საეკლესიო რეფორმა თუ დივერსია, XVII საუკუნის რუსეთის საეკლესიო რეფორმა და მისი შედეგები პარამეტრები

[dzvelmartlmadidebeli]

ამ თემის გახსნა საჭიროდ ჩავთვალე იმ მიზეზის გამო, რომ მრავალ ჩემს თანამემამულეს წარმოადგენა არა აქვს ძველმართლმადიდებლობაზე და ხშირად მსჯელობს გასული საუკუნეების (ძირითადად XVII-XIX სს.) რუსულ, ოფიციალურ პოლემიკურ თხზულებებზე დაყრდნობით, რომლებიც უმეტესწილად არაობიექტური და ტენდენციურია.

მრავალს ასევე აინტერესებს თუ რა მიზეზებმა გამოიწვია საქართველოში ძველმართლმადიდებლური ეკლესიის დაფუძნება და რა კავშირშია დღევანდელი ქართული ეკლესია XVII საუკუნის რუსულ რეფორმასთან.

შევეცდები ყველა დაინტერესებულ ადამიანს მივაწოდო ის ობიექტური ინფორმაცია, რომელიც დაკავშირებულია როგორც მე-17 საუკუნის რუსული ეკლესიის რეფორმასთან, ასევე საქართველოს ძველმართლმადიდებლურ ეკლესიასთან. მზად ვარ პასუხი გავცე შეკითხვებს და აგრეთვე, გამოვაქვეყნო ცნობილ რუს ისტორიკოსთა, ღვთისმეტყველთა და მკვლევართა შეხედულებები ამ პრობლემატიკასთან დაკავშირებით, რომელიც მოიცავს როგორც საწესჩვეულებო-ლიტურგიკულ მხარეს, ასევე სწავლა-მოძღვრებითსაც.

იმედი მაქვს, კორექტული იქნებით ამ თემასთან დაკავშირებული საკითხების განხილვისას.

[dzvelmartlmadidebeli]

რომელი ოფიციალური ეკლესია ქართული, ბერძნული????.
აქ დაკონკრეტებაა საჭირო, რომ ეს დაპირისპირება წმინდა რუსული ფენომენია, თორემ როგორც შენ წერ სხვანაირად იკითხება ეგ. ქართულ ეკლესიაში ამ საკიხზე "ხალხის ხოცვა" კი არა "სერიოზული დაპირისპირებაც" კი არ ყოფილა

ცხადია, ამ შემთხვევაში მე ვგულისხმობ რუსეთის ეკლესიას. თემაც ჯერ ჯერობით ეხება რუსეთის ეკლესიას და აქედან გამომდინარე, შეკითხვას რუსეთის ეკლესიაში მომხდარ რეფორმასთან მიმართებაში აღვიქვი.

რაც შეეხება ქართულ ეკლესიას, იმედია მომეცემა შესაძლებლობა მოკლედ მიმოვიხილო კათალიკოს ანტონ I - ის მოღვაწეობა, სადაც გამოჩნდება კავშირი რუსეთის ეკლესიის რეფორმასთან.

რაც შეეხება "ხალხის დახოცვას", ბუნებრივია, საქართველოში ეს არ მომხდარა, რადგან რუსეთში ასეთი მოვლენები გამოიწვია უცაბედმა, ნაჩქარევმა პოლიტიკურმა გადაწყვეტილებამ, რომელმაც ზეგავლენა იქონია ეკლესიაზე. ამჯერად ვრცლად ამ საგანზე მსჯელობა საჭიროდ არ მიმაჩნია, რადგან თვითონ ბ. კუტუზოვის ნაშრომში ეს ძალზედ კარგად არის აღწერილი. თანაც, კარგი იქნება თუ გაითვალისწინებ, რომ ასეთი ბრალდება მე ქართული ეკლესიის წარმომადგენელთათვის არ წამიყენებია.

ერთს კი ვიტყვი, ევქარისტული ერთობის ძალით, საქართველოს ეკლესიაც, თუნდაც ირიბად, გარეულია რეფორმის დანაშაულობებში. საგულისხმოა, რომ 1667 წლის მოსკოვის კრებას, რომელმაც ძველმართლმადიდებელთა წყევლა-კრულვებით "დააგვირგვინა" თავისი მოღვაწეობა, ივერიის ეკლესიის წარმომადგენელიც ესწრებოდა (ჩემთვის, სამწუხაროდ, უცნობია ამ პიროვნების ვინაობა).

უნდა დავაზუსტოთ ერთი საკითხი, მე რამდენადაც წაკითხული მაქვს პატრიარქმა ნიკონმა ვიდრე რეფორმას დაიწყებდა ასევე წერილობითი კითხვარი გაუგზავნა კონსტანტინეპოლის პატრიარქს მათ შორის პირჯვრის წერის საკითხზე (ორით თუ სამი თითით), რომლისაგან მიიღო პასუხი, რომ შეცდომა არ არის არცერთი და დასაშვებია ორივე, თუმცა მას სწორედ მიაჩნია დამკვიდრებული წესი 3 თითით პირჯვრის გადაწერისა.

აქედან გამომდინარე, კონსტანტინეპოლის პატრიარქის პოზიცია სწორედ ისეთი იყო, რომელიც დღეს არსებობს კიდეც მართლმადიდებლურ ეკლესიაში ანუ: ორივე წესი მისაღებია და დაუშვებელია ამის გამო განხეთქილება.

დიახ, ეს სწორია. ასეც იყო. თვით კონსტანტინოპოლის პატრიარქის საპასუხო წერილი ღირს განხილვად, ამჯერად კი ვიტყვი, რომ პატრ. ნიკონმა კონსტანტინოპოლის პატრიარქის წერილის მიღების შესახებ არ გააცხადა, რადგან მისი კურსი აშკარად ეწინააღმდეგებოდა კონსტანტინოპოლის პატრიარქის რჩევას. რაც შეეხება ორივე წესის დასაშვებობას, ამჯერად თავს შევიკავებ ამ თემის განხილვისგან, რადგან ეს განხილული იქნება თვით ჩემს მიერ წარმოდგენლ წყაროებში. მისი აქ განხილვა ჩამომაცილებს არსებულ თემას...