ბიბლიოთეკა, ღვთისმეტყველება და არა მხოლოდ... პარამეტრები

[KAIROS]

გაგრძელება

О черве, и, далее о змее, как о природных образах, замечательно говорит Владимир Соловьев. Безо всякого прямого соотнесения с библейским рассказом (но с несомненной внутренней ориентацией на «мирового художника», «космического зодчего») , он своим описанием низшей природы червя буквально создает яркую иллюстрацию нашей мысли, поэтому приведем его в несколько сокращенном виде: «Такую положительную безобразную форму, служащую в более или менее открытом виде основою всех животных организаций, мы находим в черве. Форма червя, как уже было выше сказано, есть прямое выражение, обнаженное воплощение двух основных животных инстинктов – полового и питательного во всех их безмерной ненасытности. Всего яснее это в тех внутренностных червях, которые питаются всем своим существом, всею поверхностью своего тела через эндосмос (всасывание) и затем не представляют никаких органов, кроме половых, а эти последние своим сильным развитием и сложным строением являют поразительный контраст с крайним упрощением всей остальной организации <…>. Указав на эти качества, Владимир Соловьев вслед за Линнеем и Ч. Дарвиным говорит о связи червей с моллюсками, насекомыми и другими, более высокоорганизованными существами: «Этот вобранный внутрь червь у некоторых позвоночных животных, принадлежащих к классам рыб и земноводных, опять получает такое преобладание, что сообщает свою форму всему телу животного. Таковы, в особенности, змеи (выделено нами - А.С.), которые изо всех позвоночных животных суть самые похожие на червя, а потому и самые отвратительные. Нет надобности распространяться о том, что это возвращение к червеобразной наружности связано у этих животных и с внутренним уподоблением червю, т.е. с новым потенцированным самоутверждением злой жизни в ее кровожадном и сладострастном инстинкте»[22]. Наблюдения В.Соловьева тем более интересны, что он в этой работе стоит на эволюционной позиции. Природа живых существ, по его мнению, первоначально безобразна, и роль «космического художника» лишь в том, чтобы «прикрыть и прикрасить» это безобразие. Но вопрос о том, «как образующая сила мирового художника доводила природу до создания прекрасных животных форм <…> может быть разрешаем только метафизическою космогонией»[23]. Наша отправная точка несколько иная – мир изначально прекрасен, и история змея в связи с родством червя с другими видами обнаруживает последствия грехопадения для всей природы не только с эстетической, но и с биологической и вообще с природной стороны.

Итак, змей, определенным образом возглавлявший род животных, отлучен от существ, получивших райское благословение. Через свои видоизмененные продолжения – он стал видимым основанием всех безобразных форм в мире живых существ. И здесь Священное Писание открывает нам, какова сила проклятия. Личное проклятие произвело личное изменение.

И поэтому весьма примечательно, что, низводя библейского змея в другую, низшую категорию существ в виде разных, - условно говоря, - «ветвей» его потомства, Господь показывает его двойственность. Со стороны червя, Он придает ему мирный характер, свободный от злых и вообще как-либо опасных, вредных качеств, свойственных реальным змеям: земляной червь сам по себе ничтожен, но безопасен. Но вместе с тем, этот же червь - образ безмерной ненасытности полового и питательного инстинктов. И это есть как раз то, что стало свойственно людям и всему падшему миру после грехопадения. Но со стороны змеи Бог обнаруживает присущую виновному существу «змеиную хитрость», известную в преданиях самых разных народов. Эта низшая хитрость, выражаемая в падшем мире в коварстве хищного, ползучего, маскирующегося, до крайности опасного существа и была, возможно, главным, что выявилось, - вследствие его зависимости от дьявола, у первозданного змея, первоначально созданного добрым - и, увы, также перешло к человечеству, став «самоутверждением злой жизни в ее кровожадном и сладострастном инстинкте». И поскольку животные – образы наших страстей[24], то и змей, и червь, и все родственные им существа выражают в первую очередь именно то, в чем впервые открылась греховность первых людей. Таким образом, преемство первозданных тварей и тварей в падшем мире – не биологическое, в первую очередь, а духовно-образное по отношению к падшему человеку.

И аналогичным образом, в неразрывной связи с проклятием змея, по нашему мнению, следует рассматривать проклятие земли. Если земля, произведшая всех живых существ, становится прахом, сама сделалась пищей для неких живых существ, которые теперь поедают ее; это значит, что сама земля глубоко изменилась, можно сказать, потеряла свою первозданную силу. Негативные изменения произошли в самой земле и во всех ее произведениях, вплоть до изменения всех разнообразных ее плодов и обитающих на ней существ, начиная с тех, которых мы с определенной условностью именуем здесь «потомством змея».







--------------------------------------------------------------------------------

[1] Ринекер Ф., Майер Г. Библейская энциклопедия Брокгауза / пер. с нем. – Кременчуг, 1999. С. 353

[2] Иоанн Златоуст, свт. Беседы на книгу Бытия, XVI. // Избранные творения: Беседы на книгу Бытия: В 2 т. – М.: Изд. отдел Московского Патриархата, 1993. – Т.1. – С. 128

[3] Толковая Библия Лопухина, С. 23-24

[4] Ринекер Ф., Майер Г. …, С. 181

[5] Каледа Г., прот. Библия и наука // Той повеле, и создашася: Современные ученые о сотворении мира. – Клин: Фонд «Христианская жизнь», 1999. С. 44

[6] см. в кн.: Щедровицкий Д.В. Введение в Ветхий Завет. Пятикнижие Моисеево: Т.I. Книга Бытия. Т.II. Книга Исход. Т. III. Книги Левит, Чисел и Второзакония. – Изд. 3-е. – М.: Теревинф, 2003. – С. 58.

[7] Феодорит Кирский, блж. Толкование на книгу Бытия // Ibid. Изъяснение трудных мест Божественного Писания. – М.: Издательский совет РПЦ, 2003. – С.34

[8] Ефрем Сирин, прп. Адам и Ева… С.198

[9] Иоанн Златоуст, свт. Беседы на книгу Бытия, XVI. // Там же, С. 128

[10] Там же, С. 148

[11] Ефрем Сирин, прп. Толкование на первую книгу, то есть на книгу Бытия // Ibid. Творения. – Т.6. – Репр. - М.: Отчий дом, 1995. – С.246

[12] Там же.

[13] ср.: Иоанн Златоуст, свт. Беседы на книгу Бытия, XVI // Там же, С. 148

[14] Ринекер Ф., Майер Г. …, С. 775-776

[15] Иоанн Златоуст, свт. Беседы на книгу Бытия, ХVII. // Там же, С.148

[16] Ринекер Ф., Майер Г. …, С.353

[17] Ринекер Ф., Майер Г. …, С.1057

[18] см. Иоанн Златоуст свт. Беседы на книгу Бытия, ХVII. // Там же, С.148

[19] Толковая Библия Лопухина, С. 27, прим.

[20] Каледа Г., прот. Библия и наука…, С. 38

[21] Евфимий Зигабен. Толкование Псалтыри. – М.: Донской мон-рь, 1993 – Репр.: Киев, 1882. – С. 130-131.

[22] Соловьев Вл. Красота в природе // Ibid. Стихотворения. Эстетика. Литературная критика. – М.: Книга, 1990. – С.116-117

[23] Там же, С.120

[24] См., например: Феофил Антиохийский, св. К Автолику: Книга 2. – в кн.: Ранние отцы Церкви. – Брюссель: "Жизнь с Богом", 1988. – С.482.

[lingvo]

KAIROS
საინტერესოა, იმედია გამოვნახავ დროს და წავიკითხავ. მადლობა სტატიისთვის

[ბუბა]

კატეხიზმა-- ამ წიგნის ელექტრონულე ვერსია ხომ არ გაქვთ ვინმეს? ან ხო არ იცით საიდან შეიძლება რო გადმოვწერო?

[აკაკი]

ბუბა
orthodoxy.ge

[Otherguy]

სალამი ყველას, ხომ არ იცით ქართულად სად ვიშოვო - წმინდა კიპრიანე კართაგენელის V წიგნი ერესთა წინააღმდეგ?

[KAIROS]

ქართულად

ქართულად დანარჩენ ოთხსაც თუ იპოვი გმირი ხარ )

[Otherguy]

KAIROS

აუ წმ. ირანეუსი ყოფილა და არა კიპრიანე... 2 დღეა ჩავიციკლე ამ წმ. კიპრიანეზე...

საუბარია წმ. ირანეუსის V წიგნზე ერესთა წინააღმდეგ...

[KAIROS]

ირინეოსი ალბათ ხომ?
მე ინტერნეტში არ ვიცი, ისე მგონი რაღაც თავები არის თარგმნილი, ოღონდ რომლები და სად არ მახსოვს

[Otherguy]

კარგი, მაშ ვინმეს ხომ არ გაქვთ წმინდა ბასილი დიდის აპოლოგია ევნომიუსის მიმართ ქართულ ენაზე თარგმნილი?

[■გიორგი■]

აქ იკითხეო მირჩია ერთმა და აქ ვიკითხავ.

მაინტერესებს როგორ განმარტავს ეკლესია დაბადების 1:1-ში გამოყენებულ სიტყვას "დასაწყისში" ანუ "თავდაპირველად" (ბერძ. ἀρχῇ , "არხე").

"Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν".

ბიბლიაში ვკითხულობთ რომ დასაწყისში (ბერძ. ἀρχῇ ) ანუ "თავდაპირველად ღმერთმა შექმნა ცა და მიწა". - http://www.orthodoxy.ge/tserili/biblia/dab.../dabadeba-1.htm

რა შექმნა ღმერთმა ყველაზე პირველად თავისი შემოქმედების დასაწყისში? ცა? ცა და დედამიწა ერთად? ანდა ამ "Ἐν ἀρχῇ"-ში რის დასაწყისზეა საუბარი? შემოქმედების დასაწყისზე? რა იყო ღვთის შემოქმედებითი საქმიანობის დასაწყისი? რას ასწავლიან ეკლესიის მამები, რა იყოო ღვთის ყველაზე პირველი შემოქმედება?

საეკლესიო მოღვაწის, წმინდა მამის ეფრემ ასურის თანახმად, აქ მოხსინებულ "დასაწყისში" (Ἐν ἀρχῇ-ში) იგულისხმება "ხილული ქმნილებების დასაწყისი". ეკლესიის მამების განმარტებები ამასთან დაკავშირებით საინტერესო იქნებოდა.

[georgios]

www.ni-ka.com.ua

ძალიან კარგი ელ.ბიბლიოთეკა ქრისტიანისთვის

[lingvo]

სხეულის კულტი

თანამედრვე მსოფლიო არის ვაჭრობის სამყარო, საქინლისა და ფულის მიერი ურიერთობებისა. დღეს როგორც ყველას მოეხსენება ვაჭრობის წარმმართველია რეკლამა. რეკლამას გამოყოფილი აქვს დიდი დრო ნებისმიერ გადაცემაში და არხზე და უკვე ყველას მოაბეზრა თავი. როცა ფილმი რეკლამით წყდება, ადამიანი ხშირად მიდის სამზარეულოში წასახემსებლად ან გადართავს სხვა არხზე, რომ გაექცეს მას. მე კი საპირისპიროდ მოვიქეცი და ვეცადე ჩავკვირვებოდი რეკლამას. ვაღიარებ არ იყო იოლი, რადგან როგორც უმრავლეოსობა მეც ვერ ვიტან თანამედროვე ტელევიზიის ამ შვილობილს. პრინციპში ახალი არაფერი აღმომიჩენია, უბრალოდ კიდევ ერთხელ დავრწმუნდი ჩემს აზრებში თანამედროვე ცხოვრების შესახებ.

რეკლამა – როგორც ავამდყოფობის სიმპტომი, რომლის მიხედვით შეიძლება განვსაზღვროთ რა აწუხებს პაციენტს. ჩვენს შემთხვევაში შესაძლებელია გარკვეული ალბათობით განისაზღვროს თანამედროვე ადამიანის სულიერი სნეულებები. ამის გაკეთება იოლია. დავაკვირდეთ ძირითადში რას ეძღვნება სარეკლამო რგოლები და გამოვიტანოთ დასკვნა. რას ეძღვნება ისინი? პასუხი შესაძლოა ბევრს გაუკვირდეს იმის გამო, რომ როგორც წესი ადამიანი ღრმად არ ჩაფიქრებულა ამაზე. ეს სხეულია. დიახ, ადამიანის სხეული. ყველას სარეკლამო რგოლში საუბარია მხოლოდ ერთზე, კომფორტზე ადამიანის ცხოვრებაში. იმაზე რომ, ადამიანის სხეულმა რაც შეიძლება მეტი კომფორტით და უპრობლემოდ გაატაროს ცხოვრება. თქვენ მკითხავთ: ნუთუ ცოდვაა ამქვეყნად მეტ–ნაკლებად კომფორტში ცხოვრება? გიპასუხებთ რომ არა, თუ ადამიანი არ ცდება გონიერების ზღვარს, თუ სხეული არ ხდება უპირტესი სულზე და შესაბამისად სხეულის არსებობის პირობებისთვის ზრუნვა არაა გაცილებით მნიშვნელოვანი თუ არა უმნიშვნელოვანესი ვიდრე მისი სულიერი ცხოვრების პირობები. მაგრამ როცა ვუყურებდი აჭრელებულ რეკლამებს, დამრჩა შთაბეჭდილება რომ ეს ზღვარი ადამიანმა დიდი ხნის წინ შეუქცევადად გადალახა. შეიძლება დავსვათ კითხვა: რატომ შეუქცევადად? იმიტომ, რომ კომფორტის დონე იმდენადაა გაზრდილი, რომ ნაკლებ სავარაუდოა უარი თქვას მასზე მიჩვეულმა კაცობრიობის უდიდესმა ნაწილმა. კომფორტი კი იზრდებაბა უმთავრესიდან – ადამიანის სხეულის კულტიდან. სწორედ ეს ფაქტორი წარმოადგენს კომფორტის ძირითად მამოძრავებელ ძალას.

ჩვენ ვამჩნევთ საოცარ ტენდენციებს: სამყარო რაც უფრო უღმერთო ხდება, მით ნაკლებ ყურადრებას აქცევს ქრისტეანულ ფასეულობებს და მით მეტად იზრდება ზრუნვა სხეულზე, რომელიც მომდინარეობს უფალთან კავშირის დაკარგვიდან. ვწყდებით რა მას, როგორც სიყვარულის წყაროს, ადამიანი კარგავს ჭეშმარიტი სიყვარულის შემეცნების უნარს, რომელიც მდგომარეობს მოყვასის მსახურებაში. მისი სიყვარული დეფორმირდება და ხდება ეგოისტური, იკეტება რა საკუთარ თავში. აქედან კი იშვება შიში დაავადებების მიმართ და დასასრულს შიში სიკვდილისა. ამიტომ ბევრია რეკლამები გაახალგაზრდავების შესახებ სადაც საუბრობენ, რომ „ორმოცდაათი წლისა გამოვიყურები როგორც ოცდაათისას“. (ყოველთვის მინდოდა მეკითხა: რატომ გინდა გამოიყურებოდე როგორც ოცდაათი წლისა? ახალგაზრდა მამაკაცების ყურადღების მისაპყრობად?) აქედანაა ძლიერი განცდები თმის მსხვრევადობაზე, ფიზიკურ ძალაზე, სხეულის აღნაგობაზე და სხვ. ყველაზე საინტერესოა, რომ რეკლამა ამ ნაწილში არ ტყუის. შეიძლება შეალამაზებს და ხანდახან საკმაოდ ძლიერად, მაგრამ არ ტყუის. ადამიანების ცხოვრებაში ყოველივე ეს გახდა მართლაც ძალზე მნიშვნელოვანი.

უფალმა ყველაფერი სიბრძნით მიმადლა ადამიანს. ცალკეა საზრუნავი სხეულისთვის და ცალკე სულისთვის. პრინციპში მცნება მეშვიდე დღის შესახებ ამასაც ეხება. უგულებელსჰყო რა ეს მცნება, ადამიანი გაცდა ზღვარს, რომელიც ყოფს გონიერ ქმედებას მომაკვდინელებისგან. ზუსდატ მომაკვდინელებისგან, რადგან ზედმეტი და შესაძლოა ავამდყოფური ზრუნვა სხეულზე თანდათან კლავს სულს. ეს შეუმჩნევლად აზიანებს ადამიანის პიროვენბას და მასზე სრულდება წმიდა წერილი: თქვა უფალმა ღმერთმა: არ დარჩება ჩემი სული ადამიანში საუკუნოდ, რადგან ხორცია იგი. (დაბ. 6,3). შეგახსენებთ რომ ეს სიტყვები ითქვა წარღვნამდე მცირე ხნით ადრე.
აქედანვეა ავხორცობისკენ მიდრეკილება თანამედროვე რეკლამაში, მაგალითად როცა ნახევრად შეუმოსავი დედაკაცი რეკლამირებას უწევს სასმელ წყალს. ვფიქრობ ყველაფერი ასე გაგრძელდება მეტი აგრესიის ფონზე.
ჩემი აზრით ყველაზე მეტად რეკლამისგან იტანჯებიან დედაკაცები. იმიტომ, რომ რეკლამა გათვლილია საშუალოსტატისტიკურ მაყურებელზე, ესენი როგორც ცნობილია შუა ხნის დედაკაცებია. არიან რა უპირატესად შთაბეჭდილებების აღმქმელნი და ემოციურები, შედეგად დამოკიდებულნი რეკლამის მეშვეობით ჩამოყალიბებულ საზოგადოებრივ აზრზე. თუ ეს აზრი ამბობს რომ დედაკაცი აუცილებლად უნდა იყოს კარგი აღნაგობის, კოსმეტიკით მოხატული, არავითარ შემთხვევაში მსხვრევადი თმით და ამასთან გამოიყურებოდეს მის ასაკთან შედარებით უფრო ახალგაზრდა, მაშინ ანდომებენ უდიდეს ძალისხმევას ამ ყოველივეს მისაღწევად. ხშირად ეს ძალისხმევა იმდენად ძლიერია, რომ სცდება საღ აზროვნებას და ვნებს მათ ჯანმრთელობასაც. ასევე ყალიბდება ქცევის გარკვეული სტერეოტიპები, მაგრამ ეს აღარაა დღევანდელი მსჯელობის თემა.

დასკვნა ჩვენი მსჯელობიდან მარტივია: მეგობრებო ნუ ენდობით რეკლამას! სხეული ადამიანის მხოლოდ ნაწილია და არა მთლიანი ადამიანი. ვამდიდრებთ რა სხეულს ჩვენ შესაძლოა შეუმჩნევლადაც ვაღარიბებდეთ სულს, ვკარგავდეთ მას მარადიული ცხოვრებისთვის. როგორადაც არ უნდა ვიზრუნოთ სხეულზე, საბოლოოდ ის მაინც გახდება მატლების საკვები. მატლებისთვის კი სულ ერთი იქნება ჩვენი სხეულის აღნაგობა, გარეგნული სახე, ის თუ როგორი თმა გვაქვს. რაღათქმაუნდა ეს იმას როდი ნიშნავს, რომ დაუდევრად მოვეპყროთ სხეულსა და ჯანმრთელობას, უბრალოდ ძალიან მნიშვნელოვანია არ გავცდეთ ზღვარს.

მღვდელი დიმიტრი ბეზუმნოვი

30 აგვისტო 2011 წელი

http://pravoslavie.ru/jurnal/48344.htm

[lingvo]

სანამ გვაქვს დრო

ჩვენ ვტრიალებთ ქარიშხალში, რომელიც გვაბრუებს, გვითრევს, ისე გვახვევს ბადეში, ამ ორომტრიალის გარდა ვერაფერს ვაცნობიერებთ. ადამიანი ხდება ამ ქარიშხლის მონა და ვერ აცნობიერებს მის მიზანს – დაავიწყოს ვინ არის იგი და რისთვის ცხოვრობს. ქარიშხლის სახელია „შფოთი“. ის მორევის მსგავსად ნთქავს დროს, რომელიც მოგვეცა მარადისობის მოსაპოვებლად. ვერანაირი თხოვნა–ვედრებით ვერ ხერხდება ადამიანის აღმოტაცება ამ მძინვარე მორევიდან. უბრალოდ ყოველივე ეს არ მოქმედებს, რადგან როცა მორევი ერთხელ ჩაითრევს, უფრო და უფრო ღრმად მიაქანებს სიცარიელისკენ, რომელსაც ძირი არ უჩანს და გარკვეულ დრომდე შეუმჩნეველია. როცა სიცარიელის უფსკრული მთელი თავისი უიმედობით წარმოგვიდგება, უკვე გვიანაა.
უფალი მოწყალეა და არ დაუშვბს, რომ საბოლოოდ მოტყუებულნი დავრჩეთ – უკვე ამ ცხოვრებაში გვაგემებს შფოთისა და უზომო საზრუნავის მწარე ნაყოფს. მაშინ მოიწევა ადამიანის თავს უსიამოვნებები, პრობლემები და უბედურებები. ესენი ნამსხვრევები და ნარჩენებია კეთილგონიერი ცხოვრებისა, რომლის დარღვევის უფლება მივეცით ცხოვრებისეულ ქარიშხალს. ეს ნიშნავს, რომ ჩვენ ვცხოვრობთ არასწორად, ისე არა, როგორც საჭიროა. ცუდად იმიტომ ვცხოვრობთ, რომ მხედველობიდან გვრჩება რაღაც მთავარი, რომლის გარეშეც ჩვენი ცხოვრება კეთილი ვერ იქნება.
როცა უეცრად ყოველი მხრიდან, თითქოს აშკარა მიზეზების გარეშე თავს გვატყდება უბედურებები და წარუმატებლობები, მაშინ ნებსით თუ უნებლიედ ადამიანს ახსენდება უფალი და მიდის ეკლესიაში. იქ ხვდება მღვდელს, რომელიც პირველყოვლისა ცდილობს გაარკვიოს ცხოვრობს თუ არა ადამიანი ღვთის მცნებებთან თანხმობაში, მონდომებულია თუ არა დაიცვას ჯანსაღი ცხოვრებისთვის აუცილებელი ელემენტარული წესები, საეკლესიო ენაზე რომ ვთქვათ – კეთილკრძალული ცხოვრებისთვის. კითხვებზე თუ რამდენი ხანია არ მიუღია მონაწილეობა სინანულისა და ზიარების საიდუმლოებებში, კითხულობს თუ არა სახარებას, დიდ უმრავლეს შემთხვევებში გვესმის უშინაარსო და საშიში პასუხი:
– მე არ მაქვს დრო!
მაშ რას წარმოადგენს დრო სარწმუნოებრივი თვალსაზრისით და რისთვის მოგვეცა ჩვენ?
ყველა ჩვენგანი ჩასახვის მომენტიდან მარადიულ ცხოვრებას იწყებს. ამის შეცვლა ან შეწყვეტა არცერთ ადამიანს არ ხელეწიფება. მაგრამ ადამიანის მარადიულ ცხოვრებაში არსებობს უმცირესი მონაკვეთი, თითქმის წერტილი მის დასაწყისში, მოკლე „ასაფრენი ზოლი“, რომელზე გარბენაც განსაზღვრავს როგორი იქნება ჩვენთვის მარადისობა. ამ მცირე მონაკვეთს ვუწოდებთ მიწიერ ცხოვრებას, წუთისოფელს და მისი ყველაზე მნიშვნელოვანი თვისებაა დრო.

„ასაფრენი ზოლი“ მოკლეა. იმის მიხედვით რამდენად სწორად შეარჩევს მფრინავი მიმართულებას, სიჩქარეს და რამდენად მართებულად გაითვალისწინებს ქარის სიძლიერეს და სხვა მრავალ პირობებს დამოკიდებულია გამოსავალი – უმაღლესი მიზნის მიღწევა ან საშინელი კატასტროფა.
ხანმოკლეა წუთისოფელი, მაგრამ ეს დრო მოგვეცა მარადიული ცხოვრების გაცნობიერებული არჩევანის გასაკეთებლად. თავად ვირჩევთ მომავალს. „ასაფრენ ზოლზე“ გარბენის განსხვავება ფრენისგან ის არის, რომ ჰაერში რაიმეს შეცვლა უკვე გვიანია. ასე, რომ თუ მიწაზე არჩეული ფრენის „პარამეტრები“ მცდარი აღმოჩნდება, ჩვენ გარდაუვალი კატასტროფა გველის. აი ასეთი პასუხისმგებლობა გვეკისრება „ფრენისთვის მოსამზადებელ“ დროში!
მნიშვნელოვანია კიდევ ის გარემოება, რომ შეუძლებელია ადამიანმა თავისთვის მოიგონოს „განსაკუთრებული“ მარადისობა, მას არჩევანის გაკეთება უწევს არსებულ რეალობაში. არჩევანის დიაპაზონი განუზომელია: უმაღლესი მწვერვალებიდან უკიდურეს უფსკრულამდე. ერთადერთი გზამკვლევი და გადამრჩენი შუქურა ამ მარადისობის ოკეანეში ღმერთია, მისი სიმართლე, კანონი, სიყვარული. იგია სრულყოფილი მადლის წყარო. რაც უფრო მიისწრაფვის ადამიანი ღვთისაკენ მით მეტად ცდილობს ჭეშმარიტების შემეცნებას და მასთან თანხმობაში ცხოვრებას, მით უფრო იცვლება მისი სული, ნათლდება და ემსგავსება შემომქმედს. ეს ერთბაშად არ ხდება, არამედ მთელი მიწიერი ცხოვრების განმავლობაში. წუთისოფელში ვითარდება ის მიმართულება, რომელსაც ირჩევს ადამიანი და მაშინ მარადისობაში სრულად გამოვლინდება საით ისწრაფვოდა ადამიანის სული, რას ეძებდა, რითი სუნთქავდა და ცხოვრობდა წუთისოფელში ცხოვრების დროს. ერთი სიტყვით დრო გვეძლევა საღვთო განათლებისთვის, უფალთან ერთობისთვის და ამაზე მნიშვნელოვანი არაფერია.
და აი ადამიანი თითქოს სხვათა შორის ეუბნება ღმერთს: „მე შენთვის დრო არ მაქვს!“
აცნობიერებს ამას ადამიანი თუ არა, ეს სიტყვები საშინელია გამომდინარე მათი კატასტროფული შედეგებით ადამიანისთვის, რომელსაც რათქმაუნდა არავითარი კატასტროფა არ სურს, მაგრამ მისი შეხედულება ბედნიერებაზე მოწყვეტილია რეალობას და ეფუძვნება მის მცდარ წარმოდგენას. ყოფით საზრუნავებში სრული ჩართვა სულში ბადებს არასწორ, ოცნებისეულ წარმოდგენას ბედნიერებაზე, რომელიც საბოლოოდ განწირულია წარუმატებლობისთვის სწორედ იმიტომ, რომ ის მოწყვეტილია რეალობას.
ზოგჯერ ამბობენ კიდეც: „მახსოვს უფალი, მწამს, უბრალოდ დრო არ მაქვს ყველა რიტუალის შესასრულებლად: ტაძარში სიარულისთვის, ლოცვისთვის, მეტანიებისთვის, მარხვისთვის... ხომ შეიძლება ამის გარეშეც, ღმერთი სულში მყავს და საკმარისია!
არა, არ კმარა...
კარგი და სწორია ღვთის რწმენა, მაგრამ არა საკმარისი. აი რას ბრძანებს იაკობ მოციქული: „რამეთუ ვითარცა ჴორცნი თჳნიერ სულისა მკუდარ არიან, ეგრეთვე სარწმუნოებაჲ თჳნიერ საქმეთასა მკუდარ არს“ (იაკ. 2,26). სხვა ადგილას კი უფრო მკაცრად ბრძანებს: „შენ გრწამს, ვითარმედ ერთ არს ღმერთი, კეთილად იქმ, და ეშმაკთაცა ჰრწამს და ძრწიან მისგან” (იაკ. 2,19). მაგრამ რჩებიან დემონებად. მოკლედ რომ ვთქვათ, გარდა რწმენისა, გვჭირდება ცხოვრება ღვთის ნებასთან თანხმობაში, ქრისტიანული ცხოვრების წესი, რომელიც მოზაიკის მაგვარად უნდა აეწყოს მარტივი, მაგრამ მნიშვნელოვანი ნაწილებისგან: მართლმადიდებელი სარწმუნოების საფუძვლების შესწავლისგან, სახარების კითხვისგან, მცნებების შესრულებისგან, ტაძარში და შინ ლოცვებისგან, მარხვების შენახვისგან... ყოველივე ეს ადამიანს ეხმარება იმგვარად წარმართოს ცხოვრება, რომ მან შეძლოს მადლის გამრავლება, სარწმუნოებაში, მორჩილებაში, მოთმინებასა და სიყვარულში ზრდა.
არის შემთხვევები, როცა ადამიანს ეჩვენება, რომ ის ზოგადად კეთილია და ეს სავსებით საკმარისია. პრობლემა იმაში მდგომარეობს, რომ ადამიანი თავს ადარებს არა იმ იდეალს, როგორიც უნდა იყოს ღვთის წინაშე, რომლისთვისაც მოწოდებულია, არამედ ცოდვილობის უკიდურეს გამოვლინებებს, რომლის ფონზეც თავი ჰგონია სავსებით „ნორმალური“ და „წესიერი“. აქ აღსანიშნავია სიკეთე, ერთის მხრივ ყოფითი გაგებით და მეორე მხრივ სიკეთე, რომელიც ემსახურება ჭეშმარიტი რწმენის გამოხატულებას.
უფალი სახარების ერთ ადგილას მოციქულებს ეუბნება: „ხოლო გეტყჳ თქუენ: უკუეთუ არა აღემატოს სიმართლე თქუენი უფროჲს მწიგნობართა და ფარისეველთა, ვერ შეხჳდეთ სასუფეველსა ცათასა“ (მთ. 5,20). ფარისევლები კი იყვნენ არა მხოლოდ გარეგნულად რჯულის ზედმიწევნით აღმსრულებელნი, არამედ მორალური და ზნეობრივი პრინციპებისაც. მაგრამ საქმეც იმაშია, რომ ამ „კაცობრივმა“ სიმართლემ მათ ნება დართო მაცხოვარი ჯვარს ეცვათ. თუ ვინმე ამტკიცებს რომ მორწმუნეა და მას „ღმერთი სულში ყავს“, მაშინ ყველანაირად უნდა ცდილობდეს ღვთის ნების გაგებას, შემდეგ კი მის შესრულებას, როგორ უსიამოვნოდ, რთულად და არახელსაყრელადაც არ უნდა ეჩვენებოდეს მას. აი რაში მდგომარეობს სარწმუნოების საქმე – ცხოვრება უფალთან თანხმობაში.
ძალისაებრ ჩვენისა სრულად შევითვისოთ ქრისტეს ზნეობრივი სახე, ეკლესიის ზუსტი განსაზღვრებისამებრ, ქრისტე შევიმოსოთ. პავლე მოციქული ამის შესახებ ბრძანებს: „უკუეთუ ვისმე სული ქრისტესი არა აქუს, იგი არა არს მისი“ (რომ. 8,9). ქრისტეშემოსილნი რომ გავხდეთ, ვცხოვრობდეთ და ვიქცეოდეთ როგორც ჭეშმარიტ ქრისტიანს შეშვენის, საჭიროა გაცნობიერებული და მიზანდასახული სწრაფვა ღვთისაკენ: მეტი გავიგოთ ქრისტეს შესახებ, მის სწავლებაზე, რომელიც დაწერილია სახარებაში და განხორციელებულია ეკლესიაში. ეკლესია – ქრისტეს სხეულია, „ჭეშმარიტების სვეტია“. როცა ადამიანი უგულებელჰყოფს ეკლესიური ცხოვრების გამოცდილებასა და წესებს, არ ცდილობს გაცნობიერებულად იყოს ქრისტეს სხეულის ნაწილი – ის არაა ქრისტიანი, როგორადაც არ უნდა უწოდებდეს თავს.
თანამედროვე ცხოვრების მთავარი დევიზია – ცხოვრება საკუთარი სიამოვნებისთვის, ცოდვილი ცხოვრებით ტკბობა, სწრაფვა ნებისმიერი საშუალებებით მწუხარებებისა და სიძნელეებისთვის თავის ასარიდებლად. ეკლესია სხვა გზას გვირჩევს: არ გავექცეთ მწუხარებებს, განსაკუთრებით იმგვარს, რაც გამოწვეულია მართალი ცხოვრებით უსამართლო მსოფლიოში. მხნედ გადავიტანოთ ისინი „რამეთუ რომელმან-იგი ივნო ჴორცითა, დაცხრომილ არს ცოდვისაგან. რაჲთა არღარა კაცთა გულის თქუმითა, არამედ ნებითა ღმრთისაჲთა ნეშტნი იგი ჟამნი ჴორცითა ცხორებად“ (1 პეტ. 4,1–2).
კიდევ ერთხელ მივედით იქამდე, რომ საჭიროა დროის მოძიება კითხვისთვის, გონებით ჩაღრმავებისთვის, კითხვების დასმისთვის იმ ცოცხალი და მაცხოვნებელი რწმენის შესახებ, რომელითაც განგვანათლა ქრისტემ. რათა უბრალოდ კი არ გვწამდეს, არამედ ამ სიტყვის სრული მნიშვნელობით ვცხოვრობდეთ ქრისტიანულად, ქრისტეს მცნებების თანახმად.
რას შევადაროთ სულიერი ცხოვრება? ესაა უძვირფასესი რამ, რის შესახებ გვსმენია და გვსურს მოპოვება, მაგრამ თავისთავად არ გვეძლევა. შესაძლებელი იქნებოდა შეგვედარებინა სიმდიდრესთან, მაგრამ არა სრულად, რადგან სიმდიდრეს ზოგჯერ უკანონოდ მოიპოვება – მადლთან მიმართებაში კი ეს წარმოუდგენელია.
შეიძლება სულიერი ცხოვრება შევადაროთ უმაღლეს დაოსტატებას კეთილ საქმეში. ეს ისაა, რასაც ფულით ვერ შეიძენ და მის არ ქონას დიდხანს ვერ დავმალავთ. ნებისმიერი ოსტატობა: ფერწერაში, მუსიკაში, მეცნიერებაში და ტექნიკაში – მოიპოვება საქმისადმი სიყვარულითა და დიდი შრომით, საჭირო უნარების მოთმინებით შეძენითა და გამოცდილების დაგროვებით.
განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ვიცოდეთ: დაოსტატება მეცნიერებასა თუ ხელოვნებაში – ეს, ზოგადად პირადი საქმეა და არავითარი ზეგავლენა არა აქვს ადამიანის სულიერ, მარადიულ ცხოვრებაზე. შესაძლოა ნიჭიერი იყო და გულმოდგინედ ავითარებდე შენ ნიჭს, მიაღწიო ოსტატობის მწვერვალს. ასევე შეიძლება ნიჭის უგულებელყოფა და მუშაობის დაწყება მშენებლობაზე ოჯახის სარჩენად. სულიერი ცხოვრების თვალსაზრისით ამგვარად „ტალანტის დაფვლას“ ვერ ვუწოდებთ ცოდვას. პირიქით – ადამიანმა ოჯახის და ახლობლებისთვის მსხვერპლად გაიღო მისი გატაცება, მიწიერი მიჯაჭვულობა.
სულიერ ცხოვრებაში სხვაგვარადაა. ჩვენ ყველა გამონაკლისის გარეშე მოწოდებულნი ვართ სულიერი ცხოვრებისთვის და ყველამ აუცილებლად უნდა ვიღვაწოთ ღვთის სასუფევლის მოსაპოვებლად, მადლის მოსახვეჭად. ეს ყოფნა არყოფნის საქმეა და თანაც მარადიულ განზომილებაში. ამ მოწოდების არ მიღება და უგულებელყოფა შეუძლებელია საკუთარ თავზე ტრაგიკული შედეგების წვნევის გარეშე. ამის გაგება მნიშვნელოვანია. ნათლობისას მივიღეთ სულიწმიდის მადლი, რომელიც უნდა გავითავისოთ და გავამრავლოთ ჩვენი კეთილმორწმუნე ცხოვრებით, – აი ესაა ის ტალანტი, რომლის მიწაში „დაფვლას“ ადამიანისთვის მოაქვს ყველაზე სავალალო შედეგი.
მისმინეთ, ჩვენ ხომ არ მოგვეთხოვება რაიმე განსაკუთრებულად დიდი მსხვერპლი. უბრალოდ გამოვნახოთ ყოველი დღის მდინარებაში მცირედი დრო სულზე ზრუნვისთვის, ღმერთთან ცოცხალი ურთიერთობისთვის. ესაა ოქროს დრო, დრო რომელშიც მოიპოვება მარადისობა! ბრძნულად გამოყენებული ეს დრო არ იკარგება, არამედ აუცილებლად გამოიღებს წმიდა და სასიხარულო ნაყოფს.
ყოველდღიური ცხოვრების მდინარებაშიც კი ადამიანს შეუძლია და ვალდებულიცაა სუნთქავდეს მარადიულობით, ცხოვრობდეს ღვთის წინაშე მყოფობის განცდით, მუდამ ამოწმებდეს მის საქციელს, სიტყვებს და აზრებსაც ღვთის სიმართლესთან. მთელი გულითა და სულით ღვთისკენ ისწრაფოს. გააკეთოს შეგნებული არჩევანი სახარებისეული ჭეშმარიტების სასარგებლოდ.
მაშ არასდროს ვთქვათ, რომ დრო არ გვაქვს სულიერი ცხოვრებისთვის! სანამ დედამიწაზე ვართ – ჩვენ გვაქვს დრო! საქმე მხოლოდ იმაშია თუ რა არის ჩვენთვის ნამდვილად მნიშვნელოვანი, რას დაუთმობდით ამ დროს. გვახსოვს რა, რომ დრო სინანულისთვის და ცხოვრების შესაცვლელად მოგვეცა, ვეცადოთ გამოვიყენოთ ეს ბედნიერი შესაძლებლობა. სანამ გვაქვს დრო!

მღვდელი დიმიტრი შიშკინი
27 სექტემბერი 2011 წელი
http://www.pravoslavie.ru/jurnal/48876.htm