წმიდა და ყოვლადქებული მოციქული თომა პარამეტრები

[†სერგი†]

წმიდა და ყოვლადქებული მოციქული თომა (I)

6 (19) ოქტომბერი

წმიდა მოციქული თომა, მარჩბივად (ტყუპისცალად, ბერძნულად - დიდიმად) წოდებული, დაიბადა გალილეის ქალაქ პანეადაში, რომელსაც შემდეგში ჰეროდეს ძემ - ფილიპემ რომის იმპერატორის ტიბერიუსის პატივად კესარია უწოდა (ფილიპეს კესარია). ეს ქალაქი მდებარეობდა ერმონის მთის ძირას, მდინარე იორდანეს აღმოსავლეთ სათავეში, იქ, სადაც მთავრდებოდა ნეფთალემის ტომის სამკვიდრებელი.
ოცა უფალი ჩვენი ქრისტე ამქვეყნად ადამიანთა შორის საზოგადო მსახურებისას გალილეა-იუდეის ქალაქებსა თუ დაბა-სოფლებს მოვვლიდა, ასწავლიდა რა ერს და განკურნავდა რა ყოველგვარ სნეულებათ, თომამაც მოისმინა მისი ღვთებრივი ქადაგება და იხილა საკვირველი სასწაულები. ამის გამო იგი მთელი არსებით მიეკრა უფალს და აღარასოდეს მოსცილებია. სხვა უახლოეს მოწაფეებთან ერთად, თომაც დასტკბებოდა იესო ქრისტეს სიტყვებით და მისი ყოვლად წმიდა პირისახის ჭვრეტით, იგიც განუყრელად დაჰყვებოდა უფალს და ღირს-იქმნა თორმეტ მოციქულს შორის შერაცხილიყო. იგიც თვითმხილველი მოწმე იყო უფლის ყველა ქვეყნიური საქმისა, მისი ჯვარზე ვნებისა და ნებაყოფლობითი სიკვდილისა. იესო ქრისტეს მკვდრეთით აღდგომის შემდეგ წმიდა თომამ, თავისი დაუჯერებლობით სხვა მოციქულთა სიტყვებისა, კიდევ უფრო გააძლიერა ეკლესიის რწმენა უფლის მკვდრეთით აღდგომაში. რამეთუ როცა ქრისტეს სხვა მოწაფეები ეუბნებოდნენ - „ვიხილეთ ჩვენ უფალი“-ო, თომას არ უნდოდა ამის დაჯერება და ასე ეუბნებოდა მოციქულებს:

- „უკეთუ არა ვიხილო ხელთა მისთა სახე იგი სამსჭუალთაი და დავსხენ თითნი ჩემნი ადგილსა მას სამსჭვალთასა და დავსდვა ხელი ჩემი გვერდსა მისსა, არასადა მრმწმენეს“ (იოანე 20, 25). იმდენად დიდია უფალ იესო ქრისტეს მკვდრეთით აღდგომის საიდუმლო, რომ თომას ეს „ურწმუნოებაც“ საღმრთო განგებულებით იყო დაშვებული, რათა ჩვენ ყველას ღრმად და შეუეჭვებლად გვერწმუნა უფლის ადამიანური ბუნების მკვდრეთით აღდგომა და ამ ადამიანური ბუნების ზეცად ამაღლება და მამის მარჯვენით დაჯდომა სამარადისოდ. ამ საღმრთო საიდუმლოს დასტურად, რითაც ყოველ ადამიანს მოენიჭა განღმრთობის და ზეცად დაბრუნების შესაძლებლობა, რვა დღის შემდეგ თავისი ბრწყინვალე მკვდრეთით აღდგომიდან, უფალი კვლავ გამოეცხადა თავის მოწაფეებს, რომელთა შორის ამჯერად თომაც იყო და უთხრა მათ:

- „მოყვენ თითნი შენნი და იხილენ ხელნი ჩემნი და მოიღე ხელი შენი და დამდევ გვერდსა ჩემსა, და ნუ იყოფი ურწმუნო, არამედ გრწმენინ!“ (იოანე 20, 27).

მაშინ, მკვდრეთით აღმდგარი ქრისტეს დანახვაზე, როცა მის ცხოველმყოფელ გვერდსაც შეეხო და ხელსაც, თომამ შეჰღაღადა:

- „უფალი ჩემი და ღმერთი ჩემი!“ (იქვე, მუხლი 28).

ეს მოვლენა ცხადზე უცხადესაც გვარწმუნებს ჩვენ ყველას უფალ იესო ქრისტეს მკვდრეთით აღდგომის ჭეშმარიტებაში, რამეთუ იგი თავის მოწაფეებს აჩრდილივით კი არ გამოეცხადა და არც სხვა რამ სხეულით, არამედ სწორედ იმ სხეულით, რომლითაც ჯვარზე ევნო ჩვენი ხსნისათვის.

უფლის ზეცად ამაღლებისა და მოციქულებზე სულიწმიდის გარდამოსვლის შემდეგ, მათ, როგორც ცნობილია, წილი ჰყარეს, თუ ვის რომელ ქვეყანაში ექადაგა ღვთის სიტყვა. წმიდა თომას წილად ინდოეთი შეხვდა, რათა აზიის ამ შორეულ მხარეში განენათლებინა წარმართობით დაბნელებული პართიელები და მიდიელები, სპარსელები და გირკანელნი, ბაქტრიელები და ბრაჰმანები და ინდოეთის ყველა უშორესი კუთხის მკვიდრნი (ძველად ინდოეთს უწოდებდნენ სამხრეთ აზიის ყველა ქვეყანას, საკუთრივ დღევანდელი ინდოეთის ჩათვლით).

თომა ძალზე წუხდა, რომ ესოდენ შორეულ ქვეყნებში და ველურ ხალხებთან უხდებოდა წასვლა, მაგრამ ჩვენებაში მას უფალი გამოეცხადა, განამტკიცა და უბრძანა, ყოველთვის მხნედ იყავი და ნურაფრის გეშინის, რადგან მეც მარადის შენთან ვიქნებიო. მალე თომამ ისიც შეიტყო უფლისაგან, თუ როგორ უნდა მიეღწია ამ ქვეყნამდე...
საეკლესიო მწერლების მოწმობით თომა მოციქულის წმიდა ნაწილები შემდგომში (385 წელს) ქალაქ ედესოში გადაასვენეს. მაგრამ, როგორც ცნობილია, ინდოეთშიც დარჩა მისი ზოგიერთი ნაწილი. ედესოში ამ წმიდა ნაწილებზე დიდებული ეკლესიაც ააგეს, სადაც შორეული ქვეყნებიდანაც ჩამოდიოდნენ მლოცველები. იმპერატორ ანასტასის ზეობისას (490-518) თომა მოციქულის წმიდა ნაწილები კონსტანტინეპოლს გადაასვენეს, სადაც მის სახელზე ტაძარიც იქნა აგებული. ჯვაროსანთა მეოთხე ლაშქრობის დროს (1204) უნგრეთის მეფემ ანდრია მეორემ წმიდა თომას მარჯვენა თავის სამშობლოში გადაასვენა. თომა მოციქულის თავის ქალა კი საქართველოში, თბილისის სიონის საკათედრო ტაძარშია დასვენებული. უფლის ამ წმიდა მოციქულის ლოცვით მრავალი სასწაული აღესრულებოდა და კვლავაც აღესრულება შეწევნად ყოველთა მართლმადიდებელთა ქრისტიანთა და პატივად და სადიდებლად ჩვენი უფლისა და ღმერთის იესო ქრისტესი, რომელსა შვენის თაყვანისცემა თანა მამით და სულით წმიდითურთ საუკუნოდ. ამინ.

იხ. ცხოვრების სრული ვერსია


ასევე იხილეთ თომას კვირას (აღდგომიდან 2-ე კვირა) წაკითხული სახარების განმარტება

[A.V.M]

†სერგი†
ჯიგარი ხარ ძმა...

[†სერგი†]

წმიდა და ყოვლადქებული მოციქული თომა
შესავალი

“მიყუარს, თომა, შენი ეგე ურწმუნოება საიდუმლოისა ამის…”

წმ. იოანე ოქროპირი

წმიდა მოციქული თომა, მარჩბივად (ტყუპისცალად, ბერძნულად – Δίδυμος) წოდებული დაიბადაგ ალილეის ქალაქ პანეადაში, რომელსაც შემდეგში ჰეროდეს ძემ – ფილიპემ რომის იმპერატორის ტიბერიუსის პატივად კესარია უწოდა (ფილიპეს კესარია). “ეს ქალაქი მდებარეობდა ერმონის მთის ძირას, მდინარე იორდანეს აღმოსავლეთ სათავეში, იქ, სადაც მთავრდებოდა ნეფთალემის ტომის სამკვიდრებელი.”[1] “თომას ტყუპისცალი ძმა ჰყავდა; ფიქრობენ, რომ ეს არის იუდა, იგივე თადეოზ მოციქული, რომლის ეპისტოლეც შესულია ახალ აღთქმაში.”[2]

“როცა უფალი ჩვენი ქრისტე ამქვეყნად ადამიანთა შორის საზოგადო მსახურებისას გალილეა-იუდეის ქალაქებსა თუ დაბა-სოფლებს მოვვლიდა, ასწავლიდა რა ერს და განკურნავდა რა ყოველგვარ სნეულებათ, თომამაც მოისმინა მისი ღვთებრივი ქადაგება და იხილა საკვირველი სასწაულები. ამის გამო იგი მთელი არსებით მიეკრა უფალს და აღარასოდეს მოსცილებია. სხვა უახლოესმოწაფეებთან ერთად, თომაც დასტკბებოდა იესო ქრისტეს სიტყვებით და მისი ყოვლადწმიდა პირისახის ჭვრეტით, იგიც განუყრელად დაჰყვებოდა უფალს და ღირს-იქმნა თორმეტ მოციქულს შორის შერაცხილიყო.”[3]

წმიდა თომას 12 მოციქულთა შორის იხსენიებს ოთხივე მახარებელი: მათე[4], მარკოზი[5], ლუკა[6]და იოანე[7]. მათე მახარებლის ჩამონათვალით მეშვიდე ადგილი უკავია თორმეტთა შორის, მარკოზისა და ლუკას ჩამონათვალით კი – მერვე. პირველ შემთხვევში თვით მათეს წინ არის დასახელებული, მეორეში კი – მის შემდგომ.



შიშნარევი სიყვარული

წმ.იოანე მახარებელთან ვხვდებით ერთ საინტერესო მომენტს: უფალთან მოდის კაცი და მოაქვს ამბავი.[8] ორი დღის შემდეგ[9] მაცხოვარი გადაწყვეტს ბეთანიაში წასვლას.* მაშინ შეშინებული მოწაფეები ეკითხებიან მას: “„რაბი, იუდეველები ახლახანს შენს ჩაქოლვას ცდილობდნენ და კიდევ იქ მიდიხარ?“[10] მოციქულთა ამ საერთო შიშის და გაკვირვების ფონზე ისმის თომას ხმა: „ჩვენც წავყვეთ, რათა მასთან ერთად დავიხოცოთ.“[11] ამ სიტყვების განმარტებას გვაძლევს წმიდა იოანე ოქროპირი: “ამგვარად, ყველას ეშინოდა იუდეველთა თავდასხმისა; მაგრამ სხვებზე მეტად – თომას… ზოგიერთები ამბობენ, რომ მას მართლაც სურდა მომკვდარიყო; მაგრამ ეს არ არის მართებული: მისი სიტყვები შიშს უფრო გამოხატავს. თუმცა ამისათვის საყვედური არ მიუღია…”[12]

საინტერესოა რატომ არ მიიღო თომამ საყვედური? რა თქმა უნდა იმიტომ, რომ უფალი მიუტევებს მას ადამიანურ სისუსტეს. ასევე უფალმა იცის, რომ თომა აუცილებლად მოკვდება მისთვის ოღონდ ახლა არა!

აქ, ჩვენ შეგვიძლია დავინახოთ თომას დამოკიდებულება. თომა ერთადერთია, რომელიც წამოდგება და მასავით შეშინებულ მოწაფეებს გზას უჩვენებს, გზას რომელზედაც მერე თვითონვე კითხავს მაცხოვარს[13], გზას – რომელიცაა თვით მაცხოვარი. თომა შეიძლება შიშიდან გამომდინარე ვერ აცნობიერებდეს რას აკეთებს, მაგრამ იგი თავისდაუნებურად, ზუსტად რომ ქრისტესთან ერთად, ქრისტესთვის სიკვდილისკენ მოუწოდებს მოციქულებს. ასევე თომა, თუნდაც შიშით, მაგრამ მაინც აღასრულებს ქრისტეს მიერ თქმულს: “არავის აქვს იმაზე დიდი სიყვარული, ვიდრე მას, ვინც თავს სწირავს თავისი მეგობრებისათვის.”[14], როგორც ჩანს მოციქული შინაგანად იწვის მაცხოვრის სიყვარულით, რის გამოც სწყურია მისთვის სიკვდილი, მაგრამ ეხლა ამას შიშის თანხლებითგამოთქვამს… ხოლო გავა დრო და თომა საქმით დაადასტურებს ამ სიყვარულს – რაჟამს ეწამება.



“ურწმუნო თომა”

ზემოთ ვთქვით თომას შიშზე, ეხლა მინდა მის ე.წ. „ურწმუნოებას“ შევეხო. მოციქულ თომას ურწმუნოების სხვადასხვა მიზეზს ასახელებენ: მაგ. მღვ.გრიგოლ დიაჩენკო წერს: “მას შეუპოვარი, ჯიუტი გონება ჰქონდა, რომელიც კაცობრივ მტკიცებულებათ მოითხოვდა იქ, სადაც ოდენ რწმენა იყო საჭირო.”[15] წმ. იოანე ოქროპირი კი თომას ასე აამეტყველებს: “მნებას სწავლად ბრწყინვალებისა მისისა; ვითარცა ვიხილე სიკუდილი მისი, მნებავს ხილვად აღდგომაცა მისი.”[16] საბოლოოდ კი მის ურწმუნოებას ვამბობთ მაცხოვრის სიტყვიდან გამომდინარე:”ნუ იქნები ურწმუნო!”[17] ასევე, როგორც ვიცით აღდგომის შემდეგ მაცხოვარი ეცხადებოდა მოწაფეებს, როგორც ერთად შეკრებილთ,[18] ისე ცალ-ცალკეც.[19] თუ ყოველივე ამას გავითვალისწინებთ და მივყვებით წმ. იოანე ოქროპირისეულ ხედვას, თუ როგორი მოწადინებულია თომა… შეიძლება ვთქვათ, რომ მისი ეს მოწადინება (დიაჩენკოს თქმით სიჯიუტე) ერთგვარი შინაგანი შურის აღძვრაც იყო, რადგან ის ერთადერთი იყო თორმეტიდან რომელმაც ვერ იხილამკვდრეთით აღმდგარი იესო. მას ესმოდა სხვა მოწაფეებისგანაც საოცარი შეხვედრის ამბავი, ასევე მას უამბობდნენ მენელსაცხებლე დედები (მარიამი) გონებისთვის მიუწვდომელს და ვფიქრობ თომა იწვოდა, იწვოდა უფლის ხილვის სურვილით და ეს სურვილი უფრო დიდი იყო თვითონ თომაზე რადგან გადაფარა ყველაფერი და ათქმევინა, რომ არ დაიჯერებდა თუ საკუთარი თვალით არ იხილავდა.[20]



“უფალი ჩემი და ღმერთი ჩემი!”

პირველი გამოცხადებიდან[21] რვა დღის* შემდეგ უფალი ისევ მიდის შეკრებილ მოწაფეებთან, მხოლოდღა ახლა თომაც მათ შორის არის.[22] უფალი მოუხმობს თომას და მიმართავს მისივე (თომას) სიტყვებით.[23] ამით ანიშნა რა, რომ იმყოფებოდა მათთან მაშინაც კი როცა მოციქულები მას ვერ ხედავდნენ. ზუსტად აქ ეუბნება მაცხოვარი: “ნუ იქნები ურწმუნო! არამედ გწამდეს.”[24] საინტერესოა რა რწმენაზე უთითებს მაცხოვარი თომას? რა თქმა უნდა პირველ რიგში უნდა ვთქვათ, რომ ეს არის რწმენა მკვდრეთით აღმდგარი ძე ღვთისასი და ლოგიკურადაც მოებმის ამას შემდგომი თომას ღაღადისი: “უფალი ჩემი და ღმერთი ჩემი”[25], მაგრამ მინდა ყურადღება დროებით სხვა რამეზე გადავიტანო: “უთხრეს მას სხვა მოწაფეებმა: „ჩვენ ვიხილეთ უფალი.“ მან უთხრა მათ: „თუ არ ვიხილავ… ვერ ვირწმუნებ.“[26] როგორც ვხედავთ, მოციქულები უამბობენთომას უფლის გამოცხადებაზედა მას არ სჯერა, არ სჯერა მათი! ვფიქრობ, მაცხოვრის სიტყვები: “არამედ გწამდეს!” მხოლოდღა აღდგომის რწმენას არ უნდა განვუკუთვნოთ, არამედ იხილა რა მაცხოვარმა თომაში რამ, რაც მხოლოდ მისი ღვთაებრიობისთვისაა მისაწვდომი, მან უმალ მიუთითა სწორ გზაზე რათა აღმოეფხვრა თავის მოწაფეში ყოველგვარი ბიწი,რათა გაემზადებინა იგი ნუგეშინისმცემლის მისაღებად – რომელიცაა “ნაკლულოვანებათა აღმავსებელი”. უფალმა აღმოფხვრა თომაში ურწმუნოება ძმების მიმართ და მოუწოდა მათთან ერთობისკენ. ამით გვანახა რა ჩვენც, რომ ჭეშმარიტებას შეიძლება ვეძებდეთ ეულად, მაგრამ ვერ ვიხილავთ მას ერთობის, ანუ ქრისტესეკლესიის გარეშე.



ნეტარ არიან…

„უფალი ჩემი და ღმერთი ჩემი!“[27] – შესძახებს თომა, მაგრამ არ მიიღებს ის ამის გულისთვის შექებას, როგორც ვთქვათ მოციქულ პეტრემ.[28] არადა ერთი შეხედვით თომა გამოთქვამს ჭეშმარიტებას, რომელსაც აქამდე ვერცერთი მოციქული ვერ ბედავდა გამოეთქვა. მრვდელი გრიგოლი დიაჩენკო ასე წარმოგვიჩენს წმიდა წერილის ამ ადგილს: „ამგვარი ნეტარყოფის მთელი პატივი და სიხარული სხვებს ერგოთ წილად, და ეს სხვები ჩვენ ვართ – მთელი მომდევნო დროის ერთგული მორწმუნენი. „მიხილე და გრწამს“-ო, ანუ მაშინ მირწმუნე, როცა უკვე რწმენა აღარ იყო საჭირო, – როცა იგი ჭეშმარიტების მიმართ გამოხატული თავისუფალი ნებიდან მომდინარე თანხმობიდან მისი მიღება-აღიარების გარდუვალი აუცილებლობის წინაშე დადგა, როცა შეუძლებელიც კი იყო ჭეშმარიტების არ-აღიარება;“[29]

„უფალმა ორი საშუალება მოგვცა მისი მკვდრეთით აღდგომის ჭეშმარიტებაში დარწმუნებისა: ერთი – უფლისადმი სიყვარულით გამომეძიებლობის შედეგად მოცემული გამოცხადებით ანუ ხილვით და მეორე – ხილვის გარეშე აღდგომის მოწმეთა სიტყვისადმი ნდობით და რწმენით, რაზედაც თქვა: „ნეტარ არიან, რომელთა არა უხილავ და ვრწმენე“. ეს ნეტარება ყველასათვის არის მოცემული…“[30] უფალი გულისხმიერია და ელოდება, სანამ ჩვენი უძლურება მისცემს საშუალებას მას ჩვენთან განცხადებისა, რათა ვირწმუნოთ იგი, ვაღიაროთ, თაყვანივსცეთ და თომასავით ვთქვათ: „უფალი ჩემი და ღმერთი ჩემი!“

როგორც მღვდელი გრიგოლი (დიაჩენკო) ამბობს: „შეუძლებელია ვისურვოთ ქრისტეს საუბრის ამაზე უფრო მეტად მანუგეშებელი და დამამშვიდებელი დაბოლოვება.“[31]

მე კი წმ. იოანე ოქროპირთან ერთად გავიმეორებ: „მიყუარს, თომა, შენიეგეურწმუნოებასაიდუმლოი�
�აამის…”და დავამატებ: რამეთუ ამით ნეტარ მყავ მე!!!

მოღვაწეობა და აღსასრული

უფლის ზეცად ამაღლებისა და მოციქულებზე სულიწმიდის გარდამოსვლის შემდეგ, წილისყრით, წმიდა თომას წილად ინდოეთი შეხვდა, რათა აზიის ამ შორეულ მხარეში განენათლებინა წარმართობით დაბნელებული პართიელები და მიდიელები, სპარსელები და გირკანელნი, ბაქტრიელები და ბრაჰმანები და ინდოეთის ყველა უშორესი კუთხის მკვიდრნი (ძველად ინდოეთს უწოდებდნენ სამხრეთ აზიის ყველა ქვეყანას, საკუთრივ დღევანდელი ინდოეთის ჩათვლით).[32]

ინდოეთში ქადაგებისას წმ.თომამ მოაქცია ვინმე მეფე მუზდის და ქარიზეს ცოლები, რისი შედეგიც იყო, რომჯერ გავარვარებული რკინის დაფები მოიტანეს, რათა თომა ფეხშიშველა შეეყენებინათ მათზე. მაგრამ როგორც კი მოციქულმა ფეხი შედგა მათზე, ანაზადად წყალი გაჩნდა მის ფეხქვეშ და განაგრილა რკინა. შემდეგ იგი გახურებულ ღუმელში შეაგდეს და მთელი ღამე მის მგზნებარე ცეცხლში დატოვეს, მაგრამ მეორე დღეს, როცა ღუმელის კარი გააღეს, თომა ცოცხალი და სრულიად უვნებელი გამოვიდა იქიდან.

მაშინ მეფემ წაიყვანა თომა და თავის მხედრებთან ერთად ქალაქგარეთ გავიდა… ხუთ მხედარს გადასცა თომა და უბრძანა, მთაზე აეყვანათ და იქ შუბებით განეგმირათ.

რამდენიმე წლის შემდეგ მეფე მუზდის ერთ-ერთი ძე ბოროტი სულისგან იქნა შეპყრობილი და რადგან გაგონილი ჰქონდა თომა სიცოცხლეში სულებს სდევნიდაო, გადაწყვიტა გაეხსნა საფლავი და ეთხოვა მისთვის ძის განკურნება. მეფემ სიზმრისეულ ჩვენებაშიიხილა წმ.თომა. მან აღუთქვა დახმარება მეფეს თუკი ირწმუნებდა. მეფე გაქრისტიანდა და წმიდანის დანაპირებისასმებრ მისი ვაჟი განიკურნა.

საეკლესიო მწერლების მოწმობით თომა მოციქულის წმიდა ნაწილები შემდგომში (385 წელს) ქალაქ ედესოში გადაასვენეს. მაგრამ, როგორც ცნობილია, ინდოეთშიც დარჩა მისი ზოგიერთი ნაწილი. ედესოში ამ წმიდა ნაწილებზე დიდებული ეკლესიაც ააგეს, სადაც შორეული ქვეყნებიდანაც ჩამოდიოდნენ მლოცველები. იმპერატორ ანასტასის ზეობისას (490-518) თომა მოციქულის წმიდა ნაწილები კონსტანტინეპოლს გადაასვენეს, სადაც მის სახელზე ტაძარიც იქნა აგებული. ჯვაროსანთა მეოთხე ლაშქრობის დროს (1204) უნგრეთის მეფემ ანდრია მეორემ წმიდა თომას მარჯვენა თავის სამშობლოში გადაასვენა. თომა მოციქულის თავის ქალა კი საქართველოში, თბილისის სიონის საკათედრო ტაძარშია დასვენებული.[33]



თომას სახარება

თომას სახარება – ინგლისურად “Gospel of Thomas” არის ერთ-ერთი ახალაღთქმისეული აპოკრიფი. მისი ფრაგმენტები აღმოაჩინეს 1897 წელს ეგვიპტეში (ბერძნულ ენაზე)[34], ასევე ცნობილია ამ “სახარების” სრულყოფილი ვერსია კოპტურ ენაზე, რომელიც აღმოაჩინა 1945 წელს ეგვიპტეში, ერთ-ერთმა გლეხმა მიწის დამუშავებისას. ცნობილია “ნაგ-ჰამადის ბიბლიოთეკის” სახელით. “მეცნიერები ამ აპოკრიფის დაწერის თარიღად მიიჩნევენ ჩვენი წელთ აღრიცხვის 60-140 წლებს.”[35] მეცნიერებმა ჯერ კიდევ მის აღმოჩენამდე იცოცნენ მისი არსებობის შესახებ. იგი მოხსენიებულია III საუკუნის საეკლესიო მოღვაწის იპოლიტეს ჩანაწერებში.

თომას სახარებაში თავმოყრილია 150-მდე გამონათქვამი, რომელთაც ავტორი მაცხოვარსმიაწერს. ამ გამონათქვამებიდან თითქმისნახევარიგ ვხვდება მათეს, მარკოზისა და ლუკას სახარებებში. აღსანიშნავია, რომ ტექსტში არ არის იოანეს სახარების ინდეტური არც ერთი გამონათქვამი. გამონათქვამები დანომრილია სტანდარტულად (რიცხვით 114) და თითოეული მათაგნი იწყება სიტყვებით: “იესომ თქვა”(რიგ შემთხვევებში გადმოცემულია კითხვა-პასუხის სახით).

ტექსტი აშკარადგნოსტიკური წარმოშობისაა და უმეტეს შემთხვევაში წინააღმდეგობაში მოდის ეკლესიის მიერ შეწყნარებულ ოთხ სახარებასთან. ასევე, რადიკალურად განსხვავებულ სწავლებებს იძლევა რიგ ქრისტიანულ საკითხებზე…

“ერთი შეხედვით თომას სახარება წარმოადგენს ქაოტურ, ერთმანეთთან დაუკავშირებელ გამონათქვამების კრებულს…”[36]

როგორც ჩანს ამ აპოკრიფით უნდა ყოფილიყო ნასაზრდოვები ყურანის მესამე სურის 49 აია და სხვაც მრავალი, რომელთაც გიორგი ლობჟანიძემ მიუძღვნა წერილი: “ყურანისა და თომას სახარების ერთი პარალელი.”[37]



გამოყენებულილიტერატურა:



ახალი აღთქუმაი უფლისა ჩუენისა იესო ქრისტესი, თბილისი 2009 წ.
თომას სახარება, თბილისი 2011 (ქართულად თარგმნა – გიორგი კენჭოშვილმა)
საკვირაო სახარებათა განმარტება – მღვდელი გრიგოლ დიაჩენკო, ფოთის ეპარქიის გამოცემა, თბილისი 2001 წ.
რუსთველი მიტროპოლიტი იოანე – ქადაგებები
უდაბნოსმრავალთავი(ივ.ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი), აკაკი შანიძისა და ზურაბ ჭუმბურიძის რედაქციით, თბილისი 1994 წ.
“უფლისა ჩუენისა იესო ქრისტეს მოციქულთა ცხოვრება” თბილისი, 2004 წ.
წმიდა იოანე ოქროპირი კონსტანტინოპოლის მთავაეპისკოპოსი -განმარტება სახარებისათვის წმიდისა მოციქულისა და მახარებელისა იოანე ღვთისმეტყველისა,ტ.II თბილისი 2011
ყურანისა და თომას სახარების ერთი პარალელი – გიორგი ლობჟანიძე
http://en.wikipedia.org/wiki/Gospel_of_Thomas








[1] „უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტეს მოციქულთა ცხოვრება“

[2] მღვდელი გრიგოლ დიაჩენკო – საკვირაო სახარებათა განმარტება,

თომას კვირა, ანუ მე-2 კვირა აღდგომიდან (სახარება იოანესაგან 20, 19-31)

[3] იხ. იქვე

[4] მათე 10.3

[5] მარკოზი 3.18

[6] ლუკა 6.15

[7] იოანე 20.24

ლაზარესმკვდრეთითაღსადგინებ�
�ად
[8] იოანე 11.3

[9] იოანე 11.6

[10] იოანე 11.8

[11] იოანე 11.16

[12] წმიდა იოანე ოქროპირი კონსტანტინოპოლის მთავაეპისკოპოსი -განმარტება სახარებისათვის წმიდისა მოციქულისა და მახარებელისა იოანე ღვთისმეტყველისა, ტ.II, საუბარი სამოცდამეორე, გვ.350-351

[13] იოანე 14.5

[14] იოანე 15.13

[15] მღვდელი გრიგოლ დიაჩენკო – საკვირაო სახარებათა განმარტება,

თომას კვირა, ანუ მე-2 კვირა აღდგომიდან (სახარება იოანესაგან 20, 19-31)

[16] უდაბნოს მრავალთავი – თქმული წმიდისა იოვანე ოროპირისა, აღსაარებისათვის თომა მოციქულისა და დღისა ახალკვირიაკისა, გვ.226

[17] იოანე 20.27

[18] იოანე 20.19

[19] ლუკა 24.13-31 / იოანე 20.16

[20] იოანე 20.25

[21] იოანე 20.19,24

რუსთველი მიტროპოლიტი იოანეთავის ქადაგებაში (27.04.2014) აღნიშნავდა ამ რვადღის მნიშვნელობას, როგორც სიმბოლოსი – იმ მერვე დღისა,რასაც მამები ფერიცვალების საკითხავში განჭვრეტენ.
[22] იოანე 20.26

[23] იოანე 20.27

[24] იოანე 20.27

[25] იოანე 20.28

[26] იოანე 20.25

[27] იოანე 20.28

[28] მათე 16,17

[29] მღვდელი გრიგოლ დიაჩენკო – საკვირაო სახარებათა განმარტება,

თომას კვირა, ანუ მე-2 კვირა აღდგომიდან (სახარება იოანესაგან 20, 19-31)

[30] მთავარეპისკოპოსიიოანე (გამრეკელი) ქადაგებაკვირაცხოვლობას
სიონისსაკათედროტაძარი (22 აპრილი, 2001 წ.)

[31] მღვდელი გრიგოლ დიაჩენკო – საკვირაო სახარებათა განმარტება,

თომას კვირა, ანუ მე-2 კვირა აღდგომიდან (სახარება იოანესაგან 20, 19-31)



[32] “უფლისაჩუენისაიესოქრისტესმ�
�ციქულთაცხოვრება”

[33] იხ. იქვე…

[34] http://en.wikipedia.org/wiki/Gospel_of_Thomas

[35] თომასსახარება, თბილისი 2011

[36] იქვე…გვ.8

[37] http://www.nplg.gov.ge/gsdl/cgi-bin/librar...b3bf6d992529.14
სერგო ყიასაშვილი

[A.V.M]

†სერგი†
მაინც სექტანტი ხარ...