სულხან-საბა ორბელიანი პარამეტრები

[artless]

ორბელიანი ლუდოვიკო მეთოთხმეტესთან
ალოდინეს და... მეთხუთმეტე კაცად შევიდა
ცამეტი ლუდოვიკო კედლიდან იყურება,
ციცას ეფერება ლუი მეთოთხმეტე.


მე მაინტერესებს თქვენი აზრი სულხან–საბა ორბელიანის შესახებ. მე პირადად ვთვლი, რომ ის კარგი ადამიანი იყო და ცოტა ხნის წინ ვეკამათებოდი ერთ ჩემს კლასელს ამ თემაზე. ის თვლის, რომ სულხან–საბა ორბელიანი იყო ძალიან ცუდი ადამიანი – თვითონაც კათოლიკობა მიიღო და ლუი მეთოთხმეტეს თავაზობდა დახმარების სანაცვლოდ, რომ მთელი საქართველო მიიღებს კათოლიკობასო.

მოკლედ, ძალიან მაინტერესებს ვინ რა აზრის არის ამ თემაზე და ძალიან გთხოვთ, თვითონ ეს საქციელი გავაანალიზოთ : " თვითონაც კათოლიკობა მიიღო და ლუი მეთოთხმეტეს თავაზობდა დახმარების სანაცვლოდ, რომ მთელი საქართველო მიიღებს კათოლიკობასო".

[აბე]

მოკლეთ, ისტორია არ გადამიქექია და ჩემს მიერ დაწერილი მოსაზრების წყაროს ვერ ვასახელებ. არც ზეპირად მახსენდება რაიმე და ამგვარი (წყაროს მითითების გარეშე დაწერილი) არგუმენტითაც კი ვერ ვასაბუთებ ჩემს მოსაზრებას. უფრო მეტიც, ისტორიაში 1-2 ასეთი ფაქტის პოვნაც კი არ არის საკმარისი არგუმენტი იმ მოსაზრების გასამყარებლად, რომ ჩვენი ერი ყოველთვის მცირედმორწმუნე იყო...

დიდი მადლობა მინდა გითხრათ, რადგანაც თქვენი წყალობით მე გავაცნობიერე, რომ ასეთი მნიშვნელოვანი საკითისადმი ძალიან ფრთხილი და მრავალმხრივი მიდგომაა საჭირო...

ახლა რასაც დავწერ, არ გეგონოთ, რომ თითქოს იმისი თქმაა - ვიცი ესეა, მაგრამ მაინც მართალი ვარ-თქო. უბრალოდ ეს საკითხი, რომელსაც მე შევეხე, ძალიან მაინტერესებს და ასე ადვილად არ მეთმობა, მინდა რომ განვიხილოთ და გავარკვიო(თ) რამოდენიმე რამ ამ საკითხთან დაკავშირებით.

მოკლეთ, სულხან-საბა ორბელიანის მიერ ლუი მეთოთხმეტისათვის ქართველი ერის გაკათოლიკების პირობის მიცემა იყო თუ არა სწორი საქციელი... ამაზე რამდენიმე ფორუმელმა დააფიქსირა, რომ არ იყო სწორი საქციელი, მაგრამ ეს არ აკნინებს მის პიროვნებას. ახლა, თუ შეიძლება, უფრო ფართოდ განვიხილოთ და ისე დავასკვნათ აკნინებს თუ არა... მე ვამბობ, რომ თუ ქართველების გაკათოლიკება მოხდებოდა, ეს ნამდვილად იქნებოდა მისი პიროვნების დამაკნინებელი. სწორედ აი აქ ჩნდება ის კითხვა, რომელზეც მე არაარგუმენტირებულად გავეცი პასუხი - იყო თუ არა საფრთხე იმისა, რომ ერს არ გამოეჩინა დიდი წინააღმდეგობა და დათანხმებულიყო გაკათოლიკებას? ზოგიერთს მიაჩნიარომ იყო (მათ შორის მეც). სხვებს მიაჩნიათ, რომ ამის საშიშროება არ იყო. მე ჩემი მოსაზრების არგუმენტი ვერ მოვიტანე. ახლა თქვენ მოიყვანეთ იმის არგუმენტი, რომ ქართველები (დიდი უმრავლესობა) ქრისტიანობის დასაცავად აკვდებოდა ხოლმე მტერს და ამგვარი სულისკვეთება სულხან-საბა ორბელიანის დროსაც ჰქონდა ერს. პირადად მე არ მივიღებ ისეთ არგუმენტს, რომელიც ისტორიკოსის მიერ ქართველთა ქებათა-შესხმას წარმოადგენს. არცერთ ისტორიკოსს ეცოდინებოდა,თუ რომელი მებრძოლის გულში რა ხდებოდა, რომელი იბრძვოდა ქრისტიანობის დასაცავად და რომელი პირადი და საკუთარი ოჯახის კეთილდღეობის მოტივით.

მოკლეთ ასეთი სიტუაციაა... ვერცერთი ვერ ვასაბუთებთ, რომ ქართველთა მეფისადმი მიმბაძველობის გზით გაკათოლიკების შანსი იყო ან არ იყო. მერე?... გავარკვიეთ თუ არა როგორი კაცი იყო სულხან-საბა ორბელიანი?... აი ახლა გამიჩნდა ასეთი მოსაზრება: რადგანაც იგი ლუი XIV-ეს აძლევდა ამის გარანტიას, ე.ი. შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ ქართველების გაკათოლიკება რეალურად შესაძლებელი იყო, ან "ძალადობით", ან მის გარეშე (მეფისადმი მიმბაძველობით). სხვანაირად გარანტიას ვერ მისცემდა... თუ, როგორც თქვენ ამბობთ, ხალხი ძლიერად მორწმუნე იყო მაშინ, ე.ი. ძალადობით გაკათოლიკების იმედი ჰქონდა. კაცი, რომელიც ამას აპირებდა ნამდვილად არაა შესაქები, მე ასე მგონია... და თუ, როგორც მე ვამბობ, ხალხი არ იყო ძლიერად მორწმუნე, მაშინ ადვილად შეძლებდა განზრახულის შესსრულებას. ამ შემთხვევაში, მცირედმორწმუნე ერის დამაბრკოლებელი გამოვიდოდა იგი. (წარმოიდგინეთ, თქვენ, რომელსაც ასე თუ ისე დიდი თეოლოგიური განათლება გაქვთ, აბრკოლებთ იმ ადამიანს, რომელიც მცირედმორწმუნეა და არც ბევრი რამ იცის მართლმადიდებლობის შესახებ. არ იქნება ეს სწორი საქციელი ხომ?! არამედ, პირიქით, თქვენ თქვენის ქადაგებით როგორც შეძლებთ უნდა დაეხმაროთ მათ, რათა განმტკიცდეს რწმენაში.) ასე, რომ ამ მეორე შემთხვევაშიც, სულხან-საბა ორბელიანი არ გამოდის მართალი.

მოკლეთ, პირადად მე არ შემიძლია ისეთ ადამიანს ვუწოდო დადებითი პიროვნება, რომელიც მართლმადიდებლობას თმობდა თუნდაც უმნიშვნელოვანესისათვის, რადგანაც ჩემთვის ქართველობა და მართლმადიდებლობა განუყოფელია ერთმანეთისაგან.