დიდი მარხვა - პირველი კვირა, მოგზაურობა აღდგომისკენ პარამეტრები

[afxazi]

ყველას გილოცავ დიდი მარხვის დაწყებას. უფალმა მოგვცეს ძალა რომ ღირსეულად მივეახლოთ აღდგომის ბრწყინვალე დღესასწაულს. მინდა, რომ თითოეულ კვირას ცალკე თემა მივუძღვნათ და ყველავ ვეცადოთ რაც შეიძლება ბევრი მასალა მოვაგროვოთ დიდი მარხვის შესახებ.


15 თებერვალი (ძვ. სტ. 2 თებერვალი) დიდი მარხვის I შვიდეული. ორშაბათი


მიგებება (მირქმა) უფლისა ჩვენისა იესუ ქრისტესი (მსახურება გადაიტანება წინა დღეს, 1 თებერვალს).


VI ჟამ. - ეს. I, 1-20. მწუხ. - შესქ. I, 1-13. იგავ. I, 1-20.

მირქმის შემდეგომი დღესასწაულისა და წარგზავნის მსახურებები არ აღესრულება. მართალი სვიმეონისა და ანა წინასწარმეტყველის ხსენება გადმოიტანება ორშაბათს.

დიდი მარხვის პირველი შვიდეულის ორშაბათს, სამშაბათს, ოთხშაბათსა და ხუთშაბათს დიდ სერობაზე იკითხება ღირსი ანდრია კრიტელის დიდი კანონი.





შემოგთავაზებთ წმიდა თეოდორე სტუდიელის ქადაგებებს, მიძღვნილს დიდი მარხვის ყოველი დღისადმი (გამოკრებილია მარხვანიდან)

ორშაბათსა პირველსა შვიდეულისასა, მარხვისათვის და უვნებელობისა, რომელი სთქუა დაწყებასა მარხუათასა. გუაკურთხენ, მამაო!

ძმანო და მამანო! მარხვისა ესე ჟამი ყოველსავე წელიწადსა შინა შეერთებული, მსგავს არს ნავთსაყუდელსა რასამე უღელვოსა, რომელსა შინა შევლენან ყოველნი კაცნი, და იშუებენ მყუდროებითა სულიერითა, რამეთუ არა ხოლო თუ მონაზონთაი, არამედ ერისკაცთაცა მცირედთა და დიდთა, პყრობილთაი და მპყრობელთაი, მეფეთა და მთავართა, მღუდელთმთავართა, და მღუდელთა, და ყოველსავე ჰასაკისა, და ყოველსავე ნათესავისა მაცხოვარი არს წინამდებარე ესე ჟამი. რამეთუ ქალაქნი და სოფელნი დასცხრებიან ამიერითგან შფოთითა და ამბოხებათაგან, და მათ წილ იწყებენ ფსალმუნებად, და დიდების მეტყუელებად, და ლოცუად, და ვედრებად, რომელთა მიერ მოწყალექმნილი სახიერი ღმერთი ჩუენი მშვიდობასა ჰყოფს სულთა ჩუენთათვის, უკეთუ წადიერითა გულითა შიშით და ძრწოლით შეუვრდეთ და ვსტიროდეთ მის წინაშე, და შემდგომითი შემდგომად წარმართებასა აღუთქმიდეთ უმჯობესისა მიმართ, არამედ ერთა მორწმუნეთა განმგენი ეკკლესიათანი ასწავებენ ჯეროვანსა, რამეთუ უხმს ვითარცა სარბიელსა შინა მორბედთა, თანა მოღუაწეთა მიერ განმხნობაი. ეგრეთვე მმარხუელთა მოძღუართა მიერ ნუგეშინის ცემაი. ხოლო მე ვინაითგან პატიოსნებისა თქუენისა თავად დავიდგინე, თქუენდა მომართცა ვიტყოდე შემოკლებულად. მარხუა უკუე განმაახლებელი არს სულისა, რამეთუ იტყვის მოციქული: "რაოდენ გარეშე ესე კაცი ჩუენი განიხრწნების, ეგეოდენ შინაგანი განახლდების და უკეთუ განახლდების, საცნაურ არს, ვითარმედ განშუენდებისცა პირუელისა მისებრ სიკეთისა, და რაჟამს განშუენდეს, სიყუარულად თავისა თვისისა მოიზიდავს". რომელმან იგი თქუა: "მე და მამა მოვიდეთ, და სავანე მისთანა ვჰყოთ". აწ უკუე ვინაითგან ესე ვითარი არს მადლი მარხვისა, ვიდრეღა სამკვიდრებელ ღუთისა გუყოფს ჩუენ სახიერი ღმერთი, თანაგუაძს შეწყნარებაი მისი, ძმანო. ნუ შევსწუხდებით საუზმისათვის და ლიტონებისა ჭამადთასა, უწყით, რამეთუ უფალსა დაღათუ ძალ-ედვა მრავალთა სანოაგეთა მიერ გამოზრდაი ათასეულთა მათ უდაბნოსა ზედა, არამედ პურითა ხოლო და წყლითა ისტუმრნა, და ვინაიდგან უჩუეულობაი გულის მოდგინებისა მიერ მოლბეს, მიერითგან შეწუხებულ იქმნების. ხოლო მარხუა არა ჭამადთა შინა შემოისაზღვრების, არამედ ყოვლისა ბოროტისა განსაზღურებასა, ვითარცა საღმრთოთა მამათა ჩუენთა თქუეს: "განვეყენნეთ უკუე, გევედრები, მოწყინებასა, დახსნილებასა, მცონარებასა, შურსა, ხდომასა, ბოროტის ჩუეულებასა, თვითსჯულობასა, თავხედობასა, და უფროსღა განვეშორნეთ წარმწყმედელსა გულის თქმასა, რამეთუ დაღაცათუ ვიმარხვიდეთ, ზედა დაგუესხმის ჩუენ მრავალთავი ესე გუელი". ვისმინოთ მეტყუელისა მის, ვითარმედ შუენიერ იყო ხილუად და კეთილ საჭმლად, რომელმან იგი მომაკუდინა მე ნაყოფმან, და იხილეთ, რამეთუ მშუენიერ სთქუა ხილუად, და არა ბუნებით. რამეთუ ვითარცა ვინ მიიღოს მარცუალი ბროწეულისა შუენიერი და ფეროვანი, და ჰპოვის დამპალ, ეგრეთვე სახედ გულისთქმაი იჩემებს სიტკბოებასა მიუთხრობელსა. და ვინაითგან მიღებულ იქმნას, უმწარეს ნაღვლისა იპოვების, და აღლესილ უფროს მახვილისა ორპირისა, შემჭამელ ტკივნეულისა მის სულისა, ვითარცა შეემთხვია პირუელსა მამასა ადამს, შეიტყუა რა გუელისა მიერ, რამეთუ ვინაითგან შეეხო დაყენებულსა მას ჭამადსა, ჰპოვა ცხოვრებისა წილ სიკუდილი. ესევე შეემთხვია მიერითგან და ვიდრემდე აქამომდე ყოველთავე მსგავსად მისსა ვეშაპისა მიერ ცთუნებულთა, რამეთუ ვითარცა იგი ბნელ არს და შეიცუალების ანგელოსად ნათლისად, ეგრეთვე იცის შეცუალება ბოროტისა კეთილად, და მწარისა ტკბილად, და ბნელისა ნათლად, უშუერისა მშუენიერებად, და სასიკუდინოისა საცხოვრებელად, და ამის მიერ ცდუნებად სოფლისა მარადღე არა დასცხრების ყოვლად ბოროტი იგი. არამედ ჩუენ, ძმანო, ნუ შევსცდებით მრავალფერთა მათ საცთურთა მისთაგან, და ნუმცა შეგუემთხუევის სახედ მფრინუელთა, რომელნი იგი ხილულსა მას ჭამადსა უძღებებით მივლენ, და შთავარდებიან მახესა მონადირეთასა, არამედ განვარჩევდეთ საბურუელსა მას სიბოროტისასა გონებითა, რათა შუშულად ვიხილოთ ბოროტი და მოსწრაფებით ვივლტოდეთ მისგან. ამათ თანა კეთილად მოსწრაფე ვიყუნეთ, ჟამითი ჟამათ ფსალმუნებასა, გულსმოდგინეთ დიდებისმეტყველებასა, განკრძალულ წიგნის კითხუასა, წადიერად მუხლთ-დრეკასა, რიცხვისაებრ მოცემულისა თვითოეულსა ჟამისა. მოქმედ თვისითა ხელითა, რამეთუ კეთილ არს საქმე, რამეთუ უქმისა არა ჭამაი განწესებულ არს. ურთიერთ არს სიმძიმეი ვიტვირთოთ, რამეთუ რომელიმე უძლურ-არს, ხოლო რომელიმე ძლიერ ჭამისათვისცა და სუმისა და სხუათაცა საქმეთა, და არა ვეშურებოდეთ უკეთურებასა, არამედ ვეშურებოდეთ კეთილსა და ვიყუნეთ ყოველთა შინა ტკბილ ურთიერთ არს, მოწყალე, მყუდრო, მორჩილ, სავსე წყალობითა და ნაყოფითა საქმეთა კეთილთათა. და მშვიდობამან ღუთისამან, რომელი ჰმატს ყოველთა გონებათა, შეზღუდენინ გულნი თქუეწნნი, რათა აწინდელსა ამის ჟამსა ღირს ვიქმნნეთ უბრალოდ მიწევნად საუფლოსა მას დღესა აღდგომისასა, ხოლო მეორესა მას საუკუნესა აღდგომასა მკუდართასა მიმთხუევად ზეცათა სასუფეველსა, ქრისტეს იესოს მიერ უფლისა ჩუენისა, რომლისა არს დიდება, და სიმტკიცე, თანა მამით და წმიდით სულითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე, ამინ!

[afxazi]

18 თებერვალი (ძვ. სტ. 5 თებერვალი). დიდი მარხვის I შვიდეული. ხუთშაბათი

მოწამისა აღათიასი (251); მოწამეთა: თეოდულიასი, ელადისა, მაკარისა და ევაგრესი (დაახლ. 304); წმ. თეოდოსისა, ჩერნიგოველი მთავარეპისკოპოსისა (1696).

VI ჟამ. - ეს. II, 11-21. მწუხ. - შესქ. II, 4-19. იგავ. III, 1-18.

ხუთშაბათსა პირველისა შვიდეულისასა, განშუენებისათვის უხრწნელისა მის სამკვიდრებელისა ჩუენისა, სათნოებათა სამკაულითა. გუაკურთხენ, მამაო!

ძმანო და მამანო, სოფლისა ამის კაცნი, რაჟამს სახლთა მრავალსასყიდლისათა აღმართებდნენ, არა სცემენ განსუენებასა თავთა თვისთა ჭირითა, და შრომითა, და რუდუნებით ღამე და დღე, ვიდრემდის სრულყონ სასწრაფოი იგი თვისი და ესოდენ სურვილი აქუსთ მათთვის, ვიდრეღა ყოველი გონება მათი მათ შინა იქცევიან, და განიცდიან, თუ ვითარ სართული კეთილად დაირთოს, ანუ ვითარ ქუეყანა მარმარილოითა თვითო სახითა შეიმკოს, სხვისა მის-თანა შუენიერებისა, რათა ხილვისმოყუარეთა სახესა და ფერსა შუენიერსა და საწადელსა მისცემდეს. და კუალად უკეთუ ვინმე ინებოს დაბრკოლებაი მათი ზრუნვისა მისგან, ესრეთ შეუძნდეთ, ვითარცა დიდად ვნებულთა. ხოლო ჩუენ ვინაითგან არა განხრწნადთა სახლთა აღუაშენებთ, არამედ უხრწნელთა, არა ქუათაგან და ძელთა შენაწევრებულთა, არამედ მადლითა სულიერითა გამოქანდაკებულთა, უდებმევიქმნეთა? და მათისა მის მოსწრაფებისა უდარეს ვიპოვნეთა? და ვითარ არა იყოს ესე დიდი უსამართლობა. უფროისღა, რამეთუ იგინი კაცთა ხორცთ მოყუარეთა შეიწყნარებენ, და მრავალნი რა უფალნი იცუალნიან, უკანასკნელ დაიხსნიან და მოოხრდიან. ხოლო ამათ სულისა წმიდისა შეწყნარებაი იციან. რამეთუ ტაძარნი ღუთისანი ვართ, და სული ღუთისა მკვიდრ არს ჩუენ შორის, ვითარცა იტყვის საღმრთო მოციქული: ”და ავმაღლდეთ რა ამიერ სოფლით, ჩუენთანავე ამაღლდებიან, და ჰგიან ცათა შინა დაურღვეველად უკუნისამდე”. ხოლო რაი არს ნივთი ამის შენებისა? მწყობრი სათნოებათა. აწ უკუე დავსდვათ პირუელად შიში უფლისა, ვითარცა საფუძველი შეუძრუელი, ვინაითგან ”დასაბამი სიბრძნისა არს შიში უფლისა”. და მერმე გონიერებაი და სიმხნე და სიწმიდე, და სიმართლე, ძალითა ერთი ერთისა შეახლებული და საკრუელითა სიყუარულისათა შენაწევრებული და შემტკიცებული, ორძის ტაძრად წმიდად უფლისა მიერ, ვითარცა წერილ არს: ”ამას ტაძარსა, ძმანო, დღითი დღე ვაშენებდეთ, და ამისა შემკობად სიკეთითა სათნოებათათა ნუ დავსცხრებით, რათა სული წმიდა თანამკვიდრად გუაქუნდეს, რათა ანგელოსნი და კაცნი თავთა მიმართ თვისთა მოვიზიდნეთ ცხოვრებისა ჩუენისა შუენიერებითა და კეთილად ცხოვრებითა”. ხოლო ვინაითგან მარხუაცა ერთი არს სათნოებათაგანი, უფროსღა მისსა მიმართ განვმხნდეთ აწ და მივსცეთ დიდებაი ღმერთსა, რამეთუ ერთი სტადიონი მისი აღუასრულეთ. პირნი ჩუენნი შეიცუალნეს უფროს პირუელისა, არამედ კეთილითა შეცუალებითა, რომელ არს მარხვისა მიერისა სიყვითლითა ბრწყინუალება! სასანი ჩუენნი დამწარდეს ნაღვლისა მიერ, მიმყოვრებულად ჭამისაგან შესრულებულნი. არამედ სულნი ჩუენნი დასტკბენ სასოებითა ფრთოან ქმნულნი, დაღაცათუ ესენი ურთიერთარს მხდომ არიან, და ერთისა განმტკიცებად მეორისა დამხსნელ იქმნების, ხოლო ჩუენ ვიხარებდეთ, რაჟამს უმჯობესი განმტკიცნებოდეს და შეემატებოდეს. გარნა ნუ უკუე სთქუას ვინმე, ვითარმედ დღითი დღე მიღება საზრდელისა ნაკლულევანება არს სრულებისა, ნუ იყოფინ! რამეთუ, უკეთუმცა ესრეთ იყო, არამცა განეწესა უფალსა პური ესე ჩუენი არსობისა, თხოვად ჩუენდა; არამცა წინასწარმეტყუელი ილია უდაბნოსა ზედა დღითი-დღე გაზრდილ იყო ყორნისა მიერ; არცამცა პავლეს, რომელი პირუელ დიდისა ანტონისსა უდაბნოს მკვიდრ იქმნა, მდღევარი პური მიეღო ღუთისა მიერ; არცამცა თავადსა დიდსა ანტონის უფროს დღე გამოღებით შვიდეულით მარხვისა, თვინიერ განძღომისა, დღითი-დღე ჭამაი უმჯობესად განეწესა! და ვითარ ვჰგონებ ამის სახისათვის, რამეთუ ვინაითგან ხორცნი ჩუენნი, დღე ყოველ შურებოდენ რა, მოუძლურდებიან საცნობელთაგან, ვითარცა კიცვი რაიმე მორბედი და უხმს განსუენებაი – ამის თვისცა შემოქმედმან ბუნებათამან დღითი-დღედი საზრდელი შესაწევნელად მისსა საჭიროდ განაგო, რათა შემდგომითი შემდგომად უმაღლესად ჰრბიოდეს, და არღა იყოს დახსნილ, და დავრდომილ, ვითარ იგი შეემთხუევის მათ, რომელნი ორ-ორით, და სამ-სამით, და ოთხ-ოთხით რა იმარხუენ, რამეთუ ვერცა ზედას-ზედა მუხლთა დრეკად ძალუძთ, ვერცა ფსალმუნებასა შინა მხნედ მეტყუელებად, ვერცა სხუათა მსახურებათა სუბუქად აღსრულებად, გარნა თუ უაღრეს ბუნებათა რაიმე იქმნებოდეს! აწ უკუე არა უსრულთა არს დღითი-დღეი საზრდელი, თვინიერ განძღომისა, განწესებულსა ჟამსა მიღებული, არამედ ფრიად სრულთაცა, და ვაშა, ვაშა, რამეთუ მამათა მიერ განკანონებულ არს ჩუენი ესე მარხუაი, და უმეტეს მოგმადლენ თქუენ სიმართლეი ხორცთა, სიცოცხლეი სულთა მონებად ღუთისა ცხოველისა და ჭეშმარიტისა, და მოლოდებად უკანასკნელსა მას დღესა, რომელსა შინა წმიდათა თანა გაბრწყინდეთ, ვითარცა მზე, და სასუფეველი ცათა დაიმკვიდროთ ქრისტე იესოს მიერ, უფლისა ჩუენისა, რომლისა არს დიდება და სიმტკიცე თანა დაუსაბამოთ მამით და ყოვლად წმიდით, სახიერით, და ცხოველ-მყოფელით სულით წმიდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე, ამინ.