ალექსანდრე მაკედონელი საქართველოს წინააღმდეგ., მაკედონელი და საქართველოს პირველი მეფე. პარამეტრები

[iveria.]

მეოთხე საუკუნის მეორე ნახევარში ქრისტეს დაბადებამდე ალექსანდრე მაკედონელმა შეკრიბა საბერძნეთის საუკეთესო ჯარი, მშვენივრად შეიარაღებული და გადმოვიდა აზიაში სპარსეთის დასაპყრობად. ალექსანდრე რამდენჯერმე შეებრძოლა სპარსეთის მეფეს და სასტიკად დაამარცხა. მან დაიპყრო მთელი სპარსეთი და სხვა მრავალი ქვეყანა. ამ დიდ ბრძოლაში სპარსელებს ეხმარებოდნენ ქართველები. განრისხებულმა ალექსანდრე მაკედონელმა საქართველოს დასაპყრობად გამომზავნა ა ზ ო დიდი ჯარით. აზომ დაიპყრო მთელი ივერია და დაადო მონობის მძიმე უღელი. ბრძოლაში მოჰკლეს ქართლის მამასახლისი ს ა მ ა რ ა და მისი ძმა მ ი ტ რ ი დ ა ტ ი. დიდი სასტიკობა გამოიჩინა აზომ საქართველოში: დაანგრია მრავალი ციხე, ხოლო ოთხ საუკეთესო ციხეში ჩააყენა თავისი ლაშქარი. მანვე მძიმედ დაბეგრა ქართველი ხალხი და დაუწყო მას უდიერად მოქცევა. ბევრ საუკეთესო ქართველს მტარვალებმა უმიზეზოდ მოუღეს ბოლო. ბევრი დამცირება, წვალება და უსამართლობა ხვდათ წილად ქართველებს მაკედონელთაგან. ქართველი ერი აღშფოთდა ბატონობის წინააღმდეგ. მან შეიგნო ერთობის ძალა; ყველანი მზად იყვნენ მოეხდინათ ამბოხება აზოს წინააღმდეგ და ბრძოლით მოეპოვებინათ თავისუფლება. ქართველები ელოდნენ მხოლოდ გმირს, მეთაურს, და აჰა, გამოჩნდა გმირიც! ეს იყო ქართლის მამასახლისი სამარას ძმისწული ფ ა რ ნ ა ო ზ ი. P.S. შემოგთავაზეთ ძალიან შემოკლებული ეპიზოდი საქართველოს ისტორიის ძალიან საინტერესო და მნიშვნელოვანი პერიოდისა.

[iveria.]

მოსე გიორგის-ძე ჯანაშვილი გაზეთ ივერიაში მოღვაწეობდა ფსევდონიმით (მ.გიორგაძე); იყო მე-19 საუკუნის უდიდესი ისტორიკოსი და მკვლევარი. მინდა გავიხსენოთ 1894 წელს მისი კვლევა საქართველოში ალექსანდრე მაკედონელის შესახებ. ისტორიკოსი წერს: ფილოსოფოსის ლეიბნიცის სიტყვებია; ,,აწყმო შობილა წარსულისაგან, არის მშობელი მომავალისა''. რაც სარწმუნოდ მისაჩნევი მასალები მოგვეძევებოდა, იმის მიხედვით არ დავზოგეთ ჩვენი ძალ-ღონე, რათა მართლად გამოგვეხატა ჩვენი წარსული. ხოლო აქვე თანამდებ-არს აღვნიშნით,რომ საქართველოს პირველ დროინდელი ისტორია ახალ წყაროების ჩვენებით, სხვა სახით გვეხატება: სტრაბონის მოწმობამ და ბერაის ქრონიკამ აგრეთვე ა) ქართლის ცხოვრება, რომელიც დაწვრილებით აღწერს ქართველების ბრძოლას ნებროთთან არარატ-მასისის ხეობაჩი და ბ) ვანის კლდეებზე გამოკვეთილნი ლურსმებრივნი წარწერანი, რომელნიც დაწერილნია ძველ ქართულ ენით. იქ ვკითხულობთ: ალქსანდრე შვილი ფილიპესი რომელმაც დაიმოჩილა ყველა ქვეყნები, შემოესია საქართველოსაც და ესეც დაიმორჩილა აქ მაშინ სცხოვრობდა ერი მეომარი და მექონე მაგარის ციხეებისა და ქალაქებისა. ყველა ეს ქალაქები აიღო, დააყენა შიგ თავის ჯარები; ჯარების უფროსად დასვა იაზონი (აზო) და უბრძანა, რომ გაევრცელებინა ხალხში მზისა, მთვარისა ხუთი უძრავი ვარსკვლავის თაყვანის-ცემა და თითონ დაბრუნდა. ალექსანდრეს სიკვდილის (332 წ.) შემდეგ იაზონმა დაანგრია მცხეთის და სხვა ქალაქწბის კედლები, დაიმორჩილა სამეგრელო, ოსეთი, დაღესტანი და სკვითები. დაიწყო ხოცვა მოთავე ქართველებისა ხალხიც ძალიან შეავიწროვა. ამ დროს მცხეთაში სცხოვრობდა ერთი ახალგაზრდა კაცი ფარნაოზი. ეს იყო ნათესავი უკანასკნელის მცხეთის მამასახლისისა-სამარასი, რომელიც მოჰკლა პირადად ალექსანდრე (დიდმა) მაკედონელმა. მამა, რომ მოუკლეს ფარნაოზს, მაშინ სამი წლის იყო. დედამ შვილი წაიყვანა და კავკასიის მთებში დამალა. როდესაც დავაჟკაცდა ფარნაოზი, დაბრუნდა მცხეთაში. დედა ურჩევდა მას, რომ გაფრთხილებოდა იაზონს და გადასახლებულ-იყო სპარნეთში. მაგრამ ფარნაოზი არ დასთანხმდა. იმას ძალიან უყვარდა საქართველო და განიძრახა საქართველოს განთავისუფლება მტრებისაგან. სთხოვა შველა სამეგრელოს მმართველს ქუჯის,ოსებს, ლეკებს, ანტიოქიის მეფეს. ყველანი მიეშველნენ. იაზონი გაიქცა კლარჯეთში მაგრამერთ შეტაკებაში (ქ. არდანუჯთან) მოკლეს იგი და მთელი საქართველო დაემორჩილა ფარნაოზს. {შემოკლებული ვარიანტი}. ჩვენი შრომის ყოველგვარი ნაკლულევანება, რომელსაც აღნიშნავს პირუთვნელი კრიტიკა, დიდის მადლობით შემეცნებული იქმნება ჩვენ-მიერ. მ. ჯანაშვილი. 7 იანვარი 1895 წ. თბილისი.
...და იყოფოდა ესენი ესრეთ აწისამდე; ხოლო წაღმართი უწყის ღმერთმან, და, ვითარცა ნებავს, იყავნ. ვახუშტი.