განხეთქილებიდან განხეთქილებამდე, კათოლიციზმიდან პროტესტანტიზმამდე პარამეტრები

[KAIROS]

XI ს.ის მეორე ნახევრიდან ვიდრე XV ს.ის საუკუნის მეორე ნახევარამდე, დროის ამ არცთუისე დიდ პერიოდში ქრისტიანულმა ეკლესიამ უზარმაზარი დანაკლისი განიცადა, მოხდა პირველი დიდი განხეთქილება, და შემდეგ უკვე განხეთქილებაში მოხდა ისევ ახალი განხეთქილება, ეს მოვლენები, ასეთუისე ყველასათვის ცნობილია, მაგრამ თემის დანიშნულება არის ჩავუღრმავდეთ ამ საკითხს, მოვძებნოთ და შევაგროვოთ ლიტერატურა ამ თემაზე, ობიექტურად ვნახოთ, მაინც რა ხდებოდა იმ შავბნელ საუკუნეებში, აღმოსავლეთს პოლიტიკური პრობლემა აქვს, აქ ბიზანტია ეცემა, იქ ქრისტიანობა ქუცმაცდება, რას ფიქრობენ თავად განხეთქილების ავტორები? ვინ იყვნენ ისინი? ვინ იყო ვიკლიფი, ჰუსი, სავონაროლა, ლუთერი, კალვინი? რა ბულები გამოსცა პაპურმა რომმა, მოკლედ საინტერესო საკითხია და თქვენს აქტიურ მონაწილეობას ველი

იხარეთ,

კაიროსი!

[KAIROS]

დავიწყოთ ტალბერგით, რომელიც საუბრობს მიზეზებზე, რომლებმაც განხეთქილება გამოიწვია


Причины, подготовившие разделение церквей

Римская империя в дохристианский и христианский периоды резко разделялась на две части - восточную и западную. Это разделение обусловливалось разнородностью населения в той и другой части; в первой преобладало греческое население, во второй - латинское или олатинившееся, каждое со своим особым характером и направлением жизни и деятельности. Христианская Церковь, распространившася во всей империи, в силу различия населения, а отсюда и различия народных характеров, нравов, наклонностей, воззрений и т.п., также заметно распадалась на две части - восточную и западную. С самых ранних христианских времен мы видим в восточных и западных церквах некоторые отличительные особенности, из которых наиболее видимой является различие направлений церковного просвещения. Восточные церкви, допуская участие разума в деле веры, раскрывали и объясняли основы христианского вероучения научным путем. Западные, напротив, отрицая участие разума в деле веры, по большей части, избегали научных исследований о догматах веры и вообще не интересовались отвлеченными богословскими вопросами; но зато обращали большое внимание на внешнюю сторону христианства - на обряды, дисциплину, управление, отношение Церкви к государству и обществу и т.п. В восточных церквах, при разрешении догматических вопросов, появились ереси; на западе, поскольку там богословскими вопросами не интересовались, ересей практически не было; при осутствии разумного понимания христианства возникали только расколы. Восточная иерархия стремилась опровергнуть все ереси и установить православное вероучение на прочных началах; западная - старалась всевозможными средствами сохранить церковные порядки, поставить себя в независимое положение от светской власти и усилить свое влияние на общество и государство. Словом, в восточной церкви были свои интересы и стремления, в западной - свои. Само это различие интересов и стремлений церквей восточной и западной части империи разделяло их между собой, хотя и не настолько, чтобы они могли считать себя чуждыми друг другу. Единство веры, таинств и всего церковного устройства долгое время связывало их в одно целое.

Разделение, с прекращением всякого общения западной и восточной церквей, могло последовать только тогда, когда со стороны одной какой-либо церкви было бы нарушено единство веры, таинств и церковного устройства. К несчастью всего христианского мира, западная церковь нарушила это единство и отпала от союза с восточной церковью. Из вышесказанного видно, как западная церковь мало-помалу, в течение нескольких веков, произвольно допускала у себя нововведения и искажения в области догматической, обрядовой и канонической. Так, в 6-11 веках во всех западных церквах утвердилось учение об исхождении Св. Духа и от Сына (filioque). Подобного рода учения, извращавшие основные догматы христианства, Вселенская Церковь, включая и западную, всегда признавала еретическими и содержащих подобные учения всегда исключала из своего общества. Далее, западная церковь допустила у себя много обрядовых отступлений - пост в субботу, совершение Евхаристии на опресноках, совершение миропомазания только епископами, безбрачие духовенства и т.п. Наконец, в области канонической западная церковь допустила невероятное нововведение, сделав папу главой и верховным судией всей Вселенской Церкви. Учение о главенстве папы, ставившее его выше Вселенских соборов, ниспровергало все церковные порядки, установленные апостолами и святыми отцами. Осуществление его на практике могло привести, и в западной церкви привело, к искажению всего вероучения, всего христианства, так как одно лицо, всегда могущее заблуждаться, по своему произволу, не стесняясь ничем, могло вводить новые учения, обряды, церковное устройство и, таким образом, могло придать Церкви не тот вид, который ей дан ее основателем, Господом Иисусом Христом, и апостолами. Такие заблуждения и отклонения от общецерковных порядков, в связи с издавна существовавшим различием в характере и направлении жизни и деятельности восточной и западной церквей, подготовили отпадения западной церкви от союза с восточной.

შემდეგში შევეცდები, კათოლიკური მხარის აზრიც ვნახოთ, მაინც რატომ მოხდა განხეთქილება,

დროებით,

კაიროსი!

[კანუდოსელი]

თემას არ ეხება, მარა ისევ ვიმეორებ: რა უნდა ამ თემებს საქართველოს ისტორიის განყოფილებაში?

[KAIROS]

რა უნდა ამ თემებს საქართველოს ისტორიის განყოფილებაში?

კანუს, ვფიქრობ რომ ჯერ ადრეა ამ თემების ცალკე გამოყოფა, სამი თემით , სადაც ფაქტობრივად მარტო მე ვწერ, შეუძლებელია გაიხსნას ახალი თოფიქი, ჯერჯერობით არც ცალკე ქვეგანყოფილება გამოვა, თუ ათ მუშა თემას მაინც გავაკეთებთ, შეგვიძლია აქვე ცალკე ქვეგანყოფილებად გადავიტანოთ, რაც იქნება წინაპირობა ახალი თოფიქის შექმნისათვის, ჯერჯერობით კი იყოს აქ, როგორ "სტუმარი", მაგრამ უცხო სტუმარი არა, რადგან აქ ხომ გალობაზე არაა საუბარი,ისტორიაა აქაც...

და კიდევ, აქ ნუ ვიკამათებთ რა, გაოფთოფიქდება

თემას დავუბრუნდები, ტალბერგი უპირველეს ყოვლისა ცდილობს გვაჩვენოს ეთნო-კულტურული განსხვავების მნიშვნელობა განხეთქილების მომწიფებაში

различия народных характеров, нравов, наклонностей, воззрений

და შემდეგ ასევე ხაზს უსვამს ეკლესიური მოღვაწეობს ორ სხვაობას, აღმოსავლეთის ეკლესია უფრო თეოლოგიური დისპუტებითაა დაკავებული, მაშინ როცა დასავლეთი საეკლესიო წესრიგს, და პოლიტიკაში თავისი პოზიციების გამყარებას ცდილობს,

Восточные церкви, допуская участие разума в деле веры, раскрывали и объясняли основы христианского вероучения научным путем. Западные, напротив, отрицая участие разума в деле веры, по большей части, избегали научных исследований о догматах веры и вообще не интересовались отвлеченными богословскими вопросами

თუმცა არც ის უნდა დაგვავიწყდეს, რომ დასავლეთის ეკლესია ერთერთი ბურჯი და პირველი მხარდამჭერთაგანი იყო ჭეშმარიტებისა სხვადასხვა ეკლესიის კრებებზეც...

ანუ მოკლედ

Словом, в восточной церкви были свои интересы и стремления, в западной - свои. Само это различие интересов и стремлений церквей восточной и западной части империи разделяло их между собой, хотя и не настолько, чтобы они могли считать себя чуждыми друг другу. Единство веры, таинств и всего церковного устройства долгое время связывало их в одно целое.

სამწუხაროდ ეს დიდხანს არ გაგრძელებულა...

[მხევალი ნინო]

კაიროს, მადლობთ სინტერესო თემისთვის.

[შოთაძე]

კარგი იქნება თუ ქართულად დადებთ სტატიებს

[KAIROS]

კარგი იქნება თუ ქართულად დადებთ სტატიებს

ნამდვილად , მაგრამ როცა არაა, რუსულს უნდა შეეჭიდო

со стороны одной какой-либо церкви было бы нарушено единство веры, таинств и церковного устройства

აი ესაა ის სამი, რომელზეც ტალბერგი წერს, იყო შემანარჩუნებელი ერთობისა, აქედან პირველი დოგმატიკაა, მეორე ლიტურგიკა, მესამე კანონიკა

догматической, обрядовой и канонической

, მაგრამ სამივე ძალიან დიდი მნიშვნელობის მქონე , შეიძლება ითქვას, რომ ნებისმიერი მათგანის დარღვევისას იქმნება განხეთქილების საშიშროება, ხოლო სამივეს დარღვევის შემთხვევაში კი ვღებულობთ და მივიღეთ კიდეც განხეთქილება

западная церковь допустила у себя много обрядовых отступлений - пост в субботу, совершение Евхаристии на опресноках, совершение миропомазания только епископами, безбрачие духовенства и т.п. Наконец, в области канонической западная церковь допустила невероятное нововведение, сделав папу главой и верховным судией всей Вселенской Церкви. Учение о главенстве папы, ставившее его выше Вселенских соборов, ниспровергало все церковные порядки, установленные апостолами и святыми отцами. Осуществление его на практике могло привести, и в западной церкви привело, к искажению всего вероучения, всего христианства, так как одно лицо, всегда могущее заблуждаться, по своему произволу, не стесняясь ничем, могло вводить новые учения, обряды, церковное устройство и, таким образом, могло придать Церкви не тот вид, который ей дан ее основателем, Господом Иисусом Христом, и апостолами.

აქაა მოკლედ ის მიზეზები ჩამოყალიბებული, რის გამოც განხეთქილება მოხდა, მაგრამ აქ უფრო შემდეგი შედეგებია, ამიტომ პირველმიზეზებამდე მივიდეთ
1) დოგმატიკა - ფილიოქვე
2) ლიტურგიკა - მირონცხება მხოლოდ ეპისკოპოსთაგან , ევქარისტია უფუარზე, ნათლისღება მხოლოდ სხურებით, შაბათს მარხვა
3) კანონიკა - ეკლესიის არასინოდალური, მკვეთრად პირამიდული მოწყობის წესი, აქედან პაპის პრიმატის საწყისები, რომელიც უკვე გვიან მისი EX-კათედრა უცდომელობაში გადაიზარდა, მისი პიროვნების აღმატებულობა მსოფლიო კრებებზეც კი...

.............

[abo]

KAIROS
ღმერთმა გაგიმარჯოს! ძალიან მაინტერესებს თქვენი აზრი აღნიშნულ საკითხებზე, ბევრ ბურუსს ახდი ფარდას და ბევრს გაგვარკვევ.

[ქავთარაძე]

ნათლისღება მხოლოდ სხურებით, შაბათს მარხვა

ეს ვერ მივხვდი კაიროს , ანუ შაბათს მარხვა იყო ისევე როგორც ოთხშაბათი პარაკსევი?

ოხ რა რუსული უნდა ვისწავლო თორე ვერ გამოვალ მასე მე კაცი

[k@the]

С самых ранних христианских времен мы видим в восточных и западных церквах некоторые отличительные особенности, из которых наиболее видимой является различие направлений церковного просвещения. Восточные церкви, допуская участие разума в деле веры, раскрывали и объясняли основы христианского вероучения научным путем. Западные, напротив, отрицая участие разума в деле веры, по большей части, избегали научных исследований о догматах веры и вообще не интересовались отвлеченными богословскими вопросами; но зато обращали большое внимание на внешнюю сторону христианства - на обряды, дисциплину, управление, отношение Церкви к государству и обществу и т.п. В восточных церквах, при разрешении догматических вопросов, появились ереси; на западе, поскольку там богословскими вопросами не интересовались, ересей практически не было; при осутствии разумного понимания христианства возникали только расколы.

რა საინტერესოა. ბერძნები ვითომ გონებას უფრო აფასებდნენ და მეტად აწუხებდნენ ტვინს? რატო ნეტა?



პ.ს.
რუსულ ტექსტებს რომ დებ, იქნებ ცოტა დაწყვიტო ხოლმე, ხაზები გამოტოვე ან გაამუქე, თორე თვალი მეღლება ნამეტანი.

[Misha_kartveli]

KAIROS
უაღრესად საინტერესო საკითხია, ჩემი მოკრძალებული აზრით პროტესტანტული აზროვნება წარმოშვა იმ შინაგანმა წინააღმდეგობამ, რომელიც კათოლიკურ სამყაროში არსებობს. აზროვნების განვითარებამ გარკვეული მოაზროვნეები მიიყვანა იმ დასკვნამდე, რომ კათოლიციზმი თავისი არსით და გამოხატულებით არასწორია, თუმცა ჭეშმარიტებას ისინიც დაშორებულნი აღმოჩდნენ, რადგან ვერ გაიზრეს მართლმადიდებლობის ჭეშმარიტება.

[KAIROS]

საინტერესოა თავად ბერძნული აზროვნებისა და რომაული ცხოვრების წესის შედარება, რაღაც გავლენა ამანაც იქონია, ფილოსოფია ბერძნების სისხლში იყო, ისტორიკოსები წერდნენ, რომ საეკლესიო კრებების მიმდინარეობების დროს თვით სადალაქოებიც კი გაცხარებული კამათი იყოო ( მიახლოებით ისეთი რაც საქართველოში პოლიტიკის სფეროში ხდება), ასეთია ბიზანტია, რომი კი ამ დროს ცდილობს ჭეშმარიტების ეჭვის შეტანის ყოველგვარი მცდელობა აღკვეთოს, დაამყაროს წესრიგი, მოიპოვოს თავისი ადგილი ევროპის ქვეყნებში, ქონდეს გავლენა, იყოს პირველი... ამ სიტყვას კიდევ ბევრჯერ მივუბრუნდებით... ამ ყველაფერში მას ისტორიული ვითარებაც უწყობს ხელს, ბიზანტიაში რომ გამალებული თეოლოგიური კამათები იუო, სწორედ მესამე და მეოთხე კრებებს შუა ვიზიგოთები რომს იღებენ, წვავენ, აჩანაგებენ, ეცემა დასავლეთ რომის იმპერია! პაპი რავენაშია შეხიზნული და შველას ითხოვს, 410 წელი ქრისტეს აქეთ!
რომი კარგავს თავის გავლენას, იგი სუსტია, იქნებ არაა სულაც დამთხვევა ის რომ თუ II მსოფლიო კრების მესამე კანონით, რომის ეპისკოპოსი პირველია

Третий канон собора гласил, что епископ Константинополя занимает место (соотвественно с принципом размещения по чести) непосредственно после епископа Рима.

უკვე რომის დაცემიდან 31 წელიწადში გამართული კრება, კონსტანტინეპოლის პატრიარქს და რომის პაპს ერთრანგზე აყენებს

было признано равное положение Рима и Константинополя по рангу и авторитету.

ეს არის ცნობილი ქალკედონის 28-ე კანონი, რომელსაც დღესაც არ ცნობს კათოლიკები,არადა მართლაც რომის ეკლესია დიპტიხში პირველი იყო, მაგრამ საქმე აღარ ეხებოდა დე ფაქტო პირველობას, არამედ დე იურეს, დე ფაქტოდ ისევ გაიმეორა უკვე VI ს.ში იუსტინიანე დიდმა
დააზუსტა რას ნიშნავდა პირველობა:

Император Юстиниан принял дополнительный закон, согласно которому "папа более старшего Рима является самым первым среди всех священнослужителей, а святейший епископ Нового Рима, то есть Константинополя , занимает второе место после апостола престола старшего Рима, но вместе с тем впереди престолов всех остальных иерархов".

ასე რომ აქაა საუბარი PRIMUS INTER PARES ( პირველი თანასწორთა შორის) ფორმულირებაზე და არა PONTIFEX MAXIMUS-ის ( უპირველესი მღვდელმსახური) რომაული გაგებით, აქედან სჩანს რომ კამათი ვინაა პირველი IV ს.შივე დაიწყო... არც XI ს.ში იუო დაყნარებული სიტუაცია, წარმოიდგინეთ განხეთქილებამდე სულ რაღაც 10 წლით ადრე რომის ეკლესიას ორი ცრუპაპა და ერთი პაპი პავდა:

В результате борьбы разных аристократических партий в Риме одновременно действовали три папы: Бенедикт IX, Григорий IV и Сильвестр III.


ხოლო 1048 წელს კი პაპი დამასიუს II რამოდენიმე დღეში მოწამლეს...

ასეთ ვითარებაში მოხდა ეს სამწუხარო ფაქტი

1054.07.16 ...............Разделение христианской церкви на Западную - римско-католическую и Восточную - греко-католическую (православную). В этот день папский легат кардинал Гумберт положил на главный алтарь Айя Софии декрет, содержащий анафему византийцам. Патриарх в ответ на это на соборе отлучил папу от церкви.


მაგრამ იყო ასევე სხვა მხარეც ცნობილი ეგნატიუსის და ფოტიოსის პრობლემა, ასე წერს :

Протоиерей Петр Смирнов

«История Христианской Православной Церкви»


В 9-ом веке в Константинополе был убран с патриаршего престола патриарх Игнатий. Начались большие волнения и споры и из за этого был созван поместный собор (861 г.) на котором был утвержден Фотий. Римский папа не согласился с этим и таким образом, поставил свою власть выше соборного решения.

აქ ავტორს მოკლედ გამოაქვს დასკვნა, საკითხი მეტად ჩახლართულია, უცნაურია და ორივე ჩვენს ეკლესიაში უდიდესი ავტორიტეტებია, ფოტიცა და ეგნატეც, პაპი ეგნატეს მხარეს იყო, ადგილობრივმა კრებამ კი ეგნატე გადააყენა, მოკლედ ამ თემას შემდეგ უნდა დავუბრუნდეთ ...

2. В то же самое время произошли споры между Римскою и Константинопольскою кафедрами из-за Болгарской Церкви. Несмотря на то что болгары были обращены к христианской вере греческими проповедниками, римские папы предъявляли требования Болгарской Церкви на подчинение своей власти. Для обсуждения дела был созван собор (867 г.), который отверг папские требования и осудил отступления Римской Церкви.

ესეც ასე მოკლედ წერია, არადა დღესაც მიდის ძალიან დიდი კამათები, მაინც რა მოხდა, ზოგი ვარაუდობს, რომ რომმა საეკლესიო დამოუკიდებლობა არ შეპირდა ბულგარეთის მეფეს, რომელმაც როგორც დიპტიხს შეეფერებოდა პირველად პაპს მიმართა და მხოლოდ შემდეგ კონსტანტინეპოლს, მაგრამ ბიზანტიამ მას უშუალო დაქვემდებარება არ მოთხოვა...


3. Окончательное отделение Римской Церкви произошло в начале 11-го века. Между римским папой Львом 9-ым и константинопольским патриархом Михаилом Керулларием происходили споры насчет нововведения в Римской Церкви, то есть употребление опресноков, вместо квасного хлеба, в проскомидии. Начались споры. Посланники (легаты) папы надеясь на успех в спорах, написали акт отлучения на патриарха и на всю восточную Церковь и во время богослужения положили на престол Софийского храма (1054 г.). Патриарх созвал в Константинополе собор, на котором легаты были отлучены от Церкви. С тех пор, во всех восточных церквях перестали поминать папу во время богослужения.


აქაც ძალიან მოკლედ წერია, აი რა ხდებოდა პაპ ლევ IX .ს კარზე, არსებობს აზრი რომ განხეთქილების დროს ის საერთოდ ცოცხალიც არ იყოო, საინტერესოა რას წერს ამ პაპის შესახებ პოლონელი

Ковальский Ян Веруш

წიგნში "Папы и папство"


Ян Веруш Ковальский. Папы и папство. Москва, изд-во политической литературы, 1991.
Перевод с польского Т. Трифоновой книги: Jan Wierusz Kowalski. Poczet papiezy. Warszawa, 1985

150. ЛЕВ IX. 1049—1054.

Бруно, граф Эгисхейм-Дагсбург.

Был назначен папой императором Генрихом III в Вормсе в присутствии римских легатов. Эта новая процедура наилучшим образом иллюстрирует тогдашний характер папской власти, полностью зависимой от воли императора. Бруно, епископ Туля (Лотарингия), был породнен с императорской фамилией.


В конце января 1049 г. он в окружении нескольких сот рыцарей, монахов и священников вступил в Рим, чтобы воссесть на троне св. Петра. Вместе с ним в Рим вернулся и монах Гильдебранд, который выполнял при Бруно функции секретаря. Входя в Вечный город, Бруно снял сандалии и босым направился к могиле св. Петра. Тут он сообщил собравшимся римлянам, что прибыл по воле императора, но не намерен оставаться, если ока­жется, что он пришелся не по вкусу жителям Рима. В ответ раздались громкие крики: «Хотим только тебя и тебя выбираем напой!» Тогда к Бруно приблизился архидиакон римской церкви и произнес традиционную формулу: «Святой Петр избрал Бру­но».

Новый папа принял имя Лев IX. Свое правление он начал с реорганизации папской курии, куда ввел много иноземцев; бургундский монах Гумберт был назначен кардиналом-епископом Сильва Кандида и правой рукой папы. Для оказания помощи в управлении церковью были также вызваны Гуго Кандид из Лотарингии, Фридрих — леодийский архидиакон, брат герцога Лотарингии Готфрида. Имущественные и хозяйственные вопросы были доверены Гильдебранду, который получил титул кардинала-субдиакона. Это была своего рода «интернационализация» тогдашней римской курии. Начался первый этап реализации программы реформ и обновления церковной жизни.

Его душой был кардинал Гумберт, а реализатором—Лев IX. Есть все основания думать, что даже в ближайшем окружении Льва IX, среди его соратников, не было полного согласия относительно планов и методов проведения реформы. Кардинал Гумберт считал, что самым важным делом является борьба с симонией и освобождение папства от вмешательства римской группировки. В его глазах папа был прежде всего преемником св. Петра, наместником Христа, правящим всем христианским миром. В глазах реформаторов функцию римского епископа заслонила фигура папы — универсального владыки. Следует отметить, что, принимая папскую тиару, Лев IX не отказался от епископства в своей епархии. Приступая к реализации программы реформ, Лев IX предпринял многочисленные путешествия во Францию и Германию, чтобы лично председательствовать на местных синодах, на которых осуждалась симония, отлучались от церкви и проклинались продажные епископы, обсуждались дальнейшие шаги, направленные на обновление религиозной жизни. Под конец своего понтификата Лев IX ввязался в авантюрную войну с норманнами, угрожавшими южным границам Церковного государства

. Он сам стал с оружием в руках во главе собранного с трудом наемного войска, но понес позорное поражение под Цивитате (18 июня 1053 г.) и попал в плен. Освобожденный из плена благодаря внесенному за него значительному выкупу, вернулся в Рим, где в 1054 г. умер. За несколько месяцев до его смерти произошел полный разрыв между римской и константинопольской церквами. Толчком к этому послужила в значительной степени горячность кардинала Гумберта, который нагло пытался принудить константинопольского патриарха Михаила Керулария подчиниться Риму. Дело кончилось вза­имным проклятием и отлучением, что словно печатью скрепило окончательный раскол между двумя великими христианскими общностями — западной и восточной, или православием. Папа Лев IX занесен в список католических святых.



უცნაურია და ეს პაპი არის ბოლო პაპი ვინც ასე წმიდანად მოიხსენება, ამის შემდეგ ყველა შერაცხილი პაპი მოხსენებულია ნეატად ანუ ნეტარად... მაგრამ განხეთქილება მას თითქმის არც შეხებია... ასეთ ბუნდოვან მდგომარეობაში მოხდა განხეთქილება, უფრორე პოლიტიკა ვიდრე თეოლოგია...


შემდეგში ვნახავთ რას ფიქრობენ კათოლიკებიც, მანამ კი ამას გადაავლეთ თვალი, თუ როგორ გაიგებ ეს ფორმულა "პირველი თანასწორთა შორის" ქრისტიანულ კონფესიებში ( მაპატიეთ, ინგლისურადაა ) ინფორმაცია საკმაოდ ობიექტურია, მიუხედავად იმისა, რომ ვიკიპედიიდანა აღებული, იქვე საუბარი ამავე ფორმულაზე პოლიტიკაშიც

http://en.wikipedia.org/wiki/Primus_inter_pares

Religion

Eastern Orthodox Church
The phrase "first among equals" is also used to describe the role of the Patriarch of Constantinople, who, as the Ecumenical Patriarch, is the first among all the bishops of the Eastern Orthodox Churches. He has no direct jurisdiction over the other patriarchs or the other autocephalous Orthodox churches but he alone enjoys the right of convening extraordinary synods consisting of them and/or their delegates to deal with ad hoc situations and has also convened well-attended Pan-Orthodox Synods in the last forty years. His title is an acknowledgement of his historic significance and of his privillege to serve as primary spokesman for the Eastern Orthodox Communion.


Catholic Church
The Roman Catholic Church considers the Pope to be Vicar of Christ, successor of Saint Peter, and leader of the bishops, successors of the Apostles. Because of this, the Roman Catholic Church sees the Pope as holding an office senior to that of other bishops, rather than merely being the most senior bishop. This claim was one of the main causes of the East-West Schism in the Christian church, finalized in 1054. However, the Dean of the College of Cardinals in the Roman Catholic Church is generally considered to be the first among equals in the College.


Anglican Communion
In the Anglican Communion, the Archbishop of Canterbury is considered to be "first among equals", presiding over the Communion.[3]. The senior bishop of the seven diocesean bishops of the Scottish Episcopal Church bears the truncated title Primus from primus inter pares.


Presbyterianism
The Moderator of the General Assembly in a Presbyterian church is similarly designated as a primus inter pares.


Church of Sweden
In the Church of Sweden, the Archbishop of Uppsala is considered primus inter pares.[4]





დროებით,

კაიროსი!

[მხევალი ნინო]

KAIROS

კაიროს, ეგებ სტატიის ავტორებიც მიუთითო ხოლმე, მოკლედ შენი გადამკიდე უცხო ენებში დავმხეცდებით


ჩემთან რუსული პოსტების აბზაცების ბოლო სიტყვები იკარგება, , არ ჩანს . ამიტომ აზრი იკარგება, რა ვქნა?

[ქავთარაძე]

1054.07.16 ...............Разделение христианской церкви на Западную - римско-католическую и Восточную - греко-католическую (православную). В этот день папский легат кардинал Гумберт положил на главный алтарь Айя Софии декрет, содержащий анафему византийцам. Патриарх в ответ на это на соборе отлучил папу от церкви.

ეს ყველაფერი მე რაც დავინახე ძალაუფლების გაყოფისას მოხდა

[KAIROS]

შევეცდები ავტორები მივუთითო, თუმცა უმრავლესი მათგან ენციკლოპედიური მონაცემებია, სადაც ნაშრომიდან მოივიყვანე ციტატე იქვე მივუთითე

Протоиерей Петр Смирнов

Ковальский Ян Веруш

რასაც ვერ კითხულობ, დამიწერე და ცალკე გამოვყოფ.

მიახლოებით მასეა ქავთარაძე, სამწუხაროდ.

დროებით,

კაიროსი!

[Lenus]

კაიროს,

კარგი თემაა ნამდვილად.
დოგმატიკიდან გარდა ფილიოკვესი, სხვა კიდევ რა შემოიტანეს ახალი?

მე როგორც მახსოვს, ღვთისმშობლის სამებასთან დაახლოვებაზე აქვთ საუბარი, ანუ ე.წ."ნახევრად იპოსტასურ" მდგომარეობაზე.

კანონიკიდან: გაპარსული წვერი, ღია საკურთხეველი, მხოლოდ ხორცით ზოარება და არა სისხლით, საიდან მოდის ეს ყველაფერი, რატომ და რა მიზეზებით შეცვალეს მანამდელი ეკლესიური კანონები?

მე პირადად მაინტერესებს წვერის გაპარსვაზე რა ლოგიკა და მზეზი მოიშველიეს? რაღაც გაგებული მაქვს მტრედზე და წვერის ამოკენკვაზე და არ ვიცი მართალია თუ არა...

და მთავარი - მღვდელი ვერ ქორწინდება! რატომ? ეს ვინ სად დაუდგინა და როდის მოხდა, რა მზეზით?

კიდევ ერთი - ორდენები რას ნიშნავს და რა საჭირო იყო? წმ. ავგუსტუსის ორდენი, და წმ. ბონიფაცის და ა.შ.

პ.ს. ვინაიდან არც მსოფლიო ისტორიის განყოფილება გვაქვს ჯერეჯერობით და არც მსოფლიო ეკლესიის ისტორიისა, იყოს ეს თემა აქ, არავის შეგვიშლის ხელს...

[KAIROS]

გასაგებია, ეგ ყველაფერი რაც ჩამოთვალე ლენუს, ზოგი ტრადიციიდან იღებს სათავეს, ზოგი მოგვიანო რეფორმების შედეგია, და ზოგი სწავლებითი დამახინჯებაა, ნაწილი არც ისეა როგორც ჩვენთან იციან, მე შევეცდები ქრონლოგიურად მივყვე.

ახლა შემოგთავაზებთ წერილს მიხეილ კერულარის, კონსტანტინეპოლის პატრიარქი, რომლის დროსაც მოხდა განხეთქილება

Михаил Кируларий
ПОСЛАНИЕ ПРОТИВ КАТОЛИКОВ

--------------------------------------------------------------------------------

Ист.: http://www.vertograd.ru/2001-09-71/tradition.html. Перевод Л.А.Герд под ред. В.Лурье (см. антикатолический комментарий последнего).

Михаил I Кируларий (греч. Μιχαήλ Α' Κηρουλάριος; около 1000—21 января 1059), патриарх Константинопольский с 1043.

Отстаивал независимость византийской церкви от императорской власти, от папства. Конфликт в 1054 между Михаилом Кируларием и папством (когда он и римский легат кардинал Гумберт предали друг друга анафеме) — важнейший этап разделения церквей; с этого времени традиционно считается независимое существование католицизма и православия. Из-за столкновения с византийским императором Исааком I, конфисковавшим часть монастырских земель, Михаил Кируларий был в конце 1058 смещён и сослан; Скончалса зимой на море, под час бури, по дороге в ссылку, в результате крушения корабля.



--------------------------------------------------------------------------------

Михаила, Святейшего Архиепископа Константинополя Нового Рима и Вселенского Патриарха, Кирулария, к Петру, Святейшему Патриарху Феýполя, великой Антиохии.

Наша мерность получила письма твоего блаженства и узнала от доставившего их, как хорошо, благодатию Божией, то, что у тебя происходит. Воздавая благодарность за это, подобающую добродетели, мы молимся о [даровании тебе] жития долгого и беспечального

.............



[i] Но тебе хорошо известно, что римляне поражают не только одним этим копьем - опресноками, -но многими и различными, из-за чего я и обратился к этим вопросам как к необходимым.

И то, что они совершают, иудействующе, составляет следующее. Уже сами опресноки вменяются им в заблуждение, и то, что они едят удавленину, и что бреются, и что соблюдают субботы, и что скверноядят, и что монахи ядят мясо и свиной тук и всю кожу вплоть до мяса [т. е. сало], и что в первую седмицу постов и в мясопуст одинаково совершают масленницу [или одинаково ядят сыр], и что ядят мясо в среду, а в пятницу ядят сыр и яица, в субботу же постятся весь день. Помимо же этого и уже наряду с такими и подобными [нарушениями], они сотворили прибавку ко святому Символу, рассуждая злостно и опасно. Звучит же она так: "И в Духа Святаго, Господа животворящаго, Иже от Отца и Сына исходящаго", и в божественном тайноводстве они произносят "Един свят, един Господь Иисус Христос, во славу Бога Отца, чрез Духа Святаго".

К тому же, они еще запрещают брак иереев, то есть имеющих жен не допускают до священнического достоинства, но желают посвящать безбрачных. И двоюродные братья женятся на двоюродных сестрах. И на литургии во время причастия один из служащих, поядая опресноки, лобызает остальных. И епископы носят на руках перстни, будто бы берут свои церкви в жены, и говорят, что носят обручальные кольца. И, выходя на сражения, пятнают свои руки кровью, и против себя возбуждают души, и сами возбуждаются. Как некоторые нас уверяли, они, совершая божественное крещение, крестят крещаемых во едино погружение, призывая имя Отца и Сына и Святаго Духа и, при том, уста крещаемых наполняя солью. Худо же понимают и апостольское оное речение, глаголющее: Мал квас все смешение квасит (zumoi') (1 Кор. 5, 6; Гал. 5, 9), - которое написано у них так: Мал квас все смешение тлит (fqeivrei), - пытаясь предлог малого этого слова обратить в квас, квасной хлеб вземлющий (ai[rousan) [игра слов: поднимающий (хлеб) и вземлющий, или убирающий долой].

И не поклоняются они мощам святых, а некоторые из них - даже и святым иконам. И не причисляют к другим святым наших святых и великих Отцев и учителей и святителей - сиречь, Богослова Григория, Великого Василия и божественного Златоуста, - а то и вовсе отвергают их учение. И приводят каких-то других, которых затруднительно [даже] отчасти причислить [к святым]. И, [если] они таким вот образом живут и в таких обычаях воспитаны, [неужели еще] полагают, будто они вполне счиняются части православных со благосмыслящими? Я думаю, что никак. Те же, кто, быть может, сочтет их разумеющими право, обретутся являющимися от части их. Ибо мы никогда не совершим самоубийства подобным единомыслием и единодушием с ними. Не настолько мы сумасшедшие или исступившие из ума.

Это все мы рассказали мимоходом, [b]чтобы твое совершенство имело понятие о том, что ими совершается, и не думало, будто они заблуждаются относительно одних только опресноков, как мы и сами считали до настоящего времени. Но я изучил и эти их недостатки, которые достойны быть сопричислены к тем. Самое же тяжелое из всех и непростительное и в высшей степени обличающее их безумие есть сие: они говорят, что не собираются ни учиться, ни обсуждать - они это постигли, - но паче пытаются учить и подчинить нас своим догматам, и все это с чрезвычайным насилием и бесстыдством.[/b]

ეს არის ნაწყვეტი ამ დოკუმენტიდან, სადაც ჩანს, როგორი პატივისცემით და ყოველგვარი ფორმულის დაცვით, შემდეგ კი ნელნელა და საკმაოდ ნათლად აყალიბებს იმ ბრალდებებს, რაც ამ დროს გააჩნდა რომის ეკლესიის ზოგიერთი ჩვევის წინააღმდეგ,ვნახოთ ისინი:

ა. ლიტურგიკული გადახვევები

1. უფუარით ზიარება

2. აკრძალულის ჭამა ( იგულისხმება ხორცის ჭამა ბერებისაგან)

3. უწვერულობა

4. შაბათის მარხვა

5. ყველიერით მარხვა მძიმე მარხვისას

6. ერთგზის შთაფვლითი ნათლისღება ( აქ ინფორმაცია არასწორია, კათოლიკებში ხდება სამგზითი, მაგრამ სხურებითი ნათლობა)

------------------------

ბ. დოგმატური გადახვევები

1. ფილიოქვეს შემოტანა, როგორც მრწმასში ისე ღვთისმსახურებისას.

--------------------------

გ. კანონიკური გადახვევები

1. უცილობელი ცელებატიზმი

2. დაქორწინებულთა კურთხევის აკრძალვა

3. ბიძაშვილ-მამიდაშვილთა შერეული ქორწინების დაშვება ( 3 თაობა )

4. ომში მონაწილეობა ( რაც სრულიად აკრძალულია სასულიერო პირთათვის, თუ არადა უგამონაკლისესისა)

5. წმიდა ნაწილთა და ზოგჯერ თავად ხატთა ართაყვანისცემა ( აქაც გადაჭარბებულია, შეიძლება ითქვას, რომ მათი სიმრავლის და ხშირად საეჭვო წარმოშობის გამო ( ჯვაროსნული ლაშქრობები, კომერცია, სულიერობის ნაკლებობა) ხდებოდა გაუბრალოება წმ. ნაწილთა, ხოლო ხატები ქანდაკებებმა შეცვალა)

6. ზოგიერთ წმიდანთა არ ცნობა და სხვა ისეთ წმიდანთა შერაცხვა, რომელსაც აღმოსავლეთის ეკლესია არ იზიარებდა ( ეს პრობლემა იყო მხოლოდ დროებითი, იმ დაძაბული პერიოდის ნაყოფი, დასახელებული წმიდანები, დღესაც არიან კათოლიკური ეკლესიის წმიდანთა სიაში შესულნი როგორც მოძღვარნი ეკლესიისა და მათ მსოფლიო ეკლესიის მოძღვართ უწოდებენ, ახალი წმიდანების საკითხი კი მართლაც პრობლემატური იყო)

.........................

როგორც ხედავთ სიტუაცია მართლაც მძიმე იყო, პატრიარქი მიმართავს პაპს, რომ მხოლოდ უცომოება არაა პრობლემაო, მაგრამ აშკარაა რომ ორ მხარეს შორის არ იყო დიალოგი, იყო ინფორმაციის სრული ნაკლებობა, იყო მტრობა და იყო პირველობის დიდი სურვილი ძველ და ახალ რომს შორის...

მომავალში მოვიყვან ამ მიმოწერათა განხილვას

იხარეთ,

კაიროსი!

[KAIROS]

ბ. დოგმატური გადახვევები

1. ფილიოქვეს შემოტანა

აი, ესაა მთავარი მთელ ამ წერილში, ნახავთ, რომ არანაირი სხვა დოგმატური გადახვევა 1054 წელს არ არსებობდა, იყო მხოლოდ პირველობისათვის ბრძოლა, და ზედ დამატებული დასავლეთის ზოგი "კავოლატები " ( ქართულად ზუსტად "კომბოსტობას ნიშნავს, ანუ სისულეებს ), ფაქტი კი ერთია ფილიოქვე: ანუ ჩამატება მრწმასში
სულიწმიდის შესახებ მუხლში "და ძისაგან" ჩამატება

"qui a Patre Filioque procedit რომელი მამისაგან და ძისაგან გამოვალს "

არის რუსული საინტერესო სტატიები, აი ერთერთი

Filioque: Богословский и исторический аспекты.Его последствия для Церкви

http://www.teolog.ru/lib/t2.php?pid=12

ფილიოქვეს შესახებ ბევრი წერია ქართულადაც

სულიწმიდის გამომავლობა მართლმადიდებლურ სწავლებაში სამების შესახებ (ვლადიმერ ლოსკი)

http://www.orthodoxy.ge/apologetika/filioque1.htm

რომის კათოლიკეთა დოგმატური ცდომილებანი სული წმიდის შესახებ სწავლებაში

http://www.orthodoxy.ge/apologetika/katoli..._tsdomileba.htm

ჩვენ ისტორიულ მხარეს შევეხებით
ჯერ კიდევ 587 წელს, ესპანეთში, ტოლედოს კრებაზე ვიზიგოთ არიანელთა მოქცევისას, იქნა ერთერთ პირველ კრებისეული გახმიანება ამ ახალი ცვლილებისა, შემდეგში კი მომყავს ამონარიდი
"VIII ს. სული წმიდის ძისაგანაც გამომავლობის საკითხის დასაბუთებასა და დაცვას ცდილობდნენ საფრანგეთისა და ესპანეთის მეცნიერები, ხოლო IX ს. დასაწყისში (809 წ.) კარლოს დიდის თავმჯდომარეობით აახენში შედგა დასავლეთის ეპისკოპოსთა და სხვა სასულიერო პირთა საეკლესიო კრება სპეციალურად ამ საკითხის განსახილველად. მრავალი სხვადასხვა აზრის გამოთქმის შემდეგ კრების მონაწილეებმა მრწამსი უცვლელად დატოვეს.

მაგრამ კარლოს დიდმა, რომელიც ცდილობდა ხაზი გაესვა თავისი დამოუკიდებლობისათვის ბიზანტიისაგან, მიმართა რომის პაპ ლეონ III-ს თხოვნით, რათა მას დაემტკიცებინა „ცოტა ხნის წინ წარმოჩენილი“ ახალი სწავლება სული წმიდის შესახებ და შეეტანა იგი სარწმუნოების სიმბოლოში. პაპმა ლეონ III უარი განუცხადა კარლოს დიდს და რათა მომავალშიც აღეკვეთა სარწმუნოების სიმბოლოს დამახინჯების ცდები, ბრძანა ამოეკვეთათ მრწამსი ორ ვერცხლის ფილაზე ლათინურად და ბერძნულად და დაემაგრებინათ ეს ფილების წმ. მოციქულთა პეტრესა და პავლეს საფლავებზე წარწერით:

„მე, ლეონმა, დავსდევ ეს ფილები მართალი სარწმუნოების სიყვარულით და მის დასაცავად“.

სამწუხაროდ, სარწმუნოების დაცვის მიზნით მიღებულმა ზომებმა სასურველი შედეგი ვერ გამოიღო. კარლოს დიდის მოთხოვნით ახალი დოგმატი სწრაფად გაავრცელეს მისდამი დაქვემდებარებულ ქვეყნებში.

ამ დამატების შეტანის ცდები დაგმო რომის პაპმა იოანე VIII-მაც, რომელმაც განაცხადა, რომ დამატების მრწამსში შეტანა „უგუნურებით“ ხდება. მაგრამ მისმა მემკვიდრე ადრიანე III-მ სწავლება დოგმატის ხარისხში აიყვანა. ასე გავრცელდა ახალი დოგმატი X საუკუნის ბოლოსთვის მთელს დასავლეთში, გარდა თვითონ რომისა. რომში მრწამსში ცვლილება შეიტანა პაპმა ბენედიქტე VIII-მ 1014 წელს გერმანელი იმპერატორის ჰენრიხ I-ის მოთხოვნით"

რა ხდება ახლა დღეს ამ ფილიოქვესთან დაკავშირებით
კათოლიკური ეკლესია იყენებს ფილიოქვეს ლათინური ლიტურგიებისას ( რომაული და ამბროსიანული), აღმოსავლური ლიტურგიის დროს ( ანუ იგივე ჩვენებური, ოქროპირის წირვა, რომელსაც ძირითადა უნიატი კათოლიკები იყენებენ), ამ ჩამატებას არ ამბობენ, ისევე როგორც ჩვენ, მეძველკათოლიკენიც იყენებენ ე.წ, "მართლმადიდებლურ მრწმამს" ჩანამატის გარეშე, სამაგიეროდ "ფილიოქვეს" იყენებენ ლუთერანები და კალვინისტები, ხოლო ანგლიკანებში კი დღესაც კამათი მისი ამოღების შესახებ...

დროებით,

იხარეთ,

კაიროსი!

[კანუდოსელი]

ღია საკურთხეველი

ეს არ გახლავთ კათოლიკური სიახლე, უფრო ზუსტი იქნებოდა რომ გვეთქვა, რომ მართლმადიდებლობაში დახურული საკურთხეველია სიახლე.

პირველი ტრაპეზი და პირველი საკურთხეველი ისევე, როგორც ლიტურგისტი მღვდლის ლოცვები არ იყო დამალული მრევლისგან, ითქმოდა გასაგებად მთელი მრევლისთვის და მრევლიც ხედავდა ყოველივეს.

ზოგი თეოლოგი ამ სიახლეს თვლის მცირე შეცდომადაც, მაგალითად: შმემანი, მეიენდორფი და ლიტურგიკის მეტრი რობ ტაFტი...

[KAIROS]

PRIMUS INTER PARES ( პირველი თანასწორთა შორის) ფორმულირება და არა PONTIFEX MAXIMUS-ის ( უპირველესი მღვდელმსახური) რომაული გაგებით

გარდა ამ ზემო შეპირისპირებისა, მინდა გავუსვა ხაზი ასევე საერო და საეკლესიო ხელისუფლებათა დამოკიდებულებების თვისობრივ განსხვავებას აღმოსავლეთ და დასავლეთ ეკლესიათა შორის, როგორც განხეთქილებამდე, ისე განხეთქილების შემდეგაც.

ესაა .ე.წ. "პაპისა და ცეზარის" ან ბერძნულად რომ ვთქვათ "პატრიარქისა და იმპერატორის ( მეფის) " ურთიერთდამოკიდებულება, თუკი აღმოსავლეთში იმპერატორი საეკლესიო ფიგურაცაა, იგი იწვევს და ხსნის თვით მსოფლიო კრებებს, იგი წყვეტს ბევრ საეკლესიო საკითხს და ხშირად არცთუისე დელიკატურად ერევა ეკლესიის შიგა ყოფაში, დასავლეთში თავად პაპია მეფე, თან უპირველესი მეფე, მთელი ევროპის მაშტაბებით მეფე ვერავინ გახდება თუ მისგან არ მიიღო კურთხევა, მოგვიანებით ამან ანტიპაპურ აჯანყებებამდის მიიყვანა ბევრი ქვეყანა, ანუ ერთის მხრივ აღმოსავლეთში დგება საშიშროება "ცეზაროპაპიზმისა" და დასავლეთში ყვაოდა "პაპოცეზარიზმი" , ესეც ერთერთი მახასიათებელი სხვაობა...

მოგვიანებით გავაგრძელებ,

იხარეთ,

კაიროსი!