მონოზონნი(სამონაზვნო წესით ცხოვრება), რაოდენ დიდი ყოფილა მონაზვნობის პატივი... პარამეტრები

[marine]

„ჭეშმარიტ მორჩილს, უპირველეს ყოვლისა, მოეთხოვება შემდეგი ხუთი სათნოების ასრულება: უპირველესად უნდა სწამდეს და სჯეროდეს საკუთარი მოძღვრის, ისევე, როგორც სწამს იესო ქრისტე და როგორც ქრისტეს, ისე ემორჩილებოდეს მას... მეორე: იყოს მართალი ე.ი. მისი საქმე და სიტყვა უნდა იყოს ჭეშმარიტი და გულწრფელად აღიაროს გულისთქმები... მესამე: არ იმოქმედოს თვითნებურად, რადგან მორჩილს, როგორც იტყვიან, დიდ ზიანს მოუტანს ასეთი ქმედება; მას მართებს თავის ნების მოკვეთა ნებაყოფლობით და არა მოძღვრის ძალისხმევით... მეოთხე: არასოდეს არ უნდა შეეპასუხოს და ეკამათოს ვინმეს, რადგან შეპასუხება და კამათი უცხოა ღვთის მოსავისათვის... თუ ეს ყველა ქრისტიანისთვის მიუღებელია, მით უფრო მონაზვნისათვის, რომელიც ყველაფერში მორჩილების აღთქმას დებს. შეპასუხება და კამათი თვითდაჯერებულობის, ურწმუნოებისა და ქედმაღლობის შედეგია: და პირიქით, არ შეპასუხება, კამათში არჩაბმა მორჩილებისა და თავმდაბლობის ნაყოფია. დაბოლოს, მეხუთე: ყოველივე ზუსტად და გულწრფელად უნდა აღიაროს თავისი მოძღვრის წინაშე“.

[marine]

„ჭეშმარიტი ქრისტიანობა და ჭეშმარიტი ბერ-მონაზვნობა სახარებისეული მცნებების აღსრულებაში მდგომარეობს. იქ, სადაც არ სრულდება ეს, არც ქრისტიანობა და არც ბერ-მონაზვნობა არ არსებობს, მიუხედავად იმისა, რაც გარეგნულად ჩანს. ბერი ისაა, ვინც ყველგან და ყოველთვის, ყველა საქმეში მხოლოდ და მხოლოდ ღვთის სიტყვითა და ღვთის მცნებებით ხელმძღვანელობს“.

/ახალმოწამე ვასილი ოპტინელი/

[marine]

“ერთხელ მამა ნიკიტას ვკითხე, შენი ასკეტი მოძღვარი ალბათ ძალიან მკაცრია-მეთქი. პასუხად ნიკიტამ ასეთი რამ მიამბო:

როდესაც ის თექვსმეტი წლისა იყო, მამა დოსითეზე ისე გაბრაზდა, რომ დაუყვირა კიდეც მას. მოძღვარი კი უცებ ფეხებში ჩაუვარდა და ცრემლმომდგარი ემუდარებოდა, მაპატიე, ასეთ მრისხანებაში რომ ჩაგაგდეო.

მამა დოსითემ სული უფალს დიდ ხუთშაბათს მიაბარა: იმ დილას თავისი კიდობნით გაზაფხულის ცივ წყალში შეცურდა, ტაძარში წირვაზე ჩამოვიდა, ეზიარა და ისევ სკიტისკენ გაცურა. მეორე დღეს კი მისი გვამი მდინარეში იპოვეს - იქვე მისი ამოტრიალებული ნავი ტივტივებდა. მორგში გვამი რომ გაკვეთეს, გაკვირვებულმა ექიმებმა საკვების ნასახიც ვერ აღმოუჩიენს. მამა ნიკიტამ უთხრა, დიდ მარხვაში ბერი წყლისა და წმინდა ნაწილების გარდა არაფერს იღებდაო. მილიციის განყოფილებაში სიკვდილის მიზეზი ასეც გააფორმეს: „უკიდურესი ფიზიკური სისუსტისაგან დაიხრჩოო“.

მამა დოსითე ბრწყინვალე შვიდეულში, მონასტრის მღვიმეებში დაკრძალეს. მამა იოანე კუბოსთან რომ მივიდა, დანანებით ხელი ხელს შემოჰკრა და აღმოხდა:

-მოგკლეს, საყვარელო დოსითე, მოგკლეს!

და მართლაც, მალე მთელ ოლქში ხმა დაირხა, თითქოს მთვრალი მონადირეები რაიცენტრში ტრაბახობდნენ, ერთი ბებერი მღვდელი შეგვხვდა - ნავისმაგვარ ხის მორზე მიცურავდა და ჩვენც, გასართობად, წყალში ჩავაყირავეთო“.

/მიტროპოლიტი ტიხონი/

[marine]

„ზოგიერთ მონაზონს სენაკში კუბო ედგა და საწოლის ნაცვლად მასში წვებოდა დასაძინებლად; სხვებს თავის ქალა და ძვლები ედოთ ახლოს, უფრო ხშირად კი სურათი ეკიდათ - ზედ გამოსახული ნამგალმომარჯვებული სიკვდილით. შეხედე საათს: განა ისრების მოძრაობა სამარისკენ მიმავალ ნაბიჯებს არ მოგაგონებს? ჩვენს გარემომცველ ბუნებაში ყველგან ვხედავთ სიკვდილის ნიშნებს. ძველ მონაზვნებს წესად ჰქონდათ: ლოცვის შემდეგ გარკვეულ დროს სიკვდილზე ფიქრს უთმობდნენ. თუ ადამიანს სიკვდილის მუდმივი ხსოვნა არ ექნა, იგი ამა სოფლის საცთურთა ტყვეობისგან ვერასდროს განთავისუფლდება. ზეცას ახედე: ყოველი დაისი და ყოველი ჩამომდგარი ღამე სიკვდილის სახეა. დღე და ღამე მაკრატლის პირებს წააგავს, თანდათან რომ ჭრის ჩვენი ცხოვრების ძაფს“.

[marine]

„ადამიანის ფიზიკური და გონებრივი შესაძლებლობანი განსხვავებულია, ყველას ერთნაირად არ შეუძლია ერთი და იმავე საქმის შესრულება, - ასევეა ადამიანთა სულიერი შესაძლებლობანიც. მონასტერში მისულ მოღვაწეს სხვადასხვა ხორციელი უძლურების დათრგუნვა უწევს: შეიძლება ზოგიერთმა გაცილებით ადრე სძლიოს ამ უძლურებებს, ზოგმა - გაცილებით გვიან. ეს ადამიანის შესაძლებლობასა და მონდომებაზეა დამოკიდებული; ასევე მნიშვნელოვანია, რამდენად ღრმად არის მიწიერ ამაოებასა და სიამეებში დანთქმული. ეს შეიძლება იყო ხორციელი ვნებებიც და სულიერიც, შესაბამისად, მკურნალობის დრო და მეთოდებიც სხვადასხვაგვარია“.

[marine]

„დაცემული ანგელოზი ცდილობს ბერები შეაცდინოს და დაღუპოს, არა მხოლოდ სხვადასხვაგვარ ცოდვას სთავაზობს, არამედ მათთვის უჩვეულო, საოცრად ამაღლებულ სათნოებებს“.

/წმ. ეგნატე/

[marine]

“მეექვსე საუკუნეში, იმპერატორ იუსტინიანეს ზეობისას, კონსტანტინოპოლში, ბოსფორზე გაშენებულ ამ უდიდეს და უმდიდრეს ქალაქში, თეთრი მარმარილოთი ნაგები უმშვენიერესი ტაძრებით და სასახლეებით რომ იყო განთქმული, ორი ჭაბუკი და ერთი ქალწული ცხოვრობდა. ისინი მდიდარი პატრიციუსების შვილები გახლდნენ - განათლებულნი და მხიარულნი და, რაც მთავარია, ბავშვობიდანვე თანაშეზრდილნი.

ერთ-ერთი ვაჟისა და გოგონას მშობლებს შვილები აკვანშივე დაეწინდათ და დარწმუნებულნი იყვნენ, რომ ოდესმე, მომავალში ისინი აუცილებლად შეუღლდებოდნენ. ქორწილის დრო მოვიდა და ბედნიერმა წყვილმა ჯვარი დაიწერა. მათი ბედნიერებით ყველაზე მეტად მათი ბავშვობის მეგობარი და ხელისმომკიდე ხარობდა.

ერთი შეხედვით, მათ ბედნიერებას არაფერი ემუქრებოდა, მაგრამ ქორწილის წლისთავზე ვაჟი უეცრად გარდაიცვალა. გლოვისთვის განკუთვნილი ორმოცი დღეც მალე მიიწურა და ერთხელაც, ქვრივს ბავშვობის მეგობარი ჭაბუკი ესტუმრა, მის წინ მუხლი მოიყარა და უთხრა:

„ჩემო ქალბატონო! ახლა, როდესაც ღრმა მწუხარების დღეები ჩავლილია, თავს უფლებას მივცემ და გაგანდობ იმას, რასაც ადრე ვერ გეტყოდი. რაც თავი მახსოვს, იდუმლად შენ შემოგტრფოდი და როცა შევიტყვე, რომ შენ და ჩემი მეგობარი აკვანში იყავით დაწინდულნი, ცხოვრება უსაშინლეს ტანჯვად მექცა. იმ დღის შემდეგ ბედნიერებაზე არც კი მიოცნებია. კარგად უწყი, რაოდენ მიყვარდა შენი მეუღლე, რომელიც იმავდროულად ჩემი მეგობარიც იყო... მაგრამ მოსახდენი მოხდა... და ახლა ჩემი შენდამი სიყვარული გაათასკეცდა... გევედრები, გახდი ჩემი მეუღლე!“

ახალგაზრდა ქალი დაფიქრდა და უპასუხა:

„კარგი... მაგრამ ამგვარი გადაწყვეტილების მიღება მხოლოდ ხანგრძლივი ლოცვისა დ მარხვის შემდეგ არის შესაძლებელი. ათ დღეში მოდი ჩემთან. ოღონდ ამ დროის განმავლობაში წყლის გარდა პირი არაფერს დააკარო. გპირდები: ათ დღეში პასუხს მიიღებ“.

ჭაბუკი სატრფოს სახლში ზუსტად დანიშნულ დროს გამოცხადდა. მარხვისაგან ისე იყო დასუსტებული, რომ ფეხზე დგომა არ შეეძლო და მსახურებმა ის საკაცით შემოიყვანეს. ფართო დარბაზში ერთ მხარეს უგემრიელესი სასმელ-საჭმელით სავსე მაგიდა იდგა, მეორე მხარეს კი გაშლილი საწოლი.

„ჩემო საყვარელო, მითხარი, საიდან დავიწყოთ?“ - ჰკითხა ქალმა ჭაბუკს და ჯერ საწოლისკენ გაიშვირა ხელი, მერე კი მაგიდისკენ.

„ჩემო ქალბატონო“, -ამოიოხრა ახალგაზრდა კაცმა, - „მაპატიე, მაგრამ ჯერ ძალები უნდა მოვიკრიბო“.

„აი, ხომ ხედავ?“ - წარმოთქვა ღვთივგაბრძნობილმა ქალმა, - „სულ უმნიშვნელო რამ დაგჭირდა, რომ სხვა ვნებაზე გაგეცვალე... სწორედ ამაში გამოიხატა ჩვენი კაცობრივი ბუნების სისუსტე... ასეთია ადამიანური ბუნება! უნდა გამოგიტყდე შენი ტრფობა მეც მკლავდა, მაგრამ მშობლების ნებას არ გადავაბიჯე, მათ მორჩილებას არ გადავედი და ჩვენს საერთო მეგობარს გავყევი ცოლად. მისმა გარდაცვალებამ კი ბევრ რამეზე ამიხილა თვალი. აღმოჩნდა, რომ ჩვენს ცხოვრებაში ყველაფერი დროებითი და წარმავალია... და ახლა გეკითხები: რა ნაბიჯი გადავდგათ? წარმავლობას ვემსახუროთ თუ მარადიულ ღმერთს?“

ისინი სადღესასწაულო სუფრას მიუსხდნენ და იქვე გადაწყვიტეს, ქონება ქვრივ-ობლებისთვის დაერიგებინათ ად თავ-თავიანთ მონასტრებში შესდგომოდნენ ქრისტეს სამსახურს“.

/მიტროპოლიტი ტიხონი/

[marine]

„ამისთვის გამოვედით შორის მათსა და გამოეშორენით, - იტყვის უფალი და არაწმიდასა ნუ შეეხებით. რადგან რომელ ერისკაცს უქმნია სასწაული ოდესმე? ან რომელმა აღადგინა მკვდარნი? რომელმა განდევნა ეშმაკნი? - არავინ, ყოველი ეს საქმე მონოზვნობის კუთვნილებაა და სოფელი მათ ვერასოდეს იტვირთავს. სოფელს რომ ეს შესძლებოდა, მაშინ მონოზვნობა და ქვეყნისგან განდგომაც აღარ იქნებოდა საჭირო“.

[marine]

„როდესაც ადამიანი დაყუდებით და განმარტოებით მოღვაწეობს, უფრო მეტი ყურადღება მართებს შინაგანი აზრების მიმართ და ბოროტთან ბრძოლის დროს. მონასტერში ადამიანის სულიერი ცხოვრების შეფერხება შეიძლება სხვა მოღვაწეებმა - სულიერმა ძმებმა ან მოძღვარმა შენიშნოს და არ მისცეს მას დაცემის საშუალება. განმარტოებით მოღვაწეს ამის საშუალება არა აქვს, ამიტომაც არის აუცილებელი, განსაკუთრებული ყურადღებით ადევნოს თვალი საკუთარ სულიერ მდგომარეობას“.

[marine]

„მამა ვასილი [ოპტინელი] მოსკოვში მსახურობდა, კარის ეკლესიაში. იქ ძალიან გემრიელ ომლეტებს, არაჟანს და ა.შ. აჭმევდნენ. მამა ვასილიმ მითხრა, რომ ეს ბერული საჭმელი არ იყო და ითხოვა, ოპტინადან ვიტამინები ჩაეტანათ, ანუ ხახვი და ნიორი“.

[marine]

„ფარული ბერმონაზვნობა მეოცე საუკუნის ეკლესიის უკანასკნელი დევნის დროს წარმოიშვა. მონაზონი - კაცი იქნებოდა ის თუ ქალი, საიდუმლოდ აღკვეცის შემდეგ, ერში აგრძელებდა ცხოვრებას, ტანსაცმელსაც ჩვეულებრივს ატარებდა და, როგორც წესი, საბჭოთა დაწესებულებებშიც მუშაობდა, მაგრამ ამასთან ერთად, ყველა მონაზვნურ აღთქმას მკაცრად ასრულებდა. ტაძარში ზიარების დროსაც კი ეს მოსაგრეები თავის მონაზვნურ სახელს მალავდნენ ხოლმე.

ფარული მონაზონი გახლდათ, მაგალითად, ცნობილი ფილოლოგი და ფილოსოფისი, აკადემიკოსი ალექსეი ლოსევი. მისი ბერული სახელი ანდრონიკე იყო. ყველა ფოტოზე ის უსქესი ლინზებითა და პატარა შავი ქუდითაა გამოსახული. სათვალეებს იმიტომ ხმარობდა, რომ ბანაკებსა და გადასახლებებში მხედველობა თითქმის დაკარგა. მის ქუდზე ამობდნენ, იმიტომ არ იშორებს, რომ გაციების ეშინიაო; სინამდვილეში კი ეს ქუდი სკუფია გახლდათ, რომელსაც ბერი ანდრონიკე არასდროს იშორებდა“.

/მიტროპოლიტი ტიხონი/

[marine]

„ზოგიერთ მონასტერში აკრძალული იყო რაიმე სახის საკვების სენაკში მიღება. ბერებს მხოლოდ სატრაპეზოში უნდა ეჭამათ. გიორგი მერჩულე გვიხსნის, ტიპიკონის მიხედვით ბერები გაფრთხილებული იყვნენ, რომ „ყოველსა ხორცთა საღუაწლსა ტრაპეზსა დაშჯერდნენ“. ამასთანავე, სასტიკ ცოდვად ითვლებოდა საერთო ტრაპეზზე არსებული საჭმლის გარდა სხვა სახი საკვების მიღება“

[marine]

„სკიტი არის მცირე ზომის მონასტერი, სადაც არა განმარტოებით, არამედ მცირე საძმოებთან ცხოვროებენ მოღვაწეები. მცირე საძმოში ცხოვრების დროს გაცილებით ადვილია ადამიანის ცხონება, თუ მონაზონი მონდომებულია და ცდილობს , სხვა ძმების შენიშვნები გაითვალისწინოს. განმარტოებით ცხოვრების დროს ადამიანი სულიერად მეტად ვითარდება, მაგრამ ბევრი დაყუდებული მოღვაწეც დაცემულია, რადგან მხოლოდ საკუთარ თავზე მინდობილია“

[marine]

„ერთი შეხედვით უმნიშვნელო გარემოების გამო ბერს უდიდესი საცდური შეიძლება დაატყდეს თავს და ცოდვითაც დაეცეს“.

/ახალმოწამე ვასილი ოპტინელი/

[marine]

„სულიერ ცხოვრებაში ერთი კანონი მოქმედებს - მონაზონს არ შეიძლება ძლიერ სურდეს რაიმე, ღმერთის გარდა. არავითარ შემთხვევაში. არა აქვს მნიშვნელობა, ეპისკოპოსობა იქნება ეს, მეცნიერება, ჯანმრთელობა თუ რაღაც მატერიალური. თვით სულიერ ნიჭები, ბერობაც არ უნდა ისურვო - თუ ღვთის ნება იქნება, ყოველივე ისედაც მოგეცემა“.

/მიტროპოლიტი ტიხონი/

[marine]

„ოჯახიც და მონაზვნობაც არა თვითმიზანი, არამედ ხსნის (ცხონების) საშუალებაა“.

/მიტროპოლიტი ათანასე ლიმასოლელი/

[marine]

„შესაძლოა, მონაზონი უდაბნოში გავიდეს, მონდომებით შეუდგეს მოღვაწეობას, მაგრამ შემდეგ მოწყინებასა და უდებებაში ჩავარდეს; და თუ ვნებებს წინააღმეგობა ვერ გაუწია, უამრავ ცოდვაში აღმოჩნდეს და თავი დაიღუპოს“.