რელიგია და ბიოსამედიცინო ეთიკა, ურთიერთკავშირი, არგუმენტები და ფაქტები. პარამეტრები

[lingvo]

თანამედროვე მედიცინის მიღწევების გამოყენება დაკავშირებულია რთულ ფილოსოფიურ, რელიგიურ, სამართლებრივ და მორალურ პრობლემებთან, რომელთა დიდი ნაწილი ცალსახად ვერ გადაწყდება. თანამედროვე ბიოეთიკაში რეპროდუქციული ტექნოლოგიების მართვასთან დაკავშირებული პრობლემები ყველაზე აქტუალურ და მწვავე განსახილველ თემათა რიგს განეკუთვნება. აგრეთვე აქტუალურია ნანოტექნოლოგიების განვითარებასთან დაკავშირებული საკითხები. ზოგადად ალბათ შესამცნევია, რომ სწრაფი ტექნიკური პროგრესი ადამიანს არჩევანის წინაშე აყენებს, რომელიც ზემოთ ჩამოთვლილ ფასეულობებზე გადის.

• ხელოვნურ ინსემინაციას დონორის ან ქმრის სპერმით
• განაყოფიერებას ორგანიზმის გარეთ (ექსტრაკორპორული – ინ ვიტრო ) ემბრიონის შემდგომი იმპლანტაციით ქალის საშვილოსნოში
• სუროგატი დედობა
• დონორის კვერცხუჯრედების გამოყენება


ქართულ მართლმადიდებელ ეკლესიას უარყოფითი დამოკიდებულება აქვს ხელოვნური განაყოფიერების მიმართ, განსაკუთრებით დონორის გამოყენების შემთხვევაში.
რუსული მართლმადიდებლური ეკლესიის პოზიცია შემდგომში მდგომარეობს:
1. დაუოჯახებელი ქალის ხელოვნური განაყოფიერება დაუშვებელია, უპირველეს ყოვლისა, ბავშვის ნტერესებიდან გამომდინარე, რომელსაც შეგენბულად აქვს თავიდანვე ჩამორთმეული სრულფასოვან ოჯახში აღზრდის შესაძლებლობა
2. დაუშვებელია ქალის ხელოვნური განაყოფიერება ქმრის ნებართვისა და მონაწილეობის გარეშე
3. ქმრის ნებართვითა და დონორის გენეტიკური მასალის გამოყენებით ჩატარებული ხელოვნური განაყოფიერება არღვევს ცოლ ქმრულ ერთგულებას
4. ჰომოგენური განაყოფიერების მეთოდი სავსებით მისაღები საშუალებაა, რომელიც ქრისტიანულ ქორწინებას აძლვს შესაძლებლობას განახორციელოს რეპროდუქციული ფუნქცია
5. ინ ვიტრო მეთოდი მიუღებელია ზედმეტი ემბრიონის განადგურების აუცილებლობიდან გამომდინარე.
6.ოჯახური ურთიერთობების მთლიანობისა და უნიკალობის დაცვის თვალსაზრისიდან გამომდინარე, მორალურად დაუშვებელია კვერცხუჯრედებისა და განაყოფიერებული ემბრიონების დონორობის პრაქტიკა
7. ამ შეფასებას ექვემდებარება სუროგატული დედობის ყველა სახეობა. ამ მეთოდის საფუძელში დევს ძირითადი ემოციური და სულიერი კავშირის უგულებელყოფა, რომელიც მყარდება დედასა და ბავშვს შორის ფეხმძიმობის დროს.
მედიცინეს ეთიკური პრობლემების განხილვის უძველესი ტრადიცია კათოლიციზმში მოიპოვება. კათოლიკური მორალი საბოლოო ჯამში უარყოფითად ეკიდება ხელოვნურ განაყოფიერებას, განსაკუთრებით ჰეტეროლოგიურ მეთოდს, რადგან მათი აზრით ეს ეწინააღმდეგება ქორწინების წმინდა საიდუმლოებას, მეუღლეთა ღირსებას, მშობელთა დანიშნულებას და ბავშვის უფლებას ჩასახული და დაბადებული იყოს ქორწინებაში და ქორწინების წყალობით. სუროგატული დედობა უარყოფილია ყველა კათოლიკე ავტორის მიერ, ამასთან კათოლიკე ავტორთა შორის არიან თეოლოგები, რომლებიც ეკგ-ისა და ეგ-ის მეთოდს ეთკურად მისაღებად თვლიან, თუ ის გამორიცხავს “ჭარბი” ემბრიონების პრობლემას.
პროტესტანტული ეკლესია განსაკუთრებულ ყურადღებას აქცევს ბავშვის მომავალ ინტერესებს, მისი უფლებების გარანტიებს ნათესაურ ურთერთობებზე. რაც შეეხება ჰეტეროლოგიური განაყოფიერების შესაძლებლობას, მას არ გამორიცხავენ აუცილებლობის შემთხვევაში.
ისლამი მუსლიმანური ფილოსოფიის – სუფიზმის, მორალისა და შარიათის საწინააღმდეგოდ მიიჩნევს ხელოვნური განაყოფიერების ყველა მეთოდს, თუ ამისათვის არ გამოიყენება კანონიერი ქმრის გენეტიკური მასალა. რაც შეეხება სუროგატულ დედობას, რადგან ისლამი აღიარებს პოლიგამიას ამიტომ მუცლადმტარებელი დედა შეიძლება იყოს ქმრის მეორე მეუღლე, რომელიც თავის გენეტიკურ მასალას აძლევს პირველ ცოლს კვერცხუჯრედის განაყოფიერებისათვის. აუცილებელი მოთხოვნაა დონორის სასქესო უჯრედების შესახებ სრული ინფორმაცია, რათა გამოირიცხოს სისხლის აღრევა და უზრუნველყონ კანონიერი ნათესაური კავშირი მუსლიმანური სამართლის შესაბამისად.
იუდაიზმის პოზიცია არ არის ერთმნიშვნელოვანი, მაგრამ რაბინების უმრავლესობა გმობს დონორის გენეტიკური მასალით განაყოფიერებას. თუ დამტკიცებულია, რომ არანაირი სხვა თერაპია არ იქნება შედეგის მომტანი, მოცემულ საშუალებას კი შეუძლია პრობლემის მოხსნა, დასშვებად შეიძლება ჩაითვალოს ქმრის გენეტიკური მასალით განაყოფიერება.
ბუდიზმის ავტორიტეტული წარმომადგენლები დადებითად აფასებენ დონორის გენეტიკური მასალის გმაოყენებას ხელოვნური განაყოფიერების მიზნით, ისევე როგორც სუროგატულ დედობას. ისინი ხაზს უსვამენ შემდეგი გარემოებების გათვალისწინებას: მეუღლეთა თანხმობის ნებაყოფლობა, დონორის ანონიმურბა, მისთვის ანაზღაურების გამორიცხვა.
მაშასადამე ტრადიციული რელიგიები უარყოფითად ეკიდებიან რეპროდუქციულ ტექნოლოგიებს. არატრადიციული რელიგიები, უპირველეს ყოვლისა პროტესტანტული რიგის კონფესიები და დომინაციები, ითვალისწინებენ რა ეპოქის თავისებურებებს აღნიშნული პრობლემის გადაწყვეტისას შედარებით ლიბერალური პოზიციის დაჭერას ამჯობინებენ.

[გიორგი]

gurulo

შენი პოსტის უდიდესი ნაწილი რატომღაც ამ ტერმინს უკავია, რომელიც თავის მხრივ მოცემულ სიტუაციაში არაარსსებითია.

თუ გგონია რომ მაგით რამეში შემედავე ან მაგხელა პოსტი იმას ნიშნავს რომ საკითხი კარგად გესმის და მიზნობრივად საუბრობ ძალიან ცდები.

შეიძლება არა არსებითად ვსაუბრობ, შეიძლება არც საკითხი მესმის კარგად (არც მედიცინის სფეროდან ვარ და არც თეოლოგიის), შეიძლება არამიზნობრივადაც ვსაუბრობ და შეიძლება ვერც შეგედავე შენი თვალთახედვით, მაგრამ ვთვლი, რომ ხელოვნური განაყოფიერება არ არის ქრისტეანობის საწინააღმრდეგო.

ეს არის მარტივი მაგალითის თითზე დახვევა რომელიც მიმართული შეიძლება იყოს მხოლოდ ისეთი ადამიანის მიმართ რომელიც ყოველგვარ ხელოვნურ ქმედებას გმობს.

არავითარ შემთხვევაში.
ჩემი ლოგიკა ასეთია:

1. ან ყველაფერი ხელოვნური უნდა დავგმოთ (თუ ხელოვნურობაშია საქმე)
2. ან ყველაფერი ხელოვნური უნდა მივიღოთ (თუ ხელოვნურობა პრობლემა არაა)
3. ხოლო, თუკი ზოგი რამ ხელოვნური მისაღებია და ზოგი რამ კი დასაგმობი, (ანუ ხელოვნურობის საკითხს არსებითი მნიშვნელობა არა აქვს) მაშინ ძალიან კონკრეტული არგუმენტები უნდა დაიწეროს თუ რატომ არის ხელოვნური განაყოფიერება დასაგმობი, მაგრამ სხვა რაღაც ხელოვნური პროცესი კი მისაღები. ეს კონკრეტული არგუმენტი კი უნდა იყოს ცალსახად განსაზღვრული თეოლოგიური მომენტი და არა ზოგადი ლაპარაკი, რომ ადამიანი მნიშვნელოვანია, ეს ღვთის საქმეში ჩარევაა და ა.შ.

სამწუხაროდ ასეთ არგუმენტებს ვერ მივიღებ. ვერ მივიღებ, რადგან არც იმას საზღვრავ რას ნიშნავს ღვთის საქმეში ჩარევა , (მაგ. რატომ არის რომ რეპროდუქციაზე მკურნალობა არაა და განაყოფიერება კი არის) ვერ ვხვდები რას გულისხმობ იმაში რომ ადამიანი მნიშვნელოვანია და საერთოდ ვერსად ვერ ვხედავ ერთიან და ცალსახა პრინციპს თუ რატომ არის არაქრისტეანული ხელოვნური განაყოფიერება ანუ რაშია პრობლემა:

1. მეთოდის და ინსტრუმენტების ხელოვნურობაში?

მაშინ მართლა არ მესმის, უბრალოდ არ მესმის, მკურნალობა რატომაა მისაღები ხელოვნურობა/ბუნებრიობის გადმოსახედიდან და განაყოფიერება კი არა. თუ ხელოვნურობა/ბუნებრიობის საკითხი არაა არსებითი, მაშინ:

2. ადამიანის/სიცოცხლის დაბადებასთან რომ გვაქვს საქმე ეს არის პრობლემა?

თუ ესაა პრობლემა, მაშინ შობადობისთვის/რეპროდუქციისთვის მკურნალობაც (და არა სხვა რაიმესი!) იგივე გამოდის, რადგან ისიც შობადობას და ადამიანის/სიცოცხლის დაბადებაში ჩარევა გამოდის. არ იმკურნალებ - არავინ დაიბადება, იმკურნალებ - დაიბადება. თუ არც სიცოცხლის/დაბადების საკითხების გადაწყვეტაა მაშინ რა არის პრობლემა?

ისე ნება და დაშვება მე სხვანაირად მესმის. თუ ვიტყვით რომ ყველაფერი რაც ქვეყანაზე ხდება უფლის ნებაა გამოდის რომ ჩვენ არ გაგვაჩნია საკუთარი ნება რაც ქრისტიანი ადამიანის უმთავრესი განსაზღვრებაა. უფლის ნება იყო სოდომის და გომორის დაქცევა, ებრაელების ტყვეობიდან დახსნა...ძალიან ბევრი მნიშვნელოვანი მოვლენა შეიძლება მივაწეროთ უფლის ნებას მაგრამ ყოველივე დანარჩენი არის უფლის დაშვება

ვიცი რაც არის ღვთის ნება და ღვთის დაშვება. განსხვავებაც ვიცი. ღვთის ნებაც და ღვთის დაშვებაც ყველა ქრისტეანს ერთნაირად უნდა ესმოდეს. მეც შენსავით მესმის, მაგრამ გააქვს რაიმე სერიოზული არგუმენტი, რომ მაგ. საშვილოსნოს მკურნალობა ღვთის ნებაა, ხოლო აი, ხელოვნური განაყოფიერება კი ღვთის დაშვება? თუ ორივე ღვთის დაშვებაა? თუ ორივე ღვთის დაშვებაა, მაშინ რა განსხვავებაა?

შეგიძლია არგუმენტირებულად გამცე პასუხი თუ რატომ არ არის ღვთის ნება ხელოვნური განაყოფიერების გამოგონება და რეალიზაცია? რატომ თვლი რომ ეს უბრალოდ ღვთის დაშვებაა? თუ ისევ ხელოვნურობას და ადამიანის დაბადებასთან კავშირზე დაიწყებ აპელირებას ასე ჩიხში შევალთ, რადგან სხვა სახის ხელოვნურ პროცესებს და ადამიანის დაბადებასთან უშუალოდ კავშირში მყოფ რეპროდუქციაზე მკურნალობას მისაღებად მიიჩნევ, ეს კი ერთის მხრივ ხელოვნური პროცესიც არის და მეორეს მხრივ კი მასზეა დამოკიდებული ახალი ადამიანის შექმნა.

ჩასახვა კი უმნიშვნელოვანესი ქმედებაა, რადგან ქრისტიანულ რელიგიაში იგი მთავარი ღირებულებაა, ამიტომაც ქვეყანაზე ყველაზე მნიშვნელოვანი არსების ჩასახვა/არ ჩასახვა არის უფლის ნება

გავიგე რომ უფლის ნებაა.
ახლა მაინტერესებს, როგორ მივაღწიოთ სინერგიას ანუ ისეთ ცხოვრებას, როდესაც ყველაფერში უფლის ნების განხორციელება გვინდა?

აი, ქალს აქვს კონკრეტული პრობლემა და ვერ ორსულდება. თუ ადამიანი არ ჩაერია ამ პროცესში (მატერიალურად) ვერც ვერასოდეს დაორსულდება. რა უნდა ქნას? მხოლოდ ილოცოს, რომ ღვთის ნება განხორციელდეს და იქნებ მაინც დაორსულდეს როგორმე, სასწაულით? თუ წავიდეს და იმკურნალოს? იქნებ უმარტივესი მკურნალობაც იოლად შველის...

არის მკურნალობა ღვთის ნებასთან (და არა დაშვებასთან) თანხვედრაში? იქნებ ღვთის ნება სწორედ ისაა რომ შვილი არ უნდა მიეცეს? ანდა პირიქით, იქნებ მკურნალობის შემდეგ დაორსულებაა ღვთის ნება? საიდან დგინდება რა არის ღვთის ნება?

განვიხილოთ იდენტური ხელოვნური განაყოფიერებისთვისაც. არის ხელოვნური განაყოფიერება ღვთის ნება? იქნებ სწორედ ხელოვნური განაყოფიერების შემდეგ დაორსულებაა ღვთის ნება (და არა დაშვება) საიდან დგინდება ღვთის ნება?

გაჩენილი ადამიანის ქმედება საკუთარი ჯანმრთელობის გასაუმჯობესებლად არის უფლის დაშვება.

კარგი.
გასაგებია.
გაჩენილი ადამიანის ქმედება საკუთარი ჯანმრთელობის გასაუმჯობესებლად არის ღვთის დაშვება, ხომ?

და ამაზე რას იტყვი: რა არის გაჩენილი ადამიანის ქმედება შთამომავლობის შექმნის მიზნით? თუნდაც მკურნალობის დონეზე, ოღონდ ისეთი მკურნალობის დროს, როდესაც სხვა მხრივ ჯანმრთელია და არაფერს გაუმჯობესება არ სჭირდება, უბრალოდ ცდილობს რომ შთამომავლობა გაუჩნდეს... ამ შემთხვევაში რა ხდება? ეს ხომ ჩვეულებრივი მკურნალობა არაა ჯანმრთელობისთვის, ეს არის მკურნალობა ადამიანის დაბადებისთვის? მისაღებია ეს?