სასულიერო პირების სამოსი და მათი დანიშნულება, ყველა სასულიერო პირის სამოსი პარამეტრები

[marine]

იშვიათად. მე პრაქტიკაში მინახავს მღვდელი, რომელიც იმოსება საგვერდულითაც, დაახლოებით 10 წლის წინ. ალბათ ვისაც ძველად აქვს მიღებული ისენი იყენებენ.

მე პირადად მღვდელზე ენქერი მინახავს, მაგრამ საგვერდული არა.

[gio--->13]

კუნკულზე და ბარტყულზე არსებულ ინფორმაციებში ძალიან არეულობაა, როგორც ქართულ, ასევე რუსულ და ბერძნულ წყაროებში. სიტყვის წარმომავლობის დადგენაც კი ჭირს არა თუ მათი განმარტება.

[marine]

კუნკულზე და ბარტყულზე არსებულ ინფორმაციებში ძალიან არეულობაა, როგორც ქართულ, ასევე რუსულ და ბერძნულ წყაროებში. სიტყვის წარმომავლობის დადგენაც კი ჭირს არა თუ მათი განმარტება.

კუნკულ-ბარტყულზე არც მე მაქვს რაიმე ინფორმაცია

გიო, გააგრძელე დანარჩენი სამოსის შესახებ წერა

[gio--->13]

სარტყელი - ქამრის მსგავსი ლენტისებრი მატერია, ორივე ბოლოში დატანებული თასმებით, რომლითაც წელზე იკვრება. ამკობენ ოქროს ან ვერცხლის ძაფებით ნაქარგი ჯვრებით. სარტყელით იმოსებიან მღვდლები და ეპისკოპოსები. მისი პრაქტიკული დანიშნულებაა, რომ მღვდელმსახურმა სამოსის ქამრით შეკვრით უკეთესად ჩაატაროს მსახურება.

სარტყელი კვართის ზემოდან კეთდება და აღნიშნავს ღვთისათვის მსახურების მზადყოფნას. სიმბოლურად გამოხატავს სამღვდელო ხარისხის უბიწოებას. იგი აღნიშნავს აგრეთვე ღვთაებრივ ძალას, რომელიც განამტკიცებს მღვდელმსახურს თავისი მსახურების აღსასრულებლად. ამავე დროს, სარტყელი იმ ტილოსაც აღნიშნავს, რომელიც მაცხოვარმა შემოირტყა, როდესაც თავის მოწაფეებს საიდუმლო სერობის ჟამს ფეხები დაბანა.



შემოსვის ლოცვა - „კურთხეულ-არს ღმერთი ჩვენი, რომელმან გარე-შემარტყა მე ძალი და დასდვა უბიწოდ გზაი ჩემი, განამტკიცნა ფერხნი ჩემნი ვითარცა ირემთანი, და მაღალთა ზედა დამადგინა მე.“



გინგილა, ორარი - დიაკვნის ოლარი. გრძელი, ვიწრო, შარფის მსგავსი ქსოვილი, დამზადებულია იმავე მასალისგან, რომლითაც სტიქარი. მას ატარებენ დიაკვნები და იპოდიაკვნები. დიაკვანი იკეთებს მარცხენა მხარზე, სტიქარის ზემოდან, ხოლო მისი ბოლო მარჯვენა ხელით უჭირავს კვერექსის წარმოთქმისას. დამსახურებულ დიაკვნებს, ჯილდოს სახით, ორმაგი გინგილას ტარების უფლება ეძლევათ, რომელიც ჩვეულებრივზე ორჯერ უფრო ფართოა. იპოდიაკონი კი გინგილას სარტყელივით შემოიკრავს ზურგზე და მკერდზე გადაჯვარედინებულს ატარებს. გინგილა განასახიერებს ანგელოზთა ფრთებს, სამღვდელო ხარისხის ღვთაებრივ მადლს, რომელიც დიაკონმა კურთხევის საიდუმლოთი მიიღო.

შესაძლებელია, ტერმინი „ორარი“ მომდინარეობს იმ ქსოვილის გრაგნილისაგან, რომელზედაც დაწერილი იყო კვერექსები და ლოცვები. ამიტომ, ღვთისმსახურების დროს, კვერექსის წარმოთქმისას, დიაკვანი მაღლა წევს ხელს, რომლითაც უჭირავს გინგილა.



შემოსვის ლოცვა - „წმიდაო, წმიდაო, წმიდაო უფალო საბაოთ, სავსე არიან ცანი და ქუეყანა დიდებითა შენითა, ოსანა მაღალთა შინა.“



კვართი, სამღვდელო სტიქარი - მღვდელმსახურის შიდა სამოსი, გრძელი, ფართოსახელოებიანი კაბა, სტიქარის ნაირსახეობა. სტიქარისგან განსხვავებით, კვართი თხელი, ღია ფერის, ძვირფასი ქსოვილისგან მზადდება და თასმებით დაბოლოებული, ვიწრო სახელოები აქვს. კვართს ძველად ქალიც და მამაკაციც ატარებდა. შემდგომში, ეკლესიამ მიიღო მისი ტარების უფლება, როგორც შესამოსელის შიგნით ჩასაცმელი კაბა, რომლითაც იმოსებიან დიაკვნები, მღვდლები და ეპისკოპოსები. კვართი ითვლება ქრისტეს სამოსელის სიმბოლურ გამოხატულებად. ასევე ნიშნავს სულიერ სიმტკიცეს და სიწმინდეს. სახელოების ქვეშ ჭრილები კი განასახიერებს იესო ქრისტეს დაჭრილ გვერდს. მისი ღია ფერი მღვდელმსახურს შეახსენებს, რომ მას მუდამ წმინდა სული უნდა ჰქონდეს და უმწიკვლოდ ცხოვრობდეს.



შემოსვის ლოცვა - „იხარებს სული ჩემი უფლისა მიმართ, რომელმან შთამაცვა მე სამოსელი სიწმიდისა და კვართი ცხოვრებისა შემმოსა მე, ვითარცა სიძესა დამადგა გვირგვინი და ვითარცა სძალი სამკაულითა შემამკო მე“

[gio--->13]

სტიქარი - მღვდელმსახურის შესამოსელი. გრძელი, ფართო სახელოებიანი კაბა. მისი ტარების უფლება აქვს დიაკონს, იპოდიაკონს, მედავითნეს და ტაძარში მომსახურე ერისკაცს, იგივე მნათეს. სტიქარი წარმოადგენს სამოსს, რომლსაც ძველად ქალიც და მამაკაციც ატარებდა. შემდგომში, ეკლესიამ მიიღო მისი ტარების უფლება, როგორც ზედა შესამოსელი კაბა. სტიქარი ყველაზე ძველია საეკლესიო სამოსთაგან და განასახიერებს ძველი აღთქმის კვართს, ამიტომაც მას „ქიტონსაც“ უწოდებენ. მის უძველეს ფერად მიჩნეულია თეთრი აბრეშუმის ქსოვილი, რაზეც მეტყველებს მისი ერთ-ერთი სახელი — „ალბა“.

სტიქარი სახელოების ქვეშ გაჭრილია, რაც სიმბოლურად განასახიერებს იესო ქრისტეს დაჭრილ გვერდს. სამხრეები, რომლებიც სხვა ფერისაა, მოგვაგონებს იესოს გვემის კვალს. ხშირად გვერდებზე და სახელოებზე სტიქარს აკერებენ ბაბთებს, რომელიც ქრისტეს ბორკილებს აღნიშნავს. მღვდლების და მღვდელმთავრების სტიქარი ფართო და განიერია, მას სამღვდელო სტიქარი ანუ კვართი ეწოდება. სტიქარი („ხსნის სამოსი“) სიმბოლურად განასახიერებს სულის სიწმიდეს, მისი ღია ფერი კი მღვდელმსახურს შეახსენებს, რომ მას მუდამ წმინდა სული უნდა ჰქონდეს და უმწიკვლოდ ცხოვრობდეს.



შემოსვის ლოცვა - „იხარებს სული ჩემი უფლისა მიმართ, რომელმან შთამაცვა მე სამოსელი სიწმიდისა და კვართი ცხოვრებისა შემმოსა მე, ვითარცა სიძესა დამადგა გვირგვინი და ვითარცა სძალი სამკაულითა შემამკო მე“

[gio--->13]

ფილონი, ფელონი - მღვდელმსახურის შესამოსელი. გრძელი, ფართო, ერთიანი უსახელო სამოსი, თავზე მრგვალი ჭრილით, რომელიც ხელების თავისუფალი მოძრაობისთვის წინ ღრმადაა ამოჭრილი. ფილონს მღვდელი სხვა სამოსელის ზემოდან იცვამს, რითაც მთელ სხეულს იფარავს კისრიდან ფეხებამდე. ფილონის გარეშე, მხოლოდ ოლარით, მღვდელს შეუძლია შედარებით ნაკლებ საზეიმო მსახურებების აღსრულება, როგორებიცაა: მცირე მწუხრი, სერობა ღამისთევით, შუაღამის მსახურება, ჟამნი და სხვა, როდესაც სახარება არ იკითხება. ხოლო, საზეიმო მსახურების დროს, როგორებიცაა: ნათლისღება, მირონცხება, ქორწინება, ზეთის კურთხევა და სხვა, აუცილებელია ფილონით შემოსვა.

ფილონი, თავისი გარეგნული სახით, მოგვაგონებს იმ სუდარას, რომელშიც ვნებების შემდეგ მაცხოვარი გაახვიეს. მასზე დაკერებული თასმები სიმბოლურად აღნიშნავს იმ სისხლის ღვარებს, რომელიც მის სხეულზე ჩამოდიოდა. ასევე, ფილონი ის ქლამიდია, რომელიც ქრისტეს მოასხეს ჯვარცმის წინ. ამასთან ერთად, ფილონი მღვდლებს შეახსენებს სიმართლის იმ შემოსამოსელს, რომლითაც ისინი უნდა იყვნენ შემოსილნი, როგორც ქრისტეს მსახურნი. ღვთისმსახურების დროს, მღვდელი ხელების მაღლა აწევ-დაწევით, ფრთების მსგავსად, სიმბოლურად აღნიშნავს ანგელოზურ ხარისხს და მისი შესრულებული მოქმედება იმ ძალას, რომლის საშუალებითაც ღვთისმსახური ასრულებს საიდუმლოს.



შემოსვის ლოცვა - „მღვდელთა შენთა, უფალო, შეიმოსონ სიმართლე, და წმიდანი შენნი სიხარულით იხარებდენ ყოვლადვე, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.“

[gio--->13]

მიტრა - სამღვდელთმთავრო გვირგვინი, პატარა ხატებითა და ძვირფასი, ფერადი თვლებით შემკული. ეპისკოპოსის ლიტურგიული შესამოსელი. საეკლესიო ლექსიკონში ჩამოთვლილია ღვთისმსახურები: მღვდელმთავრები, არქიმანდრიტები და დამსახურებული დეკანოზები, რომელთაც მიტრის ტარების უფლება აქვთ. კათოლიკოს-პატრიარქის, მიტროპოლიტებისა და მთავარეპისკოპოსების მიტრები სავალდებულოა ჯვრებით გვირგვინდებოდეს. ეს წესი მოსკოვის, 1667 წლის საეკლესიო კრებამ დააკანონა.

ძველად საბერძნეთში მიტრას უწოდებდნენ თავზე წასაკვრელ ფართო ბაფთას, ძველი აღთქმის მღვდელმთავართა კიდარის მაგვარს, რომელიც ინასკვებოდა კეფაზე და გრძელი ბოლოებით ზურგზე ეშვებოდა. შედგებოდაა წინა და უკანა ნაწილისაგან. ორივე მათგანი წაწვეტებული ფორმის იყო. თავსაბურავის უკანა მხარეს უერთდებოდა ორი განიერი, კეფასა და მხრებზე დაშვებული ლენტი. დროთა განმავლობაში ბაფთამ მიიღო ქუდის ფორმა, რომელიც ზემოდან ღია იყო, წინა მხარეს კი ამოქარგული ხატებით შემკული.

მიტრის არსებობის პირველი ცნობა XI საუკუნით თარიღდება, როდესაც რომის პაპმა, ლეო IX-მ (1049-1054) მიტრა უბოძა ტრევირის მთავარეპისკოპოსს ევერარდოს, რომელიც მას რომში გაჰყვა. თავდაპირველად მიტრის ტარების უფლებით მხოლოდ ალექსანდრიის პატრიარქი სარგებლობდა, კონსტანტინეპოლის დაცემის შემდეგ (1453 წ.) მიტრის ტარება საყოველთაო გახდა როგორც დასავლეთის, ასევე აღმოსავლეთის მართლმადიდებლურ ეკლესიებში და ეპისკოპოსის შესამოსელ აუცილებელ ნაწილად იქცა.

აღმოსავლეთის ეკლესიაში სიმბოლურად ეპისკოპოსის მიტრა მეფის გვირგვინს გაუთანაბრდა, რადგან ეპისკოპოსი მღვდელმსახურების დროს წარმოადგენს ზეცათა მეუფეს — იესო ქრისტეს. მიტრა აღნიშნავს ეკლის გვირგვინს, რომელიც ვნებულ მაცხოვარს დაადგეს თავზე (მათე 27, 29). აგრეთვე სუდარას, რომელიც დამარხვისას თავზე შემოახვიეს (იოან. 20, 7).

მართლმადიდებელი ეკლესიაში, მიტრის ტარების მხრივ, გამორჩეულია ალექსანდრიის ეკლესია და მისი მმართველი, რადგან მისი წოდებაა „პაპი და პატრიარქი ალექსანდრიისა“, შესაბამისად მსახურების დროს, პატრიარქის მიტრასთან ერთად იყენებს, პაპის ტიარასაც.

სულხან-საბა ორბელიანი მიტრას ასე განმარტავს: „მიტრა - მღვდელმთავრის გვირგვინი, მღვდელმთავრის ქუდი, რომელ ითქმს დედად.“



პატრიარქს მიტრის დადგმის დროს ასე უკითხავს არქიდიაკვანი: „დაგადგა უფალმან თავსა შენსა ზედა გვირგვინი ქვისა მისგან პატიოსნისა. ცხოვრება ეთხოვე მას და მოგცეს შენ განგრძობაი დღეთა ყოვლადვე აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ!“


პანაღია - უმაღლესი იერარქის რეგალია. მღვდელმთავრის შესამოსელის ნაწილი. მომრგვალებული ფორმის, პატარა, ძვირფასი ფერადი ქვებით შემკული, გულსაკიდი ხატი, რომელიც ეპისკოპოსს ბისონის ზემოდან, ჯვართან ერთად მკერდზე უკეთია. „პანაღია“ ბერძნული სიტყვაა და ქართულად „ყოვლადწმიდას“ ნიშნავს. ამიტომ, მასზე ძირითადად ყოვლადწმინდა ღვთისმშობელია გამოსახული, ზოგჯერ კი: მაცხოვარი, სამება, წმინდანები, ჯვარცმა და ბიბლიური სცენები. ჯვარს და პანაღიას ღვთისმსახურები მკერდზე დაკიდებულს ატარებენ ნიშნად იმისა, რომ მათი გული ქრისტეს რწმენითაა ანთებული.



როცა მღვდელმთავარი გულზე იკიდებს პანაღიას, ამბობს (დიაკვანი კითხულობს) შემდეგ ლოცვას: „გული წმინდაი დაჰბადე ჩემთანა ღმერთო და სული წრფელი განმიახლე გვამსა ჩემსა. ყოვლადვე აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ!“

მეორე პანაღიის გაკეთების დროს: „აღმოსთქვას გულმან ჩემმან სიტყვაი კეთილი და მიუთხროს საქმენი ჩემნი მეუფესა. ყოვლადვე აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ!“

[gio--->13]

კვერთხი — სპეციალური ჯოხი. უმაღლესი იერარქის რეგალია, სამწყემსო მსახურების ნიშანი, რომელიც ეპისკოპოსებს ხელთ უპყრიათ. ამზადებენ ძვლის, ხის ან ლითონისაგან. სასულიერო პირები კვერთხს ატარებდნენ, ძველი აღთქმის პერიოდშიც და იგი მიიჩნეოდა მნიშვნელოვან აქსესუარად.

მღვდელმთავარი კვერთხით სიმბოლურად მწყემსს გამოხატავს, ვინაიდან ისე ზრუნავს თავის სამწყსოზე, როგორც მწყემსი ფარაზე. სახარებაში თავად მაცხოვარი ამბობს: „მე ვარ მწყემსი კეთილი“. მღვდელმთავარს კვერთხი გადაეცემა ეპისკოპოსად კურთხევის დროს, ლიტურგიის დამთავრების შემდეგ. იგი ეძლევა აგრეთვე არქიმანდრიტსა და იღუმენს.

სამღვდელმთავრო კვერთხი ორნაირია, ყოველდღიური და საღვთისმსახურო: ყოველდღიური კვერთხი უფრო სადაა და უმეტესად შავი ფერის, რომელსაც ეკლესიის გარეთ ატარებს მღვდელმთავარი. ხოლო ტაძარში შესვლისთანავე გამოართმევენ ყოველდღიურ კვერთხს, შემოსავენ მანტიით და მისცემენ განსხვავებულ, გამშვენებულ საღვთისმსახურო კვერთხს, რომელიც ლიტურგიის დროს გამოიყენება.

სამღვდელმთავრო კვერთხს აქვს ღუზის ფორმის მსგავსი თავი, რომელსაც ჯვარი აგვირგვინებს. ღუზა სამღვდელმთავრო კვერთხზე მორწმუნეთა გადარჩენასა და სარწმუნოების მტრების განდევნას ნიშნავს, ხოლო ჯვარი ქრისტეს რწმენისა და გადარჩენის სიმბოლოა.

[marine]

"ფილონზე დაყენებული ზონრები სიმბოლურად განასახიერებს იმ სისხლიან ნაკადს, რომელიც მაცხოვრის ტანსაცმელზე გადმოდიოდა"

[gio--->13]

ანაფორა - გრძელი, ფართო სახელოებიანი, ზემოდან მოსაცმელი, თხელი ან დათბილული, შავი შალის ნაჭრის სამოსი. ანაფორა ბერძნული სიტყვაა და გაფხეკილ, გაცრეცილ, ფერდაკარგულს ნიშნავს. ასეთი ღარიბული სამოსი ეცვათ ძველად ბერ-მონაზვნებს, შემდეგ კი მთელ სამღვდელოებას. მღვდელმსახური წირვის დაწყებამდე იხდის ანაფორას და იმოსება სრული სამღვდელო შესამოსელით. ძველად ანაფორას მსგავს სამოსს ჩოხა ერქვა. მის მატარებელს კი ჩოხოსანს უწოდებდნენ. ჩოხის ჩაცმა ან მისი კურთხევა ბერად შედგომას ნიშნავდა.

ანაფორა სიმბოლურად გამოხატავს სინანულსა და მორჩილებას. სამოსლის სახელწოდება მიუთითებს, რომ მისი მატარებელი უსისხლო მსხვერპლშეწირვას ასრულებს.

ანაფორას რამდენიმე, თემატურად ერთმანეთთან დაკავშირებული მნიშვნელობით გამოიყენებენ:

1. ევქარისტიული მსხვერპლის (პურისა და ღვინის) მომზადებას ჟამისწირვისთვის;
2. საიდუმლო ლოცვა, რომელიც იკითხება ჟამისწირვის დროს. მაგალითად, „ბასილი დიდის ანაფორა“, „იოანე ოქროპირის ანაფორა“ და სხვა;
3. ზოგჯერ ეწოდება „დიდ ცას“, დიდ დაფარნას, რომლითაც იბურება ბარძიმი და ფეშხუმი სამსხვერპლოდან ტრაპეზზე საუფლო ძღვენის გადატანისას;
4. ევქარისტიული კანონი, რომელიც ლიტურგიის ძირითად ნაწილს წარმოადგენს და „მრწამსის“ გალობის შემდეგ იწყება. ამ შემთხვევაში, ანაფორის ძირითადი ნაწილია წმინდა ძღვენის აღმართვა ტრაპეზიდან.

დღეს, საქართველოში, სასულიერო პირები ყოველდღიურ შესამოსლად ძირითადად კაბას იყენებენ, მის ზემოთ კი უსახელო მოსაცმელებს, ჟილეტებს ხმარობენ.

ვიკიმედია - მღვდელი ანაფორაში

[marine]

"კვერთხზე გამოსახული გველი სიბრძნის სიმბოლოა"

[gio--->13]

სქიმა - მონაზვნობისა და ბერობის უმაღლესი ასკეტიკური ხარისხი მართლმადიდებლურ ეკლესიაში. სამონაზვნო სქიმა სიმბოლურად გამოხატავს უდაბნოში მოღვაწე წმინდა იოანე ნათლისმცემელს, რომელიც აქლემის ბეწვით იყო მოსილი, წელზე კი ტყავის სარტყელი ერტყა. სქიმა გვხვდება ორ ხარისხში, ესენია: მცირე სქიმა და დიდი სქიმა.

მცირე სქიმით — იმოსებიან მორჩილები ბერად ან მონაზვნად აღკვეცისას.

დიდი სქიმის — მიმღები ბერების ხარისხის სახელწოდებას წინ ემატება „სქიმ“ (სქიმმონაზონი, სქიმიღუმენი, სქიმარქიმანდრიტი). ჩვეულებრივ ისინი ცხოვრობენ სხვა საძმოებისგან განცალკევებით.

იოანე პეტრიწის განმარტება სქიმის შესახებ: „სქიმა ეწოდების ნაკვეთსა, ხოლო მონაზონნი რა შეიმოსენ სქიმასა, ჯერ–არს განიკვეთოს მსოფლიოთა საქმეთაგან. სქიმაჲ, რომელ არს ნაკვეთი.“

ვიკიმედია - სქიმა

[marine]

"გამშვენებული ჯვარი სიმბოლურად ნიშნავს, რომ მღვდელმთავარს არა მარტო გულით უნდა ახსოვდეს მაცხოვარი, არამედ ყველას წინაშე უნდა აღიაროს იგი მხსნელად და მაცხოვრად"

[gio--->13]

სკუფია - მღვდელმსახურის შესამოსელი. წვეტიანი, ან ბრტყელი, რბილი, შავი, ზოგჯერ ფერადი (იისფერი, შინდისფერი, ლურჯი, მწვანე) ქუდი, რომელსაც ატარებენ მართლმადიდებელი ეკლესიის როგორც თეთრი, ასევე შავი სამღვდელოების მსახურნი. წვეტიანი ფორმის სკუფიის ნაკეცები გამოსახავს ჯვარს მღვდელმსახურის თავზე.

მთავარეპისკოპოსთა და მიტროპოლიტთა სკუფია გამშვენებულია ბრილიანტის ჯვრით, რაც საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის უმაღლესი ჯილდოა. ასეთი სკუფიის მფლობელი მიტროპოლიტი უპირატესია სხვა მღვდელმთავრებზე, თუმცა ჯილდო დამატებითი უფლებამოსილებით და მოვალეობებით არ გამოარჩევს დაჯილდოებულ პირს.

დღესდღეობით, ბერძნული და ბალკანური ტრადიციების ეკლესიებში თითქმის აღარ გამოიყენება სკუფია. მის მაგივრად ხმარობენ კამილავკას, რომელიც წარმოადგენს მაღალ, ცილინდრულ თავსაბურავს, რაც მხოლოდ თავის ცენტრალურ ნაწილს ფარავს. კამილავკა რუსული ტრადიციის ეკლესიებში XVII საუკუნის მეორე ნახევრიდან გამოჩნდა და სკუფია უნდა ჩაენაცვლებინა, თუმცა დღესაც ორივე თანაბარი მნიშვნელობით გამოიყენება.

ძველი ბერძნული წესის მიხედვით, რუსული ტრადიციის ეკლესიებშიც ყველა სასულიერო პირი თავის დასაფარად ატარებდა სკუფიას. 1797 წლიდან კი თეთრი სამღვდელოების წარმომადგენლებს, მეორე ჯილდოს სახით, საგვერდულის შემდეგ, ეძლევათ ფერადი საღვთიმსახურო სკუფიის ტარების უფლება, თუმცა, ღვთისმსახურების გარკვეულ პერიოდში, უნდა მოიხსნან იგი.



ჩვეულებრივი, შავი სკუფია და პატრიარქი მეწამული, ბრილიანტის ჯვრით გამშვენებული სკუფიით.

[gio--->13]

კუნკულა, ბარტყულა, კუნკულ-ბარტყული, სკუფია, კამილავკა

მივადექი საკმაოდ ახლართულ თემას არა მარტო ქართულში.

ადრე ამ თემაზე Sotiris, კანონისტი და მნათე საუბრობდნენ. მინდა უფრო გავშალოთ და რაღაც შედეგამდე მივიყვანოთ ამ ტერმინების განმარტება. კარგი იქნება მათი აზრის მოსმენაც.

[marine]

ადრე ამ თემაზე Sotiris, კანონისტი და მნათე საუბრობდნენ. მინდა უფრო გავშალოთ და რაღაც შედეგამდე მივიყვანოთ ამ ტერმინების განმარტება. კარგი იქნება მათი აზრის მოსმენაც.

კარგია, ჩემო გიო, მაგრამ სადღა არიან ეგენი აქ?

[gio--->13]

კუნკულა, ბარტყულა, კუნკულ-ბარტყული, სკუფია, კამილავკა

ამათგან სკუფია და კამილავკა უფრო გასაგებია და განმარტებც არის შესაძლებელი. კუნკულ-ბარტყულიც გასაგები გახდება, მაშინ, როცა ცალკე კუნკულსაც და ბარტყულსაც მოვუძებნით განმარტებას.

ჩემი ვარაუდით, ბარტყული მხოლოდ ნაჭერი უნდა იყოს, რომელიც ახლა მიმაგრებულია კამილავკაზე და წარმოადგენს ჩვენი მღვდელმთავრების თავსაბურავს - კუნკულ-ბარტყულს. შესაბამისად, კამილავკას უნდა წააგავდეს კუნკულიც.

კარგია, ჩემო გიო, მაგრამ სადღა არიან ეგენი აქ?

ჰოო... არ ვიცოდი, თუმცა მეც ხომ „დაბრუნებული“ ვარ.

[marine]

ჰოო... არ ვიცოდი, თუმცა მეც ხომ „დაბრუნებული“ ვარ.

იმედია შენ მოგბაძავენ ძალიან მიხარია, რომ დაბრუნდი, თან როგორი საინტერესო თემით

[gio--->13]

gif - ასახავს არქიდიაკვანის შემოსვას: სტიქარი, გინგილა, საბუხარები, კამილავკა, საცეცხლური და ტრიკირი (სამსანთელი).

[gio--->13]

მღვდელმონაზვნის შემოსვა: განიმოსა კამილავკა, შეიმოსა - კვართი, ოლარი, ენქერი, სარტყელი, საბუხარები, ფილონი, სამკერდე ჯვარი, კუნკულ-ბარტყული, ტრაპეზის ჯვარი.