სახელმწიფო და ეკლესია, დღევანდელ ვითარებაში ძალიან პრობლემური თემაა სახელმწიფოსა და ეკლესიის პარამეტრები

[777avto]

დღეს ძალლიან ბევრი ქრისტიანი საუბრობს სახელმწიფოს მხრიდან ეკლესიის შეზღუდვაზე. მოკლე ექსკურსს გავაკეთებ: ყველაფერი 2004 წლის მოვლენებით დაიწყო, როდესაც დაარბიეს გლდანის ტაძარი, მართალია მამა ბასილი და მისი მრევლი არ ემორჩილებოდა საქართველოს ავტოკეფალიურ ეკლესიას , თუმცა ამან მაინც დაგვანახა ჩვენი მთავრობის დამოკიდებულება ეკლესიის მიმართ. ამის მერე მოხდა პრაქტიკულად ყველა მედია საშუალებებით (რომლებიც სახელმწიფოს მიერაა მართული) უზნეობის მასობრივი პროპაგანდა, პატრიარქის სიტყვებით: ხელისუფლებამ ბრძოლა დაუწყო ავტორიტეტებს, მათ შორის პატრიარქსაც , რაგდან როდესაც პარტიარქი რუსეთის პატრიარქს კირილს ესტუმრა ამას ნაციონალურ მაუწყებლებზე პატრიარქის კრიტიკა მოყვა. ამას ემატება ახალი კანონი, როდესაც მართლმადიდებელი ეკლესიის სტატუსს (სსიპ) გაუთანაბრდა რამდენიმე რელიგიური მიმდინარეობა საქართველოში, ეს მოხდა მოტივით თითქოს ევროსაბჭოს რეკომენდაციაას ასრულებდნენ, არადა ევროსაბჭოს რეკომენდაციების უდიდეს ნაწილს (განსაკუთრებით ბოლო დროს) ჩვენი მთავრობა არ იზიარებს. რაღა ეს გაიზიარეს?? პაარტიარქის კურთხევას ამ კანონთან დაკავშირებით რეაქცია არ მოჰყოლია. ქალაქის მერი კი ერთ-ერთი მეუფის თქმით პირდაპირ უყვიროდა პატრიარქს. 100 000 წმინდა მოწამის წამების ადგილას აშენდა სიძვის სახლი ბუდა ბარი. პატრიარქის ეპისტოლე კი სადაც გაკრიტიკებული იყო ეს ფაქტი შესწორებულ იქნა რამმენიმე წყაროს მიერ. ამ ყველაფერს თან სდევდა გეი.პარადების მოწყობის მცდელობა, წელს ანტი ფენიმისტების სახელი უწოდეს ამ აქცის, რა თქმა უნდა ამ საქმეში მთავრობის როლი პირდაპირ არ იკვეთება მაგრამ კულუარულად ამაზე საუბარი არსებობს. ასევე მოხდა რამდენიმე არასასიამოვნო ფაქტი, მაგალითად მამა თეოდორე გაგნიძეს თსუ-ში ლექციების კითხვა აუკრძალეს. (უბრალოდ არ შეუშვეს რასისტობის მოტივით) ილიას უნივერსიტეტის მიერ (რომელიც რა თქმა უნდა ახალგაზრდობის სამინისტროს მართულია ადგილობრივი თვითმმართველობის მიერ) გამოიცა მკრეხელური შინაარსის წიგნი დეისაძის ავტორობით. ბაგრატის ტაძრის თავდაპირველ ვარიატში (სანამ პატრიარქი მშენებლობის შეჩერებას არ მოითხოვდა) გათვალისწინებული იყო ტაძრის შემინული ნაწილი ჩამონტაჟებული გამჭვირვალე ლიფტი და როგორც ამბობენ მუზეუმი. ასევე მოხდა პატრიარქის კურთხევის და აზრის სრული უგულებელყოფა ბევრ შემთხვევაში: მაგალითად მანდატურების თემა და სხვა. მაინტერესებს ფორუმელების აზრი ასრულებს კი ჩვენი სახელმწიფო იმ ფუნქციას რასაც ისტორიულად ტვირთულობდა? ხომ არ არის ის დაინტერესებული ეკლესიის დასუსტებით და წმინდა სინოდში განხეთქილების შეტანით (რისი უამრავი ფაქტიც არსებობს)? განა მნიშვნელოვანი არ არის ხელისუფლება ეკლესიას გვერდით ედგეს? განა ეს ხელისუფლების ინტერესიც არ უნდა იყოს? უამრავი კითხა დავსვათ და გავცეთ პასუხი. აქვე აღვნიშნავ რომ ეს თემა აპოლიტიკურია ვინაიდან ჩვენი ეკლესიის ბედს ეხება ასე რომ უნდა გვაინტერესებდეს და ადმინისტრატორებს ვთხოვ არ დახურონ. ეს ჩვენ ეკლესიას და ჩვენი სვილების მომავალს ეხება გავარკვიოთ სიმართლე ერთმანეთის აზრი და ვემსახუროთ უფალს.

[marine]

"რა არის სახელმწიფო სამართლიანობის გარეშე (რომლის საფუძველიც რელიგიაში მდგომარეობს), თუ არა - ყაჩაღთა დიდი ბანდა?"

/წმ. ნეტარი ავგუსტინე/

[marine]

"ღმერთმა მახვილი მთავრობას გადასცა სამართავად და არა მოქალაქეებს - რევოლუციებისთვის. მახვილი მიეცა ნოეს უწესრიგო მოქალაქეების მოსათოკად (დაბ. 9:6; 6-11). მსგავსადვე, პავლემ უთხრა რომაელებს - დამორჩილებოდნენ ნერონს, რადგანაც "ის ღვთის მსახურია... ტყუილად როდი ატარებს მახვილს" (რომ. 13:4). აქ კვლავ მთავრობაა ის ობიექტი, რომელმაც უნდა გამოიყენოს მახვილი ქვეშევრდომებზე და არა მოქალაქეები, რომლებმაც მახვილი სახელმწიფოს წინააღმდეგ უნდა აღიღონ.

ღმერთი გვაფრთხილებს, არ შევუერთდეთ რევოლუციონერებს. წმინდა წერილი გარკვევით აცხადებს: "შვილო, უფლისა და მეფის გეშინოდეს და მეამბოხეთ ნუ გაეკარებით" (იგავ. 24:21). ვინაიდან ეს გაფრთხილება მოგვიწოდებს, გვეშინოდეს გვეშინოდეს ღვთისა და მისგან დადგენილი მეფისა, ეს არის ბრძანება აშკარა, არ შევურიგდეთ ამბოხს მთავრობის წინააღმდეგ.

ღმერთი მკვეთრად კიცხავს რევოლუციონერებს. ბიბლიაში რევოლუციის მრავალი მაგალითია, თუმცა ისინი დაგმობილია ღვთისგან. კორახმა ამბოხი მოაწყო მოსეს წინააღმდეგ და მიწამ უყო პირი კორახსა და მის მომხრეებს (რიცხვ. 16). მსგავსადვე დამარცხდა აბესალომის ჯანყი დავითის წინააღმდეგ. აბესალომი მოკლეს (2 მეფე. 15). იერობოამმაც აუმხედრა ჩრდილოეთის ათი შტო სამხრეთელი იუდას შტოს, რაც ღმერთმა მკაცრად დაგმო (3 მეფ. 12).

/მამა ლევან მათეშვილი/

[marine]

"მოციქულთა სწორის წმინდა მეფე კონსტანტინეს მამა კონსტანტი წარმართი იყო, მაგრამ პატიოსნების, ერთგულების, შრომისმოყვარეობის გამო დიდად აფასებდა ქრისტიანებს და სურდა, გვერდით ჰყოლოდა. ერთხელ ასეთი რამ გააკეთა: მიიწვია ქრისტიანი დიდებულები და უთხრა: ვინც ჩემი ერთგულია და სამშობლოს სამსახური უნდა, დაე თაყვანი სცეს ჩემს ღმერთებს და მსხვერპლი შესწიროს. ვისაც ეს არ სურს, დაე განეშოროს სამეფო კარს, რადგან არ მინდა, ჩემს გვერდით სხვა რწმენის ხალხი იყოსო.
ჭეშმარიტმა ქრისტიანებმა მაშინვე დაუტევეს რეგალიები და გაშორდნენ სამეფო კარს. სულმოკლენი, რომელთაც ქრისტე ღმერთზე მეტად უყვარდათ ამა სოფლის დიდება, მორჩილად გამოცხადდნენ მეფის წინაშე და მზად იყვნენ მსხვერპლიც კი შეეწირათ კერპებისათვის, მაგრამ მეფემ მოაბრუნა ურჩი ქრისტიანები და უთხრა: "მინდა, მხოლოდ თქვენ იყოთ ჩემი მსახურნი, მრჩეველნი და მეგობარნი, რადგან იმედი მაქვს, ისევე ერთგულნი იქნებით ჩემი, როგორც თქვენს ღმერთს ერთგულობთ. თქვენ კი, - მიუბრუნდა ქრისტეს უარმყოფელებს, - ვეღარ იმსახურებთ ჩემს კარზე, რადგან ის, ვინც ერთგული არ არის თავისი ღმერთისა, მეფესაც უღალატებსო". და ყველა ჩამოაშორა სახელმწიფო სამსახურს."

[marine]

"პოლიტიკური პროცესები, თავისი სპეციფიკიდან გამომდინარე, ეკლესიისგან დამოუკიდებლად ვითარდება. ეკლესია კი, თუმცა არაა პოლიტიკური ორგანიზაცია, მაგრამ რადგანაც მისი მრევლი იმავდროულად სახელმწიფოს მოქალაქებიც არიან, შეძლებისდაგვარად ცდილობს, გამოეხმაუროს ყველა მნიშვნელოვან საერო მოვლენას და საკუთარი პოზიცია დააფიქსიროს ამა თუ იმ ფაქტის შესახებ. ეკლესია მუდამ საკუთარი ქვეყნის ტკივილითა და სიხარულით ცხოვრობს და ამის დაუნახაობა უსამართლობაა."

[marine]

"როდესაც ეთნოფსიქოლოგიაზე მიდგება საქმე, წმინდა მამები ამბობენ, რომ ყველა ერს აქვს თავისი ვნება (ნაკლი) და ღირსება. ქართველებს განსაკუთრებით გვებრძვის ვერცხლისმოყვარეობა და ამპარტავნება. ხელისუფლებისკენ სწრაფვა ანუ მთავრობისმოყვარეობა ამ ორივე ვნებას აკმაყოფილებს და თუკი ჩვენს ერს ეს ვნებები ასე ძალუმად ეძალება, მაშინ რაღა გასაკვირია, რომ ირგვლივ ამდენი პარტია არსებობს, ყველას ხელისუფლების სათავეში უნდა ყოფნა."

/ფსიქოლოგი ნინო კანდელაკი/

[marine]

"ჩვენ იოლად ვაკრიტიკებთ, განვიკითხავთ და განვსჯით პოლიტიკოსს, მაგრამ არ ვიცით, რა საზომით უდგება ის ამა თუ იმ საკითხს, რა ძალებს უწევს აგარიშს, რას ითვალისწინებს. ჩვენ არც მისი შინაგანი მოტივაცია ვიცით. ამიტომ ეკლესია გვასწავლის, არავინ განვიკითხოთ, რამეთუ ერთი და იგივე ქმედება შესაძლოა სიყვარულითაც იყოს გამოწვეული და სიძულვილითაც."

/მეუფე იოანე (გამრეკელი)/

[marine]

"წმინდა ნიკოლოზ სერბი ბრძანებდა: თავმდაბლობა, სიმამაცე გამოიჩინა და საკუთარი უძლურება აღიარა პრინცმა კონოემ, იაპონიის მთავრობის თავჯდომარემ - 1938 წლის დეკემბერში გადადგა და თავისი გადაწყვეტილება იაპონიის იმპერატორს ასე აუხსნა: - მე ვერ გავიზარდე ამისთვის და შექმნილ სიტუაციაში ორიენტირება არ შემიძლია... გთხოვთ გამათავისუფლოთ და დანიშნეთ ის, ვინც უფრო შესაფერისი იქნება სახელმწიფოს მართვისთვისო.
ევროპის ისტორიაში ძალზე ძნელია მსგავსი მაგალითი - ვინმეს პრემიერ-მინისტრობისთვის თავისი მოუმწიფებლობა და უუნარობა ეღიარებინოს."

[marine]

"ეკლესია იყო და არის ჩვენი დედა, ქართველი კაცი ამბობს: "დედა-ეკლესია". ბევრმა ეკლესიისგან პოლიტიკაში აქტიური ჩარევა მოითხოვა, რადგან არ იცოდა, რომ ეკლესია არც იყო, არც არის და არც არასოდეს იქნება პოლიტიკური ძალა, რადგან ქრისტიანობა ყოველგვარ პოლიტიკას აღემატება".
/ილია მეორე/

[marine]

"თუ ერს სურს ამ დუხჭირი ყოფიდან გამოსვლა, თუ საქართველოს, როგორც სახელმწიფოს სურს გადარჩენა, მან მჭიდროდ უნდა ითანამშრომლოს ეკლესიასთან ყველა სფეროში: აღზრდა-განათლებაში, კულტურაში, მედიცინაში, სამხედრო სფეროში და პოლიტიკაშიც".

[marine]

"როცა ჰარმონია არსებობს ერსა და ეკლესიას შორის, მაშინ უფალი დგას ჩვენ შორის".

/წმ. ანდრია კრიტელი/

[marine]

"ჩვენი სახელმწიფოებრიობა, ეკლესია ისეა გადაწნული ერთმანეთში, როგორც წმინდა ნინოს ჯვარი იყო შეკრული წმინდა ნინოს ნაწნავით".

/გიორგი კვირიკაშვილი/

[marine]

"პოლიტიკური ცხოვრება შედგება აღმართ დაღმართისაგან, თუ დღეს კარგად მიგდის საქმე, ხვალ უკვე შეიძლება ქვესკნელში ჩაეშვა".

/სოსო სიგუა/

[marine]

"- ეკლესია ღვთის მიერ დადგენილ კანონებს ეფუძნება, სახელმწიფო კი ცდილობს, დაიცვას კონსტიტუცია. რა განსხვავებაა ამ კანონებს შორის და რა როლი ეკისრება ეკლესიას სახელმწიფო მოწყობის საქმეში?

- არსებობს გამონათქვამი: "ეკლესია არის სახელმწიფო სახელმწიფოში" და ამ ფონზე განვიხილოთ, თუ რა განსხვავებაა ამ ორ სახელმწიფოს შორის. ორივეს აქვს მოწყობის პრინციპი და საფუძველი, რომლითაც ისინი ხელმძღვანელობენ. ეკლესიასაც აქვს კონსტიტუცია და სახელმწიფოსაც. მათ შორის არსებითი განსხვავება პირველის უცვლელობაში და მეორის ცვალებადობაშია. ეკლესიის კანონები მოცემულია უზენაესი და უსრულყოფილესი არსების, კაცობრიობის შემოქმედის მიერ. კონსტიტუცია არის იმის გარანტი, რომ მისდამი ნებით დაქვემდებარებული საზოგადოების ნებისმიერი წარმომადგენელი ამ მიწიერ ცხოვრებაში იცხოვრებს შესაძლო მაქსიმუმით, ანუ სრულყოფილებით.

სახელმწიფოს კონსტიტუციის ცვალებადობის პრინციპი გულისხმობს მის ექსპერიმენტულობას სრულყოფილების ძიებაში. ისტორია ცხადყოფს, რომ სახელმწიფოს სათავეში მოსული ადამიანი (არჩევით იქნება თუ ძალადობით, ცბიერებით) ცდილობს კონსტიტუციის შეცვლას თავისი შეხედულებით. მაგრამ ადამიანი არ არის სრულყოფილი არსება. უფალი კი სრულყოფილია და მისდამი მორჩილება არის ბედნიერი ცხოვრების საფუძველი.

ეკლესია პოლიტიკაში არ ერევა. ყველას, ვინც სახელმწიფოს სათავეში მოვა (წარმართი იქნება თუ ათეისტი) ეკლესია ამბიონიდან მოუწოდებს ღვთისგან მოცემული მცნებების აღსრულებისაკენ. ეკლესიის უპირველესი მოვალეობაა - ადამიანებს უთხრას სიმართლე მიწიერი და ზეციური ცხოვრების შესახებ. თუ რომელიმე ხელისუფალი მოინდომებს სულიერ ცხოვრებას და სახელმწიფოს სულიერი პრინციპებით მართავს, ეკლესია, რა თქმა უნდა, გვერდით უდგას და ხმარდება მას. ხოლო თუ ხელისუფალი ღვთის საპირისპირო პრინციპებით შეუდგება ქვეყნის მართვას და ყოველივე ეროვნულსა და ზნეობრივს უარყოფს, მაშინ ეკლესია ამ საქმეში, რა თქმა უნდა, ხელისუფლებას არ თანაუგრძნობს, ტკივილით ლოცულობს ღვთის წინაშე, რათა ღმერთმა მიანიჭოს ხელისუფალთ გონიერება, სიბრძნე და მოაქციოს სიკეთისაკენ."

/მამა შიო მენაბდე/

[marine]

"სასულიერო პირი ვალდებულია, ქრისტიანული სიყვარულით შეახსენოს ხელისუფლებას, რომ არ შეიძლება მართლმადიდებლური დავით გარეჯის მონასტერი აზერბაიჯანს გადასცე; არ შეიძლება ასი ათასი ქრისტიანის მოწამეობრივად აღსრულების ადგილზე - ბუდაბარი, საპატრიარქოს გვერდზე კი კაზინო ააშენო; არ შეიძლება ქალაქში ამდენი სამეძავო სახლი და კაზინო იყოს... ეს აუცილებლად უნდა თქვას ეკლესიამ, თუ არ იტყვის, მას თავისი ფუნქცია ეკარგება".

/დეკ. დავით (ქვლივიძე)
"ქვაკუთხედი" N10, 2017, გვ.4/

[marine]

"ეკლესიის პირდაპირი მოვალეობაა ქვეყნის გაერთიანებასა და ზნეობრიობაზე იფიქროს, თუ ხელისუფალი ცდება, ეკლესიამ ის აუცილებლად უნდა ამხილოს".

/დეკ. დავით (ქვლივიძე)/

[marine]

"თუ ჩვენს სახლში, ქვეყანაში, პარლამენტში უფალი, როგორც მმართველი არ შემოვა, წონასწორობა არ დამყარდება".

/არქიმანდრიტი ანდრია (კონანოსი)/

[marine]

"ძველი ქართული მართლმადიდებლური ეკლესია იყო და არის მცველი სისუფთავისა და სიწმინდისა მართლმადიდებლობაში".

/რუსეთის პატრიარქი პიმენი/

[marine]

"თანამედროვე მსოფლიოში მიმდინარე მოვლენებს თუ დავუკვრიდებით, დავინახავთ, რომ ყველა პოლიტიკური ძალა, ნებისმიერი ქვეყნის ხელისუფლება, რელიგიური მიმდინარეობა თუ მასმედია გამოდის მშვიდობის ლოზუნგებით.

მოგვიწოდებენ ურთიერთპატივისცემისკენ, ამუშავებენ ახალ-ახალ კანონროექტებსა და უფლებათა დაცვის ქართიებს, თუმცა, რაც მეტია ასეთი მოწოდება, სამართლებრივი ნორმები თუ მემორანდუმები, მით უფრო იზრდება მსოფლიოში მკვლელობების, შეიარაღებული დაპირისპირების და სხვა შემზარავი დანაშაულების რიცხვი".

/მღვდელმონაზონი საბა (ნატროშვილი)/

[marine]

“დემოკრატია, ისევე როგორც ნებისმიერი სახელმწიფოებრივი წეს-წყობილება, ვერ იქცევა იდეალად. იდეალი ყოველთვის ღმერთი იყო და კვლავაც იგი იქნება.”

[marine]

"ეკლესიის წარმატება ჩვენი ქვეყნის წარმატებაცაა"