თემის საბეჭდი ვერსია

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Dec 12 2007, 05:59 PM

ეს თემა კოპირებულია - ამიტომ თუ ვინმე მას სხვა ფორუმზეც ნახავთ,
არ გაგიკვირდეთ...


საბრძოლო იარაღებიდან დავიწყოთ ხმლები აღწერით .
ხმალი უძველესი საბრძოლო იარაღია - ხმალი შედგება მახვილისგან და სახელურისგან, მახვილის სიგრძით განისაზღვრება ხმალია იარაღი თუ ხანჯალი, ხოლო სახელურით და მისი მოხატულობით დგინდება ამ ხმლის დამზადების ადგილი და ეპოქა. პირველი ხმალი მზადდება 2000 წელს ჩვ. წ.ა-ღმდე და იგი ბრინჯაოსი იყო, ხოლო პირველი რკინის ხმლები ჩნდება 1300 წელს - ტროას ომის დაწყებამდე.
პირველი ბრინჯაოს ხმლები ჰქონდათ ეგვიპტელებს - და მას ხოპეში, კჰოპეში ერქვა - რაც სიტყვასიტყვით ნიშნავს საქონლის წინა ფეხს - თავისი მოხაზულობის გამო. წააგავს იატაგანს. იგი შედგებოდა სახელურისგან და ნალის მსგავსი მახვილისაგან. ხშირად იყო ორპირი ალესილი, სახელური და მრგვალი. სახელური სიგრძე აღწევდა 50 სმ.



ხოპეში იყო საუკეთესო - ელიტარული მებრძოლების იარაღი და იგი ძალზე საშიში იყო. მისი სიგრძე საშუალებას იძლეოდა ეხმარათ იგი ეტლიდან ბრძოლის დროს.




http://www.bronze-age-craft.com/swords_for_sale.htm
* * *
აკინაკი - (греч. akinakes) იყო მოკლე ხმალი, (40—60 სმ), რომელიც ძირითადად ჰქონდათ სპარსელებს და სკვითებს პირველი ათასწლეულის მეორე ნახევრიდან.
მას ჰქონდა დამახასიათებელი მომრგვალებული სახელური ბრტყელი მახვილი










ეს აკინაკი სკვითურია და მისი სიგრძე 44,5 სმ -ია.

ბერძნები ბრძოლაში იყენებდნენ კსიფოსებს - ეს იყო სწორი ხმალი- 75 სმ-სიგრძის, გოპლიტები მე-6 საუკუნიდან იყენებდნენ კოპისებს - ოდნავ მოხრილ ხმლებს, 50-70 სმ სიგრძის, სპარტელებს კიდევ უფრო მოკლე ხმლები ჰქონდათ, თუმცა ბერძნები ხმლებზე უფრო მეტად შუბებს იყენებდნენ. 4 საუკუნეში ათენელმა სტრატეგმა იფიკრატმა ჩაატარა სამხედრო რეფორმა და ორჯერ გაზარდა მეომრების ხმლების სიგრძე. ალექსანდრე მაკედონელის მეომრები ხმარობდნენ ასევე მოკლე ხმლებს.
რომაელებს ჰქონდათ ე.წ. გლადიუსები, რომელიც დაახლოებიტ 1 კგ იწონიდა. და 66 სმ სიგრძის იყო. კელტები იყენებდნენ 1 მეტრის სიგრძის ხმლებს.

ეს რომაული გლადიუსის რეკონსტრუქციაა



კოპისი - (греч. κόπτω, лат. kopis) — ეს არის მოხრილი ხმალი ცალმხრივი ალესილი პირით - რომელსაც ძველი ბერძნები იყენებდნენ. თუმცა მოხრილ ხმლებს ბერძნებამდე მრავალი ხალხი იყენებდა - პირველი ასეთი მოხრილი ხმალი იყო ეგვიპტური ხოპეში - რომელიც ჩვენ უკვე აღვწერეთ - хопеш (англ. khopesh), - რომელიც ალბათ ნალისგან წარმოიშვა. კოპისი ბერძნულად ნიშნავს - ჭრას, ჩეხვას - ევრიპიდემ და პლუტარქემ ეს ტერმინი იხმარეს ხორცის მჭრელი დანის აღსანიშნავად, ხოლო ქსენოფონტე ასე უწოდებდა სპარსელების და ეგვიპტელების ხმლებს. ალექსანდრე მაკედონელის ლაშქრობების აღმწერი კურციუსი ახსენებს მაკედონელებისათვის უცხო ხმლებს - კოპიდებს, რომლითაც კვეთავდნენ სპილოს ხორთუმებს - «Слегка изогнутые мечи, похожие на серпы, назывались копидами, ими рубили хоботы слонов.»

არის კიდევ ერთი ასეთი მოხრილი ხმალი, რომელსაც მაჰაირა ეწოდება, махайра (греч. μάχαιρα, makhaira, machaera), რასაც ბერძნულად დანა ეწოდება. ამ ტერმინს იყენებდნენ ბერძნები უფრო ფართოდ - მათ შორის როგორც დანა, ხანჯალი. ქსენოფონტე ახსენებს კოპისს და მაჰაირას ერთი და იგივე ხმლის აღსანიშნავად - საუბარია მოხრილ - ცალმხრივ ალესილ ხმალზე - თუმცა მაჰაირას ქვეშ ალბათ მაინც გულისხმობდა დაჩნას, რომელიც ჩხვლეტის გარდა გამოიყენებოდა ასევე ჭრითი დანიშნულებისათვისაც ანუ იყო ალესილი. ამგვარად მაჰაირა უფრო ფართო გაგებით გამოიყენებოდა, ვიდრე კოპისი. მე-10 საუკუნის ბიზანტიურ ნაწერებში მაჰაირას უძახიან უბრალოდ ხმალს, იგი თავის მხრივ პოლიბიუსის ნაწერებს ეყრდნობოდა ხოლო პოლიბიუსი კელტ-იბერების და რომაელების ორმხრივ ალესილ ხმლებს მაჰაირას ეძახდა, ხოლო უფრო ადრეულ ნაწერებში ბერძნები ასეთ ხმლებს ქსიპოსებს უწოდებდნენ.
კოპისი როგორც ხმალი ეტყობა ბერძნებმა გადაიღეს სპარსელებისგან 6 საუკუნეში ჩვ.წ.აღმდე. ჰეროდოტე ახსენებს ასეთ იარაღს სპარსულ კავალერიის აღჭურვილობაში, (5 საუკ ჩვ/წ/ა-ღმდე). კოპისის მახვილის სიგრძე არის - 53 სმ-დან 70 სმ-მდე. ზოგჯერ საზურგე ნაწილი სწორია და ამით კოპისი წააგავს მაჩეტეს. საბერძნეთში კოპისებს შეზღუდულად იყენებდნენ, სამაგიეროდ იდი ნაციონალურ იარაღად იქცა (ესპანელ) იბერებში, სადაც იგი შეიტანეს ვაჭრებმა 6-5 საუკუნეებში ჩვ.წ.ა-ღმდე.

რომაელმა მეომრებმა გადაიღეს კოპისები იბერიელებისგან ჰანიბალთან ომის შემდეგ და მას დაარქვეს გლადიოლუსი - “gladius hispanicus” - ანუ ესპანური ხმალი. ესპანურმა ხმალმა უკვე XIX საუკუნეში მიიღო სახელი ფალკატა - фалката (falcata) - ასეთი უვნაური სახელი მას დაერქვა ერთ-ერთი მთარგმნლის გამო, რომელმაც ლათინურიდან არასწორედ თარგმნა სიტყვა falcatus, რაც ლათინურად ნიშნავს ნალივით მოხრილს. ესპანელი მჭედლები აწრთობდნენ სუკეთესო ფალკატებს. 2 საუკუნის იბერიელი მჭედლები ხმლის ხარისხს ამოწმებდნენ ასე - ხმალს იდებდნენ ტავზე და ბოლოებს ისე ხრიდნენ, რომ ეხებოდა მხრებს - ხელის უცებ გაშვებით ხმალი სწორდებოდა თავდაპირველი ფორმამდე.
5-4 საუკუნის ფალკატები წააგავს ბერძნულ კოპისებს - სახელურზე გამოსახავდნენ ცხოველის ან ფრინველის თავს. ფალკატას სიგრძე 60 სმ იყო. ესპანელები ატარებდნენ მას ზურგზე, ზოგჯერ ქამართან.
ფალკატების ფორმა ისე იყო გაკეთებული, რომ დარტყმისას უდიდესი ძალა წვერზე მოდიოდა. რომაელების თქმით, ვერანაირი მუზარადი ვერ უძლებდა ფალკატას დარტყმას. 3 საუკუნეში რომაული არმია იყო შეიარაღებულ იასეთი ესპანური ხმლებით - ლივიუსის აღწერით ამ ხმლებით რომაელებმა სასტიკად დაამარცხეს მაკედონელები.
«Филипп [македонский царь Филипп V] обратил особое внимание на похороны людей, павших в стычке кавалерии, и приказал их тела принести в лагерь... Зрелище похорон должно было пробудить в солдатах боевой пыл и готовность не щадить своей жизни, а вместо того преисполнило их страха и уныния. До сего времени приходилось им видеть лишь раны от дротиков или стрел, изредка — от пик, да и воевать привыкли они только с греками и иллирийцами; теперь, увидев тела, изуродованные испанскими мечами, руки, отсеченные одним ударом вместе с плечом, отрубленные головы, вывалившиеся наружу кишки и многое другое, столь же страшное и отвратительное, воины Филиппа ужаснулись тому, с какими людьми и против какого оружия придется им иметь дело.»


Фалката из музея в Мадриде(IV в. до н. э.)



Фалката с остатками ножен из музея в Мадриде(III в. до н. э.)

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Dec 12 2007, 05:59 PM

საქართველოში ძვლისგან დამზადებული საბრძოლო დანიშნულების იარაღებიდან ყველაზე უფრო გავრცელებული იყო ისრისპირები. ისრისპირების სხვადასხვა ფორმები და ტიპები შეესაბამებოდა განსაზღვრულ დანიშნულებასა და მოთხოვნილებას.

ძვლის ისრისპირები გვხდება შუაბრინჯაოს ხანიდან მოყოლებული ფეოდალური ხანის ჩათვლით. ისინი განსაკუთრებით დიდი რაოდენობითაა შუაბრინჯაოს ხანაში. შემდეგ მათი რაოდენობა კლებულობს და ანტიკურ და ფეოდალურ ხანებში მცირე რაოდენობით გვხდება.

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Dec 12 2007, 06:54 PM

ისრისპირებზე ძალიან ბევრის მოყოლა შეიძლება -


1—2 — каменные наконечники стрел эпохи неолита;
3 — бронзовый наконечник скифской стрелы;
4 — железный наконечник сарматской стрелы;
5 — железный наконечник кыргызской стрелы;
6—11 — железные наконечники русских стрел.


შევეცდები კიდევ მოვიპოვო ილუსტრაციები..


ეს ნაპოვნია ძველ კლხეთში
http://www.kolhida.ru/index.php3?path=_archeology&source=voronov_voorujenie
აფსუების საიტია

პოსტის ავტორი: ketino თარიღი: Dec 12 2007, 07:42 PM

ნუთუ დავითფერულზე ინფო არავის აქვს?

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Dec 12 2007, 10:07 PM

დავითფერული, სწორი, პირბასრი, დრეკადი, სამღარიანი ხმალი. ამზადებდნენ საუკეთესო ფოლადისაგან. ფერად "ლიბრი" (მოლურჯო) იყო. გორდასთან ერთად ერთ-ერთი საუკეთესო, "ძვალთა და რკინათა მკვეთელ და თვით უვნებელ" ხმლად ითვლებოდა მთელს საქართველოში და ძვირად ფასობდა.

გორდა, მოკლე, უვადო, მოხრილი და დრეკადი ხმალი, რომელსაც შუაში ერთი ფართო, ხოლო ყუისკენ დამატებით ორი ვიწრო ღარი გასდევს. აქვს თავისებური დაღა - ხმლის ყუაზე გამოყვანილი ტალღოვანი რკალები ან ხმლის პირზე ორი მოპირდაპირე, დაკბილული პატარა ნახევარრკალი. რკალის ბოლოები სამმარცვლოვანი ნიშნებით აქვს დაწინწკლული (გადმოცემის თანახმად, ბრძოლებში მონაწილეობის ან მოკლული მტრის რაოდენობის აღსანიშნავად). ასეთი დამღა დამახასიათებელია აღმოსავლური. კავკასიური თუ ევროპული წარმომავლობის ხმლის პირებისათვის. გვიანდელ ფეოდალურ საქართველოში გორდა ფართოდ იყო გავრცელებული და, საბას სიტყვით, "ამას ქართველი ჰყვარობენ". აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთში შემოინახა, როგორც ადგილობრივი, ისე XVI-XVII საუკუნეების ცნობილ იტალიელ ოსტატთა ნახევალი გორდა ხმლები, რომლებიც გენუელ ვაჭრებს შემოჰქონდათ საქართველოში. საქართველოში დამზადებულ ხმლის პირებს სადამღო რკალები ყუაზე მიჯრით ჰქონდა გამოყვანილი.


ლიტერატურა
ჯავახიშვილი ივ., მასალები ქართველი ერის მატერიალური კულტურის ისტორიისათვის, ტ. 3-4, თბ., 1962;
ჩოლოყაშვილი კ., ქსე, ტ. 3, გვ. 224, თბ., 1978
მოძიებულია "http://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%90"-დან

პოსტის ავტორი: ქავთარაძე თარიღი: Dec 12 2007, 10:09 PM

tamara
მე მქონდა რაღაც წიგნი სქელი წიგნი იყო ქართული საბრძოლო ხელოვნების სადაც იყო ბევრნაირი საბრძოლო იარაღი, მაგრამ ბეჭდური ვარეანტია და თუ ვინმეს აქვს შესაძლებლობა მითხრას და მოვუძებნი დასასკანირებლად

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Dec 12 2007, 10:12 PM

აი კიდევ აქაა საინტერესო ცნობები

http://forum.ge/?f=83&showtopic=33765092

ციტატა(ქავთარაძე @ Dec 12 2007, 10:09 PM)

tamara
მე მქონდა რაღაც წიგნი სქელი წიგნი იყო ქართული საბრძოლო ხელოვნების სადაც იყო ბევრნაირი საბრძოლო იარაღი, მაგრამ ბეჭდური ვარეანტია და თუ ვინმეს აქვს შესაძლებლობა მითხრას და მოვუძებნი დასასკანირებლად

პოსტის ავტორი: ქავთარაძე თარიღი: Dec 12 2007, 10:12 PM

tamara
კი კაი რამეა...

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Dec 12 2007, 10:16 PM

სკანერი თუ საჭიროა - გვაქვს სამსახურში...
ის წიგნი აღარ გაქვს?
ავტორი თუ გახსოვს?

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Dec 12 2007, 10:34 PM

ლითონის დამუშავება საქართველოში

არქეოლოგიური მასალებით დასტურდება, რომ საქართველოში სპილენძის ცივი ჭედვა ხდებოდა ძვ.წ მე–3 ათასწლეულის დასაწყისიდან, ხოლო მე–2 ათასწლეულის შუა ხანებში კი შეიძლება ითქვას, არსებობდა საკმაოდ განვითარებული მეტალურგია. ასევე არქეოლოგიურ მასალებზე დაყრდნობით თვალსაჩინო ხდება, რომ ქართველურ ტომებს ამ საქმიანობის განვითარების საკუთარი ბაზა გააჩნდათ.

წერილობითი წყაროების თანახმად, ელინისტურ ხანაში და მის წინა პერიოდშიაც ქართველთა ერთ–ერთი წინაპარნი – ხალიბები რკინის მადნის ექსპორტს ახდენდნენ, ეს მადანი კი იმდენად დაფასებული იყო, რომ საგანებო იარაღის დასამზადებლად იყენებდენენ.

ასურული წარწერებით დასტურდება , რომ მუსკები ძვ.წ. XI საუკუნეში ძირითადად მევენახეობითა და ლითონ დამუშავებით იყვნენ ცნობილი. კიდევ უფრო დაწინაურებული ჩანს მეტალურგიაში თაბალთა ტომი. სწორედ მათი ვერცხლის მაღაროები დაიპყრო ძვ.წ. 837 წელს სალმანსარ II-მ.
ბიბლიაში მოხსენიებული თუბალ კაინიც (კაინი სემიტურად მჭედელს ნიშნავს) "იყო კვერით ხურო, მჭედელი რვალისა და რკინისა" . აქ სხვათა შორის, კარგად ჩანს, რომ მეტაფორად დამკვიდრებული "რვალური სიმტკიცე" რკინის კულტურამდელი ცნებაა, რადგან "რვალად" სპილენძი და ზოგჯერ კი მისი შენადნობები იწოდებოდა, რომლებიც სიმტკიცით რკინას ვერ ედრებიან.

ბიბლიის თანახმად, ხსენებული ტომები საკმაოდ ვრცელ არეალზე ვაჭრობდნენ თავიანთი ლითონის ნაწარმით. ფსევდოარისტოტელე აღწერს რა ხალიბთა ტექნოლოგიურ პროცესს, დასძენს – "როგორც ამბობენ, მხოლოდ ეს რკინა არ იჟანგებაო". თუ ეს მართალია, თავისთავად საინტერესოა, და თუ არა, მაშინ უნდა ვივარაუდოთ, რომ ხალიბთა მეტალურგიული ცოდნა იმდენად აღმატებული იყო სხვისაზე, რომ მაშინდელი თანამედროვენიც კი ლეგენდებს თხზავდნენ.

ლითონთა სახელები ზოგიერთ ერს დღემდე ქართველურ ტომთა სახელწოდებიდან ნაწარმოები სახით შემორჩა.
– ბერძნები ფოლადს "ხალიუბდიკოს" –ად მოიხსენიებდნენ, რაც ივანე ჯავახიშვილის შენიშვნით, ხალიბურს ნიშნავს.
– თითბერს გერმანულად – MESSINE, ანგლო საქსურად – MASTLING, ნორმანდიულად – MESSING, პოლონურად – MOSIANDZ ჰქვია, რაც, ცხადია, მოსინიკების სახელიდან არის ნაწარმოები.
– ბრონზე, ბრინჯაოს ევროპული სახელწოდება, ნაწარმოებია სპარსული ბირინჯისაგან, რომელიც ქართული ენიდანაა შეთვისებული და სპილენძს, სპირ–ენძს (მეგრულად "ლინჯ") ანუ სპერის, ისპირის მადანს ნიშნავს.

ჩვენი მეცნიერები 50–იანი წლების დასაწყისში წარმოებული გამოკვლევების შედეგად მივიდნენ დასკვნამდე, რომ ძვ.წ. II ათასწლეულის შუა საუკუნეებში ქართველთა წინაპრები ლითონის გაწნევისთვის ჩარხს იყენებდნენ. ანუ ფურცლოვანი ლითონის დამუშავებას მბრუნავშპინდელიან საგანგებო დანადგარზე აწარმოებდნენ. ცნობილი არქეოლოგის ბ. კუფტინის მიერ 1949 წელს წარმოებული გათხრების დროს სამაჩაბლოს ტერიტორიაზე ნაპოვნია ორ მხარეს ნალესი (განსხვავებული გეომეტრიით) ბრინჯაოს საჭრისიც ("თეგი" აქედან სიტყვა "თეგვა" ანუ "ჩეკანკა" ), რომლის სიმაგრე 3–4 ჯერ აღემატება ოქროსა და ვერცხლის სიმაგრეს.

ზემოაღნიშნულიდან შეიძლება დავასკვნათ, რომ სახელოსნო საქმის ამგვარი განვითარება მხოლოდ მასში დასაქმებული ხალხის სხვა საქმიანობისაგან გამონთავისუფლებით, ანუ შრომის პროფესიული დანაწილების შედეგადაა შესაძლებელი, რაც თავის მხრივ საზოგადოებრივი სტრუქტურის შედარებოთ მაღალ განვითარებაზე მიანიშნებს.

http://kakhaberzarnadze.ge/new_page_1.htm

ბულატი

გავრცელებული აზრის თანახმად მისი ისტორია აღმოსავლეთში იღებს სათავეს! მის სამშობლოდ ინდოეთი და ჩინეთის ჩრდილო პროვინციები სახელდება, სადაც გათხრების შედეგად ნაპოვნია კვერის ფორმის, რთული კომპოზიტური თვისებების მქონე, ლითონის სხმულები, საიდანაც შემდგომ ჭედებოდა "ბულატის" მახვილები! ჯერ კიდევ მეფის არმიის რუსმა ოფიცერმა და მოგზაურმა ანოსოვმა, მიაკვლია რა ბულატის მიღების ზოგიერთ წყაროს, ურალში ააშენა "ზლატოუსტი", სადაც იგი შეეცადა აღედგინა საბრძოლო ფოლადის მიღების ეს უძველესი ტექნოლოგია...თვით ანოსოვის მოგონებებიდან ირკვევა, რომ გარკვეული წარმატების მიღწევა მან შეძლო მხოლოდ მას მერე, რაც საქართველოდან წაიყვანა ვინმე მჭედელი ელიზარაშვილი, რომელიც ფლობდა ე.წ. "დამასკოს" ხმლის საიდუმლოს, რომელიც, მან ფშავ ხევსურეთში წინაპრებიდან მიიღო...! ელიზარაშვილის ნაჭედი ხანჯლები და ბებუთები დღემდე ინახება კრემლის არუჟეინაია პალატის მუზეუმში...! არავინ იცის, რატომ დაერქვა დამასკოს ხმალი უძველესი, კავკასიური " ბაწარაულის" ტექნოლოგიით ნაჭედ მახვილებს ....არსებობს აზრი, რომ ეს უძველესი კავკასიური ტექნიკა გატანილ იქნა და შემდგომ დიხვეწილი სახით მოგვევლინა დამასკური ფოლადის სახელით! იქნებ არიელებმა წაიღეს ინდო-ჩინეთში რკინის გამოდნობის და ფოლადის მიღების ტექნიკა კავკასიიდან?! ჰიპოთეზები ბევრია, მაგრამ ფაქტი ერთია - ბულატის მახვილი, რომლის პირის მიკროსტრუქტურული ანალიზის შედეგად ნახეს რომ მას მიკრო-ხერხის ფორმა ჰქონია, სადაც, რბილ და დრეკად რკინაში, მონაცვლეობით ჩალაგებულია ალმასივით ზემაღალი სიმტკიცის ჩანართები...ზუსტად ეს კომპოზიტური თვისება განაპირობებს იმას, რომ ბულატის მახვილი ერთდროულად საათის ზამბარასავით დრეკადია და ერთნაირად ჭრის ბუმბულსაც და რკინასაც ისე რომ არ ბლაგვდება!
"ბულატის გამოდნობის საკითხზე სადოქტორო დისერტაცია აქვს დაცული პროფესორ თავაძეს

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Dec 15 2007, 04:34 PM

ეს კოპისების სურათებია...













ბერძნენი და სპარსელი მეომრები - ხელში კოპისი უჭირავთ

პოსტის ავტორი: neo თარიღი: Dec 15 2007, 06:44 PM

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Dec 17 2007, 10:19 PM

ხანჯალი - არაბულად ხანჯარი -( Кинжал )
- ცივი იარაღია - 50 სმ-მდე სიგრძის , სწორი ან ოდნაც მოხრილი ორმხრივი მახვილით.
უფრო ხშირად ხანჯალი გამოიყენებოდა ახლო ბრძოლისთვის, თუმცა არის ხანჯლების სახეობები, რომლებსაც მანძილზე ისროდნენ ხოლმე.
ხანჯლები უძველესი დროიდან გამოიყენებოდა ნადირობის და ბრძოლის დროს.
ხანჯლის აუცილებლობა ბრძოლაში ადრიდანვე იყო ცნობილი - ის გარკვეულწილად თითოეული მეომრის პირად ნივთად ითვლებოდა. პირველი ხანჯლები ხის, ძვლისგან ან ცხოველთა რქებისგან კეთდებოდა - ხოლო მერე როცა მეტალურგია განვითარდა ამისათვის სპილენძს და ბრინჯაოს იყენებდნენ. უკვე მაკედონელები, ასურელები და ბერძნები ხმარობენ რკინის ხანჯლებს. (დაახლოებით 30 სმ სიგრძის)


а) черен б) головка в) ограничитель
г) клинок д) голомень е) грань или дол ж) остриё



ბერძნულ და მაკედონურ არმიაში ფალანგისტების (მეომრები, რომლებიც ფალანგას ქმნიდნენ) აღჭურვილობაში შედიოდა შუბი და ფარი - და ეს საკმარისი არ იყო ახლო ბრძოლებისათვის. მეორეს მხრივ ბერძნული პელტასტები, რომლებიც იბრძოდნენ გაშლილ ბრძოლებში საჭიროებდნენ შუბივით მჩხვლეტავ დამატებით იარაღს, - ამიტომ თან დაჰქონდათ 50 სმ -ის სიგრძის ხანჯალი. ასეთი გრძელი ხანჯლები ჰქონდათ ასევე სპარსელ "უკვდავ" მეომრებს და რომაელ ლეგიონერებს.
ხანჯალი არ გამოდგებოდა ჭრითი დარტყმებისათვის - очень мало подходили для рубящего удар- მაგრამ როცა ბრძოლები მჭიდრო და ძალზე ახლო მიმდინარეობდა ხოლმე, ხანჯალი აქ შეუცვლელი იყო, რადგან სიმჭიდროვეში ხმლის მოქნევა ძალზე ძნელია და შესაძლოა მარტო წინ მიმართული ჩხვლეტითი დარტყმების მიყენება.
ამისათვის კი ხმალი ვერ გამოდგებოდა.
ხანჯლები ჰქონდათ სხვა ხალხებსაც - მაგალითად საქსების "სკრამასაქსი" ანუ მოკლედ "საქსი" იყო 0,6-0,7 კგ და 45 სმ -ის ხანჯალი.
შუა საუკუნეებში ხანჯლები თვითდაცვის იარაღად იქცა.
ვერ გამოიყენებდი მას კავალერიაში.
მე-14-16 საუკუნეებში ხანჯლებს კორდები ან ლანდსკნეხტული ხმლები ეწოდა.
კავკასიელები ხანჯალს მუდმივად თან ატარებდნენ და ტრადიციულ იარაღად იქცა.
აზიაში კი ხანჯალი ბრძოლებში პრაქტიკულად არ გამოიყენებოდა, მაგრამ სწორედ აზიაში კეთდებოდა ამ იარაღის უამრავი ნაირსახეობა.
აზიაში იგი გამოიყენებოად როგორც მოქალაქეს ( და არა მეომრის) იარაღი.
არსებობს ცნობები ე/წ/ ფლორენციული ხანჯლების შესახებ - რომლის შიგნით გაკეთებული იყო ღრუ - სახელურიდან დაშნის მიმართულებით -
და ამ ღრუში ასხამდნენ შხამს. ამ ხანჯლებს შხამიანი ხანჯლები ეწოდებოდა. თუმცა ეს უფრო ფანტაზიის სფეროს განეკუთვნებოად ვიდრე სინამდვილეს, რადგან შხამის ასეთი გზით მოხვედრა მტრის სხეულში არც ისე უსაფრთხო იყო თავად ხანჯლის პატრონისთვისაც.





ბებუთი
- თურქული სიტყვაა- Бе́бут (тюрк.) —
არის კავკასიური ხნჯლების ერთ ერთი სახეობა. სავარაუდოდ იგი ირანული წარმოშობისაა - ხანჯლისგან განსხვავებით - მისი დაშნა ორმხრივ ალესილია - მოხრილია - სიგრძე 50 სმ-მდეა.


1907 წელს ბებუთი შედიოდა რუსული არმიის აღჭურვილობის შემადგენლობაში

ეს 1907 წლის არმიული ბებუთის ნიმუშია



კაზაკების ბებუთი

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Dec 17 2007, 11:30 PM

ახლა კიდევ ერთი საინტერესო იარაღი -

კუკრი, (კჰუკრი, კუკური )




კუკრი ლეგენდარული იარაღია...
ეს ნეპალური ხანჯალია, რომელსაც რჩეული დანაყოფი - გურკჰები ატარებენ.
გურკჰები ერთგვარი სპაცნაზია, რომელთა შესახებ ლეგენდები დადიოდა. ისინი უძველესი დროიდან ფლობენ საბრძოლო ხელოვნებას, რომელსაც კუკრი შეარქვეს - ეს არის მთელი რიგი ილეთები, რომელშიც მთავარი როლი ნეპალულ ხანჯალს - კუკრის ეკუთვნის...
ინგლისელებმა კუკრის ძალა პირველად მაშინ შეიგრძნეს, როცა ნეპალის დაპყრობა გადაწყვიტეს, თუმცა კი უშედეგოდ.
ბოლოს იმით დამთვრდა, რომ ბრიტანელებმა გურკჰები თავის არმიაში მოიწვიეს...
ანუ -
ახლა უკვე გურკჰები ნეპალელი კომანდოსები არიან, რომლებიც 19 საუკუნიდან ბრიტანეთის რეგულარულ არმიაში ირიცხებიან - და მონაწილეობდნენ ბრიტანთის მიერ წარმოებულ ყველა ომში


გურკჰები მეორე მსოფლიო ომშიც გამოირჩეოდნენ მამაცობით და სწორედ მათი დამსახურებაა რომ მეორე მსოფლიო ომში ინდლისელებმა ბირმაში და ტუნისში გაიმარჯვეს 1943 წელს. გურკჰებს იმდენად დიდი რეპუტაცია აქვთ, რომ 1982 წელს ინგლის-არგენტინის კონფლიქტის დროს ფოლკლენდის კუნძულებზე, როცა მოწინააღმდეგემ გაიგო, რომ ბრიტანეთმა გურკჰები ჩამოიყვანაო - მხოლოდ ეს ცნობა აღმოჩნდა საკმარისი, რომ მებრძოლეები ჯგუფ ჯგუფად ბარდებოდნენ ტყვედ ინგლისელებს.
სავარაუდოდ გურკჰებს ასეთი სახელი ამ იარაღის გამო დაექვათ.
გურკჰების ხასიათი მეტად სანტერესოა,
ისინი გამოირჩევიან ამაყობით და ძლიერ თავშეკავებული ხასიათით.
მათი გამოყვანა მწყობრიდან და გაბრაზება მეტად ძნელია, ისინი არასოდეს ამოიღებენ კუკრის უმიზნოდ, და თუ ამოიღეს - ვაი იმისი ბრალი, ვისაც გაუქანებენ. ერთი დარტყმით გურკჰი დათვს კლავს.
გარდა ამისა გურკჰები კამიკაძეებივით არიან - ან იმარჯვებენ ან კვდებიან. სხვა გზა მათთვის არ არსებობს.
ისინი გამოირჩევიან დიდი გამძლეობით და ისეთი ტკივილის ატანა შეუძლია, რომელიც სხვა ნებისმიერს შოკში ჩააგდებდა.
და რაც საინტერესოა - გურკჰები - ერთი შეხედვით არიან დაბლები - გამხდრები - პატარა ბიჭებს მოგაგონებენ...



კუკრის დაშნას აქვს დამახასიათებელი და უნიკალური ფორმა - მას "შევარდენის ფრთებს" უწოდებენ - «крыла сокол - რომელსაც აქვს ნაჭდევი შიდა მხრიდან. მისი ასეთი ფრომა დარტყმის ძალას ისე ანაწილებს, რომ ამ წონის სხვა იარაღთან შედარებით დარტყმის ძალა 17-ჯერ იზრდება. ანუ ხანჯლის მახვილი უფრო მძიმეს სახელურზე - ეს კი სიმძიმის ცენტრს ანაწილებს მახვილისაკენ და დარტყმისას მთელი ძალა სიმძიმის გამო მახვილისკენ მიდის.
მეორე საიდუმლო - ეს რა თქმა უნდა თავად მახვილის მასალაა.
ცნობილია, რომ კუკრი ერთი დარტყმით ჭრის 20 დიამეტრის ხეს და იშვიათად ბლაგვდება.
ითვლება, რომ კუკრი წარმოიშვა ბერძნული კოპისიდან და ის მოხვდა ნეპალში ალექსანდრე მაკედონელის ლაშქრობის შედეგად. 4 საუკუნეში ჩვ. წ-ა-ღმდე. შემდგომ ის სიგრძეში დაპატარავდა და ხმლიდან ხანჯლად გადაიქცა. არსებობს მისი წარმოშობის მეორე ვერსიაც - ფიქრობენ, რომ ის აფრიკიდან საბერძნეთში მოხვდა 6 საუკუნეში ჩვ/წ/-აღმდე, იქიდან კი გავრცელდა ბალკანეთში და შუა აზიაში.
ყველაზე ძველი კუკრი ინახება ნეპალის ნაციონალურ მუზეუმში და თარიღდება 14-15 საუკუნით.
http://emigration.russie.ru/news/9/7352_1.html
http://russwords.narod.ru/RUS/kxukri.html

თავისი აგებულების წყალობით კჰუკრი შეიძლება უამრავი მიზნისთვის გამოვიყენოთ - იგი ძალზე პრაქტიკულია.


კჰუკრი იაპონურ კატანას ჰგავს - იგი ფართოდ გამოიყენებოდა მეორემსოფლიო ომშიც და სამხედროების შეიარაღებაში შედიოდა

იგი დღესაც რჩება სამხედროების შეიარაღებაში.


Длина кукри (мм): 323.9
Длина клинка (мм): 203.2
Длинна рукояти (мм):120.7
Толщина обуха (мм): 6.4
Сталь клинка: Carbon Steel, зонная закалка.
Материал рукояти: латунь, Рог.
Материал ножен: Кожа


არსებობს კჰუკრის რამდენიმე სახეობა - ანგ-კოლა, ჩიტლანგი, პანავალი, სირუპატი და სხვ. ნეპალში არსებობდა ცალკე მჭედლები - კამი, რომლების ამ იარაღს ა,ზადებდნენ და მისი დამზადების საიდუმლოს თაობებს გადასცემდნენ.
კჰურკი დაახლოებით 40 სმ სიგრძისაა, თავად დაშნა 30 სმ-ია. სისქე 1 სმ, მასა 750 გრამია, და სიმძიმის ცენტრი გადანაცვლებულია წინ რაც საშუალებას აძლევს, რომ დარტყმისთვის დიდი ძალა არაა საჭირო.


უკან გურკჰების ემბლემაა...

პოსტის ავტორი: xornabujeli თარიღი: Dec 18 2007, 03:36 AM

ციტატა(tamara @ Dec 12 2007, 09:34 PM)

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Dec 18 2007, 04:18 AM

იარაღის დამზადების და რკინის საიდუმლოს ოდითგანვე იცნობდნენე ჩვენი წინაპრები - მთელი მსოფლიოს იარაღი აქედან - ანატოლიიდან განვითარდა.
თუნდაც ის კუკრი -დააკვირდით - იმეორებ ფლკატას ზორმებს - ბალკატა (ფალკატა) კი ითვლებოდა იბერიულ ხმალად - ანუ იგულისხმებოდა ესპანეთის იბერია,
თუმცა კი ცნობილი ესკალიბუსი - იგივე - ესხალიბუს- ხალიბუსი იყო -
ანუ ხალიბების ხმალი.
ესპანელი და კავკასიელი იბერიის საერთო წარმოშობა კი ნამდვილად არ არის მითი...


ის რომ ხმალი კარგი გამოსულიყო და ძლიერი იარაღი ყოფილიყო - გარდა ფოლადის კარგი გამოწრთობისა- დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა ხმლის ფორმასაც -
ბალკატა და კუკრი უნიკალურია -
მათ სიმძმის ცენტრი ისეთნაირადაა აქვთ განაწილებული, რომ დარტყმის ძალას აორმაგებს...
იმიტომ იყო ესპანური (ხალიბების) ხმლები საუკეთესო....

პოსტის ავტორი: staywhite თარიღი: Dec 18 2007, 09:26 AM

აქ მხოლოდ ძველ საბრძოლო იარაღებზეა საუბარი თუ ახლებიც ანუ ახლაც რომ გამოიყენება ისინიც შეიძლება? თუ კი,მაშინ ავტვირტავ ჩემს კოლექციას


ეს არის მე-16 საუკუნის გერმანული ხმალი, მთლიანად სიგრძეა დაახლოებით 46 სმ:

პოსტის ავტორი: კოლხი თარიღი: Dec 24 2007, 08:43 PM

დიდი მადლობა ასეთი საინტერესო თემის გახსნისთვის, ეს სურათები, ახლა რასაც ვაქვეყნებ, არის ერთი ქართული საიტიდან გადმოწერილი, აქედან http://bichinaguri.mylivepage.ru/image/996/13652_prang-4.jpg

[spoiler]





[/spoiler]

პოსტის ავტორი: Lenus თარიღი: Dec 26 2007, 09:35 AM

კოლხი

ეს ქართული ხმალი და ფარი ახალი გაკეთებულია თუ ძველებური?

პოსტის ავტორი: cibira თარიღი: Dec 31 2007, 01:36 PM

მართლა ძააან მაგრებია

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Jan 29 2008, 03:46 PM

ქართულზე რა მოგახსენოთ და უცხოურ საბრძოლო იარაღებზე შევეცდები რაღაცეები მოვძებნო

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Jan 29 2008, 03:56 PM

ასატვირთ საიტს ვიპოვი და ნელ ნელა დავდებ

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Jan 29 2008, 04:53 PM

ამ იარაღს "კატანა" ჰქვია, გამოიყენება სხვადასხვა საბრძოლო ხელოვნებაში, ძირითადად კი აიკიდოსა და ჯიუ-ჯიცუ-ში

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Jan 29 2008, 05:23 PM

ტეკოკაგი



ეს ყველასთვის ცნობილი ნუნჩაკებია

ეს არის კუსარი გამა რომელსაც ნინძები (ანუ იგივე "კილერები") იყენებდნენ ძირითადად


ეს მეტეორად წოდებული საბრძოლო იარაღია


ეს კი პატარა დაშნა, თავისი ქარქაშით



სურიკენზი (ანუ ვარსკვლავი)

მჭრელ პირიანი მარაო

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Jan 30 2008, 12:25 PM

ციტატა(თემო @ Jan 29 2008, 05:23 PM)

მჭრელ პირიანი მარაო

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Jan 31 2008, 06:58 PM

ციტატა(marine @ Jan 30 2008, 10:25 AM)

არ ვიცოთ თუ მარაოც შეიძლებოდა საბრძოლო იარაღი ყოფილიყო.

თემო, დიდი მადლობა საინტერესო პოსტებისთვის

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Feb 1 2008, 12:14 PM

ციტატა(თემო @ Jan 31 2008, 06:58 PM)

მოგვიანებით კიდევ დავდებ სხვადასხვა საბრძოლო იარაღებს, დრო არ მაქვს თორემ ინფორმაციასაც მოგაწვდი

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 1 2008, 03:20 PM

ეს არის საბრძოლო იარაღი "სეკირა", რომელსაც თავისი ფიზიკური ფორმის გამო მრავალმხრივი დრტყმის და მოწინააღმდეგის საზიანების საშუალებას იძლევა


ეს კი "ოქროს სეკირას" სახელწოდებითაა ცნობილი


არის კატეგორიებად დაყოფილი საბრძოლო იარაღები, აი მაგალითად, დრეკადი იარაღები, რომლებიც თავის თავში მოიცავს სხვადასხვა ცნობილ თუ უცნობ იარაღებს


ეს კიდვ "ცხრა რგოლიანი ხმლის" სახელით არის ცნობილი


შუბი


ეს კი არის სპეციალური მოწყობილობა სამაგრი ფეხის, რომლის დამაგრების სემთხვევაში თავისუფლად გადაადგილდებიან ქვიან ზედაპირზე, კედელზე,

ხოლო ეს კი ანალოგიური დანიშნულების არის ოღონდ ხელთათმანი, იწოდება როგორც "ვეფხის ხელთათმანი", ძირითადად ყინულზე საცოცად

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Feb 5 2008, 01:55 PM

იაპონური ხმლები
როცა სამურაების ხმლებზე ვსაუბრობთ, საინტერესოა ხმლების დამზადების ტექნოლოგია ძველ იაპონიაში -
არსებობს ხმლების დამზადების ტექნოლოგიების ეპოქების კლასიფიკაცია -
16 საუკუნემდე უწოდებდნენ კოტოს ეპოქას, მე-17 საუკუნემდე ეწოდებოდა სინტოს ეპოქა, 1781-1876 წწ -ს - სინსიტოს ეპოქა, და თანამედროვე ხმლების დამზადების ტექნოლოგიას ეწოდება გენდაიტოს ეპოქა. არსებობდა მოსაზრება, რომ ძველი ხმლების ტექნოლოგიები ბევრად უკეთესი იყო - ყურადღება ექცეოდა მეტალის ტექსტურას და ფერს (ძიტეცუ). კოტოს ხმლებს დაშნა მუქი ნაცრისფერი აქვს, სინტო და სინსიტოს კი ნათელი და ღია ფერის. კოტოს საუკეთესო ხმლებს (კამაკურას პერიოდის ხმლები) - დაშნას ზედაპირი ხავერდოვანია.
შეადარეს ძველი და ახალი ხმლები - ჩაატარეს ხმლების გამოცდა ბამბუკის შეკვრაზე დარტყმებით- თუ რომელი იყო უკეთესი, აღმოჩნდა, რომ კოტოს ხმლები იბლაგვებოდა, სინტოს ზედაპირი იქერჩლებოდა ხოლო სინსიტო და გენდაიტო არ ზიანდებოდნენ. ანუ ახალი ხმლები ხარისხით სჯობდნენ ძველებს.
იაპონიაში ძირითადად იყო ცნობილი 5 პროვინცია სადაც ხმლები იწრთობოდა.
საუკეთესო იყო ბიძენის პროვინცია დედაქალაქი - ოსაფუნე.
დღეს დამზადებულ სამურაის ხმლებს იაპონაში აძლევენ თავის პასპორტს -
Паспорт выдает японское общество сохранения искусства мечей (Nihon Bijutsu Token Hozon Kyokai).

იაპონური ხმლების ტექნოლოგიაში იყო ბევრი საიდუმლო. მაგალითად ხმლის დაშნას გამოდნობისას გამოიყენებოდა ადგილობრივი ქვიშა - სატეცუ.
С древнейших времен японские кузнецы использовали при производстве металла для мечей местные железистые пески «сатецу». После обогащения промывкой в воде, отделяющей пустую породу, сырье обычным порядком пережигалось в сыродутной печи, образуя железную крицу. Затем крицу разрубали на отдельные мелкие куски и снова пережигали в печи. Железные куски науглероживались с поверхности, образуя железно-стальной композит — сырцовую сталь с высоким содержанием углерода.
Эту крицу сырцовой стали, называемую «оросиганэ», расковывали в пластину, закаливали в воде и раскалывали на куски, после чего производили сортировку кусков по качеству, определяя его по виду излома металла.
არსებობდა იაპონური დაშნის გამოდნობის კიდევ ეთი მეთოდი ე.წ. თათარ-ღუმელებში. ეს მეთოდი მანჯურიიდან შემოვიდა იაპონიაში 7 საუკუნეში. ფოლადის დნობა მიმდინარეობდა რამდენიმე დღე. და ღებულობდნენ დიდი მეტალურ მასას ე.წ. "კერა"-ს.
в результате использования «татара-процесса» за одну плавку получили 5 тонн металла нескольких сортов, сплавленных в одну массу, называемую «кера». Примерно половину массы «керы» составляла высокоуглеродистая сталь с содержанием углерода до 1,5 %. Другой сорт под названием «дзуку» был чугуном обычного состава.
შემდეგ ამ მასა ანაწევრებდნენ და მისგან უკვე ადნობდნენ ცალკე ხმლებს. და მეტალის წრთობა ხშირად ხანგრძლივად მიმდინარეობდა.
ეს პროცესი დეტალურადაა აღწერილი აქ - http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B5%...%BA%D0%BE%D0%B2

სამურაის ხმლების ზედაპირზე აღინიშნება სიგრძივი ზოლი - ჰამონი - მაღალი ხარისხის ხმლებზე ამ ზოლს ორნამენტის ფორმა აქვს (დამასკური ფოლადის მსგავსად). მას იაპონელები ჰადას უწოდებენ.(რაც კანს, ტყავს ნიშნავს). არსებობს ოთხი ტიპის ჰადა:
"მასამე-ჰადა", "იტამე-ჰადა", "აია-სუგი-ჰადა"(ტალღოვანი ზოლებია), და "მოკუმე-ჰადა"( რაც იაპონურა დნიშნას მეტალის ხეს).



კატანა
Катана (яп. 刀) - ორხელიანიმოხრილი იაპონური ხმალი 95—120 სმ ის სიგრძის - ორხელიანი ნიშნავს რომ მისი ხელში დაჭერა და გამოყენება ორი ხელითაა შესაძლებელი (დაშნა 68 სმ-ია) - მოკლე ხმალ - ვაკიძასთან ერთად შედიოდა სამურაის აღჭურვილობაში.



Катана, XVI—XVII века


იაპონური ხმლების შესანახ სადგამს კატანაკაკე ეწოდებოდა.
კო-კატანა - ეს იგივე კატანაა, ოღონდ უფრო მოკლე - ასევე სამურაების აღჭურვილობაში შედიოდა. მას იმაგრებდნენ ზურგზე ან ქამარზე. კატანას დაშნას სისქე 5 მმ-ია, თვითონ დაშნა კი ბრიტვასავით მჭრელი იყო. იწონის კატანა 1- 1,5 კგ.
ჰამონი (ზედაპირი) ტალღისებურია.
უძველესი კატანები ირთვებოდა ორნამენტებით და ინახებოდა ოჯახებში, როგორც გვარის რელიქვია. ცნობილია ოსტატი მეი-ს კატანები, რომელზეც ამოტვიფრულია მისი დაღი.



კატანას მჭედლები


კატანას შემადგენელი ნაწილები




კატანას სახელური



კატანას სადგამი



ორხელიანი კატანა

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Feb 5 2008, 02:01 PM

ციტატა(tamara @ Feb 5 2008, 01:55 PM)

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Feb 5 2008, 03:15 PM

წონა იყო 1,5 - კგ, ეს არც ისე მძიმეა -
სახელური კი მასიური ჰქონდა -
ორი ხელით დაჭერა ალბათ უფრო დარტყმისთვის იყო საჭირო.

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Feb 5 2008, 03:17 PM

ციტატა(tamara @ Feb 5 2008, 03:15 PM)

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 5 2008, 05:09 PM

ციტატა(tamara @ Feb 5 2008, 01:15 PM)

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 5 2008, 06:22 PM

თამარ მადლობა, მართლა საინტერსო ინფორმაცია დადე. მაინტერესებს იკვლევ ძველ საბრძოლო იარაღებს თუ ისე მოყვარულის დონეზე ხარ დაინტერესებული ?

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Feb 5 2008, 09:12 PM

მოყვარული ვარ -
ბოლო დროს გამიტაცა ამან..

ვაკიძასი - Вакидзаси (яп. 脇差) —


Вакидзаси периода Эдо, XIX век.


მოკლე იაპონური ტრადიციული ხმალი. იყენებდნენ სამურაები - დაშნას სიგრძე 30-61 სმ, მთლიან ისიგრძე არის - 50-80 სმ.
ოდნავ მოხრილი, ცალმხრივად ალესილი, იგი ფორმით წააგავს კატანას, მაგრამ უფრო მოკლეა. სამურაები მას კატანასთან ერთად ატარებდნენ ზურგზე ან ქამარზე.
სახელური კვადრატული ფორმისაა.
სამურაის აღჭურვილობაში იყო ორი ხმალი - მოკლე (სიოტო) და გრძელი (დაიე)
ვალკიძასი იყო მოკლე ხმალი - კატანა კი გრძელი.
ვაკიძასი გამოიყენებოდა მაშინ, როცა კატანას გამოყენება ძნელი იყო. ადრეულ პერიოდში ვაკიძასის ნაცვლად ატარებდნენ იაპონურ ხანჯალს - ტანტოს. როცა სამურაი შედიოდა შენობაში კატანას ტოვებდა მსახურთან ან დბდა სადგამზე (კატანაკაკეზე), ხოლო ვაკიძასს ყოველთვის თან ატარებდა. ის მისი პირადი იარაღი იყო (ისევე როგორც ხანჯალი აზიაში). სამურაები მას საკუთარი ღირსების დამცველ იარაღს უწოდებდნენ.
ბრძოლაში ძირითადი იარაღი კატანა იყო - ვაკიძასი დამხმარეს წარმოადგენდა.

ვაკიზაშს იყენებდნენ ასევე რიტუალური თვითმკვლელობის დროს. (ამისათვის ხანჯალი კუსუნგობუც გამოიყენებოდა)
ვაკიძასი იხმარებოდა საყოფაცხოვრებოდაც.
კატანას ტარების უფლება ჰქონდათ მხოლოდ სამურაებს, ვაკიძასის ტარება კი შეეძლოთ უბრალო (არადიდგვაროვან) ხალხსაც - ვაჭრებს, ხელოსნებს.




კატანა - ვაკიძასი - ტანტო
სამურაის იარაღი!






* * *
სამურაის აღჭურვილობის კიდევ ერთი იარაღი
- ტანტო.
ტანტო ეს ჩვენებურად იგივე ხანჯალია...



Танто (яп. 短刀)-
ტანტო - ტრადიციული იაპონური დანაა (ხანჯალია) ცალმხრივ (ზოგჯერ ორმხრივ) ალესილი პირით. სიგრძით - 15-30 სმ. ტრადიციულად მიღებულია, რომ კატანა ვაკიძასი და ტანტო ერთი და ოგოვე ხმლებია ოღონდ განსხვავებული სიგრძის. სამივე სამურაის აღჭურვაში შედიოდა.
ტანტო იმით განსხვავდება სხევბისაგან, რომ იგი ჩხვლეტითი და არა მარტო ჭრითი ჭრილობების მისაყენებლადაა გამიზნული. პირველი ტანტო გაჩნდა ჰეიანის ეპოქაში და კამაკურას ეპოქაში მას უკვე ამზადებდნენ უკვე როგორც ხარისხიანი მაღალ დონეზე შესრულებული ცივი იარაღი. ტანტოს ცნობილი ოსტატი იყო იოსიმიცუ.
მურომატი ეპოქაში ტანტოები უკვე ფართოდ გამოიყენებოდა, ხოლო ახალ ეპოქაში (სინტოს ეპოქა) მათი გამოყენება შემცირდა. სინ-სინტოს ეპოქაში მათ ისევ იყენებდნენ, მაგრამ ტანტოების ხარისხი დაბალი იყო.
არსებობდა ტანტოს სახეობა სქელი სამკუთხიანი დაშნით - იოროიდოსი რომელიც უფრო ძლირ ჩხვლეტით ჭრილობებს აყენებს და გამოიყენებოდა ახლო ბრძოლებში..
ტანტოს ძირითადად იყენებდნენ სამურაებო თუმცა მათ ქალებიც ატარებდნენ ისინი უფრო პატარაზომის იყო და კაიკენი ეწოდებოდა. ქალები მათ კიმონოშI მალავდნენ და თავდაცვისთვის იყენებდნენ.
სამურაები მე-16 საუკუნემდე ტანტოს ტატისთან ერთად ატარებდნენ. მერე კი კატანას ვაკიძასთან ერთად.
ტანტო იყო ნინძების საყვარელი იარაღი - ასევე პოპულარულია იგი იაკუძებშიც. ხშირად მას მარაოს ფორმას აძლევდნენ რასაც ხშირად შEცდომაში შეჰყავდა მოწინააღმდეგე


Танто, замаскированное под веер

ტანტო გამოიყენებოდა აიკიდოს, დძუდოს და კარატეს საბრძოლო ხელოვნებაში.


ეს კი თანამდეროვე ტანტოა - რომელსაც აკეთებენ მისი ისტორიული ფორმების გთვალისწინებით.




არსებობს სამურაის ხმლის კიდევ ერთი ნაირსახეობა - ტატი

ტატი

ტატი - ასევე იაპონური ხმალია, რომელიც ცოტა გრძელია კატანასგან.
Тати, тачи (яп. 太刀) — длинный японский меч.

ტატი წააგავს კატანას - ოღონდ უფრო გრძელია (75 სმ-ზე მეტი) და უფრო მოხრილია. სახელური (ცუკა) ასევე უფრო გრძელია კატანას სახელურისაგან. ტატი კატანასგან განსხვავებით არ იყრებოდა ობიში (ქამარში), არამედ ეკიდებოდა ბარძაყთან და ქარქაშის შემოხვეული იყო გარშემო ტყავით. რაც იცავდა პატრონს შემთხვევითი ჭრილობებისგან.
იმის გამო, რომ კატანასთან შედარებით ტატი უფრო გრძელი იყო მან ფართო გამოყენება ჰპოვა - განსაკუთრებით კავალერიაში. კატანას სამურაები ატარებდნენ ძირითადად როგორც სამოქალაქო იარაღს, ხოლო ტატის იყენებდნენ ომში.
კატანას წყვილი მოკლე ხმალი იყო ვაკიძასი, ხოლო ტატის კი ტანტო ან აიკუტი.
მდიდრულად მორთული ტატი გამოიყენებოდა ოფიციალურ მიღებებზე და აღლუმებზე იმპერატორის ან სიოგუნების (იაპონელი დიდგვაროვნების) კარზე. განსაკუთრებით მდიდრულად ირთვებოდა ხმლის ქარქაში - საია.

ტატის ერთ ერთ ვარიანტად ითვლება ვაკიძასის მსგავსი მოკლე ხმალი კოდატი და ოდატი. ყველაზე გრძელი ოდატი არის მე-15 საუკუნეშუ დამზადებული 3,7 სმ სიგრძის. (2,2 სმ დაშნას სიგრძეა).



თემო ვერსად ვნახე ცნობები ტეკოკაგიზე - როგორ იწერება რუსულად?

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 6 2008, 11:23 AM

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 6 2008, 12:40 PM

ს ა მ უ რ ა ი
ისტორია და მათი საბრძოლო იარაღები
Человеческая жизнь изменяется из тысячелетия в тысячелетие, из века в век, изо дня в день. Меняется и форма управления обществом, и способы производства необходимых ему вещей, и коммуникативные средства общения. Единственной же неизменной вещью на протяжении существования человеческого общества остается его психология: моральные нормы, этические принципы в отношениях между людьми.



Для рассмотрения данных отношений как нельзя лучше подходит уникальнейшее сословие по сравнению со всеми другими, существовавшими ранее. Это сословие самураев Японии. Самураи – одни из самых влиятельных и колоритных персонажей истории Японии. Тринадцать столетий прошло с тех пор, как появились первые из них и более ста лет – как последние официально перестали существовать.



Влияние просуществовавшего более тысячи лет и канувшего в историю военного сословия было настолько в Японии прежних лет, что без него невозможно понять историю, традиционную культуру, да и любую грань сегодняшней жизни современной Японии.

Когда слышим слово самурай, мы символизируем его не только с воином-профессионалом, искусно уничтожающим любую цель. Но вспоминаем и о самурайском кодексе чести Бусидо, и о легкости противостояния человека смерти, а в то же время и о передаче своей жизни ей посредством традиционного обряда сэппуку.

Нас до сих пор поражает мастерство владения самураев оружием, а также их способность вести бой голыми руками. В то же время мы понимаем, что военное сословие Японии не было бы таким, как его можно наблюдать сквозь призму пройденных веков без специфики их религии. А конкретно, без учений сект дзэн, синто, без влияния конфуцианских догм. Остается только удивляться преданности самураев своему сюзерену, их возможности отдалиться от всего мира и остаться наедине с собой.




Как и раньше, так и сейчас японское общество чтит средневековых воинов, выражая это в проведении многочисленных праздников, посвященных самурайской истории. Как и прежде, эти праздники, рассчитанные на воспитание молодежи в духе самурайских традиций, ежегодно напоминают о прошлом сословия воинов.

Хотя формально самурайство и было отменено во второй половине 19 века, фактически японское общество сегодня буквально дышит многими принципами военного сословия прежних веков.

Именно поэтому данный аспект и сегодня интересует многих исследователей. Проблема самурайства получила определенное историческое освещение в трудах отечественных историков. Вопросы сюзеренитета и иерархии в японском обществе достаточно полно рассмотрены в монографии Сила-Новицкой Т. Г. "Культ императора в Японии". В ней прослежена история культа императора в Японии с древности до наших дней, рассматриваются догматика и эволюция доктрины монархизма; анализируется культ императора в современной Японии. Книга помогает лучше понять истоки и особенности японского национализма, механизм взаимодействия официальной идеологии и массового сознания.

Особый интерес представляет работа Спеваковского А. Б. "Самураи – военное сословие Японии". Это наиболее полное и точное описание жизни самураев времен образования данного сословия, а также здесь мы можем наблюдать проблемы наследия самураев сегодня. Помимо обычных, общеизвестных фактов Спеваковский рассматривает и подробно объясняет особенности самурайской идеологии, обрядовую специфику, систему военной подготовки.

Определенное внимание привлекает книга под редакцией Жукова Е. М. "Японский милитаризм". Тут мы имеем возможность проследить путь самураев на протяжении тысячелетия. Достаточно монументально, а в тоже время ярко рассмотрено положение самурайства в период феодальной раздробленности.

История формирования идеологии самураев весьма подробно нашла свое отражение в монографии Мещерякова А. Н. "Древняя Япония: буддизм и синтоизм: проблема синкретизма". Здесь рассказывается о национальной японской религии, а также о пути проникновения буддизма на религиозную почву страны Восходящего солнца. Приводятся как проблемы соприкосновения двух религий, так и пути их решений, которые были найдены.

Целью же данной работы является максимально полное и точное рассмотрение проблемы самурайства. Для достижения ее необходимо осветить следующие вопросы: начальные этапы становления самурайства, самурайство в период междоусобных феодальных войн, кодекс самурайской чести Бусидо, харакири, религиозные воззрения самураев. Так же необходимо понять проблему самурайского наследия в Японии наших дней.


Глава 1.
Начальные этапы становления самурайства (7-12 вв.)



Слово "самурай" ("сабурай"), образованное от глагола старояпонского языка "сабурахи", имеет в японском словаре древнего языка следующее толкование: "служить великому человеку, человеку высшего сословия", "служить хозяину, защищать хозяина". Самураем называли в Японии слугу знатного лица, слугу феодала, служащего его интересам, охраняющего его поместье, имущество и его самого.

Начало становления сословия самураев - мелкопоместного военно-служилого дворянства Японии – можно отнести к относительно позднему времени – 7-12 вв. В 645г. после победы в борьбе за власть двух домов родоплеменной знати (Сумэраги и Накотоми), на престол был возведен представитель победившей коалиции – 36 император Японии Котоку. Приход к власти Котоку получил в Японской истории название "переворот Тайка". Данный переворот способствовал развитию японского раннефеодального монархического государства, установлению феодального способа производства. В результате реформ вся земля переставала быть собственностью сельской общины, она объявлялась императорской собственностью и отдавалась крестьянам во временное пользование. Надельное крестьянство превратилось в сословие феодального общества, которое стали называть "рёмин".

Наряду с наделами крестьян существовали наделы господствующего класса, однако они существенно отличались от крестьянских земель размерами, зависевшими от титула или должности владельца.

Собственники наделов стремились к полному переходу земель в частное пользование. Жестокая эксплуатация, тяжелое налоговое обложение, многочисленные повинности и стремление крупных землевладельцев захватить крестьянские участки для расширения своих поместий вызывали у крестьянства недовольство, часто переходившее в открытое сопротивление. Одной из форм протеста крестьян были побеги из своих земель. Беглых стали называть "ронин". Многие из них группировались в разбойничьи шайки, которые с одной стороны занимались грабежом, с другой – шли на службу в частные владения, становились служилыми людьми при крупных буддийских храмах.

Тяга ронинов в сёэн, с одной стороны, и нужда владельцев поместий в ронинах, используемых ими в качестве военной силы для подавления крестьянских восстаний, борьбы с отрядами беглых крестьян и соседними феодалами, стремившихся забрать себе лучшие земли, - с другой, привели к созданию нового сословия раннефеодального общества, оторванного от экономики, - сословия самураев или воинов (буси).

С 10 века в Японии все сильнее развиваются центробежные тенденции, сепаратизм отдельных провинций, политическая раздробленность, порожденные усилением феодалов на периферии. По мере роста и усиления крупных феодальных поместий мелкие землевладельцы, не сумевшие увеличить свои, не могли противодействовать произволу местной администрации, их земли оказывались перед угрозой поглощения крупными земельными магнатами. Также им угрожала опасность со стороны крестьянских отрядов. То есть они были вынуждены отдавать себя под защиту и покровительство крупных феодалов.

Данные явления имели также важное значение для развития и укрепления феодальных самурайских дружин, так как каждый мелкий землевладелец, пользовавшийся защитой своего сюзерена, обязан был ему военной службой. Эти дружинники постепенно превращались из "дворцовых самураев" в самураев нового типа – вооруженных слуг, получавших от своего хозяина за верную службу содержание.

Другой не менее важной причиной образования сословия воинов была непрекращавшаяся с давних времен борьба на северо-востоке страны с айнами – потомками древнейшего населения Японских островов. На границах создавались крепости, в специальные отряды набирались ловкие в стрельбе из лука и верховой езде зажиточные крестьяне. Граница притягивала к себе также беглых крестьян, спасавшихся от феодального гнета. Со временем правительство стало поощрять переселение беглых крестьян на север. Поселенцы, получившие вооружение от властей, вели с айнами более эффективную борьбу нежели военные правительственные экспедиции.

Вооружение поселенцев существенно содействовало зарождению самурайской прослойки в северных районах острова Хонсю. Также большую роль в данном случае оказывало наличие культурных отношений между поселенцами и айнами.

В процессе постоянных войн с аборигенами северо-восточные феодалы создавали собственные самурайские дружины.

Таким образом, зарождавшаяся прослойка воинов Японии оформлялась как специфическая группа феодального общества, на которую оказывали определенное влияние как военные, так и мирные контакты с воинственными племенами айнов.




Глава 2.

Самурайство с периода междоусобных феодальных

войн до второй половины 19 века


Феодальные междоусобные войны 10-12вв., являющиеся следствием политической раздробленности страны и возникшие в результате борьбы крупных феодалов за власть и территориальное преобладание, создали предпосылки для окончательного оформления самурайства как сословия, которое можно назвать сословием мелкопоместного служилого дворянства.

Своего апогея междоусобицы достигли к середине 12 в., во время наиболее напряженной войны между двумя самыми могущественными феодальными домами того времени – Тайра и Минамото, получившей название Гэмпэй.

Главный враг дома Тайра – Клан Минамото – владел поместьями в диковатых горных и лесистых провинциях на северо-востоке страны. Именно туда, подальше от всесильной руки Тайра, стекались массы недовольных и обиженных крестьян и самураев. В руках Ёримото было множество земельных наделов, которые его самураи отвоевали у туземцев. Этой землей Минамото мог награждать наиболее преданных ему и отличившихся в боях воинов. Кроме того, самураи Минамото, в отличие от дружинников Тайра, вели непрекращающиеся боевые действия и, хотя были хуже вооружены и экипированы, имели более высокую мобильность и боевой дух.

Отчаянное по своему упорству противостояние между двумя родами привело страну в 1180 году к кровавой пятилетней войне Гэмпэй. Во время ее сформировалась военная тактика самураев, остававшаяся неизменной до появления в Японии огнестрельного оружия в 16 веке. Несмотря на то, что во многих сражениях участвовали крупные массы войск и японские полководцы несомненно были знакомы с трудами китайских стратегов, большинство битв сводилось к стычкам одиночных воинов. В таких условиях самураям легче было продемонстрировать свое мастерство во владении боевыми искусствами, мужество и презрение к смерти.

В 1185 году войска Минамото заняли столицу, принудив бежать верхушку рода Тайра. Новым фактическим правителем Японии стал Минамото Ёримото. В 1192 году он получил от императора титул сёгуна, став военным правителем страны.

Но он не стал ставить под сомнение "божественное" происхождение императорской семьи, но в то же время и не давал императору никаких реальных прав и властных функций, сохранив их за собой.

С этой целью, а так же, чтобы не погрязнуть в дворцовых интригах и не допустить морального разложения своих воинов, Ёримото перенес свою ставку из тогдашней столицы Японии Киото в деревню Камакура. Там было сформировано военное правительство Японии – бакуфу (буквально - полевая ставка). Ранг сёгуна давал Минамото власть над единственной реальной силой государства – самураями. Ими с того времени стали считаться все военные дворяне, включая и самого Ёримото. Внутри сословия воинов существовала своя градация – в зависимости от доходов или официального поста. Верхушкой класса самураев были даймё – крупные военные феодалы, владеющие большими земельными наделами и имеющие собственных самураев. Они, в свою очередь, составляли дружины, являющиеся основной военной силой нового типа государства – сёгуната. Первоначально эти дружины состояли из самураев среднего и высшего рангов – жителей тех местностей, которыми владели их князья, и являвшихся их вассалами – кэнин. В свою очередь, по отношению к сёгуну они становились вассалами второго порядка – байсин или хигогокэнин, в отличие от прямых вассалов – гокэнин и хатамото.

2000 первых гокэнин были стержнем военного аппарата сёгуната. Сёгун ведал ими непосредственно, и сам руководил их действиями. Из его рук гокэнин получали чины и награды, он же защищал их интересы. Гокэнин обязаны в случае необходимости руководить дружинами своих областей, платили ежегодный налог и несли воинскую повинность. В награду гокэнин, как правило, получали земли в дополнение к наделам, имевшимся у них по наследственному праву или полученным как жалование сёгуна. Военное правительство бакуфу строго следило за состоянием земельного вопроса среди самураев, справедливо полагая, что это является залогом экономической мощи всего сословия.

Таким образом, все стороны жизни в стране попали под контроль военной администрации сёгуната.

Когда Минамото Ёримото умер, его сыновья оказались не способны удержать власть в своих руках. Для управления страной был создан Совет регентов. Во главе его встали представители клана Ходзё.

После подавления восстания императора Го-Тобы в 1221 году ситуация в стране стабилизировалась. Но эта передышка была недолгой. 12 век потряс Евразию нашествиями полчищ монголов. В 1259 году монголы захватили Корею и оказались практически у берегов Японии, а в 1274 году первые отряды монголов высадились на японский берег в заливе Хаката. Встретившие их буси были поражены незнакомой тактикой боя. Привыкшие к тому, что сражение обычно разбивалось на схватки отдельных воинов, японские рыцари ничего не смогли противопоставить монголам. Захватчики организованно действовали в конных порядках, игнорируя все самурайские призывы сразиться в честном поединке, осыпали их градом стрел, забрасывали бомбами с горючей смесью из катапульт. Уступавшие японским воинам в мастерстве единоборства, монголы превосходили их в крупном сражении, успешно применяя обходные и фланговые маневры и избегая лобовой атаки, столь любимой буси.

Под натиском врага самураи были вынуждены отступить от побережья, но, к счастью ненадолго. Разграбившие и уничтожившие окрестные селения монголы не смогли развить наступление вглубь страны. Японская армия вернула себе захваченные у нее земли и лихорадочно приступила к строительству оборонительных сооружений.

Спустя пять лет Хубилай-хан решился на второй натиск. Четыре с половиной тысячи кораблей, имеющие на своих бортах 60.000 моряков и 140.000 солдат, подошли к заливу Хаката.

Но и на этот раз японцам повезло, так как 15 августа 1281 года ужасный тайфун уничтожил практически весь монгольский флот, а немногие оставшиеся в живых и добравшиеся до берега кочевники были захвачены самураями в плен.

В 1331 году император Японии Го-Дайго попытался отнять власть у регентов Ходзё. С помощью крупного феодала Асикага Такаудзи сторонникам императора удалось захватить Киото.






Но надеждам вернувшегося на трон Го-Дайго не суждено было сбыться. Военные не дали отнять у себя завоеванную таким трудом власть, и новым сёгуном стал Асикага Такаудзи, который сам присвоил себе этот титул. Он возвел на трон нового императора – Комё. На целых 55 лет в Японии установилось правление двух императорских дворов. Все это время с постепенно спадающим ожесточением шли сражения между двумя лагерями самураев – сторонниками Асикага и Го-Дайго. Лишь в 1392 году сёгунату Асикага удалось одержать окончательную победу и альтернативный императорский двор потомков Го-Дайго был ликвидирован.

Несмотря на то, что династия Асикага оставалась сёгунами до 1597 года, их влияние ослабело очень быстро. Почувствовав, что правительство сёгуната Асикага уже не в состоянии контролировать обстановку, вновь во весь голос заявили о себе крупнейшие военные феодалы – даймё. Сначала они перестали подчиняться приказам бакуфу, а потом и вовсе перешли к решению всех спорных вопросов вооруженной силой.

Во второй половине 15 века участившиеся междоусобные стычки переросли в настоящую гражданскую войну. Этот период с 1477-го по 1577 год называют эпохой Сэнгоку дзидай ("Воюющие провинции). Это время стало временем расцвета военного искусства самураев. Именно тогда в сражениях стали принимать участие крупные конные и пешие массы войск, появилось огнестрельное оружие. Достигло своего апогея использование разведчиков и диверсантов – ниндзя – и окончательно сформировались первые крупные школы боевых искусств. Начиналось активное строительство замков.




В результате длительной борьбы вперед выдвинулись Нобунага Ода, Тоётоми Хидэёси и Токугава Иэясу. Вследствие сложных дипломатических ходов, убийств мешающих ему политиков и прямых военных действий Нобунага установил контроль над бакуфу Асикага. Бурная деятельность Нобунага Ода была прервана его смертью в результате предательства одного их его военачальников, а политика объединения Японии была продолжена сподвижниками Нобунаги – Тоётоми Хидэёси и Токугава Иэясу.

Тоётоми к началу 1590-х годов обладал почти всей полнотой военной власти в стране. В качестве основной военной базы Хидэёси построил в 1582 году замок Осака. Отсюда Тоётоми начал операции по захвату и подчинению южных островов Кюсю и Сикоку. В сражениях участвовали армии численностью в несколько сотен тысяч человек. Использовались новое вооружение и новая тактика. В конце концов войска Тоётоми одержали победу, и под их контролем оказалась почти вся Япония.

Для того, чтобы удовлетворить все возрастающие аппетиты самураев и направить их энергию в безопасное для Хидэёси русло, было принято решение о вторжении в Корею. Война за Корею шла четыре года. В нее оказались втянуты не только японская и корейская армии, но и войска китайского императора. Все стороны понесли большие потери, но в итоге оторванные от своих основных баз и запасов самураи покинули полуостров побежденными. Несмотря на то, что война эта была неудачной, умершему в 1597 году Тоётоми Хидэёси было чем гордиться. Он завершил объединение страны, начатое Нобунагой. Им было установлено четкое социальное разделение всех слоев общества. На верхушке этого общества, сразу вслед за императором и аристократами, стояли самураи. Воины получили множество привилегий. Законодательно было оформлено право на ношение воинами двух мечей. Кроме них этого права не имел никто.

Власть военных была подкреплена мощной финансовой базой, созданной в результате успешных сражений и объединения страны. Несмотря на войну с Корей, оживилась торговля с Китаем при посредничестве португальских миссионеров. Получила дальнейшее развитие тактика применения больших масс войск, в том числе с использованием огнестрельного оружия. Ружья и пушки, лишь недавно ввезенные в Японию, японские мастера-оружейники теперь производили сами. По качеству островное оружие не уступало европейскому. Для самураев настал звездный час.

После смерти Тоётоми Хидэёси к власти пришел Токугава Иэясу, и в 1603 году стал новым сёгуном. На несколько столетий в стране воцарился мир. Достигшие вершин власти самураи потеряли возможность постоянно практиковаться в своем искусстве и из воинов медленно, но неуклонно превращались в бюрократов, находящихся на государственной службе.

В период сёгуната Токугава официальный глава страны – император – выполнял лишь формальные, главным образом религиозные, функции, являясь символом божественного происхождения и единства нации. Вся полнота реальной власти была сосредоточена в руках военного правительства Токугава. Причем, тщательно изучив опыт своих предшественников, Иэясу принял ряд мер по недопущению усиления мощи провинциальных военно-феодальных домов. Подтвердив законодательно главенствующую роль в обществе военного сословия, Токугава установил вполне определенные рамки и среди самих самураев.

Наиболее богатые представители класса, имевшие огромный доход от 10.000 коку риса в год и выше, получили титул даймё. При этом они сами делились на три группы. В первую – госанкэ – входили три семьи, связанные с кланом Токугава родственными отношениями. Вторая группа – фудай-даймё – была более многочисленна, и состояла из тех князей, которые изначально поддерживали Токугава и выступали на его стороне в исторической битве при Сэкигахара. В третью группу – тодзама – вошли те помещики, которых Иэясу пришлось покорять. Общее количество всех даймё государства Токугава было около 250-260.

Помимо даймё верхушку военного общества состояло небольшое количество личных вассалов сёгуна – хатамото (около 5 тысяч человек), имевших целый ряд специальных привилегий и 15-20 тысяч гокэнин, ведущих свое происхождение от гокэнин сёгуната Минамото. Эта прослойка была безоговорочно предана своему хозяину и служила опорой полицейской власти Токугава, так как ее представители занимали наиболее важные и ответственные посты в государстве.

В целом основой сёгуната Токугава было сословие самураев. В официальной Табели о рангах они занимали высшее положение, за исключением немногочисленной и оторванной от жизни придворной аристократии. Сами же самураи тоже различались по своему положению в обществе. Основную массу среди них составляли байсин, находившиеся в непосредственном подчинении у даймё, хатамото и гокэнин, и самураи низшего ранга – асигара. Их насчитывалось несколько миллионов человек. Подавляющее большинство воинов жило в призамковых городах. Наиболее богатые из самураев жили в собственных домах, получали рисовые пайки. Другие же несли военную, полицейскую и административную службу, проживая в больших домах типа казармы или общежития и получая совсем незначительное жалование.

Некоторая часть самураев жила в деревне, выполняя там административные функции по надзору за крестьянами, сбору налогов и так далее и получая иногда землю в аренду для ее возделывания. Эти самураи находились в наиболее выгодном с экономической точки зрения положении, так как всегда имели главный источник существования – землю. Постепенно они практически перестали отличаться по своему положению от обычных крестьян и лишь два меча, положенные им по закону, напоминали о том, что изначально их обладатели были воинами. Вне сословия самураев стояли бывшие буси, в большинстве своем вставшие на путь разбоя и грабежей – ронины.

Установившийся при сёгунате Токугава мир лишил самураев возможности воевать, огромное количество воинов, а их насчитывалось около 10% всего населения Японии, было обузой для страны. Самураи выполняли несвойственные им в принципе чиновничьи функции, не производя никакого общественного продукта и существуя за счет государства. Жизнь в города среди презираемых, но более богатых и приспособленных к мирному существованию горожан, ремесленников и торговцев развращала буси. Их финансовое состояние ухудшалось по мере того, как увеличивались капиталы из кредиторов, и государство было не в состоянии защитить костяк общества от надвигающихся грозных перемен.

Особенно это стало заметно к началу нового, 18 века. Если первое столетие мира Токугава характеризовалось подъемом товарно-денежных отношений, укреплением военно-феодальной системы, что было обусловлено установлением мира и стабильности, то начиная с эпохи Гэнроку (1688-1704 гг.) вся военно-феодальная система начала переживать серьезный кризис. Усиление экономической роли низших сословий торговцев и ремесленников привело к зарождению капиталистических отношений, в которых самураи не могли найти себе достойного места. Не получающие достаточного содержания, буси вынуждены были покидать службу и заниматься делами, недостойными воинов: торговать, осваивать ремесло, преподавать науки и боевые искусства. Многие становились ронинами и влачили жалкое существование. В условиях экономического и социального кризиса оказалось, что тяжелее всего было поколебать дух настоящего воина. Новую функцию получили и многочисленных школы боевых искусств. Теперь, когда для умелых в прошлом воинов преподавание бу-дзюцу стало единственным источником существования, они постарались сделать свои школы инструментом сохранения и передачи из поколения в поколение истинного самурайского духа.

В середине пятидесятых годов 19 века началось открытое противостоянием между сторонниками сохранения власти Токугава и теми, кто под лозунгами реставрации императорского правления надеялся на вхождение страны в мировую систему капиталистических отношений.

Гражданская война 1866-1869 годов, когда был свергнут режим военного правительства Токугава, стала последней войной в истории самураев. Они сражались в армиях обеих сторон, но независимо от того, на чьей стороне оказалась бы победа, сами самураи победить уже не могли. Реставрация в 1868 году императорской власти привела к необратимым изменениям в жизни буси. Император Мэйдзи со своими сторонниками предпринял энергичные шаги по реформированию государства по типу западных монархий. Не в последнюю очередь эти реформы коснулись и самураев. В 1871 году указом императора была сформирована новая армия численностью около 100.000 человек. В отличие от прежних времен, воинов набирали призывным способом и не только из воинского сословия, но и из всех остальных. В 1876 году самураям был нанесен последний удар – запрещено ношение мечей. Их эпоха кончилась.








Глава 3. Идеология самурайства:
а) кодекс самурайской чести


Одним из следствий образования сословия воинов было оформление специфического мировоззрения военно-служилого дворянства - бусидо - неписаного кодекса поведения самурая в феодальном обществе, представлявшего собой свод правил и норм "истинного", "идеального" воина.

Бусидо касалось отношения самураев к социальной феодальной общности, к людям того или иного класса, к государству. Будучи слитым воедино с восточной философией, бусидо носило характер практического нравоучения. Самураи считали его методом совершенствования психической и телесной гигиены. Бусидо нравственно осмыслило философское мироучение в целом и было призвано научить самурая "правильной жизни" в феодальном японском обществе. Оно совмещало в себе теорию бытия и изучение психики человека, решало вопросы, связанные с понятием сущности индивидуума, его роли в окружающем мире, смысла жизни, добра и зла, нравственных ценностей и нравственного идеала.

Воин, воспитанный в духе бусидо, должен был четко сознавать свой моральны долг, в частности свои личные обязанности по отношению к сюзерену, должен был сам оценивать свои действия и поступки, морально осуждать себя в случае неправильных действии, нарушения своих обязанностей и долга.

Бусидо, как способ регулирования поведения воина, не опиралось непосредственно ни на какие специальные учреждения, принуждавшие к соблюдению моральных норм. Оно основывалось на силе убеждения, общественного мнения, примера, воспитания, традиций и силе нравственного авторитета отдельных лиц, отмеченных в средневековой истории Японии.

Итак, бусидо — особая мораль, выработанная сословием воинов, входивших в господствующий класс Японии, которая представляла собой систему взглядов, норм и оценок, касавшихся поведения самураев, способов воспитания самурайской молодежи, создания и укрепления определенных нравственный качеств и отношений.

При всем том бусидо являлось сословной моралью. Он служило только самурайству, оправдывало все его действия в отстаивало его интересы во взаимоотношениях с угнетаемым массами.

Существует несколько основных источников бусидо: буддизм, синтоизм, а также учения Конфуция и Мэн-цзы.

В эпоху средневековья основным в бусидо были верность сюзерену, с которым буси находился в отношениях покровительства и служения, и честь оружия, являвшейся привилегией воина-профессионала. Рядом с верностью стоял принцип долга, превративший естественную настойчивость и упорство воинов в возвышенное начало морального порядка.

В моральном кодексе самураев феодальной эпохи большое значение придавалось также катакиути — кровной мести, узаконенной бусидо в качестве вида нравственного удовлетворения чувства справедливости. Верность сюзерену требовала непременного отмщения за оскорбление господина.

Принцип скромности вырабатывался вследствие подчиненного положения рядовых воинов, невозможности для них поднимать голову перед своим господином. К скромности было близко также понятие "вежливость", подразумевавшее терпение, отсутствие зависти и зла.

Наряду с указанными выше основными принципами самурайская этика включала в себя ряд второстепенных, неразрывно связанных с главными и определявших поступки и поведение самураев. Умение владеть собой и управлять своими чувствами было введено у самураев до большого совершенства. Душевное равновесие являлось идеалом бусидо.

Чувство чести, сознание собственного достоинства воспитывалось у детей самураев с детства. Честь и слава ценились дороже жизни, поэтому, когда на карту ставилось одно из этих понятий, самурай, не раздумывая, отдавал за него свою жизнь.

Ложь для самурая была равна трусости. Слово самурая имело вес без всяких письменных обязательств, которые, по его мнению, унижали достоинство.

Бусидо развивало в воинах любовь к оружию, которое должно было внушать самураям чувство самоуважения и в тоже время ответственности, так как самурайская этика считала беспорядочное употребление меча бесчестьем и предписывала его применение только в случае необходимости.

Бесспорно то, что идея преданности слуги своему господину имела превалирующее значение. Однако служение господину не всегда было бескорыстным. Самураи храбро сражались на поле боя, но и не забывали требовать награду за свою "военную доблесть".





б) харакири

Неразрывно связан и тесно примыкает к бусидо, как часть морали, обряд харакири, появившийся в среде сословия воинов в период становления и развития феодализма в Японии. Самураи или другие представители высших слоев японского общества совершали самоубийство (методом харакири) в случае оскорбления их чести, совершения недостойного поступка (позорящего в соответствии с нормами бусидо имя воина), в случае смерти своего сюзерена или же, когда обряд сформировался окончательно, — по приговору суда как наказание за совершенное преступление.

Харакири являлось привилегией самураев, гордившихся тем, что они могут свободно распоряжаться своей жизнью, подчеркивая совершением обряда силу духа и самообладание, презрение к смерти.




В дословном переводе харакири означает "резать живот". Однако слово харакири имеет и скрытый смысл. Если рассмотреть составное бинома "харакири" - понятие "хара", то можно увидеть, что ему в японском языке соответствуют слова "живот", "душа", "намерения", "тайные мысли" с тем же написанием иероглифа.

Согласно философии буддизма, в частности учению секты "дзэн", в качестве основного, центрального жизненного пункта человека и тем самым местопребыванием жизни рассматривается не сердце, а брюшная полость.

Таким образом, живот японцы рассматривают как внутренний источник эмоционального существования, и вскрытие его путем харакири означает как бы открытие своих сокровенных и истинных намерений, служит доказательством чистоты помыслов и устремлений.

Тем не менее, харакири появилось в Японии не вдруг. Говоря о нем как о явлении, развивавшемся и пришедшем к своему логическому завершению на японской почве, нельзя не учитывать, что и у некоторых других народов Восточной Азии и Сибири встречались ранее обрядовые действия, сходные и чем-то отдаленно напоминающие по сути японское сэппуку. Стадиально их можно отнести к более раннему времени, чем собственно харакири. Это позволяет предположить, что обряд разрезания живота ранний период истории народов Дальнего Востока имел боле широкое распространение и был заимствован древними японцами, которые имели этнокультурные контакты с представителями этих народов. Речь идет об обряде вскрытия живота у айнов, аборигенов Японских островов, заключавшийся во взрезании брюшной полости и близко напоминавший японское харакири.

Итак, можно предположить, что представления и обряды, связанные с брюшной полостью человека, были характерны для многих народов Азии и в общем схожи. Однако окончательного завершения эти представления и обряды достигли только на японской почве, превратившись в торжественное действо по вскрытию живота — обряд харакири.

Начиная с эпохи Хэйан (IX—XII вв.), сэппуку уже становится обычаем буси, при котором они кончали жизнь самоубийством, погибая от собственного меча. Тем не менее обряд не был еще тогда массовым явлением. Самоубийства путем харакири получили широкое распространение у самураев лишь в конце XII в., во время борьбы за власть двух могущественных родов — Тайра и Минамото. С этого времени число случаев харакири постоянно растет; самураи делали себе сэппуку, чаще всего не желая сдаваться в плен или в случае смерти своего господина.

Харакири вслед за смертью господина получило название "цуйфуку".

В период междоусобных войн харакири приобретает в сословии самураев массовый характер. Вскрытие живота начинает доминировать над другими способами самоубийства.

Другим поводом для сэппуку служило стремление предупредить угрожающее со стороны феодала или правительства сёгуна наказание за какой-либо недостойный чести самурая поступок, оплошность или невыполнение приказания. В этом случае харакири совершалось по собственному усмотрению или по решению родственников.

Производилось харакири также в знак пассивного протеста против какой-либо вопиющей несправедливости для сохранения чести самурая (например, при невозможности совершения кровной мести), в виде жертвы во имя идеи или при лишении возможности применения своих профессиональных навыков воина в составе дружины феодала (при утере вассалитета).

В общем, харакири было универсальным выходом из любого затруднительного положения, в котором оказывался самураи.



Харакири (как и владению оружием) самураи начинали обучаться с детства. Опытные наставники в специальных школах объясняли юношам, как надо начать и довести до конца сэппуку, сохранив при этом собственное достоинство и проявив умение владеть собой до последнего момента жизни. Однако, несмотря на воспитание в духе дзэн и умение владеть собой, самурай мог подсознательно потерять контроль над своими действиями вследствие ужасной боли и умереть некрасиво: с выражением страдания, упав навзничь, с криком и т. д., опозорив тем самым

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Feb 6 2008, 04:18 PM

თემო ეს არის ნინძების ხანჯალი - დზიუტე -
გვერდზე რომ გამოშვერილი სახელურებია - ეს მოწინააღმდეგესათვის ხმლის წართმევისათვისაა...


დზიუტტე, ან ძიუტტე -
Дзюттэ (яп. 十手 дзиттэ, )— რაც ნიშნავს " ათ ხელს"


იაპონური ცივი იარაღი, რომელსაც ნინძები იყენებდნენ,
ის წარმოადგენდა ცილინდრული ფორმის მახვილს, რომელსაც ძირითადად ჩხვლეტითი ჭრილობის მისაყენებლად იყენებდნენ.
მას საინტერესო სახელური ჰქონდა - გვერდით გამოშვერილი სახელური მოწინააღმდეგეს იარაღის ბლოკირებისათვის გამოიყენებოდა...
საერთო სიგრძე იყო 30-60 სმ.
დზიუტტე გამოიყენებდოა იაპონელი პოლიციელების მიერ და მის სახელურს უმაგრდებოდა ფერადი ფუნჯები.
ფუნჯის ფერის მიხედვით შეიძლებოდა მსჯელობა პოლიციელის რანგზე.

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 6 2008, 05:10 PM

ყველაზე იდუმალ და საშიშ იარაღად თვლიდნენ ნინზების ცხოვრების ეპოქაში და ეს იყო შუასაუკუნეები (ნინძებს ხშირას შუასაუკუნეების შპიონებს ეძახდნენ) ეს არის "გილიოტინა".
სამწუხაროდ ჯერ სურათს ვერ ვდებ ისე გადმოსაწერი პროგრამა ტორენტი თუ კი გაქვს ერთ სერიოზულ ლინკს მოგცემ საიტისას სადაც ფილმში კუნგ-ფუს იარაღებია დეტალურად განხილული და გადმოიწრე

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Feb 6 2008, 06:12 PM

ტორენტი გვქონია სამსახურში და გადმომიგზავნე...


აი კიდევ იაპონია


ოდატი



Одати (яп. 大太刀 «большой меч») - ერთ ერთი ყველაზე დიდი და გრძელი იაპონური ხმალი. ოდატის უნდა ჰქონდეს 3-ჯერ მეტი სიგრძის დაშნა სახელურთან შედარებით. (დაახლოებით 90 სმ)

ოდატის "სწირავდნენ" ძღვნად ტაძრებს. ისინი ტაძრის საგანძურში თავსდებოდა, როგორც ლეგენდარული ხმლები.
ძველად ოდატის იყენებდნენ ბრძოლებში ქვეითი მეომრები
ზოგიერთი ოდატი ძალზე გრძელი იყო და მათი გამოყენება ჭირდა - და ზოგი ცნობის მიხედვით, ის უფრო მეტად როგორც არმიის სიმბოლო ისე ინახებოდა - ისევე როგორც ლაშქარის დროშა.
გამოიყენებოდა ცერემონიების დროს.
ასევე ზოგჯერ მჭედლის ხელოვნების დემონსტრირებისათვის
ოდატის დამზადება ძალზე ძნელი იყო და ითხოვდა მჭედლის მეტ ხელოვნებას და სისწრაფეს.
ოდატი იმდენად გრძელი იყო რომ სამურაები მას ხმლებივით ვერ ატარებდნენ და იშვიათად იყენებდნენ. მას ატარებდნენ ძირითადად ორი სახით - ზურგზე და ხელში. ზურგიდან მისი სწრაფი ამოღება ჭირდა ხოლო ხელში ტარება დამატებით პრობლემებს ქმნიდა. მურომატის ეპოქაში სამურაის თან გაჰყვებოდა მსახური, რომელსაც დაჰქონდა ოდატი.
ოდატი გამოვიდა ხმარებიდან 1615 წლიდან ოსაკა-ნაცუნო-ძინის ომის შემდეგ.
ამ ომის შემდეგ გამოვიდა ბკუფუს მთავრობის ბრძანება, რომელიც კრძალავად გრძელ ხმლებს. ეს არის მიზეზი იმისა, რომ ოდატი იშვიათად გვხვდება, მაგრამ იგი დიდხანს ითვლებოდა ძვირფას საჩუქრად სინტოს - "ახალი ხმლების" - პერიოდში.
ვინაიდან მათი დამზადება ძალზე რთული იყო, ოდატი ღვთიურ საჩუქრად ითვლებოდა

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 6 2008, 06:24 PM

ხვალ დავდებ თამარ დღეს გავრბივარ მეჩქარება

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 6 2008, 06:55 PM

http://kinozal.tv/details.php?id=36588
ოღონდ უნდა დარეგისტრირდე ამ საიტზე და მერე გადმოგაწერინებს
მაგარი ფილმია

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Feb 6 2008, 07:01 PM

მადლობა
ხვალ გადმოვწერ და ვნახავ

აი შენ კიდევ

ნაგინატა


- Нагина́та (なぎなた, 長刀 или 薙刀) —

იაპონური ცივი იარაღი - გრძელი მახვილით სახელური 2 მეტრამდეა, ხოლო მახვილი 30 სმ.

ალებარდის ანალოგია, ოღონდ უფრო მსუბუქი. პირველი ცნობები ნაგინატას შესახებ გვაქვს მე-7 საუკუნიდან. იაპონიაში არსებობდა 425 სკოლა, სადაც ასწავლიდნენ ამ იარაღის ხმარებას - ნაგინატაძცუ.
მას ბერ-მეომრები და მოხეტიალე სოხეიც იყენებდნენ. მშვიდობიანობისას ნაგინატას ქალებიც კი იყენებდნენ საკუთარი სახლის დასაცავად. ეფექტურია როგორც მწყობრში თავდაცვისას ასევე გაშლილი შეტევისას... გამოიყენება ქვეითი და ცხენოსანი, მსუბუქი დანაყოფების წინააღმდეგ

* * *
დაისიო -



დაისიო თავის დასადებზე, ედოს პერიოდი.

Дайсё (яп. 大小, букв. «большой-малый»)
დაისიო - სიტყვასიტყვით იაპონურად ნიშნავს - "დიდი-პატარას".

დაისიო ეს არის სამურაის წყვილი ხმლები, რომელიც შედგება ორი ხმლისაგან
- მოკლე ხმალი - სიოტო (33-70 სმ) და გრძელი ხმლისაგან დაიტო
(მეტი 66 სმ-ზე - - 95-120 სმ ). ხმლის სახელურის სიგრძე იყო 3,5
მუშტისხელა, მოკლე ხმლის კი 1,5. დაშნას სისქე იყო 3 სმ, და გალესილი იყო ბრიტვასავით, იწონიდა დაიტო 4 კგ და ამიტომ მას ორივე ხელით იქნევდნენ (ორხელა ხმალი). სახელურზე შემოხვეული იყო ტყავი, რათა ხმალს ხელში არ ესრიალა.

მე-14 საუკუნემდე დაიტო და სიოტოს ანალოგი იყო კატანა და ტატი.


მთავარი იარაღი დაიტო იყო, ხოლო სიოტო
დამხმარე იყო, რომელსაც უფრო ახლო ბრძოლებში და
ხარაკირისათვის გამოიყენებოდა. ორი იარაღის ტარების ტრადიცია სამურაებში მე-16 საუკუნიდან დამკვიდრდა.
დაისიო გამოიყენებოდა მხოლოდ სამურაების მიერ. ეს მხოლოდ მათი და მათი გვარის პრივილეგია იყო და სამურაის კოსტიუმის შემადგენელი ნაწილი იყო. სამურაები განსაკუთრებული პატივისცემით ეპყრობოდნენ საგვარეულო ხმალს. ძილის დროსა კი არ იშორებდნენ გვერდიდან.
სხვა კლასის წარმომადგენლებს შეეძლოთ ეტარებინათ ცალ ცალკე სიოტო ან დაიტო, მაგრამ არა წყვილად, როგორც ამას სამურაები აკეთებდნენ.
შენობაში შესვლისას ეტიკეტი ითხოვდა გრძელი ხმლის
კარებთან დატოვებას, ხოლო მოკლე ხმალს სამურაი არასოდეს იშორებდა - იგი მისი პირადი იარაღი იყო. (ქართველების ხანჯლის ანალოგიურად)
როგორც უკვე ვთქვით, მე-14 საუკუნემდე დაიტო და სიოტოს ანალოგი იყო კატანა და ტატი.
- კატანა თამაშობდა სიოტოს როლს.

მე-14-15 საუკუნეებში იაპონიაში დამკვიდრდა ხმლების ტარების ზურგზე ტრადიცია - ოღონდს
მახვილით ზევით - და საჭიროებისას ხმლის ამოღება ხდებოდა ქვევიდან
ორივე ხელით. ამ დროს უკვე გრძელ ხმალს ეწოდებოდა კატანა
(დაიტოს ანალოგი), ხოლო მოკლე ხმალს ვაკიძასი (სიოტოს ანალოგი).
ამგვარად დაიტო და სიოტო არის ხმლების კლასის სახელები და არა
კონკრეტული ხმლისა. ანუ სიტყვა "დაიტო" იაპონურად გრძელ ხმალს
ნიშნავს და სიოტო მოკლეს.

პოსტის ავტორი: bekas თარიღი: Feb 6 2008, 10:28 PM

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 7 2008, 12:57 PM

კადრები ზემოთ აღნიშნული ფილმიდან სადაც ნათლად ჩანს საბრძოლო ტექნიკა და უძველესი იარაღები
ვერ ავტვირთე

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 7 2008, 03:39 PM

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Feb 7 2008, 03:43 PM

ეს რა არის თემო?

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 7 2008, 03:50 PM

ეს არის "მფრინავი ისრები, ნემსები", აი იმ ფილმიდან კადრები ამოვჭერი და იმათ ვდებ მაგრამ ასატვირთი საიტი ნელა მუშაობას, აი ამ იარაღებს აქვთ სათითურები და ძალიან საშიში იარაღებად ითვლებიან ცოტა ხანში დავდებ სურათს სადაც ამ იარაღით ხდება დარტყმა

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 7 2008, 04:03 PM

ნაგინატა? ეს იარაღი ასად მინახავს ძალიან საინტერესო აგებულება აქვს და ლამაზია

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 7 2008, 05:12 PM

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 8 2008, 11:41 AM

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 8 2008, 12:48 PM

ეს ე.წ. "ბორბლები"

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Feb 8 2008, 12:49 PM

სეტტო -
Сэтто (яп. 節刀, сэтто —ეს არის განსაკუთრებული, ლეგენდარული იაპონური ხმალი, რომელსაც იაპონელი იმპერატორი უბოძებდა ხოლმე არმიის მხედართმთავარს მისი მხედართმთავრობის საპატიო ნიშნად.
ლაშქრობის დამთავრების შემდეგ ხმალი უბრუნდებოდა იმპერატორს.
სეტტო იყო ერთადერთხელ დამზადებული ხმალი ისტორიაში...
ანუ ამ ხმალს რიტუალური დანიშნულება ჰქონდა.
სიტყვა სეტტო შედგება ორი ნაწილისაგან - სეცუ(დროებითი, დრო) და ტო-(ხმალი)
Слово сэтто состоит из двух слов: сэцу (яп. 節, здесь «время, временный») и то: (яп. 刀, «меч»). ამ შემთხვევაში სიტყვა გამოდის დროებითი რწმუნება რაც ნიშნავს სამეფო ხმლის დროებით სხვის ხელში გადასვლას. ამ ხმლის მფლობელი ანსახიერებდა იმპერატორის ნებას და აძლევდა მის მფლობელს უფლებას თავისი ნებასურვილით შეეგროვებინა ჯარი და პროვიზია ლაშქრობისათვის, ესარგებლა უზენაესი ხელისუფლებით და უფლებით დაესაჯა ქვეშემდრომები და მტრები ანუ ამ ხმლის მფლობელს ეძლეოდა თითქმის სამეფო უფლებები ომის პერიოდში.
სიტყვა სეტტოსგან წარმოიშვა სიტყვა ძისეცუ.
ძისეცუ ნიშნავს ძი-მიჭირავს, სეცუ-სეტო ანუ სეტოს მფლობელი.
слово дзисэцу (яп. 持節): дзи (持) означает «держать», «обладать», а сэцу (節) употреблено здесь вместо сэтто (節刀).
ანუ ძისეცუ არის სეტტოს მფლობელი ანუ მხედართმთავარი, რომელმაც უკვე მიიღო იმპერატორისაგან განსაკუთრებული ხმალი და უფლებები და ახლა ასრულებს იმპერატორის ნებას. ხშირად სიტყვა ძისეცუ სახელდებოდა ამა თუ იმ სამხედრო პირის წოდებაში.
Слово дзисэцу иногда включалось в титул полководца, например: дзисэцу тайсёгун («главнокомандующий, получивший меч сэтто»), сэй хаято дзисэцу тайсёгун («главнокомандующий в походе против хаято, получивший меч сэтто»), сэйи дзисэцу тайси («глава посольства по усмирению варваров, получивший меч сэтто»).

დაიტოკეი - ეწოდება ხმალი სეტტოს შემავალი სამეფო რეგალიების ერთობლიობას, რომელიც გადაეცემოდა იაპონიაში იმპერატორიდან იმპერატორს. იგი ითვლებოდა სამეფო საგანძურად და მას განსაკუთრებულ კიდობანში- კარაბიცაში карабицу (яп. 唐櫃, «китайский ящик») ინახავდნენ, როგორც მეფის და სახელმწიფოს საკუთრება. იგი ინახებოდა სამეფო სასახლე გიოდენში, მერე გადაიტანეს ნაისიდოკოროში.
იაპონელების გადმოცემით ("იაპონური ისტორიული ენციკლოპედის მიხედვით"), ხმალ სეტტოს უწოდებდნენ ჯადოსნურ ხმალს (яп. 靈剣, рэйкэн), ანუ მას ჰქონდა სიმბოლური დატვირთვა და არ გამოიყენებოდა ბრძოლის დროს. მას ჰქონდა კიდევ სამი სახელწოდება - სანკო სენტოკენი, სიოგუნკენი და ჰატეკიკენი.
санко сэнтокэн (яп. 三公戦闘剣) — «боевой меч сановника» («боевой» не в том смысле, что он использовался сановником в бою, а в том смысле, что во время боевых действий он находился при сановнике);
сёгункэн (яп. 将軍剣) — «меч полководца» и
хатэкикэн (яп. 破敵剣) — «меч, разящий врагов».

სეტტოს დაშნაზე გამოსახული იყო ჩინური წარმოშობის სიმბოლური ნიშნები
მარცხნივ გამოსახული იყო სამი ხელისუფალი და ხუთი მეფე (ფუსი, შენნუნი, ჰუანდი, შაოჰაო, ჩჟუანსიუი, დიკუ, იაო, შუნი).
ექვსი ვარსვლავი სამხრეთ დათვის თანავარსვლავედისა, და ცისფერი დრაკონი. ასევე თალისმანი სივანმუ, რომელიც გიცავს სასიკვდილო იარაღისაგან.
მარჯვენა მხარეს გამოსახული იყო ჩრდილოეთ პოლუსის ხუთი ვარსვლავი და ჩრდილოეთ დათვის თანავარსკვლავედის შვიდი ვარსვლავი, თეთრი ვეფხვი და თალისმანი ლაო-ცზი, რომელიც ანადგურებს მტრებს.

სეტტოზე
ძველ წყაროებში მითითებულია, რომ სეტტო პირველად მიართვეს იაპონიის იმპერატორ ძინგუს (201-269 წწ) კორეის სათავადომ - კუდარამ. მეორე ვერსიით, სეტტო პორველად გაჩნდა იმპერატორ მომმუს დროს (697-707 წწ), რომელიც იყო თაყვანისმცემელი ყველაფერ ჩინურისა და თითქოს მან შემოიღო იაპონიაში ეს წესი პირველად..
სწორედ ჩინეთში იყო ასეთ ტრადიცია, ასეთი წესი - ომიანობისას სამეფო უფლებებს გადასცემდნენ ხოლმე არმიის მხედარმთავარს.
в Китае полководцу в знак его полномочий вручалась цзеюэ (кит. 節鉞) — «секира-удостоверение». В уложении «Тайхорё» (701 г.) написано: «Когда тайсёгун выступает в поход, ему жалуют сэтто». В толкованиях к «Тайхорё» говорится: «Что касается удостоверений посла, то раньше для этого использовали волосатый коровий хвост, но теперь это заменено мечом, который поэтому и называют сэтто — мечом-удостоверением; название удостоверения изменилось, но смысл его остался прежним».

პირველი ასეთი ხმალი მიართვეს იმპერატორ გემმიოს (708-714).
ისტორიამ შემოინახა იმ მხედარმთავრების სახელები, რომელთაც ჰქონდაათ დიდი პატივი ეტარებინათ ეს ხმალი:
პირველად ეს ხმალი - სეტტო დროებით მფლობელობაში უბოძეს ფუძივარა კოსემაროს და მის თანამდებობას ერქვა -" მუცუ-ტინტო-სიოგუნი", რაც ნიშნავს "მთავარსარდალი მუცუ- აღმოსავლეთის დამმორჩილებელი" და უბოძეს ასევე საეკი ივაუს - თანამდებობაზე "სეი-ეტოგი-ედძო-სიოგუნი", - რაც ნიშნავს - მთავარსარდალი - "ეტიგოში ბარბაროსების დამსჯელი".
შემდეგ, ჩვ წ-აღის 720 წელს ხმალი უბოძეს ოტომო ტაბიტოს - რომელმაც მიიღო წოდება -
"სეი-ჰაიატო-ძისეცუ-ტაისიოგუნი" - "მთავარსარდალი სეტოსი-ჰაიატოს დამპყრობელი"
ასეთი ცნობები შეგვინახა იაპონიის ისტორიამ.
როგორც გადმოგვცემს სხვა წყაროები ეს თანამდებობები გადაეცემოდა ხოლმე სხვადასხვა სამხედრო პირს - 940 წლამდე, როცა ბოლოს იმპერატორმა იგი უბოძა ფუძივარა ტადაბუმის ამბოხების ჩასაქრობად ტენკეიში.
ომპერატორ მურაკაბის დროს იყო რამდენიმე ხანძარი, რომლის დროს ხმალი დაზიანდა და იგი რამდენიმეჯერ აღადგინეს. თუმაც მისი გადაცემის ტრადიცია ერთი პერიოდი შეჩერდა და მთავარსარდალ იმპერატორი უბოძებდა ხოლმე არა ხმალს, არამედ ეკირეის - დესპანის სამეფო ზანზალაკებს - экирэй (яп. 役鈴).
სიოგუნების მიერ ხელისუფლების ხელში ჩაგდების შემდეგ ეს ტრადიცია მოიშალა და აღარ ნიშნავდნენ მთავარსარდლებს.
1227 წლიდან იმპერატორ გო ხორიკავას დროს დაიტოკეი დაიკარგა. 1228 წელს იპოვეს დამწვარი ყუთი რომელშიც იდო ორი ხმალი და დმწვარი რკინა და სპილენძის ნაწილები - ჩატარდა თათბირი, რომლის დროს გადაწყვიტეს დაემზადებინათ ორი ყუთი - ერთი სეტტოსთვის და მეორე დანარჩენი საგანძურისათვის, და ეს რეგალიები იმპერატორს თან უნდა ეტარებინა ლაშქრობებში, მაგრამ 1331-1335 არეულ წლებში ეს სამეფო განძი კვლავ დაიკარგა.
როცა 1352 წელს ტახტზე ავიდა იმპერატორი გოკოგონი, წყაროებში მითითებული იყო, რომ მას გადასცეს დაიტოკეი.
ცნობილია სევე, რომ 1863 წელს იმპერატორმა კომეიმ (1847-1867 წწ) გადასცა რაღაც ხმალი სიოგუნ ტოკუგავა იემოტის და მერე მის მემკვიდრეს ხიტოცუბასი კეიკის, რათა მათ განედევნათ ევროპელები მათი ქვეყნიდან. უცნობია რა ხმალი იყო ეს - რომელიც ფაქტიურად სეტტოს როლს ასრულებდა.
ცნობილია სევე, რომ იმპერატორმა პრინცებს - აკიხიტოს და ტარუხიტოს გადასცა სეტტო, რათა მათ ესარდლათ სამხედრო მოქმედებები სიოგუნ კეიკის წინააღმდეგ.
თუმცა ეს სეტოები იყო ჩვეულებრივი ხმლები და არა ნამდვილი სეტო.
ისტორიიდან ცნობილია ასევე, რომ ზოგჯერ სეტტოს აძლევდნენ ელჩს მიმავალს ჩინეთში განსაკუთრებული დავალებით - მაგალითად 701 წელს იმპერატორმა მომმუმ გადასცა სეტტო ავადუ მაბიტოს - უბოძა რა მას წოდება კენტო-სისსეცუსი - რაც ნიშნავს - "ელჩი ჩინეთში, სეტტოს მფლობელი".


-----------------------------------------------------------------
სირასაია
Сирасая (яп. 白鞘, сира — белый, сая — ножны) —


ეს არის ხმლის უბრალო ქარქაში - მოხატვის გარეშე.
ჯერ გამოიყენებოდა ხმლის შესანახად, და კეთდებოდა ხისგან - მაგნოლიისგან და არ იფარებოდა ლაქით და არ ირთვებოდა ორნამენტით.
მასში ინახავდნენ კატანას ღამით რადგან ხის ქარქაში იცავდა ხმალს ჟანგისაგან და არ ტოვებდა ნესტს ქარქაშის შიგნით.
მაგნოლია მოსახეხებელია იმით, რომ ეს ხე შეიცავს ცოტა მჟავეებს და არ გამოყოფს ისეთ ნაერთებს, რაც ხმლის დაჟანგვას იწვევს. ეს ხე 10 წლეს და მეტსაც უძლებდა და კარგად ინახავდა ხმალს.
მე-19 საუკუნიდან სირასაიას რთავდნენ და ზედ აწერდნენ ინფორმაციას ხმლის შესახებ.


საია -
ასევე ქარქაშია - Сая (яп. 鞘) — ოღონდ მოხატული და დაფარული ლაქით. ასევე მორთული ოქროს ფირფიტებით.

კოსირაე
Косираэ (яп. 拵え) სიტყვა — ნიშნავს იაპონურად მოხატვას
მაგრამ ზოგჯერ იხმარებოდა იაპონური ხმლის მონტაჟის აღსანიშნავად.

ედოს ეპოქის კოსირა.

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 8 2008, 12:52 PM

როგორც ზემოთ პოსტში ავღნიშნე, ყველაზე გასაიდუმლოებული და საშიში იარაღი იყო ე.წ. "გილიოტინა", ჩინელმა მეცნიერებმა აღადგინეს "ნინძების" და სამურაების პერიოდის გილიოტინის მაკეტი, რომლის მიხედვითაც დაამზადეს რკინის "გილიოტინა". ამ იარაღს ნინძები შორი მანძილიდან ისროდნენ როგორც ლასო-ს და შორეულ მანძილიდანვე გადააცმევდნენ თავზე მოწინააღმდეგეს ამ გილიოტინას როგორც ქუდს, რომელსაც გრძელი ჯაჯჭვი ჰქონდა, რომლის გამოქაჩვის შედეგად გილიოტინაში დამონტაჟებული დანის პირები წრეს შეკრავდნენ, რაც თავის მოკვეთას იწვევდა მომენტალურად.
აი ეს "გილიოტინაც"

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Feb 8 2008, 12:53 PM

ნინძების იარაღი იყო
სინობი - გატანა

Меч ниндзя (синоби-гатана; ниндзя-то)

ანუ ის კატანას ანალოგია,
განსხვავება იმაშია, რომ ხმლის სახელური (ცუკა) იყო მეტალისგან, არ იყო მორთული, ხმლის ქარქაში, რომელიც ხისგან იყო, იღებებოდა შავი ლაქით, ყოველგვარი ორნამენტის და მორთულობის გარეშე. ეს იმიტომ, რომ ნინძა შეუმჩნველი ყოფილიყო ღამე... ხშირად ქარქაშიც გამოიყენებოდა როგორც იარაღი და მას გარშემო მეტალის რგოლს უკეთებდნენ სიმტკიცისათვის. ბოლოში მოსახსნელი ბოლო უკეთდებოდა - კოძირი, რომელსაც მოხსნის მერე ქარქაშით შეეძლოთ ჩაბერვით ესროლათ შხამიანი ნემსები. ან ამავე ქარქაშს იყენებდნენ წყალქვეშ ყოფნისას ჰაერის ჩასუნთქვისათვის...
ქარქაში ხმალზე გრძელი იყო- რაც საშუალებს ქმნიდა ქარქაშის ბოლოში ჩაედოთ სადუმლო საბუთები, ან შხამიანი ფხვნილი, ან წვრილი საომარი ნემსები...
ქარქაშზე მაგრდებოდა წვრილი თოკი - საგეო. ამ თოკსაც კი იყენებდნენ სხვადასხვა დროს საომრად - მახეს დასაგებად, და სხვ
არსებობს ბრძოლის სახეობა - რომელსაც "საგეოს შვიდი ხელოვნება - საგეო სიტი ძიუცუ" ეწოდება...
საინტერესო ისაა, რომ იაპონური ხმლების სახელურისათვის ხმარობდნენ ზვიგენის ტყავს...
მას ზევიდან ლაქს უსვამდნენ...ხოლო ზემოდან კიდევ ირმის ტყავს აკრავდნენ,
რომელსაც ჰქონია თვისება- მასზე წყლის მოხვედრისას იკუმშება და მჭიდროდ ეკვრის სახელურს.
ნინძების ხმალი შედარებით მოკლე იყო კატანაზე.
ხელი რომ არ შეშლოდათ დაზვერვითი ოპერაციებისას...
მახვილსი სიგრძე იყო - 42,5 - 54,5 სმ, სმაგიეროდ, მახვილი იყო უფრო განიერი, ვიდრე კატანასი.
არსებობს მცდარი მოსაზრება, რომ ნინძების ხმალი სწორია განსხვავებით კატანასგან -
ეს შეიძლება ამერიკულ ფილმებშიც შეამჩნიოთ... - რაც არასწორია,
ის ოდნავ მოხრილია, და თუ ვინმე გთავაზობთო სინობი -გატანას სწორი მახვილით,
იცოდეთ, რომ ის ყალბიაო...

კატანასგან განსხვავებით მას არ ჰქონდა არანაირი ორნამენტებიც მახვილზე.
ჩვეულებივ კატანაზე არის ზიგზაგისებრი ორნამენტი, რომელიც სისხლის ჩამოღვრისათვის
ჰქონდა მნიშვნელობა. ნინძების ხმალს ეს არ აქვს, ვინაიდანაღმოჩნდა,
რომ ასეთ ორნამენტიანი ხმლები მოქნევისას გამოსცემენ სტვენით ხმას,
რაც ნინძისათვის შეიძლება დამღუპველი იყოს ღამით...


http://www.ninpo.org.ua/ninjutsu/museums/iga.html
http://bladeist.ru/page-al-alias1574.html

პოსტის ავტორი: თემო თარიღი: Feb 8 2008, 01:02 PM

პოსტის ავტორი: tamara თარიღი: Feb 8 2008, 01:42 PM

პოსტის ავტორი: zura.bi თარიღი: Jul 8 2010, 09:25 PM

ციტატა(Lenus @ Dec 26 2007, 10:35 AM)

პოსტის ავტორი: zura.bi თარიღი: Jul 10 2010, 01:06 PM

http://www.radikal.ru

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Mar 31 2022, 10:22 PM

"XVII-XVIII საუკუნეებიდან მოყოლებული კაჟიანი თოფი საქართველოშიც მზადდებოდა"

/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 410/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Apr 23 2022, 08:17 PM

"ლახვარი უძველეს წერილობით ძეგლებში გვხვდება. იგი ქართული სიტყვაა. ლახვარი იარაღია, რომელიც ხვრეტდა. ის სხვადასხვა ზომის უნდა ყოფილიყო, ბოლოს თანდათან იმდენად დაპატარევებულა, რომ იგი ეწოდებოდა შუბისებურ სეფისკვერის ნაწილის ამოსაღებს, რომელსაც ეკლესიაში იყენებდნენ. ლახვარი იმდენად მარჯვე და რისხვის დამცემი იარაღი ყოფილა, რომ ქართველს აქედან ნასახელარი ზმნა დალახვრა და გამონათქვამი "დალახვროს ღმერთმაც" უწარმოებია".

/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "შუა საუკუნეების ქართული ხალხური კულტურა", გვ. 231/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Apr 24 2022, 02:48 PM

"ლითონის დამმუშავებელი ხელოსნობის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან დარგს "იარაღებისა" და საყოფაცხოვრებო ნივთების დამზადება შეადგენდა (კაჟიანი თოფები და დამბაჩები, ვერცხლით, ოქროზარნაშით, სევადითა და ძვლით გაწყობილი საპირისწამლეები, ხმლები, სატევრები, ქარქაშები). მაჭახელში (ჭოროხის ხეობა) დამზადებული "მაჭახელად" წოდებული თოფები და დამბაჩები საქართველოს და კავკასიის სხვადასხვა კუთხეში იყიდებოდა. აქვე, ჭოროხის ხეობასა და ლაზეთში, ფართოდ მისდევდნენ მესპილენძეობასაც. საქართველოში კეთდებოდა მუზარადები, ფარები. რკინის ფართან ერთად იცოდნენ ტყავის ფარის გაკეთებაც. ხევსურეთში ბოლო დრომდე შემონახული იყო ქართული აბჯარი".

/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "შუა საუკუნეების ქართული ხალხური კულტურა", გვ. 195/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Apr 25 2022, 07:34 PM

"სასროლი იარაღების ჯგუფში თავსდება, ცხადია, ცეცხლსასროლი იარაღი, რომლის გამოჩენამაც ძირფესვიანად შეცვალა სამხედრო ხელოვნება. ცეცხლსასროლი იარაღი ქართულ შეიარაღებულ ძალებში XVI საუკუნიდან ჩნდება. ამ დროისთვისაც ქართული ლაშქარი, მართალია, ძირითადად ცივი იარაღით იყო აღჭურვილი, მაგრამ მებრძოლთა გარკვეულ რაოდენობას უკვე გააჩნდა ევროპიდან შემოსული იარაღიც, მაგალითად XVI საუკუნის ბოლოს კახეთის ჯარში ხუთასი თოფიანი მებრძოლი ირიცხებოდა".

/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "შუა საუკუნეების ქართული ხალხური კულტურა", გვ. 233/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Apr 28 2022, 02:20 PM

"საბრძოლო იარაღი იყოფოდა სამხედრო და საქვეითო იარაღად - ცხენოსანი მეომარი და ქვეითი განსხვავებულად იყვნენ აღჭურვილი. თვითონ საბრძოლო იარაღიც ორნაირი იყო - სადღესასწაულო-საზეიმო და საომარი. საზეიმო იარაღი, რომელსაც ჯავახიშვილი წყაროზე დაყრდნობით "გასაჩვენოს" უწოდებს, ძვირფასი თვლებით მოკაზმული და ფიგურებით დამშვენებული იყო. ცხადია, ამ იარაღით ომში წასვლა გაუმართლებელი იყო და მას მხოლოდ დასამშვნებლად იყენებდნენ. ასეთივე სხვაობაა თავდასაცავ იარაღშიც - არსებობდა როგორც საკაცო, ისე საცხენო აბჯრები, რომლითაც ცხენს აღჭურავდნენ, რათა იგი მტრისგან დაცული ყოფილიყო".

/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "შუა საუკუნეების ქართული ხალხური კულტურა", გვ. 230/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Apr 29 2022, 12:26 PM

"კეჭნაობაში წარმატებულად "სამოღვაწეოდ" დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა ხმალს. საუკეთესოდ მიიჩნევდნენ დავითფერულს, შემდეგ მოდიოდა ფრანგული (სწორი ხმალი), რომელსაც ფართო გამოყენება სწორედ კეჭნაობაში ჰქონდა".

/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "შუა საუკუნეების ქართული ხალხური კულტურა", გვ. 436/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Apr 30 2022, 06:04 PM

"ძველ დროში ყველაზე მეტად გავრცელებული ხმალი ყოფილა. იგი სხვადასხვა მოყვანილობის იყო და რამდენიმე ნაწილისგან შედგებოდა: პირი, კოტა (ხელის მოსაკიდებელი), ვადა ან ჯვარედი. ხმალი ხარისხით შეიძლებოდა ყოფილიყო ან ბასრი და მაგარი, ან რბილი. მისი ეს თვისება ფერითაც იყო გამოხატული - ჩალურჯებული ანუ "ლიბრი" (ლიბრი - ჩალურჯებული, რუხა) ფოლადისა, საუკეთესოდ და ბასრად ითვლებოდა. ხოლო "თეთრი" უფრო მდარე ხარისხის იყო. ხევსურეთშიც ხმალი "ჯიშიანად" და "უჯიშოდ" იყო დაყოფილი. ჯიშიანი ხმლების რიგს "დავითფერული", "ფრანგული" და "გორდაფრანგული" მიეკუთვნებოდა, ხოლო უჯიშოს "ჭარული", "ლეკური" და სხვა.

ქართული კლასიკური ხმალი სწორი ფორმის იყო და მას "შვეტი" ერქვა. საეკლესიო მხატვრობიდან ჩანს, რომ ასეთი ფორმის ხმლები საქართველოში XII საუკუნემდე იყო გავრცელებული, ხოლო XIII საუკუნიდან ხმლის ფორმა ოდნავ იცვლის სახეს და იხრება. ეს კარგად ჩანს ლაშა-გიორგის ფრესკებში: ბეთანიის მონასტერში გამოსახულ უფლისწულ ლაშას "შვეტი ხმალი" არტყია, ხოლო ბერთუბნის მხატვრობაში, უკვე მეფეს, ოდნავ მოხრილი ხმალი უჩანს. ხმალი იდებოდა თავის ბუდეში, რომელსაც "ქარქაში" ერქვა".

/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "შუა საუკუნეების ქართული ხალხური კულტურა", გვ. 234/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: May 1 2022, 03:58 PM

"ქართული ყოფისთვის ერთ-ერთ ყველაზეე მეტად დამახასიათებელ ატრიბუტს "ხანჯალი" წარმოადგენს. ის საბრძოლო იარაღია, ამავე დროს, ქართული კლასიკური ჩაცმულობის აუცილებელი ელემენტია და საქართველოს ყველა კუთხეშია გავრცელებული. ხანჯალი//ხანჯარი სპარსული სიტყვაა და XV საუკუნიდან შემოდის ქართულ მეტყველებაში. ამ იარაღს, რომელიც წარმოუდგენელია XV საუკუნემდე არ ყოფილიყო საქართველოში გავრცელებული, მანამდ მახვილი უნდა რქმეოდა.

XVII საუკუნეში გვხვდება ტერმინი "სატევარი", რომელიც თავიდან მთელ საქართველოში ყოფილა გავრცელებული, შემდეგ კი მხოლოდ დასავლეთ საქართველოში შემორჩენილა. საბას განმარტებით "სატევარი" ქართული ტერმინია და ხანჯალს რქმევია: "ხანჯალი სხვათა ენაა, საგვერდული მახვილია, ქართულად სატევარი ჰქვიან".

/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "შუა საუკუნეების ქართული ხალხური კულტურა", გვ. 235/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: May 1 2022, 04:20 PM

"მხედრული უნარების სწავლებას ვაჟისთვის ოჯახი პატარაობიდანვე იწყებდა, ხოლო 15-16 წლიდან უკვე ნამდვილი იარაღის ტარების უფლება ეძლეოდა. ყველა კუთხეში განვითარებული იყო საბრძოლო წესებისა და იარაღის გამოყენების სწავლების კულტურა. რაც ფარიკაობა-ხმალაობაში (კეჭნაობა), ორთაბრძოლა-ჭიდაობების სხვადასხვა სახეობაში გამოიხატებოდა. მეომრული ჩვევების გამომუშავება-დახვეწას ემსახურებოდა აგრეთვე უამრავი საბავშვო თამაშობა და ნადირობის რთული ჩვეულება".

/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "შუა საუკუნეების ქართული ხალხური კულტურა", გვ. 240/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: May 1 2022, 04:40 PM

"ხევსურები ჩვეულებრივ მრგვალი ფარის გარდა ხმარობდნენ ე.წ. უბის ფარს, რომელსაც უბეში, მარცხენა მხარეს იდებდნენ გულის დასაცავად"

/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "შუა საუკუნეების ქართული ხალხური კულტურა", გვ. 240/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: May 2 2022, 02:27 PM

"საფლავის ქვებზე არსებულ გამოსახულებათა შორის განსაკუთრებული ადგილი საბრძოლო იარაღებს უჭირავს. ესაა ცივი იარაღიდან: მშვილდ-ისარი, სათხევლე, ხმალი, ხანჯალი, დანა, ფარი და ცეცხლსასროლი იარაღის ისეთი სახეობა, როგორიცაა თოფი, დამბაჩა და მასთან დაკავშირებული საპირისწამლე"

/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "შუა საუკუნეების ქართული ხალხური კულტურა", გვ. 372/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: May 31 2022, 09:39 PM

"აბდულ-ბეგი, როგორც მამუკა თავდგირიძე, ცნობილი იყო, როგორც ღონიერი კაცი. მისი ნახმარი თოფი დღესაც არის შემონახული განსვენებული ნესტორ თავდგირიძის სახლში: როგორც ამბობენ, ამ თოფს აბდულ-ბეგი თუთხემტი დრამი თოფის წამლით სტენიდაო. რაიმე დღესასწაულში ამ თოფსაც ისვრიან აკეთში. მხოლოდ თოკით ჯერ ხეზე მიაკრავენ, რადგან მისი ხელში დაჭერა და სროლა ყოვლად შეუძლებელია"

/"კარიბჭე" N6, 2022, გვ.45/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Jul 17 2022, 09:50 PM

"მაშინ გუდამაყრელებს უკვე ჰქონდათ თვითნაკეთი თოფები, რომელსაც მაჟარს ეძახდნენ. იცოდნენ, როგორ უნდა დაემზადებინათ ტყვია-წამალი და ისე ლაღობდნენ ამ თოფებით, ხალხური ლექსიც კია ამის შესახებ თქმული:

ხევსურო, ხმალი გალაღებს,
ფშაველო, ენა მჭერიო,
გუდამაყრელო - მაჟარი,
ტყვია გამოსდის ცხელიო".

/გოდერძი ჩოხელი, "ჩემი წიგნი", მოთხრობა "გაცოცხლებული მიცვალებული", გვ. 122/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Jul 26 2022, 06:39 PM

"თეთრჩოხიანი კედლის კუთხეში მიაყუდებს თოფს, მხარიღლივგადაკიდებულ სავაზნეებს მოიხსნის და დარჩენილ ტყვიებს დაითვლის. მერე ქვემოთ ჩავა, ცხენს უნაგირს მოხსნის ხურჯინს ზემოთ ამოიტანს, იქედანაც ამოიღებს ტყვიებს და დანარჩენებს მიათვლის"

/გოდერძი ჩოხელი, "ჩემი წიგნი", მოთხრობა "თეთრჩოხიანი და შავჩოხიანები", გვ. 231/

პოსტის ავტორი: marine თარიღი: Apr 26 2023, 04:19 PM

"დავითის [აღმაშენებელი] დროს შეიქმნა ძვალთა და რკინათა მკვეთელი ხმალი "დავითფერული"

/ნინო ტარყაშვილი, "საქართველოს წმინდა მეფენი", გვ.28/