IPB

სტუმარს სალამი ( შესვლა | დარეგისტრირება )

საეკლესიო ბიბლიოთეკა

4 გვერდი V < 1 2 3 4 >  
Reply to this topicStart new topic
> ცნობილ მეცნიერთა ცხოვრება და შრომები, მნიშვნელოვანი შრომების მიმოხილვა, კურიოზები
@@@@@
პოსტი Jul 28 2009, 10:27 AM
პოსტი #41


Newbie
*

ჯგუფი: Members
პოსტები: 13
რეგისტრ.: 18-July 09
წევრი № 7,274



მარი სკლადოვსკა-კიური (1867-1934)

პოლონელმა ქალიშვილმა ფრანგი პროფესორი პარიზში გაიცნო... შემდეგ იყო ოფიციალური და ნახევრად ოფიციალური შეხვედრები... იყო პოლონეთთან განშორების დიდი გულისტკივილი, და... პანა სკლადოვსკა მადამ კიური გახდა.
მარი სკლადოვსკასა და მისი მეუღლე პიერ კიურის 1903 წელს მიენიჭათ ნობელის პრემია ფიზიკაში ბუნებრივი რადიოაქტიური ელემენტების გამოკვლევისათვის.
ქმრის გარდაცვალების შემდეგ შესრულებული შრომათა ციკლისათვის სტოკჰოლმის მეცნიერებათა აკადემიამ 1911 წელს მარი სკლადოვსკა-კიური მეორედ დააჯილდოვა ნობელის პრემიით, ამჯერად ქიმიაში. ეს იყო პირველი შემთხვევა, როცა ნობელის პრემია მიენიჭა ერთსა და იმავე სწავლულს ორ სხვადასხვა დარგში.
პრემიის მიღების ცერემონიაზე დედამ წაიყვანა უფროსი შვილი ირენი. ოცდაოთხი წლის შემდეგ ამ გოგონას იმავე დარბაზში იმავე პრემიას გადასცემენ თავის მეუღლე ფრედერიკ ჟოლიო-კიურისთან ერთად (მეუღლისა და მისი ოჯახის პატივსაცემად სიძემ კიურის გვარი მიიღო).
უნიკალური შემთხვევაა: დედა - მარი სკლადოვსკა, მამა - პიერ კიური, შვილი - ირენ კიური, სიძე - ფრედერიკ ჟოლიო, ოჯახის ოთხი წევრი და ნობელის ხუთი პრემია.
მსოფლიოს ყველა დროის გამოჩენილი ქალი მარი სკლადოვსკა-კიური დაიბადა ვარშავაში, პედაგოგთა ოჯახში. იგი მეხუთე შვილი იყო. 15 წლისამ ოქროს მედალზე დაამთავრა გიმნაზია, რეპეტიტორობით დაგროვებული თანხით სწავლის გასაგრძელებლად გაემგზავრა. მარი სობრონის უნივერსიტეტის სტუდენტი გახდა. შემდეგ იყო მეცნიერების დიდი სიყვარული, მეცნიერებისათვის თავგანწირვა და... მარი კიური 106 აკადემიისა და სამეცნიერო საზოგადოების საპატიო წევრად აირჩიეს. რადიოლოგიის ფუძემდებელი 67 წლისა სხივური დაავადებით გარდაიცვალა.


--------------------
ავატარზე: ღირსი იოანე სინელი (კიბისაღმწერელი) (+649)
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
guest
პოსტი Jul 28 2009, 01:24 PM
პოსტი #42


Advanced Member
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 6,611
რეგისტრ.: 7-June 07
წევრი № 2,127



@@@@@
ციტატა
მარი სკლადოვსკა-კიური (1867-1934)

ძალიან საინტერესო პიროვნებები გაიხსენე smile.gif ნამდვილად ოთხნი იყვნენ: მარია და თავისი ქმარი პიერი + შვილი ირენე და სიძე ჟოლიო-კიური. თვით მარია კიური მეტად ნიჭიერი გოგონა იყო თავიდანვე, მაგრამ ამბობენ, რომ მისი პრესტიჟი ქმარმა წამოწია, ანუ პიერის გარეშე მას ამდენი მიღწევები არ ექნებოდა. თვით მის პიროვნებას რაც შეეხება, როგორც ბევრ სტატიაში ამაზე ხაზია გასმული და იქიდან ვიცი, თანამშრომლებს ძალიან არ უყვარდათ, ყოფილა მეტად ავყია და რაც პოლონელი ქალებისთვის ეროვნულად მახასიათებლად ითვლება - ავხორციც კი. რომელიმე ახალგაზრდა მეცნიერ თანამშრომელს , რომელიც მასთან პირად ურთიერთობაზე უარს იტყოდა, კარიერას უფუჭებდა. თუმცა, როგორც მეცნიერი , დიდი მიღწევები აქვს , მიუხედავად იმისა, რომ ქმრის ავტორიტეტი ბევრს წყვიტავდა.

პ.ს. პეირ კიური უსაშინლესი სიკვდილით აღესრულა, საგზაო კატასტროფაში მოყვა.
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
death
პოსტი Jul 28 2009, 02:41 PM
პოსტი #43


A P O L O G I S T
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 1,274
რეგისტრ.: 4-February 07
წევრი № 1,003



staywhite

ციტატა
ყოფილა მეტად ავყია და რაც პოლონელი ქალებისთვის ეროვნულად მახასიათებლად ითვლება - ავხორციც კი


ისე ეს შედარება მეც ბევრჯერ გამიგია მაგრამ მაინც ვერ ვხვდები, რატომ თვლიან პოლონელ ქალებს ავხორცებათ. მაგრამ გაკვირვებას ამის ფონზე, პოლონეთის მკვეთრი კონსერვატიული პოლიტიკური და სოციალური მოწყობა იწვევს. თან 90-იანი წლების შუა რიცხვებში ჩატარებული გამოკითხვის მიხედვით მოსალხეობის 84-88 % რელიგიურად ითვლება. რამდენადაც მახსოვს ეს მაჩვენებელი ჩვენზე მაღალია. სხვათაშორის რამდენადაც ვიცი პოლონეთში ბორდელები არც ლეგალურად არსებობს და არც არალეგალურად biggrin.gif მაგრამ პოლონლებს მაინც გარყვნილების სახელი აქვთ, რაც გაკვირვებას იწვევს smile.gif ერთი უნდა დავძებნო ვინმე ცნობილი პოლონელი სოციოლოგის ნაშრომი ამ საკითხზე smile.gif


--------------------
ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ λόγος, καὶ ὁ λόγος ἦν πρὸς τὸν θεόν, καὶ θεὸς ἦν ὁ λόγος.

The devil can cite scripture for his own purpose! — William Shakespeare

თავისუფლებისათვის გაგვათავისუფლა ქრისტემ. მაშ, იდექით მასში და ნუღარ შეუდგებით მონობის უღელს"
(გალ 5.1)
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
guest
პოსტი Jul 28 2009, 03:12 PM
პოსტი #44


Advanced Member
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 6,611
რეგისტრ.: 7-June 07
წევრი № 2,127



death
ციტატა
ისე ეს შედარება მეც ბევრჯერ გამიგია მაგრამ მაინც ვერ ვხვდები, რატომ თვლიან პოლონელ ქალებს ავხორცებათ.

ეს დებულება მე რაც ვნახე, ამით მტკიცდება და ალბათ ბევრმა ნახა და ამიტომაც ჩამოყალიბდა ეს აზრი. ნაპოლეონი რომ პოლონეთში მიდიოდა, ჟონეფინამ უთხრა, არ მოგასვენებენ იქ ამ საქმეში ცნობილი პოლონელი ქალებიო (ე.ი. მაშინაც ეს სახელი ქონდათ). არა მხოლოდ ავხორცობა, არამედ ამბიციურობა ანუ გამორჩენის მიზნით.

გერმანელებს აქვთ გამოთქმა: პოლონელი არ ნიშნავს ეროვნებას, არამედ პროფესიას smile.gif
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
@@@@@
პოსტი Jul 31 2009, 11:33 AM
პოსტი #45


Newbie
*

ჯგუფი: Members
პოსტები: 13
რეგისტრ.: 18-July 09
წევრი № 7,274



პეტრე კაპიცა (1894–1984)


იმჟამად პეტროგრადელი მხატვარი შალიაპინის პორტრეტზე მუშაობდა. სახელოსნოში ორი ახალგაზრდა შემოვიდა: "თქვენ მხოლოდ გამოჩენილ პიროვნებებს ხატავთ, დაგვხატეთ ჩვენც! გავხდებით ცნობილნი!" მასპინძელს გაეღიმა, მიიღო წინადადება. რას წარმოიდგენდა ხელოვანი, რომ მის წინ პოზირებდნენ მომავალი ნობელიანტები – სემიონოვი და კაპიცა.

პეტრე კაპიცა ფიზიკოს–ექსპერიმენტატორი იყო. მისი სახელი სიცოცხლეშივე ლამის ლეგენდად იქცა. ცნობილი სწავლული 1894 წელს დაიბადა კრონშტადტში. მამა გენერალი ჰყავდა, დედა – პედაგოგი. როგორც ბიოგრაფები წერენ, გიმნაზიის პირველი კლასიდან გარიცხეს, ბერძნული და ლათინური უჭირდა. სამაგიეროდ, რეალური სასწავლებელი ხუთებზე დაამთავრა. პირველსავე სამეცნიერო სტატიებში გამოჩნდა ჭაბუკი სპეციალისტის ორიგინალური აზროვნება. 1921 წელს ინგლისში აგზავნიან სტაჟირებაზე. კემბრიჯის უნივერსიტეტის კავენდიშის ლაბორატორიის დირექტორმა, ცნობილმა ფიზიკოსმა რეზერფორდმა აზალგაზრდა რუსი იმ პირობით მიიღო, რომ არ შეეგუებოდა კომუნისტურ პროპაგანდას. კაპიცა მთლიანად ჩაერთო სამეცნიერო მუშაობაში. 1929 წელს ინგლისის სამეცნიერო საზოგადოების ნამდვილ წევრად აირჩიეს.

უკვე ცნობილი მეცნიერი ყოველწლიურად ჩამოდიოდა სამშობლოში შვებულებით. ერთხელაც, მოსკოვში ჩამოსული საბჭოთა მთავრობამ ინგლისს აღარ გაუშვა. სამაგიეროდ 1934 წელს ფიზიკურ პრობლემათა ინსტიტუტის დირექორად დანიშნეს. რეზერფორდმა სახელოვან მოწაფეს უსასყიდლოდ გამოუგზავნა მთელი ლაბორატორია. კაპიცა მსოფლიო რანგის ფიზიკოსი გახდა. ნობელის პრემია 1978 წელს 84 წლისამ მიიღო. ნობელიანტი გარდაიცვალა 1984 წელს.

კაპიცა საქართველოში არაერთხელ ყოფილა და მრავალ კართველ ფიზიკოსთან ჰქონდა სამეცნიერო ურთიერთობა.


--------------------
ავატარზე: ღირსი იოანე სინელი (კიბისაღმწერელი) (+649)
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
guest
პოსტი Jul 31 2009, 12:14 PM
პოსტი #46


Advanced Member
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 6,611
რეგისტრ.: 7-June 07
წევრი № 2,127



@@@@@
ციტატა
პეტრე კაპიცა (1894–1984)

ინფორმაციისთვის მივამატოთ, რომ კაპიცას დიდი დამსახურება აქვს ზედენადობის და დაბალი ტემპერატურების სფეროს გამოკვლევაში. იქნებ დრო გამოვნახო და მოკლედ, პოპულარულ ენაზე დავწერო მისი შრომების შესახებ.
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
Atman
პოსტი Dec 5 2009, 12:28 PM
პოსტი #47


მეცამეტე მეომარი
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 6,236
რეგისტრ.: 23-August 08
წევრი № 5,518



აინშტაინისა და თაგორის დიალოგი:


Беседа Эйнштейна и Рабиндраната Тагора



Эйнштейн: Вы верите в бога, изолированного от мира?


Тагор: Не изолированного. Неисчерпаемая личность человека постигает Вселенную. Ничего непостижимого для человеческой личности быть не может. Это доказывает, что истина Вселенной является человеческой истиной.


Чтобы пояснить свою мысль, я воспользуюсь одним научным фактом. Материя состоит из протонов и электронов, между которыми ничего нет, но материя может казаться сплошной, без связей в пространстве, объединяющих отдельные электроны и протоны. Точно так же человечество состоит из индивидуумов, но между ними существует взаимосвязь человеческих отношений, придающих человеческому обществу единство живого организма. Вселенная в целом так же связана с нами, как и индивидуум. Это – Вселенная человека.


Высказанную идею я проследил в искусстве, литературе и религиозном сознании человека.


Эйнштейн: Существуют две различные концепции относительно природы Вселенной:

1) мир как единое целое, зависящее от человека;

2) мир как реальность, не зависящая от человеческого разума.


Тагор: Когда наша Вселенная находится в гармонии с вечным человеком, мы постигаем ее как истину и ощущаем ее как прекрасное.


Эйнштейн: Но это – чисто человеческая концепция Вселенной.


Тагор: Другой концепции не может быть. Этот мир – мир человека. Научные представления о нем – представления ученого. Поэтому мир отдельно от нас не существует. Наш мир относителен, его реальность зависит от нашего сознания. Существует некий стандарт разумного и прекрасного, придающий этому миру достоверность – стандарт Вечного Человека, чьи ощущения совпадают с нашими ощущениями.


Эйнштейн: Ваш Вечный Человек – это воплощение сущности человека.


Тагор: Да, вечной сущности. Мы должны познавать ее посредством своих эмоций и деятельности. Мы познаем Высшего Человека, не обладающего свойственной нам ограниченностью. Наука занимается рассмотрением того, что не ограничено отдельной личностью, она является внеличным человеческим миром истин. Религия постигает эти истины и устанавливает их связь с нашими более глубокими потребностями; наше индивидуальное осознание истины приобретает общую значимость. Религия наделяет истины ценностью, и мы постигаем истину, ощущая свою гармонию с ней.


Эйнштейн: Но это значит, что истина или прекрасное не являются независимыми от человека.


Тагор: Не являются.


Эйнштейн: Если бы людей вдруг не стало, то Аполлон Бельведерский перестал бы быть прекрасным?


Тагор: Да!


Эйнштейн: Я согласен с подобной концепцией прекрасного, но не могу согласиться с концепцией истины.


Тагор: Почему? Ведь истина познается человеком.


Эйнштейн: Я не могу доказать правильность моей концепции, но это – моя религия.


Тагор: Прекрасное заключено в идеале совершенной гармонии, которая воплощена в универсальном человеке; истина есть совершенное постижение универсального разума. Мы, индивидуумы, приближаемся к истине, совершая мелкие и крупные ошибки, накапливая опыт, просвещая свой разум, ибо каким же еще образом мы познаем истину?


Эйнштейн: Я не могу доказать, что научную истину следует считать истиной, справедливой независимо от человечества, но в этом я твердо убежден. Теорема Пифагора в геометрии устанавливает нечто приблизительно верное, независимо от существования человека. Во всяком случае, если есть реальность, не зависящая от человека, то должна быть истина, отвечающая этой реальности, и отрицание первой влечет за собой отрицание последней.


Тагор: Истина, воплощенная в Универсальном Человеке, по существу должна быть человеческой, ибо в противном случае все, что мы, индивидуумы, могли бы познать, никогда нельзя было бы назвать истиной, по крайней мере научной истиной, к которой мы можем приближаться с помощью логических процессов, иначе говоря, посредством органа мышления, который является человеческим органом. Согласно индийской философии, существует Брахма, абсолютная истина, которую нельзя постичь разумом отдельного индивидуума или описать словами. Она познается лишь путем полного погружения индивидуума в бесконечность. Такая истина не может принадлежать науке. Природа же той истины, о которой мы говорим, носит внешний характер, т.е. она представляет собой то, что представляется истинным человеческому разуму, и поэтому эта истина – человеческая. Ее можно назвать Майей, или иллюзией.


Эйнштейн: В соответствии с Вашей концепцией, которая, может быть, является концепцией индийской философии, мы имеем дело с иллюзией не отдельной личности, а всего человечества в целом.


Тагор: В науке мы подчиняемся дисциплине, отбрасываем все ограничения, налагаемые нашим личным разумом, и таким образом приходим к постижению истины, воплощенной в разуме Универсального Человека.


Эйнштейн: Зависит ли истина от нашего сознания? В этом состоит проблема.


Тагор: То, что мы называем истиной, заключается в рациональной гармонии между субъективным и объективным аспектом реальности, каждый из которых принадлежит Универсальному Человеку.


Эйнштейн: Даже в нашей повседневной жизни мы вынуждены приписывать используемым нами предметам реальность, не зависящую от человека. Мы делаем это для того, чтобы разумным образом установить взаимосвязь между данными наших органов чувств. Например, этот стол останется на своем месте даже в том случае, если в доме никого не будет.


Тагор: Да, стол будет недоступен индивидуальному, но не универсальному разуму. Стол, который воспринимаю я, может быть воспринят разумом того же рода, что и мой.


Эйнштейн: Нашу естественную точку зрения относительно существования истины, не зависящей от человека, нельзя ни объяснить, ни доказать, но в нее верят все, даже первобытные люди. Мы приписываем истине сверхчеловеческую объективность. Эта реальность, не зависящая от нашего существования, нашего опыта, нашего разума, необходима нам, хотя мы и не можем сказать, что она означает.


Тагор: Наука доказала, что стол как твердое тело – это одна лишь видимость и, следовательно, то, что человеческий разум воспринимает как стол, не существовало, если бы не было человеческого разума. В то же время следует признать и то, что элементарная физическая реальность стола представляет собой не что иное, как множество отдельных вращающихся центров электрических сил и, следовательно, также принадлежит человеческому разуму.


В процессе постижения истины происходит извечный конфликт между универсальным человеческим разумом и ограниченным разумом отдельного индивидуума. Непрекращающийся процесс постижения идет в нашей науке, философии, в нашей этике. Во всяком случае, если бы и была какая-нибудь абсолютная истина, не зависящая от человека, то для нас она была бы абсолютно не существующей.


Нетрудно представить себе разум, для которого последовательность событий развивается не в пространстве, а только во времени, подобно последовательности нот в музыке. Для такого разума концепция реальности будет сродни музыкальной реальности, для которой геометрия Пифагора лишена всякого смысла. Существует реальность бумаги, бесконечно далекая от реальности литературы. Для разума моли, поедающей бумагу, литература абсолютно не существует, но для разума человека литература как истина имеет большую ценность, чем сама бумага. Точно так же, если существует какая-нибудь истина, не находящаяся в рациональном или чувственном отношении к человеческому разуму, она будет оставаться ничем до тех пор, пока мы будем существами с разумом человека.


Эйнштейн: В таком случае я более религиозен, чем вы.


Тагор: Моя религия заключается в познании Вечного Человека, Универсального человеческого духа, в моем собственном существе. Она была темой моих гиббертовских лекций, которые я назвал "Религия человека".


Беседа состоялась 14 июля 1930 г. на даче Эйнштейна


--------------------
हरे कृष्ण हरे कृष्ण
कृष्ण कृष्ण हरे हरे
हरे राम हरे राम
राम राम हरे हर
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
Atman
პოსტი Dec 5 2009, 12:28 PM
პოსტი #48


მეცამეტე მეომარი
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 6,236
რეგისტრ.: 23-August 08
წევრი № 5,518



.


--------------------
हरे कृष्ण हरे कृष्ण
कृष्ण कृष्ण हरे हरे
हरे राम हरे राम
राम राम हरे हर
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
qetevano
პოსტი Sep 3 2013, 11:39 AM
პოსტი #49


ბრრრრრ
***

ჯგუფი: co-Moderators
პოსტები: 3,683
რეგისტრ.: 27-September 12
მდებარ.: ევრივეა
წევრი № 12,646



ეს რა კაგი თემაა


--------------------
ბეტმენი ხელს არ აწერს!
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
A.V.M
პოსტი Sep 3 2013, 11:49 AM
პოსტი #50


მადლობა ამ ფორუმს!
***

ჯგუფი: Senators
პოსტები: 13,742
რეგისტრ.: 14-June 11
მდებარ.: ფორუმს გარეთ
წევრი № 11,203



მთლად ამ თემას არ მიესადაგება , მაგრამძლ.საინტერესოა :


პირადი ცხოვრება ( ანონიმურობა ) არ არსებობს

სტივ რამბამის (Steve Rambam) გამოსვლა კონფერენციაზე HOPE (Hackers of Planet Earth). მოხსენება გრძელია, თუმცა უზომოდ საინტერესო.
მას მიუღია მონაწილეობა ყველა HOPE-ში 1994 წლიდან. ის არის კერძო გამომძიებელი და ყველა მისი მოხსენება საინტერესოა.


“ანონიმურობა არ არსებობს, შეიგნეთ!” ნებისმიერი საწყისი წერტილიდან წამოსული, შესაძლოა ადამიანზე სრული დოსიეს შედგენა. არ აქვს მნიშვნელობა საწყისი წერტილი რა იქნება: სახელი და გვარი, ტელეფონის ნომერი, დაზღვევის ნომერი, MAC-მისამართი, ელფოსტა თუ ავტომობილის ნომერი. ამ მონაცემების მეშვეობით შესაძლოა ისწავლოთ ყველაფერი ადამიანის შესახებ.
ხანდახან გიწევთ მწირი ცნობების მოძიება და დაგროვება, ხოლო ხანდახან კი ყველაფერს ერთიანად მიიღებთ. სანამ გავაგრძელებთ, მინდა ხაზგასმით ვთქვა, რომ ჩემს მოხსენებაში ინფორმაციის ყველა წყარო არის ან ღია ან ნახევრად-ღია. ნახევრად-ღიაში იგულისხმება კერძო გამომძიებლებისთვის ან უსაფრთხოების სპეციალისტებისთვის ხელმისაწვდომი წყაროები (და არა მალული სახელმწიფო წყაროები).
ჩვენ არ განვიხილავთ FINSEN, NCIC და სხვა სახელმწიფო ბაზებს, ან სხვა წყაროებს, რომლებიც განისაზღვრება როგორც დაცული და მალული ინფორმაცია. ჩვენ განვიხილავთ იმას, რაც ძალზედ მარტივად მოიპოვება ამ ოთახში მყოფ ნებისმიერ ადამიანზე.
უმეტეს წილად, განვიხილავთ ინფორმაციას, რომელსაც თქვენ თვითონ გასცემთ.დღესდღეისობით ხელმისაწვდომი მონაცემთა უმეტესობა გაცემულის თქვენს მიერ, განზრახ თუ ქვეცნობიერად. თქვენ გაეცით ეს ცნობები – სახელი, მისამართი, ტელეფონის ნომერი, დაბადების თარიღი, სურათი, პირადი ნომერი. ადრე ეს მონაცემები იყო გამოძიების საძირკველი.
როცა ჯერ კიდევ ვიწყები, ახალგაზრდა გამომძიებლად, მე მიხდიდნენ $500-დან $1000-დე ეჭვმიტანილის სურათის მოპოვებისათვის. ეს კი გამოიყენებოდა პირადობის დასადგენად. დღეს კი, ამისთვის მხოლოდ გუგლია საჭირო. ცნობები იმის შესახებ, თუ რა პოლიტიკური მოსაზრების თუ სქესობრივი ორიენტაციის ხართ, ფინანსური ცნობები, საქმიანობა, საკმიანი კავშირები, მეგობრები, ოჯახი… ყოველივე ეს ღიად არის ხელმისაწვდომი.
როცა ვიწყებდი, 25 წლის წინ, ეს იყო კონფიდენციალური ინფორმაცია, რომლის მოსაპოვებლად იყვანდნენ გამომძიებლებს. ეს ასე იყო. დღევანდელი მოხსენების უდიდესი ნაწილი ეძღვნება იმას, თუ რა შეიცვალა. არა მხოლოდ იმისი მერე, რაც პირველად გამოვედი ამ კონფერენციაზე, არამაედ ბოლო ორი წლის განმავლობაში.
მაგალითად, ვიღაცა მაძლევს ტელეფონის ნომერს, მე კი, როგორც გამომძიებელი, მის მეშვეობით მოვიპოვებ სახელსა და გვარს, მისამართს. ყველამ ვიცით ეს როგორ ხდება. შემდეგ, სახელი, გვარისა და მისამართის მეშვეობით ვგებულობ ადამიანის დაბადების თარიღს და სოციალური დაზღვევის ნომერს. მერე კი, მოპოვებული მონაცემების მეშვეობით, მივიღებ სანათესაო კავშირებს, მუშაობის ადგილს, საქმიანობას, უძრავ ქონებას, ოჯახური მდოგმარეობის ისტორიას, ყველაფერ სახალხოს, კრიმინალურს და სხვა ღია თუ ნახევრად-ღია ჩანაწერებს ადამიანის შესახებ. საავტომობილო ნომრები, გადაადგილების საშუალებები და ასე შემდგომ.
ყოველივე ეს – მონაცემების ერთადერთი საწყისი წერტილიდან გამომდინარეობს. არ არის აუცილებელი ეს ტელეფონი იყოს, შესაძლოა ელფოსტა, თუ ცხოვრების მისამართი, სახელი და დაბადების თარიღი.
ეს ასე იყო. ძაფს ერთ ბოლოში მოკიდებდით ხელს და მიყვებოდით. შედეგად მიიღებოდა ადამიანზე სრული დოსიე. სხვათაშორის, გაცილებით მეტი მონაცემის მოპოვება შეიძლება, უბრალოდ სლაიდზე ადგილი გამითავდა.
დღესდღეისობით, გამოძიების ასე წაყვანა არ არის აუცილებელი. დღეს თქვენ, თუ გაქვთ სატელეფონო ნომერი, შეიყვანთ მას მონაცემთა ბაზაში და წამიერად მიიღებთ სრულ ანგარიშს ადამიანის შესახებ. საკმარისია შევიყანო თქვენი ტელეფონის ნომერი და ჩემ თვალწინ დავინახავ თქვენ სახელსა და გვარს, მისამართს, სოციალური დაზღვევის ნომერს, დაბადების თარიღს, სააბტომობილო ნომერს, გადაადგილების საშუალებებს, ნათესაობრივ კავშირებს, სად ხართ/იყავით ჩაწერილი, სამსახურების ისტორიას და ა.შ.
აღარ არის საჭირო სალათის ხელით მომზადება. ყველაფერი უკვე დაკავშირებული და თავმოყრილია ერთად. ყველაფერი მზადაა.
განვიხილოთ რა შეიცვალა ბოლო რამდენიმე წელიწადს. სლაიდზე დაინახავთ თუ რა შეიცვალა ბოლო 10 წელიწადში. განვიხილოთ რა შეიცვალა ბოლო HOPE-დან.
პირველი – გამოთვლის სიჩქარე და პროგრამული უზრუნველყოფის სირთულე. როდესაც ვიწყებდი, მე მქონდა მაკი 25k ფლოპი დისკით. უნდა ჩამედო პროგრამიანი დისკეტა, ჩამეტვირთა ის, ამომეღო. მერე ჩამედო მონაცემებიანი დისკეტა, შემენახა ისინი. ახლა კი ყველა აქვს ოთხ- და რვა-ბირთვიანი კომპიუტერები. სიჩქარე, (დისკების) ტევადობები უბრალოდ დაუჯერებელია. ახლა ვიყენებ მეტ ოპერატიულ მეხსიერებას ვიდრე ახლო წარსულში მქონდა ადგილი ხისტ დისკზე.
ჩემთვის სასიამოვნოა დავინახო ჩემი ტოლო ადამიანები წინა რიგებში. ხანდახან, როდესაც ამას ვამბობ სემინარებზე ახალბედა გამომძიებლები და ფედერალური აგენტებისათვის, ჩვეულებრივ 20 წლის ახალგაზრდები არიან, ბევრს ეჩვენება რომ მე ვყვები ქვის ხანის შესახებ. დისკების ტევადიბები და დამუშავებული ინფორმაციის ზომები იზრდება ექსპონენციალურად. ნაციონალური უსაფრთხოების სააგენტო ინახავს აშშ-ს საზღვრების გადაკვეთის ისტორიას 75 წლის განმავლობაში.ისინი არაფერს წაშლიან, არასოდეს.
ყველანაირი ინფორმაცია არის ციფრულ ფორმაში მისი გაჩენისთანავე, სისტემაში ჩამატებისთანავე. თქვენი სამედიცინო ჩანაწერები შეიყვანება მედდას მიერ მის კომპიუტერში. როდესაც სადმე მიდიხართ, უკვე აღარ იყენებთ ქაღალდის ბილეთებს. საბანკო მოქმედებების ისტორია მყისიერად ხელმისაწვდომია. შემიძლია წარმოგიდგინოთ ანგარიში ტელეფონით, შევიდე ბანკის მართვაში და 30 წამში ფული ჩემთან იქნება. ყველაფერი გახდა მომენტალური და ციფრული, ყველაფერი ინახება მონაცემთა ბაზაში მონაცემის გაჩენისთანავე.
აღარ იხარჯება დრო კლავიატურით აკრეფაზე, დალაგებაზე, ან ამაში ფულის ჩადებაზე – როგორ ნახავთ, ყოველივე ეს ფულის საკითხია. ინფორმაცია თქვენს შესახებ, თავიდან ბოლომდე, ჩაიწერება მონაცემთა ბაზაში.
ძველი ქაღალდები კომპიუტერში შეიყვანება და მუშავდება ოპტიკური ამომცნობი პროგრამებით გიჟური სიჩქარით. Google წიგნები, გაზეთები, 20-30-40-50-70-100 წლის წინანდელი დოკუმენტები მუშავდება ზესწრაფი ფურცლიანი სკანერებით.ერთი წიგნის საკმაოდ ზუსტად დასკანირებისთვის საჭიროა სულ რაღაც ერთი საათი.
ბევრს ვისაუბრებ ტელეფონების შესახებ. მობილური ტელეფონი არის ერთ-ერთი იმ სამი ფაკტორისაგან, რომლებმაც შეცვალეს თამაშის წესები. დღეს ყველას აქვს მობილური ტელეფონი, უმეტესობას კი – “სმარტფონები”. ზუსტად იმის გამო, რომ თქვენ იყენებთ მათ, ყველგან თან დაგაქვთ და არ (ან ვერ) თიშავთ მათ, მე ვიცი თქვენს შესახებ ყველაფერი რაც კი შეიძლება. ამაზე დაწვრილებით მოგიყვებით.

დიახ, მობილურმა ტელეფონებმა შეცვალეს თამაშის წესები. ინფორმაციის ერთმანეთში დაკავშირება, სახელების თარგმნა, მსგავსებების პოვნა, ხელოვნური ინტელექტი. ეს აღარ არის უბრალოდ “მისამართების მონაცემთა ბაზა” ან “დარეკილი ზარების ისტორია”, “საყიდლების ისტორია” – ახლა ყველა ეს მონაცემი ერთმანეთს უკავშირდება ყველანაირი გზით. მე რომ შევიყვანო თქვენი ტელეფონის ნომერი, მყისვე მივიღებ თქვენი საბანკო მოქმედებების ჩამონათვალს ბოლო თვის განმავლობაში.
რომ შევიყვანო თქვენი ტელეფონის ნომერი, მის მეშვეობით მივიღებ მონაცემებს თქვენი ყველა ელფოსტის შესახებ. ეს წარმოუდგენელია. ერთი წლის წინ ამაზე არც კი ოცნებობდნენ! თქვენი ელფოსტის შეყვანით მივიღებ თქვენს სახელსა და გვარს, სახლის მისამართს, ტელეფონის ნომერს და საერთოდ – ყველაფერს.
ცოტათი გადავუხვევ. წინა წელს, წარდგენის შემდეგ ჩვენ ცოტა ვიმსჯელეთ, რითაც საქმე გავუფუჭეთ შემდეგ მომხსენებელს – მას ერთი საათისაგან მხოლოდ 5 წუთი დარჩა. დღეს, იმედი მაქვს, დროულად მოვრჩებით. უფრო მეტიც – ჩვენ მომზადებული გვაქვს მაგიდა, რომელთანაც ჩვენ არა მარტო ვუპასუხებთ ყველა თქვენს შეკითხვას, არამედ მოგცემთ საშუალებას ითამაშოთ ჩვენი მონაცემთა ბაზით.
დიახ! მისმინეთ, არაერთხელ ვიტყვი ამას – მე ვარ გახსნილობის დიდი მომხრე, მე ვემხრობი PI FOIA-ს (აქტი პირადული ინფორმაციის გავრცელების შესახებ). არც ვმალავ იმას, რითაც ვარ დაკავებული, არ მრცხვენია. ვფიქრობ, რომ ვხდი სამყაროს უკეთესს და უფრო სამართლიანს. მე ვიცი, ეს ბიჭებიც ასე ფირობენ; ისინი საკეტებში არ იჭვრიტებიან, როგორც კინოში მოგვაჩვენებენ. მე მინდა იცოდეთ და გესმოდეთ თუ როგორ ვმუშაობთ.
დავუბრუნდეთ კავშირის და ქსელების ერთმანეთში დაკავშრება და მონაცემების დამუშავებას. მოვიყვან ცოტათ სასაცილო მაგალითს.

სახელით “COMPSTAT ლოთებისთვის” (COMPuter STATistics) ვაშინგტონში არის საიტი http://www.outsideindc.com/stumblesafely (“ილოთავე უსაფრთხოდ”, დღეს ეს საიტი აღარ მოქმედებს). მასტმა აიღო ბოლო რამდენიმე წლის კრიმინალური სტატისტიკა ქალაქის ცენტრში მყოფი ბარების შესახებ და ერთმანეთს დაუკავშირა ეს მონაცემები. ამ გვერდის დამზადებას მოუნდა ერთი საღამო. აირჩიეთ ბარი და დაინახავთ, რამდენი გაძარცვა და ქურდობა, სროლის შემთხვევა განვითარდა მის გარშემო ბოლო ორიოდე წლის განმავლობაში. ამასთან, მიხვდებით არის თუ არა მაგ ბარში ლოთაობა უსაფრთხო. *სიცილი*
ჩემთვის, ეს უბრალოდ გასართობი საიტია stumblesafely.com, თუმცა ერთი რამ საინტერესოა: 10, 5, 3 წლის წინ ასეთი პროექტი მოითხოვდა კარგად მომზადებულ პროგრამისტს, ძვირადღირებულ დამუშვებას და მონაცემების შენახვას. ახლა კი ამის გაკეთბა შეუძლია გაწვრთნილ მაიმუნს. მე ზუსტად ვიცი, ესენი ხომ ჩემთან მუშობენ. კარგი ხო, ვხუმრობ.
კიდევ რა შეიცვალა: GPS და თქვენზე თვალყურის დევნის საშუალებები. თქვენი ტელეფონი თქვენზედ მიკრულია 24/7, რადგან კი ის თქვენთან ერთადაა, მე ვიცი თქვენ სად იმყოფებით. ამას შემდეგში დავუბრუნდები.

GPS, Skyhook. ხალხი GPS-ანი ტელეფონებით, Google-ის თანამშრომლები გადაადგილდებიან ქვეყანაში და იწერენ ჩრდილოეთ ამერიკის ყველა WI-FI ქსელის კოორდინატებს. ყველა რაუტერი!
თამაშის წესები შეცვალეს ახალმა შესაძლებლობემა: ძიება, ინდექსირება, თარგმნა, საუბრის ამოცნობა, ვიდეოზე ტექსტის ამოცნობა(გაჩვენებთ) მეც კი მაშინებს… ინტელექტუალური კამერები ციფრების, სიმბოლოებისა და სახეების ამომცნობი ბლოკებით, რომლებიც დაკავშირებულია მაღალსიჩქარიან მონაცემთა ბაზებზე.
დღეს გავიგე საუბრები მიახლოებით შემდეგი ხასიათის: “რა სისულელეა, თავისუფლად მოვატყუებ სახეების ამომცნობ პროგრამას! ასე შეიძლება, ისე შეიძლება…”. არა, ეს შეუძლებელია. შეუძლებელია-მეთქი! შეუძლებელია და მორჩა. შემიძლია დაგიმტკიცოთ ეგ. მე ძალიან დიდ პატივს ვცემ მომხსენებელს, რომელიც საუბრობდა სახეების ამომცნობი პროგრამების შესახებ, იმის შესახებ, თუ როგორ შეიძლება თავი აიცილოთ მონაცემთა ბაზაში მოხდენისაგან, მაგრამ ეს შეუძლებელია. არანაირად. მე მიმყავს გამოძიებები, ეს ჩემი პურია 25 წლის განმავლობაში, ძალიან ბევრს ვმუშაობ პოლიცია და “ორგანოებთან”, და ჩემთან ერთად წამოვიყვანე რამოდენიმე პოლიციელი და სპეციალური აგენტი. შეგიძლიათ ჩვენგან წვრილმანების გარკვევა სცადოთ: არაფერი გამოგივათ.
კიდევ ერთ რამ: რეკლამა, აბსურდამდე გამიზნული. აი, რისთვის კეთდება ყოველივე ეს: დიდი ძმა კი არ გითვალთვალებთ, ხალხო, უბრალოდ ვიღაცას უნდა თქვენ რაღაცა მოგყიდოს. ყველაფერი ფულის გამო ხდება. თქვენი ღირსების შელახვის თუ გაუბეფურობის მცდელობა კი არ არის. ეს კაპიტალიზმის მამოძრავებელი ძალაა, მეტი კი არაფერი. მათ უნდათ თქვენ რაღაც მოგყიდონ! მათ სურთ თქვენს შესახებ ყველაფერი იცოდნენ, რათა უკეთესად მოგყიდონ ეს რაღაც.
საბოლოო ჯამში, თითოეული თქვენთაგანი ციფრულად გადის პროქტოლოგის შემოწმებას *სიცილი*. ეს გარდაუვალია. ეს ბოროტების გამო არ ხდება. უბრალოდ რაღაცის გაყიდვა სურთ. ამიტომაც უნდათ იცოდნენ თუ სად იყურებით, რას აქცევთ ყურადღებას. მათ სურთ დაეუფლონ თქვენს თვალებს.

ვისაუბროთ შევსებული სინამდვილის შესახებ. ცოტა ნამდვილი შევსებულ სინამდვილეზე, ცოტა ისეთი რაღაცაების შესახებ, როგორიცაა Google Goggles. არ ვიცი, რამდენმა იცით ეს პროგრამა. ყველას სურს დაინახოს ის, რასაც ხედავს თქვენი ტელეფონი. ამიტომაც ისინი ხელს უწყობენ ხალხს გამოიყენოს პროგრამა შტრიხ-კოდების სკანირებისთვის, სხვადასხვა გამოსახულებების ამოსაცნობად და შევსებული რეალობისთვის.
მათ სურთ იცოდნენ, რომ თქვენ იმყოფებით ნიუ-იორკში, Empire State Building-ში, არა მხოლოდ ტექსტის ამოცნობის მეშვეობით, ნაყიდი ნივთებით, ან ბილეთის ტელეფონიდან ყიდვით, არამედ იმისგანაც, თუ რა შენობას გადაუღეთ სურათი და გამოიყენეთ შევსებული სინამდვილე მის ამოსაცნობად. კიდევ ერთხელ –ყოველივე ეს კეთდება ფულის გამო.

ვიღაცამ გამომიგზავნა ეს რეკლამა რამოდენიმე თვის წინ. *სიცილი* ეს ნამდვილი რეკლამაა. არ ვიცი, ყველა ხედავს თუ არა – ეს არის $3400-ნი ხისტი დისკი ტევადობით 10Mb. დიახ, მე მაგ დროსაც ვცხოვრებდი, ბიჭებო. ახლა კი რა ხდება? სიცოცხლის უმცირეს ფორმასთან მივდივარ – ტექნიკის გამყიდველთან Staples-ში (Go! Electronics-ის ანალოგი აშშ-ში), და ვამბობ – “მომეცით მოცულობით ყველაზე დიდი ხისტი დისკი”. ცოტა ხანში გამოვდივარ, $160-იანი 2TB ხისტი დისკით ხელში.
მინდა გითხრათ, როცა მე ვიწყებდი გამომძიებლად მუშაობას, მთელს ქვეყანაში არ არსებობდა 2TB მოცულობის მონაცემები. ეს ფაკტია. ასეთი იყო სინამდვილე, როცა ვიწყებდი და ჩემი კარიერის უმეტესი ნაწილის განმავლობაში.

მთავარი რამ შეიცვალა: აღარაფერი იშლება, არაფერი ბარდება წარსულს. ყველაფერი, რაც გიკეთებიათ ცხოვრების განმავლობაში, ყოველა სულელური ფოტოსურათი, ყოველა ბრაზიანი მტროლავი ბლოგის ჩანაწერი, ყოველა დაუფიქრებლად დაწერილი SMS შეტყობინება, ყველაფერი სამუდამოდ შენახულია. სამუდამოდ!
ყველაფერი ინახება და არა უბრალოდ ინახება. ის მუშავდება, ინდექსდება და სამუდამოდ უკავშირდება თქვენს სახელს. არ გჯერათ? მოგვიანებით მოდით ჩემს მაგიდასთან და გაჩვენებთ.
რომ იცოდეთ, არა მხოლოდ ხელისუფლება გადევნებთ თვალყურს. ყველამ იცის რომ archive.org, waybackmachine, Google Cache, და საერთო ყველას მისწრაფება ყველანაირი მონაცემების შენახვისადმი. უპირველეს ყოვლისა, მათ ამას აკეთებენ იმის გამო, რომ არ იციან თუ რა დასჭირდებათ ერთი წლის შემდეგ. თან ეს დიდ ადგილს კი არ იკავებს – ყველაფერი ხისტ დისკებზე რჩება, ყოველ თვეს, ან კვირას, ან საათს ავტომატური საძიებო სისტემა განიხილავს და ამუშავებს თითოულ დასაწვავ ჩანაწერს.

ეს archive.org არის ანალოგიური სისტემა, სადაც უნდა შეხვიდეთ სადღაც და რაღაცას დააჭიროთ. დამიჯერეთ, ამ ქვეყანაზე ყველაფერი კარგად ინახება. თქვენ რომ მომცეთ თქვენი სოციალური დაზღვევის ნომერი, მე დაგიბრუნებთ მისამართთა სიას, სადაც თქვენ ცხოვრობდით უკანასკნელი 42 წლის განმავლობაში. მომეცით ნებისმიერი ტელეფონის ნომერი და არქივში გიპოვით ამ ნომრის ბოლო 45 წლის ყველა მფლობელს.
ეს გამოდგება როცა ვიძიებ რაიმე ძველ საქმეს და მჭირდება ვიცოდე თუ ვისი იყო რაიმე ნომერი 20 წლის წინ. მე მინდა ვიცოდემ თუ ვინ ცხოვრობდა რაიმე შენობაში 30 წლის წინად. ეს გამოსადეგია და, როგორც ყოველთვის, ფული ღირს. მე მჭირდება ეს მონაცემები, რადგან მოვიხმარო ის სამსახურისთვის. ან შემიძლია მივყიდო მონაცემები სხვა გამომძიებლებს, ან სამართალდამცველებს:მონაცემე
ი ფულის ღირს. თუ გამითავდა თავისუფალი სივრცე, უბრალოდ წავალ მაღაზიაში და ვიყიდი კიდევ ერთ 2TB დისკს. რატომ გადავყარო რამე?
ხომ, აშშ-ს ხელისუფლება დაგვიანებით მოვიდა მონაცემთა შენახვის ბაზარზე და ამიტომაც აყრის ყველას სახელისუფლებო მოთხოვნებს. მაგალითისთვის, ხელისუფლებას შეუძლია მიმართოს archive.org-ს: “ჩვენ გვჭირდება ყველანაირი მონაცემები ამ ადამიანის შესახებ”. ყველას ეს ესმის. დიახ, პრეზიდენტსაც.
“თქვენი ყველა ქცევა ამოტივტივდება და განიხილება ცხოვრების რომელიმე მომენტში” (Facebook-ის შესახებ). ეს ფაკტია. ვერაფერს დამალავთ.
და კიდევ, ყველაზე დიდი ცვლილება.
ამ მოხსენების უმთავრესი მიზანია გითხრათ რომ კონფიდენციალობა აღარ არსებობს! აღარ არის სირცხვილი, აღარ არის ანონიმურობის საჭიროება – ამ ოთახში მყოფი და ყველა დანარჩენი ადამიანი დედამიწაზე აქვეყნებს ინტერნეტშიყველაფერს. აქვეყნებთ თქვენს სახელსა და გვარს, მისამართს, ტელეფონს, რა სკოლა დაამთავრეთ, სად მუშაობთ, ვინ არიან თქვენი მეგობრები, რა სქესობრივი ორიენტაციის ხართ, გუშინ ღამე სად იყავი, წინა კვირას რას აკეთებდით და ა.შ. ეს მონაცემები იმაზე გაცილებით მეტია ინტერნეტში ვიდრე საჭიროა. ამ ყველაფერს თქვენი ხელით ქსელში აქვეყნებთ.
იცით, თავს შიზოფრენიკად ვგრძნობ ყოველთვის, როცა წარმოვიდგენ სრულ სურათს იმისა, რის შესახებაც ვყვები. ბევრი თქვენგანი ჩემი მეგობარია, დანარჩენის უმეტესობა – კოლეგა. ზოგიერთი კი… არც კი მინდა ვიკითხო…*სიცილი* რაც არ უნდა იყოს, თქვენს შორის უმეტესობა ჩემი მეგობარი და კოლეგაა, რომლებსაც ვიცნობ არა ერთი წელია. ამ დარბაზში მყოფი ადამიანების 20% საკმაოდ კარგად ვიცნობ. ამიტომ, როგორც მეგობარი, მინდა გკითხოთ: “საერთოდ, რას ფიქრობთ?!”
სხვა მხრივ, როგორც გამომძიებელი, უნდა გითხრათ: “მადლობა, მაგარია!”. არა, მართლა, მე დიდი მადლობელი ვარ. თქვენ იმდენად ამარტივებთ ჩემს სამსახურს, რომ შემიძლია სახლიდან გაუსვლელად, ღამის 2 საათზე ტრუსებით ვიჯდე და შევისწავლო: სად ცხოვრობდით, სად მუშაობდით, დავათვალერო თქვენი სურათები, გავეცნო ვინ არის თქვენი შეყვარებული, ვინ არის ცოლი, *სიცილი* და ა.შ. მართლა, დიდი მადლობა! მაგრამ ყველანი ბრიყვები ხართ. შეჩერდით.

ცხოვრებისეული მაგალითი. მომყვას ყოველთვის, როცა ვსაუბრობ ამ თემაზე. არის ასთი ბიჭი, სახელი jsav. ხო, თუ უყურებთ წინა კონფერენციების ვიდეო ჩანაწერებს, დაინახავთ რომ ჩვენ ხშირად ვხედავთ პრობლემებს მანამ, სანამ საზოგადოება მას განისაზრავს. ჩვენ ვსაუბრობდით Twitter-ის შესახებ ჯერ კიდევ 4 წლის წინ. ახლა კი Twitter აშშ-ს კონგრესის ბიბლიოთეკაში ინახება. თითოეული ტვიტი გადაეცემა კონგრესის ბიბლიოთეკაში. თქვენ გეგონათ, რომ თქვენი ნატვიტარი გაქრა?? ა-რა!
შემიძლია გითხრათ, რომ როცა ვიძიებ საქმეს, კონგრესის ბიბლიოთეკაშ ვაგზავნი მოთხოვნას ეჭვმიტანილის ყველა ტვიტზე. ნებისმიერ დროს გაგზავნილი ნებისმიერი ტვიტი. ხალხო, ყური მიგდეთ, არაფერი იმის შესახებ, რასაც ათავსებთ ინტერნეტში, არც ტვიტი, არც ბლოგი, არც SMS, არც ვებ-გვერდი რომელიც შექმნის 15 წამის შემდეგ წაშალეთ… ვეღარაფერს შეცვლით. ვერაფერს! როგორც კი რამეს გამოაქვეყნებთ, ის იმ წამსვე შეიწოვება სისტემის მიერ, ინდექსირდება, მუშავდება, უკავშირდება თქვენს სახელს… და ყველაფერზე მაქვს წვდომა. ხელიდან გაშვებულ ჩიტს ვეღარ დაიბრუნებთ.
თუ არ გინდათ, რომ ვინმემ ოდესმე თქვენი ნაწერი წაიკითხოს – არ გამოაქვეყნოთ ის. არასოდეს.
ნახეთ, რა ბრიყვია. ვჭამ პიცას. მივდივარ სამსახურში. ვუყურებ ტელევიზორს. ვალაგებ ოთახს. ყველა მისი მოძრაობა, მთელი დღის განმავლობაში. დედაჩემსაც კი არ უნდა ამდენის ცოდნა ჩემს შესახებ! ერთად-ერთი ხალხია, ვისაც უნდა ამდენის ცოდნა თქვენს შესახებ, ზის FBI-ს ნიუ-იორკის ფილიალში. *სიცილი*
მართლა, ეს ყველაფერი ჩვენს გარშემო ხდება. ყველაფერი, რასაც აკეთებთ: პიცაზე გადიხართ, ფილმს უყურებთ, ფილმის ყურებას მორჩით, არაუშავდა კინოს, ბობმა გრილი ინათხოვრა, ფრედი შეხვდა. მისმინეთ, თუ მე თქვენს შესახებ მონაცემებს ვიძიებ და მაინტერესებს კონკრეტულ დღეს რას აკეთებდით, დიდი მადლობას მოგიხდით.
ხო, ბიჭებო, იცოდეთ რომ თქვენ არ ხართ წინასწარმეტყველები. საიდან იცით, რომ ჩანაწერები არ “გიკბენენ” ტრაკზე ხვალ იმის გამო, რომ რაღაცა რამოდენიმე საათში მოხდება? Twitter-ში თუ რამეს აგზავნით, ეს იქ სამუამოდ რჩება. ამას რაც შეეხება, არსებობს ხალხი ვისი სამსახურია ტვიტერის მუდმივი თვალყურისდევნა. ისინი თვენი მიმდევრები არიან, თუმცა მათ ნახევარსაც კი არ იცნობთ.
გინდათ გითხრათ, ვინ არიან ისინი? – მარკეტოლოგები, დეტექტივები, კანონაღმასრულებელი პირები. მეც მათ შორის ვარ. ჩემი საიტია peoplefinder.net. მე ვიწოვ Facebook-ის ყველა გვერდს, Twitter-ის ყველა ლენტს. ის ყოველი შემთხვევისთვის, რა რომ თქვენ ჭკუა ისწავლოთ და წაშლას გადაწყვეტთ? ჩემს ფეხებს, არ გამოგივათ!
სხვათაშორის, აი Twitter ჩანაწერის შიგთავსი. გეგონათ მანდ 140 სიმბოლოა? არა, არა – არა! მანდ არის თქვენის IP მისამართი, ადგილმდებარეობა, რამდენი ხანი ხართ Twitter-ზე. ჯამში კი, Twitter ჩანაწერში ინახება ინფორმაციის 34-37 ერთეული.
ცოტასაც ვისაუბრებ ტვიტერის შესახებ. ყველა ჩანაწერი, როგორც მოგახსენეთ, ინახება კონგრესის ბიბლიოთეკაში. ისინი სახალხოდ ხელსმისაწვდომია. თან ტვიტერი Facebook-თან თანამშრომლობს. წამოიდგინეთ, რომ კერძო ცხოვრების დიდი მეთვალყურე შეუერთდა საშუალო მეთვალყურეს, და ერთად ისინი უკვე ზე-მეთვალყურეს წარმოადგენენ.
თითოეული წყეული ჩანაწერი, თუ ღილაკს შემთხვევითაც კი დააჭირეთ, აღმოჩნდება Facebook-ის გვერდზე. ახალი ამბავი კი არ არის, მაგრამ დაფიქრდით, აბა.
არსებობს რესურსი 140proof.com. მათ უკავშირდებით და ამბობთ რაღაც ასეთს: “მე მინდა მივყიდო ჩემი საქონელი ხალხს, კერძოდ ჩინელ ბებოებს, რომლებსაც ჰქვიათ XIAO”. ისინი ათვალიერებენ Twitter-ის მონაცემთა ბაზას და პასუხობენ: “ჩვენ გვყავს 500 ადამიანი, რომლებსაც უნდა გაუკეთოთ თქვენი საქონლის რეკლამა”. ისინი ახდენენ ე.წ. მიკროფოკუსინგს Twitter-ზე. რადგამ ისინი იგივეს აკეთებენ, რაც მე და სპეცსამსახურები: ისინი ამუშავებენ თქვენ Twitter ჩანაწერებს.

აი, იგივე რამის სწრაფი სახეობა. მას ქვია “იყიდება მიმდევრები”. დიდი ალობათობაა, რომ ეს ვინმე ამ ოთახში იმყოფება, სულაც არ გამიკვირდებოდა. $24.97-დ შეგიძლიათ შეიძინოთ ერთი მუჭა მიმდევარი, რომლებიც აკმაყოფილებენ თქვენს მოთხოვნილებას. გადაუხადეთ PayPal-ით, თქვენი ფული კი ალბათ სადმე მინსკში მიუვათ, არ გეტყვით ზუსტად. გაითვალისწინეთ – Twitter არ არის კონფიდენციალური.
კიდევ ერთი აბსურდული მაგალითი იმისა, თუ როგორ იცვლება გლობალური ქსელის შიგთავსი. არის ერთი ვინმე Hasan Elahi. ამის შესახებ პირველად გავიგე 2008 წელს, და მოვლენები ახლაც კი ვითარდება. Hasan Elahi-ს თვალყურს ადევნებს FBI. მათ ის ეგონათ ან ტერორისტი, ან მათი ხელშემწყობი, ან კიდე ვიღაც ასეთი. ჰასანს ძალიან ეშინოდა, რომ მას დაიჭერდნენ და ჩასვამდნენსადმე გუანტანამოს-ნაირ ადგილას, ვინაიდან მას არ შეეძლო დამტკიცება იმისა, რომ ის ტერორისტი არ არის.
ამიტომაც, მან გახსნა საიტი, trackingtransience.net. ყოველ საათს, ის იღებს ტელეფონს, იღებს თავის სურათს, ხელს აწერს და აქვეყნებს ვებ-საიტზე. მისი მთელი ცხოვრების ისტორია ახლა უკვე ქსელშია. რათქმაუნდა, ახლა ყველა ხედავს, რომ FBI-მ ჩაისვარა, რასაც ცდილობდა ჰასანი. ჩემთვის, ეს ძალიან უცხოა – მე ასეთ რამეს ნამდვილად ვერ მოვიფიქრებდი.
ის, რომ თქვენ ყოველ საათში წერთ Twitter-ში, ანახლებთ Facebook-ს, აგზავნით SMS შეტყობინებებს, აღარ არის გასაკვირი. ახლა, პირიქით, ეს ჩვეულებრივად ითვლება. აი, მაგალითისთვის, პარასკევი, 27 ივნისი, ის რუქაზე უთითებს სად იყო, წერს რას აკეთებდა, ამაგრებს გადაღებულ სურათებს.
თუ კი Twitter თქვენთვის ცოტაა, არის კიდევ Utterz და Qik: მანდ შეგიძლიათ ატვირთოთ სურათები და ინტერნეტით გადასცეთ კამერის პირდაპირი ჩვენება. შეგიძლიათ გახადოთ თქვენი ცხოვრება სრულიად გამჭვირვალე და ყველასათვის გახსნათ ის. ეს ყველაზე შემაშფოთებელი ცვლილებაა. ანონიმურობა მკვდარია.
ჯამში, თუ რამე ხდება თქვენს ცხოვრებაში, მნიშვნელოვანია ის მოვლენა თუ არა, თქვენ ამის შესახებ წერთ ინტერნეტში. ვინც მიახლოებით ჩემი ხნის ხართ, გემახსოვრებათ ფილოსოფია – უნივერსიტეტის ერთ-ერთი საშინელი საგანი, რომელზეც განვიხილავდით შემდეგს: “ტყეში წაიქცა ხე და ვერავინ გაიგო ამის ხმა. ეს ხე წაიქცა თუ არა სინამდვილეში?”
დიახ, ეს დეაარღვნიანი ხე წაქცეულია! თუმცა ამჟამად ესეც შეიცვალა. ამჟამად, თუ რაღაცის შესახებ არ წერია ქსელში, ესეიგი ის არ მომხდარა. ყველაფერი ჩნდება ინტერნეტში.

აი, ჩემთვის რა წარმოადგენს ამის მაგალითს. უყურეთ ამ ვიდეოს, იცანით? ხო, აუდიტორიის 45%-მა იცნო. ეს სადდამ ჰუსეინის სიკვდილით დასჯის ვიდეორგოლია. იმისდა მიუხედავათ, რომ მე მომწონს ეს ვიდეო და მზად ვარ ვუყურო მას დღეში 20-ჯერ, უნდა გაიაზროთ და მიხვდეთ ეს რასაც ნიშნავს. წარმოიდგინეთ ჰიტლერი თავის ბუნკერში, ოღონდ ვიღაცა ტელეფონით უღებს!
ყველაფერი, რასაც ადგილი აქვს, თავისი მნიშვნელობის მიუხედავად, იღება სურათზე, ვიდეოზე, ქვეყნდება, განიხილება, იტვიტება და ა.შ. და კიდევ – იმის გარდა, რომ თქვენ თვითონვე შეიძლება თავი შეირცხვინოთ, გაითვალისწინეთ რომ თქვენ მეგობრებს სრულიად შეუძლიათ დაწერონ: “იცით, გუშინ გივიმ იმდენი ჩაისხა, რომ ღამე ვიღაც ნაშის ტუფლებზე არწყია!! ლოოლ”
დამიჯერეთ, მე ვიცი ვინც არის გივი, რადგან ვიცი ვინც არიან მისი მეგობრები და ნათესავები, ვიცი რომ უყვარს დალევა და ორი თვის შემდეგ, როცა მომიწევს მისი საავტომობილო ავარიის გამოძიება, უკვე მეცოდინება რომ მას ალკოჰოლი ხიბლავს.
სხვათაშორის, ეს ნამდვილი ამბავია. ჩვენ გვქონდა შეტყობინება იმის შესახებ რომ ერთი ტიპი დათვრა, რამოდენიმე თვის შემდეგ კი ტეხასში, საჭესთან ჯდომის დროს, ის გავიდა შემხვედრ ზოლზე და ადამიანი გაიტანა. საავადმყოფოში რატომღაც არ გაუკეთეს ანკოჰოლის ტესტი, ის კი იფიცებოდა რომ ფხიზელი იყო და რაღაც დაემართა, არტერიების სპაზმიო თუ რაღაცა, ახლა აღარ მახოვს. ეს იყო ორი წლის წინ. ჩვენ ვიპოვეთ მისი ქეიფების სურათები სადაც ისხავდა, მისი მეგობრების განხილები, სადაც ეძახდნენ გარეწარ ლოთს და ა.შ. ეს კაცი 8 წლით ჩაჯდა ციხეში. და მე ამით ვამაყობ!
ყველაზე მთავარი კითხვაა “ვინ არის შენი მეგობარი?”. იმიტომ, რომ თუ ვიცი შენი მეგობარი ვინც არის, მე ვიცი შენს შესახებ ყველაფერი რაც კი შეიძლება. ეს Facebook-ის ძირითადი აზრია.

ხო, ყველაზე პრიმიტიული დონე – თუ თქვენზე წარმოვდება გამოძიება და საჭირო გავარკვიო, თუ ვის უნდა ველაპარაკო თქვენს შესახებ, მე შევდივარ თქვენს MySpace, Facebook ან Twitter გვერდზე და ვუყურებ ვის უკავშირდებით ყველაზე ხშირად, და ვესტუმრები მათ.
თუმცა, უმეტეს შემთხვევაში, აღარც არის საჭირო ვინმესთან მისვლა. Facebook-ზე, MySpace-ისგან განსხვავებით, სტატისტიკის მიხედვით ხალხის უმეტესობა იყენებს თავის ნამდვილ სახელსა და გვარს, ასაკს (თუმცაღა ქალები ერთ-ორ წელიწადს მაინც იკლებენ), ელფოსტები, სახლის მისამართი, ჰობი, გემოვნება, მეგობრები – ყველაფერი ნამდვილია. ხო, რაც შეეხება MySpace-ის განცხადებას იმის შესახებ, რომ 125 მილიონი მომხმარებელი ყავს, მინდა გითხრათ რომ ეს ციფრი სულ მცირე 50 მილონით არის გაზვიადებული. Facebook-ში 3-დან 10-დე ჯერზე მეტი მომხმარებელია. ასე რომ, ამჟამად Facebook არის პირველი და ერთადერთი ადგილი, სადაც მივალ თქვენს შესახებ ინფორმაციის მოსაპოვებლად.
ხო, Facebook-ს შეუძლია უფრო კარგად შეისწავლოს თქვენ შესახებ მონაცემები, ვიდრე გგონიათ. Facebook Likes, Graph და სხვა სისულეები. ესენი მიჩვენებენ ყველაფერს, რაც თქვენ გაინტერესებდ და ყველაფერს, რაც აინტერესებს თქვენს მებოგრებს.
აი, მაგალითისთვის, რას აკეთებს Facebook. ეტყობა, მაგარი ნერვები აქვთ, რაღაი ასეთ რამეებს ჩალიჩობენ. თუ რეგისტრაციის დროს არასწორ ღილაკს დააწეკით, ისინი შეძვრებიან თქვენი ელფოსტის კონტაქტებში და ყველას დაუგზავნის მოწვევა Facebook-ზე. “გივი ამ წამს გაწევრიანდა ჩვენთან. თუ თქვენც მანდ ხართ – დაიმატეთ მეგობრებში. თუ არა – გაწევრიანდით თქვენც და დაუკავშირდით მეგობრებს”.
500 000 000 მომხმარებელი, ეს არის ინტერნეტის მომხმარებლების 20%. ყველა ამერიკელის 43%. ეს წვდომის გამამცვიფრებელი დონეა. ეს არის ინტერნეტის Wall-Mart (ჩვენთან – გუდვილი).
საშუალო მომხმარებელი ატარებს Facebook-ზე დღეში 1 საათზე მეტს. ბევრი 5 საათსაც კი ატარებს. თვალი თუ არ დამიბრმავდებოდა ამისგან. უთმცა, ასეთია რეალობა. გახსოვთ კამპანია იყო Facebook-ის წინააღმდეგ, რომელიც მოუწოდებდა ხალხს წაეშალათ FB ანგარიშები? ამის შედეგად 36 000 ადანიანმა გადაწყვიტა სოციალურ ქსელზე უარის თქმას. წარმოიდგინეთ, რომ FB-ზე ერთ საათში ამაზე მეტი ადამიანი წევრიანდება. ყოველ საათს.

აი აქ იწყება მისტიკა. საშინელებები. მაგალითად, განქორწინების ადვოკატების ბიუროდან: პირველი, რასაც ამოწმებენ (გამომძიელბლის დაქირავებამდეც კი!) არის კლიენტის Facebook გვერდზე მყოფი ინფორმაციის გაანალიზება და არასასურველის ამოშლა. შემდეგ კი ათვალიერებენ მოწინააღმეგეების გვერდს…
ჟურნალში Wired, რომელიც უმეტე


--------------------
აბა ჰე და აბა ჰო!
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
G_saxva
პოსტი Sep 3 2013, 11:53 AM
პოსტი #51


I n t e r n e t
***

ჯგუფი: co-Moderators
პოსტები: 4,913
რეგისტრ.: 11-March 13
მდებარ.: i n t e r n e t
წევრი № 13,010



A.V.M
წაკითხვა მეზარება მაგრამ სათაურიდან გამომდინარე ვიცი რაზე იქნება საუბრაი. biggrin.gif
თუ დრო მექნა მერე წავიკითხავ smile.gif


--------------------
და მეცხრესა ოდენ ჟამსა ჴმა-ყო იესუ ჴმითა დიდითა და თქუა: ილი, ილი! ლიმა საბაქთანი? ესე არს: ღმერთო ჩემო, ღმერთო ჩემო! რაჲსათჳს დამიტევე მე?


კაცი პატივსა შინა იყო და არა გულისხმა-ყო, ჰბაძვიდა იგი პირუტყუთა უგუნურთა და მიემსგავსა მათ.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
qetevano
პოსტი Sep 3 2013, 01:06 PM
პოსტი #52


ბრრრრრ
***

ჯგუფი: co-Moderators
პოსტები: 3,683
რეგისტრ.: 27-September 12
მდებარ.: ევრივეა
წევრი № 12,646



კარგი იყო გურამ...


--------------------
ბეტმენი ხელს არ აწერს!
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
G_saxva
პოსტი Nov 15 2013, 09:48 AM
პოსტი #53


I n t e r n e t
***

ჯგუფი: co-Moderators
პოსტები: 4,913
რეგისტრ.: 11-March 13
მდებარ.: i n t e r n e t
წევრი № 13,010



ნიკოლაი ტესლა
IPB-ს სურათი
ნიკოლა ტესლა მრავალი ადამიანისთვის წარმოადგენს მეცნიერებისა და მშვიდობის გამაერთიანებელ ძალას. მეცნიერული განვითარების საკითხში მისი წარმოსახვა საკმაოდ მდიდარი იყო და მნიშვნელოვნად უსწრებდა თანამედროვეებს. ნიუ-იორკსა და სხვა მრავალ შტატში მისი დაბადების დღე – 10 ივლისი – გამოცხადდა ნიკოლა ტესლას დღედ. სერბ-ამერიკელმა გამომგონებელმა, მექანიკოს-ინჟინერმა და ელექტროინჟინერმა მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა კომერციული ელექტროობის დაბადებაში, განსაკუთრებული პოპულარობა კი თანამედროვე ცვლადი დენის სისტემის შექმნამ მოუტანა. ტესლას პატენტები და თეორიული ნამუშევრები უსადენო კომუნიკაციისა და რადიოს საფუძველი გახდა. ტესლას დროის ხალხი მას თვლიდა ,,ადამიანად, რომელმაც XX საუკუნე გამოიგონა”.
ნიკოლა ტესლა დაიბადა 1856 წლის 10 ივლისს ავსტრიის იმპერიის პატარა სოფელ სმილიანში, თანამედროვე ხორვატიის ტერიტორიაზე. მამა, მილუტინ ტესლა, სერბი მართლმადიდებელი მღვდელი იყო, დედა კი, დიუკა მანდიკი, საოჯახო ხელსაწყოებს იგონებდა, ასევე ზეპირად იცოდა მრავალი სერბული ლექსი, მაგრამ კითხვა არასდროს უსწავლია.

ოჯახში ნიკოლა რიგით მეოთხე ბავშვი იყო ხუთიდან, ჰყავდა 1 ძმა (დანილო, რომელიც ცხენის ჭენებისას მომხდარი ინციდენტის შედეგად გარდაიცვალა. მაშინ ნიკოლა 5 წლის იყო) და 3 და (მილკა, ანგელინა და მარისა). 1862 წელს ოჯახი ქალაქ გოსპიკში გადავიდა. ტესლამ კარლოვაკის გიმნაზიაში დაიწყო სწავლა და 4 წლიანი კურსი 3 წელიწადში გაიარა.

1875 წელს ნიკოლა ტესლამ ელექტრული ინჟინერიის შესწავლა გადაწყვიტა ავსტრიის პოლიტექნიკურ უნივერსიტეტში, რომელიც ქალაქ გრაცში მდებარეობდა. იქ მან აითვისა ცვლადი დენის გამოყენება და ზოგიერთი წყაროს მიხედვით, მიიღო ბაკალავრის ხარისხი, თუმცა უნივერსიტეტის განცხადებით, მესამე კურსის პირველი სემესტრის შემდეგ მას აღარ უვლია ლექციებზე და შესაბამისად, არც სწავლა დაუმთავრებია. 1878 წელს ტესლამ დატოვა გრაცი და გაწყვიტა ოჯახთან ყველანაირი ურთიერთობა. გაეშურა ქალაქ მარბურგში (ამჟამინდელი მარიბორი სლოვენიაში), სადაც პირველად დასაქმდა თანაშემწე ინჟინრად 1 წლის ვადით. ამ პერიოდში მას ნერვული აშლილობა აწუხებდა. მოგვიანებით მამამ დაარწმუნა ნიკოლა, რომ ჩარლზ-ფერდინანდის უნივერსიტეტში (პრაღა) ესწავლა, რაც 1880 წლის ზაფხულის სემესტრით შემოიფარგლა. აქ მასზე გავლენა იქონია ფიზიკოსმა ერნსტ მახმა, თუმცა მამის გარდაცვალების შემდეგ ტესლამ სწავლას თავი გაანება და მისმა დასწრებამ მხოლოდ 1 სემეტრი შეადგინა.

ტესლა ეცნობოდა მრავალ ნაშრომს, ფოტოგრაფიული მეხსიერების მეშვეობით იმახსოვრებდა მთლიან წიგნებს. ცხოვრების ადრეულ ეტაპზე მას აწუხებდა უცნაური სენი – ხშირად მის თვალწინ დამაბრმავებელი ნათება ჩნდებოდა, რასაც უმეტესწილად ერთგვარი ხილვები მოჰყვებოდა ხოლმე. ისინი იმ იდეებს უკავშირდებოდა, რომლებზეც იმ მომენტში მუშაობდა, ზოგჯერ კი ამ დროს მიეწოდებოდა იმ განსაკუთრებული პრობლემის გადაჭრის გზა, რომელიც დაბრკოლებად ხვდებოდა ხოლმე. მხოლოდ ობიექტის სახელის გაგონებით მას შეეძლო, საკმაოდ რეალისტურად, დეტალებში წარმოესახა ის გონებაში. მიიჩნევა, რომ ეს იყო სინესთეზიისსიმპტომი. გამოგონება წინასწარ ტესლას ტვინში ახდენდა ვიზუალიზაციას ყველანაირი წვრილმანის ჩათვლით, მხოლოდ ამის შემდეგ იწყებოდა მისი კონსტრუქცია. ეს იყო ტესლას მიდგომის მეთოდი, ის იშვიათად ხაზავდა ან ხატავდა რამეს.

1880 წელს ნიკოლა ტესლა ბუდაპეშტში გადავიდა და მუშაობა დაიწყო უნგრელ ინჟინერ-გამომგონებელ ტივადარ პუშკაშთან საკომუნიკაციო კომპანიაში. აქ შეხვდა ნებოიშა პეტროვიჩს, ახალგაზრდა სერბ გამომგონებელს, რომელიც ავსტრიაში ცხოვრობდა. მათი ურთიერთობა ხანმოკლე იყო, თუმცა ერთად მუშაობდნენ პროექტზე, რომელიც მიზნად ისახავდა ტყუპი ტურბინების შექმნას მუდმივი ენერგის წყაროს მისაღებად. 1881 წელს ბუდაპეშტის ცენტრალური სატელეფონო სადგურის გახსნაზე ტესლა დაინიშნა კომპანიის მთავარ ინჟინრად, შემდეგ კი ქვეყნის პირველი სატელეფონო სისტემის ინჟინერიც გახდა. მან შექმნა მოწყობილობა, რომელიც, ზოგიერთი წყაროს მიხედვით, იყო ტელეფონის გამაძლიერებელი, სხვა წყაროები კი მას პირველ რეპროდუქტორად ასახელებენ.
საფრანგეთი და აშშ

1882 წელს ტესლა პარიზში გადავიდა და მუშაობა დაიწყო ინჟინრად ,,Continental Edison Company”-ში, სადაც ელექტრომოწყობილობებს აუმჯობესებდა. ავტობიოგრაფიის მიხედვით, იმავე წელს შექმნა პირველი პრაქტიკული ასინქრონული ძრავა და დაიწყო ბრუნვად მაგნიტურ ველზე მომუშავე მექანიზმების განვითარება, რისთვისაც 1888 წელს პატენტები მიიღო. თუმცა ასინქრონული ძრავის გამომგონებლის ვინაობა დღემდე დაუზუსტებელია, რადგან ტესლასგან დამოუკიდებლად, იტალიელმა ფიზიკოსმა გალილეო ფერარისმა შექმნა მსგავსი მოწყობილობა 1885 წელს. თუმცა ტესლას მტკიცებით, მან ბრუნვადი მაგნიტური ველის ცნება ჯერ კიდევ 1882 წელს განსაზღვრა, რისთვისაც 1888 წელს პატენტი გადაეცა.

1884 წლის 6 ივნისს ნიკოლა ტესლა პირველად ჩავიდა აშშ-ში, ქალაქ ნიუ-იორკში და დიდი არაფერი გააჩნდა, რაც დაეხმარებოდა. თუ არ ჩავთვლით 4 ცენტსა და ინგლისელი გამომგონებლის ჩარლზ ბეჩელორის სარეკომენდაციო წერილს, რომელიც ამერიკელი მეწარმისა და გამომგონებლის, ტომას ედისონის მიმართ იყო დაწერილი:
– დღევანდელობაში მე ორ დიდ ადამიანს ვიცნობ. ერთი შენ ხარ და მეორე ეს ახალგაზრდა მამაკაცია, რომელსაც შენი ნახვა სურს.

ედისონმა ტესლა დაიქირავა და ,,Edison Machine Works”-ში დაასაქმა. მისი მუშაობა დაიწყო მარტივი ელექტრული ინჟინერიით და ძალიან მალე კომპანიის ყველაზე რთული პრობლემების ამოხსნაზე გადავიდა. ტესლას შესთავაზეს, ედისონის კომპანიის მიერ დამზადებული მუდმივი დენის გენერატორების ახალი თაობა დაეპროექტებინა. 1885 წელს ტესლა ამ წინადადებას დათანხმდა, მან მიზნად დაისახა, არაეფექტური ძრავები და მოწყობილობები ვარგისად ექცია, შესაბამისად, ეკონომიისა და მომსახურების მხრივ დიდი წინსვლა გაეკეთებინა. ტესლას მიხედვით, ედისონი მას 50 000 დოლარს შეჰპირდა ამ საქმისთვის, თუკი ყველაფერი წარმატებით დასრულდებოდა. ეს ფაქტი უცნაურია იქიდან გამომდინარე, რომ ედისონი და მისი კომპანია წუწურაქობით გამოირჩეოდნენ. რამდენიმე თვიანი მუშაობის შემდეგ ტესლამ პროექტი დაასრულა და ედისონისგან ანაზღაურება მოითხოვა, რაზეც ამ უკანასკნელმა მიუგო, რომ ფულთან დაკავშირებით იხუმრა: ,,ტესლა, შენ არ გესმის ჩვენებური ამერიკული იუმორი”. ტესლას იმდროინდელი ანაზღაურება კვირაში 18 დოლარს შეადგენდა და ედისონმა 10 დოლარით გაზრდა შესთავაზა, მაგრამ უარი მიიღო და საბოლოოდ ტესლამ თანამდებობა დატოვა.

მცირეოდენი თანხა მაინც რომ ეშოვნა, გარკვეული დროით ტესლა თხრილების გავლებით იყო დაკავებული ედისონის კომპანიაში. ამ პერიოდში ის ფოკუსირებას ახდენდა მის მიერ შემუშავებულ ცვლადი დენის მრავალფაზიან სისტემაზე.

ორი მეცნიერის დაპირისპირების მიზეზი ისიც იყო, რომ ტესლას მტკიცებით, ატლანტის სანაპიროზე აშენებულ მუდმივი დენის სადგურებს დიდი სარგებელი არ მოჰქონდა და ცვლადი დენი უკეთესი იქნებოდა. ედისონის ლამპები, რომლებიც მუდმივ დენზე მუშაობდნენ, ძალიან სუსტი იყო. სისტემა არ ვარგოდა, რადგან შორ მანძილზე დენის სადენებით გადასაცემად მაღალი ძაბვა იყო საჭირო, რასაც გაყვანილობები ვერ უძლებდნენ. გამართულად რომ ემუშავათ, საჭირო იყო ყოველ 3 კმ-ში ელექტროსადგურები დაედგათ. ამისგან განსხვავებით, ტესლას შემოთავაზებული ცვლადი დენი წამში 50-60-ჯერ იცვლიდა მიმართულებას და მოწყობილობები თავისუფლად გაუძლებდნენ მაღალ ძაბვას. ენერგიის დანაკარგიც ძალიან უმნიშვნელო იყო მუდმივი დენისგან განსხვავებით. აშკარა გახდა, რომ მომავალი ცვლად დენს ეკუთვნოდა.
შემდგომი წლები

1886 წელს ნიკოლა ტესლამ შექმნა საკუთარი კომპანია ,,Tesla Electric Light & Manufacturing”, სადაც დააპროექტა თაღოვანი ნათურის უფრო ეფექტური ვერსია და ელექტრომაგნიტზე მომუშავე ნახშირბადის ელექტროდები. თუმცა ფინანსური ინვესტორები არ დაეთანხმნენ მის გეგმას ცვლადი დენის ძრავებზე და კომპანიამ ფუნქციონირება შეწყვიტა. გარდა ამისა, კომპანიის მოგების უმეტესი წილი ინვესტორების ანგარიშში მიდიოდა.

1886-1887 წლებში ტესლა დაბალი კვალიფიკაციის მუშაკად დასაქმდა, რათა თავი ერჩინა და შემდეგი პროექტისთვის სახსრები ეშოვნა. 1887 წელს მან შექმნა ცვლადი დენის ასინქრონული ძრავა, რომელსაც არ ჰქონდა კოლექტორის მუსი. მისი პრეზენტაცია მოხდა 1888 წელს ამერიკული ელეტროინჟინერიის ინსტიტუტში. იმავე წელს მან განავითარა თავისივე ტრანსფორმატორი და ამერიკელ ინჟინერ ჯორჯ ვესტინგჰაუსთან დაიწყო მუშაობა კომპანია ,,Westinghouse Electric & Manufacturing Company’s”-ის პიტსბურგის ლაბორატორიებში. ვესტინგჰაუსმა მოისმინა მისი იდეები მრავალფაზიანი სისტემების შესახებ, რომელთა მეშვეობითაც ცვლადი დენი გაცილებით დიდ მანძილზე გადაიცემოდა.

1887 წლის აპრილში ტესლამ ვაკუუმის მილების გამოყენებით დაიწყო მუშაობა იმაზე, რაც მოგვიანებით ცნობილი გახდა, როგორც ,,X სხივები”. მისი მოწყობილობა განსხვავდებოდა სხვა X სხივების მოწყობილობებისგან, რადგან არ ჰქონდა სამიზნე ელექტროდი. 1892 წელს ტესლამ აღმოაჩინა, რომ კანი დაუზიანდა, რაც მოგვიანებით გერმანელმა ფიზიკოსმა ვილჰელმ რენტგენმა განსაზღვრა, როგორც X სხივების ეფექტი.

ადრეულ კვლევებში ტესლამ X სხივების შესაქმნელად რამდენიმე ექსპერიმენტი ჩაატარა. მისი თქმით, მის მიერ ჩატარებული ექსპერიმენტები აჩვენებდა, რომ ,,ინსტრუმენტს შეუძლია, გამოიმუშაოს გაცილებით მძლავრი რენტგენის სხივები, ვიდრე ეს შესაძლებელია ჩვეულებრივი მოწყობილობებით.” ის ასევე საუბრობდა სხივებთან დაკავშირებულ რისკებზე. თავიდან მიიჩნევდა, რომ კანს ზიანი არა აპარატმა, არამედ ოზონმა მიაყენა, შემდგომში კი აზოტოვანმჟავა (HNO2) დაადანაშაულა.

ტესლა აგრძელებდა ამ სფეროში მუშაობას და ვილჰელმ რენტგენის აღმოჩენამდე რამდენიმე ექსპერიმენტი ჩაატარა. მან სურათი გადაუღო საკუთარი ხელის ძვლებს და რენტგენს გაუგზავნა, თუმცა ეს ინფორმაცია ფართო მასებამდე არ გასულა. მისი ნაშრომების უმეტესობა განადგურდა 1895 წლის მარტში, როცა ლაბორატორიას ცეცხლი წაეკიდა (ამბობენ, რომ ამაში ედისონის ხელი ერია).

ტესლამ შექმნა ისეთი ვაკუუმის მილიც, რომელიც სინათლეს გამოჰყოფდა. ეს გამოგონება დიდად დაეხმარა ფოტოგრაფიის განვითარებას.

1891 წლის დასაწყისში ტესლამ მოახდინა ენერგიის უსადენო გადაცემის დემონსტრირება. ამ ტიპის ელექტრულ გამტარობას დღემდე უწოდებენ ,,ტესლას ეფექტს”.
ამერიკის მოქალაქეობა

1891 წლის 30 ივლისს ნიკოლა ტესლა შეერთებული შტატების მოქალაქე გახდა. იმავე წელს ნიუ-იორკში ლაბორატორია დააარსა, მოგვიანებით კი ახალი ლაბორატორია გახსნა ჰიუსტონის ქუჩაზე (მანჰეტენი). ორივეგან ელექტრონათურებს უსადენოდ ანთებდა და ამით ამტკიცებდა, რომ ენერგიის უსადენო გადაცემას დიდი პოტენციალი ჰქონდა.

1892 წელს ნიკოლას დედა გარდაეცვალა და ევროპაში დაბრუნდა მის დაკრძალვაზე დასასწრებად. ამის შემდეგ ავად გახდა და 3 კვირა მოანდომა ძალების აღდგენას. ამ პერიოდში ტესლა განიცდიდა ვედური ფილოსოფიის გავლენას, განსაკუთრებით აინტერესებდა სვამი ვივეკანანდას სწავლებები. ეს გავლენა ისეთი ძლიერი იყო, რომ მის მიერ შემუშავებულ ცნებებს, რომლებიც მატერიისა და ენერგიის ფუნდამენტს ეხებოდა, სანსკრიტული სახელები დაარქვა (აკაშა = მატერია, პრანა = ენერგია).

1892 წელს შეიქმნა ენერგიის გადაცემის პირველი მრავალფაზიანი სისტემა. ტესლა ამ დროს 36 წლის იყო. ის აგრძელებდა კვლევას ბრუნვადი მაგნიტური ველის პრინციპებზე. 1892-1894 წლებში ინჟინერ-ელექტრიკოსების ამერიკული ინსტიტუტის ვიცე-პრეზიდენტი იყო. 1893-1895 წლებში იკვლევდა მაღალი სიხშირის ცვლადი დენის დინებას. კონუსური ტრანსფორმატორის მეშვეობით ახერხებდა მილიონამდე ვოლტი ძაბვის დენის მიღებას. გამოიგონა მოწყობილობა, რომელიც ადამიანს აძინებდა, ასევე უსადენო ლამპა, რომელიც ელექტრულ მუხტებს იონიზებული აირის მეშვეობით იღებდა. ახდენდა ელექტრომაგნიტური ენერგიის უმავთულოდ გადაცემას, ააგო პირველი რადიოგადამცემი. 1893 წელს მისურის შტატის ქალაქ სენტ-ლუისში ტესლამ რადიოკომუნიკაციის დემონსტრირება მოახდინა, ასევე ახსნა მოქმედების პრინციპები. ეს ამბავი იმდროინდელმა მედიამ ფართოდ გააშუქა. ტესლა დაინტერესებული იყო იმ ენერგიის ათვისებით, რომელიც ,,მთელ კოსმოსში იყო გაბნეული”, ამჟამად კი ცნობილია, როგორც მიკროტალღოვანი ფონის რადიაცია. მას სწამდა, რომ მხოლოდ დროის საკითხი იყო, ვიდრე ადამიანები ბუნების ძალის გამოყენებას შეძლებდნენ: ,,ჩვენი მექანიზმები მალე იმუშავებენ იმ ენერგიაზე, რომლის მოპოვებაც სამყაროს ნებისმიერი წერტილიდანაა შესაძლებელი”.

1893 წელს ჩიკაგოში ჩატარდა საერთაშორისო გამოფენა, სახელად ,,მსოფლიო კოლუმბიური ექსპოზიცია”, სადაც პირველად ადგილი დაეთმოთ ელექტროტექნიკის ნამუშევრებსაც. ნიკოლა ტესლამ და ჯორჯ ვესტინგჰაუსმა წარმოადგინეს ცვლადი დენის სისტემა და მისი მეშვეობით ექსპოზიცია გაანათეს. თავისი მნიშვნელობით ეს ისტორიული მოვლენა გახლდათ. ყველაზე შოკისმომგვრელი ის იყო, რომ ნათურების ასანთებად მაღალი სიხშირის ცვლადი დენი მეცნიერმა საკუთარ სხეულში გაატარა. სტუმრებს ასევე წარუდგინეს ფლუორესცენციური ნათურები. ტესლას კიდევ ერთი ნამუშევარი იყო ე.წ. ,,კოლუმბის კვერცხი”, რომლის მეშვეობითაც ყველას აჩვენა ბრუნვადი მაგნიტური ველისა და ასინქრონული ძრავის პრინციპები.
1895 წელს მეცნიერმა შექმნა გენერატორი, ასევე წინ წაიწია აირის გათხევადების საკითხში. ლორდ კელვინის აღმოჩენებიდან ტესლამ იცოდა, რომ თხევადი აირი ისრუტავს მეტ სიმხურვალეს, როცა ხელახლა ხდება მისი გაზიფიცირება. თუმცა ამ საკითხზე მუშაობის დასრულებამდე ცოტა ხნით ადრე ლაბორატორიაში ხანძარი გაჩნდა და მთლიანად გაანადგურა მისი აღჭურვილობა, მოდელები და გამოგონებები. ამ ამბიდან ძალიან მალე გერმანელმა ინჟინერმა კარლ ფონ ლინდემ წარმოადგინა ნაშრომი ანალოგიურ თემაზე, ასევე თხევადი აირების დანადგარების ნახაზები, რომელსაც «ოქსილიქვიტი» უწოდა.

1895 წელსვე ტესლამ განახორციელა ნიაგარას ჩანჩქერებთან პირველი ჰიდროელექტროსადგურის აგების პროექტი, რაც ცვლადი დენის საბოლოო გამარჯვებას ნიშნავდა. ამ ამბავმა მთელი მსოფლიოს პრესა მოიარა და ტესლა საყოველთაო გმირად შერაცხეს.

მოგვიანებით ნიკოლა ტესლამ წარმოადგინა ელექტროენერგიის უსადენო გადაცემის მსოფლიო სისტემის მოდელი, რომელიც დამოკიდებული იყო დედამიწის ელექტროგამტარობაზე. ამ პრინციპების მიხედვით, მაღალი სიმძლავრის ულტრაიისფერი სხივი შეიძლებოდა, გამოყენებული ყოფილიყო მიმღებ-გადამცემი სადგურების თავზე ვერტიკალური იონიზებული არხის შესაქმნელად. იგივე პრინციპები გამოიყენება დღეს მეხამრიდებსა და ელეტროშოკურ იარაღებში, განიხილება ასევე ავტომობილის შესაჩერებელ მოწყობილობებში გამოსაყენებლად.
ედისონი

გვიან 1880-იანებში ტესლა და ედისონი ერთმანეთს დაუპირისპირდნენ, რაც ნაწილობრივ იმის გამო იყო, რომ ედისონი მხარს უჭერდა მუდმივი დენის გამოყენებას, რომელსაც თანდათან ანაცვლებდა ტესლასა და ვესტინგჰაუსის მიერ უპირატესად მიჩნეული და უფრო ეფექტური ცვლადი დენი. ასინქრონული ძრავის გამოგონებამდე ცვლადი დენის უპირატესობებს მაღალი ძაბვის შორ მანძილზე გადაცემასთან დაკავშირებით ჩრდილს აყენებდა ის ფაქტი, რომ ცვლადი დენით ძრავების ამუშავება ვერ ხერხდებოდა. ე.წ. ,,დინებების ომის” შედეგად ედისონი და ვესტინგჰაუსი ლამის გაკოტრებამდე მივიდნენ, ამიტომ 1897 წელს ტესლამ ვესტინგჰაუსთან კონტრაქტი გაწყვიტა. იმავე წელს მეცნიერმა დაიწყო სინქროტრონული გამოსხივების კვლევა, რამაც მალე მიიყვანა კოსმოსური სხივების ძირითად ფორმულირებამდე.

1897 წელს 41 წლის ტესლამ წარმოადგინა პირველი რადიოს პატენტი. 1 წლის შემდეგ მან ჯერ აშშ-ის ჯარს, შემდეგ კი ,,მედისონ სქვეარ გარდენის” გამოფენას წარუდგინა რადიოკონტროლირებადი ნავი, რადგან მიიჩნევდა, რომ სამხედრო ძალას მსგავსი პრინციპით მოქმედი ტორპედოები გამოადგებოდა. ტესლა ირწმუნებოდა, რომ თანდათან ავითარებდა ,,ტელავტომატიკას”, რობოტექნიკის ერთგვარ სახეობას, რომელიც ტექნოლოგიის შორიდან კონტროლირებას ეხებოდა. იმავე წელს ტესლამ გამოიგონა ელექტრული ცეცხლგამჩენი, იგივე აალების სანთელი, რომელიც ბენზინზე მომუშავე ძრავებში გამოიყენება შიდა წვისთვის. შემდეგი წლები ტესლამ რადიოტალღების კვლევას მიუძღვნა, რადიოკონტროლირებადი სისტემები კი დიდხანს დარჩა სიახლედ, სანამ I მსოფლიო ომში სხვადასხვა ქვეყნებმა არ დაიწყეს მისი გამოყენება სამხედრო დანიშნულებით.
კოლორადო-სპრინგზი

1899 წელს ტესლამ საცხოვრებელი ადგილის შეცვლა გადაწყვიტა და გადაბარგდა კოლორადო-სპრინგზის მუნიციპალიტეტში, კოლორადოს შტატში. მეცნიერული საქმიანობისთვის მას ჰქონდა ლაბორატორია, რომელიც მოიცავდა ოთახს მაღალი ძაბვისა და სიხშირის ელექტროენერგიაზე ექსპერიმენტების ჩასატარებლად. ჩამოსვლისას ტესლამ ჟურნალისტებს განუცხადა, რომ უსადენო ტელეგრაფიაზე მუშაობდა და აპირებდა, ,,Pikes Peak”-ის მთიდან (კოლორადო-სპრინგზი, კოლორადო) პარიზში სიგნალები გადაეცა. ტესლას დღიურები შეიცავს იმ ექსპერიმენტების განხილვას, რომლებიც იონოსფეროსა და ტელურულ დენებს ეხებოდა. თავის ლაბორატორიაში ტესლამ დაამტკიცა, რომ დედამიწა გამტარია და ამაზე დაყრდნობით ხელოვნური ელვა შექმნა, რომლის მუხტიც მილიონობით ვატი იყო, სიგრძე კი – 40 მეტრზე მეტი. ტესლა ასევე იკვლევდა ატმოსფეროს ელექტროობას, თავისი მიმღებების მეშვეობით აკვირდებოდა ელვის სიგნალებს. ტესლას მიმღებისა და დამაკავშირებელი მოწყობილობების რეპროდუქცია აჩვენებს სირთულის მოულოდნელ დონეს (მაგალითად, მაღალი ხარისხის სპირალური რეზონატორები, რადიოსიხშირის უკუკავშირი, დაუმუშავებელი ჰეტეროდინის ეფექტები და რეგენერაციული ტექნიკა). ტესლა ამტკიცებდა, რომ ამ პერიოდში ის აკვირდებოდა სტაციონარულ (მდგარ) ტალღებს.
ნიკოლა ტესლა აქტიურად იკვლევდა გზებს, რათა ენერგიის დიდ მანძილზე უსადენოდ გადაცემა მოეხერხებინა (რაც მოკლე მანძილზე განივი ტალღებით მოხდებოდა, გრძელზე კი – გრძივით). მან მიწის გავლით გადაგზავნა ძალიან დაბალი სიხშირის ელექტრომაგნიტური რადიაცია დედამიწის ზედაპირიდან ჰევისაიდ-კონოლის ფენამდე (90-150 კმ ზედაპირიდან). მათემატიკური გამოანგარიშებებითა და აღრიცხვებით მან დაადგინა, რომ დედამიწის რეზონანსული სიხშირე დაახლოებით 8 ჰერცი იყო. 1950-იანებში მკვლევარებმა ეს გამოთვლა დაადასტურეს და მოგვიანებით ,,შუმანის რეზონანსი” უწოდეს.

კოლორადო-სპრინგზში ტესლამ რამდენიმე ექსპერიმენტი ჩაატარა ენერგიის გრძელ მანძილზე უსადენო გადაცემა-მიღებასთან დაკავშირებით. ამ მეთოდს ,,ტესლას ეფექტს” უწოდებენ. გრძივი ტალღების გავლით ტესლა ახდენდა ენერგიის გადაცემას მიმღებ აპარატურამდე.

კოლორადო-სპრინგზის ლაბორატორიაში ტესლა აკვირდებოდა უჩვეულო სიგნალებს, რომლებსაც არამიწიერი (ვენერა ან მარსი) ცივილიზაციისგან გამოგზავნილი რადიოტალღური კომუნიკაციის გზად თვლიდა. მისი მიმღები მუდმივად აფიქსირებდა ისეთ სიგნალებს, რაც შტორმისა და დედამიწისგან წამოსული ხმაურისგან მკვეთრად განსხვავდებოდა. როგორც მოგვიანებით იხსენებდა, ეს სიგნალები ჩნდებოდა 1, 2, 3 ან 4 ტკაცუნის სახით. ის მიიჩნევდა, რომ მის დანადგარებს სხვა პლანეტებთან დაკავშირება შეეძლოთ. არის გადმოცემები, რომ ამ საკითხის უკეთ შესწავლის მიზნით მან გამოიგონა მოწყობილობა ,,ტესლასკოპი”. დღემდე გაურკვეველია, რა ტიპის სიგნალებს იღებდა მეცნიერი ან საერთოდ იღებდა თუ არა. არის ვერსია, რომ მან უბრალოდ ბოლომდე ვერ გაიგო ახალი ტექნოლოგიების მუშაობის პრინციპი ან ეს სიგნალები მართლაც არამიწიერი რადიოტალღები იყო, ოღონდ ბუნებრივი წარმოშობისა, როგორიცაა მაგალითად იუპიტერის პლაზმური ტორუსის სიგნალები.
კოლორადო-სპრინგზი ტესლამ 1900 წლის 7 იანვარს დატოვა. 1905 წელს ლაბორატორია დაშალეს და მისი ნაწილები გაყიდეს, რათა ვალები დაეფარათ. კოლორადოს ექსპერიმენტებმა შეამზადა ტესლა ტრანსატლანტიკური უსადენო ტელეკომუნიკაციების შენობის ასაგებად, რომელიც ცნობილი გახდა, როგორც ვარდენკლიფი.
ვარდენკლიფის წლები

1900 წელს 150 000 დოლარიანი დაფინანსებით (რომლის 51% გაიღო ამერიკელმა ფინანსისტმა და ბანკირმა ჯონ პირპონტ მორგანმა) ტესლამ ვარდენკლიფის კოშკის აშენებისთვის დაიწყო მზადება. 1902 წლის ივნისში ტესლას ლაბორატორიულმა სამუშაოებმა ჰიუსტონის ქუჩიდან ვარდენკლიფში გადაინაცვლა.

1901 წლის 12 დეკემბერს გამაოგნებელი რამ მოხდა – გულიელმო მარკონიმ უსადენო კავშირგაბმულობით ატლანტის ოკეანის იქით (კანადიდან დიდ ბრიტანეთში) წარმატებულად გაგზავნა სიგნალი, რითაც ნიკოლა ტესლას პიონერობის იმედები დაუმსხვრია. აღსანიშნავია, რომ მარკონის შემოქმედებაში თითქმის არაფერი ყოფილა ახალი და ძირითადად ტესლას იდეების ასლს წარმოადგენდა. 1943 წელს აშშ-ში უზენაესი სასამართლოს სხდომა გაიმართა, რომელზეც მარკონის პატენტი გაუქმებულად ცნეს და ტესლას მიაკუთვნეს. რადიოსა და უკაბელო კავშირის შემქმნელად ისევ ტესლა აღიარეს.

მიუხედავად მარცხისა, ვარდენკლიფის კოშკი შენდებოდა და მას მუდმივად მეთვალყურეობდა დაცვა, რათა ცნობისმოყვარეები გაერიდებინათ. მისი სიმაღლე 57 მეტრი იყო, ჰქონდა გუმბათი, რომლის დიამეტრიც 21 მეტრს შეადგენდა. გუმბათი წარმოადგენდა ნახევარსფერული ფორმის 55 ტონიან ფოლადის (სხვა ცნობით, სპილენძის) სტრუქტურას.

მორგანი იმედგაცრუებული იყო, მან ტესლას უარი უთხრა შემდგომ დაფინანსებაზე. მეცნიერი ფინანსურად და ემოციურად ცუდ მდგომარეობაში აღმოჩნდა. გადასახადების დასაფარად მას მოუწია კოშკის გაყიდვა $20 000-ად (დღევანდელი $400 000). 1917 წელს კოშკის ახალმა მფლობელებმა ნაგებობა დაშალეს და ნაწილებად გაყიდეს.

1906 წელს თავის 50-ე დაბადების დღეზე ტესლამ წარმოადგინა ტურბინა, რომლის სიმძლავრეც იყო 200 ცხენის ძალა (150 კილოვატი), ბრუნვის სიხშირე კი – წუთში 16 000. 1910-1911 წლებში ნიუ-იორკში მდებარე ,,Waterside Power Station”-ში მისი ტურბინები გამოსცადეს 100-5000 ცხენის ძალაზე.
ნობელის პრიზი

რადგანაც ნობელის პრიზით ფიზიკის დარგში გულიელმო მარკონი დააჯილდოვეს 1909 წელს, იმდროინდელმა პრესამ ტომას ედისონი და ნიკოლა ტესლა დაასახელა სავარაუდო კანდიდატებად 1915 წლის პრიზისთვის. მიუხედავად მათი (განსაკუთრებით ტესლასი) უზარმაზარი სამეცნიერო ღვაწლისა, არცერთ მათგანს არ გადასცეს პრიზი, არამედ უილიამ ჰენრი ბრაგსა და უილიამ ლოურენს ბრაგს ,,იქს სხივების კრისტალოგრაფიის საკითხში შეტანილი წვლილისთვის”. ზოგიერთი წყარო ირწმუნებოდა, რომ ამის მიზეზი იყო ორმხრივი შუღლი მეცნიერებს შორის. თითოეული მათგანი მიიჩნევდა, რომ პრიზის გაყოფა მათ შრომას დააკნინებდა და ნობელის პრემია მხოლოდ ერთ ადამიანს ეკუთვნოდა. შესაბამისად, მათ უარი განაცხადეს პრიზის ამ სახით მიღებაზე და ამგვარად ზოგადად პრიზის მიღების ალბათობაც ნულამდე დაიყვანეს.

მანამდე მსგავსი ხმები და ჭორები ვრცელდებოდა, რომ ტესლა 1912 წლის ნობელის პრემიაზე იყო ნომინირებული. ეს იყო მაღალი სიმძლავრისა და მაღალი სიხშირის რეზონანსული ტრანსფორმერების აგების გამო. თუმცა წინასწარი ვარაუდები იმჯერადაც მცდარი აღმოჩნდა და ნობელის პრიზი შვედმა ინჟინერმა ნილს გუსტავ დალენმა მოიპოვა ,,ავტომატური სარქველების გამოგონებისთვის, რომლებიც გაზის აკუმულატორთან ერთად მუშაობდნენ შუქურებსა და ქერქეჭელებზე (ტივტივებზე)”.
მომდევნო პერიოდი

1915 წელს ტესლამ სასამართლოში შეიტანა სარჩელი მარკონის წინააღმდეგ, მაგრამ ეს ნაბიჯი წარუმატებელი აღმოჩნდა. ვარდენკლიფის შემდგომ ტესლამ ააგო ტელეფუნკენის უსადენო სადგური ლონგ-აილენდის ქალაქ სეივილში. მისი მიზნების ნაწილი, რომელთა განხორციელებასაც ვარდენკლიფის კოშკში გეგმავდა, სისრულეში მოვიდა ტელეფუნკენში. 1917 წელს შენობა ხელში ჩაიგდეს და გაანადგურეს საზღვაო ქვეითმა ჯარისკაცებმა, რადგან ეჭვობდნენ, რომ სადგურს გერმანელი ჯაშუშები გამოიყენებდნენ.

I მსოფლიო ომამდე ტესლამ ოკეანის იქითა ქვეყნებს მიმართა დასახმარებლად, რათა კვლევებისთვის საჭირო სახსრები მოეპოვებინა. ომის დაწყებისას ევროპულმა ქვეყნებმა მას დაფინანსება შეუწყვიტეს. ომის შემდეგ მალევე მას აღმოაჩნდა ობსესიურ-კომპულსიური აშლილობის სიმპტომები. ის შეპყრობილი გახდა ციფრ 3-ით. ხშირად შენობის დატოვებამდე სამჯერ შემოუვლიდა გარშემო ქვას, მოითხოვდა, რომ ყოველ კერძს თეფშთან ჰქონოდა 3 ცალი დაკეცილი ხელსახოცი და ა.შ. იმ მომენტში ობსესიურ-კომპულსიური აშლილობა ახალი ხილი იყო, კარგად არ ჰქონდათ შესწავლილი და მკურნალობის მეთოდებიც არ არსებობდა. ამიტომაც მიიჩნიეს, რომ მეცნიერი ჭკუიდან გადავიდა, რამაც მის რეპუტაციას დიდი დარტყმა მიაყენა.

I მსოფლიო ომის პერიოდში ტესლამ წამოაყენა იდეა, გამოეყენებინათ რადიოტალღები გერმანული წყალქვეშა ნავების აღმოსაჩენად (იმ პერიოდისთვის ჯერ კიდევ უცხო ტექნოლოგია, რომელსაც ამჟამად ,,რადარს” უწოდებენ). ტომას ედისონმა ამ იდეას სასაცილო და უაზრო უწოდა.

ნიკოლა ტესლა ვალდორფ-ასტორიას სასტუმროში იყო დაბინავებული და გადავადებული გადასახადების დაფარვის ხერხებზე ფიქრობდა. მას მოუწია, მილიონერ ჯორჯ ბოლდტისთვის მიეყიდა ვარდენკლიფი, რათა 20 000 დოლარი გადაეხადა. 1917 წელს, იმ პერიოდში, როცა ბოლდტმა ვარდენკლიფი გაანადგურა, რათა ტერიტორია მდიდრულ მამულად ექცია, ტესლამ მიიღო ამერიკული ელექტროინჟინერიის ინსტიტუტის უმაღლესი ჯილდო – ედისონის მედალი. მედალის სახელწოდების გამო ეს მისთვის ერთგვარი შეურაცხყოფა იყო.

1917 წელს ტესლამ პირველად განსაზღვრა პრინციპები, რომლებიც ეხებოდა სიხშირესა და სიმძლავრის დონეს პირველი პრიმიტიული რადარული ერთეულებისთვის.

გადმოცემის მიხედვით, 1920-იან წლებში ტესლა მოლაპარაკებას აწარმოებდა დიდი ბრიტანეთის მთავრობასთან ე.წ. ,,სასიკვდილო სხივზე”. ტესლა იმასაც ამტკიცებდა, რომ ,,სასიკვდილო სხივის” მოპარვა რამდენჯერმე სცადეს. ამბობენ, რომ მოლაპარაკებები ჩაიშალა ნევილ ჩემბერლენის მთავრობის დასრულების გამო.

1931 წელს, როცა ტესლა 75 წლის გახდა, ჟურნალმა ,,Time”-მა მისი სურათი ყდაზე დაბეჭდა. სურათის აღწერა ხაზს უსვამდა მის ღვაწლს ელექტროენერგიის სისტემის განვითარებაში. ბოლო პატენტი ტესლამ 1928 წელს მიიღო საჰაერო ტრანსპორტირების აპარატის გამო, რომელიც ვერტიკალური აფრენისა და დაშვების შესაძლებლობის მქონე თვითმფრინავის პირველ მაგალითს წარმოადგენდა. 1931 წლის მიწურულს ტესლამ გამოუშვა ნაშრომი სახელად ,,ჩვენი მომავალი მამოძრავებელი ძალა”, სადაც ოკეანის თერმული ენერგიის გარდაქმნის სისტემა აღწერა. 1934 წელს მან წერილი მისწერა კონსულ იანკოვიჩს თავისი სამშობლოს შესახებ. წერილში მადლიერება გამოხატა წარმოშობით სერბი ფიზიკოსისა და ქიმიკოსის მიხაილო პუპინის მიმართ, რომელიც გამოდიოდა შემოწირულობების სქემის შექმნის ინიციატივით, რისი მეშვეობითაც ტესლა დაფინანსდებოდა ამერიკული კომპანიების მიერ. ტესლამ დახმარებაზე უარი თქვა, მას საკმარისად მიაჩნდა იუგოსლავიის სახელმწიფოსგან დანიშნული მოკრძალებული პენსია და კვლევები განაგრძო.

1936 წელს პოლიტიკოს ვლადკო მაჩეკის მიერ გამოგზავნილი დაბადების დღის მისალოცი ტელეგრამის საპასუხოდ ტესლამ განაცხადა, რომ ის ერთნაირად ამაყობდა სერბული წარმოშობითა და ხორვატიული სამშობლოთი. თანამედროვე ეპოქაში ამ ციტატას ხშირად უკეთებენ პერეფრაზირებას ხორვატიისა და სერბეთის ერთიანობის მომხრეები.
ხშირად ცდილობდნენ, მეცნიერი ჩაერთოთ იუგოსლავიაში მიმდინარე ეთნიკურ და პოლიტიკურ კონფლიქტებში, რაზეც მან ერთხელ უპასუხა: ,,თქვენი სიძულვილის ელექტროობად გადაქცევა რომ შესაძლებელი იყოს, მთელ მსოფლიოს გაანათებდა.”
ველის თეორიები
81 წლის ასაკში ტესლა ამბობდა, რომ დასრულებული ჰქონდა ,,გრავიტაციის დინამიკური თეორია”. ის ამტკიცებდა, რომ თეორია ყველა დეტალში ზუსტი იყო და იმედოვნებდა, რომ მსოფლიო მალე იხილავდა მას. თუმცა ნაშრომი არასდროს გამოქვეყნებულა.

თეორიის ძირითადი ნაწილი შემუშავებულ იქნა 1892-1894 წლებში, როცა მეცნიერი ექსპერიმენტებს ატარებდა მაღალი სიხშირისა და სიმძლავრის ელექტრომაგნეტიზმზე და მათზე მომუშავე მოწყობილობებს ქმნიდა. ის მიიჩნევდა, რომ შეუძლ


--------------------
და მეცხრესა ოდენ ჟამსა ჴმა-ყო იესუ ჴმითა დიდითა და თქუა: ილი, ილი! ლიმა საბაქთანი? ესე არს: ღმერთო ჩემო, ღმერთო ჩემო! რაჲსათჳს დამიტევე მე?


კაცი პატივსა შინა იყო და არა გულისხმა-ყო, ჰბაძვიდა იგი პირუტყუთა უგუნურთა და მიემსგავსა მათ.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
A.V.M
პოსტი Nov 16 2013, 02:20 AM
პოსტი #54


მადლობა ამ ფორუმს!
***

ჯგუფი: Senators
პოსტები: 13,742
რეგისტრ.: 14-June 11
მდებარ.: ფორუმს გარეთ
წევრი № 11,203



G_saxva
ჯიგარ...

(ოღონდ წყაროც...)


--------------------
აბა ჰე და აბა ჰო!
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
G_saxva
პოსტი Nov 16 2013, 10:48 AM
პოსტი #55


I n t e r n e t
***

ჯგუფი: co-Moderators
პოსტები: 4,913
რეგისტრ.: 11-March 13
მდებარ.: i n t e r n e t
წევრი № 13,010



A.V.M
ჯერ არ მცალია და მერე მივამატებ კიდო რაცხეებს.
პ.ს ნაკადულსაც დავუწერ biggrin.gif


--------------------
და მეცხრესა ოდენ ჟამსა ჴმა-ყო იესუ ჴმითა დიდითა და თქუა: ილი, ილი! ლიმა საბაქთანი? ესე არს: ღმერთო ჩემო, ღმერთო ჩემო! რაჲსათჳს დამიტევე მე?


კაცი პატივსა შინა იყო და არა გულისხმა-ყო, ჰბაძვიდა იგი პირუტყუთა უგუნურთა და მიემსგავსა მათ.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
MIRDAT
პოსტი Nov 16 2013, 02:22 PM
პოსტი #56


MIRDAT
**

ჯგუფი: Members
პოსტები: 542
რეგისტრ.: 13-October 11
მდებარ.: შუახმელეთი
წევრი № 11,666



და ვინჩიზე დავწერო თუ დაწერა უკვე ვინმემ?
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
G_saxva
პოსტი Nov 16 2013, 10:30 PM
პოსტი #57


I n t e r n e t
***

ჯგუფი: co-Moderators
პოსტები: 4,913
რეგისტრ.: 11-March 13
მდებარ.: i n t e r n e t
წევრი № 13,010



MIRDAT
დაწერე ოღონდ გემრიელი პოსტი რომ იყოს.


--------------------
და მეცხრესა ოდენ ჟამსა ჴმა-ყო იესუ ჴმითა დიდითა და თქუა: ილი, ილი! ლიმა საბაქთანი? ესე არს: ღმერთო ჩემო, ღმერთო ჩემო! რაჲსათჳს დამიტევე მე?


კაცი პატივსა შინა იყო და არა გულისხმა-ყო, ჰბაძვიდა იგი პირუტყუთა უგუნურთა და მიემსგავსა მათ.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
A.V.M
პოსტი Nov 17 2013, 12:01 AM
პოსტი #58


მადლობა ამ ფორუმს!
***

ჯგუფი: Senators
პოსტები: 13,742
რეგისტრ.: 14-June 11
მდებარ.: ფორუმს გარეთ
წევრი № 11,203



MIRDAT
ციტატა
და ვინჩიზე დავწერო თუ დაწერა უკვე ვინმემ?

ასეთი კითხვები არ დასვა ხოლმე .
დაწერილი რომც იყოს , შენ მაინც დაწერე თუ შეგიძლია .


--------------------
აბა ჰე და აბა ჰო!
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
MIRDAT
პოსტი Nov 17 2013, 01:20 AM
პოსტი #59


MIRDAT
**

ჯგუფი: Members
პოსტები: 542
რეგისტრ.: 13-October 11
მდებარ.: შუახმელეთი
წევრი № 11,666



ლეონარდო და ვინჩი


ბიოგრაფია

ლეონარდო და ვინჩი დაიბადა 1452 წლის 15 აპრილს იტალიაში, კერძოდ კი ფლორენციაში. მის დაბადებაზე არც თუ ისე ბევრი ფაქტია ნაცნობი. ვიცით ის რომ ლეონარდო პიერო ანტონიო და ვინჩის უკანონო შვილი იყო. ჯელნტმენი იმ დროს წოდება იყო, თანაც საკმაოდ პატივსაცემი. მისთვის დიდი სირცხვილი იქნებოდა რომ უკანონო შვილი ჰყოლოდა, ამიტომ ლეონარდო დედამისთან იზრდებოდა, რომლის სახელიც უცნობია, მაგრამ ნაცნობია მისი პროფესია-მოსამსახურე. ლეონარდო თავიდან დედის გვარზე იყო თუმცა როდესაც წამოიზარდა დედამისმა მას სიმართლე მოუყვა მამაზე. ამიტომ გადაიკეთა ლეონარდომ დედის გვარი “და ვინჩით”. ლეონარდო და ვინჩიზე მხოლოდ ეს მწირი ინფორმაციაა ნაცნობი. თუმცა არსებობს მოსაზრება რომლის მიხედვითაც ეს ყველაფერი ლეონარდომ თვითონ მოიფიქრა და სინამდვილეში არანაირი პიერო და ვინჩი და არანაირი მოსამსახურე არ არსებობს. ერთერთი მოსაზრების თანახმად ლეონარდო და ვინჩი ჩვენს პლანეტა დედამიწაზე არ დაბადებულა და ის სხვა პლანეტიდან იყო მოსული( biggrin.gif ).
1466 წელს, 14 წლის ასაკში, ლეონარდო და ვინჩი საცხოვრებლად ფლორენციაში გადავიდა, სადაც მამამ სასწავლებლად სამხატვრო სახელოსნოში - ანდრეა ვეროკიოს მიაბარა. 1460-1476 წლები ლეონარდომ ვეროკიოს სახელოსნოში გაატარა. 20 წლის ასაკში ის უკვე ჩამოყალიბებული მხატვარი იყო. შეიძლება ითქვას, რომ ლეონარდო უმეტესწილად თავისით სწავლობდა. 1478 წელს მან საკუთარი სახელოსნო გახსნა.

1482 წელს ლეონარდო და ვინჩი ტოვებს ფლორენციას და საცხოვრებლად მილანში გადადის, რომელსაც იმ პერიოდში მართავდა ლუდოვიკო მორო („მავრი“), სფორცას გვარის დიდებული. მან ლეონარდო, როგორც ხუროთმოძღვარი და მუსიკოსი ისე მიიწვია. მანვე დაავალა აკადემიის დაარსება, რომლისთვისაც ლეონარდომ დაწერა „ტრაქტატი ფერწერაზე“ — ყველა დროის მხატვართა სამაგიდო წიგნი.


1499 წელს სფორცა ფრანგებმა მილანიდან განდევნეს და ლეონარდოსაც გაცლა მოუხდა. მომდევნო წლისათვის უკვე ფლორენციაში ჩავიდა, სადაც, დაახლოებით, ექვსი წელი დაჰყო, მხოლოდ ათი თვით მიატოვა იგი პაპის კონდოტურის - ჩეზარე ბორჯიას დავალებით, სიმაგრეების მშენებლობასთან დაკავშირებით. შემდეგ კვლავ მილანში დაბრუნდა.

სიცოცხლის ბოლო ორი ათწლეული ლეონარდო და ვინჩიმ მოგზაურობაში გაატარა, რადგანაც ვერ პოულობდა ადგილს, სადაც საკუთარი თავის რეალიზებას შეძლებდა. 1513-დან 1519 წლამდე იგი მონაცვლეობით ცხოვრობდა რომში, პავიაში, ბოლონიასა და საფრანგეთში. 1506-1513 წლებში ლეონარდო კვლავ მილანშია, უკვე ფრანგთა მეფის — ლუი XII-ის სამსახურში. საერთო ჯამში, მან 23 წელი დაჰყო მილანში.

ლეონარდოს ერთ-ერთი ბოლო ნამუშევარია „მონა ლიზას“ პორტრეტი, რომელიც საფრანგეთში ყოფნის დროს შექმნა და „ჯოკონდას“ სახელითაა ცნობილი. სურათში პორტრეტის იმდროინდელი ხატვის ტენდენცია სრულიად დარღვეულია, მონა ლიზა მუხლებამდეა დახატული, თითქმის მთელი ტანით მაშინ, როდესაც პორტრეტებში ადამიანს მხოლოდ გულ-მკერამდე ხატავდნენ.

ლეონარდო და ვინჩი რამდენიმე პროფესიას ფლობდა, იგი ერთდორულად მხატვარი, სკულპტორი, არქიტექტორი, მეცნიერი და ინჟინერი იყო.


ლეონარდოს 7 ათასამდე ხელნაწერი, ჩანახატი თუ პროექტი დარჩა უამრავ დარგში, ფერწერული ტილო კი სულ 20-მდე. გენიოსი არასდროს ჩქარობდა ტილოს დასრულებას. მისი მუშაობის ნელი ტემპი სალაპარაკოდ ჰქონდათ. დაუმთავრებელი ნახატი მხატვრისათვის "ცოცხალს" ნიშნავდა, დამთავრებული კი სიკვდილს...

ლეონარდო ვეგეტარიანელი ყოფილა: "თუ ადამიანები თავისუფლებას ვესწრაფვით, რატომ ვსვამთ ფრინველებსა და ცხოველებს გალიებში? რატომ ვსპობთ სასტიკად მათ? ჩვენ სხვისი სიკვდილით ვცოცხლობთ". უსაზღვროდ უყვარდა ცხოველები, მათ ბაზარში ყიდულობდა და ათავისუფლებდა.


აინტერესებდა არქიტექტურა, ასტრონომია, ბოტანიკა, ნავიგაცია, ბიოლოგია, სამხედრო გამოგონებები. მის ჩანაწერების წიგნში იპოვით ტანკების, საფრენი აპარატების, თავდასაცავი ნაგებობების, კანალიზაციის, ჭაობების ამოშრობის სისტემების, საყვინთი აპარატების, ველოსიპედი წყალქვეშა ხომალდის, ნემსების დასამზადებელი მანქანისა და პარაშუტის ესკიზებს. ასევე დაინტერესებული იყო რობოტების შექმნით. მის რობოტს ანატომიურად სწორი და მოძრავი ყბა ჰქონდა, ასევე ხელებსა და ფეხებსაც ამოძრავებდა. ცნობილი ფაქტია, რომ საფრენი აპარატების შექმნისთვის ის ფრინველებს აკვირდებოდა.

ლეონარდოს სახელს მილანისათვის კანალიზაციის სისტემის გააკეთებასაც მიაწერენ.


ლეონარდო და ვინჩის ტვინის ორივე ჰემოსფეროს განსავითარებლად თავისი მეთოდები ჰქონდა:
1. იყავი ცნობისმოყვარე ყველაფრის მიმართ;
2. ეცადე შენიშნო და გამოარჩიო გარღვევები შენივე გამოცდილებიდან და შეცდომებიდან;
3. მუდამ განაახლე, გამოთვალე შენი ემოციების მარაგი;
4. მიიღე და გაიაზრე პარადოქსები;
5. გამოიმუშავე გლობალური აზროვნება ტვინის ორივე ჰემოსფეროს გამოყენებით;
6. შეინარჩუნე ცივსისხლიანობა, მენტალური მოქნილობა და გონების სისხარტე;
7. დაიმახსოვრე, რომ ხსენებული ექვსი პრინციპი ერთმანეთისაგან განუყოფელია და მუდამ იფიქრე მათზე!..

ლეონარდო ამბიდექსტრი იყო - ერთნაირად ხმარობდა ორივე ხელს, მაგრამ მისი ნაშრომების უმეტესობა მარცხენა ხელითაა დაწერილი - მარჯვნიდან მარცხნივ.
ამის გამო, მისი ნაწერები ძნელად იშიფრებოდა. ყველა ექსპერიმენტს ილუსტრირებას უკეთებდა. ერთ-ერთი ასეთი დღიური ბილ გეიტსის საკუთრებაა, იგი 30 მლნ დოლარი ღირს. მისი ჩანაწერები სტილისტურადაც უჩვეულო იყო, საკუთარ თავს ბრძანებებს აძლევდა, ედავებოდა. მხატვრისა და გამომგონებლის ჩანაწერები გარდაცვალებიდან გაცილებით გვიან აღმოაჩინეს. მათში ბევრია ისეთი გამოგონება, რომელიც იმ საუკუნისათვის ფანტაზიის სფეროს განეკუთვნებოდა.

ლეონარდო და ვინჩის ცხოვრების წესიც უჩვეულო ჰქონდა: ის 4 საათში ერთხელ 15 წუთი იძინებდა და ამით ძილის ხანგძლივობა 8 საათიდან საათნახევრამდე შეამცირა. ამიტომ ამბობენ, რომ 67 წელი კი არა გაცილებით მეტი, 100 წელი იცოცხლა.


1513-1514 წლებში ლეონარდო რომშია, სადაც პაპმა ლეო X-მ მიიწვია, 1516 წელს კი ფრანგთა მეფის, ფრანსუა I-ის მიწვევით ჩადის საფრანგეთში. მეფემ ლეონარდოს დამბუაზის მახლობლად მდებარე კლუს ციხე-სიმაგრე უბოძა. და ვინჩიმ სიცოცხლის უკანასკნელი სწორედ იქ გაატარა.
იმდროინდელი მსოფლიოს ფაქტობრივად ერთ-ერთი მბრძანებელი - ფრანსუა I დიდი სწავლა-განათლებით ვერ დაიკვეხნიდა, მაგრამ ლეონარდოს ფასი კარგად იცოდა და თავისი მიწვევით ჩასულ გენიოსს დაუყოვნებლივ უბოძა "მეფის პირველი მხატვრის, არქიტექტორისა და ინჟინრის" წოდება. ამბობენ, რომ გენიოსმა მეფის ხელებზე დალია სული. ლეონარდოს გარდაცვალებიდან 25 წლის შემდეგ მასზე დაწერენ: "მეფეს ძალიან უყვარდა ლეონარდო და იმდენად სცემდა პატივს, იშვიათი იყო დღე, სასაუბროდ არ სწვეოდა. ხელმწიფეს არ სჯეროდა, რომ ასეთი ადამიანი ოდესმე კიდევ შეიძლებოდა მოვლენოდა სამყაროს"...
შეუძლებელია, ფრანსუა I-ს არ დაეთანხმო.

ლეონარდო და ვინჩი 1519 წლის 2 მაისს გარდაიცვალა კლუს ციხე-სიმაგრეში
მისი უკანასკნელი სიტყვები იყო:”მე ვაწყენინე ღმერთს და კაცობრიობას რადგან ჩემი ხელოვნება არ იყო ისეთი როგორიც უნდა ყოფილიყო”



ჯოკონდა

IPB-ს სურათი

"მონა ლიზა" ("ჯოკონდა") მსოფლიოში ყველაზე ცნობილი ნახატია. იგი ლუვრის მუზეუმში მილიონობით მნახველს იზიდავს. "მონა ლიზას" წლების განმავლობაში ჩაჰკირკიტებდნენ ხელოვნებათმცოდნენი და ფერწერის ექსპერტები, რათა გაერკვიათ საიდუმლო, რომელსაც უცნობი ქალის პორტრეტი მალავს. დღემდე არსებობს რამდენიმე სადავო და ხშირად აბსურდული მოსაზრება პორტრეტის მოდელის ვინაობაზე: ფლორენციელი ვაჭრის დელ ჯოკონდოს ცოლი; კატარინა სფორცა; იზაბელა დ,ესტე; ვინმე იდეალური ქალი; ყმაწვილი ქალის სამოსში, ავტოპორტრეტი... მაგრამ ეს არაა ჯოკონდას მთავარი საიდუმლო!

ნახატის კომპოზიციიდან ჩაAნს, რომ ლეონარდო არ ცდილობდა, შეექმნა ინდივიდუალური პორტრეტი. "მონა ლიზა" იყო ხორცშესხმა მხატვრის იდეებისა, რომლებზეც ის "ტრაქტატში მხატვრობის შესახებ" წერდა. ჯოკონდას გამომეტყველების საიდუმლო სინათლის ოსტატურად განაწილებაშია. ამიტომაც არის, რომ ქალი მნახველს სხვადასხვა კუთხიდან სხვადასხვა გამომეტყველებით წარუდგება ხოლმე, ის თითქოს ცოცხალია... მაგრამ ეს მხოლოდ ეფექტის დასაწყისია.

თვალთახედვის ოდნავი შეცვლის შედეგადაც კი სახე იღებს თავის ქალის გამოკვეთილ გამოხატულებას, ჩვენ წინაშე უკვე არაა მოღიმარი ქალი, არამედ... სიკვდილის დამცინავი გამოსახულება! ეს ძალიან კარგად ჩანს ორიგინალის თვალიერებისას, მაგრამ არ აღიქმება რეპროდუქციებსა და ასლებში. იქმნება ძლიერი ფსიქოლოგიური ეფექტი, კონტრასტის ეფექტი, როდესაც ერთ სახეშია შერწყმული ორი სრულიად ურთიერთსაწინააღმდეგო საწყისი. და რაც უფრო ძლიერია კონტრასტი, მით ძლიერია ზემოქმედება, თუმცა სიცოცხლესა და სიკვდილზე უფრო ძლიერი კონტრასტის მოფიქრება შეუძლებელია და ამაშია სწორედ ლეონარდოს გენიალურობა. საიდუმლო ის არის, როგორ მოახერხა მხატვარმა ლამაზი ქალის სახეში ასე ნათლად გამოეხატა თავის ქალა, სიკვდილი.

არსებობს მოსაზრება, რომლის მიხედვითაც „ჯოკონდა“ და ვინჩის ავტოპორტრეტია...

IPB-ს სურათი




საიდუმლო სერობა

IPB-ს სურათი

"საიდუმლო სერობა" მილანში, სანტა მარია დელე გრაციეს ეკლესიის ჩრდილო ფასადზეა გამოსახული. ლეონარდო ექსპერიმენტებს ატარებდა და ფრესკა ბუნებრივი საღებავით დახატა, რის გამოც "საიდუმლო სერობა" ხშირ რესტავრირებას საჭიროებს.

ფრესკის შექმნის ისტორია ერთობ საინტერესოა:
”საიდუმლო სერობის” შექმნის დროს ლეონარდო და ვინჩი უდიდესი პრობლემის წინაშე დადგა: მას უნდა განესახიერებინა სიკეთე იესოს სახით და ბოროტება - იუდას სახით.

ლეონარდომ ხატვა შეწყვიტა და მხოლოდ მას შემდეგ განაგრძო, როდესაც იდეალურ მოდელებს მიაგნო.
ერთხელ მხატვარი მომღერლების გუნდის გამოსვლას ესწრებოდა და ერთ-ერთ ყმაწვილ მომღერალში ქრისტეს ნათელი, სრულყოფილი სახე შეიცნო. ახალგაზრდა სახელოსნოში მიიწვია და რამდენიმე ჩანახატი გააკეთა.
სამ წელიწადში მხატვარმა ტილო თითქმის დაასრულა, მაგრამ ვერაფრით ვერ მიაგნო ტიპაჟს, რომელიც იუდას დასახატად გამოდგებოდა. ფრესკის დამკვეთი კარდინალი აჩქარებდა.


მხატვარი დადიოდა მილანის ქუჩებსა და სამიკიტნოებში, აკვირდებოდა ადამიანების სახეებს და კარგა ხნის შემდეგ ლეონარდომ მთვრალი, ბინძური, ჩამოძონძილი, ნაადრევად დაბერებული კაცი აღმოაჩინა, ეტიუდის შესაქმნელად დრო აღარ რჩებოდა და მხატვარმა თანაშემწეებს უბრძანა, ტაძარში წაეყვანათ იგი. გაჭირვებით მიათრიეს ეკლესიაში და ლეონარდომ დახატა იუდა - მის სახეზე აღბეჭდილი იყო ცოდვა, ეგოიზმი, ბედუკუღმართობა. როდესაც მხატვარმა სამუშაო დაასრულა, გამოფხიზლებულმა მათხოვარმა თვალი გაახილა, გაოცებულმა მიმოიხედა და როგორც კი ნახატი დაინახა, შეშინებულმა წამოიყვირა:
- ეს ნახატი მე ნანახი მაქვს!
- კი მაგრამ, საიდან?. - გაუკვირდა ლეონარდოს.
- სამი წლის წინ სანამ ყველაფერს დავკარგავდი, გუნდში ვმღეროდი, მომავლის იმედი მქონდა... ერთმა მხატვარმა წამიყვანა და ჩემი სახე ქრისტეს დასახატად გამოიყენა...





და ვინჩის წინასწარმეტყველებანი


-დავინახავთ როგორ გაგლეჯს ლომის მოდგმა მიწას თავისი ბრჭყალებით და ამოთხრილ ორმოებში დაიმარხავს თავის თავს იმათთან ერთად ვინც მას ემორჩილება. გასკდება მიწა, ამოვლენ სიბნელით მოცული მხეცები. ისინი გასაოცარი ნახტომებით მიესევიან ხალხს და მხეცური ჯიჯგნითა და სისხლის ღვრით შეჭამენ მათ. ჰაერში იფრენს ფრთოსანი ბოროტი ჯიში,ისინი მიესევიან ხალხსა და ცხოველებს და მათით გამოიკვებებიან შემზარავი კივილით.



-დავინახავთ, როგორ გადმოედინება სისხლი ხალხის დაფლეთილი სხეულიდან. ადამიანები ისე ცუდად იქნებიან, რომ თავისივე ხელებით მოიქავებენ წყლულებს და თავის თავს ავნებენ. მცენარეები ფოთლების გარეშე დარჩებიან, ხოლო მდინარეები დინებას შეწყვეტენ. წყალი ამაღლდება მაღალ მწვერვალებამდე და ისევ დაეხეთქება ადამიანთა საცხოვრისს. ადამიანები თავის სანოვაგეს გადაყრიან, იმიტომ, რომ ის სიკვდილი იქნება.


-მიწა გადაიშლება… ამოვლენ სიბნელით მოცული მხეცები, რომლებიც დაიწყებენ ადამიანთა განადგურებას. დაიღუპება ბევრი სიცოცხლე, დედამიწაში ურიცხვი ნასვრეტი გაჩნდება. თუმცა ადამიანების დიდი ნაწილი გადარჩება. გადარჩენილი ადამიანები საკუთარ სახლებს დატოვებენ. დატოვებული სახლები და სხვა ყველაფერი ფრინველებისა და მხეცების ლუკმა გახდება.


-ბევრი იქნება ისეთი ხალხი, რომლებიც დაიმალებიან და ასევე გადამალავენ სანოვაგეს და საკუთარ შვილებს ღრმა გამოქვაბულებში. ადამიანები იქ, სიბნელეში იცხოვრებენ მრავალი თვის მანძილზე ყოველგვარი ბუნებრივი თუ ხელოვნური განათების გარეშე.


-დაბრუნდება ჰეროდეს დრო, როდესაც დედებს უმანკო ჩვილები წაერთმევათ


-დედამიწის ზოგიერთ ადგილას ადამიანები გადაყრიან ყველანაირ საჭმელს და სასმელს, რომელიც მათი სიცოცხლისთვის იყო განკუთვნილი, რადგან ეს სანოვაგე იქნება სიკვდილი.


-მე ვხედავ ხალხს, როგორც ქალებს, ასევე კაცებს, გაკოჭილებს ძლიერად ხელფეხში, რომელთაც ერთმანეთის ენა არ ესმით და სანუგეშოდ მხოლოდ ერთმანეთის ცრემლიანი ბღავილიღა დარჩენიათ.


-ბევრი იქნება ისეთი, რომელსაც არც თავისი წარსული და არც ვინაობა ახსოვს. ისინი იწვებიან ნახევრად-მკვდარ ხალხთან და ეძინებათ ფრინველთა ფრთებზე.


-ხალხი ერთმანეთს დაელაპარაკება ქვეყნიდან ქვეყანაში, ისე რომ მათ ხმას ვერც გაიგონებენ.


-თუკი ადრე იყო დრო, როდესაც ქალიშვილებს თავი უნდა დაეცვათ კაცებისაგან ქორწილამდე, შემდგომში აუცილებელი იქნება, მშობლებმა ფული გადაუხადონ კაცებს, რომ ისინი დაწვნენ მათ ქალიშვილებთან.


-ხალხი ივლის და არ იმოძრავებს, ილაპარაკებს იმასთან, ვინც არ არის, გაიგონებენ მის ხმას, ვინც არ ლაპარაკობს.


-თვალსაჩინო იქნება ფორმები და ფიგურები ცხოველებისა და ადამიანებისა, რომლების დასდევენ ამ ადამიანებსა თუ ცხოველებს. ისინი მათ იქ გაყვებიან სადაც წავლენ, მაგრამ გასაკვირი ის ფორმები იქნება, რომლებშიც გადავლენ ფიგურები.


-ადამიანთა მოდგმა იქამდე მივა, რომ ერთი ადამიანი ვერ გაარჩევს მეორეს საუბარს – უფრო სწორედ გერმანელი თურქისას.


-ადამიანები დაინახავენ, თუ როგორ განადგურდება და დაიმსხვრევა მათი ნამოქმედარი და ნამუშევარი.


-დაიღუპება უამრავი ადამიანი, ხოლო მიწაში იქნება უამრავი ორმო.


-მხეცების ტყავი გამოიყვანს ადამიანს მდუმარებიდან და მიიყვანს ლანძღვამდე და ჩხუბამდე.


-შესამჩნევი იქნება, როგორ გადაწყვეტს მკვდრის ძვალი მისი მამოძრავებლის სიცოცხლეს.


-წყალი იქნება აშკარა მიზეზი უამრავი სიცოცხლის დაღუპვისა და ქალაქების დატბორვისა.


-შიმშილის გამო ხალხი აიტანს დარტყმას, ლანძღვას, გინებასა და ჩხვლეტას.


-ძნელი შესამჩნევი არ იქნება, თუ როგორ ებრძვიან უშველებელი გველები არანაკლები ზომის ფრინველებს.


-ტყე დაბადებს ნაშიერს, რომელიც იქნება მისი სიკვდილის მიზეზი.



ციტატები

-სადაც მთავრდება იდეები, იქ იწყება სიცარიელე.


-ვინც სიცოცხლეს არ აფასებს, არც იმსახურებს მას.


-ყოველი, რასაც ზამთარში თოვლი ფარავდა, გაზაფხულზე გამოჩნდება. ასევე სიცრუე არ დაიფარება.


-როგორც კარგად გატარებული დღე იძლევა მშვიდ ძილს, აზრიანად გატარებული ცხოვრებაც იძლევა მშვიდ სიკვდილს!


-ცხოვრება სულაც მოგეჩვენება მოკლე, თუკი მას საინტერესოდ გაატარებ.


-ვაზს ეცოტავა თავისი მხარე, მესერზე გადავიდა, ქუჩის მიღმა მოეჭიდა სხვა ღობეს, მაშინ გამვლელებმა იგი გადაჭრეს.


-ვინც სათნოებას თესავს, დიდებას იმკის.


-დიდება შრომის ხელშია.


-სიბრძნე - გამოცდილების ასულია.


-მტერი, რომელიც ააშკარავებს შენს შეცდომებს უფრო სასარგებლოა, ვიდრე მეგობარი, რომელიც მათ ფარავს.


-თითქმის ყოველთვის და ყველგან, სადაც გონივრული საბუთები თავდება, იწყება ყვირილი.


-ვირს ღრმა ტბის ყინულზე ჩაეძინა. ყინული გალხვა, ვირი ჩაიძირა და მაშინვე დაიხრჩო, მისდა სამწუხაროდ.


-მაიმუნმა იმდენი კოცნა ჩითი, იმდენი ეფერა, რომ სიცოცხლე მოუსწრაფა.


-მხოლოდ დიდება ამაღლდება ცად, რამეთუ საქველმოქმედო საქმეები - ღმერთის მეგობრები არიან.


-ფრინველი მათემატიკური კანონებით მოქმედი ინსტრუმენტია, რომლის დამზადებაც სავსებით შეუძლია ადამიანს.


-თუ კამათში ავტორიტეტებს იმოწმებ, ამით შენს მეხსიერებას ავლენ, და არა გონებას.


-დასაწყისში უფრო ადვილია წინააღმდეგობის გაწევა, ვიდრე ბოლოში.


-ცდას ადამიანი არასდროს არ შეყავს შეცდომაში


-ვინც ცდისგან იმას მოითხოვს, რისი მოცემაც არ შეუძლია, მას ტვინი აქვს ნაღრძობი.


-მეცნიერება სარდალია, ხოლო პრაქტიკა – ჯარისკაცი


-ჯერ შეისწავლე მეცნიერება, შემდეგ იბრძოლე პრაქტიკისთვის, რომელიც ამ მეცნიერებიდან გამომდინარეობს.


-ბედნიერება იმას ენიჭება, ვინც ბევრს შრომობს
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
A.V.M
პოსტი Nov 18 2013, 12:52 AM
პოსტი #60


მადლობა ამ ფორუმს!
***

ჯგუფი: Senators
პოსტები: 13,742
რეგისტრ.: 14-June 11
მდებარ.: ფორუმს გარეთ
წევრი № 11,203



MIRDAT
საინტერესო იყო და ჯიგარი ხარ .


--------------------
აბა ჰე და აბა ჰო!
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post

4 გვერდი V < 1 2 3 4 >
Reply to this topicStart new topic
ამ თემას კითხულობს 4 მომხმარებელი (მათ შორის 4 სტუმარი და 0 დამალული წევრი)
0 წევრი:

 



მსუბუქი ვერსია ახლა არის: 1st November 2024 - 02:57 AM

მართლმადიდებლური არხი: ივერიონი

ფორუმის ელექტრონული ფოსტა: იმეილი