გზამკვლევი საეკლესიო სამართალში პარამეტრები

[afxazi]

მინდა წარმოგიდგინოთ გზამკვლევი, რომელიც დაგვეხმარება სჯულის კანონის უკეთესად მოხმარებაში. აქ უამრავ საკითხზეა საუბარი და თემების გახსნაც თავისუფლად შეიძლება.

წყაროდ ვიყენებ ახლახანს გამოსულ წიგნს "დიდი სჯულის კანონი". ახალქართული ვერსია მოამზადეს მანან დოლაქიძემ და გულნარა ნინუამ

ნაწილი I

ღვთისმეტყველებისა, მართლმადიდებლური სარწმუნოებისა, კანონებისა და ხელთდასხმის შესახებ

თავი I. ღვთისმეტყველებისა და მართლმადიდებლური სარწმუნოების შესახებ:

მოციქულთა კანონი 49
კონსტანტინეპოლის II მსოფლიო კრების კანონები 1, 5
ეფესოს III მსოფლიო კრების კანონი 2
VI მსოფლიო კრების კანონები 1, 73, 81


თავი II. რომელი კანონების დაცვა არის საჭირო:

ქალკედონის IV მსოფლიო კრების კანონი 6
კართაგენის კრების კანონი 1
VI მსოფლიო კრების კანონი 2
ნიკეის VII მსოფლიო კრების კანონები 1, 2


თავი III. დაუწერლად მოცემული საეკლესიო წესის, როგორც კანონის დაცვის შესახებ, და რომ ჩვენთვის არ არის საჭირო მოსეს სჯულის დაცვა:

VI მსოფლიო კრების კანონი 82
ბასილი დიდის დიოდორეს მიმართ მიწერილი ეპისტოლიდან და ამფილოქეს მიმართ სულიწმიდის შესახებ მიწერილი ეპისტოლის 27-ე და 29-ე თავებიდან.


თავი IV. კანონებს დაადგენს არა ერთი ეპისკოპოსი, არამედ ეპისკოპოსთა ერთობა:

ბასილი დიდის კანონი 47
გრიგოლ ნოსელის კანონი 6


თავი V. პატრიარქების, მიტროპოლიტების და აფრიკაში პირველებად, პრივატონებად (საეკლესიო კრების თავჯდომარეობის უფლების მქონე მთავარი ქალაქის ეპისკოპოსი) წოდებულთა შესახებ:

მოციქულთა კანონი 34
ნიკეის I მსოფლიო კრების კანონი 4, 6, 7
ანტიოქიის კრების კანონი 19
კონსტანტინეპოლის II მსოფლიო კრების კანონები 2, 3
ეფესოს III მსოფლიო კრების კანონი 8
ქალკედონის IV მსოფლიო კრების კანონები 9, 17, 28
სარდიკიის კრების კანონები 3, 4, 5
კართაგენის კრების კანონები 17, 39
VI მსოფლიო კრების კანონები 36, 39

თავი VI. ვინ, ვის, სად და როგორ ხელთდასხმულ ჰყოფს ეპისკოპოსად ან სხვა სასულიერო პირად, და თუ ხელთდასხმული წერილობით უარს იტყვის ეპისკოპოსზე:

მოციქულთა კანონები 1, 2, 35
ნიკეის I მსოფლიო კრების კანონი 4
ანტიოქიის კრების კანონები 13, 19, 22
ლაოდიკიის კრების კანონები 5, 12
ეფესოს III მსოფლიო კრების კანონი 8
ეპისტოლე პამფილიის კრების მიმართ
სარდიკიის კრების კანონი 6
ქალკედონის IV მსოფლიო კრების კანონი 28
კართაგენის კრების კანონები 13, 18, 49, 55, 98
VI მსოფლიო კრების კანონები 33, 37
ნიკეის VII მსოფლიო კრების კანონი 2
კონსტანტინეპოლის ორგზისი კრების კანონი 16
ბასილი დიდის ეპისტოლე ქორეპისკოპოსებისადმი
კირილე ალექსანდრიელის ეპისტოლე დუმნოს მიმართ, თავი 1, 3
მისივე ეპისტოლე ლიბიელთა და ხუთქალაქელთა მიმართ, კანონები 1, 3
თეოფილე ალექსანდრიელის მოსახსენებელი, კანონი 6


თავი VII. მრევლს არა აქვს უფლება, მონაწილეობა მიიღოს მღვდლის არჩევაში:

ლაოდიკიის კრების კანონი 13
ნიკეის VII მსოფლიო კრების კანონი 2


თავი VIII. ეპისკოპოსის ხელთდასხმის გამო წამოჭრილი დავის შესახებ:

ანტიოქიის კრების კანონი 19
ნიკეის VII მსოფლიო კრების კანონები 2, 3, 5


თავი IX. ეპისკოპოსის ხელთდასხმის დროის შესახებ:

ქალკედონის კრების კანონი 25
VI მსოფლიო კრების კანონი 14


თავი X. ვინმეს ხელთდასხმა ეპისკოპოსად, მღვდლად, დიაკვნად არ შეიძლება, სანამ ყველა, მის სახლში მყოფი, არ გახდება ქრისტიანი მართლმადიდებელი:

კართაგენის კრების კანონი 36


თავი XI. იმის შესახებ, ვინც ერისკაცობიდან ეპისკოპოსი გახდა:

სარდიკიის კრების კანონი 10
კონსტანტინეპოლის ორგზისი კრების კანონი 17


თავი XII. როგორ შეიძლება წარმართი, სნეული, ახლად მონათლული და უწესო ცხოვრების მიმდევარი ხელთდასხმულ იქნეს ეისკოპოსად ან სამღვდელო დასის სხვა წარმომადგენლად:

მოციქულთა I მსოფლიო კრების კანონი 2
ნიკეის I მსოფლიო კრების კანონი 2
ნეოკესარიის კრების კანონი 12
ლაოდიკიის კრების კანონი 3


თავი XIII. როგორ უნდა იქნეს დადგენილი უსაყდრო ეპისკოპოსი უეპისკოპოსო საყდარში:

ანტიოქიის კრების კანონი 16


თავი XIV. როდის არის შესაძლებელი, რომ საჭურისი ან სხვაგვარად ასონაკლული გახდეს ეპისკოპოსი ან მოყვასი:

მოციქულთა კანონები 21, 22, 77, 78
ნიკეის I მსოფიო კრების კანონი 1


თავი XV. ეშმაკეული არ შეიძლება გახდეს სამღვდელო პირი:

მოციქულთა კანონი 79


თავი XVI. იმათ შესახებ, რომლებიც არ ემორჩილებიან ეპისკოპოსს, როდესაც იგი მოისურვებს მათ ხელთდასხმას უმაღლეს ხარისხში:

კართაგენის კრების კანონი 31
ბასილი დიდის კანონი 10


თავი XVII. იმ ეპისკოპოსისა ან სხვა სამღვდელო პირის შესახებ, რომელიც ხელთდასხმული იქნება, ხოლო მისი მრევლი მას არ შეიწყნარებს, ან თვითონ არ მიიღებს მრევლს, ან ვერ შეძლებს იქ წასვლას:

მოციქულთა კანონი 36
ანკვირიის კრების კანონი 18
ანტიოქიის კრების კანონები 17, 18


თავი XVIII. ეპისკოპოსს, რომელიც სიკვდილის პირას არის მისული, არა აქვს უფლება, თავის ნაცვლად სხვას დაასხას ხელნი:

მოციქულთა კანონი 76
ანტიოქიის კრების კანონი 23


თავი XIX. მცირე ქალაქში ან დაბაში ეპისკოპოსის დადგენა არ არის საჭირო:

ლაოდიკიის კრების კანონი 57
სარდიკიის კრების კანონი 6


თავი XX. არ შეიძლება, ერთ სამთავროში იყოს ორი მიტროპოლიტი, ან ერთ ქალაქში – ორი ეპისკოპოსი, ან ორ ქალაქში იყოს ვინმე ეკლესიის მსახურად:

ნიკეის I მსოფლიო კრების კანონი 8
ქალკედონის IV მსოფლიო კრების კანონი 12
ნიკეის VII მსოფლიო კრების კანონი 15


თავი XXI. იმ ეკლესიებში ხელთდამსხმელთა შესახებ, რომლებიც არ შედიან მათთვის დაქვემდებარებულ ქალაქებსა და სამთავროებში:

მოციქულთა კანონი 35
ანტიოქიის კრების კანონები 13, 22
ეფესოს III მსოფლიო კრების კანონი 8


თავი XXII. მთავრების დახმარებით ეკლესიების დამპყრობელთა შესახებ:

მოციქულთა კანონი 30
ნიკეის VII მსოფლიო კრების კანონი 3


თავი XXIII. მეორედ ქორწინებულის ან ხარჭოსნის ხელთდასხმა ეპისკოპოსად ან სხვა სასულიერ პირად არ შეიძლება:

მოციქულთა კანონი 17, 18, 19
VI მსოფლიო კრების კანონები 3, 12
ბასილი დიდის კანონი 12


თავი XXIV. იმათ შესახებ, ვინც ფულით ყიდულობს ხელთდასხმას, ან მიიღებს საეკლესიო პატივს:

მოციქულთა კანონი 29
ქალკედონის IV მსოფლიო კრების კანონი 2
VI მსოფლიო კრების კანონები 22, 23
ნიკეის VII მსოფლიო კრების კანონები 4, 5, 19
ბასილი დიდის ეპისტოლიდან ეპისკოპოსთა მიმართ
გენადის და კრების ყოვლადღირს მიტროპოლიტთა მიმართ მიწერილი მრგვლივმოსავლელი ეპისტოლიდან.


თავი XXV. ხელთდასხმა მეორედ არ შეიძლება:

მოციქულთა კანონი 68
კართაგენის კრების კანონი 48


თავი XXVI. ეპისკოპოსი ან სხვა სასულიერო პირი არ უნდა იცვლიდეს ადგილს ქალაქიდან ქალაქში:

ნიკეის I მსოფლიო კრების კანონები 15, 16
ანტიოქიის კრების კანონი 21
ქალკედონის IV მსოფლიო კრების კანონები 5, 10, 20
სარდიკიის კრების კანონები 54, 90
VI მსოფლიო კრების კანონები 17, 18, 20


თავი XXVII. იმის შესახებ, ვინც ცოდვიანია და ხელთდასხმას მიიღებს:

ნიკეის I მსოფლიო კრების კანონები 9, 10
ნეოკესარიის კრების კანონი 9
ბასილი დიდის კანონი 27
თეოფილე ალექსანდრიელის მოსახსენებლის კანონები 4, 5, 8


თავი XXVIII. ხელთდასხმადი მამაკაცებისა და დედაკაცების ასაკის შესახებ:

ნეოკესარიის კრების კანონი 11
ქალკედონის IV მსოფლიო კრების კანონი 15
კართაგენის კრების კანონი 16
VI მსოფლიო კრების კანონები 14, 15


XXIX. ქორეპისკოპოსთა თანამდებობის შექმნის შესახებ და თუ როდის და როგორ მღვდელმსახურებენ, აზიარებენ და ხელთ დაასხამენ, თუ არა ისინი:

ანკვირიის კრების კანონი 13
ნეოკესარიის კრების კანონი 13
ანტიოქიის კრების კანონი 10
ბასილი დიდის ქორეპისკოპოსთა მიმართ ეპისტოლიდან


თავი XXX. დიდ ქალაქში სათანადოა შვიდი დიაკვნის ყოფნა:

ნეოკესარიის კრების კანონი 15
VI მსოფლიო კრების კანონი 16


თავი XXXI. თუ როგორნი არიან საეკლესიო წესრიგის მიმართ სასულიერო პირნი:

ლაოდიკიის კრების კანონი 24


თავი XXXII. არ შეიძლება იმისი ხელთდასხმა, ვისი ცოლიც იმრუშებს, და თუ სასულიერო პირის ცოლი იმრუშებს:

ნეოკესარიის კრების კანონი 8


თავი XXXIII. სამღვდელო პირთა ხელთდასხმა არ შეიძლება ეკლესიაში წინასწარი განწესების გარეშე, არამედ ეს უეჭველად უნდა მოხდეს ეკლესიის ან მონასტრის სახელზე:

ქალკედონის IV მსოფლიო კრების კანონი 6


თავი XXXIV. მიმომავალთა და დაბაში არსებული ეკლესიების შესახებ:

ლაოდიკიის კრების კანონი 57


თავი XXXV. ქალაქის ეპისკოპოსს უნდა ექვემდებარებოდნენ სასულიერო პირნი, გლახაკნი, მონასტრები და სამარტვილოები:

ქალკედონის IV მსოფლიო კრების კანონი 8


თავი XXXVI. მონათა ეკლესიის მსახურად გახდომის შესახებ:

მოციქულთა კანონი 82


თავი XXXVII. დედათდიაკონთა და იმის შესახებ, რომ დედაკაცი ვერ გახდება მღვდელი:

ნიკეის I მსოფლიო კრების კანონი 19
ლაოდიკიის კრების კანონი 11
ქალკედონის IV მსოფლიო კრების კანონი 15
VI მსოფლიო კრების კანონი 14


თავი XXXVIII. იმ ცოდვების შესახებ, რომელთაც აქარწყლებს ხელთდასხმა:

ნეოკესარიის კრების კანონი 9

[afxazi]

ნაწილი II

ეკლესიების აშენებისა, სამღვდელო ჭურჭელთა, შენაწირავთა და იმ სამღვდელო პირთა შესახებ, რომლებმაც ეპისკოპოსის ნებართვის გარეშე აღმართეს საკურთხეველი.

თავი I. ეკლესიის კურთხევისა და მოწამეთა სახელზე აგებული ეკლესიის შესახებ, სადაც არ არის წმინდანების ნაწილები:

კართაგენის კრების კანონები 6, 83
ნიკეის VII მსოფლიო კრების კანონები 7, 17


თავი II. სამღვდელო ჭურჭლისა და შენაწირავთა შესახებ:

მოციქულთა კანონი 73
კონსტანტინეპოლის ორგზისი კრების კანონები 1, 10
კირილე ალექსანდრიელის ეპისტოლე დუმნოს მიმართ, თავი 2


თავი III. განდგომილ სასულიერო პირთა და მათ მიერ ეპისკოპოსის ნებართვის გარეშე საკურთხევლის აღმართვის შესახებ:

მოციქულთა კანონი 31
ანტიოქიის კრების კანონი 5
კართაგენის კრების კანონი 10
VI მსოფლიო კრების კანონი 31
კონსტანტინეპოლის ორგზისი კრების კანონები 12, 13, 14, 15

ნაწილი III

ლოცვისა, ფსალმუნებისა, წიგნის კითხვისა, შესაწირავისა, ზიარებისა, შესამოსელისა და წიგნისმკითხველთა, მგალობელთა და მსახურთა მსახურების შესახებ

თავი I. რომელ ლოცვებს ისმენს ერი, ან რატომ ვლოცულობთ აღმოსავლეთისაკენ მიქცეულნი:

ლაოდიკიის კრების კანონები 15, 17, 18, 19
ბასილი დიდის სულიწმიდის შესახებ ეპისტოლის ოცდამეშვიდე თავიდან


თავი II. თუ რომელი გალობა, ლოცვა ან კითხვა როდის და რატომ უნდა შესრულდეს:

მოციქულთა კანონები 60, 85
ლაოდიკიის კრების კანონები 15, 17, 18, 19, 23, 59
კართაგენის კრების კანონები 24, 103
VI მსოფლიო კრების კანონები 33, 63, 75, 81
ნიკეის VII მსოფლიო კრების კანონი 14


თავი III. საჭიროა შაბათობით სახარების წაკითხვა სხვა წიგნებთან ერთად:

ლაოდიკიის კრების კანონი 16


თავი IV. წმინდა შესაწირავისა და ზიარების შესახებ:

მოციქულთა კანონი 3, 4, 8
ნიკეის I მსოფლიო კრების კანონი 18
ანკვირიის კრების კანონი 1
ნეოკესარიის კრებს კანონი 13
ლაოდიკიის კრების კანონები 19, 49
კართაგენის კრების კანონები 37, 41, 47
VI მსოფლიო კრების კანონები 23, 28, 32, 57, 58, 101


თავი V. თუ როგორ ესალმებიან ერთმანეთს სასულიერო პირები და ერისკაცები:

ლაოდიკიის კრების კანონი 19


თავი VI. ქორწინებული მღვდლისაგან ზიარების მიღების შესახებ:

ღანგრის კრების კანონი 4


თავი VII. მხოლოდ სამღვდელო პირებს აქვთ საკურთხეველში ზიარების უფლება. დედააცს არა აქვს საკურთხეველში შესვლის უფლება:

ლაოდიკიის კრების კანოები 19, 44
VI მსოფლიო კრების კანონები 69, 70


თავი VIII. როდის შესწირავენ მსხვერპლს და მისცემენ ზიარებას ქორეპისკოპოსები:

ნეოკესარიის კრების კანონი 13


თავი IX. დიაკონს არა აქვს შეწირვის უფლება, არც მღვდლის ზიარების უფლება:

ნიკეის I მსოფლიო კრების კანონი 18


თავი X. წიგნისმკითხველთა, მგალობელთა და მსახურთა შესამოსელისა და მსახურების შესახებ. მსახურს არა აქვს პურის მიცემისა ან სასმელის კურთხევის უფლება:

ლაოდიკიის კრების კანონები 21, 22, 23, 25, 43
VI მსოფლიო კრების კანონები 27
ნიკეის VII მსოფლიო კრების კანონი 16


თავი XI. იმათ შესახებ, ვინც ქალქში იქნება და სამ კვირას გაატარებს უზიარებლად:

სარდიკიის კრების კანონი 11
VI მსოფლიო კრების კანონი 80


თავი XII. იმათ შესახებ, ვინც უსმენს წიგნის კითხვას და არ ელოდება უკანასკნელ ლოცვასა და ზიარებას:

მოციქულთა კანონები 8, 9
ანტიოქიის კრების კანონი 2


თავი XIII. როგორ ეზიარებიან და თუ ეზიარებიან ეშმაკეულები:

მოციქულთა კანონი 79
ტიმოთე ალექსანდრიელის კანონი 3


თავი XIV. ეკლესიის გარეთ შემწირველთა, ანუ მეეკლესიეთა შესახებ:

მოციქულთა კანონი 31
ღანგრის კრების კანონი 6
ანტიოქიის კრების კანონები 2, 5
ლაოდიკიის კრების კანონი 58
VI მსოფლიო კრების კანონები 31, 59


თავი XV. იმ ეპისკოპოსთა ან სხვა სასულიერო პირთა შესახებ, რომლებიც ეზიარებიან ან ლოცულობენ მწვალებლებთან და ურიებთან (იუდეველებთან) ერთად და რომლებიც ასეთი მოქმედებისკენ მოუწოდებენ მათ და შეიწყნარებენ მათ სმსხვერპლს:

მოციქულთა კანონები 10, 45, 46
ანტიოქიის კრების კანონი 2
ლაოდიკიის კრების კანონი 33


თავი XVI. არ არის ჯეროვანი სიწმიდეთა ნაცვლად ევლოგიის წარგზავნა სადმე:

ლადოკიის კრების კანონი 14


თავი XVII. გარდაცვლილთა ცხედრებს არ მიეცემათ წმინდა ზიარება:

კართაგენის კრების კანონი 18
VI მსოფლიო კრების კანონი 83


თავი XVIII. დედაკაცს არა აქვს ზიარების უფლება მისი განწმენდის დღეებში:

დიონისეს ეპისტოლიდან ვასილიდის მიმართ, თავი 2
ტიმოთე ალექსანდრიელის კანონი 7


თავი XIX. არ შეიძლება წმინდა შესაწირავის შეწირვა მწვალებლის თანდასწრებით:

ტიმოთე ალექსანდრიელის კანონი 9


თავი XX. თუ როგორ ეზიარება ძილში დაბრკოლებული:

დიონისეს ეპისტოლიდან ვასილიდის მიმართ, თავი 4
ტიმოთე ალექსანდრიელის კანონი 12


თავი XXI. ზიარების უწინარეს მეუღლისაგან თავის შეკავების შესახებ:

დიონისეს ეპისტოლიდან ვასილიდის მიმართ, თავი 3
ტიმოთე ალექსანდრიელის კანონი 5, 13


თავი XXII. როგორ ხდება შეწირვა თვითმკვლელისათვის:

ტიმოთე ალექსანდრიელის აკნონი 14