მამა პაისი მთაწმინდელი პარამეტრები

[leluka]

გარეგან ხმაურზე და შინაგან უშფოთველობაზე

ადამიანებმა მშვიდი ბუნება შეცვალეს

ტექნიკურ საშუალებათა უმრავლესობა, რომლითაც დღეს ხალხი სარგებლობს, რათა მოხერხებულად მოეწყონ, ხმაურს იწვევს. ვაი რომ, ამ ხმაურით ადამიანებმა მშვიდი ბუნება ჭკუიდან შეშალეს, მთელი ამ ტექნიკით მათ ის შეცვალეს და დაანგრიეს. არადა როგორი სიჩუმე იყო წინათ! როგორ ცვლიდა და ცვლის ადამიანი ირგვლივ ყველაფერს ისე, რომ ვერც კი ამჩნევს.
დღეს ყველა მიეჩვია, რომ ხმაურთან ერთად უნდა იცხოვროს. ბევრ თანამედროვე ბავშვს უყვარს კითხვის დროს როკ-მუსიკას მოსმენა, ანუ მათ მეტად მოსწონთ მუსიკის ფონზე კითხვა, ვიდრე - სიჩუმეში. მათ მოუსვენრობა ასვენებთ, რადგანაც მოუსვენრობაა მათ არსებაში ჩაბუდებული. ყველგან ხმაურია. აბა, უსმინე! ეს გესმის გამუდმებით: „ვუ-უ-უ... ვუ-უ!“ კვამლი იფრქვევა - „ვუ-უ“... ხეებს წამლიან საწამლით, მაშინაც - „ვუ-უ“... შემდეგ მოდიან სხვა შემასხურებლები - თვითმფრინავების მსგავსი, რათა უფრო მეტად იხმაურონ და თქვან: „ეს შემასხურებლები უკეთესია იმიტომ, რომ ხეებს ქვევიდან ზევით კი არა, ზევიდან ქვევით წამლავს და არც ერთი ბოჭკო არ რჩება ხელუხლებლად“. უნდა ვეძებოთ ასეთი შემასხურებლები და სიხარულს გვანიჭებდეს ისინი. ადამიანს უნდა ერთი პატარა ნახვრეტის გაკეთება ლურსმნისათვის და ამისთვის ისევ მანქანას მომართავს - რისთვის? რათა წყალი ნაყოს!? თანაც უხარია ეს და საოცარია, ამაყობს კიდეც! სუფთა ჰაერის ერთი ყლუპი რომ ჩაყლაპოს, ამისთვის ვენტილატორს ყიდულობს და მის ხმაურს ისმენს. ადრე, სიცხის დროს ხელით ინიავებდნენ, ეხლა კი ცოტაოდენი გრილი ჰაერისთვის ყურებს იყრუებენ. ზღვაზეც დიდი ხმაურია შექმნილი. ოდესღაც ზღვებზე უხმაუროდ დაცურავდნენ აფრიანი ნავები, ეხლა კი ყველაზე პატარა ძრავაც კი საშინლად ხმაურობს. მალე ადამიანების უმრავლესობა თვითმფრინავებით იწყებს ტრიალს მიწის პირზე! და იცით, სად მიგვიყვანს ეს?! მიწა ხომ ცოტა მაინც ახშობს ხმაურს, ხოლო ჰაერში ისეთი ამბები დატრიალდება, რომ ღმერთო, შენ გვიშველე!..

ადამიანებმა თვით უდაბნოების წმინდა ადგილებიც კი გაანადგურეს

ჩვენი ეპოქის მსოფლიო სულმა, თავისი ფსევდო-ცივილიზაციით უდაბნოების ის წმიდა ადგილებიც კი გაანადგურა, რომლებიც ამშვიდებენ და განანათლებენ სულებს. მოუსვენარი ადამიანი ვერსად ისვენებს. ადამიანებმა წყნარი ადგილი არსად დატოვეს. თვით წმიდა მიწაც კი... - რად გადააქციეს დღეისათვის იგი?! ფოტინე მეუდაბნოეს [1] ცხოვრებაშიც მოხსენებულია, რომ იმ უდაბნოში, სადაც იგი მოღვაწეობდა, მოგვიანებით დადგეს კიოსკები და სასადილოები გახსნეს. იმ გამოქვაბულებსა და სენაკებში, სადაც ამდენი ბერი, ამდენი წმიდანი მოღვაწეობდა, გამაგრილებელი სასმელების სავაჭროები გახსნეს ინგლისელებმა. მორჩა, უკვე აღარ არსებობს უდაბნო! ის აივსო სახლებით, რადიომიმღებებით, მაღაზიებით, ატელიეებით, აეროპორტებით! ჩვენ იმ დროს მივაღწიეთ, რომლის შესახებაც წმიდა კოსმა ეთოლიელი [2] ამბობს: „მოვა დრო და სადაც დღეს ვაჟკაცები თავის იარაღს კიდებენ, ბოშები ჩამოკიდებენ მუსიკალურ საკრავებს“. მე მინდა ვთქვა, რომ სწორედ აქამდე მივაღწიეთ ჩვენ: იქ, სადაც ადრე ბერები მოღვაწეობდნენ, იქ, სადაც ადრე მათი სკვნილები ეკიდა, ეხლა რადიომიმღებების ხმა ისმის და გამაგრილებელი სასმელები ჩქეფს!.. დიახ, ცხადია, გაივლის კიდევ რამდენიმე წელი და ყოველივე ეს საჭირო აღარ იქნება. საერთოდ, ყველაფერი იქიდან, რაც ხდება, ერთი დასკვნა გამოდის: ცხოვრება დასასრულს უახლოვდება. სიცოცხლის და ამ ქვეყნიერების აღსასრული დადგება.
- წმიდაო მამაო, წმიდა მთაზე სადმე თუ მაინც შემორჩა წყნარი ადგილი?
- რომელ წყნარ ადგილზეა ლაპარაკი, თუნდაც წმიდა მთაზე! ათონის ტყეებში დაუსრულებლად გაჰყავთ ახალი და ახალი გზები. ყველგან მანქანები დადიან. თვით იმათაც კი, ვინც ყველაზე უდაბნო და უშფოთველ ადგილებში ცხოვრობენ, მანქანები იყიდეს. მე არ მესმის - რას ეძებენ ეს ადამიანები უდაბნოებში? როდესაც არსენი დიდმა უდაბნოში ნელი სიოს მიერ შერხეული ლერწმის შრიალი გაიგონა, იკითხა: „რა ხმაურია, მიწისძვრა ხომ არ არის?“ [3] წმიდა მამებს რომ ის ენახათ, რაც დღეს ხდება: ძველად თანაცხოვრებულთა მონასტრებში ბერები მორჩილებზე მეტად იღლებოდნენ. განსაკუთრებით - ტრაპეზარი და მესტუმრე. უნდა გაერეცხათ თეფშები, სპილენძის ჭურჭელი გაესუფთავებინათ, დღეს კი იოლია ეს ყველაფერი, ბერებისთვის ხომ მისაწვდომია ყოველგვარი თანამედროვე ტექნიკა, რომელიც უმრავლეს შემთხვევაში ხმაურს იწვევს. მახსოვს, როგორ მოგვქონდა მონასტერში წყალი წყალსატევიდან და ჯალამბარის საშუალებით გარკვეული ტევადობით მეოთხე სართულზე სრულიად უხმაუროდ ვზიდავდით. ეხლა წყალს ძრავის საშუალებით ქაჩავენ და გამუდმებით მისი ტრახტრახი ისმის. კედლები ირყევა, მინები მოძარობენ, რაიმე ხმის ჩამხშობი მაინც მოეწყოთ. არმიაში, სამოქალაქო ომის დროს, რაციის ბატარეის დატენვისას ხმის ჩამხშობს ვხმარობდი, რომ მტრის მხარეს ხმაური არ გაეგონა.
ერთხელ ჩემთან სენაკში ერთ-ერთი მონასტრის ბერები მოვიდნენ. ისინი ხმამაღლა ლაპარაკობდნენ. „ხმადაბლა ისაუბრეთ, ჩვენ კარგად გვესმის.“ - ვუთხარი ერთ-ერთ მათგანს. ის ყვირილს აგრძელებდა. „ჩუმად ილაპარაკე“. - ხელახლა ვთხოვე მას. „-შეგვინდეთ, წმიდაო მამაო, ჩვენ მონასტერში მივეჩვიეთ ასეთ ღრიალს, ჩვენთან გენერატორი მუშაობს და ამიტომ ხმამაღლა ვლაპარაკობთ, სხვანაირად ვერაფერს გავიგონებთ.“ - მიპასუხა მან. გესმით, რას ამბობენ? იმის მაგიერ, რომ იესოს ლოცვა შეასრულონ და ჩუმად ილაპარაკონ, მათ გენერატორი აქვთ ჩართული და ამიტომ ყვირიან! ზოგიერთი მოზარდი თავის მოტოციკლს ხმის ჩამხშობს აცილებს, რომ მისი ხმა ყველგან ისმოდეს. ცუდია, რომ იგივე სული მსჭვალავს დღეს მონაზვნობას. დიახ - ჩვენ დღეს აქეთკენ მივდივართ - ხმაური ახარებს ბერებს. დღეს დილას მონასტრის ერთ-ერთ დას ვაკვირდებოდი. ის კოსმონავტს ჰგავდა. ფართოფარფლიანი ჩალის ქუდით თავზე და - რესპირატორით - სახეზე. ბენზინის სათიბელით ხელში ის კლდეზე ჩამოდიოდა და თავს იწონებდა. ასტრონავტებს არ უამაყიათ ასე, მთვარიდან რომ ჩამოფრინდნენ! გავიდა ცოტაოდენი დრო და მესმის: „ტრა-ტა-ტა-ტა-ტა“. ვხედავ, დაუწყია ბალახის ჭრა სათიბით, თან ისე, რომ აღარ ვიცოდი, ხმაურს სად დავმალვოდი. როგორც კი მან დაამთავრა, მოვიდა მონასტრის მუშა და კიდევ უფრო ხმაურიანი ტრახ-ტრახათი მიწის დამუშავება დაიწყო. დარბის ტრახტრახა წინ და უკან, წინა და უკან! შემდეგ მან გააჩერა თავისი ბენზინის გუთანი, აიღო მეორე მექანიზმი - დაიწყო მიწის დაფარცხვა. რა მწარე ხვედრი აღარ გვხვდა წილად ჩვენ!
- და მაინც, წმიდაო მამაო, ეს ტექნიკა რადგან არსებობს, შემამსუბუქებელია...
- იცი კი, რამდენნაირი შემამსუბუქებელი ტექნიკა არსებობს?.. თავი აარიდეთ ყოველივე მოტრახტრახეს და მოგრუხუნეს, თავი აარიდეთ ხმაურს. ეს ხმაური მონასტრიდან გვაძევებს. მაშ, რად კიდია თქვენთან, ქვემოთ, ფირფიტა - წარწერით: - „ისიხასტური“ [4]. დააწერეთ, ჯობია, მაგალითად, „ხმაურისტური“ ან „მოუსვენარისტური“. რად გინდათ მონასტერი - საერთოდ, თუ იქ სიწყნარე არ არის?! დააკვირდით და ეცადეთ, შეზღუდოთ ყველაფერი ის, რის შესახებაც ეხლა ვლაპარაკობდით. თქვენ ჯერაც არ გამოგიცდიათ, რა ტკბილია უშფოთველობა. ეს რომ გესმოდეთ, იმასაც უკეთესად გაიგებდით, რასაც მე ვლაპარაკობ და - ზოგიერთ სხვა რამესაც. თქვენ რომ სულიერი უშფოთველობის ტკბილი ნაყოფის გემო იცოდეთ, მაშინ უეჭველია, რომ კეთილად შეშფოთებულნი იქნებოდით და სულიერ ცხოვრებაში წმიდა უშფოთველობისაკენ ისწრაფებდით.

უშფოთველობა - ეს საიდუმლო ლოცვაა

მთელი ამ ხმაურიანი ტექნიკით ბერი ლოცვისა და მონასტრული ცხოვრების ყოველგვარ წანამძღვრებს განაგდებს. ამიტომ იგი, რამდენადაც შესაძლებელია, ხმაურიანი ტექნიკური საშუალებებით სარგებლობას უნდა მოერიდოს. ყველაფერი ის, რაც ადამიანებს მოსახერხებლად ეჩვენებათ, უმეტეს შემთხვევაში ბერს თავისი მიზნის მიღწევაში არ ეხმარება. ამ მდგომარეობაში მყოფი ბერი ვერ შეძლებს, მოიპოვოს ის, რისთვისაც მონაზვნობის გზას შეუდგა.
უშფოთველობა დიდი საქმეა. უშფოთველობის დაცვით ადამიანი ულოცველადაც უკვე ლოცულობს, უშფოთველობა საიდუმლო ლოცვაა და ძალიან ეხმარება ლოცვაში, ისევე როგორც ადამიანისთვის კანით სუნთქვას მოაქვს სიკეთე [5]. ის ვინც უშფოთველობით ეძლევა სულიერ საზრუნავს, შედეგად ლოცვაში ჩაიძირება. იცით კი, რა არის ჩაძირვა? დედის მკერდში მიყუჩებული ბავშვი არაფერს ეუბნება მას, ის უკვე განმარტოებულია მასთან დამოკიდებულებაში. ამიტომ, თუ მონასტერი არქეოლოგიური ღირსშესანიშნაობებიდან, ერული ხმაურიდან და ხალხის სიმრავლიდანაა მოწყვეტილი, ეს მას დიდ სარგებლობას მოუტანს.
ერისაგან განდგომის გარეგნული გამოხატულება უშფოთველობაა, რომელიც გონიერ მოღვაწეობასთან და განუწყვეტელ ლოცვასთან უნდა იყოს შეერთებული. ამას ძალიან ჩქარა მიჰყავს ბერი შინაგან უშფოთველობასთან - სულიერ მშვიდობასთან. ეს შინაგანი უშფოთველობა არის აუცილებელი წინამძღვარი ფაქიზი სულიერი ღვაწლისა. აი, სწორედ მაშინ გარეგნული მღელვარება ადამიანს აღარ შეაშფოთებს, რადგან არსობრივად დედამიწაზე მხოლოდ მისი სხეულიღა იმყოფება, მაშინ როდესაც მისი გონება ზეცაშია დაუნჯებული.

ესმის თუ არ ესმის ხმაური - თვით ადამიანზეა დამოკიდებული

- წმიდაო მამაო, მაშინ რა ვქნათ, თუ ხმაურიანი მორჩილება გვიწევს, ან მის შესასრულებლად ხმაურიანი მანქანაა საჭირო?
- როდესაც ხელსაქმე ხმაურიანია, ძალიან შველის ჩუმი ფსალმუნება, თუ იესოს ლოცვის შესრულება შეუძლებელია, რაიმე საეკლესიო საგალობელი იგალობეთ. მოთმინებაა საჭირო, გემზე, რომლითაც ათონიდან მოვდივარ, ან იქით მივემგზავრებით, დიდი ხმაურია ხოლმე, მე მივჯდები რომელიმე კუთხეში, თავს მოვიმძინარებ, რომ არავინ შემაწუხოს, თვალებს დავხუჭავ და გალობას ვიწყებ. რას აღარ ვგალობ! რამდენ „ღირს არს...“, რამდენ „წმიდაო ღმერთოს...“ გემის ძრავაც თავისი ხმაურით ძალიან უხდება გალობას. ძრავს უჭირავს ისონი [6], ზუსტად პაპუ ნიკოლოზის „ღირს არსის“ ტონალობაში, „წმიდაო ღმერთოზე“ კი - ნილევსის [7] ტონალობაში, ისე გუგუნებს, რომ მსგავს ვერაფერს ნახავ! მე გონებით ვგალობ და გალობაში გულიც მონაწილეობს.
და მაინც, მე მგონია, რომ გარეგან ხმაურს იმდენი ვნება არ მოაქვს ჩვენთვის, რამდენიც - შინაგან შფოთს. გესმის თუ არა გარეგნული ხმაური, ეს შენზეა დამოკიდებული, მაშინ, როცა შინაგანი შფოთისგან გაქცევა ძნელია. საფუძველი გონებაა. თვალები შეიძლება უცქერდნენ და არ ხედავდნენ. როდესაც ვლოცულობ, შეიძლება რაღაცას ვუყურებდე, მაგრამ - ვერ ვამჩნევდე. შემიძლია, სადღაც წავიდე, შემიძლია, რაიმე პეიზაჟს ვუმზირო, კიდევ სხვა რაღაცას და ვერაფერი ვერ შევნიშნო. თუ ადამიანს ხმაურში იესოს ლოცვის [8] წარმოთქმა უჭირს, ეს იმას ნიშნავს, რომ მან გონება არ გადასცა ღმერთს. ადამიანმა საღმრთო განდგომის მდგომარეობას უნდა მიაღწიოს, რათა შინაგანი უშფოთველობით ცხოვრება შეძლოს და აღარც ხმაური შეაშფოთებს ლოცვის დროს. ამ შემთხვევაში კაცს ის საღმრთო განდგომილება აქვს მოპოვებული, რომლის დროსაც მას ხმაური აღარ ესმის, ან ესმის მხოლოდ მაშინ, როცა მოინდომებს, ან უფრო ზუსტად, როცა მისი გონება ზეცას მოსწყდება. თუ ადამიანი სულიერად იშრომებს, თუ იღვაწებს, მაშინ მიაღწევს ამას. მაშინ იგი შეძლებს, რაღაც ესმოდეს ან არ ესმოდეს, ისე, როგორც თვითონ ისურვებს ამას.
ერთხელ, არმიაში რომ ვმსახურობდი, ერთ ჩემს თანამშრომელს, ღვთისმოსავ ადამიანს განსაზღვრულ ადგილას დავუნიშნე შეხვედრა. „იქ ხომ პირდაპირ ყურებთან გაჰყვირის მეგაფონი“. - მითხრა მან. „- მოუსმენს თუ არა მეგაფონს, თვით ადამიანზეა დამოკიდებული“. - ვუპასუხე მე. განა გვესმის ირგვლივ რა ხდება, როცა ჩვენი გონება რაღაცით არის დაკავებული?! მახსოვს, ათონზე, ჩემი სენაკის პირდაპირ ბენზინის ხერხებით ჭრიდნენ ტყეს, მთელი გორა მოაშიშვლეს. და მაშინ, როცა მე ვკითხულობდი, ან ვლოცულობდი და მთლიანად ამით ვიყავი დაკავებული, არაფერი მესმოდა, მაგრამ როცა სულიერ ვარჯიშს შევწყვეტდი, ხელახლა გავიგონებდი ხოლმე ყველაფერს.

სხვათა უშფოთველობას პატივი ვცეთ

თუ ხმაურის მიზეზნი თვით ჩვენ არა ვართ, მაშინ არაფერია, - ღმერთი ყველაფერს ხედავს. მაგრამ საქმე ცუდადაა, თუ ხმაურს თვითონ ვიწვევთ. ამიტომ გამუდმებით ყურადღებით უნდა ვიყოთ, რომ სხვები არ შევაშფოთოთ. თუ ვინმე თვითონ ვერ ლოცულობს, უკიდურეს შემთხვევაში, სხვებს მაინც ნუ დააბრკოლებს. რომ იცოდეთ, თქვენი ხმაური რა დიდი ზიანის მომტანია მლოცველი ადამიანისათვის, ძალიან ყურადღებით იქნებოდით. რადგანაც, თუ ვერ გააცნობიერე, რომ სიჩუმე პირადად შენთვისაც აუცილებელია და საერთოდ ყველას ეხმარება და ამასთან ის მთელი გულით, სიყვარულით უნდა დაიცვა და არა ჯოხის შიშით, მაშინ კეთილ შედეგს სიჩუმე ვერ მოგიტანს. თუ ადამიანი დაძაბული იცავს სიჩუმეს, მხოლოდ იმიტომ, რომ დისციპლინის წესებს დაემორჩილოს, თუ საკუთარ თავს ეუბნება: „ეხლა ისე უნდა გაიარო, რომ არავინ შეაწუხო, ეხლა ფეხის წვერებზე უნდა იარო“... ეს წმინდა წყლის სატანჯველია. მიზანი ისაა, რომ ამგვარად მთელი გულით, მთელი სიხარულით იქცეოდე. სიჩუმეს იცავდე იმიტომ, რომ ვიღაც ლოცულობს, ვიღაც ღმერთთან ერთობაში იმყოფება. რა დიდი სხვაობაა ამ პირველ და მეორე შემთხვევებში სიჩუმის დაცვას შორის! ის, რასაც ადამიანი გულით აკეთებს, მას ახარებს და ეხმარება. თუ სიჩუმის აუცილებლობას გააცნობიერებ და პატივისცემით განეწყობი მის მიმართ, ვინც ამ დროს ლოცულობს, მაშინ რაღაცნაირი კრძალვა დაგეუფლება. სხვისი პატივისცემით კი ადამიანი საკუთარ თავს სცემს პატივს, მაგრამ საკუთარ თავს არაფრად თვლის, იმიტომ, რომ თავმოყვარეობით კი არა, ღვთისმოყვარეობით მოქმედებს. საკუთარი თავი სხვის ადგილას უნდა წარმოიდგინო, ასე უნდა იფიქრო: „იმ ადამიანის ადგილას რომ ვიყო, როგორ დამოკიდებულებას ვისურვებდი ჩემდამი? დაღლილი რომ ვიყო, ან ვლოცულობდე, მომეწონებოდა, კარს ასე რომ აჯახუნებენ?“ საკუთარი თავის სხვის ადგილზე დაყენება რომ შეგვეძლოს, ბევრი რამ შეიცვლებოდა.
რა შესანიშნავი იყო ადრე თანაცხოვრებულთა მონასტრებში! უშფოთველობაში! ყოველ მეოთხედ საათში ზარი ირეკებოდა, რომ ბერებს იესოს ლოცვის აუცილებლობა გახსენებოდათ. თუ ვინმე ლოცვას მოსწყდებოდა, ყოველ თხუთმეტ წუთში საათის ხმას რომ გაიგონებდა, კვლავ უბრუნდებოდა მას. საათის რეკვას ძალიან დიდი სარგებლობა მოჰქონდა. მამები ლოცვას აღასრულებდნენ და მონასტერში უშფოთველობა, სრული სიჩუმე სუფევდა. წმიდა მთის იმ თანაცხოვრებულთა მონასტერში, სადაც გარკვეული დროის განმავლობაში ვცხოვრობდი, სამოცი ძმა მოღვაწეობდა. შთაბეჭდილება კი ისეთი იყო, რომ სავანეში ერთი ისიხასტი იმყოფებოდა. ყველა იესოს ლოცვას ასრულებდა, ტაძარშიც უმრავლესობა გონიერ ლოცვას იყო მიცემული, ცოტა თუ გალობდა. მორჩილებებზეც იგივე ხდებოდა. ყველგან უვნებელობა სუფევდა. არავინ ლაპარაკობდა ხმამაღლა, არავინ ყვიროდა, ყველა თავისი მორჩილებით იყო დაკავებული. ყველა უხმაუროდ მოძრაობდა - როგორც ცხვრები. ყველაფერი, რაც მონასტერში კეთდებოდა, უხმაუროდ სრულდებოდა. არ იყო ის, რაც სხვა მონასტრებში მოიგონეს: „მორჩილების საათები“, „უშფოთველობის საათები“... ისღა გვაკლია, წყნარი საათი შემოვიღოთ! ადრე თავის დროს ყველა იმის მიხედვით საზღვრავდა, თუ რა მორჩილებას ასრულებდა.
თუ ჩვენ გვსურს, რომ კურთხეული უდაბნო თავისი წმიდა სიცარიელითა და ტკბილი სიმშვიდით დაგვეხმაროს იმაში, რომ ჩვენც დავმშვიდდეთ, ვნებათაგან დავცარიელდეთ და ღმერთს მივუახლოვდეთ, მაშინ ჩვენც უნდა შევიყვაროთ იგი და პატივისცემით მოვეკიდოთ. ყურადღებით უნდა ვიყოთ, რომ წმიდა უდაბნო ჩვენს ვნებიან „მეს“ არ შევაგუოთ. ეს დიდი უბედურებაა - იგივე, რომ წმ. გოლგოთაზე მუხლისმოსადრეკად საესტრადო სიმღერით წახვიდე.

ხმაურის შხამსაწინააღმდეგო - კეთილი ზრახვები

თანამედროვე ადამიანები სამწუხაროდ უმნიშვნელო საქმეებისთვისაც კი ხმაურიან ტექნიკას იყენებენ. ამიტომ, თუ ვინმე დროებით თავს გაარიდებს ხმაურიან ვითარებას, მან საკუთარ თავში კეთილი ზრახვები უნდა ჩაინერგოს. ადამიანებს შენ ვერ აიძულებ, რომ ესა თუ ის ხმაურიანი ტექნიკა არ ჩართონ. ამის მაგიერ შენ თვითონ ჩართე საკუთარ თავში კეთილი ზრახვები. ვთქვათ, შესასხურებლის მუშაობის ხმა გესმის და ის ვეტმფრენის ხმაურს გაგონებს, იფიქრე ასე: „შეიძლება ისე მომხდარიყო, რომ რომელიმე და მძიმედ დაავადებულიყო და ვერტმფრენი საავადმყოფოში მის გადასაყვანად მოფრენილიყო, წარმოიდგინე, რა აღელვებული იქნებოდი მაშინ. მადლობა ღმერთს, ჯანმრთელად ვარო“. გონება და მიხვედრილობაა საჭირო, რომ მოხერხებულად წარმოშვა კეთილი აზრი. ვთქვათ გესმის, როგორ ხმაურობს ბეტონის ამრევი, მუშაობს ამწე, კიდევ რაღაც ხმაურობს: თქვი: „დადება შენდა, ღმერთო, რომ არ გვბომბავენ, რომ სახლები არ ინგრევა! პირიქით, ადამიანები მშვიდობიანად ცხოვრობენ და სახლებს იშენებენ“.
- წმიდაო მამაო, თუ ნერვები გაფუჭებულია, მაშინ რა ვქნათ?
- ნერვები გაფუჭებფლია?! ეს რაღას ნიშნავს? იქნებ ზრახვებია გაფუჭებული?! კეთილ ზრახვაზე უკეთესი არაფერი არსებობს. ერთმა ერის ადამიანმა სახლი წყნარ ადგილას აიშენა. დრო გავიდა და მისი სახლის ერთ მხარეს გარაჟი ააშენეს, მეორე მხარეს გზა გაიყვანეს, მესამე მხარეს კი გახსნეს ბარი - დისკოთეკით. შუაღამემდე უსმინე, როგორ გრიალებენ ინსტრუმენტები! საწყლმა ძილი დაკარგა. ლოგინში ყურსაცობებით იწვა, აბების მიღებაც კი დაიწყო. ცოტაც და გონება დაებინდებოდა. ის წმიდა მთაზე მივიდა, მე მომძებნა და მიამბო: „ასე და ასე მომივიდა, წმიდაო მამაო, სიმშვიდე აღარა გვაქვს, სხვა სახლის აშენებას ვფიქრობ“. კეთილი ზრახვები აამუშავე - მივუგე მე. - აბა იფიქრე, ვთქვათ, ომია, და გარაჟში ტანკებს არემონტებენ, იქვე განლაგებულ ჰოსპიტალში სანიტარულმა მანქანებმა ავადმყოფები მოიყვანეს, შენ კი გეუბნებიან: „ადგილზე იყავით, სიცოცხლის შენარჩუნების გარანტიას გაძლევთ, არავინ შეგეხება, შეგიძლია, მშვიდად გამოხვიდე სახლიდან, მაგრამ მხოლოდ ამ ნაგებობებს შორის უნდა გადაადგილდე, იმიტომ, რომ ტყვია აქამდე არ აღწევს“. ან გითხრან: „ცხვირს ნუ გამოყოფ სახლიდან და არავინ არაფერს გერჩის“. განა ეს შენთვის ცოტა იქნებოდა?! განა ასეთ პირობებს ნამდვილ ლოცვა-კურთხევად არ მიიჩნევდი?! ამიტომ ეხლაც უთხარი საკუთარ თავს: „დიდება შენდა, ღმერთო, რომ არანაირი ომი არ არის, რომ ადამიანები ცოცხლები და ჯანმრთელნი არიან და ყველა თავის საქმეს აკეთებს. გარაჟში არანაირი ტანკები არ არის და ადამიანები საკუთარ მანქანებს არემონტებენ, დიდება შენდა, ღმერთო, რომ არ არის არანაირი ჰოსპიტალი, არც დაჭრილები და სხვა უბედურებები, რომლებიც ომს მოაქვს. გზაზე არ ჩანან სატანკო ნაწილები, არამედ ადამიანები სამსახურში მიდიან მანქანებით“. თუ შენ ამგვარად ჩართავ და აამუშავებ კეთილ აზრებს, მაშინვე ღვთის დიდებას მოჰყვები“.
საბრალო, მიხვდა, რომ მთავარი - ეს მდგომარეობასთან სწორი მიდგომაა და დამშვიდებული წავიდა. ნელ-ნელა მან შეძლო, რომ განსაცდელებისთვის კეთილი აზრები დაეპირისპირებინა, მერე აბებიც გადაყარა და უკვე უპრობლემოდ იძინებდა. ხედავ, ერთ კეთილ აზრს როგორ შეუძლია ადამიანის მოწესრიგება?!
ერთხელ სადღაც მივდიოდი ავტობუსით. კონდუქტორის რადიო ხმამაღლა მუშაობდა. ჩვენს თანამგზავრებს შორის რამდენიმე მორწმუნე ახალგაზრდაც იყო. მათ კონდუქტორს უთხრეს, რომ ავტობუსში ბერი იმყოფებოდა და არაერთგზის ანიშნეს, რომ რადიო გამოერთო. თხოვეს ერთხელ, მეორედ, ის კი ვითომც არაფერი, პირიქით - მოუმატა კიდეც ხმას. „დაანებეთ თავი, - ვუთხარი ბიჭებს, - ეს ხელს არ მიშლის, მე საეკლესიო საგალობელს ვგალობ, რადიო კი მხარს მიბამს, ბანს მაძლევს“ [9]. გულში კი ვფიქრობდი: „ღმერთო, დაგვიფარე და სადმე გზაზე ავარია რომ მოხდეს და ჩვენს ავტობუსში დასახიჩრებული ადამიანები ჩასვან, - ერთი მომტვრეული ფეხით, მეორე - გატეხილი თავით, როგორ გავუძლებდი ამ სანახაობას? დიდება ღმერთს, რომ ადამიანები ცოცხალნი და ჯანმრთელნი არიან. აი, მღერიან კიდეც“! აი, ასე მივდიოდი სასულიერო გალობით, შესანიშნავი მოგზაურობა იყო!
კიდევ ერთ მაგალითს მოვიტან, რათა გაიგოთ, როგორ აწესრიგებს ადამიანს ერთი კეთილი აზრიც კი - რაც არ უნდა ხდებოდეს. ერთ ნაცნობთან ერთად იერუსალიმში ვიყავი, ჩვენი იქ ყოფნა რაღაც ადგილობრივ დღესასწაულს დაემთხვა. ხალხი დღესასწაულობდა და გაუჩერებლად გაიძახოდა „ალალ-ახ!“ ამბავი ტრიალებდა - ღმერთო, დაგვიფარე! ხმაური, ღრიალი, შეძახილები. ზეიმობდნენ, როგორც შეეფერებოდა - „წინწილითა ღაღადებისათა“ [10]. მხოლოდ სიტყვების გარჩევა შეუძლებელი იყო. მთელი ღამე ჟრიამული იდგა. ჩემი ნაცნობი განერვიულდა, რაფაზე იჯდა და მთელი ღამე თვალი არ მოუხუჭავს. მე ავამუშავე კეთილი აზრები, ჩვილივით ჩამეძინა: მახსენდებოდა ებრაელების გასვლა ეგვიპტიდან [11] და ამის გამო გულიც კი ამიჩვილდა.
ასევე თქვენც, ნებისმიერი განსაცდელი კეთილი აზრებით უნდა განდევნოთ. ვთქვათ, კარი დაჯახუნდა. უთხარით საკუთარ თავს: „ღმერთო დაიფარე, რომელიმე დას რაიმე რომ შემთხვეოდა, რო დავარდნილიყო და ფეხი მოეტეხა, განა ღამით დაძინებას შევძლებდი?! ეხლა კი კარი გაჯახუნდა, ესე იგი მას რაღაც საქმე ჰქონდა“. თუ მონაზონი განიკითხავს და იტყვის: „აი, როგორი დაბნეულია! კარებს აჯახუნებს, წარმოიდგინეთ, რა თავხედობაა?“ - განა ამის შემდეგ მშვიდი მდგომარეობის შენარჩუნებას შეძლებს იგი?! ვთქვათ ვიღაცის მაღვიძარა დიდხანს რეკს. რეკს - ჩერდება, რეკს - ჩერდება. თუ მონაზონი, რომელიც სხვისმა მაღვიძარამ გააღვიძა, ასე იფიქრებს: „როგორც ჩანს, ეს და ძალიან დაიქანცა, წამოწევაც არ შეუძლია. ჯობია, რომ თავისი სენაკის წესი მან ნახევარი საათით გვიან დაიწყოს.“ - იგი არ შეშფოთდება და ეს მოულოდნელი გამოღვიძება არ განარისხებს. მაგრამ თუ საკუთარ თავზე იფიქრა, რომ „აი, როგორ მაღვიძებენ ვიღაცეების მაღვიძარები“! შეიძლება ისიც თქვას: „და რას გავს ეს? მოსვენებას არ მაძლევენ!“ სწორედ ამიტომ ერთი კეთილი აზრი ისე ეხმარება ადამიანს, როგორც - სხვა არაფერი.

ჩვენ შინაგანი უშფოთველობა უნდა მოვიხვეჭოთ

ამოცანა იმაში მდგომარეობს, რომ ადამიანმა ყველაფრისაგან სულიერი სარგებელი მოიპოვოს. შინაგანი უშფოთველობის მოხვეჭაა საჭირო. სწორი აზროვნების შედეგად ხმაურმაც კი სარგებლობა უნდა მოგვიტანოს. საფუძველი - მოვლენებთან სწორი დამოკიდებულების შერჩევაა. ყველაფერს კეთილი აზრები უნდა დაუპირისპიროთ. თუ ხმაურში შინაგან უშფოთველობას მიაღწევ, ეს ცოტა არ არის. ხოლო თუ ვინმემ შინაგანი უშფოთველობის მოხვეჭა გარეგნულ ქაოსში ვერ შესძლო, ის ვერც გარეგნულად მშვიდ ვითარებაში იქნება მშვიდად. როცა ადამიანს შინაგანი უშფოთველობა ეწვევა, მასში, შიგნით, ყველაფერი ჩუმდება და აღარაფერი აღშფოთებს. თუ იმისათვის, რომ შინაგან უშფოთველობას მიაღწიოს, ადამიანი უშფოთველ გარემოში მოხვედრას ცდილობს, მაშინ, როცა იქ მოხვდება, ის ჯოხს დაიჭერს და დღისით კალიებს დაუწყებს დევნას, ღამით კი - ტურებს, რომ მათ სიმშვიდე არ დაურღვიონ, ანუ ის იმათ გარეკვას მოუნდება, ვისაც მისთვის ეშმაკი შეკრებს. როგორ გგონიათ, სხვას რას აკეთებს ეშმაკი? ის ცდილობს, ხელი შეგვიშალოს ჩვენ, რითაც შეუძლია, მანამ ცოცხლები ვართ.
ერთ სკიტში ორი მოხუცი ბერი ცხოვრობდა, მათ იყიდეს ვირი - ყელზე ეჟვანით. ერთ ახალგაზრდა ბერს, რომელიც ახლოს ცხოვრობდა, დაყუდებისკენ ჰქონდა მიდრეკილება. მას აწუხებდა ეჟვნის ხმა, ამბობდა, რომ ბერებს ვირების ყოლა ეკრძალებათ და ამის დასამტკიცებლად სხვადასხვა კანონები მოჰქონდა, რისი მოძებნაც კი შეძლო! დანარჩენი სკიტების ბერები კი ამბობდნენ, რომ ეჟვანი მათ ხელს არაფერში უშლიდათ. „- მომისმინე, - ვუთხარი ახალგაზრდა ისიხასტს, - ეს მოხუცი ბერები ხომ არანაირად არ გვაწუხებენ მე და შენ სხვადასხვაგვარი სათხოვარით, არამედ ამ ვირის დახმარებით საკუთარ თავს თვითონ უვლიან. განა ეს ცოტაა? აბა, წარმოიდგინე, ვირს რომ ეჟვანი არ ჰქონდეს, დაიკარგებოდა, მის მოსაძებნად წასვლა კი ჩვენ მოგვიხდებოდა! ჩვენ კიდევ ვუჩივით?!“ თუ კეთილი აზრები არ გვექნება, თუ ყველაფრისაგან სულიერ სარგებელს არ მივიღებთ, სულიერ წარმატებებს ვერ მივაღწევთ, წმინდანების გვერდითაც რომ ვცხოვრობდეთ. მაგალითად: მე აღმოვჩნდი არმიაში. მაშინ, ჯარისკაცური გონგის ხმა მონასტრის ზარს შემიცვლის და ავტომატი გამახსენებს სულიერ იარაღს, რომლითაც ბოროტს ვებრძოდი. თუ ყველაფრისაგან სულიერ სარგებლობას არ გამოვწურავთ, ზარიც კი შეგვაშფოთებს. ან ყველაფრისაგან სარგებლობას მივიღებთ ჩვენ, ან ყველაფრით ეშმაკი ისარგებლებს. მოუსვენარი ადამიანი თვით უდაბნოშიც კი თან წაიღებს თავის მოუსვენარ „მე“-ს. სულმა შინაგანი უშფოთველობა უნდა მოიხვეჭოს - ჯერ კიდევ გარეგნული ქაოსის პირობებში. როცა მას მოიხვეჭს, მაშინაც კი უშფოთველი იქნება, როცა სოფელს უშფოთველობისათვის დატოვებს.

მამა პაისი მთაწმინდელი
ბერის გამონათქვამებიდან

„ჩვენს მიერ განვლილი წლები მეტად ძნელი და მეტად სახიფათოა,
მაგრამ, ბოლოსდაბოლოს ქრისტე გაიმარჯვებს“

ჩვენს ეპოქაში ადამიანების უმრავლესობა უსულოდაა აღზრდილი და „უდიდესი ერული სისწრაფით მიექანიებიან. მაგრამ, რამდენადაც მათ არა აქვთ შიში ღმრთისა, ხოლო არს „დასაბამი სიბრძნისა შიში უფლისა“ [1], ამდენად მათ არა აქვთ მუხრუჭი და ამგვარი სისწრაფით, დაუმუხრუჭებლად, სრბოლას ისინი უფსკრულში დაასრულებენ ხოლმე. ადამიანები მეტად აგზნებულნი არიან სირთულეების გამო და უმეტესწილად გამოთაყვანებამდე არიან მისულნი. მათ საკუთარი ორიენტირი დაკარგეს და თანდათანობით იქამდე მიდიან, რომ თავსაც კი ვერ აკონტროლებენ. თუკი თვით ისინიც კი, ვინც წმიდა მთაზე მოდიან, ასე გახელებული და დაბნეულნი არიან, როგორებიღა უნდა იყვნენ ისინი, ვინც შორსაა ეკლესიისაგან და ღვთისაგან.
ყველა ქვეყანაში ქარიშხალი და უდიდესი არეულობაა! უბედური სამყარო (დაე, განიპყრას უფალმა ხელი თვისი მის დასახსნელად) სამოვარივით დუღს და სადაცაა გადმოვა! თანაც, ძალიან ჩქარა...
ერთ ადამიანს, რომელსაც მაღალი თანამდებობა უკავია, ვკითხე, - რატომ ყურადღებას არ აქცევთ, რაც ხდება, სადამდე მივა ეს ყველაფერი? მან მომიგო: - მამაო, ადრე ბოროტები უმცირესი თოვლის მსგავსი იყო, ამჟამად კი ის დიდი ზვავია, ამას სასწაული თუ უშველის“. მაგრამ ზოგიერთი იმ საშუალებებით, რომლითაც თითქოს მდგომარეობის გამოსწორება სურთ, ბოროტების ზომები მიიღონ განათლებასთან და აღზრდასთან დაკავშირებით, რაიმე დადებითაც შეცვალონ, ისინი უარესს აკეთებენ, იმისათვის კი არ ზრუნავენ, რომ ეს ზვავი დაადნონ, არამედ მის ზრდას უწყობენ ხელს. თავიდან ხომ თოვლი არც ისე ბევრია. მაგრამ თუ იგი ქვევით ჩამოიწევს და დაქანდება, ზვავად იქცევა. თოვლი იკრებს თოვლს, ხეებს, ნაგავს, ქვებს, უფრო და უფრო იზრდება და დიდ ზვავად იქცევა. ასევეა ბოროტებაც: ცოტ-ცოტაობით ის უკვე თოვლის უდიდეს მასად იქცა და ქვევით მიექანება. ახლა იმისათვის რომ ბოროტების ზვავი განადგურდეს, აფეთქებაა საჭირო.
- წმიდაო მამაო, თქვენ ყოველივე ეს გაწუხებთ?
- აჰ, აბა რის გამოა, რომ წვერი უდროოდ გამითეთრდა? მე ორმაგად მტკივა. თავიდან, როდესაც მოახლოებულ საფრთხეს ვგრძნობ და ხმამაღლა ვყვირი, რომ ავიცილოთ უბედურება და შემდეგ, როდესაც ამას უყურადღებოდ ტოვებენ, ბოროტეbა აღესრულება და მე დახმარებისათვის მომმართავენ. ახლა მესმის, როგორ იტანჯებოდნენ წინასწარმეტყველები. ისინი უდიდესი მოწამეები იყვნენ. ისინი უფრო მეტად იყვნენ მოწამეები, ვიდრე რომელიმე მოწამე, თუმცა ზოგიერთ მათგან მოწამეობრივი სიკვდილი არ ხვდომია. ეს იმიტომ, რომ მოწამეები მცირე ხანს ევნებოდნენ, მაშინ, როდესაც წინასწარმეტყველები ხედავდნენ, თუ როგორ აღესრულებოდა ბოროტება და გამუდმებით იტანჯებოდნენ. ისინი გამუდმებით გაჰყვიროდნენ და გაჰყვიროდნენ, დანარჩენები კი თავ-თავიანთ საყვირზე უკრავდნენ. და მაშინ, როცა ამ დანარჩენების ქმედებების გამო ღვთის რისხვა მოიწეოდა, მათთან ერთად წინასწარმეტყველებიც იტანჯებოდნენ.


--------------------

ადამიანი რომ მარტო გულით იყვარებდეს ადამიანს და გონება არაფერ შუაში იყოს დამიჯერეთ განშორება აღარ იქნებოდა ...

[leluka]

გარემოს დაბინძურება და დანგრევა

მზე აჭერს, როგორც სინას მთაზე - ზამთარშიც კი! იმიტომ, რომ ატმოსფეროში გაიხსნა ოზონის ხვრელები. თუ სამხრეთის ქარი არ უბერავს, მზეზე ვერ დადგები.
- წმიდაო მამაო, რით დამთავრდება ოზონთან დაკავშირებული ეს პრობლემა?
- ცოტა დავიცადოთ, ვიდრე მეცნიერები 5 კილოგრამ საგოზავს აიღებენ და ხვრელს ამოავსებენ! დიახ, დიახ, აბა, წავიდნენ და ოზონის ხვრელი გადააკეთონ! მაშინ ნახავენ, რომ ღმერთმა ყოველივე ბრძნულად, მეტად ჰარმონიულად შექმნა და იტყვიან: „ბოდიშს ვიხდით, რომ გავხრწენით ყველაფერი“.
ხოლო ატმოსფეროს ამ ხვრელის გამო ილოცეთ, რომ ის დაიხუროს. ხედავთ ერთი „ლანკანი“ [10] იქაც გაიხსნა. ხეები, მცენარეები ხმება, თუმცა ღმერთს წესრიგის აღდგენა კვლავაც შეუძლია.
აბა, შეხედეთ, როგორ გაეშმაკდა ზოგიერთი შარლატანი, რომ ახერხებს ფული დასტყუოს მდიდრებს, რომლებმაც არ იციან, ეს ფული სად წაიღონ. „ატმოსფეროში ოზონის ხვრელი გაიხსნა, სამყარო იღუპება, როგორ ვუშველოთ ქვეყნიერებას? აი, როგორ: მეცნიერება ამუშავებს მიწის სიღრმეში ნაგებობების მოწყობის პროექტს და ადამიანს იქ გადაასახლებს, რათა მზისგან დაიცვას იგი“. როცა ბოლოს აშკარა გახდა, რომ მიწის ქვეშ გადასახლება შეუძლებელი იყო, სხვანაირად აყაყანდნენ: „მთვარეზე გაიშლება მშენებლობა, აიგება რესტორნები, სასტუმროები, სახლები და ადამიანები იქ გადასახლდებიან, ვისაც გადასახლება სურთ, გარანტიით შეუძლიათ გადასახადის შემოტანა“. და ყოველივე ამაში წვეთი სიმართლეც არ ურევია. რა „საცხოვრებელ ნაგებობებზეა“ ლაპარაკი, როცა ადამიანი იქ საერთოდ ვერ გაძლებს. კი, ჩაჯდა ორი ადამიანი კონსერვის ქილაში, გაფრინდნენ და უკან დაბრუნდნენ. ზოგიერთებს კი ეს არაკები სჯერა და ფულსაც იხდიან.
- წმიდაო მამაო, ბევრია შეშფოთებული საწარმოო და გამონაბოლქვი აირების გამო.
- ზოგიერთი ქარხნის დირექტორი უნდა ვაიძულოთ, რომ მილებზე გამწმენდი ფილტრები მოაწყონ, რათა საწარმოო აირებისაგან სულშეგუბებულმა ხალხმა ცოტა ამოისუნთქოს. იმის მაგიერ, რომ პარლამენტის დეპუტატებს ფული ასესხონ და საქმე მოიწყონ, ქარხნის დირექტორებმა ცოტა მეტი ფული დახარჯონ და გამწმენდი სისტემები შეიძინონ. ძველად ეს მიკრობები, ეს წიდა არ იყო. ეხლა კი ყველაფერი დააბინძურეს და თანაც ამას პროგრესად თვლიან. ხოლო, საით მიდის ეს პროგრესი? ის დაანგრევს ადამიანს, ქუჩაში გამოხიდარ და ჰაერში წიდის სუნი დგას. სახლში ზიხარ და საკმარისია, ფანჯარა გამოაღო, რომ ქუჩის ბოლი შინ შემოვარდება. ხელებს რომ იბან, ეს ბოლი არ გშორდება, ანუ ის უვნებელი არ არის. ღუმელის კვამლი ზეთოვანებას არ შეიცავს, ამიტომ მისგან ცოტა წამოგახველებს და ფილტვებიდან გავა. ეს ტექნიკური გამონაბოლქვი კი ფილტვებში ილექება და არ გადის.
მრავალსართულიან სახლებში ხალხი თევზებივითაა ჩაწყობილი ერთმანეთზე. ვიღაც იატაკის საფენებს ფერთხავს აივანზე, მთელი მტვერი კი მის მეზობელთან, ქვედა სართულზე ჩადის. როგორ იტანჯებიან ის საცოდავები, ვინც ქვედა სართულებზე ცხოვრობენ, ზედა სართულების მთელი მტვერი და ნაგავი თავზე ეყრებათ. ადამიანი საკუთარ აივანზე თეთრეულს ფენს ან ფანჯარას გააღებს, ზემოთ კი ფეხსაგებს ფერთხავენ და მასზე არავინ ფიქრობს. ძველ დროში ასეთ ცათამბჯენებში ენდი-კულეს [11] ციხეს მოაწყობდნენ. უბრალოდ, რაღაც საშინელებაა! იმ დროში ხომ სახლებს ეზოები ჰქონდა. იქ ცხოველები იდგნენ, გვერდით ხეხილიანი ბაღი იყო, სადაც ჩიტების მთელი გუნდი იყრიდა თავს.
- წმიდაო მამაო, დღეს ადამიანები მერცხლებსაც კი ვერ ხედავენ.
- მერცხლები რა, ჭკუიდან კი არ შეშლილან, რომ ცათამბჯენებში იფრინონ? რა, გადარეულან? ნელ-ნელა იქამდე მივალთ, რომ ადამიანებს აღარც ეცოდინებათ, რა არის მერცხალი. ამერიკაში, ერთ უნივერსიტეტში არის განყოფილება, სადაც ძველ და ახალ აღთქმას ისტორიული თვალსაზრისით სწავლობენ. იმისათვის, რომ სტუდენტებს გააგებინონ, რა არის მარცვალი, მათ აქვთ მინდორი, სადაც მარცვალია დათესილი, ხოლო იმისათვის, რომ მიახვედრონ, რას ნიშნავს „მწყემსი“ და „ცხვრები“, ცხვრის პატარა ფარა ჰყავთ მწყემსთან ერთად, რომელსაც კომბალი უჭირავს. და ეს უნივერსიტეტში ხდება!
ადამიანებმა მთელი ატმოსფერო დააბინძურეს. გარეთ ზამთარია და ეზოშია ნარეცხის სუნი! წარმოიდგინეთ, რა იქნება ზაფხულში! და რად არ აგზავნიან ვეტმფრენს, რომ ამ სანარცხეს რაიმე სადეზინფექციო ხსნარი შეასხურონ. საბედნიეროდ, უფალმა ჩვენთვის შექმნა ყვავილთა კეთილსურნელება. მთელი ეს ყვავილების სიმრავლე დიდების და პატარების, მთელი ეს ყვავილთა მრავალფეროვნება ანეიტრალებს სანარცხის სიმყრალეს. რა მოხდებოდა, რომ ატმოსფეროში ყვავილების ეს ნაირ-ნაირი სურნელი არ ვრცელდებოდეს? თუ სადმე მძორი გდია, მისი სიმყრალე ყველგან ისმის! როგორ ზრუნავს ღმერთი ჩვენზე! და რა მწარე მდგომარეობაში აღმოვჩნდებოდით, ის რომ არ ზრუნავდეს ჩვენზე! წარმოიდგინე ყვავილები, მცენარეები რომ არ ყოფილიყო... მათი არომატით ხომ ჩვენი სიმყრალე იფარება და იფანტება.
ერთხელ ერთი ერისკაცი მოვიდა ჩემთან სენაკში და მკითხა: „მისმინე, რას აკეთებ აქ, რით ხარ დაკაგებული მთელი დღეებისა და ღამეების განმავლობაში?“ სწორედ მაშინ ირგვლივ წვრილი ყვავილები ჰყვაოდნენ და სენაკთან ზედმომდგარი ფერდობიც ველის ყვავილებით იყო სავსე. ყველაფერს საოცარი სურნელი ადგა. „მე გამუდმებით მუხლჩაუხრელად ვარ, მთელი დღეების განმავლობაში ყვავილთა რიგებს შორის დავდივარ და ამ მცენარეებსა და ყვავილებს ვუვლი, რომლესაც აქ ხედავ. ღამით კი, ნახე რამდენი კანდელი ანთია ცაში? შეეცადე ყველას ანთება მოასწრო!“ ის რაღაც უცნაურად მიცქერდა, მე კი ახსნა-განმარტებას ვაგრძელებდი „რა შენ, განა არ შეგიმჩნევია, როგორ ანათებენ კანდელები ღამით? მათ მე ვანთებ ხოლმე! და აბა, სცადე და მოასწარი! როგორ ფიქრობ, ადვილია ამდენ კანდელს ტივტივა გაუსწორო, ფითილი და ზეთი დაუმატო...“ საწყალი ამ საუბრის შემდეგ მთლად დაიბნა.
შეწამლვაც ხომ იგივე შხამია. შეწამლისაგან მარტო მავნებლები კი არ კვდებიან, არამედ საბრალო ჩიტებიც. იმისათვის, რომ ხეები განიკურნენ, მათ შხამ-ქიმიკატებით წამლიან, შემდეგ კი ადამიანები ავადდებიან. ყველაფერი შხამითაა მოწამლული. განა უფრო გონივრული არ იქნებოდა, ნაკლები ქიმიკატები გამოეყენებინათ? შხამქიმიკატების მთელი ღრუბელი! განა ის ადამიანისათვის მავნე არ არის? განსაკუთრებით - პატარა ბავშვებისათვის. მათთვის მთელი ეს ქიმიკატები პირდაპირ სიკვდილია. ამიტომაა, რომ ბავშვები უკვე ავადმყოფები იბადებიან. ერთ აგრონომს ვუთხარი: „ეს რა ხდება, თქვენ მწერები დახოცეთ, ეხლა კი ადამიანები იხოცებიან!“
მწერების დასახოცად ყვავილებს წამლავენ. ამის გამო კი ადამიანები ავადდებიან. შემდეგ კიდევ რაიმე სხვა უფრო ძლიერ შხამ-ქიმიკატს მოიგონებენ და რას მოვიგებთ ამით?
უკვე დამტკიცებულია, რომ იმ მწერების ნაწილი, რომელიც ქიმიკატებით გავწყვიტეთ, სხვა მწერებს ანადგურებდა. ეხლა იძულებული ვართ, ხელოვნურად მოვაშენოთ განადგურებული მწერები. რა ბრძნულად არის მოწყობილი ღვთის მიერ ყოველივე! იქ სადაც ჭრიჭინებია, კოღო არ ჩერდება. ერთხელ ჩემთან სენაკში ერთი კაცი მოვიდა და პატარა მანქანა მაჩვენა, რომელიც ხმით ფანტავდა კოღოებს. ეს ხმა ჭრიჭინას სიმღერას წააგავდა, მაგრამ უფრო უხეში იყო. ჭრიჭინებს, რომლებიც თავისი ხმით გვატკბობენ, ადამიანები ხოცავენ, შემდეგ კი ცდილობენ ხელოვნურად გააკეთონ ის, რაც თვით ღმერთის მიერ იყო შექმნილი. დახოცეს ყველაფერი: ჭრიჭინაც და გვრიტებიც... ყორანსაც კი იშვიათად დაინახავ. მალე ალბათ ყორნებს დავიჭერთ და გალიაში ჩავსვამთ.
და თქვენ, ხეებს რომ წამლავთ, რაიმე ღმერთსაც დაუტოვეთ, რომ ის დაგვეხმაროს ჩვენ. თუ ქიმიკატი რომელიმე ფოთოლს არ მოხვდება, ამაში დიდ საშინელებას ნუ დაინახავთ. ვერანაირი თანამედროვე ქიმიკატი ერთად აღებული ვერ იმოქმედებს ადამიანზე ისე, როგორც - რწმენა. ერთხელ სტუმრად ვიყავი და მოვისმინე, როგორ ლაპარაკობდნენ ადამიანები: „ნუთუ რაიმე ქიმიკატი გამოჩნდება, რომელიც ამა და ამ მავნებელისაგან დაგვიცავს? და სად? საზღვარგარეთ“. და მაშინვე, მოდი, დავრეკოთ, ჩავიწეროთ... გამუდმებით ერის ადამიანებიც და მონაზვნებიც ბოლო ადგილს აკუთვნებენ ღმერთს. ადამიანები უპირველეს მნიშვნელობას არ ანიჭებენ სულიერ ევოლუციას - რათა ყოველივე იყოს განათლებული. ბოროტება ისაა, რომ თვით ჩვენ - მონაზვნები სულიერი ევოლუციის გზაზე წინ ვერ ვუსწრებთ ერის ადამიანს.
- წმიდაო მამაო, ზეთისხილის ხეებს ნამდვილად აფუჭებს დაკოსი - ზეთისხილის მავნებელი?
- სკვნილზე ილოცეთ, რომ დაკოსი წავიდეს. მავნებელს მარტო შეწამვლით კი არ უნდა ებრძოლოთ, არამედ ქრისტეს სთხოვეთ შემწეობა. ამის გარდა ჩვენ გვინდა, ყველაფერი ისევე კარგად გავაკეთოთ, როგორც აკეთებენ ერში. იმის შესახებ, რომ მონაზვნებს სხვა „ქვეყანა“ უნდა ჰქონდეთ, ჩვენ ვივიწყებთ. ნუ შევეცდებით, ერის ადამიანებივით გავაკეთოთ ყველაფერი, ან მათზე უკეთ. ქრისტე რა - დაგვავიწყდა? მე იმას არ მოგიწოდებთ, რომ საერთოდ არ შეწამლოთ ხეები, მაგრამ ზოგიერთები ამ ქიმიკატებზე პირდაპირ ექსპერიმენტებს ატარებენ. და როდესაც შეწამვლის საჭიროება მართლაც იქნება, რესპირატორები გამოიყენეთ.
ჯობია ხოჭოებისაგან მცირედ წახდენილი ნაყოფი ჭამოთ, ვიდრე შესახედად ლამაზი, მაგრამ - შეწამლული. შეწამვლა ნუ გაგიტაცებთ, პირიქით - შეზღუდეთ. ღვთისმოსაობით ილოცეთ, პირველი ფსალმუნი იკითხეთ [12] და ხეებს ნაკურთხი წყალი ასხურეთ. თუ თქვენ სწორად იცხოვრებთ, წვიმაც წამოვა და მუხლუხოებიც [13] დაიხოცებიან. ღმერთი იზრუნებს თქვენზე - მისდამი სასოება და ნდობა უნდა იქონიოთ.

მამა პაისი მთაწმინდელი
სწორი დამოკიდებულება ეკლესიის პრობლემებისადმი

- წმიდაო მამაო, როდესაც ეკლესიაში რთული პრობლემები წარმოიშობა, როგორი დამოკიდებულება სჯობს, რომ გვქონდეს მათთან.
- უკიდურესობებს უნდა გავექცეთ. უკიდურესობის საშუალებით პრობლემები არ გადაიჭრება. ძველ დროში ბაყალი აქანდაზით იღებდა ცოტ-ცოტაობით შაქარს, ღერღილს და ამის მსგავს რაღაცეებს და სასწორზე ნაწილ-ნაწილ ყრიდა. ამგვარად აღწევდა იგი სიზუსტეს და სასწორი წონასწორობას ინარჩუნებდა. ანუ ის არ დაყრიდა სასწორზე უცებ და ბევრს. უკიდურესობებისაგან ყოველთვის იტანჯება დედა-ეკლესია. ისინიც, ვინც უკიდურესობის გზას ადგანან, ასევე იტანჯებიან, იმიტომ, რომ ნებისმიერი უკიდურესობა თავისი მახვილი კუთხეებით მტკივნეულად იჩხვლიტება. ეს იმას ჰგავს, რომ ერთი ბოლო ეშმაკეულ, სულიერად უტიფარ ადამიანს ეპყრას ხელში, ადამიანს, ვინც არავის არაფრად აგდებს, ხოლო მეორე მხარე ეჭიროს უკიდურესად ჭკუასუსტს, რომლის უგუნური მოშურნეობა ვირწოშუბლიანობასთან არის შერწყმული. ანუ სულიერად უტიფარი ადამიანი ვერასოდეს შეუთანხმდება უგუნური მოშურნეობით აღძრულ მოშურნეს. ეს ადამიანების გადაემტერებიან და გვემენ ერთმანეთს, იმიტომ, რომ საღვთო მადლს ორივე მოკლებული იქნება. და მაშინ - ღმერთო, მიშველე! - ორივე უკიდურესობა გამუდმებით ჩხვლეტს და გვემს ერთმანეთს დაუსრულებლად და ამას ბოლოს ვერ უპოვი. ხოლო ისინი, ვინც ამ ორი უკიდურესობის მოდრეკას, ერთმანეთთან შერიგებას და ერთ აზრზე დაყენებას შეძლებს, ქრისტეს მიერ ორი უჭკნობი გვირგვინით შეიმკობა.
ყურადღებით უნდა ვიყოთ, რომ ეკლესიას პრობლემები არ შევუქმნათ, არ გავბეროთ უმნიშვნელო ადამიანური სისუსტეები, რომ მათგან დიდი ბოროტება არ შევქმნათ და ეშმაკს სიხარულის მიზეზი არ მივცეთ. თუ ის, ვინც უმნიშვნელო უწესრიგობას ხედავს, მეტისმეტად აღელდება და მრისხანებით იწყებს მის გამოსწორებას, იმ უგუნურ მნათეს ჰგავს, რომელიც, იმის დანახვაზე, რომ სანთელი წვეთავს, მთელი ძალით გარბის მის გასასწორებლად, გადაუვლის მლოცველებს, წამოედება შანდლებს და ღვთისმსახურებისას უწესრიგობას ქმნის.
საუბედუროდ, ჩვენს დროში დედა ეკლესიას ბევრი რამ აწუხებს; ერთნი - განათლებულნი დოგმატებს გონებით ეკვეთნენ და არა - წმიდა მამათა სულიერებით. მეორენი, გაუნათლებლები დოგმატებს ჩააფრინდნენ კბილებით და აღრჭიალებენ მათ, როცა საეკლესიო საკითხები ირჩევა, ამიტომ ეკლესიას გაცილებით მეტად ვნებენ ისინი, ვიდრე - მართლმადიდებლობის მტრები. კარგია, როცა მდინარის დინება ძალიან ჩქარი არ არის, რადგან ჩქარი დინება იტაცებს ხეებს, ქვებს, ადამიანებს, მაგრამ არც განსაკუთრებით მდორეა კარგი, რადგან ის დამყაყებულ კოღოებიან ჭაობად იქცევა.
არსებობენ ადამიანები, რომლებიც საყოველთაო სიკეთით კი არა, არამედ - ერთმანეთის კრიტიკით არიან დაკავებულნი. ადამიანი ვიღაც სხვას მეტად აკვირდება, ვიდრე - საკუთარ თავს. ის ელოდება, რას იტყვის და დაწერს მისი ოპონენტი, რომ ამის შემდეგ უმოწყალო დარტყმა მიაყენოს მას. მაშინ როცა, თვითონ რომ გამოეთქვა იგივე აზრი, მაშინ იგი თავის მსჯელობას წმ. წერილიდან და წმ. მამათა ნაშრომებიდან არაერთი დამოწმებით განამტკიცებდა. ასეთი ადამიანის მიერ აღსრულებული ბოროტება დიდია იმიტომ, რომ, ერთის მხრივ, იგი უსამართლოდ ექცევა მოყვასს, მეორეს მხრივ კი, ამცირებს მორწმუნეთა თვალში. უფრო მეტიც: ასეთი ადამიანი ხშირად აცდუნებს სუსტი ადამიანების სულებს და მათში ურწმუნოებას თესავს. ზოგიერთი, იმისათვის, რომ თავისი ბოროტება გაამართლოს, სხვებს ამხელს და არა - საკუთარ თავს, სპეკულანტობს სახარების სიტყვებით - „უთხარ კრებულსა“ და შიდა საეკლესიო პრობლემების მთელი ქვეყნის განსახილველად სამარცხვინოდ გამოფენს. ყველა კუთხეში გაჰყვირის იმას, რაზედაც ლაპარაკი არ შეიძლება. დაე, ამ ადამიანებმა საკუთარი მცირე ეკლესიიდან - ოჯახიდან ან მონაზვნური საძმოდან დაიწყონ და თუ კიდევ მოესურვებათ ეს - უკვე შემდეგ განაქიქონ დედა ეკლესია. მე მგონია, რომ კეთილი შვილები არასოდეს არ დაუწყებენ დედას რაიმეში დადანაშაულებას.
ეკლესიას სხვადასხვანაირი ადამიანები სჭირდება - ყველა: ისიც, ვინც რბილი ხასიათით გამოირჩევა და ისიც, ვინც ბუნებით მკაცრია, თავისებურად ემსახურება მას. ადამიანის ხორცს სხვადასხვაგვარი საკვები სჭირდება - ტკბილიც და მჟავეც, თვით ბაბუაწვერას მწარე ფოთოლიც კი საჭიროა. თითოეულ საკვებში ხომ მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებები და ვიტამინებია. ამიტომაც ეკლესიას სხეულს სხვადასხვაგვარი ადამიანები ესაჭიროება. ერთი ადამიანი მეორეს ავსებს. თითოეული ჩვენგანი მოვალეა, არა მარტო მოითმინოს მოყვასის სულიერი თავისებურებანი, არამედ - ნაკლოვანებებიც, რომელიც მასში, როგორც ადამიანში, აუცილებლად იქნება. მაგრამ სამწუხაროდ, ზოგიერთი განუსჯელად პრეტენზიულია სხვათა მიმართ. ისინი მოითხოვენ, რომ ყველა მათი მსგავსი სულიერი წყობისა იყოს. და როდესაც სხვა ადამიანი მათგან განსხვავებული აღმოჩნდება, მაგალითად - მეტად შემწყნარებლური ან მეტად მკაცრი ბუნება აქვს, მაშინათვე დაასკვნიან, რომ ის არასულიერი ადამიანია.

სხვადასხვა სარწმუნოებებსა და ეკუმენიზმზე

45-ე კანონი: თუ ეპისკოპოსი, მღვდელი ან დიაკონი მწვალებელთა ერთად ილოცებს, აეკრძალოს მღვდელობა. თუ ნებას მისცემს მათ (ერეტიკოსებს), რომ შეასრულონ რაიმე სამღვდელო წესი, როგორც მღვდლებმა, განიკვეთოს.
65-ე კანონი: თუ ვინმე სასულიერო პირი ან ერისკაცი ურიათა ან მწვალებლების შესაკრებელში შევიდეს სალოცავად, სასულიერო პირი განიკვეთოს, და ერისკაცი უზიარებლობით დაისაჯოს.
წმიდა მოციქულთა კანონებიდან

სარწმუნოება ჭეშმარიტებაა გულისა და ორსახედ არ ჩაესახება ერთსა და იმავე გულს. როგორც ორსახე ჭეშმარიტებაა შეუძლებელი, ისეც ორსახე სარწმუნოებაც. იგი ან ერთადერთია ერთს გულში, ან სულ არ არის. სარწმუნოება, რომლის დიდი ნასკვი ადამიანის სულიერი წიაღშია, ორთვალა და ორგულა ვერ იქნება, რომ ჩვენიც იყოს და თქვენიც ერთსა და იმავე დროს. იგი ერთთვალა და ერთგულაა, - თუ ასე ითქმის, ვერც თვალს და ვერც გულს ორად ვერ გაჰყოფს, რომ ერთსაც ჰხედავდეს მართლმადიდებელად და მეორესაც, ერთსაც განუზიაროს სასოება გულისა და მეორესაც. ამიტომაც შეურყეველი ერთგულება სხვის სარწმუნოებისა საკუთარის სარწმუნოების შერყევაა, უარყოფაა. თავდადებულნი ერთის სარწმუნოებისათვის, მეორისათვის თავდადებულნი ვერ იქნებიან და ნამეტნავად შეურყეველ ერთგულებისანი. კაცი შეურყეველად მოსავია მარტო იმ სარწმუნოებისა, რომელსაც აღიარებს და გულში ატარებს. უამისოდ სარწმუნოება სარწმუნოება კი არ არის, სამოსელია, რომელსაც კაცი როცა უნდა იხდის და როცა უნდა იცვამს.
წმიდა ილია მართალი (ჭავჭავაძე)
სარწმუნოებსი სხვა-და-სხვაობა ჩვენ არ გვაშინებს. ქართველმა, თავის სარწმუნოებისათვის ჯვარცმულმა, იცის პატივი სხვის სარწმუნოებისაც. ამიტომაც ჩვენს ისტორიაში არ არის მაგალითი, რომ ქართველს სურვებიყოს ოდესმე სხვისა სარწმუნოების დაჩაგვრა და დევნა. სომეხნი, ებრაელნი, თვით მაჰმადიანნიცა, ჩვენს შორის მცხოვრებნი, ამაში ჩვენ ვერაფერს ვერ წაგვაყვედრებენ. სხვა ქვეყანაში სარწმუნოებისათვის დევნილნი და ჩაგრულნი - აქ ჩვენში ჰპოულობდნენ მშვიდობის-მყოფელს სავანესა და სინდისის თავისუფლებასა.
წმიდა ილია მართალი (ჭავჭავაძე)
როგორ შეიძლება ქრისტიანობის, მუსლიმანობის, ბუდიზმის გათანაბრება? ეს ხომ რელიგიის უცოდინრობის მაჩვენებელია და ნიშნავს იმას, რომ გაცნობიერებული არა გვაქვს ცხოვრების უმთავრესი მიზანი, არ ვზრუნავთ ჩვენს უკვდავ სულზე და არ გვაწუხებს, რომ არასწორი პოზიციის გამო იგი შეიძლება სამუდამოდ წარვიწყმიდოთ... მართლმადიდებელი სარწმუნოება ხერხემალია ჩვენი ეროვნული სულისა...
ილია II, სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი
„ეკუმენიზმი“ აჩლუნგებს მართლმადიდებელთა დოგმატურ მგრძნობელობას და კეტავს მართლმადიდებელი ეკლესიის კარს სხვა სარწმუნოების იმ მიმდევართათვის, რომლებიც ეძიებენ ჭეშმარიტ ეკლესიას.
არქიმანდრიტი გიორგი (კაფსანი)
როგორც მართლმადიდებელი ეკლესიის წევრსა და მღვდელს მწამს, რომ ეკლესია, რომლის წიაღშიც მოვინათლე და აღვიზარდე, არის ეკლესია, ჭეშმარიტი ეკლესია, ერთადერთი ჭეშმარიტი ეკლესია და ეს მწამს მრავალი მიზეზის გამო: პირადი რწმენისა და სულის შინაგანი მტკიცების გამო, რომელიც სუნთქავს ეკლესიის საიდუმლოებებში; მწამს იმდენად, რამდენადაც შესაძლებელია შევიცნო წმიდა წერილიდან და ეკლესიის საღვთო გადმოცემებიდან. ამრიგად, მე იძულებული ვარ განვიხილო სხვა ქრისტიანული ეკლესია, როგორც ნაკლული და აბსოლუტური სიზუსტით შემიძლია განვსაზღვრო სხვა ეკლესიების ეს ნაკლულოვანება. სწორედ ამის გამო, ჩემთვის ქრისტიანთა გაერთიანება ნიშნავს მართლმადიდებლობაში საყოველთაო დაბრუნებას. ...მხოლოდ ამ სულით შეიძლება იყოს გამართლებული მართლმადიდებელთა თანამონაწილეობა ეკუმენურ მოძრაობაში.
მამა გიორგი (ფლოროვსკი)

დღეს, სამწუხაროდ, ჩვენ თანამედროვე „კორექტულობა“ გაგვიჩნდა და ადამიანები მიისწრაფიან საკუთარი თავის კეთილად წარმოჩენისაკენ. საკუთარი „უმაღლესი ღირსების“ გამოვლენის სურვილს ისინი იქამდე მიჰყავს, რომ ქედს იხრიან ორრქიანი ეშმაკის წინაშე. „დაე, იყოს ერთი რელიგია“, - ამბობენ ისინი და ყველას ერთ სიბრტყეზე ათავსებენ. ჩემს სენაკშიც მოსულა რამდენიმე ადამიანი მსგავსი შეხედულებებით. „ჩვენ, ანუ ყველას, ვისაც გვწამს ქრისტე, - მეუბნებოდნენ ისინი, - გვჭირდება ერთ რელიგიაში გაერთიანება“. - „ეს იგივეა, რომ ერთად მოვუყაროთ თავი რამდენიმე კარატიან ოქროსა და მისგან გამოცალკევებულ სპილენძს, რათა კვლავ გაკეთდეს მათგან ერთი შენადნობი“, - ვუპასუხე მე. განა გონივრულია, კვლავ ავურიოთ ოქრო იაფფასაიან ლითონთან?! ჰკითხე ოქრომჭედელს: „შეიძლება თუ არა ნაგვისა და ოქროს შერევა?“ ჩვენმა ეკლესიამ ხომ უამრავი ბრძოლა გადაიტანა, რათა დოგმატები ნაგვისგან გაეწმინდა?“ წმიდა მამებმა იცოდნენ, რასაც აკეთებდნენ. მათ უმიზეზოდ არ აუკრძალავთ ერეტიკოსებთან ერთობა. მაგრამ დღეს არა მხოლოდ ერეტიკოსებთან ერთობლივი ლოცვისკენ მოუწოდებენ, არამედ ბუდისტებთან, ცეცხლ- თაყვანისმცემლებთან და სატანისტებთან ერთადაც კი. „მართლმადიდებლები, - ამბობენ ისინი, - ასევე უნდა ესწრებოდნენ ეკუმენურ ერთობლივ ლოცვებსა და კონფერენციებს, ეს ჭეშმარიტების დამოწმებაა!“ რომელი „დამოწმება?!“ ეს ადამიანები ყველა პრობლემას ლოგიკის მეშვეობით აგვარებენ, ისინი იმის გამართლებას პოულობენ, რასაც არ შეიძლება ჰქონდეს გამართლება. მოდერნისტული სული მიიჩნევს, რომ საერთო ბაზრის დახლიდან სულიერი საგნებითაც კი შეიძლება ივაჭრო.
მამა პაისი მთაწმინდელი
მე არ მსურს, რომ მწვალებლები იტანჯებოდნენ, არ მახარებს მათი უბედურება. ღმერთო, დამიფარე! მე მათი მოქცევა მახარებს... მე ვურჩევ ყურადღებითა და მოთმინებით მიაგონ სიკეთე ყოველ ადამიანს და ყველას დაეხმარონ საჭიროების მიხედვით. ამასთან მე ვამბობ: დაუშვებელია დაეხმარო მწვალებელს მათ უგუნურ სარწმუნოებაში განსამტკიცებლად: აქ, პირიქით, მტკიცე და შეურიგებელი უნდა იყო. მე კაცთმოძულეობას დავარქმევდი და არა სიყვარულს, როცა მწვალებელს ვინმე მათეულ ცდომილებაში განამტკიცებს, რაც მათი უფრო დიდი დაცემისა და გარდაუვალი დაღუპვის მიზეზი გახდება.
წმ. მაქსიმე აღმსარებელი
ნამდვილი კაცთმოყვარება მაშინ ვლინდება, როდესაც ცოდვისა და ჯოჯოხეთისაგან ადამიანის გამოხსნისათვის ძალისხმევას არ დავიშურებთ. თუ ფიქრობ, რომ გიყვარს ადამიანი და ამასთან იწონებ მის ცოდვებს და ვნებებს - თავს იტყუებ: შენ ის კი არა, მისი სიკვდილი გყვარებია. მხოლოდ ქრისტეშია შესაძლებელი, გიყვარდეს მთელი სულითა და ძალით, გიყვარდეს ჭეშმარიტად...
სიძულვილის ღმერთი - ეშმაკი არ დაუშვებს, ქრისტეს წინააღმდეგ ამხედრებულმა ადამიანებმა ერთმანეთი შეიყვარონ, ისინი მხოლოდ ერთმანეთის ცილისწამებით არიან დაკავებულნი - მათ არავინ უყვართ.
წმ. იუსტინე პოპოვიჩი
ამბობენ: ლუთერმა ახალი სარწმუნოება მოიგონაო, თითქოსდა სახარებიდან, მაგრამ საკუთარი ჭკუით. ჩვენ რატომ აღარ უნდა შევქმნათო სწავლება ჩვენი ჭკუით, სახარების გარეშე? - და დაიწყეს გამოგონება და მარჩიელობა: ღმერთზეც და ადამიანზეც - ყველამ თავისებურად; და იმდენი სწავლება გამოიგონეს, მარტო მათი ჩამოთვლით აგემღვრევა გონება. და ახლა მათთან ასეა: ირწმუნე - როგორც მოგაფიქრდება, იცხოვრე - როგორც გსურს, ისიამოვნე - რითაც სული მოისურვებს. არანაირ კანონსა და შეზღუდვას არ სცნობენ, ღმრთის სიტყვას არ ემორჩილებიან. სიფართოვეა მათთან, ყველა ზღუდე მორღვეულია. მაგრამ, როგორც უფალი ამბობს, ამ ფართო გზას წარსაწყმედელისკენ მიჰყავს. აი სადამდე მიიყვანა სწავლებიდან გადახვევამ.
წმ. თეოფანე დაყუდებული
ვისაც შიშისა, ხათრისა, სირცხვილისა, მოფერებისა და სხვა რომელიმე გარემოების მიხედულობით ერიდება სარწმუნოებისათვის თავის გამოდება, სარწმუნოების დაცვა, ვინც შესაძლოდ თვლის გაჩუმდეს, მოითმინოს, ხმა არ აღიმაღლოს, იმ დროს, როდესაც მის სარწმუნოებას ამცირებენ, ლანძღავენ, შეურაცხყოფებ და გმობენ, ის უარყოფს მაცხოვარს წინაშე კაცთა“.
საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ლეონიდე (ოქროპირიძე)
დღევანდელი მსოფლიო მართლმადიდებლებს სთავაზობს ეკონომიკურ უზრუნველყოფას და სანაცვლოდ, სურს, მისი შინაგანი სამყარო შეავსოს მცდარად გაგებული ჰუმანიზმით, რომელსაც მიზნად აქვს ადამიანში ღვთიური ბუნების დაკნინება. მაგრამ ქრისტე ხომ ბრძანებს: „აღვაშენო ეკლესიაი ჩემი და ბჭენი ჯოჯოხეთისანი ვერ ერეოდიანო მას“.
უნეტარესი საბა, ვარშავისა და სრულიად პოლონეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის მიტროპოლიტი

ბერი პაისი მთაწმინდელი
„ეძიებდით პირველად სასუფეველსა ღვთისასა“

- წმიდაო მამაო, ამბა მაკარი ამბობს, რომ ღმერთი მოგვცემს ზეციურ სიკეთეებს და ჩვენ გვწამს ეს. უნდა ვიწამოთ ისიც, რომ იგი მოგვემს მიწიერ სიკეთეებსაც, რაც ესოდენ არსებითი არ არის?
- რომელ მიწიერ სიკეთეებს?
- იმას, რაც გვჭირდება.
- აი, ეს კი სწორად თქვი. ღმერთს უყვარს თავისი ქმნილება, თავისი ხატი და ზრუნავს იმაზე, რაც მას ესაჭიროება.
- ეს უნდა გვწამდეს და არ ვშფოთავდეთ?
- თუ ადამიანს ეს არ სწამს და თავად ჯახირობს რომ მიწიერი სიკეთეები მოიხვეჭოს, იგი აუცილებლად დაიტანჯება. მაგრამ ადამიანი, რომელიც სულიერად ცხოვრობს, იმ შემთხვევაშიც არ განაწყენდება, თუკი ღმერთი მას მიწიერსა და ნივთიერს არ მისცემს. თუ ჩვენ ვეძიებთ უპირველესად სასუფეველსა ღვთისასა, თუკი ამ სასუფევლის ძიება არის ჩვენი ერთადერთი საზრუნავი, მაშინ სხვა დანარჩენიც გვეძლევა. ნუთუ ღმერთი თავის ქმნილებას ბედის ანაბარა დააგდებს? თუ ისრაელი მეორე დღისთვის იტოვებდა მანანას, რომელსაც ღმერთი აძლევდა უდაბნოში, მანანა ხრწნას იწყებდა. ღმერთი ასე ყოველივეს იმიტომ აწყობდა, რომ ისინი საღვთო განგებულებას მინდობოდნენ.
სიტყვებიც კი „ეძიებდეთ უპირველესად სასუფეველსა ღვთისას“ ჩვენ ჯერ კიდევ ვერ გავიგეთ. ან გვწამს და მივენდობით უფალს ან არ გვწამს და ამიტომაც თავად უნდა ვიზრუნოთ აუცილებელზე. როდესაც საცხოვრებლად სინაზე გავემგზავრე, თან არაფერი წამიღია. თუმცა მე საერთოად არ ვფიქრობდი იმაზრ, რა მომივიდოდა უდაბნოში უცნობ ადამიანებთან, რას შევჭამდი და როგორ ვიცხოვბრებდი. წმიდა ეპისტიმიას სენაკი, სადაც უნდა დავსახლებულიყავი, უკვე დიდი ხნის მიგდებული იყო, ადამიანებისგან მიტოვებული. მე არაფერი მითხოვია მონასტრისათვის, არ მსურდა მათი დამძიმება. ერთხელ მომიტანეს მონასტრიდან პური და უკან დავუბრუნე. რატომ უნდა შევშფოთებულიყავი, როცა ქრისტემ თქვა: „უპირველესად ეძიებდეთ სასუფეველსა ღვთისასა“? წყალიც კი ძალიან ცოტა იყო. ხელობა არაფერი ვიცოდი. აი, ახლა კი მკითხე როგორ ვცხოვრობდი და პურს როგორი მოვიპოვებდი. ერთადერთი ინსტრუმენტი, რომელიც მქონდა, მაკრატელი იყო. მე გავყავი იგი ორ ნაწილად, ქვაზე გავლესე, ავიღე პატარა დაფა და ხატების გამოკვეთა დავიწყე. ვმუშაობდი და იესოს ლოცვას ვამბობდი. მალე გავიწაფე კვეთაში, მთელი ხნის განმავლობაში ერთსა და იმავე ხატს ვკვეთდი და ხუთდღიან სამუშაოს თერთმეტ საათში ვასრულებდი. გარკვეული ხნის განმავლობაში ამ საქმიანობას დღეში რამდენიმე საათს ვუთმობდი, შემდეგ კი ისეთ მდგომარეობამდე მივედი, რომ არ მსურდა ხელსაქმეს შევდგომოდი, მაგრამ, ამავე დროს, ვხედავდი, თუ რა გაჭირვებას განიცდიდნენ ბედუინები. მათთვის უდიდესი წყალობა იყო, მიეროთ საჩუქრად ქუდი და წყვილი სანდალი. და მე გამიჩნდა აზრი: - „მე აქ იმიტომ მოვედი, რომ ბედუინებს დავეხმარო, თუ იმიტომ, რომ მთელი სამყაროსათვის ვილოცო?“ ამიტომ გადავწყვიტე, შემწყვიტა ხელსაქმე, რათა ნაკლებად მოვწყვეტოდი ლოცავს და მეტი მელოცა. შენ გგონია, ველოდი, რომ ვინმე დამეხმარებოდა? საიდან? ბედუინებს თავადაც არაფერი ჰქონდათ, რომ ეჭამათ, მონასტერიც შორს იყო, მეორე მხარეს დაუსახლებელი ადგილები იწყებოდა. მაგრამ აი, სწორედ იმ დღეს, როცა მე შევზღუდე სამუშაო, რათა მეტი დრო დამეთმო ლოცვისათვის, ჩემთან ერთი ადამიანი მოვიდა. მაშინ სენაკთან ახლოს ვიმყოფებოდი, დამინახა და მითხრა: „აი, აიღე ეს ასი ოქრო. ბედუინებსაც დაეხმარები და შენს კანონსაც აღასრულებ და ილოცებ“. თავი ვერ შევიკავე, თხუთმეტი წუთით დავტოვე იგი მარტო და წავედი სენაკში. ღვთის განგებამ და სიყვარულმა იმ მდგომარეობამდე მიმიყვანა, რომ ცრემლები ვერ შევიკავე. ხედავ, როგორ აწყობს უფალი ყველაფერს, როცა ადამიანში არის კეთილი მისწრაფება? რამდენის მიცემა შემეძლო მე ამ უბედურებისათვის? ვაძლევდი ერთს, მაშინვე მოვიდოდა მეორე: - „მე მამამ არ მომცა“. - შემდეგ მესამე. - „მე მამამ არ მომცა“!..
- წმიდაო მამაო, რატომაა რომ ჩვენ, რომლებსაც მრავალჯერ განგვიცდია ღვთის ყოვლადძლიერება, ვერ ვხედავთ მის განგებას ჩვენზე?
- ეს ეშმაკის მახეა! ეშმაკი თვალებში ნაცარს აყრის ადამიანს იმისთვის, რომ მან ვერ დაინახოს ღვთის განგება. თავად ადამიანმა რომ დაინახოს იგი, მაშინ მისი გრანიტის გული დარბილდება, მგრძნობიარე გახდება და ღვთის დიდებას მოისურვებს... ეს კი ეშმაკს არ აწყობს.
წიგნიდან: „სულიერი გამოღვიძება“, თბილისი, 2005 წ.