ამოსი 1:15, მეფეები თუ მელქომი? პარამეტრები

[Otherguy]

ახლახანს ვკითხულობდი მეცნიერულ ნაშრომს ანტიოქიური სკოლის მიდგომაზე და იქ გაკვრით გააკრიტიკეს თეოდორე("რომ ვერ გაიგო წესიერად"-ო) ამოსის 1:15-ის(და სოფონია 1:5-ის) განმარტებაზე... ჰოდა დავინტერესდი ამ მუხლის გამოკვლევით...

ანუ მეცნიერთა აზრით, იმ დროს ზოგი იყენებდა სეპტუაგინტას და ებრაული არ იცოდნენ კარგად. ამიტომ ვერ მიხვდნენ, რომ ერთი და იგივე სიტყვა შეიძლება წაკითხულ ყოფილიყო როგორც "მალქამ"(მათი მეფე) და "მელქომ"(წარმართული ღვთაება).

ფაქტიურად დღევანდელ ყველა თარგმანში წერია:

"ტყვედ ჩავარდება მათი მეფე დიდებულებთან ერთად, ამბობს უფალი." - ამოსი 1:15
"მათ, ვინც ბანებზე თაყვანს სცემენ ციურ ლაშქარს, ვინც თაყვანს სცემენ და უფალს იფიცავენ და თავიანთ მეფეს იფიცავენ" - სოფონია 1:15 [რა უცნაურია ეს ქართული თარგმანი ნუ აზრი ხომ გასაგებია.] http://www.orthodoxy.ge/tserili/biblia/sofonia/sofonia-1.htm

ჰოდა დამაინტერესა და გამოვიკვლიე.

სეპტუაგინტაში ნამდვილად "თავიანთი მეფეები" წერია.

მაგრამ წმინდა იერონიმეს ლათინური ვულგატა წერს:

"1:15 et ibit Melchom in captivitatem" - და არავინ იტყვის, რომ წმინდა იერონიმემ ებრაული არ იცოდა, რადგან მან ებრაულიდან თარგმნა ვულგატა.

სოფონიას 1:5-შიც ასეა: "et iurant in Melchom"

მაშ რატომ წერს წმინდა იერონიმე ასე?

იგივეა არამეულ ფეშიტაზეც. დოქტორი ლამსას თარგმანი აღიარებულია დღეს მეცნიერებში როგორც საუკეთესო თარგმანი არამეული(რომელ ენაზეც იესო საუბრობდა) ხელნაწერებიდან.

მას უწერია:

"And Malcom will go into captivity" - დიდი ასოთია, რაც სახელზე მიუთითებს...



ეხლა ვკითხულობდი ჟან კალვინის კომენტარს ამ მუხლზე და ამბობს, რომ მიუხედავად იმისა, რომ "მეფეები" უფრო ლოგიკურად ჟღერს და მას მოსწონს, არ გვაქვს არანაირი ისტორიული მონაცემები მათი მეფის რეალურად ტყვედ ჩავარდნის შესახებ...



თუ იცით წმინდანთა კომენტარი ამოსის 1:15-ზე ან სოფონიას 1:5-ზე, საინტერესო იქნება მათი აზრის მოსმენა ამ საკითხზე.

[Otherguy]

■გიორგი■

დიდი მადლობა ასეთი კარგი პასუხისთვის.

სხვათაშორის გუშინ ვკითხულობდი თეოდორე მოფსუესტელის ვრცელ კომენტარს(თან როგორც ჩანს მარტო მისი კომენტარებია აღმოჩენილი მცირე წინასწარმეტყველებზე) ამ მუხლზე...

ირონიული ისაა, რომ თეოდორე წერს: "არიან ზოგიერთნი, რომელნიც არ ენდობიან სეპტუაგინტას და არამეულ თარგმანს ებღაუჭებიან. ისინი ამტკიცებენ, რომ აქ 'მათი მეფეები' უნდა ეწეროს და არა 'მილქომ'."

ერთი გვერდი უნდება სეპტუაგინტის ქებას და როგორც ჩანს სეპტუაგინტის ზოგიერთ ხელნაწერში მაშინ "მილქომ" ეწერა... ნუ მერე მეორე გვერდზე ამტკიცებს, რომ "მილქომ" არის სწორი და მაგალითები მოჰყავს ბევრი ამის დასამტკიცებლად...

ასე რომ სეპტუაგინტაში რა ეწერა ეს კიდევ საკითხავია, დღეს რა სეპტუაგინტის ხელნაწერებიც გვაქვს აღმოჩენილი კი ცალკე საკითხია...

პ.ს. რომელი ქართული ხელნაწერი წერს სოფონიას 1:5-ში "მილქომ"-ს?