საეკლესიო რეფორმა თუ დივერსია, XVII საუკუნის რუსეთის საეკლესიო რეფორმა და მისი შედეგები პარამეტრები

[dzvelmartlmadidebeli]

ამ თემის გახსნა საჭიროდ ჩავთვალე იმ მიზეზის გამო, რომ მრავალ ჩემს თანამემამულეს წარმოადგენა არა აქვს ძველმართლმადიდებლობაზე და ხშირად მსჯელობს გასული საუკუნეების (ძირითადად XVII-XIX სს.) რუსულ, ოფიციალურ პოლემიკურ თხზულებებზე დაყრდნობით, რომლებიც უმეტესწილად არაობიექტური და ტენდენციურია.

მრავალს ასევე აინტერესებს თუ რა მიზეზებმა გამოიწვია საქართველოში ძველმართლმადიდებლური ეკლესიის დაფუძნება და რა კავშირშია დღევანდელი ქართული ეკლესია XVII საუკუნის რუსულ რეფორმასთან.

შევეცდები ყველა დაინტერესებულ ადამიანს მივაწოდო ის ობიექტური ინფორმაცია, რომელიც დაკავშირებულია როგორც მე-17 საუკუნის რუსული ეკლესიის რეფორმასთან, ასევე საქართველოს ძველმართლმადიდებლურ ეკლესიასთან. მზად ვარ პასუხი გავცე შეკითხვებს და აგრეთვე, გამოვაქვეყნო ცნობილ რუს ისტორიკოსთა, ღვთისმეტყველთა და მკვლევართა შეხედულებები ამ პრობლემატიკასთან დაკავშირებით, რომელიც მოიცავს როგორც საწესჩვეულებო-ლიტურგიკულ მხარეს, ასევე სწავლა-მოძღვრებითსაც.

იმედი მაქვს, კორექტული იქნებით ამ თემასთან დაკავშირებული საკითხების განხილვისას.

[კანონისტი]

dzvelmartlmadidebeli

რა იცი საქართველოს მართლმადიდებლური ეკლესიის ავტოკეფალიის გაუქმების შესახებ? რომელმა ეკლესიამ გაუუქმა მას ავტოკეფალია? ვისი ეგზარქოსები პარპაშობდნენ აქ, ჩვენს ქვეყანაში, ძარცვავდნენ ჩვენს ეროვნულ საგანძურს, თეთრად ღებავდნენ ეკლესიის კედლებს, წვავდნენ ხელნაწერებს და ღვთისმსახურებაში კრძალავდნენ ქართულ ენას? ვინ იყო ეს ხალხი? ვისი მემკვიდრეა თქვენი დღევანდელი ოფიციალური ეკლესია?

რუსეთმა

იცით თუ არა, რომ კათალიკოსმა ანტონ პირველმა რუსული საღვთისმსახურებო წიგნების მიხედვით გადააკეთა ყველა ქართული სალიტურგიკო წიგნი და ამ წიგნებს ხმარობთ თქვენ ახლა? ვისი პრაქტიკის მიხედვით გადააკეთა ანტონმა ეს წიგნები და რა საჭირო იყო მათი გადაკეთება?

ვიცით. საჭირო იყო მრავალი მიზეზის გამო. სხვა თუ არაფერი, მუსლიმთა შემოსევების შედეგად განადგურებული იყო ქართული უამრავი ხელნაწერი, გარდა ამისა, ჭირდა კავშირი ჯვრის მონასტერთან და ათონთან, საიდანაც, როგორც წესი, ქართველები იღებდნენ გადაწერილ ხელნაწერებს და ტიპიკონებს.

მიიჩნევ თუ არა საჭიროდ ანტონის მიერ შერყვნილი ამ წიგნების ისევ გადმოკეთებას და ძველი საეკლესიო-ლიტურგიკული პრაქტიკის აღდგენას?

დიახ, მიიჩნევს საპატრიარქო, რის გამოც შექმნილია ლიტურგიკული კომისია, რომელმაც უნდა აღადგინოს არანიკონამდელი რუსული ლიტურგიკული წესი, სადაც ბევრი არევ-დარევა იყო ისეც, არამედ გიორგი მთაწმინდლის განწესი. თქვენ რომ მართალი იყოთ და მხოლოდ რუსებს ჰქონდეთ შეცვლილი წესები (და მათ კვალობაზე - ანტონ I-ს), მაშინ ძველმართლმადიდებლები და სხვა დანარჩენი საპატრიარქოები ერთ განწესზე უნდა სწირავდეთ, რაც ასე არ არის. ამ მიმართულებით იფიქრეთ.

ისე კი, აქვე მინდა გითხრათ, თუკი რუსეთის გავლენაზე დამიწყებთ საუბარს ბერძენთა მიმართ, რომ რუსული და ბერძნული საღვთისმსახურო განწესი საკმაოდ განსხვავდება და ბერძნებს რუსების არანაირი გავლენა არ ეტყობათ.