სახარების განმარტება, სახარების მკითხველისთვის რთულად გასაგები ადგილების განმარტება პარამეტრები

[Geocraft]

ამართლებს თუ არა, მარკოზის სახარების მე-9 თავის 38, 39 და 40 ფრაზები პროტესტანტრბს?
შეუძლიათ მათ იქადაგონ სახარება თუ არა?
მარკოზის სახარება
თავი 9
38. მიუგო იოანემ და უთხრა მას: მოძღვარო, ვიხილეთ კაცი, რომელიც შენი სახელით აძევებს ეშმაკთ და ჩვენ კი არ მოგვდევს; და ავუკრძალეთ იმიტომ, რომ ჩვენ არ მოგვყვება.

39. ხოლო იესომ თქვა: ნუ უკრძალავთ, რადგან ვერავინ, ვინც ჩემი სახელით ახდენს სასწაულს, აგრე იოლად ვერ იტყვის ჩემს ძვირს.

40. რადგან ვინც ჩვენს წინააღმდეგ არაა, ჩვენს მხარესაა.

[azazeli]

იოანეს სახარების განმარტება მეუფე იოანე გამრეკელის ვიდეოლექციების მიხედვით
იოანე მახარებელი თავდაპირვეად გვაუწყებს იდუმალებას ყოვლადწმინდა სამების ერთარსობის, განუყოფლობის და სამგვამოვნების შესახებ, რაც ძველი აღთქმის წიგნებშიც იყო ნაუწყები, მაგრამ იქ ეს ადგილები შეიძლება ყოფილიყო სხვადასხვაგვარად გაგებული და უფრო დომინირებდა წარმოდგენა. ერთ ღმერთზე და მისი სამგვამოვნების შესახებ მხოლოდ წინასწარმეტყველებმა იცოდნენ. ძველი აღთქმის პირველი წიგნი - მოსე წინასწარმეტყველის წიგნი იწყება სიტყვებით: “დასაბამით ქმნა ღმერთმა ცა და ქვეყანა” და შემდეგ ამბობს, რომ “სული ღვთისა იქცეოდა ზედა წყალთა” და “თქვა ღმერთმა იქმნეს ნათელი”. ანუ ეს სამი იპოსტასი ღმერთისა: მამა, სული წმინდა და ლოგოსი ცხადდება ძველი აღთქმის პირველივე მუხლებში. იოანე ღვთისმეტყველი თითქოს უბრუნდება ამას და უფრო ცხადად ამბობს ლოგოსზე – სიტყვაზე, რომელიც განცხადდა ქვეყანაზე და რომელსაც ჩვენ იესო ქრისტეს ვუწოდებთ. იესოს ეწოდა ეს როგორც ადამიანს, რაც ნიშნავს მხსნელს და ქრისტე – ცხებულს – გამორჩეულს ღვთის მადლით. ბერძნულად – მესია.

1. პირველითგან იყო სიტყუაჲ
აქ ჩვენ თუ შევადარებთ მოსე წინასწარმეტყველის სიტყვას “დასაბამად ქმნა ღმერთმა”, მოსე წინასწარმეტყველი იწყებს თხრობას ქვეყნიერების შექმნიდან. ამ ქვეყნიერების საწყისად, თავდაპირველად, იქმნება ცა და ქვეყანა, ხოლო იოანე მახარებელი იწყებს ღვთაებრივი ბუნების მარადიულობის გამოთმით, რომ “პირველითგან იყო სიტყვა”, ანუ ეს მარადიული ყოფიერების გამოხატულებაა. ლოგოსი – სიტყვა იყო ყველაფრის დასაწყისამდე. ამით ის ხაზს უსვამს ლოგოსის დაუსაბამობას.
და სიტყუაჲ იგი იყო ღმრთისა თანა
ეს დაუსაბამობა ლოგოსისა და მისი მყოფობა რომ არავინ იფიქროს, რომ ცალკე არსებობდა ღმერთის გარდა კიდევ სხვა რაიმესი, უმატებს, რომ სიტყვა იყო ღმერთთან და მასთან ერთობაში იყო, რითაც გამოირიცხება დუალისტური წარმოდგენა, რომელიც გავრცელებული იყო ზოგიერთ სწავლებაში. მაგრამ რომ არავინ გააკეთოს დასკვნა, რომ თითქოს ორი საწყისია ღმერთი და ლოგოსი, გააერთიანებს ამ სიტყვას და დასძენს – ღმერთი იყო სიტყვა. რომ ლოგოსის ღმერთთან ყოფნა და მისი ღვთაებრიობა ეს ერთი და იგივეა. ამით მახარებელი ხაზს უსვამს, რომ ღმერთი ერთია, მაგრამ ღმერთში იპოსტასი მამისა და ლოგოსისა ერთმანეთისგან განსხვავდება. ეს ბუნებით ერთობა და გვამოვნებით სხვაობა ჩვენ გვაზიარებს სახარების დასაწყისშივე ღვთიური ბუნების ერთიანობას.
2. ესე იყო პირველითგან ღმრთისა თანა.
როდესაც დაასრულებს, რომ ღმერთი იყო სიტყუაი იგი, რომ არავინ გააიგივოს იპოსტასურად ლოგოსი მამასთან, კვლავ დასძენს: “პირველითგან იყო ღვთისა თანა”, რომ მარადიულ ყოფიერებაში არიან მამა და ძე, ერთად განუყოფლად და შეურევლად.
3. ყოველივე მის მიერ შეიქმნა, და თჳნიერ მისა არცა ერთი რაჲ იქმნა, რაოდენი-რაჲ იქმნა.
თუ გავიხსენებთ მოსე წინასწარმეტყველის პირველ წიგნს – დაბადებას და გავიხსენებთ ქვეყნიერების შექმნის აღწერას, ცხადი იქნება, რას ნიშნავს მახარებლის მიერ მოყვანილი ეს სიტყვები: რომ ყოველივე ახალი შემოქმედებითი აქტი იწყება სიტყვებით: “და თქვა ღმერთმა: იქმნეს ნათელი...” და ასე ყველა ახალი ეტაპი შემოქმედებისა იწყება ასე, რომ სიტყვა – ლოგოსი შემოქმედია. ანუ არა მარტო ბუნებით ღმერთთან - მამასთან იყო, არა მარტო თავად არის ღმერთი, არამედ ქვეყნიერების შექმნისას მამა, ძე და სულიწმინდა ერთად არიან. რომ ყოველივე მის მიერ შეიქმნა, ანუ სიტყვით, ლოგოსით უხილავი მამა ცხადდბება შემოქმედებაში თავის სიტყვით და ლოგოსი არის რომელიც აწესრიგებს ამ ნივთიერ და უნივთო სამყაროს და ისინი გარკვეულ სახეს და ფორმას ღებულობენ ზეციური იერარქიის და ამქვეყნიური იერარქიის სახით.

4. მის თანა ცხორებაჲ იყო და ცხორებაჲ იგი იყო ნათელ კაცთა.
ამ სიტყვასთან, ანუ ლოგოსთან იყო ცხოვრება. ამით მახარებელი მოწმობს, რომ ღმერთი არა მხოლოდ შემოქმედია, არამედ ცხოვლისმყოფელია, რომ წყარო სიცოცხლისა ქვეყანაზე ღმერთია და რომ ღმერთისგანაა. რომ ადამიანის ცხოვრების საზრისი არის ღმერთთან ყოფნა, ღვთის შემეცნება და ღვთის მიერ ცხოვრება. ამით იოანე მახარებელი მოწმობს ღმერთის და მისი ქმნილების – ადამიანის ერთობაზე და მის მნიშვნელობაზე, რომ ეს ერთობა არის ნათელი და საზრისი ცხოვრებისა და მის გარეშე ცხოვრება ნაკლულია, ის კარგავს თავის მარადიულ ღირებულებას და ღირსებას.

5. და ნათელი იგი ბნელსა შინა ჩანს, და ბნელი იგი მას ვერ ეწია.
ბნელს ამ შემთხვევაში მახარებელი უწოდებს იმ ამაო ცხოვრებას, ღვთისგან განშორებულს და ცოდვით დაცემულ სამყაროს, რომელშიც ნათელი ღვთაებრივი არ დაიჩრდილა და მოწმობს, რომ ბნელი ანუ ცოდვა, ბოროტება, დაცემული ბუნება აგრესიულია ღვთის სიწმინდის მიმართ, მაგრამ მიუხედავად ამ ძალადობისა ვერ ერევა ღვთის ნათელს. აქ იგულისხმება ის ბრძოლა, რომელიც ამ სოფელმა გაუმართა ღმერთს და ადამიანებმა ჯვარს აცვეს უფალი და თითქოს, სიკვდილის ძალა გამოჩნდა წინა პლანზე, მაგრამ აღდგომის ძალამ სძლია სიკვდილს ანუ ბნელი ვერ მოერია ნათელს. აი, ეს არის საოცარი ნუგეში და საოცარი იმედი თითოეული მორწმუნე ადამიანისთვის, ის შეწევნა, რომელიც თითოეულ ჩვენგანს ეძლევა ჯვარცმულისადმი რწმენით. რომ უფალმა, მიუხედავად ჯვარცმისა და წამების სძლია სიკვდილს და რომ სიცოცხლე ზეიმობს, რომ ქრისტეს მიერ თითოეული ადამიანი ქრისტეს მიერ სძლევს სოფელს და ეზიარება მარადიულ ცხოვრებას.
ლოგოსი და ნათელი რომ სინონიმებია, ამას შემდგომი სიტყვებით გვაუწყებს იოანე მახარებელი:

9. იყო ნათელი ჭეშმარიტი, რომელი განანათლებს ყოველსა კაცსა, მომავალსა სოფლად.
როგორც დასაწყისში იოანე ღვთისმეტყველი ამბობს, რომ “პირველითგან იყო სიტყვა”, ახლა იგივეს ამბობს ნათელზე: “იყო ნათელი ჭეშმარიტი”. როგორც ზემოთ ითქვა, პირველში – ლოგოსის – ღმერთის მარადმყოფიერებას გვაუწყებს, აქაც ამ ჭეშმარიტი ნათელის მადლმოსილების მაუწყებელია ამ მუხლში. მაგრამ, ლოგოსის შესახებ ნათქვამია, რომ მის მიერ ყოველივე შეიქმნა და მის გარეშე არაფერი შექმნილა. იგივეს იმეორებს მახარებელი ნათელთან მიმართებაში:
10. სოფელსა შინა იყო, და სოფელი მის მიერ შეიქმნა, და სოფელმან იგი ვერ იცნა.
სიტყვით შეიქმნა და იმ ნათლით შეიქმნა და პირველივე მოქმედება სიტყვისა იყო “იქმენინ ნათელი” როგორც ძველი აღთქმის წიგნი გვაუწყებს და ამით განცხადდა ის, რომ ღმერთი ერთსა და იმავე დროს არის სიტყვა, ლოგოსი მომაწესრიგებელი და გამგებელი და შემოქმედი ქვეყნისა და ამავე დროს ის არის ნათელი, რომელიც ამ ქვეყანაზე განანათლებს და ნათელყოფს ღვთაებრივ ბუნებას, მის შემოქმედებით ძალას, მის ცხოველმყოფელობას მის ქმნილებებში გვიცხადებს. ამიტომაც წერია, რომ: 9. იყო ნათელი ჭეშმარიტი, რომელი განანათლებს ყოველსა კაცსა, მომავალსა სოფლად. განათლება ყოველი ადამიანისა სამგვარია: არის ნათელი ხელთუქმნელი – ღვთაებრივი, არის ნათელი ქმნილი ღვთის მიერ – ხილული ნათელი და არის გონებისმიერი, რომელიც ადამიანს მიენიჭა როგორც ღვთის ხატად შექმნილს, რათა ამ გონების ნათელით ხილული ან ქმნილი ნათელის საშუალებით შეიცნოს ნათელი უქმნელი და უხილავი ღვთაებრივი ნათელი – რომ შეიცნოს ჭეშმარიტება. აი, ეს ურთიერთმიმართება ნათელისა განცხადებულია ამ სიტყვაში, რომ ნათელი ჭეშმარიტი, რომელიც განანათლებს ყოველსა კაცსა მომავალსა სოფლად. თავად გონება და უნარი შემეცნებისა ადამიანს უფლისგან აქვს მონიჭებული. ღმერთმა მისცა კურთხევა, რომ ყოველი ქმნილება შეეცნო და ეწოდებინა მისთვის სახელი. ამის შემდეგ მახარებელი გვაუწყებს, რომ ეს ნათელი:
10. სოფელსა შინა იყო, და სოფელი მის მიერ შეიქმნა, და სოფელმან იგი ვერ იცნა.
რა სახით იქნებოდა ეს ნათელი, თუ კი ის ადამიანის გონებისთვის უხილავი და მიუწვდომელია? მაშინ რა სახით განცხადდა ეს ნათელი კაცთა შორის? – უპირველეს ყოვლისა ღვთის სიტყვით – წმინდა წერილით, რომელიც თაობიდან თაობას გადაეცემოდა. მაგრამ, ამავე დროს ეს გარდამოცემა აისახა და აღიბეჭდა წმინდა წერილში, ღვთის სჯულში, ღვთის მცნებებში. ამ სახით მორწმუნეთა შორის განცხადებით, მათ შორის გარდამოცემით, წმინდა წერილით, სჯულით და მცნებით ეს ნათელი არის სოფელსა შინა. მაგრამ სოფელმა იგი ვერ იცნა. აქ მახარებელი კიდევ ერთ რამეს გულისხმობს, რომ ეს ნათელი, იგივე ლოგოსი ქვეყანაზე განცხადდა და განცხადებულად ამ ქვეყანაზე მოსული ღვთის ნათელი და სიტყვა, ადამიანებმა ვერ იცნეს. ამაში გვარწმუნებს მახარებლის სიტყვა:
11. თჳსთა თანა მოვიდა, და თჳსთა იგი არა შეიწყნარეს.ეს “თვისნი” არის სწორედ ის მორწმუნე ერი, რომელიც არის გამორჩეული, რომელმაც მიიღო რჯული, მცნებები, მაგრამ ეს რჯული ცხოვრების კანონად მიიღო და ყურად არ იღო და არ შეასრულა. ამიტომაც უფალი უწოდებს რომ “ეს არის ერი ჩემი”. ამ ერთან მოვიდა უფალი, მაგრამ მათ _ “თვისთა” ის არ შეიწყნარეს. ჩვენ ვიცით რაში მდგომარეობდა ეს არშეწყნარება. რომ ქრისტეში ხედავდნენ მხოლოდ ადამიანს, მაგრამ მის მოქმედებაში ყველა კეთილი საქმე მის მიერ აღსრულებული იწვევდა შურს, საიდანაც იბადებოდა სიძულვილი და მტრობა, რომელიც ჯვარცმით და სიკვდილით დასრულდა. ამავე დროს მახარებელი ამბობს, რომ ყველამ კი არ შეიწყნარა, არამედ:
12. ხოლო რაოდენთა-იგი შეიწყნარეს, მოსცა მათ ჴელმწიფებაჲ შვილ ღმრთისა ყოფად, რომელთა ჰრწამს სახელი მისი,
აქედან ჩანს, რომ ეს ნათელი მხოლოდ გარკვეულმა ნაწილმა არ მიიღო, ნაწილმა კი მიიღო. ვინც მიიღო და ირწმუნა მისი სიტყვა და მისი სახელი მისთვის წმინდა იქცა, მათ მისცა ხელმწიფება ღვთის შვილებად იწოდებოდნენ – ანუ ღმერთმა ადამიანი “იშვილა”. ეს შვილად ყოფნა ადამიანისა ღმერთთან დასაბამითგანვე იყო, რადგან ღვთის ხატად შექმნა ღმერთმა ადამიანი – უკვე მაშინვე იყო ღვთის შვილი, როგორც ღვთის ქმნილება, მაგრამ ცოდვით დაცემის შედეგად ადამიანმა დაკარგა შვილის წოდება, ის ემსგავსა იმ უძღებ შვილს, რომელიც შორეულ ქვეყანაში წავიდა, ანუ ღმერთს დაშორდა და ცოდვებით დამძიმდა. მიუხედავად ამ დაცემისა, ვინც დაძლია ამ წინააღმდეგობას და დაპირისპირებას უფლისადმი და შეძლო აღიარება ცხადად მოსული უფლისა ქვეყანაზე, სწორედ ეს ადამიანები იწოდნენ კვლავ ღვთის შვილებად. ესენი არიან ის ბნელი, რომელმაც მოიცვა სოფელი – დასძლია და მათ შორის კავშირი აღდგა. იოანე მახარებელი ამბობს, რომ ისინი ვინც ეს ღირსება – ღვთის შვილად წოდების მიიღო, მათი დაბადება სულიერად დაბადებაა, რაც სისხლით და ხორციელად არ ხდება, არამედ ეს არის სულიერი, ღვთისაგან შობა. ანუ დაბადებამდე უფალი ცნობს ვინ ვინ იქნება და შესაბამისად უკვე ეს რჩეულება, გამორჩევა ადამიანისა თავად ადამიანის თავისულან ნებას ემყარება. უფალს ყველა უყვარს, მაგრამ ჭვრეტს თითოეული ადამიანის თავისუფალ ნებას როგორც ეს ჩანს ესავსა და იაკობის შემთხვევაში. ამიტომ იოანნე მახარებელი ხაზს უსვამს, რომ:
13. რომელნი არა სისხლთაგან, არცა ნებითა ჴორცთაჲთა, არცა ნებითა მამაკაცისაჲთა, არამედ ღმრთისაგან იშვნეს. ბოლოს მახარებელი გვაუწყებს, რომ: 14. და სიტყუაჲ იგი ჴორციელ იქმნა და დაემკჳდრა ჩუენ შორის, და ვიხილეთ დიდებაჲ მისი, დიდებაჲ ვითარცა მხოლოდ შობილისაჲ მამისა მიერ, სავსე მადლითა და ჭეშმარიტებითა.
უკვე რომ არავის არ ქონდეს ეჭვი იმისა, თუ რა სახით მოვიდა სიტყვა ანუ ლოგოსი ქვეყანაზე, მახარებელი ამბობს, რომ “და სიტყუაჲ იგი ჴორციელ იქმნა და დაემკჳდრა ჩუენ შორის” ანუ ხორცი შეისხნა ქალწულისგან მარიამისა და განკაცნა. ანუ ეს საიდუმლო გვეუწყა თავად უფლის მიერ და დამოწმებულია მოციქულების მიერ. ეს სიტყვა – ლოგოსი ხორციელ იქმნა. როგორც პავლე მოციქული ამბობს, ეს არის უდიდესი საიდუმლო, როცა უფალი ხორციელად მოვიდა ქვეყანაზე. ამ საიდუმლომ დასაბამი დაუდო ადამიანის გამოხსნას. ამას მახარებელი შემდეგი სიტყვით გვაუწყებს: “და დაემკჳდრა ჩუენ შორის, და ვიხილეთ დიდებაჲ მისი” ანუ, ვინც რწმენით მიიღო, ღვთაებრივი ძალა მოქმედებს აქ.
რაც შეეხება მადლს, თავად ადამიანს ლტოლვას ღვთისაკენ და ძიება, ესეც თავისებური მადლია, რადგან ყველა არ ეძებს უფალს და არ ცდილობს მის შეცნობას. ეს თავისუფალი ნების არჩევანია. ვინც ელოდა, მან მიიღო და ირწმუნა უფალი, ის გახდა მისი შვილი და ღმერთი გახდა მისი მამა. ხოლო, რათა არ გაიგივდეს ძველი აღთქმის მორწმინე ერის ცხოვრება ახალი აღთქმის მორწმუნე ერთან, მახარებელი განასხვავებს, რომ რჯული მოსესგან მიეცა, ხოლო მადლი და ჭეშმარიტება ქრისტე იესოსგან იქმნა. ძველ აღთქმაშიაიყო რჯული, რომელიც იყო მომამზადებელი უფლის მოსვლის, მაგრამ რჯულით ვერავინ ვერ გამართლდა, რჯულით ცხონება ვერ მოხდებოდა, ის იყო გამამართლებელი...
ადამიანის გამოხსნა მადლით და ჭეშმარიტებით მოხდა. ამიტომაც იოანე მახარებელი დასძენს, რომ
17. რამეთუ სჯული მოსესგან მოეცა, ხოლო მადლი და ჭეშმარიტებაჲ ქრისტე იესუჲს მიერ იქმნა.
ეს მადლი გამაერთიანებელია ერთის მხრივ ღვთის ნებისა, რომ ზრუნავს ადამიანის გადარჩენისთვის და მეორეს მხრივ ადამიანის თავისუფალი ნების, რომელიც ეძიებს თავის შემოქმედს და ილტვის მისკენ. ეს სინერგია ამ ორი ნებისა არის ის მადლი და ჭეშმარიტება, რომელიც არის საწინდარი ადამიანის ხსნისა. ეს ერთობა ღვთაებრივი და კაცური ბუნების ქრისტეში, გახდა საწინდარი ჩვენი ცხონებისა; რომ ქრისტეს მიერ მოხდა გამოხსნა კაცური ბუნების.
ამ უდიდეს საიდუმლოს _ ღმერთისა და ადამიანის ურთიერთობის შესახებ გვაუწყებს მახარებელი.

თბილისის სასულიერო სემინარია
საღვთისმეტყველო ფაკულტეტი
სტუდენტი: ირაკლი ასტამაძე.