ მაშინებდნენ.


და ჩვენი უფლის მირქმის წინასწარმეტყველი ანა

36. და იყო ანნა წინაწარმეტყუელი, ასული ფანოელისი, ტომისაგან ასერისა. ესე გარდასრულ იყო დღეთა მრავალთა და ცხორებულ იყო ქმრისა თანა შჳდ წელ სიქალწულითგან თჳსით. 37. და ესე იყო ქურივ ვითარ ოთხმეოც და ოთხის წლის, რომელი არა განეშორებოდა ტაძრისა მისგან მარხვითა და ვედრებითა და მსახურებითა ღამე და დღე. 38. ესე მასვე ჟამსა შინა მოიწია და აღუვარებდა ღმერთსა და ეტყოდა მისთჳს ყოველთა, რომელნი მოელოდეს გამოჴსნასა იერუსალჱმს შინა.


გავაგრძელებ;

იხარეთ;

კაიროსი!

[KAIROS]

რუთი...

მისთვის ეს ლოზუნგია რაც ებრაელ დედამთილს უთხრა:

ერი შენი ერი ჩემი არს და ღმერთი შენი ღმერთი ჩემი არს.

და მათეს სახარების პირველი თავის მეხუთე მუხლი:

5. სალმონ შვა ბოოს რექაბისგან; ბოოს შვა იობედ რუთისგან; იობედ შვა იესე; იესე შვა დავით მეფე;


რუთი, რუთი... აი კიდევ ერთი უძლიერესი ხასიათის ქალი და უცნაური ადამიანი, მე სანამ წავალ, მანამ ერთ კარგ სტატიას დავდებ მასზე, მანამ კი ჩვენ ვისაუბროთ, მოკლედ, მაგრამ მაინც...

ესაა პირველი წიგნი ბიბლიაში, რომელსაც ქალის სახელი ქვია , ასეთი წიგნები სამია
1) რუთი
2) ივდითი
3) ესთერი


მივყვებით ყველას და ვისაუბრებთ, ქალებს იშვიათად ახსენებენ ბიბლიაში, განსაკუთრებით ძველ აღთქმაში და უფრო იშვიათად აქებენ, მაგრამ ნახეთ რას ეუბნება იოზია ივდითს:
კურთხეულ ხარ, ასულო, ღმრთისა მიერ მაღლისა უფროს ყოველთა დედათა ქუეყანისათა.
შემდეგ მხოლოდ ღვთისმშობლისადმი ითქვა მსგავსი სიტყვები...
მაგრამ ეს სიტყვები განეკუთვნება ამ სამივე გმირ ქალს, რუთს, ივდითს და ესთერს!

დღეს დავიწყოთ რუთით:

ისტორია იწყება ტრაგედიით, როცა გადასახლებული ებრაელი ქალი, ჯერ ქვრივდება და მერე ორივე ძე ეხოცება, ისე რომ არ რჩება არც შთამომავლები "დარჩა დედაკაცი უშვილოდ. და უქმროდ" წერს წმიდა წერილი... მოუწოდებს ყოფილ რძლებს, დატოვონ და ეწიონ საკუთარ ცხოვრებას, ერთერთი მიდის,მეორე რატომღაც არა...

ნუ ძალიან ლამაზადაა აღწერილი ეს ტრაგიკული განშორება, შექსპირს კითხულობ გგონია , ძალიან გუჩვილადაა დაწერილი ყველაფერი:

8. უთხრა ნაყომიმ თავის ორ რძალს: წადით, დაბრუნდით თქვენ-თქვენი დედის სახლში. სიკეთით გადაგიხადოთ! უფალმა. თქვენი ამაგი გარდაცვლილებზე და ჩემზე.

9. უფალმა გაპოვნინოს ორთავეს მყუდრო ცხოვრება თქვენ-თქვენი ქმრების ხლში. და გადაკოცნა ისინი. მათ კი ხმამაღალი ტირილი დაიწყეს.

10. უთხრეს მას: წამოგყვებით შენს ხალხთან.

11. უთხრა ნაყომიმ: გაბრუნდით, შვილებო, რისთვის უნდა წამომყვეთ? განა კიდევ მყავს მუცელში ვაჟები, რომ ქმრებად გაგიხდნენ?

12. გაბრუნდით, შვილებო, წადით! დავბერდი, აღარ მეყოლება ქმარი. კიდეც რომ მქონდეს იმედი, კიდეც რომ ვიქნე ამაღამ ქმართან და ვშობო ვაჟები,

13. განა თქვენ დაელოდებით მათ დაზრდას? განა უარს იტყვით გათხოვებაზე? არა, შვილებო, ძალზე მენანებით, რადგან მომწვდა მე უფლის ხელი.

14. კვლავ ხმამაღალი ტირილი დაიწყეს. გადაკოცნა ყორფამ დედამთილი, რუთი კი მიეკრო მას.

და ნახეთ რუთის არგუმენტი რატომ არ უნდა რომ მიატოვოს:

16. თქვა რუთმა: ნუ მაიძულებ დაგტოვო და წავიდე შენგან, რადგან სადაც შენ მიდიხარ, მეც იქ უნდა წამოვიდე; სადაც შენ დაგიღამდება, მეც იქ უნდა დამიღამდეს. შენი ხალხი ჩემი ხალხია, შენი ღმერთი ჩემი ღმერთია.

17. სადაც მოკვდები, მეც იქ უნდა მოვკვდე და დავიმარხო. ასე და ასე მიყოს უფალმა და უარესიც, თუ რამემ გაგვყაროს, სიკვდილის მეტმა.

არა, უიშვიათესია არამარტო ბიბლიაში კი არა, საერთოდ ცხოვრებაში რძლისა და დედამთლის ( ისე სიძე-სიდედრიცაა ასე პეტრე და მისი სიდედრი ) ასეთი სიყვარული, მეტიც, რუთის სიყვარული ცდება, ნორმალურ შიგა ოჯახურ სიყვარულს და ადამიანურ პატივისცემას, ის გადადის რაღაც შეძენილ პატრიოტიზმშიც, რუთი ებრაელობს და მეტიც გადადის თეოლოგიაშიც, რუთი მოექცა!

და იწყება ხორბლის აკრეფა, წესით ადრე ტოვებდნენ ნარჩენებს, რომ ღარიბებს აეკრიფათ, და აი გავიდა რუთი საშრომად, იქ პატრონიც მოდის ერთერთი ყანის ბოყაზი ( ბოაზი) , ისე დაუკვირდით რა ლამაზად ესალმება თავის მხევლებს: "უთხრა მომკელებს: უფალი იყოს თქვენთან! მიუგეს: უფალმა გაკურთხოს!" და გაიგებს რა ისტორიას ამ ახალგაზრდა ქალისა, ნახეთ როგორ გაესაუბრება რა ლამაზად
(ერთერთი ულამაზესი წიგნია რუთის წიგნი, საოცარი გრძნობით, სითბოთ და ულამაზესი პასაჟებითაა სავსე)

"8. უთხრა ბოყაზმა რუთს: ახლა ყური მიგდე, შვილო. სხვის ყანაში ნუ წახვალ ასაკრეფად. აქედან ნურსად გადახვალ, ჩემს მსახურ ქალებთან დარჩი.

9. ხომ ხედავ ამ ყანას, რომელსაც მკიან. იარე მომკელთა კვალზე. ბიჭებისთვის ნაბრძანები მაქვს, არ დაგიშალონ. თუ მოგწყურდეს, ჭურჭლებთან მიდი და დალიე, საიდანაც ჩემი ბიჭები იღებენ წყალს.

10. პირქვე დაემხო ქალი, მდაბლად თაყვანისცა და უთხრა: რა მადლი ვპოვე შენს თვალში, რომ უცხო ტომის ქალი ასე დამაფასე?

11. მიუგო ბოყაზმა და უთხრა: გაგებული მაქვს ყველაფერი, რაც დედამთილისთვის გააკეთე შენი ქმრის სიკვდილის შემდეგ. დედ-მამა, სამშობლო მხარე რომ მიატოვე და მოხვედი ხალხში, რომელსაც ადრე არც კი იცნობდი.

12. უფალმა გადაგიხადოს მაგ საქმისთვის; სრული საზღაური მიგეზღოს უფლისგან, ისრაელის ღმერთისგან, რომლის ფრთებქვეშაც ხარ შეფარებული. "

მოდი ძველ ქართულად ამოვკრიფავ ზოგიერთ სილამაზეს:
"დაუტევე მამაჲ შენი და დედაჲ შენი და ქუეყანაჲ შობისა შენისა და მოხუედ ერისა, რომელი არა იცოდე გუშინ... მოგაგენ შენ უფალმან საქმისა წილ შენისა და იყავნ სასყიდელი შენი სავსებით უფლისა მიერ ღმრთისა ისრაჱლისა, რომლისა მოხუედ სასოებად ქუეშე ფრთეთა მისთა. "
რაიმე ხომ არ გაგახსენდათ ბოაზის ამ სიტყვებში? იქნებ აბრაამის მიერ ურის დატოვება? როცა მამის მიწა მიატოვა უფლის დაძახილისას და იქ წავიდა სადაც უფალი უხმობდა და იმ მხარეში რაც არ იცოდა? ბევრია ასეთი მაგალითი წმიდა წერილში, აბა გავიხსენოთ უფლის სიტყვები:
"10:37 რომელსა უყუარდეს მამაჲ ანუ დედაჲ უფროჲს ჩემსა, არა არს იგი ჩემდა ღირს; და რომელსა უყუარდეს ძე ანუ ასული უფროჲს ჩემსა, იგი არა არს ჩემდა ღირს. "
ძალიან სიმბოლურია რუთის საქციელი, იგი დაქორწინდა ჭეშმარიტებაზე და ეერთგულა მას.
ამიტომ წერს მსგავს შედარებას თეოფილაქტე ბულგარელი:
„ასევე წარმართების ეკლესიამაც დაივიწყა თაყვანისცემა კერპებისა და მათი მამის - ეშმაკისა და დაიწინდა ღვთის მხოლოდშობილ ძეზე“ (წმ. თეოფილაქტე).

და დღეს დავამთავრებ დედამთილის რეაქციით, როცა რძალი მოუყვება, როგორ სცა მას პატივი ვიღაც უცნობმა კაცმა:
20. უთხრა ნაყომიმ რძალს: დალოცვილი იყოს უფლისაგან, რომ წყალობა არ მოაკლო არც ცოცხლებს და არც მკვდრებს! უთხრა ნაყომიმ: ჩვენი ახლობელია ეს კაცი, ჩვენი სანათესაოდან არის

კურთხეულ იყავნ კაცი იგი უფლისა მიერ, რამეთუ არა დაუტევა წყალობაჲ მისი ცოცხალთა თანა და მკუდართა თანა. და ჰრქუა ნოომინ: მახლობელ არს კაცი იგი ჩუენდა და ნათესავცა ჩუენდა არს.

არა არს ღმერთი მკუდართა, არამედ ცხოველთა...

ამინ!

შემდეგში გავაგრძელებ;

კაიროსი!