სახება ქეთევან დედოფლისა... პარამეტრები

[marine]

XV საუკუნეში ერთის მხრივ ოსმალეთი, მეორეს მხრივ ყიზილბაშები თავს ესხმოდნენ ბრძოლებში დაქანცულ ქართველებს და უღმერთოდ არბევდნენ ჩვენი წინაპრები ოფლითა და სისხლით მორწყულ ბაღ-ვენახებს. მაგრამ ყველა ეპოქაში გამოჩნდება ქვეყნის მხსნელი, რომლის მისია ამ პერიოდში ქეთევან დედოფალმა ღირსეულად შეასრულა.

ქეთევან წამებული ეს ისა სახებაა, რომელსაც საქართველოს დიდ მნათობთა შორის განსაკუთრებული პატრიოტული, სარწმუნოებრივი და კულტურული მნიშვნელობა აქვს. დიდი აკაკი წერდა: „არც ერთ მოწამეთაგანს იმდენი ტანჯვა არ მიუღია რჯულისა და ქვეყნისათვის, როგორც ქეთევან დედოფალს. გერონტი ქიქოძე აღნიშნავდა, ქეთევან დედოფლის დახლეჩილმა ძუძუებმა უფრო მეტი გმირი აღუზარდა საქართველოს, ვიდრე ასი ათასი დედა გაზრდიდა მათ.“

ქეთევან დედოფალი კონსტანტინე ქართველთა მეფის შთამომავალი იყო, ბაგრატიონთა გვარიდან. სათნო, განსწავლული, ჭეშმარიტი მორწმუნე, კეთილგონიერი ასული ცოლად გაყვა კახთა მეფის ალექსანდრეს ვაჟს, დავითს. ალექსანდრეს ბერად აღკვეცის შემდეგ ტახტზე დავითი ავიდა, მაგრამ სულ მალე გარდაიცვალა. შაჰ-აბასმა როგორც კი დავითის სიკვდილი შეიტყო, თავის კარზე აღზრდილ კონსტანტინე მირზას უბრძანა, მოეკლა ღვიძლი მამა, ძმა გიორგი და თვითონ ასულიყო ტახტზე. მან შაჰის განზრახვა შეასრულა და სისხლში გასვრილმა ქეთევანს ცოლობა სთხოვა. შეძრწუნებულმა კახელებმა მოღალატე სიცოცხლეს გამოასალმეს. ქეთევანმა ურწმუნო კონსტანტინეს გვამი გვარისათვის შესაფერისი პატივით დაკრძალა.

შაჰ-აბასმა 1614 წელს ელჩი გამოუგზავნა თეიმურაზს და ერთგულების ნიშნად შვილი სთხოვა მძევლად. უმცროს ვაჟს ალექსანდრეს თეიმურაზმა დედაც, წმ. ქეთევანიც გააყოლა. შაჰმა უფროსი შვილიც მძევლად ითხოვა.

შირაზს გადასახლებიდან ხუთი წლის შემდეგ შაჰმა ქეთევანს ჩამოაშორა თეიმურაზის ძენი, ისპაჰანს წაიყვანა და დაასაჭურისა. ალექსანდრემ ტანჯვას ვერ გაუძლო და გარდაიცვალა, ხოლო ლევანი შეიშალა. სამშობლოს ხვედრით შეძრწუნებული წმინდა დედოფალი შირაზის მმართველის, გათათრებული ქართველის, იმამ ყული ხანის უნდილაძის სასახლეში ცხოვრობდა. ათი წელი იტანჯებოდა დედოფალი საპატიო ტყვეობაში. მარხვით, ლოცვით, ქვაზე წოლით გაილია ნეტარი სხეული.

ურჯულო აბასმა გადაწყვიტა, რჯული გამოეცვლევინებინა ქეთევანისათვის, ნეტარი დედოფალი წამებისთვის განემზადა. ხალხით გადაჭედილ მოედანზე გამოიყვანეს სათაყვანებელი წმინდანი. ჯალათებმა მოიტანეს სპილენძის ქვაბები, დაანთეს ცეცხლი და სადღესასწაულოდ შემოსილი დედოფალი კოცონის წინ დააყენეს. მხოლოდ ერთი რამ ითხოვა წმინდა მოწამემ: დედის ნაშობნი ხართ თქვენც, ნუ შეურაცხმყოფთ სიშიშვლეთიო. უსჯულოებმა ენით აუწერელი სისასტიკით აწამეს წმინდა ქეთევანი, რკინის მარწუხებით დააგლიჯეს ძუძუები, გავარვარებული შამფურები გაუყარეს მკერდიდან ზურგში, ბოლოს გახურებული ბარით შუბლი გაუპეს.

უკანასკნელი სიტყვები დედოფლისა, რომელიც აღძრულ იყო სახარების შეგონებით - ნუ გეშინიათ იმათი, რომელნიც ჰკლავენ ხორცს, მაგრამ არ შეუძლიათ სულის მოკვლა. ეს იყო სამშობლო, ქრისტე. წართმეულმა სიცოცხლემ მას წამებულისა და წმინდანის გვირგვინი დაადგა. ქართველობისა და სარწმუნოებისათვის ბრძოლაში ქეთევანის წამება საჭირო იყო, რათა მძიმედ დაჭრილ საქართველოს მომავალ შერკინებაში გამარჯვების იმედი ჰქონოდა.

მღვდელი პეტრე კვარაცხელია





ქეთევან დედოფალი


/ანა კალანდაძე/


რვალის ქვაბი მოეთრია ქონდაქარსა,

ცეცხლს აგზნებდა

კაცთა გრძნობის კონდაქარი...

ზე მიჰქონდა, ღრუბლებისკენ ცეცხლი ქარსა,

ქროდა ქარი...

თეთრი ხელი გულზე ედო დედოფალსა,

ტინად იდგა დედოფალი...

თმა დაშლოდა, თავი ნაზად დაეხარა,

სიკვდილის წინ ქართლის ვარდად გაეხარა...

ლოცულობდა...

როს ჩამოსწყდა ბაგეთ მისთა:

„არასოდეს!“

დაფდაფებს ჰკრეს განარისხთა,

ცხელი შანთი მიუტანეს ბროლის მკერდთან,

ცხელი რკინა,

საქართველოს გულს რომ კვეთდა.

რვალის ქვაბი გადმოეგდო ქონდაქარსა,

ღიღინებდა კაცთა გრძნობის ქონდაქარი...

ლურჯი ბაგით თქმული ლოცვა გაჰყვა ქარსა,

ქროდა ქარი...

ცეცხლით სწვავდნენ

ტანშეძარულ დედოფალსა,

უდრეკ იყო დედოფალი!

[xornabujeli]

მარინე შენ გაიხარე ამ თემის გახსნისათვის,ჩემთვის ალბათ როგორც ყველა ქართველისთვის ძალიან ძვირფასია წმ.დიდმოწამე დედოფალი ქეთევანი.ჩემი (შვილი) ქეთევანი ხომ ქეთევანობას დაიბადა,ამიტომ ორმაგად მადლიერი ვარ ღვთისა და წმ.ქეთევანის.მეც შევეცდები ცოტა რამ დავდო წმ.დედოფალ ქეთევანის შესახებ.გფარავდეთ ყველას მისი ლოცვა-მადლი,განსაკუთებით ქეთევანებს.

გრიგოლ რობაქიძის წერილიდან,ციტატა:ქეთევან დედოფალი - წმიდა ნინოს დობილი, წამებული ვაზის ჯვრისათვის...

ანა კალანდაძე

ქეთევან დედოფალი

რვალის ქვაბი მოეთრია ქონდაქარსა,
ცეცხლს აგზნებდა
კაცთა გრძნობის კონდაქარი...
ზე მიჰქონდა, ღრუბლებისკენ ცეცხლი ქარსა,
ქროდა ქარი...
თეთრი ხელი გულზე ედო დედოფალსა,
ტინად იდგა დედოფალი...
თმა დაშლოდა, თავი ნაზად დაეხარა,
სიკვდილის წინ ქართლის ვარდად გაეხარა...
ლოცულობდა...
როს ჩამოსწყდა ბაგეთ მისთა:
„არასოდეს!“
დაფდაფებს ჰკრეს განარისხთა,
ცხელი შანთი მიუტანეს ბროლის მკერდთან,
ცხელი რკინა,
საქართველოს გულს რომ კვეთდა.
რვალის ქვაბი გადმოეგდო ქონდაქარსა,
ღიღინებდა კაცთა გრძნობის ქონდაქარი...
ლურჯი ბაგით თქმული ლოცვა გაჰყვა ქარსა,
ქროდა ქარი...
ცეცხლით სწვავდნენ
ტანშეძარულ დედოფალსა,
უდრეკ იყო დედოფალი!

1946


წმ.ქეთევანის ფრესკა:


ინგლისურად ვნახე ამ საიტზე: http://www.angelfire.com/ga/Georgian/ketevan.html წმიდა ქეთევან დედოფლის შესახებ,თუ დამეხმარებით ნელ-ნელა გადავთარგმნი.


From a report of the


Augustinian Fathers in Persia




Passion of Queen Ketevan


After Queen Ketevan was conducted to Shiraz, Brother Ambrose, who was then in that town, entered into contact with her and also with all the members of her household, who numbered about forty. They used to come to Mass at Brother Ambrose's church, and showed a great leaning towards the Catholic religion. Queen Ketevan sent to tell Brother Ambrose that she wished him to confess all her retinue (luring Lent; on the day of his patron saint, St. Augustine, she sent him from her chapel and oratory some pictures, candlesticks and carpets to adorn the church, as well as one of her men who could model wax, to make candles and tapers.

While Brother Ambrose was entertaining great hopes of harvesting the fruit of his fatigues through the con-version of these persons, the King of Persia sent certain of his minions to Shiraz; they were instructed to tell the Georgian queen in his name to become a Muhammadan, and that he would take her as his wife and give her great riches. If she refused, they were to put her to death with great torments. The queen replied that nothing on earth would make her abandon the faith of her Saviour, our Lord Jesus Christ, nor her chastity, which she valued more than all the trea~'res in the world. The officials begged her again not to expose herself to suffer such tortures, and to have pity on her tender flesh; but nothing could shake her constancy. When they saw this, the officials, after striving in vain to persuade her, told her to prepare to suffer the torments, and she asked for permission to say her prayers. This being granted, she entered her chapel, went down on her knees and prayed our Lord God to accord her His grace, to give her strength to suffer all these tortures for His holy faith.

When she had committed herself to God's keeping she went out and told the minions that they might do what the king had commanded. The officials begged her afresh to have pity on herself a weak woman, and not to con-demn herself to so miserable a death. The queen replied that they might give up trying to persuade her, for it was time wasted. The officials had already lit a great fire and inserted iron pincers into it, which were now as hot as the fire itself. They stripped the queen from her neck to her walst, and taking the red-hot pincers, they tore away the flesh from her delicate body with great cruelty, until at last the queen fell half dead to the ground, though continuing to invoke our Lord God with the greatest courage and fortitude. When she had fallen to the ground, they picked up the whole brazier and threw it on her body, anti finally put her to death by strangling her with a bowstring.

It is to he believed that this queen is partaking of God's glory in heaven, for although she belonged to the Greek rite, she was most cordially disposed towards the Holy Catholic Church and to all the Latins, showing them every mark of affection and helping them as much as she could. She lived on such good terms with us that it is impossible to believe that she was ill-disposed to the Holy Catholic Church. A rumour was current among the people of her country that her tomb was enveloped in an aura of shining light.

-ასეთი ციტატა ვნახე ერთ-ერთ საიტზე,რომ წმ.ქეთევან დედოფლის წმ.ნაწილები ამ დრომდე განისვენებს წმ. პეტრეს ტაძარში,რომში.
С великим торжеством проводили святые останки до кафедрального, именуемого Алавердским, собора великомученика Георгия и после совершения обычных заупокойных служб положили под престолом собора, во утверждение Церкви и народа грузинского.
Оставшиеся мощи латинские монахи тайно отправили в Рим в богатой раке и положили в усыпальнице святого апостола Петра, где они и почивают до сего дня.