ქრისტიანული რელიგიის წამორშობის მთავარი მიზეზები, თემაში საუბარი იქნება ქრისტიანული რელიგიის წამორშობის მთავარი მიზეზებზ პარამეტრები

[afxazi]

ებრაულ თეოლოგიასთან ქრისტიანობის იდეურ კავშირზე მიუთითებს ქრისტიანების მიერ ბიბლიური კოსმოგონიის მთლიანად მიღება. ანუ იუდეველების „საღვთო წიგნი“, რომელიც შედგება „მოსეს წიგნებისაგან“ (წიგნი შესაქმეთა, წიგნი გამოსვლათა, წიგნი ლევიტელთა, წიგნი რიცხვთა, წიგნი მეორე რჯულისა) ბიბლიის ძველ აღთქმაშია შეტანილი.

ამიტომ მივუთითებდი, რომ როდესაც რამეს ვაკრიტიკებთ საჭიროა ვიცოდეთ რას ვაკრიტიკებთ. ამ ადამიანმა კი არ იცის რას აკრიტიკებს და მისი ეს კრიტიკა სამარცხვინო სახისაა. მას ელემენტარული მონდომება უნდა გამოეჩინა იმის გასარკვევად თუ როგორ მიემართება ახალი აღთქმა ძველ აღთქმას, როგორ იღებს და რა მნიშვნელობას აძლევს ქრისტიანობა ძველ აღთქმას და ა.შ. როგორც ჩანს მსგავსი არაფერი გაუკეთებია მას და შესაბამისად დასკვნაც იმდენად დაცილებულია გონიერებას, რომ სინანულსღა თუ აღძრავს პირადად ჩემში.

ის, რომ ჩველი აღთქმა, ის წიგნები, რომელიც ამ ეპოქაში შეიქმნა, ის მოღვაწეები, ვინც ამ დროს მოღვაწეობდნენ, იყვნენ პირდაპირ კავშირში ახალ აღთქმასთან, ანუ ქრისტესთან ამას მეტყველებს ის უამრავი ციტატა, წინასწარმეტყველური, რომელიც გამოყენებულია ახალ აღთქმაში და პირდაპირ მიემართება ამ დროს აღსრულებულ მოვლენებს. ის რომ ეს წიგნები დღევანდელ იუდეველურ საზოგადოებაშიც შენარჩუნდა, ეს არ ნიშნავს იმას, რომ მხოლოდ მათი კუთვნილებაა ეს წიგნები და მეტი არავისი. ეს რა თქმა უნდა სისულელეა. მთავარი გასნხვავება მათ გაგებაშია, უფრო სწორედ ამ წიგნების არსის გაგებაშია, რამდენადაც ამ წიგნებში ნაწინასწარეტყველები მესია ქრისტიანობის მიხედვით უკვე მოსულია, ვინც იხსნა კაცობრიობა ცოდვისგან, ხოლო ებრაელთა მიხედვით ეს არ აღსრულებულა. ანუ ძველი აღთქმის წიგნები ეს არის წინასწარმეტყველება ახალი აღთქმის შესახებ, ხოლო ეს უკანასკნელი აღსრულება მისი, რამდენადაც ძირითადი არსი იმ წიგნებისა სწორედ წინასწარმეტყველებაა ჭეშმარიტი მხსნელის, ცოდვისგან და არა რომაელებისგან მხსნელის მოსვლის შესახებ. ამიტომ რატომ გიკვირს, რომ ამ წიგნებს ქრისტიანობა იღებს როგორც ბიბლიის შემადგენელ ნაწილს (კი მარა არაფერი არ წაგიკითხავს). ძველი აღთქმა ეს არის ერთი დიდი ისტორიის მხოლოდ პირველი ნაწილი. კი ბატონიო იქ აქცენტი არის ებრაელთა ცხოვრებაზე, თუმცა მხოლოდ იმიტომ, რომ მათგან, მათში იშვა ქრისტე, თორემ არაერთი წინასწარმეტყველებაა არაებრაელი, ე.წ. წარმართების გაქრისტიანებაზე, უფრო სწორად წარმართების მოქცევაზე.

ამიტომ ჩემთვის გაურკვეველია რა სიახლე თქვი და საერთოდ რა თქვი.

ქრისტიანულ წარმოდგენათა შემუშავებაში უმთავრესი გავლენა ფილონის რელიგიურ-ფილოსოფიურმა იედეებმაც მოახდინა. ფილონი გაელინიზებული ებრაელი იყო, დიასპორის

ცენტრში - ალექსანდრეაში ცხოვრობდა და ბიბლიის შინაარსის ალეგორიულ-ფილოსოფიური განმარტებებით ბერძნულ ფილოსოფიასთან იუდაიზმის შეერთება-შერიგებას ცდილობდა. ფილონის მონოთეიზმი და იდეა ლოგოსის შესახებ არსებითად უკვე შიცავდა ყველა ქრისტიანულ წარმოდგენას. ფილონის მიღწევების მიხედვით ერთიანი ღმერთის შემოქმედებითი ყოვლისშემძლეობის განასახიერებას წარმოადგენს ლოგოსი. (გონება-სიტყვა) ლოგოსით აწესრიგებს ღმერთი სამყაროს, განაგებს მთელ ბუნებას, ადამიანთა ბედს, იგი შუამავალივითაა ღმერთსა და ადამიანებს შორის. ლოგოსი მფარველია, მესიაა ადამიანთა მოდგმისა.

როგორც ვხედავთ ახალი აღთქმის მოთხრობათა ავტორებს ლოგოსის შესახებ ფილონის მოძღვრება გამოუყენებიათ ცასა და მიწის შორის შუამავლის, ღმერთკაცის - იესო ქრისტეს განსახიერებისთვის. ქრისტიანული დოგმატიკითაც იესო ქრისტე მამა ღმერთის პირმშოა, იგი ძე ღმერთია. ფილონის ეს მოძღვრება გავულგარულებული სახით ყველაზე ნათლად იოანეს სახარებაში ჩანს. ამ სახარების გადმოცემაც სწორედ ლოგოსის - „სიტყვის“ დახასიათებით იწყება: „პირველთაგანი იყო სიტყვა (ლოგოსი) და სიტყვა იგი იყო ღმერთისა თანა და ღმერთი იყო სიტყვა იგი“.

ჯერ ერთი აქ გამოყენებული გამონათქვამის გამო (გავულგარულებული სახით) მეორე გაფრთხილება, და მეორეც ყოველგვარი ფაქტების გარეშე, ყოველგვარი რაღაც პარალელების გარეშე საუბარი, უმეცრების ნაყოფია და მეტი არაფერი. შენი საუბარი არის მხოლოდ ზოგადი, იმან ასე თქვა, ე.ი. ასეაო. იოანე მახარებელის მოძღვრება ღმერთი სიტყვის შესახებ რომ განსხვავდება ფილონისეულ მოძღვრებასთან ლოგოსის შესახებ, ეს იმდენად ცალსახაა, რომ სერიოზული მსჯელობა უადგილოა. სწორედ ამიტომ ვთქვი თავიდანვე, რომ ოპონენტს ქრისტეს პიროვნების შესახებ ქრისტიანული მოძღვრება უნდა წაეკითხა და დასკვნები შემდგომ ეწარმოებინა.

ის რომ ფილონს ეს მოძღვრება ქონდა ეს შემჩნეულია ეკლესიის მამათაგან და ეს ღირსებადაც კია შერაცხილი. მოვუსმინოთ წმ. ისიდორე პელუსიელს (IV-V)

"მაკვირვებს ჭეშმარიტება, რომელიც გულისხმისმყოფელთა (συνέτων) სულებს თვით მათივე ტრადიციული მოძღვრების წინააღმდეგ4 საბრძოლველად გარდაქმნის... ასე რომ, თავად ფილონიც, თუმცა იგი იუდეველი და ძელოტი5 იყო, მის შრომებში, რაც კი შემორჩენილია, ებრძვის საკუთარ რელიგიას, რადგან გამოიკვლევდა რა იგი ღვთისგან თქმულს, რომ "ღვთის ხატებაში (ἐν εἰκόνι θεοῦ) შექმნა მან (ღმერთმა, ე.ჭ.) ადამიანი", იძულებული და ძალდატანებული გახდა ჭეშმარიტებისაგან და ღვთის სიტყვა იღვთისმეტყველა (τὸν τοῦ Θεοῦ Λόγον θεολογῆσαι). კერძოდ რა? ის, რომ, თუმცა მას (ღვთის სიტყვას, ე.ჭ.), აღმატებულს რიცხვზე და ჟამზე, უწოდა მან "მეორე თანამარადიული მამასთან", რადგან ზედმიწევნითობას (ე.ი. ზედმიწევნით აღქმას, ე.ჭ.) ვერ მიწვდა, მაინც აზრი ჰქონდა მას შექმნილი მეორე პირზეც (ὅμως ἔννοιαν ἔσχε καὶ ἑτέρου προσώπου) და არა მხოლოდ ამ ადგილას შეიგრძნო მან ეს, არამედ მაშინაც, როდესაც შეეცადა განემარტა [სიტყვები]: "ღმერთი და უფალი"... თქვა, რომ არსებობს ჭეშმარიტი ძალნი, რომელთაგან ერთია შემოქმედებითი და კეთილმოქმედებითი, რაც იწოდება "ღმერთად", ხოლო მეორე - მეუფებითი და განმსჯელობითი ანუ "უფალი". დიდად არ დაშორებია იგი მას, ვინც თქვა: "ქრისტე - ღმრთის ძალა და ღმრთის სიბრძნე" (II კორ. 1,24)... და კდიევ, იმ სახილველის შესახებ, რაც იხილა მოსემ, ასე განმარტა და თქვა ფილონმა: "იხილა მან თავზარდამცემი სახილველი". და ცოტა შემდეგ [ამბობს]: "ალის შუაში სახე რამ იყო უმშვენიერესი, რაც არ ჰგავდა ხილულთაგან არაფერს. იყო იგი უღვთისსახოვნესი გამოსახულება (θεοειδέστατον ἄγαλμα), ცეცხლზე უფრო ბრწყინვალედ გამომკრთოლვარე სინათლე, რომელიც შეიძლებოდა ვინმეს წარმოესახა არსის ხატად (εἰκόνα τοῦ ὄντος)". თუკი სურს ვინმეს ხატის შესახებ ზედმიწევნით ისწავლოს, ისმინოს ქრისტეს შესახებ პავლეს ნათქვამი: "ვინც არის უხილავი ღვთის ხატი" (კოლას. 1,15). ამრიგად, ისიც (ფილონიც, ე.ჭ.) უკავშირდება მართლმადიდებლურ ღვთისმეტყველებას (Οὐκοῦν κακεῖνος θεολογίας ὀρθοδόξου ἅπτεται), ხოლო ზედმიწევნითობას ნუ ეძებ მისგან, რომელმაც სრულიად დაწმენდილი გულისხმისყოფით შეძლო ჭეშმარიტების განჭვრეტაც (καὶ κατοπτεῦσαι τὴν ἀλήθειαν) და საკუთარ რელიგიასთან დაპირისპირებაც (καὶ τῇ οἰκείᾳ θρησκείᾳ ἀπομαχέσασθαι), არამედ ის შეიცან, რომ მან ღვთისმეტყველება ერთ პირში არ ჩაკეტა, მსგავსად იუდეველთა განუსწავლელი წინამძღვრებისა..."

განსხვავება როგორც ვხედავთ დიდია. ფილონი მივიდა იმ დასკვნამდე და მივიდა როგორც ვხედავთ ძველი აღთქმის გამონათქვამთა საფუძველზე სამების მეორე ჰიპოსტასის აღიარებამდე, თუმცა ამ მეორე პიროვნებას ის მამა ღმერთის თანასწორ პატივს არ განუკუთვნებდა და მასზე დაბლა მდგომად მიიჩნევდა, მაშინ როცა მართლმადიდებლობა ძე ღმერთს ერთ არს პატივს განუკუთვნებს მამასთან. თუმცა ის, რომ მან მეორე პიროვნება, ძე ღმერთი განჭვრიტა ესეც კი ღირსებად მიიჩნია წმ. ისიდორემ. ხოლო ძე ღმერთის, სიტყვის შესახებ მოძღვრება არა ფილონის, არამედ ძველაღთქმისეულია, რომელმაც გაცხადებული სახელი ახალ აღთქმაში შეიძინა. ეს იქიდანაც ცხადია, რომ ფილონმა სწორედ ძველი აღთქმის წიგნების საფუძველზე განჭვრიტა ეს (თუ საჭირო გახდება მრავალ ადგილს მოვიყვან ძველი აღთქმიდან, სადაც სიტყვის, ისევე როგორც სულის, შესახებაა საუბარი). ანუ საფუძველი ფილონის სწავლებისა (რაც, წმ. ისიდორეს სწავლებით, კეთილად განჭვრიტა მან) არის ძველი აღთქმა და არა მხოლოდ საკუთარი გონება), ხოლო ძველი აღთქმა რა მიმართებისაცაა ახალ აღთქმასთან ეს უკვე აღვნიშნე და დავამატებ მხოლოდ იმას, რომ მართლმადიდებლური სწავლებით ერთი და იგივე ღმერთია მომცემი როგორც ძველი, ასევე ახალი აღთქმისა (მათ მხოლოდ გნოსტიკოსები თიშავდნენ) და დასკვნები თავად შეგიძლია გამოიტანო.

ქრისტიანობის მეორე და თვის მნიშვნელობით რანაკლებ იდეოლოგიურ წინამორბედს სენეკას „სტოიციზმი“ წარმოადგენს. სენეკა, ისევე როგორც ფილონი ქმნიდა საკუთარ რელიგიურ-ფილოსოფიურ მოძღვრებებს, რამაც გავლენა მოახდინა ქრისტიანული რელიგიის საერთო მსოფლმხედველობაზე. ის ასწავლიდა, რომ ყველაფერი ბედისწერის კანონებს ემორჩილება, რომ ადამიანი უძლური არსებაა და რომ საჭიროა ბედისადმი უსიტყვო მორჩილება. იგი ფიქრობდა, რომ ადამიანები უნდა განთავისუფლებულიყვნენ ამქვეყნიური საპყრობილესგან: „სიკვდილისადმი შიში უსაფუძვლოა და უაზრობაა, რადგან სიკვდილი აღსასრულია სხეულისთვის და არა სულისთვვის...სიკვდილი არის დღე მარადის დაბადებისა“. სენეკა ხალხს შთააგონებდა, რომ მდიდარია ის ვინც კარგად ეგუება სიღარიბეს, ხოლო ღარიბი ისაა, ვინც მეტს ნდომობს. ბედნიერია ის, ვინც მცირედით კმაყოფილდება და სხვ. აი რას ასწავლიდა და რით ამშვიდებდა ეს უმდიდრესი მონათმფლობელი ფილოსოფოსი მონებსა და ღარიბ-ღატაკებს. ამგვარად, სენეკა ტიპიური წინამორბედია ქრისტიანული ეთიკისა.

აი ესაა საოცრება. კვლავ არავითარი ციტატა, მხოლოდ ზოგადი საუბარი. ე.ი. რადგან სენეკამ რაღაც ზნეობრივი სწავლება წარმოთქვა, თურმე ეს ავაზაკი ქრისტიანები იმეორებენ და იმეორებენ მის სწავლებას. იმაზე აღარაფერს ვამბობ რამხელა ტყუილსა და უაზრობას ამბობს ქრისტიანობაზე, როდესაც მას აბრალებს თუნდაც ამას:

ყველაფერი ბედისწერის კანონებს ემორჩილება, რომ ადამიანი უძლური არსებაა და რომ საჭიროა ბედისადმი უსიტყვო მორჩილება. იგი ფიქრობდა, რომ ადამიანები უნდა განთავისუფლებულიყვნენ ამქვეყნიური საპყრობილესგან: „სიკვდილისადმი შიში უსაფუძვლოა და უაზრობაა, რადგან სიკვდილი აღსასრულია სხეულისთვის და არა სულისთვვის...სიკვდილი არის დღე მარადის დაბადებისა“.

თურმე ქრისტიანობამ ეს გაიზიარა და ამას ასწავლის. როგორ ვისაუბრო აბა მითხარი ასეთ სიბნელეზე, არა გრცხვენია მაინც, როცა აკრიტიკებ ქრისტიანობას და საერთოდ არაფერი არ იცი მის შესახებ (ვგონებ ხალხზე დაკვირვებით გაქვს შესწავლილი ოდენ ეს სარწმუნოება). რომელი ქრისტიანი ავტორი ამბობს იმას, რომ ყველაფერი ბედისწერას ემორჩილება და ადამიანი უძლურია რაიმე მოიმოქმედოს, რომ უსიტყვო მორჩილებაა აუცილებელი და ა.შ. ეს არის სრული ბოდვა და ვერც ერთ გამონათქვამს მაჩვენებ, სადაც მსგავსი რამეა ნათქვამი.

სხვა არ ვიცი რა ვთქვა ამ სისულელეზე. უფრო სხვა რამზე მინდა ყურადღება მივაქციო, კერძოდ ანტიკურ ფილოსოფიაზე, რომელზაც ეკლესიის მამები არ უყურებდნენ აბსოლუტური სიძულვილით და არათუ სიძულვილით, პირიქით ძალიან კარგადაც იცოდნენ ის. მაგრამ შეფასება იყო ამგვარი: რაც კარგია ეს სასარგებლოცაა და მათი გამოყენება აუცილებელიცაა, ხოლო რაც ეწინააღმდეგება ქრისტიანობას და მრავალი რამ ეწინააღმდეგება, ეს უეჭველად მოსაკვეთია. ანუ არც აბსოლუტური უარყოფა და არც სრულად მიღება. რა თქმა უნდა, დღესაც შეიძლება არაქრისტიან ადამიანთა ნაშრომებში სხვადასხვა ზნეობრივი გამონათქვამის მონახვა და ეს ბუნებრივიცაა. ადმაიანს გააჩნია მოაზროვნე გონება, რომელიც ლოგიკური და საღი განჯსით მიდის სწორ დასკვნამდე. ამიტომ მათი უარყოფა, ცხადია შეცდომა იქნებოდა. მაგრამ ეს ზნეობრივი გამონათქვამი (გარდა ფორმისა), ცხადია, რომ არ ეკუთვნის მხოლოდ ამ ადამიანს, სხვამაც რომ იგივე გაიმეოროს (სხვა ფორმით) ეს ქურდობაა?

ხოლო რაც შეეხება ანტიკურ ფოლოსოფოსთა ე.წ. კეთილი სწავლებების შესახებ.

ბასილი დიდის ძალიან კარგ ნაშრომს შემოგთავაზებთ:

http://library.church.ge/index.php?option=...emid=60&lang=en

ხოლო ამ კეთილი გამონათქვამების (ეკლესიის მამების მხიედვით მარცვლების) არსებობა ანტიკურ ფილოსოფიაში, ცხადია, შემჩნეულიცაა ეკლესიის მამების მხრიდან და შეფასებაც არის იმისა, თუ როგორ მოხვდა ეს კეთილი მარცვალი მათში. მაგალითად კლიმენტი ალექსანდრიელი (II-III) სამ მიზეზს ასახელებს იმსიას, თუ როგორ შეიძლებოდა ანტიკურ ფილოსოფიაში ეს კეთილი მარცვლები მოხვედრილიყო:

1. ბერძენმა ფილოსოფოსებმა აღმოაჩინეს ჭეშმარიტების მარცვალი და მიაღწიეს ცოდნის გარკვეულ ხარისხს, როგორც მათივე გულმოდგინებით, ასევე საღვთო შთაგონებით.

2. მათ “მოიპარეს” აზრები “ძველი აღთქმიდან” და თავისად გაასაღეს ისინი. ამ ასპექტით ყველა მათგანი დამოკიდებულია მოსეზე.

3. ფილოსოფია, რომელსაც ფლობდა ღმერთი, ქვემორე ძალებმა ანუ ანგელოზებმა გადასცეს ადამიანებს, რაც არ დაუბრკოლებია საღვთო ნებას.

ანუ სავსებით შესაძლებელიაო, რომ ანტიკურმა ფილოსოფოსებმა სწორედ ძველი აღთქმა აქციეს თავიანთი კეთილი გამონათქვამების წყაროდ (ამ წიგნების გაცნობის საშუალება რომ ექნებოდათ ეს ფაქტია), თუმცა ამის კატეგორიული მტკიცება არ შეიძლება:

კლიმენტის ვრცელი გამონათქვამი:

“ამგვარად, ჩანს, რომ ელინური პირველსწავლება, თვით ფილოსოფიასთან ერთადაც, ღვთისაგან მოიწია ადამიანებზე, თუმცა არა გამორჩევითად (οὐ κατὰ προηγούμενον), არამედ ისე, როგორც წვიმები გადმოისხმება კეთილ მიწაზე, სანეხვეზეც და სახლებზეც. აღმოაცენებს იგი ბალახსაც და თავთავსაც... ამჯერადაც სარგებლობის მომტანია “თესვის” იგავი, რაც განგვიმარტა უფალმა, რამეთუ ერთია მუშაკი კაცობრივი მიწისა (სიტყვ. “კაცთა შიგნით მიწისა”), ვინც სამყაროს დაფუძნებიდან ზეგარდმო თესავს მასაზრდოებელ თესლებს, ვინც აწვიმა საუფლო სიტყვა ჟამსა ყოველსა, ხოლო ჟამთა და შემწყნარებელ ადგილთა მიერ განსხვავებები იშვა. სხვაგვარად თესავს მიწის მუშაკი არა მხოლოდ ხორბლებს (თუმცა თვით მათშიც მრავალგვარი სხვაობაა), არამედ აგრეთვე, დანარჩენ თესლებსაც: ქერს, პარკოსნებს, ბარდას, მუხუდოს, ბაღჩეულსა და საყვავილე თესლებს. იმავე მიწადმოქმედებას განეკუთვნება მენერგეობა (მოშენება ნერგებისა, ბაღებისა, ხეხილისა) ანუ მთლიანად ყველაფერი ის, რაც ხეთა ბუნებასა და ზრდას უკავშირდება. მსგავსადვე, არა მხოლოდ მწყემსობის ხელობა, არამედ მენახირეობაც, მეცხენეობაც, მეძაღლეობაც და მეფუტკრეობაც, ანუ მოკლედ რომ ვთქვათ, ყველა მეჯოგეობითი და მეცხოველეობითი საქმიანობა ურთიერთისაგან მეტნაკლებად სხვაობს, თუმცა ყოველი მათგანი სასარგებლოა ცხოვრებაში. რაც შეეხება ფილოსოფიას, ჩვენ ფილოსოფიად ვამბობთ არა სტოიკურ მოძღვრებას ანდა პლატონურს, ეპიკურულსა თუ არისტოტელურს, არამედ ვამბობთ რჩეულს “ფილოსოფიად” ანუ ერთობლივად ყოველსავე იმას, რაც კი აღნიშნული [40]სკოლებიდან თითოეულმა კეთილად თქვა და რაც სამართლიანობისა და კეთილმსახურებითი მეცნიერების შესახებ ასწავლეს მათ (სიტყვ. “ასწავლიდნენ რა სამართლიანობას კეთილმსახურებით მეცნიერებასთან ერთად”)2; მაგრამ რაც კი ადამიანური აზრებიდან ამოგლიჯეს და დაამახინჯეს, არასოდეს გვითქვამს ღვთიურად. ეხლა ისიც განვჭვრიტოთ, ცხოვრობენ თუ არა კარგად ისინი, რომლებმაც არ იციან კეთილის ქმნა. ხდება ხოლმე, რომ კეთილს იქმან ისინიც, ხოლო მათგან ზოგნი გამჭრიახობის წყალობით (δὶα συνέσεως ) ჭეშმარიტების შესახებ სიტყვასაც უმიზნებენ (εὐστοχοῦσι), თუმცა აბრაამი სარწმუნოების მიერ გამართლდა და არა საქმეთაგან (რომ. IV). ამ ცხოვრებიდან წასვლის შემდეგ არავის არგებს ამჟამინდელი ქველმოქმედება, თუკი არა აქვს მას სარწმუნოება. სწორედ ამიტომ, ელინთა ენაზეც ითარგმნა წერილი, რომ აღარ ჰქონოდათ შესაძლებლობა უცოდინარობის მომიზეზებისა; მხოლოდ უნდა ენებათ მათ და შეძლებდნენ კიდე მოსმენას ჩვენსას, რადგანაც, ერთი მხრივ, სხვაგვარად ამბობს ვინმე ჭეშმარიტების შესახებ, ხოლო, მეორე მხრივ, თავად ჭეშმარიტება სხვაგვარად განმარტავს თავის თავს. ასევე სხვა არის ვარაუდი ჭეშმარიტებისა და სხვა არის ჭეშმარიტება; სხვა არის მსგავსება და სხვა არის თავად არსი. პირველი მათგანი სწავლითა და წვრთნით მიიღწევა, მეორე კი ძალითა და რწმენით (καὶ ἣ μὲν μαθήσει καὶ ἀσκήσει περιγίνεται, ἣ δὲ δυνάμει καὶ πίστει), რადგანაც საღვთისმსახურო სწავლება საბოძვარია, სარწმუნოება კი – მადლი (δωρεὰ γὰρ ἡ διδασκαλία τῆς θεοσεβείας, χάρις δὲ ἡ πίστις) ... სამართლიანობისაკენ მიმართული გზები მრავალია და მრავალგვარი, ღმერთიც მრავალგვარად იჩენს მფარველობას, რადგანაც კეთილია იგი, ხოლო ამ გზებს მივყავართ საუფლო გზისა და კარიბჭისკენ. თუკი სამეუფო და ჭეშმარიტ (αὐθεντικὴ) შესასვლელს ეძიებ, ისმინე: “ეს არის კარიბჭე უფლისა. მართალნი შევლენ მასში” (ფს. 117,20), ამიტომ, თუმცა მრავალი კარიბჭეა გახსნილი, [კარიბჭე] სამართლიანობისა ეს იყო, - ქრის[41]ტეს წიაღ (πολλῶν τοίνυν ἀνεῳγμένων πυλῶν ἡν ἐν δικαιοσύνῃ αὕτη ἦν ἐν Χριστῷ). ნეტარი იყვნენ ყველანი, რომლებიც მასში შევიდნენ და რომლებმაც წარმართეს მათი მსვლელობა მცოდნეობით სიწმინდეში (...καὶ κατευθύνοντες τὴν πορείαν αὐτῶν ἐν ὁσιότητι γνωστικῇ). მაგალითად კლიმენტი (რომაელი, ე.ჭ.) “კორინთელთა მიმართ ეპისტოლეში” განსხვავებას აწესებს ეკლესიურად გამოცდილ პირთა შორის (...τὰς διαφορὰς ἐκτιθέμενος τῶν κατὰ τὴν ἐκκλησίαν δοκίμων) და სიტყვა-სიტყვით ამბობს: “იყოს ზოგი საიმედო, ზოგი იყოს შემძლე ცოდნის გადმოცემისა (...ἤτω δυνατὸς τις γνῶσιν ἐξειπεῖν), იყოს ბრძენი სიტყვათგანმრჩეველობაში, იყოს განსაცვიფრებელი საქმეთა მიერ” (Pg. VIII, col. 732-736).

ასე რომ ნაადრევი დასკვნებისგან ვფიქრობ თავი უნდა შეიკავო. როგორც შენ შეგიძლია ქრისტიანობა დაადანაშაულო იმაში, რომ მან მოიპარა (სინამდვილეში თუკი რომელიმე ფილოსოფოსის გამონათქვამს იყენებდა ეკლესიის მამა ამას ყოველთვის აღნიშნავდა) ანტიკური ფილოსოფიიდან რაღაც და ამაზე ააგო მთელი თავისი მოღვაწეობა (თან იმ ფონზე რომ ქრისტიანობის აზრზე არ ხარ), ასევე შეიძლება დავადანაშაულოთ ფილოსოფოსები ძველი აღთქმის გამოყენებაში. ხოლო ის, რომ ქრისტიანობა არაერთ სწავლებას იღებს ძველი აღთქმიდან (ძირითადად ზნეობრივს) ეს ჩვეულებრივი მოვლენაა, რადგან ორივე მათგანის მომცემი ერთი და იგივე ღმერთია. მაგრამ ქრისტიანობა რომ ზნეობრივად გაცილებით მაღლაა ძველი ეპოქისგან, ამაზე რატომღაც ყურადღებ არ მიგიგცევია.

ამიტომ არც თუ ისე მარტივადაა ყველაფერი, როგორც შენ გგონია.

მოკლედ წარმოდგენილ მოკლე "ნაშრომს" ბოლომდე არ ვიყავი გაცნობილი და მართლა მჯეროდა, რომ მისმა ავტორმა რაღაც ჭკვიანური თქვა. თუმცა გავეცანი რა სრულიად, მივხვდი, რომ მთელი ეს ნაწერი არის უცოდინრობაზე (ყოველშემთხვევაში ქრისტიანობის) დამყარებული, ხიბლით ნაკარნახევი (რომ რაღაც აღმოაჩინა) ნაწერი და მეტი არაფერი.

მომიტევეთ მწვავე შეფასებაში, მაგრამ მე ასე დავინახე.

[A.V.M]

აფხაზო ამ უსაფუძვლო ბრალდებებისგან თავი შეიკავე კარგი?? თუ რამე არ მოგწონს და არსწორად მიგაჩნია კეთილი ინებე და დაასაბუთე რას არ ეთანხმები და რატომ. როგორც ამას გურამი აკეთებს ასე თუ ისე...
შენ კამათში შემოსვლა არ გინდა უცოდინარობისა თუ სიზარმაცის გამო ეს ჩემი საქმე არ არის...
მაკრიტიკებ? დაასაბუთე!

გამეღიმა კიდევ ერთხელ...

[Ochopintre 1]

ზემოთაც აღვნიშნე და აღარ გავიმეორებ, რომ შეცდომა მაშინ დაუსვი, როდესაც ჯერ დაკსვნა შემოგვთავაზე და შემდეგ სრულიად უაზრი არგუმენტებით (რაც ამ დასკვნასთან საერთოდ არ აქვს კავშირი) ეცადე გაგემყარებინა ეს დასკვნა, აქ კი იმდენი უაზრობა თქვი, რომ გულწრფელად მეღიმება.

ერთხელ უკვე აღვნიშნე, რომ თხზულების ასეთი ფორმა (როცა ჯერ დასკვნაა და შემდეგ ანალიზი) შეცდომა არაა, მისი მიზანია თავიდანვე იქნას გამახვილებული ყურადღება თემის ძირითად საგანზე!
ახლა გავაგრძელებ მთავარ საკითხზე მსჯელობას, იმ მნიშვნელოვან საკითხზე, რომელზეც მართლაც რომ მწირი ცოდნით გამოირჩევით და იმ საკითხზე, რომელმაც გადამწყვეტი როლი ითამაშა ამ რელიგიის ფორმირებასა და ხალხში გავრცელებაზე. კერძოდ კი ჩაგრულ ხლხთა მასებზე...

აჰა. ისინი მხოლოდ გათავისუფლებაზე ოცნებობდნენ. მკითხველს ვთხოვ ყურადღებით იყოს. ეს ადამიანი ამბობს, რომ დაჩაგრულმა ხალხმა ერთადერთი ნუგეში რელიგიაში პოვა (თუმცა საგანგებოდ მინდა მივაქციო ყურადღება იმ ორ მოვლენაზე, როდესაც ორ ცრუ მესიას თევდას და იუდას მცდელობა ქონდათ ებრაელი ერის მოტყუებისა და მათთვის ვითომცდა გათავისუფლების შეთავაზებისა, თუმცა რითაც დამთავრდა ეს ვიცით. ეს უტყუარი ფაქტია, ახალი აღთქმაც ამაზე ცალსახად მოწმობს) და უკიდურესად შეშინებულებმა მიიღეს ქრისტიანობა და ამით ისინი გათავისუფლებაზე ოცნებობდნენო. ანუ იგულისხმება ძირითადად იუდეველი ერი, რადგან სწორედ ის იყო ამ შემთვევაში დაჩაგრული. მართლა მიჭირს ამ უმსგავსობაზე და უგუნურებაზე კომენტარის გაკეთება, მაგრამ მაინც ვეცადოთ. იყო თუ არა ქრისტიანობის პირველმიმღები მასა ძირითადად დაჩაგრული? ცხადია, რომ ეს არის ტყუილი

ერთხელ უკვე აღვნიშნე, რომ ქრისტიანობა წარმოიშვადა განვითარდა რომის იმპერიაში. მთელი 3 საუკუნის განმავლობაში რომის იმპერიახმელთა შუა ზღვის უძლიერესი სახელმწიფოა. (იმედია ელემენტარულშიც არ შემეწინააღმდეგები) მისი ლეგიონები გამარჯვების დროშებს აღმართავდნენ აღმოსავლეთსში ტიგროსისა და ევფრატის ნაპირებზე, დასავლეტში კი ტემზისა და ატლანისკის ოკეანეების სანაპიროებზე. მოკლედ, მოლდავეთის ველებიდან ნილოსის აქაფებულ ჭორომებამდე ვრცელდებოდა რომის იმპერატორთა ძალაუფლება. ლათინური ენა ბერძნულთან ერთად იმპერიის ოფიციალური და ყველაზე გავრცელებული ენა ხდება. რომელი ღმერთები და რომაული კულტურა ევროპისა და აზიის ყველაზე შორეულ კუთხეებამდე აღწევს. (ლოგიკურად თუ დაფიქრდები, მიხვდები რომ სწორედ ეს უკანასკნელი მიზეზი იყო იმისა თუ რატომ იჩაგრებოდა იუდეველი ხალხი იმპერიის მიერ...სწორედაც კულტურული დე რელიგიური წინააღმდეგობის გამო. ამაზე უფრო დაწვრილებით შემდეგ ვისაუბრებ და გამოვააშკარვებ შენს თავხედურ და უაზრო რეპლიკებს! ოპონენტზე უპირატესობის მოპოვებას მის ტექტებზე სისულელის ძახებით რომ ცდილობ...)
მთელი ეს პერიოდი (საუვბარი მაქვს პირველ სამ საუკუნეზე) წინააღმდეგობრივი ტენდენციებით ხასითდება. ერთი მხრივ, მონათა შრომა თანდათანობით დევნის თავისუფალი წვრილი ხელოსნობისა და გლეხების შრომას, რომელიც სამხედრო და პოლიტიკური რომის სოციალურ საყრდენს წარმოადგენს. სანამ რომის გლეხები და თავისუფალი მოქალაქეები ფოლადის აბჯრით აღწურვილნი ახალ ქვეყნებს იპყროებნ, სახელს უხვეჭენ იმპერატორებს, ხოლო მდიდრებისათVის ოქროს შოულობენ, მათ მიწებსა და ქონებას მდიდარი პატრიციები იტაცებენ. რომის თავისუფალი მოსახლეობა გახრწნილი მდიდართა ნასუფრალითა და უხვი სამხედრო ნადავლით სულ უფრო და უფრო დეკლასირებული ელემენტების ფენად იქცევა, რომელიც პარაზიტულ არსებობას ეწევა საზოგადოების ხარჯზე. (ამ ყველაფერს ვყვები, რომ ოდნავ მაინც წარმოდგენა შეგექმნას იმპერიის დაპყრობილ ხალხთა ცხოვრებაზე და იდიოტური დასკვნები აღარ წამოაყენო)
მეორე მხრივ, მონური შრომა, რომელიც წარმოების გაბატონებული ფორმა გახდა, საკუთარი გახრწნის ჩანასახს ატარებს.
ერთი მნიშვნელოვანი მომენტი: თუ თავისუფალი მოსახლეობა შრომას - მონათა ხვედრს ზიზღით უყურებს, მონები თავისი შრომის მიმართ სიძულვილს გამოხატავენ...

რომის მიმართ არც მის მიერ დაპყრობლილი ხალხები იყო უკეთესად განწყობილი. რომის ბატონობამ სრულებითაც არ შეცვალა დაპყრობილი ქვეყნების სოცუალურ ეკონომიკური ორგანიზაცია. თითქმის ხელუხლბლად დატოვა ადგილობრივიწესები და ადგილობრივი მეფეები, რომის იმპერარტორები და მათი მოხელეები ძალ-ღონეს არ ზოგავდნენ იმისთVის, რათა ფინანსურად დაპყრობილი ქვეყნები. მოკლედ, ბევრი რომ აღარ გავაგრძელო იმედია მიხვდი ამ ყველაფრით რისი თქმა მინდა, რომ რომის მიერ დაბყრობილი ხალხები, როგორც შენ თქვი უბრალოდ იმპერატორზე კარგის თქმით შეღავათს ვერ ღებულობდნენ და მსგავსი ბოდვა მართლა პირველად მოვისმინე...კაცობრიობის ისტორიაში იმ მასობრივი წნეხის ქვეშ რომელშიც რომის მიერ დაპყრობილი ხალხები იყვნენ არავინ არასდროს ყოფილა დამსგავსი სისულელე საიდან მოიტანე არ მესმის...
გადავიდეთ იუდეველ ხალხზე. შენივე თქმით ქრისტიანობის პირველ მიმღებ ხალხზე...
მდგომარეობა იუდეაში

ყველაზე უფრო შელახული რომის აზიურ სამფლობელოთა შორის პატარა იუდეა იყო. ის სავაჭრო და სამხედრო გზების გზაჯვარედინზე მდებარეობდა და მას ხშირად ხან ერთი დახა მეორე დაპყრობილი ესხმოდა თავს. (არ იყო ასე? გადაიკითხე იმპერიის ისტორია... ) მაგრამ იუდეის ხალხი უცხო ქვეყნის მფოლბელობის ქვეშ იმდენად დიდხანს არასოდეს რჩებოდა, რომ განთავისუფლების იმედი დაეკარგა. იმყოფებოდა რა ორმაგი ჩაგვრის ქვეშ (რომისა და საკუთარი ექსპლუატატორების მხრივ), პალესტინის მოსახლეობა წარმოადგენდა ბარაქიან ნიადაგს, რომელზედაც კარგად ხარობდა მეამბოხური ანტირომაული განწყობილება.

კვლავ ვიმეორებ, რომ ებრაელები მასიურად არ გაქრისტიანებულან. ისინი დიახ ელოდნენ მესიას, რომელიც იხსნიდა მათ რომაელებისგან, მაგრამ არ გაქრისტიანებულან, ეს ხომ ფაქტია და უგუნური უნდა იყოს ეს რომ ამტკიცო. ვინ აუჯანყდა რომს 70-იან წლებში, ქრისტიანები? სად წერია ეს, ვინ თქვა? ვინ შესწირა თავი გადამწვარ იერუსალიმს და დანგრეულ ტაძარს? ქრისტიანებმა?

და აი უმეცრების პიკი... ყველა კარგად დაინახავს აქედან თქვენ ისტორიულ ცოდნას...
ჯერ ერთი ვინ თქვა ქრისტიანები უჯანყდებოდნენო რომაელებსო? სად ქონდა ქრისტიანობას ფეხი მოკიდებული 70 წელს?! შე კაი ადამიანო სპარტაკის აჯანყება მაინც არ გაგიგია? ნეტავ რატო აუჯანყდნენ რომაელებს? ცოტა რომ გაერკვე ამაზეც მოგახსენებ...



ახ. წ. 66 წელს, იუდეაში სახალხო აჯანყებამ იფეთქა, რომელიც რომის ბატონობის წინააღმდეგ იყო მიმართული. მაგრამ აჯანყებულთა ძალები საკმარისი არ აღმოჩნდა. და ეს აჟანყება, რომელმაც იუდეველთა ომის სახელწოდება მიიღო, რომალებმა ჩვეული სისასტიკით ჩაახშეს 73 წელს. თითქმის 60 წლის შემდეგ, 132 წელს იფეთქა მეორე აჯანყებამ, რომელიც ასევე დამარცხდა. დაბეჩავებულმა ექსპლუატირებულმა მასებმა დაკარგეს იმედი, რომ სალუთარი ძალებით დაიხსნიდნენ თავს ექსპლუატაციისგან და ამიტომ, მთელ იმედს ზებუნებრივი მხსნელის მოსვლაზე ამყარებდნენ , რომელიც სამაგიეროს გადაუხდიდა მჩაგვრელებს და სამართლიანობას დაამყარებდა დედამიწაზე. ყოველი ახალი აფეთქება და ყოველი ახალი დამარცხება აძლიერებდა ამ პესიმისტურ ტენდენციას.

ამდაგვარი განწყობილებები მარტო იუდეველებისთვის როდი იყო დამახასიათებელ. მან მოიცვა იტალიისა და მთელი რომის იმპერიის შორეული კუთხეების მონათა და ექსპლუატირებულთა ფართო ფენები. ამაში მცირე როლი მარტო სპარტაკის ხელმძღვანელობით მონებისა და თავისუფალ ღატაკთა ცნობილი აჯანყების (74-71წწ. ჩვ. წ-მდე) დამარცხებამ, რომელმაც ჯერ კიდევ იუდეველთა ომამდე დიდი ხნით შეაძრწუნა რომის საზოგადოება. სპარტაკის აჯანყების დამარცხებამ და მოსახლეობის დაბალი ფემნების სხვა გამოსვლებმა გააძლიერა მათ წრეში იმედი არამიწიერი, ზებუნებრივი მხსნელის მოსვლისა.
წაგიკითხავს შარლ ენშლენის კვლევები რომის იმპერიის ხალხებზე? დარწმუნებული ვარ არც გაგიგია... აი მისი სიტყვები ამ თემასთან დაკავშირებით: "ქრისტემ გაიმარჯვა იმიტომ, რომ დამრცხდა სპარტაკი." [u]
და ამ ყველაფრის შემდეგ გაბედავ და იტყვი, რომ ქრისტიანობის პირველმიმღებები ხალხთა ჩაგრული მასები არ ყოფილან??!! ძნელია აღიარო, რომ ამ რელიგიის პირველმიმღებები მშიშარა, უმეცარი და ღარიბ-ღატაკი მონები იყვნენ. მაგრამ რას ვიზამთ მწარეა ზოგჯერ რეალობა...

[Ochopintre 1]

კვლავ იგივე ბოდვა. ებრაულ დიასპორაში ჩასახული მესიანიზმი (სინამდვილეში მათ ძველი აღთქმის წიგნებში აქვთ სათავზე, თუმცა იმ ფორმით რა ფორმითაც ეს ადამიანი გულისხმობს, კი ბატონო შემდეგ წარმოიშვა) რა შუაშია ქრისტიანობასთან, ქრისტესთან? ნახეს მერე ამ ადამიანში მხსნელი? ხომ ფაქტია, რომ მისი არ ირწმუნეს და არ მიიღეს ის, როგორც მესია, იმგვარად მხსნელი, როგორადაც ეგონათ რომ იხსნიდა ის მათ.

საუკეთესო თავდაცვა თავდასხმაა არაა?? ბოდიში და თვითონ ბოდავ და მე მაბრალებ ბოდავო?

მესიანიზმი რა შუაშია ქრისტესთან და ქრისტიანობასთან? ამ კითხვას მისვამ..?
ეს თუ ვერ გაგირკვევია რაზე ვლაპარაკობ საერთოდ შენთან?

მესიანიზმი ეს იყო მხსნელის, მშველელის კულტი ძველ უბრაულ თეოლოგიაში, რომლიც ვითომ როგორც წინასწარმეტყველება ახდა პირველ საუკუნეში ისეო ნაზარეველის დედამიწაზე მოვლინებით...
აი ამ საყოველთაოდ გავრცელებულ მესიანიზმზე მაქვს საუბარი, რომლის გაგნებაშიც არ ხარ როგორც ჩანს...

ბოდიშს ვიხდი ადმინისტრაციასთან, მაგრამ ასეთი ტონით საუბარი მანამდე მომიწევს, სანამ ოპონენტი არ ისწავლის კორექტულ მსჯელობას. (ყოველი წინადადება ლანძღვით რომ უმთავრდება)
ეს კარგად მეტყველებს აფახაზო შენს ინტელექტზე...

[afxazi]

Ochopintre 1

სულ ეს იყო შენი პასუხი (არაფრის მომცემი იგივე დასკვნები. თურმე რადგან სპარტაკი აჯანყდა, ე.ი. ქრისტიანობა ჩაგრულთა რელიგია ყოფილა)?

გურამ გითმობ.

[A.V.M]

afxazi

გურამ გითმობ.

კაი დავით . არაა პრობლემა ოღონდ ერთი პირობით .
შენი პოსტი ამოწუროს და კი ბატონო . რომ მეტყვი , რომ იმ პოსტში დაწერილ ყველა კითხვას გასცა პასუხი , მაშინ კვლავ დავუბრუნდები დისკუსიას.
შევთანხმდით?

თუ არადა შანსი არაა.
ერთი თემა არ იყოს დასრულებული და მეორეზე გადავხტე არ მაწყობს...

[afxazi]

A.V.M

შენი პოსტი ამოწუროს და კი ბატონო . რომ მეტყვი , რომ იმ პოსტში დაწერილ ყველა კითხვას გასცა პასუხი , მაშინ კვლავ დავუბრუნდები დისკუსიას.
შევთანხმდით?

მოკლედ მე აღარ ჩავერევი თქო. ისეთი უაზრო პასუხი დამიწერა, რომ საუბარში ჩაბმა ვფიქრობ შეცდომაც კი იყო. ისაუბრეთ თუ ამის ნერვები გაქვს, უბრალოდ მის გამონათქვამებს გავაკონტროლებ.

[Ochopintre 1]

Ochopintre 1

სულ ეს იყო შენი პასუხი (არაფრის მომცემი იგივე დასკვნები. თურმე რადგან სპარტაკი აჯანყდა, ე.ი. ქრისტიანობა ჩაგრულთა რელიგია ყოფილა)?

გურამ გითმობ.

შენი ძირითადი გაურკვევლობა სწორედ ეს იყო. (თითქოს პირველი ქრისტიანობის გამზიარებლები საღად მოაზროვნენი და საპატიო ხალხი იყო) აქ მარტო სპარტაკის აჯანყებაზე არ წერია თუ კარგად დააკვირდი. საკმარისი ისტორიული ფაქტები წარმოვადგინე ჩემი ზემოთხსენებული მოსაზრების დასადასტურებლად.
პ.ს ეს მარტო ჩემი მოსაზრება არ არის...რატომღაც მიჩქმალულია ეს ფაქტები და მიზეზები, რადგან აბსოლუტურ ქრისტიანულ ქვეყნაში არავის სჭირდება აუტკივარი თავის ატკიება...

მადროვეთ გავცემ დანარჩენ პოსტებსაც პასუხს, პოსტებს რომელზეც ღირს რაიმე ვთქვა...ისე არც ჩემი პირველი პოსტია სრულად პასუხგაცემული...აფხაზო შენ განსაკუთრებით ძირითადად ერთი თემის გარშემო ტრიალებდი...მოკლედ როგორც კი საკმარის დროს გამოვნახავ გავცემ ყველაფერს პასუხს...მგონი არავის არასად ეჩქარება...

[afxazi]

Ochopintre 1

თითქოს პირველი ქრისტიანობის გამზიარებლები საღად მოაზროვნენი და საპატიო ხალხი იყო

ნუ მაიძულებ მართლა ბანი დაგადო. მართლა და მართლა საკმარისია ეს შეურაცხმყოფელი და ცინიკური ნაწერები. კარგად მაინც შეისწავლე I-II საუკუნე დანახე ვინ მოღვაწეობდა ამ პერიოდში. ვინ იყო გაუნათლებელი შე მართლა გაუნათლებელო: კლიმენტი რომაელი? ეგნატი ანტიოქიელი? იუსტინე მარტვილი? ათენაგორა ათენელი? ირინეოს ლიონელი? კლიმენტი ალექსანდრიელი? თეოფილე ალექსანდრიელი?... პავლე იყო გაუნათლებელი? ანდა იოანე? ანდა მათე? ან ლუკა?

მოკლედ არ მაინტერესებს. მსგავსი გამონათქვამი იქნება და თემა იხურება. აღარ ვაპირებ ამ ადამიანის თავაშვებულობას ვადევნო თვალი.

[A.V.M]

(თითქოს პირველი ქრისტიანობის გამზიარებლები საღად მოაზროვნენი და საპატიო ხალხი იყო)

მერამდენე შეურაცხყოფა...

[Ochopintre 1]

მერამდენე შეურაცხყოფა...

სასაცილოა, მოკლედ რაიმე მოსაზრების ქონა ქრისტიანობისა და რელიგიების წინააღმდეგ უკვე სეურაცხყოფაა....გურამ ერთი მიპასუხე პირველი საუკუნის წერა კითხვის უცოდინარი მონები საპატიო ხალხად მიგაჩნია შენ? არ ვიცი, ჩემ შემთხვევაში არ არის ასე და სამწუხაროა თუ შეურაცხყოფათ აღიქვავთ ამას.

[afxazi]

Ochopintre 1

.გურამ ერთი მიპასუხე პირველი საუკუნის წერა კითხვის უცოდინარი მონები საპატიო ხალხად მიგაჩნია შენ?

რომელი იყო წერა-კითხვის უცოდინარი ერთი ახსენი? კონკრეტული პიროვნება დაასახელე.

[A.V.M]

Ochopintre 1

სასაცილოა, მოკლედ რაიმე მოსაზრების ქონა ქრისტიანობისა და რელიგიების წინააღმდეგ უკვე სეურაცხყოფაა....გურამ ერთი მიპასუხე პირველი საუკუნის წერა კითხვის უცოდინარი მონები საპატიო ხალხად მიგაჩნია შენ? არ ვიცი, ჩემ შემთხვევაში არ არის ასე და სამწუხაროა თუ შეურაცხყოფათ აღიქვავთ ამას.

და მხოლოდ მონები იღებდნენ ქრისტიანობას?

კლიმენტი რომაელი? ეგნატი ანტიოქიელი? იუსტინე მარტვილი? ათენაგორა ათენელი? ირინეოს ლიონელი? კლიმენტი ალექსანდრიელი? თეოფილე ალექსანდრიელი?... პავლე იყო გაუნათლებელი? ანდა იოანე? ანდა მათე? ან ლუკა?

აქედან გაუნათლებელი რომელი იყო? ჯერ ამაზე მიპასუხე და ეს დასკვნები მერე გააკეთე :

არ ვიცი, ჩემ შემთხვევაში არ არის ასე და სამწუხაროა თუ შეურაცხყოფათ აღიქვავთ ამას

[afxazi]

კლიმენტი რომაელი? ეგნატი ანტიოქიელი? იუსტინე მარტვილი? ათენაგორა ათენელი? ირინეოს ლიონელი? კლიმენტი ალექსანდრიელი? თეოფილე ალექსანდრიელი?... პავლე იყო გაუნათლებელი? ანდა იოანე? ანდა მათე? ან ლუკა?

და მხოლოდ ესენი არ იყვნენ, მრავალი და მრავალი იყო.

ამ ადამიანს შემთხვევით გიჟები ხომ არ ვგონივართ, ანდა დებილები.

[Ochopintre 1]

მერამდენე შეურაცხყოფა...

ჩვენ შემთხვევაში დავა იდეათაშორისია...მე პირადად არავის ვაყენებ შეურაცხყოფას, მაგრამ თუ ის პიროვნება ჩემს მიერ გაკრიტიკებულ საგანთა შორის აღმოჩნდება ეს არაა შეურაცხყოფა...მუსულმანები ქრისტეს ისეთად არ ღებულობენ როგორ სახარებებშია აღწერილი და შენი გაგებით ისინი შეირაცხყოფას უნდა აყენებდნენ ქრისტიანებს...მაგრამ არის ასე? ათეისტებს მიაჩნიათ, რომ ღერთი არ არსებობს და შენი ლოგიკით ქრისტიანები მათ მსოფლმხედველობას უნდა შეურაცხყოფდნენ თავიანთი შეხედულებებით...მაგრამ არის ასე? მოკლედ ეს იდეათა დავაა და არა პიროვნებათა...ნუ აღიქვავთ შეურაცხყოფათ ყველაფერს.

Ochopintre 1

და მხოლოდ მონები იღებდნენ ქრისტიანობას?

აქედან გაუნათლებელი რომელი იყო? ჯერ ამაზე მიპასუხე და ეს დასკვნები მერე გააკეთე :

კიდევ ერთხელ ვიმეორებ...მე ხალხთა მასებზე მაქვს საუბარი და არა კონკრეტულ პიროვნებებზე...იდეოლოგი როგორი გენიოსიც არ უნდა იყოს ხალხთა მასა ყოველთვის მასად რჩება და ეს ხალხთა მსასა წარმოიდგინეთ პირველ საუკუნეში...

[A.V.M]

მართლა დებილები ხომ არ გგონივართ დალოცვილო?
გვიწერ ამას :

გურამ ერთი მიპასუხე პირველი საუკუნის წერა კითხვის უცოდინარი მონები საპატიო ხალხად მიგაჩნია შენ?

გეკითხები ამას:

კლიმენტი რომაელი? ეგნატი ანტიოქიელი? იუსტინე მარტვილი? ათენაგორა ათენელი? ირინეოს ლიონელი? კლიმენტი ალექსანდრიელი? თეოფილე ალექსანდრიელი?... პავლე იყო გაუნათლებელი? ანდა იოანე? ანდა მათე? ან ლუკა?

და მიწერ ამას:

ჩვენ შემთხვევაში დავა იდეათაშორისია...მე პირადად არავის ვაყენებ შეურაცხყოფას, მაგრამ თუ ის პიროვნება ჩემს მიერ გაკრიტიკებულ საგანთა შორის აღმოჩნდება ეს არაა შეურაცხყოფა...მუსულმანები ქრისტეს ისეთად არ ღებულობენ როგორ სახარებებშია აღწერილი და შენი გაგებით ისინი შეირაცხყოფას უნდა აყენებდნენ ქრისტიანებს...მაგრამ არის ასე? ათეისტებს მიაჩნიათ, რომ ღერთი არ არსებობს და შენი ლოგიკით ქრისტიანები მათ მსოფლმხედველობას უნდა შეურაცხყოფდნენ თავიანთი შეხედულებებით...მაგრამ არის ასე? მოკლედ ეს იდეათა დავაა და არა პიროვნებათა...ნუ აღიქვავთ შეურაცხყოფათ ყველაფერს.

[Ochopintre 1]

მართლა დებილები ხომ არ გგონივართ დალოცვილო?
გვიწერ ამას :

გეკითხები ამას:

და მიწერ ამას:

ისევ კინკლაობა!!!

ეგ პასუხი წინა კითხვაზე იყო, და მაგის პასუხი ბოლოს დავწერე!

[A.V.M]

Ochopintre 1

ისევ კინკლაობა!!!

ჩემთვის ძალიან პატივსაცემ პიროვნებებს მილანძღავ და ამას კინკლაობას ეძახი?

[მნათე]

დოკინსს ან ჰოუკინგს არ ანახოთ ეს დიდებული კვლევა, აღსარების ჩასაბარებლად წავლენ.

პ.ს ამ "ბაფ'ტისტებზე" რომ არ გამეცინა, არ შემეძლო.

ნახვამდის.

[მნათე]

არა! მაინც ვერ მივდივარ დასაძინებლად... მოუსვენრობამ შეიპყრო ჩემი გონება. კვლევის ბიბლიოგრაფია მჭირდება შვილიშვილებისთვის