წმინდანები, წმინდა ნაწილები, ხატთაყვანისცემა, ... პარამეტრები

[გლახა]

ძვირფასო მეგობრებო მე მინდა წარმოგიდგინოთ ნაწყვეტები ერთ-ერტი ისტორიული წიგნიდან.
ამ თემის მიზანი არ არის დაჭმა დაგლეჯვა, არამედ საუბარი და მსჯელობა.
გთხოვთ რომელთაც არ შეგიძლიათ ამ თემაში მოყოლა, ნაძალადევად ნუ დაპოსტავთ.
წინასწარ გმადლობთ.
წმიდა ნაწილების თაყვანისცემა

~რადგან მტვერი ხარ და მტვერს დაუბრუნდები~

პირველმოწამე სტეფანეს სიკვდილით ქრისტიანული ეკლესია შევიდა სასტიკი დევნების ხანგრძლივ პერიოდში. არ ყოფილა არც ერთი ეკლესია, რომლის მორწმუნეებსაც არ დაემოწმებინოთ წმიდა წერილის ჭეშმარიტება და ერთგულება იესო ქრისტესადმი ზოგიერთი თავისი წევრების მოწამეობრივი სიკვდილით.
მოწამეთა სახელები ხელმძღვანელი ძმების მიერ ადგილობრივი ეკლესიების სიებში შეიტანებოდა. ზოგიერთ ეკლესიებში ეს სიები იკითხებოდა ზიარების დროს, როგორც ქრისტეს მოძღვრების ერთგულების შეურყეველი მაგალითები.
ცნობილ დღეებში, უმთავრესად კი, წლისთავებზე, მორწმუნეები იკრიბებოდნენ მოწამეთა საფლავებთან, რათა მოესმინათ მათი მოწამეობრივი სიკვდილის თვითმხილველთა დამოწმება. იმ დროს აზრადაც კი არავის მოსდიოდა ლოცვით მიემართათ თემის მოკვდინებული წევრებისათვის და ეთხოვათ მათთვის შუამდგომლობა ღვთის წინაშე. მაშინდელი ქრისტიანების წარმოდგენაში მსგავსი ლოცვა შესაძოლოა გამოსულიყო მხოლოდ წარმართის ბაგეებიდან, რომელმაც არ იცოდა ჭეშმარიტება, ხოლო თაყვანისცემა ~მოწამეთა ნაწილებისათვის~ თითქმის ღვთისგმობას გაუტოლდებოდა.
მაგრამ მეოთხე საუკუნის ბოლოს ეკლესიაში იწყება სწორედ აი ამ ~ნაწილების~ თანდათანობითი თაყვანისცემის შესვლა. და გადასვლა ამ ნაწილების პატივისცემიდან მათ თაყვანისცემამდე მხოლოდ დროის საქმე იყო. ეს გადასვალ მით უფრო გასაგები გახდება თუ შევხედავთ ეკლესიის მაშინდელ სულიერ მდგომარეობას; ღვთის სიტყვის შედარებით დაბალ ცოდნას, შერყეულ ზნეობას, შესუსტებულ რწმენას უხილავისა, ~ხილულის~ თაყვანებასა და გაღმერთებასთან, ანუ ფეტიშიზმთან.
ანტონიუს ეგვიპტელი და ათანასე დიდი, მეოთხე საუკუნის ეკლესიის სვეტები, მკაცრად გმობდნენ ამ სახიფათო, წარმართულ მიმართულებას ეკლესიაში. იმისათვის რათა დაეცვათ უბირი ხალხი ასეთი ხიფათისაგან, მათ ბრძანეს ტაძრების კედლებში ჩაეტანებინათ იმ დროისათვის შემორჩენილი მოწამეთა ყველანაირი ნაწილები და არავითარ შემთხვევაში არ დაეშვათ მათი თაყვანისცემა.
თუმცაღა, ნიკეის მეორე კრებამ (787 წ) დაამტკიცა მოწამეთა ნაწილების თაყვანისცემა, წმიდა წერილისა და ეკლესიის მამათა საწინააღმდეგოდ, და იმ დროიდან ეს ნაწილების თაყვანისცემის ეს წარმართული კულტი დამკვიდრდა, როგორც აღმოსავლეთის ისე დასავლეთის ეკლესიებში, ამდიდრებდა რა იმათ ხაზინას, ვისაც ეს ნაწილები გააჩნდა.
მოგვიანებით, როდესაც ქრისტეს რწემნისათვის მოკვდინება შედარებით იშვიათი მოვლენა გახდა, მოწამეთა ნაწილები ნაწილდებოდა და იყიდებოდა დიდ ფულზე და არა მხოლოდ ეკლესიებისა და მონასტრებისათვის, არამედ კერძო პირებზეც. წმიდა ნაწილებით ვაჭრობამ ისეთ დახვეწილ ფორმებსა და მასშტაბებს მიაღწია, რომ მეოთხე ლატერანის კრებამ 1215 წელს, _ იმისათვის რათა შეეწყვიტა ეკლესიის ცდუნება, _ გამოიტანა დადგენილება, რომლის ძალითაც ახალი ნაწილების აღმოჩენა და ვაჭრობა მათით აღარ იყო ნებადართული, თუ არა თავად პაპის ნებართვით.
გავიხსენოთ, რომ აქაც რუსეთში ღვთისმსახურება (ევქარისტიის საიდუმლოებით) შეიძლება ჩატარედეს მხოლოდ ტაძარში წმიდა ნაწილების რომელიმე პატარა ნაწილის არსებობისას, რაც მოუცილებელი კუთვნილებაა ~ანტიმინსისა~ (ანტიმინსი _ წმ. ისიდორე პოლისიოტუს მიხედვით განასახიერებს იმ სახვევს, რომლითაც იყო შესუდრული იესო ქრისტეს ცხედარი საფლავში). მეშვიდე მსოფლიო კრების მიერ თავად ტაძრის არსებობაც კი არაკანონიკურობის საფრთხის ქვეშ დგებოდა, თუ იმ ტაძარში არ იყო ~ანტიმინსი~. ანტიმინსი, თავის მხრივ, ვერ იქნება ნაკურთხი, თუ მასში ჩაკერებული არ არის წმიდა ნაწილი.
საჭიროა თუ არა მოვიყვანოთ წმიდა წერილის ადგილები, რათა დავრწმუნდეთ წმიდა ნაწილების თაყვანისცემის უსაფუძვლობაში? ეს ეწინააღმდეგება არა მხოლოდ სულსა და ასოს წმიდა წერილისა, არამედ საერთოდ ჯანსაღ აზრსაც კი.აი რამდენიმე ადგილი წმიდა წერილიდან: 1პეტ.1,24; იოან.3,6; საქ.2,29031; რომ.7,18; 1კორ.1,29; 15,50; 2კორ.5,1,16; ებრ.13,7; იერემ.17,9.

[KAIROS]

აი მეც მოვედი

ნაწილი I


კარგად გისაუბრიათ, რაღაც წინსვლაც შევნიშნე, ნაკლიც ვიპოვე ბევრი, ამიტომ თუკი არ მიწყენთ, თავიდან დავიწყებ და მთელ სამ გვერდს გავუკეთებ კომენტარს..

უპირველესად გლახას მიერ მოყვანილ ტექსტს მივხედავ, უნდა აღვნიშნო, რომ ტექსტი ძალიან სუსტია და უამრავი შეცდომასთან ერთად ძალიან ისტორიის გაყალბებაცაა...

დავიწყოთ:

[quote]მეოთხე საუკუნის ბოლოს ეკლესიაში იწყება სწორედ აი ამ ~ნაწილების~ თანდათანობითი თაყვანისცემის შესვლა. და გადასვლა ამ ნაწილების პატივისცემიდან მათ თაყვანისცემამდე მხოლოდ დროის საქმე იყო. ეს გადასვალ მით უფრო გასაგები გახდება თუ შევხედავთ ეკლესიის მაშინდელ სულიერ მდგომარეობას; ღვთის სიტყვის შედარებით დაბალ ცოდნას, შერყეულ ზნეობას, შესუსტებულ რწმენას უხილავისა, ~ხილულის~ თაყვანებასა და გაღმერთებასთან, ანუ ფეტიშიზმთან.[/quote]

პირდაპირ სულ ოროსანი უნდა იყოს პატროლოგიაში და ისტორიაში ქრისტიანული ღვთისმეტყველების აყვავების ხანას IV ს. რომ ასე დაახასიათო :"[quote]ღვთის სიტყვის შედარებით დაბალ ცოდნას, შერყეულ ზნეობას, შესუსტებულ რწმენა quote] საოცარია, და ის იმ პერიოდზე, როცა ღვთისმეტყველება ყვაოდა, როცა თვით მედალაქენიც კი საღვთიმეტყველო საკითხებზე დაობდნენ, 381 წლის კრება ( IV ს.ის ბოლო ) ბასილი დიდმა მოამზადა, მანამ იგივე ათანასე დიდი და წმიდა ნიკოლოზი არიოზს ამარცხებდნენ 325 წელი... უბრალოდ სიტყვები არ მყოფნის ეს ისტორიულ სიყალბე რომ დავახასიათო... მოდი უბრალოდ ჩამოვთვლი მამებს და მერე დასკვნები უპირველესად გლახასათვის მიმინდვია, რამდენად "დაბალი ცოდნა იყო წმიდა წერილისა"

ჩამონთვალი IV ს-ის მეორე ნახევრის მამებისა და მათი შრომებისა:

Свт. Іаковъ Низибійскій († 350 г.)
Слово о Пасхѣ [ХЧ, СПб., 1839].
Письмо къ св. Григорію, просвѣтителю Арменіи, о постѣ [ХЧ, СПб., 1843].

Пруденцiй († 350 г.)
Страданіе блаженнаго мученика Кипріана [Пер. П. Цвѣткова. М., 1890].

Преп. Антоній Великій († 358 г.)
Слово о суетѣ міра и воскресеніи мертвыхъ [Пер. А. С. Красносельскаго. ХЧ, СПб., 1825].
ПИСЬМА КЪ МОНАХАМЪ

1. О удаленіи отъ міра [Пер. А. С. Красносельскаго. ХЧ, СПб., 1826].
7. О томъ, что благодѣянія Божіи къ человѣку безчисленны, и что человѣкъ только посильнымъ упражненіемъ въ добродѣтеляхъ можетъ свидѣтельствовать Богу благодарность свою [Пер. А. С. Красносельскаго. ХЧ, СПб., 1828].

Свт. Аѳанасiй Великiй (†373 г.)
А. А. Спасскій. О новомъ изданіи твореній св. Аѳанасія Александрійскаго въ русскомъ переводѣ [БВ, Серг.П., 1901].
1. Слово на язычниковъ [ТСО, Серг.П., 1902].
2. Слово о воплощеніи Бога-Слова, и о пришествіи Его къ намъ во плоти [ТСО, Серг.П., 1902].
3. Изложеніе вѣры [ТСО, Серг.П., 1902].
4. На слова: вся Мнѣ предана суть Отцемъ Моимъ: и никтоже знаетъ, кто есть Сынъ, токмо Отецъ: и кто есть Отецъ, токмо Сынъ, и емуже аще волитъ Сынъ открыти (Матѳ. 11, 27) [ТСО, Серг.П., 1902].
5. Окружное посланіе (341 г.) [ТСО, Серг.П., 1902].
9. Письмо къ Драконтію [ТСО, Серг.П., 1902].
10. Къ Епископамъ Египта и Ливіи — окружное посланіе противъ аріанъ [ТСО, Серг.П., 1902].
13. Посланіе къ брату Серапіону (о смерти Арія) [ТСО, Серг.П., 1902].
14. Посланіе (къ инокамъ) [ТСО, Серг.П., 1902].
20. Къ Серапіону, епископу Тмуисскому, посланіе 1-е [ТСО, Серг.П., 1903].
21. Къ тому же епископу Серапіону, посланіе 2-е [ТСО, Серг.П., 1903].
22. Къ тому же епископу Серапiону, посланіе 3-е [ТСО, Серг.П., 1903].
23. Къ тому же епископу Серапіону, посланіе 4-е [ТСО, Серг.П., 1903].
24. Посланіе о Соборахъ, бывшихъ въ Ариминѣ италійскомъ и въ Селевкіи исаврійской [ТСО, Серг.П., 1903].
25. Свитокъ Аѳанасія Александрійскаго архіепископа, къ антіохійцамъ [ТСО, Серг.П., 1903].
26. Посланіе къ императору Іовіану [ТСО, Серг.П., 1903].
27. Житіе преподобнаго отца нашего Антонія, описанное святымъ Аѳанасіемъ въ посланіи къ инокамъ, пребывающимъ въ чужихъ странахъ [ТСО, Серг.П., 1903].
28. О явленіи во плоти Бога Слова и противъ аріанъ [ТСО, Серг.П., 1903].
29. Посланіе Епископовъ египетскихъ и ливійскихъ (въ числѣ девяноста) и блаженнаго Аѳанасія къ досточестнѣйшимъ Епископамъ африканскимъ, противъ аріанъ [ТСО, Серг.П., 1903].
30. Посланіе Эпиктету, Епископу коринѳскому, противъ еретиковъ [ТСО, Серг.П., 1903].
31. Посланіе Епископу и исповѣднику Аделфію, противъ аріанъ [ТСО, Серг.П., 1903].
32. Посланіе Максиму Философу [ТСО, Серг.П., 1903].
33. Противъ Аполлинарія. Книга первая [ТСО, Серг.П., 1903].
33. Противъ Аполлинарія. Книга вторая [ТСО, Серг.П., 1903].
34. Посланіе Аввѣ Орсисію [ТСО, Серг.П., 1903].
35. Сказаніе объ Аввахъ Ѳеодорѣ и Паммонѣ блаженнаго Аѳанасія, Епископа александрійскаго, Аммону, Епископу Елеархіи, и Ермону, Епископу Вумастикъ [ТСО, Серг.П., 1903].
36. Посланіе пресвитерамъ Іоанну и Антіоху [ТСО, Серг.П., 1903].
37. Посланіе пресвитеру Палладію [ТСО, Серг.П., 1903].
38. Посланіе монаху Амуну [ТСО, Серг.П., 1903].
39. Отрывокъ изъ 39-го праздничнаго посланiя [ТСО, Серг.П., 1903].
40. Посланіе къ Руфиніану [ТСО, Серг.П., 1903].
ПРАЗДНИЧНЫЯ (ПАСХАЛЬНЫЯ) ПОСЛАНІЯ.

Праздничныя посланія святого и богоноснаго Аѳанасія [ТСО, Серг.П., 1903].
Первое праздничное посланіе (329 г.) [ТСО, Серг.П., 1903].
Второе праздничное посланіе (330 г.) [ТСО, Серг.П., 1903].
Третье праздничное посланіе (331 г.) [ТСО, Серг.П., 1903].
Четвертое праздничное посланіе (332 г.) [ТСО, Серг.П., 1903].
Пятое праздничное посланіе (333 г.) [ТСО, Серг.П., 1903].
Шестое праздничное посланіе (334 г.) [ТСО, Серг.П., 1903].
Седьмое праздничное посланіе (335 г.) [ТСО, Серг.П., 1903].

Посланіе къ Маркеллину объ истолкованіи псалмовъ [ТСО, Серг.П., 1903].
Предувѣдомленіе о псалмахъ [ТСО, Серг.П., 1903].

Изъ бесѣдъ на Евангеліе отъ Матѳея [ТСО, Серг.П., 1903].
Изъ толкованія на Евангеліе отъ Луки [ТСО, Серг.П., 1903].

Сѵмволъ, рекше Исповѣданіе, [иже] во святыхъ Отца нашего Аѳанасія, Патріарха Александрійскаго [Кiевъ, 1900].
Символъ, рекше Исповѣданіе, иже во святыхъ Отца нашего Аѳанасія, Патріарха Александрійскаго [Калгари, 1998].

Слово о чудѣ, бывшемъ въ городѣ Беритѣ отъ иконы Господа нашего Іисуса Христа, истиннаго Бога нашего [ДВС. Казань, 1873].
Слово святаго Афанасія о иконѣ Господа нашего Ісуса Христа [Ред. ВМЧ. СПб., 1874].

Свт. Василiй Великiй († 379 г.)
БЕСѢДЫ.
Бесѣда 1. О постѣ 1-я [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
Бесѣда 2. О постѣ 2-я [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
Бесѣда 3. На слова: Внемли себѣ (Втор. 15. 9) [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
Бесѣда 4. О благодареніи [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
Бесѣда 7. Къ обогащающимся [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
Бесѣда 8. Говоренная во время голода и засухи [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
Бесѣда 16. На слова: въ началѣ бѣ Слово (Іоан. 1, 1) [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
Бесѣда 23. На святаго мученика Маманта [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
Бесѣда 24. Противъ Савелліанъ, Арія и Аномеевъ [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
Бесѣда 25. О милости и о судѣ [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
Бесѣда 26. Утѣшеніе больному [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
ПИСЬМА КЪ РАЗНЫМЪ ЛИЦАМЪ.
Отдѣлъ I. Письма, писанныя святымъ Василемъ прежде епископства его (357-370 г.).

1. Къ Евстаѳію Философу. (Св. Василій, множествомъ препятствій къ свиданію съ Евстаѳіемъ доведенный до мысли приписывать сіе судьбѣ или счастію, по полученіи письма отъ Евстафія перемѣняетъ сію мысль и видитъ въ томъ же самомъ дѣло Промысла.) [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
2. Къ Григорію Богослову. (Св. Григорію, который желалъ знать образъ жизни и препровожденіе времени въ Василіевой пустынѣ, по скромномъ отзывѣ о себѣ самомъ, излагаетъ правила подвижнической жизни, показываетъ пользу уединенія, чтенія Писаній и молитвы, также описываетъ внѣшнюю жизнь подвижника.) [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
3. Къ Кандидіану. (Хвалитъ Кандидіана за то, что среди почестей не гордится и сохраняетъ любовь къ наукамъ, а вмѣстѣ проситъ защиты отъ насилій одного человѣка, ограбившаго домъ Василіевъ въ Аннисахъ.) [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
4. Къ Олимпію. (Остроумно благодаритъ Олимпія за присланные имъ подарки, принося на Олимпія жалобу отъ лица нищеты, богатыми подарками изгоняемой изъ Василіевой пустыни.) [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
5. Къ Нектарію. (Утѣшаетъ Нектарія, опечаленнаго смертію единственнаго сына.) [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
6. Нъ Нектаріевой супругѣ. (Одного содержанія и времени съ предъидудимъ.) [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]
7. Къ другу Григорію. (Оправдывается въ томъ, что хотя предвидѣлъ обвиненіе въ недостаточности реченій, однако же не могъ не дать отвѣта спрашивавшимъ; и проситъ св. Григорія посвятить всего себя на защиту истиннаго ученія.) [Изд-во П.П. Сойкина. ТСО, СПб., 1911]

Преп. Ефремъ Сиринъ († ок. 379 г.)
ТОЛКОВАТЕЛЬНЫЯ ПИСАНIЯ
А.А. Ждановъ. О толкованіяхъ преп. Ефрема Сирина на Священное Писаніе Ветхаго Завѣта [ПТСО, М., 1888].
Толкованіе на первую книгу, то-есть на книгу Бытія [ТСО, Серг.П., 1901].
Толкованіе на книгу Исходъ [ТСО, Серг.П., 1901].
Толкованіе на книгу Левитъ [ТСО, Серг.П., 1901].
Толкованіе на книгу Числъ [ТСО, Серг.П., 1901].
Толкованіе на книгу Второзаконіе [ТСО, Серг.П., 1901].
ПИСАНIЯ ДУХОВНО-НРАВСТВЕННЫЯ

1. Слово о добродѣтеляхъ и порокахъ [ТСО, Серг.П., 1907].
2. Обличеніе себѣ самому и исповѣдь [ТСО, Серг.П., 1907].
3. Въ низложеніе гордыни [ТСО, Серг.П., 1907].
4. Слово умилительное [ТСО, Серг.П., 1907].
5. Слово подвижническое [ТСО, Серг.П., 1907].
6. Въ подражаніе притчамъ [ТСО, Серг.П., 1907].
7. Въ исправленіе тѣхъ, которые предаются страстямъ и домогаются почестей [ТСО, Серг.П., 1907].
8. Обличеніе себѣ самому и исповѣдь [ТСО, Серг.П., 1907].
9. О страстяхъ [ТСО, Серг.П., 1907].
10. О покаяніи [ТСО, Серг.П., 1907].
11. О сердечномъ сокрушеніи [ТСО, Серг.П., 1907].
12. Слово умилительное 1-ое [ТСО, Серг.П., 1907].
13. Слово умилительное 2-ое [ТСО, Серг.П., 1907].
14. Слово увѣщательное [ТСО, Серг.П., 1907].
15. Слово о второмъ пришествiи Господа нашего Іисуса Христа [ТСО, Серг.П., 1907].
16. Слово 1-е о скончавшихся отцахъ [ТСО, Серг.П., 1907].
17. Слово 2-е о скончавшихся отцахъ [ТСО, Серг.П., 1907].
18. О брани съ діаволомъ [ТСО, Серг.П., 1907].
19. О душевномъ страхѣ [ТСО, Серг.П., 1907].
20. Посланіе [ТСО, Серг.П., 1907].
21. Слово о томъ, какъ душа, когда искушаетъ ее врагъ, должна со слезами молиться Богу [ТСО, Серг.П., 1907].
22. О добродѣтели, къ младшему подвижнику. Четыре главы [ТСО, Серг.П., 1907].
25. О томъ, что должно не смѣяться и разсѣяваться, но плакать и проливать о себѣ слезы [ТСО, Серг.П., 1907].
27. Блаженства. Пятьдесятъ пять главъ [ТСО, Серг.П., 1907].
28. Блаженства. Двадцать главъ [ТСО, Серг.П., 1907].
30. Жизнь блаженнаго Аврамія и племянницы его Маріи [ТСО, Серг.П., 1907].
32. Слово на Преображеніе Господа и Бога Спасителя нашего Іисуса Христа [ТСО, Серг.П., 1907].
33. Слово о судѣ и объ умиленіи [ТСО, Серг.П., 1907].
34. О правой жизни. Девяносто главъ [ТСО, Серг.П., 1907].
39. Слово на Честный и Животворящій крестъ и на второе пришествіе, а также о любви и милостынѣ [ТСО, Серг.П., 1907].
42. Похвальное слово иже во святыхъ отцу нашему Василію Великому [ТСО, Серг.П., 1907].
43. О женѣ грѣницѣ помазавшей Господа мѵромъ [ТСО, Серг.П., 1907].
44. Похвальное слово славнымъ мученикамъ, во всемъ мірѣ пострадавшимъ [ТСО, Серг.П., 1907].
45. Слово о Авраамѣ и Исаакѣ [ТСО, Серг.П., 1907].
46. Слово о пророкѣ Даніилѣ и о трехъ святыхъ отрокахъ, въ отвѣтъ утверждающему: «время лукаво, не могу спастись» [ТСО, Серг.П., 1907].
47. О терпѣніи [ТСО, Серг.П., 1907].
48. О блаженствахъ и гóрѣ [ТСО, Серг.П., 1907].
49. Похвальное слово святымъ четыредесяти мученикамъ [ТСО, Серг.П., 1907].
50. Совѣты подвижникамъ [ТСО, Серг.П., 1907].
51. Поученіе подвижникамъ [ТСО, Серг.П., 1907].
52. Отвѣтъ на нѣкоторые вопросы [ТСО, Серг.П., 1907].
53. Увѣщаніе, или огласительное наставленіе, монахамъ [ТСО, Серг.П., 1907].
54. Сказанiе о юродивой [ТСО, Серг.П., 1907].
55. О восьми помыслахъ [ТСО, Серг.П., 1907].
56. О духовномъ состояніи [ТСО, Серг.П., 1907].
57. Слово о священствѣ [ТСО, Серг.П., 1907].
59. Отвѣтъ брату о священникѣ Иліи (1 Цар. гл. 2-3) [ТСО, Серг.П., 1907].
60. Слово о любви [ТСО, Серг.П., 1907].
61. Слово о псалмѣ [ТСО, Серг.П., 1907].
62. Слово о молитвѣ [ТСО, Серг.П., 1907].
63. Слово о любви въ бѣднымъ [ТСО, Серг.П., 1907].
64. Слово о постѣ [ТСО, Серг.П., 1907].
65. На слова: два будета на сѣлѣ (Матѳ 24, 40) [ТСО, Серг.П., 1907].
66. О суетѣ настоящей жизни [ТСО, Серг.П., 1907].
67. О блаженныхъ обителяхъ [ТСО, Серг.П., 1907].
68. О блаженныхъ мѣстахъ [ТСО, Серг.П., 1907].
69. О томъ, что не дóлжно дивиться временному и обольщаться пріятностями жизни, и на псаломъ семьдесятъ второй [ТСО, Серг.П., 1907].
70. На тѣхъ, которые ежедневно грѣшатъ и ежедневно каются [ТСО, Серг.П., 1907].
71. Поученіе о томъ, что не дóлжно соблазнять ближняго, и о правой жизни [ТСО, Серг.П., 1907].
72. Объ истинномъ отреченіи отъ міра, и о томъ, какъ душѣ обрѣсти Бога, и для чего приходилъ Господь [ТСО, Серг.П., 1907].
73. Слово подвижническое [ТСО, Серг.П., 1907].
74. Отвѣтъ утверждающимъ, что землетрясенія бываютъ отъ подземныхъ вѣтровъ [ТСО, Серг.П., 1907].
75. О томъ, что не дóлжно обольщаться эллинскими мнѣніями [ТСО, Серг.П., 1907].
76. О томъ, что христіане не должны предаваться забавамъ [ТСО, Серг.П., 1907].
77. Поученіе падшему брату о воздержаніи отъ плотскихъ пожеланій, о бореніи и великой осмотрительности [ТСО, Серг.П., 1907].
78. О томъ, что должно избѣгать всякихъ вредныхъ свиданій, и о воздержаніи [ТСО, Серг.П., 1907].
79. На лукавыхъ женъ [ТСО, Серг.П., 1907].
80. О тѣхъ, которые уловляютъ души въ непотребство, утверждая, что ничего не значитъ дѣло сіе [ТСО, Серг.П., 1907].
81. О дѣвствѣ [ТСО, Серг.П., 1907].
82. О покаяніи [ТСО, Серг.П., 1907].
83. Слово о покаяніи [ТСО, Серг.П., 1907].
101. Слово о страданіяхъ Спасителя [ТСО, Серг.П., 1907].
132. Похвальное слово Петру, Павлу, Андрею, Ѳомѣ, Лукѣ и Іоанну, и на чтеніе изъ Евангелія отъ Іоанна [ТСО, Серг.П., 1907].
133. Слово на святый Пятокъ о крестѣ и о разбойникѣ [ТСО, Серг.П., 1907].
138. О постѣ [ТСО, Серг.П., 1900].
145. Бесѣда противъ іудеевъ, говоренная въ недѣлю: Осанна [ТСО, Серг.П., 1900].
150. На слова: И сія рекъ, гласомъ великимъ воззва: Лазаре, гряди вонъ (Іоан. 11, 43) [ТСО, Серг.П., 1900].
153. Страданіе и воскресеніе Христово [ТСО, Серг.П., 1900].
154. Похвальная пѣснь Божіей Матери [ТСО, Серг.П., 1900].
155. Размышленія о домостроительствѣ нашего спасенія [ТСО, Серг.П., 1900].
156. О правдѣ и благости Божіей [ТСО, Серг.П., 1900].
165. Марія и Ева [ТСО, Серг.П., 1900].

Свт. Кириллъ Іерусалимскій († 386 г.)
А. П. Лебедевъ. Краткія свѣдѣнія о св. Кириллѣ архіепископѣ Іерусалимскомъ [ТСО, Серг.П, 1893].
СЛОВА ОГЛАСИТЕЛЬНЫЯ.

14 Огласительное слово къ просвѣщаемымъ, говоренное безъ пріуготовленія въ Іерусалимѣ, на слова: и воскресшаго изъ мертвыхъ въ третій день, и восшедшаго на небеса и сѣдящаго одесную Отца [Пер. МДА. ТСО, Серг.П, 1893].
СЛОВА ТАЙНОВОДСТВЕННЫЯ КЪ НОВОПРОСВѢЩЕННЫМЪ.

Слово 1. Къ новопросвѣщеннымъ [Пер. МДА. ТСО, Серг.П, 1893].
Слово 2. О крещеніи [Пер. МДА. ТСО, Серг.П, 1893].
Слово 3. О мѵропомазаніи [Пер. МДА. ТСО, Серг.П, 1893].
Слово 4. О тѣлѣ Христовомъ и о крови Христовой [Пер. МДА. ТСО, Серг.П, 1893].
Слово 5. [Пер. МДА. ТСО, Серг.П, 1893].

Бесѣда о разслабленномъ при купѣли (Іоан. 5, 1-14) [Пер. МДА. ТСО, Серг.П, 1893].
Посланіе къ благочестивѣйшему царю Константію о явившемся на небесахъ и видѣнномъ въ Іерусалимѣ знаменіи креста изъ лучей свѣта [Пер. МДА. ТСО, Серг.П, 1893].

Свт. Григорій Богословъ († ок. 390 г.)
Жизнь и труды св. Григорія Богослова [ТСО, СПб, 1910].
СЛОВА.

Слово 1. На Пасху и о своемъ замедленіи [ТСО, СПб, 1910].
Слово 2. Къ призвавшимъ въ началѣ, но не срѣтившимъ св. Григорія, когда онъ сталъ пресвитеромъ [ТСО, СПб, 1910].
Слово 9. Защитительное, по рукоположеніи св. Григорія Богослова въ епископа Сасимскаго, говоренное имъ отцу своему Григорію, въ присутствіи Василія Великаго [ТСО, СПб, 1910].
Слово 10. Защитительное, по возвращеніи св. Григорія Богослова изъ уединенія, говоренное имъ отцу своему и Василію Великому [ТСО, СПб, 1910].
Слово 27. Противъ евноміанъ и о богословіи первое или предварительное [ТСО, СПб, 1910].
Слово 28. О богословіи второе [ТСО, СПб, 1910].
Слово 41. На Святую Пятьдесятницу [ТСО, СПб, 1910].
Слово 44. На недѣлю новую, на весну и на память мученика Маманта [ТСО, СПб, 1910].
Слово 45. На Святую Пасху [ТСО, СПб, 1910].
БОГОСЛОВСКІЯ ПОСЛАНІЯ.

Посланіе 1. Къ монаху Евагрію, о Божествѣ [ТСО, СПб, 1910].
Посланіе 2. Къ Нектарію, епископу Константинопольсному [ТСО, СПб, 1910].
Посланіе 3. Къ пресвитеру Кледонію, противъ Аполлинарія — первое [ТСО, СПб, 1910].
Посланіе 4. Къ Кледонію противъ Аполлинарія — второе [ТСО, СПб, 1910].
ПѢСНОПѢНІЯ ТАИНСТВЕННЫЯ.

Слово 1. О началахъ [ТСО, СПб, 1910].
Слово 2. О Сынѣ [ТСО, СПб, 1910].
Слово 3. О Святомъ Духѣ [ТСО, СПб, 1910].
Слово 4. О мірѣ [ТСО, СПб, 1910].
Слово 5. О Промыслѣ [ТСО, СПб, 1910].
Слово 6. Объ умныхъ сущностяхъ [ТСО, СПб, 1910].
Слово 7. О душѣ [ТСО, СПб, 1910].
Слово 8. О завѣтахъ и о пришествіи Христовомъ [ТСО, СПб, 1910].
Слово 9. О человѣческой добродѣтели [ТСО, СПб, 1910].
Слово 10. О человѣческой природѣ [ТСО, СПб, 1910].
Слово 11. О малоцѣнности внѣшняго человѣка и о суетѣ настоящаго [ТСО, СПб, 1910].
Слово 12. Блаженства и опредѣленія духовной жизни [ТСО, СПб, 1910].
СТИХИ О САМОМЪ СЕБѢ

Жалобы на свои страданія [ТСО, СПб, 1910].
О суетности и невѣрности жизни, и объ общемъ всѣмъ концѣ [ТСО, СПб, 1910].
Плачъ о собственныхъ своихъ бѣдствіяхъ, и молитва ко Христу о прекращеніи жизни [ТСО, СПб, 1910].
Къ себѣ самому въ вопросахъ и отвѣтахъ [ТСО, СПб, 1910].
Молитва ко Христу [ТСО, СПб, 1910].
Сонъ о храмѣ Анастасіи, который св. Григоріемъ устроенъ былъ въ Константинополѣ [ТСО, СПб, 1910].
На безмолвіе во время поста [ТСО, СПб, 1910].
Пѣснь Христу послѣ безмолвія въ Пасху [ТСО, СПб, 1910].
СТИХИ, ОТНОСЯЩІЯСЯ КЪ ДРУГИМЪ

Увѣщательное посланіе къ Гелленію, о монахахъ [ТСО, СПб, 1910].
НРАВСТВЕННЫЯ СТИХОТВОРЕНІЯ

Мысли, писанныя двустишіями [ТСО, СПб, 1910].
Двустишія [ТСО, СПб, 1910].
СТИХОТВОРЕНІЯ

Пѣснь Богу [ТСО, СПб, 1910].
Молитва ко Христу [ТСО, СПб, 1910].
Молитва утренняя [ТСО, СПб, 1910].
Молитва вечерняя [ТСО, СПб, 1910].
Молитва на другое утро [ТСО, СПб, 1910].
Молитва въ болѣзни [ТСО, СПб, 1910].
Молитва шествующаго въ путь [ТСО, СПб, 1910].
Плачъ и моленіе ко Христу [ТСО, СПб, 1910].
Плачъ Григорія о себѣ самомъ [ТСО, СПб, 1910].
Къ самому себѣ [ТСО, СПб, 1910].
Къ душѣ своей [ТСО, СПб, 1910].
Плачъ о душѣ своей [ТСО, СПб, 1910].
Упреки неразумнымъ стремленіямъ души [ТСО, СПб, 1910].
На плоть [ТСО, СПб, 1910].
На лукаваго [ТСО, СПб, 1910].
О брани отъ бѣсовъ [ТСО, СПб, 1910].
Разговоръ съ міромъ [ТСО, СПб, 1910].
О бренности естества человѣческаго [ТСО, СПб, 1910].
Жизнь человѣческая [ТСО, СПб, 1910].
Покаянная пѣснь при концѣ жизни [ТСО, СПб, 1910].
На болѣзнь [ТСО, СПб, 1910].
О промыслѣ [ТСО, СПб, 1910].
О вочеловѣченіи [ТСО, СПб, 1910].
О подлинныхъ книгахъ богодухновеннаго писанія [ТСО, СПб, 1910].
На женщинъ, которыя любять наряды [ТСО, СПб, 1910].
Совѣты Олимпіадѣ [ТСО, СПб, 1910].

Тихоній Африканецъ († ок. 390 г.)
Митр. Антоній (Храповицкій). О правилахъ Тихонія и ихъ значеніи для современной экзегетики [ПТСО, М., 1891].
КНИГА О СЕМИ ПРАВИЛАХЪ ДЛЯ ИЗСЛѢДОВАНІЯ И НАХОЖДЕНІЯ СМЫСЛА СВЯЩЕННАГО ПИСАНІЯ.

Правило 1. О Господѣ и Его тѣлѣ [Пер. П. Боголѣпова. ПТСО, М., 1891].
Правило 2. О тѣлѣ Господнемъ какъ двучастномъ (De Domini corpore bipartito) [Пер. П. Боголѣпова. ПТСО, М., 1891].
Правило 5. О временахъ [Пер. П. Боголѣпова. ПТСО, М., 1891].
Правило 6. Ο повтореніи (de recapitulatione) [Пер. П. Боголѣпова. ПТСО, М., 1891].
Правило 7. Ο діаволѣ и его тѣлѣ. (Изъясненіе двухъ мѣстъ, Ис. гл. 14 и Іез. гл. 28) [Пер. П. Боголѣпова. ПТСО, М., 1891].

Преп. Макарій Великій († 391 г.)
ДУХОВНЫЯ БЕСѢДЫ О СОВЕРШЕНСТВѢ, КЪ КАКОМУ ОБЯЗАНЫ И О КАКОМЪ ДОЛЖНЫ СТАРАТЬСЯ ХРИСТІАНЕ.
Бесѣда 1. Иносказательное изъясненіе видѣнія, описаннаго Пророкомъ Іезекіилемъ [СТСЛ, 1904].
Бесѣда 2. О царствѣ тмы, то-есть грѣха, и о томъ, что одинъ Богъ можетъ отъять отъ насъ грѣхъ и избавить насъ отъ рабства лукавому князю [СТСЛ, 1904].
Бесѣда 3. О томъ, что братія между собою должны жить искренно, въ простотѣ, въ любви, въ мирѣ, вести же борьбу и брань съ внутренними помыслами [СТСЛ, 1904].
Бесѣда 4. Христіане, чтобы сподобиться имъ небесныхъ похвалъ отъ Бога и отъ ангеловъ, должны внимательно и тщательно совершать теченіе свое на поприщѣ міра сего [СТСЛ, 1904].
Бесѣда 5. Велика разность между христіанами и людьми міра сего. Одни, имѣя въ себѣ духа міра, въ сердцѣ и въ умѣ связаны земными узами; а другіе вожделѣваютъ любви небеснаго Отца, Его единаго имѣя предметомъ всѣхъ своихъ желаній [СТСЛ, 1904].

Свт. Григорій Нисскій († ок. 394 г.)
ТОЧНОЕ ИСТОЛКОВАНІЕ ЕККЛЕСІАСТА СОЛОМОНОВА.
Бесѣда 1. Толкованіе на Еккл. 1, 1-11. [ТСО, М., 1861].
Бесѣда 2. Толкованіе на Еккл. 1, 12 - 2, 3. [ТСО, М., 1861].
Бесѣда 3. Толкованіе на Еккл. 2, 4-6. [ТСО, М., 1861].
Бесѣда 4. Толкованіе на Еккл. 2, 7-11. [ТСО, М., 1861].
Бесѣда 5. Толкованіе на Еккл. 2, 12-26. [ТСО, М., 1861].
Бесѣда 6. Толкованіе на Еккл. 3, 1-4. [ТСО, М., 1861].
Бесѣда 7. Толкованіе на Еккл. 3, 5-7. [ТСО, М., 1861].
Бесѣда 8. Толкованіе на Еккл. 3, 8-13. [ТСО, М., 1861].
ТОЧНОЕ ИЗЪЯСНЕНІЕ ПѢСНИ ПѢСНЕЙ СОЛОМОНА.

Предисловiе. Къ Олимпиадѣ [ТСО, М., 1862].
Бесѣда 1. Толкованіе на Пѣсн. 1, 1-3. [ТСО, М., 1862].
Бесѣда 2. Толкованіе на Пѣсн. 1, 4-7. [ТСО, М., 1862].
Бесѣда 3. Толкованіе на Пѣсн. 1, 8-13. [ТСО, М., 1862].
Бесѣда 4. Толкованіе на Пѣсн. 1, 14 - 2, 7. [ТСО, М., 1862].
Бесѣда 5. Толкованіе на Пѣсн. 2, 8-17. [ТСО, М., 1862].

Къ Авлавію, о томъ что не «три Бога» [ТСО, М., 1862].
Къ Симпликію, о вѣрѣ [ТСО, М., 1862].
Къ еллинамъ на основаніи общихъ понятій [ТСО, М., 1862].
О чревовѣщательницѣ. Письмо къ епископу Ѳеодосію [ТСО, М., 1862].
Слово противъ Арiя и Савеллiя [ТСО, М., 1865].
Къ Армонію, о томъ, что значитъ имя и названіе: христіанинъ [ТСО, М., 1865].
О цѣли жизни по Богѣ; объ истинномъ подвижничествѣ; отвѣтъ подвижникамъ, спрашивавшимъ о цѣли благочестія, и начертаніе, какъ жить и подвизаться въ обществѣ [ТСО, М., 1865].
На слова Писанія: а блудяй, во свое тѣло согрѣшаетъ (1 Кор. 6, 18) [ТСО, М., 1865].
Противъ тяготящихся церковными наказаніями [ТСО, М., 1865].

Слово на святую и спасительную Пасху [ХЧ, СПб., 1839].
Слово на святую Пасху, о воскресеніи [ХЧ, СПб., 1847].

Свт. Амфилохій Иконійскій († 395 г.)
Слово на Рождество Великаго Бога и Спасителя нашего Іисуса Христа [ХЧ, СПб., 1836].
Бесѣда о покаяніи, или о томъ, что не должно отчаяваться въ спасеніи [Кіевъ, 1910].

Свт. Амвросій Медіоланскій († 397 г.)
Слово о томъ, какъ должно срѣтать день Рождества Христова [ХЧ, СПб., 1835].
Слово обличительное по случаю затмѣнія луны [ХЧ, СПб., 1840].
Слово въ Недѣлю Ваій [М., 1903].


ჰა, საკმარისია?


[quote]ანტონიუს ეგვიპტელი და ათანასე დიდი, მეოთხე საუკუნის ეკლესიის სვეტები, მკაცრად გმობდნენ ამ სახიფათო, წარმართულ მიმართულებას ეკლესიაში. იმისათვის რათა დაეცვათ უბირი ხალხი ასეთი ხიფათისაგან, მათ ბრძანეს ტაძრების კედლებში ჩაეტანებინათ იმ დროისათვის შემორჩენილი მოწამეთა ყველანაირი ნაწილები და არავითარ შემთხვევაში არ დაეშვათ მათი თაყვანისცემა[/quote]

აი კიდევ ერთი ისტორიის გაყალბება და უდიდესი მკრეხელობა ანტონი ეგვპიტელი და ათანასე დიდი, და უცებ ხატმებრძოლები... სინამდვილეში კი აი რა ხდება, ეს არის IV ს-ე ქრისტიანობა სულ ახლახანს გამოვიდა დევნის პერიოდიდან, ამიტომ მამები მთელი ძალით ცდილობენ ადამიანთა გონებიდან საბოლოოდ აღმოფხვრან კერპთაყვანისცემა და ყველაფერი ის რაც ამისაკენ უბიძგებდა. ამიტომ მათი მთელი მოღვაწეობა ამ მხრივ ეძღვნებოდა სწორედ წ ა რ მ ა რ თ უ ლ ი აზროვნების აღმოფხვრას, აი რას წერს ათანასე დიდი :

"15) Пусть художникъ соорудилъ бы имъ боговъ, не придавая никакого образа, чтобъ не имѣть имъ явнаго обличенія въ несмысленности! Скрыли бы они отъ людей простыхъ и возможность предположенія, что идолы чувствуютъ, если бы у идоловъ не было указанія на чувства, какъ то: глазъ, ноздрей, ушей, рукъ, устъ, остающихся въ бездѣйствіи, такъ что не могутъ воспользоваться чувствомъ и насладиться чувствуемымъ. Теперь же, имѣя ихъ, вмѣстѣ и не имѣютъ; стоя, не стоятъ, сидя, не сидятъ; потому что не дѣйствуютъ ими; но какое положеніе захотѣлъ дать имъ соорудитель, въ такомъ и пребываютъ неподвижно, не представляя въ себѣ ни одного признака божественности, но оставаясь совершенно неодушевленными, и только отъ искусства человѣческаго пріявшими свой видъ. "

ეს ციტატა კი არანაირად არ ეხება ან წმიდა მარტვილებს ან წმიდა ხატებს ან წმიდა სიმბოლოთ, არამედ იმათ, რომლებიც :" , не представляя въ себѣ ни одного признака божественности, но оставаясь совершенно неодушевленными, и только отъ искусства человѣческаго пріявшими свой видъ. " ანუ იყვნენ მხოლოდამხოლოდ ადამიანის ფანტაზიის ნაყოფნი!

შემდგომი სიყალბე

[quote]ცნობილ დღეებში, უმთავრესად კი, წლისთავებზე, მორწმუნეები იკრიბებოდნენ მოწამეთა საფლავებთან, რათა მოესმინათ მათი მოწამეობრივი სიკვდილის თვითმხილველთა დამოწმება. იმ დროს აზრადაც კი არავის მოსდიოდა ლოცვით მიემართათ თემის მოკვდინებული წევრებისათვის და ეთხოვათ მათთვის შუამდგომლობა ღვთის წინაშე[/quote]

ახლა არაფერს ვიტყვი ამ ტექსტის სექტანტურ ენაზე "დამოწმება " , "ძმები ", "ცნობილი დღეები"... ისედაც ნათელია... უბრალოდ, პირად გამოცდილებას მოგიყვებით, იქ, ძველი იმპერიის დედაქალაქში, რომში, სადაც უძველესი კატაკომბებია, ჰქონდათ არამხოლოდ სასაუბროდ და "დასამოწმებლად ", არამედ იქ ღვთისმსახურების აღსასრულებლად, გაოცდებით და იცით სად? სადღაც შორს კი არა საფლავიდან, არამედ წირვა ხდებოდა, ზედვე, ანუ საფლავზევე! უბრალოდ, ხატმებრძოლნი სარგელობენ იმით, რომ ამ პერიოდში ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პერიოდშია ხატთაყვანისცემა და წმიდათა თაყვანისცემა, თუმცა არც უცხონი არიან ამისაგან, ანუ პირველხატებად გვევლინება წმიდა სიმბოლონი :" თევზი" , "ღუზა", "მწყემსი" და წმიდათა ნაწილთა თაყვანისცემა მათი საფლავების ყველაზე წმიდა ადგილად ქცევით გამოიხატებოდა, ანუ მათი "ტრაპეზად", საკურთხევლად ქცევაში, დღესაც არის ტრადიცია, რომ საკურთხეველში ( ტრაპეზზე) აუცილებლად უნდა იყოს ჩატანებული წმიდანის წმიდა ნაწილი...

შემოგთავაზებთ ორ ფოტოს, რომლებიც სხვადასხვა კატაკომბებში გადავიღე:

1) ეს პირველქრისტიანული პირველხატ-სიმბოლოებია



2) ეს კი ქრისტიანის საფლავი ქრისტიანული სიმბოლოებით ( მტრედი და ზეთისხილის რტო), ასევე ლ ო ც ვ ა მისადმი:
"განისვენე მშვიდობაში" ( და მშვიდობაში განსვენებულს, რომ ვთხვოთ ჩვენც დაგვეხმაროს იგივე მშვიდობაში განსვენებისათვის, რაა ამაში შეცდომა ან წარმართობა? )