საეკლესიო რეფორმა თუ დივერსია, XVII საუკუნის რუსეთის საეკლესიო რეფორმა და მისი შედეგები პარამეტრები

[dzvelmartlmadidebeli]

ამ თემის გახსნა საჭიროდ ჩავთვალე იმ მიზეზის გამო, რომ მრავალ ჩემს თანამემამულეს წარმოადგენა არა აქვს ძველმართლმადიდებლობაზე და ხშირად მსჯელობს გასული საუკუნეების (ძირითადად XVII-XIX სს.) რუსულ, ოფიციალურ პოლემიკურ თხზულებებზე დაყრდნობით, რომლებიც უმეტესწილად არაობიექტური და ტენდენციურია.

მრავალს ასევე აინტერესებს თუ რა მიზეზებმა გამოიწვია საქართველოში ძველმართლმადიდებლური ეკლესიის დაფუძნება და რა კავშირშია დღევანდელი ქართული ეკლესია XVII საუკუნის რუსულ რეფორმასთან.

შევეცდები ყველა დაინტერესებულ ადამიანს მივაწოდო ის ობიექტური ინფორმაცია, რომელიც დაკავშირებულია როგორც მე-17 საუკუნის რუსული ეკლესიის რეფორმასთან, ასევე საქართველოს ძველმართლმადიდებლურ ეკლესიასთან. მზად ვარ პასუხი გავცე შეკითხვებს და აგრეთვე, გამოვაქვეყნო ცნობილ რუს ისტორიკოსთა, ღვთისმეტყველთა და მკვლევართა შეხედულებები ამ პრობლემატიკასთან დაკავშირებით, რომელიც მოიცავს როგორც საწესჩვეულებო-ლიტურგიკულ მხარეს, ასევე სწავლა-მოძღვრებითსაც.

იმედი მაქვს, კორექტული იქნებით ამ თემასთან დაკავშირებული საკითხების განხილვისას.

[dzvelmartlmadidebeli]

Iona

და რა განსხვავებაა ასეთი ?

განსხვავებები მრავლადაა. ზოგან სიტყვაა ამოღებული, ზოგან, პირიქით, ჩასმული, რითაც იცვლება ლოცვის შინაარსი. ზოგან, წერტილ-მძიმესაც კი აქვს მნიშვნელობა. ეს ყოველივე მიმოწვლილვითი კვლევის საგანია და იმედია ანტონ კათალიკოსის მიერ გაფუჭებული ქართული სალიტურგიკო ტექსტები გასწორდება. ამასწინათ კანონისტმა მითხრა, რომ საპატრიარქოში უკვე არსებობს კომისია, რომელმაც უნდა აღადგინოს ძველქართული ლიტურგიკული ტექსტები. თუ ეს მიზანი მიღწეულ იქნა, უნდა ჩავთვალოთ, რომ გაკეთდება საშვილიშვილო საქმე, რომელიც მთელ საქართველოს წაადგება.

ისე დილის ლოცვებშიც არის ცვლილებები, ახალ ლოცვანებში ზოგი ლოცვა ამოღებულია რატომღაც.ამაზე ხომ არ იცით რამე ?

ასეთ ცვლილებებზე უკვე ვთქვი. რაც შეეხება თქვენს მიერ მითითებულ ლინკს, სადაც დილის ლოცვებიდან ამოღებულია ლოცვა აგარიანელთა წინააღმდეგ, ვერაფერს გეტყვით. საერთოდ არც ვიცი დილის ლოცვაში რა უნდა აგარიანელთა საწინააღმდეგო ლოცვას. რომ გვამცნებდეთ ლოცვის ტექსტს, საიდანაც ამოღებულია ეს ადგილი უფრო გარკვევით შეგვეძლებოდა ლაპარაკი. საზოგადოდ კი ძველმართლმადიდებელთა საშინაო ლოცვებში, ასეთი სიტყვები არ მოიპოვება. ძველმართლმადიდებლური საშინაო ლოცვები იხილეთ აქ:

http://www.oldorthodox.ge/locvani_yoveldgiuri.html

ასეთი ლოცვა, როგორც მახსოვს არც საეკლესიო ლოცვებშია (ვგულისხმობ: მწუხრიდან მოყოლებული ცისკრის ლოცვებითა და ჯამნებით დამთავრებული). რაც შეეხება "მართლმადიდებელთა "რქის" გაძლიერებას, ასეთი ლოცვა არსებობს ცისკრის ლოცვებში, უფრო სწორედ ლიტურგიის ბოლოს. ეს არის ლოცვა ჯვრისადმი (ჯვრის სადიდებელი), სადაც ეკლესიაში მდგომი მორწმუნე ერი ჯვარს ადიდებს. იქ ჩამოთვლილია ის წყალობა, რომელიც ჯვრით მოგვენიჭა: სასოება, სიხარული, სუპოსტატთა შეკვრა და ა. შ.

აქვე უნდა აღვნიშნო, რომ ძველი, საეკლესიო გადმოცემის მიხედვით, საშინაო (კელიურ) ლოცვებში ნებადართულია სხვადასხვა ლოცვების ჩამატება, ასევე საკუთარი სიტყვებით ლოცვა (განსაკუთრებით კანონიკური ლოცვების დამთავრების შემდეგ). შესაძლოა თქვენს მიერ ნაყიდი წიგნი განკუთვნილი იყო საშინაო ლოცვისთვის და მისმა შემდგენელმა თვითნებურად ჩასვა მასში ლოცვა აგარიანელთა წინააღმდეგ.

მოკლედ, შინ შეგიძლიათ ილოცოთ თქვენი სურვილის მიხედვით (თუმცა გარკვეული სისტემა მაინც უნდა დაიცვათ. მაგალითად, სასურველია ლოცვების კანონიკური დაწყება და დასრულება განტევებებითურთ. იხ. მითითებულ ლინკზე). ოღონდ ეს არ შეიძლება ეკლესიაში, სადაც ყველაფერი მკაცრად, წეს-განგების მიხედვით სრულდება.