მოკლედ აქ განვიხილოთ საბჭოთა პერიოდის "იდეინი"/"მეამბოხე სულისკვეთების" პოეტები. დავიწყოთ ბატონი იოსიფ ბროდსკით- ერთობ საინტერესო პიროვნება და პოეტი, რომელსაც საბჭოთა კავშირში ცხოვრების ნახევარზე მეტი სხვადასხვა საგიჟეთებში ქონდა გატარებული. ამონარიდი პროცესიდან სადაც ბატონი ბროდსკი უსაქმურობისთვის გაასამართლეს
Судья: Ваш трудовой стаж?
Бродский: Примерно…
Судья: Нас не интересует «примерно»!
Бродский: Пять лет.
Судья: Где вы работали?
Бродский: На заводе. В геологических партиях…
Судья: Сколько вы работали на заводе?
Бродский: Год.
Судья: Кем?
Бродский: Фрезеровщиком.
Судья: А вообще какая ваша специальность?
Бродский: Поэт, поэт-переводчик.
Судья: А кто это признал, что вы поэт? Кто причислил вас к поэтам?
Бродский: Никто. (Без вызова). А кто причислил меня к роду человеческому?
Судья: А вы учились этому?
Бродский: Чему?
Судья: Чтобы быть поэтом? Не пытались кончить вуз, где готовят… где учат…
Бродский: Я не думал… я не думал, что это дается образованием.
Судья: А чем же?
Бродский: Я думаю, это… (растерянно)… от Бога…
Судья: У вас есть ходатайства к суду?
Бродский: Я хотел бы знать: за что меня арестовали?
Судья: Это вопрос, а не ходатайство.
Бродский: Тогда у меня нет ходатайства.
აგერ კიდე პოეზია (დაჟე ვიდეოზე) :
http://www.youtube.com/watch?v=-eV8gIR_jHk&feature=related
("Жил в плену
у ангелов." ეს რა კარგად თქვა იფ იფ )
http://www.youtube.com/watch?v=Ilnhy4xWjSg&feature=related
თუ ვინმეს დააინტერესა ვინმსჯელოთ ვინც იაქტიურებს ჩაიზე დავპატიჟებ ლიტერატურაზე სადისკუსიოდ კაკ ნიბუდ'
მოკლედ მამა ვარ 0 გამოხმაურებიანი თემების გახსნაში სიმ
d.p
d.p
მე პასტერნაკზე ჩავერთვები რა დისკუსიაში, ბროდსკიზე არავერი ვიცი, ვაღიარებ
პ.ს. მედავითნესავით კი კითხულობს ისე
აი ეს ლექსი მიყვარს და ვგიჟდები, ადრეც დავდე სადღაც, ძააან ადრე, აღარც მახსოვს, ხოდა სანამ ჩვენი მოდერები არ მოვიდნენ და არ მიგვხურეს იმ მოტივით რომ მარტო ლექსებს ვდებთ და არ ვსაუბრობთ, დავდებ სანამ დროა იქნებ ვინმემ წაიკითხოს
ანდა რა უნდა ვთქვა, პოეტებს რომ უსაქმურობისთვის აპატიმრებს ეგეთ სისტემაზე იმდენი შემიძლია ვთქვა, რომ...მარა ეგ არ არის მგონი ამ თემის ძირითადი ხაზი არა?? პოეზია უპირველეს ყოვლისა
ჩაის ველოდები გენა
СВИДАНИЕ
Засыпет снег дороги,
Завалит скаты крыш.
Пойду размять я ноги:
За дверью ты стоишь.
Одна, в пальто осеннем,
Без шляпы, без калош,
Ты борешься с волненьем
И мокрый снег жуешь.
Деревья и ограды
Уходят вдаль, во мглу.
Одна средь снегопада
Стоишь ты на углу.
Течет вода с косынки
По рукаву в обшлаг,
И каплями росинки
Сверкают в волосах.
И прядью белокурой
Озарены: лицо,
Косынка, и фигура,
И это пальтецо.
Снег на ресницах влажен,
В твоих глазах тоска,
И весь твой облик слажен
Из одного куска.
Как будто бы железом,
Обмокнутым в сурьму,
Тебя вели нарезом
По сердцу моему.
И в нем навек засело
Смиренье этих черт,
И оттого нет дела,
Что свет жестокосерд.
И оттого двоится
Вся эта ночь в снегу,
И провести границы
Меж нас я не могу.
Но кто мы и откуда,
Когда от всех тех лет
Остались пересуды,
А нас на свете нет?
1949
likka
staywhite
likka
staywhite
likka
თამარი_ცქნაფო
აი, ნან
ტიციან ტაბიძე
მე ყაჩაღებმა მომკლეს არაგვზე
ჩამომრჩა უკან მე ჩერქეზეთი,
ვუახლოვდები ჩვენსკენ დარიალს,
დამშრალი თერგი ერთი წვეთია,
მაგრამ ზღვასავით გულზე გადიარს.
წამექცა თავზე ცა გარღვეული,
და ცაზე კიდევ სხვა მყინვარის ცა,
და დარიალით გადარეული
თვალებს ცრემლების თერგი მირეცხავს.
და გადავყურებ ალმას უფსკრულებს,
კვალდაკვალ ჩემი დემონი მომდევს,
ვხედავ გიგანტის შოლტის მუსკულებს
და რკინის ბაწარს, ყელზე რომ მომდეს.
ვიცი, მომელის მაინც ეს ბედი,
და ისიც ვიცი ჩემზე ახია,
ძვირფასო, არ ვარ, იცოდე, ყბედი,
ან თავის მოკვლა რა ტრაბახია.
მაგრამ მიტაცებს ქარიშხალივით
ამ თვალუწვდენი ხრამების ფსკერი,
ვიცი, ქალი ხარ, ყველა ქალივით
ვიცი, ამასაც ეჭვით უცქერი.
მინდა, რომ ვიყო მწირი გულადი,
საშინელ ღამეს ვეფხვი რომ დაბდღვნა,
ვარ ავსებული შენით გულამდე
და მოვარდნილი ცრემლების წარღვნა.
მინდა მოვიფრთხნა ამ შარაგზაზე,
მინდა გავიხსნა გული ალალი,
მე ყაჩაღებმა მომკლეს არაგვზე,
შენ ჩემს სიკვდილში არ გიდევს ბრალი.
სხვათა შორის, აქ ცენზურაზეც არის საუბარი. უცებ ეს ლექის გამახსენა იმ ესემ.
ლექსების ქართული თარგმანები ვნახე და... უიმეეეე
აბა, შეადარეთ
* * * (Быть знаменитым некрасиво)
* * *
Быть знаменитым некрасиво.
Не это подымает ввысь.
Не надо заводить архива,
Над рукописями трястись.
Цель творчества самоотдача,
А не шумиха, не успех.
Позорно ничего не знача,
Быть притчей на устах у всех.
Но надо жить без самозванства,
Так жить, что бы в конце концов
Привлечь к себе любовь пространства,
Услышать будущего зов.
И надо оставлять пробелы
В судьбе, а не среди бумаг,
Места и главы жизни целой
Отчеркивая на полях.
И окунаться в неизвестность,
И прятать в ней свои шаги,
Как прячется в тумане местность,
Когда в ней не видать ни зги.
Другие по живому следу
Пройдут твой путь за пядью пядь,
Но пораженья от победы
Ты сам не должен отличать.
И должен ни единой долькой
Не отступаться от лица,
Но быть живым, живым и только,
Живым и только до конца.
(...იყო ცნობილი არ არის კარგი)
ბორის პასტერნაკი
თარგმანი რუსულიდან - სერგო წურწუმია
იყო ცნობილი არ არის კარგი,
ეს არ ამაღლებს კაცს ცაზე მაღლა.
ხელნაწერების ნუ შექმნი არქივს,
არ ღირს მათ გამო შრომა და დაღლა.
შემოქმედების არის მიზანი –
თვითშეწირვა და არა ხმაური,
სამარცხვინოა და საზიზღარი
არარაობის აურზაური.
თვითმარქვიობის იყავ გარეშე,
განვლე ცხოვრება დაუძრახველი,
რომ გრძნობა გიძღვნან ყველა მხარეში
და თან მომავლის გესმას ძახილი.
დატოვე მუდამ შეუვსებელი
ბედი და არა თეთრი ქაღალდი,
ვერ პოულობდეს რათა მძებნელი,
რასაც ცხოვრების წიგნად სახავდი.
რომ დავიწყების ფარდა გფარავდეს,
რათა იფარო იგი ლითამად,
როგორც ნისლს იხდენს მიწა დანადენს,
როცა თვალთან ჭირს თითის მიტანა.
მომავლის მგზავრი გზას არ აცდება,
შენს ნაკვალევზე სხვები ივლიან,
არც გამარჯვება, არც დამარცხება
არ დაჰყო, რაც კი გამოგივლია.
ხვედრიც რომ გერგოს გასაოცარი,
ნუ უღალატებ რაც გწამს გულამდე,
იყავ ცოცხალი, მხოლოდ ცოცხალი,
იყავ ცოცხალი აღსასრულამდე.
ეს კიდევ კარგია, ბროდსკის ლექსების თარგმანი საშინლად არ მომეწონა
თამარი_ცქნაფო
ესეც ნახეთ
***
Дано мне тело -- что мне делать с ним,
Таким единым и таким моим?
За радость тихую дышать и жить
Кого, скажите, мне благодарить?
Я и садовник, я же и цветок,
В темнице мира я не одинок.
На стекла вечности уже легло
Мое дыхание, мое тепло.
Запечатлеется на нем узор,
Неузнаваемый с недавних пор.
Пускай мгновения стекает муть --
Узора милого не зачеркнуть.
მანდელშტამისაა
განსაკუთრებით მომწონს ადგილი, სადაც ყვავილს - შემოქმედების ნაყოფს და მებაღეს- შემოქმედს ანუ ორივეს ადარებს თავს. პრინციპში, ნებისმიერი ადამიანიც ასე უნდა ფიქრობდეს: ღვთის შემოქმედების ნაყოფია თავად და თავადაც ქმნის სამყაროში მრავალს. რაც უფრო მეტად კეთლი იქნება მისი შემოქმედებითობის ნაყოფი, მით უფრო მეტი დადებითი დარცება და მას ვერაფერი წაშლის.
რაღაც ასე აღვიქვი უცებ, თან ნახევრად მძინავს
d.p
ძალიან კარგი თემაა
likka
* * *
Образ твой, мучительный и зыбкий,
Я не мог в тумане осязать.
"Господи!"- сказал я по ошибке,
Сам того не думая сказать.
Божье имя, как большая птица,
Вылетало из моей груди.
Впереди густой туман клубится,
И пустая клетка позади.
1912
ოსიპ მანდელშტამი : )
ПОСЛЕДНИЙ ТОСТ
Я пью за разоренный дом,
За злую жизнь мою,
За одиночество вдвоем,
И за тебя я пью,—
За ложь меня предавших губ,
За мертвый холод глаз,
За то, что мир жесток и груб,
За то, что Бог не спас.
27 июня 1934
ანა ახმატოვა
* * *
О, я хочу безумно жить:
Всё сущее - увековечить,
Безличное - вочеловечить,
Несбывшееся - воплотить!
Пусть душит жизни сон тяжелый,
Пусть задыхаюсь в этом сне,-
Быть может, юноша весёлый
В грядущем скажет обо мне:
Простим угрюмство - разве это
Сокрытый двигатель его?
Он весь - дитя добра и света,
Он весь - свободы торжество
ალექსანდრე ბლოკი
პოეზია
გაგიჟება სჯობს, თუ გათავდა სიტყვის მადანი,
და თვალთა დათხრა, თუ მზეს ქებით ვეღარ დახვდები,
ლექსო გულიდან ხორცად რომ ხარ გამონატანი,
თუ უნაპიროდ, სამუდამოდ არ გაჩაღდები.
არი მკვლელობა, არი ომი, არი ხანძარი,
მიწისძვრა, ჭირი, ტყეში ყოფნა მარად თულებად,
მაგრამ არ არი ტანჯვა უფრო უზარმაზარი
როგორც პოეტის შთაგონებით დასნეულება.
დადის ქალაქში ბევრის მსგავსი ჩემი სხეული
და ხალხი ამბობს "ეს კაცია ლექსის მწერალი",
მაგრამ ვინ იცის, რა ცეცხლშია გამოხვეული
ეს ჩემი ტანჯვა, დასაქცევი ტვინი ვერანი.
რამდენი თვალი უნდა მქონდეს, რომ ყველა ვნახო,
რამდენი გული უნდა მედგას, რომ ვიგრძნო ყველა,
რამდენი სახე მე თვით უნდა გავაპარტახო,
რომ ერთი ლექსი დამრჩეს წმინდა, როგორც პეპელა.
შემომახურებს სიკვდილივით სიტყვა კვიატი
და სისხლი, აზრი სული იქცნენ იმის მონებად,
გავიდა ღამე, მოასკდება კარს განთიადი
აღარ ხარ კაცი, აღარც ჩონჩხი, ხარ მოგონება.
რამდენი ლექსი დაიწერა, იმდენი წელი
ჩამოეწერა ჩემ ს ხცოვრებას, ვით ადამიანს,
და თუ ეს ლექსი უნდა იყოს უკანასკნელი,
მაშინ ეს ძორი ყვავებისთვის გასატანია.
პაოლო იაშვილი
1926 წელი.
აი ეს არის პოეზია, აი ეს არის ბრძოლა!
ქართული პოეზიის ანთოლოგია წერს - დაიღუპა 1937 წელს...
დაიღუპა კი არა, მოკლეს, თავი მოაკვლევინეს, შეიკლეს და შეიწირეს!!
ამის წამკითხვეს როგორ შეიძლება დღევანდელი რაღაც ბჟუტურები მოგეწონოს ადამიანს, ყველას არ ვეხები რათქმაუნდა, ზოგადად, მასაზე მაქვს ლაპარაკი, თითიდან გამოწოვილ პრობლემატიკაზე რომ წერენ იმათზე, ე.წ. რეაქტიულ პოეტებზე, თუ რაღაც
ჩემი კიდევ ერთი უსაყვარლესი ლექსი, სისტემასთან ბრძოლასთან მგონი არაფერ კავშირშია, მაგრამ ბლოკია და მიყვარს
Ночь, улица, фонарь, аптека,
Бессмысленный и тусклый свет.
Живи еще хоть четверть века -
Все будет так. Исхода нет.
Умрешь - начнешь опять сначала
И повторится все, как встарь:
Ночь, ледяная рябь канала,
Аптека, улица, фонарь.
პასტერნკი
В больнице
Стояли как перед витриной,
Почти запрудив тротуар.
Носилки втолкнули в машину.
В кабину вскочил санитар.
И скорая помощь, минуя
Панели, подъезды, зевак,
Сумятицу улиц ночную,
Нырнула огнями во мрак.
Милиция, улицы, лица
Мелькали в свету фонаря.
Покачивалась фельдшерица
Со склянкою нашатыря.
Шел дождь, и в приемном покое
Уныло шумел водосток,
Меж тем как строка за строкою
Марали опросный листок.
Его положили у входа.
Все в корпусе было полно.
Разило парами иода,
И с улицы дуло в окно.
Окно обнимало квадратом
Часть сада и неба клочок.
К палатам, полам и халатам
Присматривался новичок.
Как вдруг из расспросов сиделки,
Покачивавшей головой,
Он понял, что из переделки
Едва ли он выйдет живой.
Тогда он взглянул благодарно
В окно, за которым стена
Была точно искрой пожарной
Из города озарена.
Там в зареве рдела застава,
И, в отсвете города, клен
Отвешивал веткой корявой
Больному прощальный поклон.
"О господи, как совершенны
Дела твои, думал больной,
Постели, и люди, и стены,
Ночь смерти и город ночной.
Я принял снотворного дозу
И плачу, платок теребя.
О боже, волнения слезы
Мешают мне видеть тебя.
Мне сладко при свете неярком,
Чуть падающем на кровать,
Себя и свой жребий подарком
Бесценным твоим сознавать.
Кончаясь в больничной постели,
Я чувствую рук твоих жар.
Ты держишь меня, как изделье,
И прячешь, как перстень, в футляр".
ლამაზებო, ქართული თარგმანნი დაწერეთ რა თამუნამ რომ დაწერა, ის მაგარია და იქნება კიდევ ალბათ
ნანა, პასტერნაკი ძალიან მიყვარს, მაგრამ ქართულად მისი ლექსების უმეტესობა საშინლადაა ნათარგმნი, ამიტომ არც მაქვს
ОБЪЯСНЕНИЕ
Жизнь вернулась так же беспричинно,
Как когда-то странно прервалась.
Я на той же улице старинной,
Как тогда, в тот летний день и час.
Те же люди и заботы те же,
И пожар заката не остыл,
Как его тогда к стене Манежа
Вечер смерти наспех пригвоздил.
Женщины в дешевом затрапезе
Так же ночью топчут башмаки.
Их потом на кровельном железе
Так же распинают чердаки.
Вот одна походкою усталой
Медленно выходит на порог
И, поднявшись из полуподвала,
Переходит двор наискосок.
Я опять готовлю отговорки,
И опять всё безразлично мне.
И соседка, обогнув задворки,
Оставляет нас наедине.
_______
Не плачь, не морщь опухших губ,
Не собирай их в складки.
Разбередишь присохший струп
Весенней лихорадки.
Сними ладонь с моей груди,
Мы провода под током.
Друг к другу вновь, того гляди,
Нас бросит ненароком.
Пройдут года, ты вступишь в брак,
Забудешь неустройства.
Быть женщиной — великий шаг,
Сводить с ума — геройство.
А я пред чудом женских рук,
Спины, и плеч, и шеи
И так с привязанностью слуг
Весь век благоговею.
Но, как ни сковывает ночь
Меня кольцом тоскливым,
Сильней на свете тяга прочь
И манит страсть к разрывам.
ვერსად ვერ ვპოულობ, მაგრამ ერთი ლექსი მიყვასრ ძალიან, პირველი სტროფი მახსოვს. პაოლოსია.
წერილი ანა ახმატოვას
მე მინდ აგითხრა სამძიმარი,
რომ ბლოკი მოკვდა;
ხადახან ჩუმი და მწუხარე
მეცა ვარ ბლოკთან...
მეტი არ მახსოვს, იქნებ გაიხსენოთ რა. ვითომ არაფერი, მაგრამ სულისშემძვრელია პატარა ლექსია.
აჰა, თამო
წეღან იმ წინა ლექსს რომ ვეძებდი ეგეც შემხვდა და ვიფიქრე მერე დავწერთქო და გამიხარდა რომ გაგახსენდა შენც
ელენე დარიანის წერილი ანა ახმატოვას
მე მინდ აგითხრა სამძიმარი,
რომ ბლოკი მოკვდა;
ხადახან ჩუმი და მწუხარე
მეცა ვარ ბლოკთან.
ჩამოდი ჩემთან, მე მგონია,
ვიქნებით დები:
თუ პეტერბურგის აგონია
გიყვარს... და ვცდები.
თბილისის მადლი და მშვენება
გიშველის, ვიცი.
ორივეს ერთად გვეჩვენება
წასული პრინცი.
შენ დაღალული გიბანია
სხეული ნისლში...
ჩვენი ქვეყანა ისპანია
არი ივლისში.
მე ცოტა მიცნობს: სხვანაირი
მეწვია ბედი.
შენთვის საჩუქრად მაქვს დაირი
და ოქროს გედი.
ჩვენი მზე, ჩვენი მხარე ლურჯი
ლოყებს აგინთებს;
აკოცე შენი ცივი ტუჩით
თამარის თითებს.
1922
უი, ლიკ, იქ რატომრაცა სე მახსოვს:
თუ პეტერბურგის აგონია გიყვარს და ვცდები''
მიყვარს ეგ ლექსი ძალიან
თამარი_ცქნაფო
არა, სწორად გახსოვს, მე შემშლია აკრეფვისას
სადაც ეს ხალხი, იქ რემბოც უნდა ვახსენოთ. სამწუხაროდ, რუსული და ქართული თარგმანების დადება შემიძლია მხოლოდ.
Пьяный корабль
В то время как я плыл вниз по речным потокам,
Остались навсегда мои матросы там,
Где краснокожие напали ненароком
И пригвоздили их к раскрашенным столбам.
Мне дела не было до прочих экипажей
С английским хлопком их, с фламандским их зерном.
О криках и резне не вспоминая даже,
Я плыл, куда хотел, теченьями влеком.
Средь всплесков яростных стихии одичалой
Я был, как детский мозг, глух ко всему вокруг.
Лишь полуостровам, сорвавшимся с причала,
Такая кутерьма могла присниться вдруг.
Мой пробужденья час благословляли грозы,
Я легче пробки в пляс пускался на волнах,
С чьей влагою навек слились людские слезы,
И не было во мне тоски о маяках.
Сладка, как для детей плоть яблок терпко-кислых,
Зеленая вода проникла в корпус мой
И смыла пятна вин и рвоту; снасть повисла,
И был оторван руль играющей волной.
С тех пор купался я в Поэме океана,
Средь млечности ее, средь отблесков светил
И пожирающих синь неба неустанно
Глубин, где мысль свою утопленник сокрыл;
Где, в свой окрасив цвет голубизны раздолье,
И бред, и мерный ритм при свете дня вдали,
Огромней наших лир, сильнее алкоголя,
Таится горькое брожение любви.
Я знаю рвущееся небо, и глубины,
И смерчи, и бурун, я знаю ночи тьму,
И зори трепетнее стаи голубиной,
И то, что не дано увидеть никому.
Я видел, как всплывал в мистическом дурмане
Диск солнца, озарив застывших скал черты.
Как, уподобившись актерам в древней драме,
Метались толпы волн и разевали рты.
Я грезил о ночах в снегу, о поцелуях,
Поднявшихся к глазам морей из глубины,
О вечно льющихся неповторимых струях,
О пенье фосфора в плену голубизны.
Я месяцами плыл за бурями, что схожи
С истерикою стад коровьих, и ничуть
Не думал, что нога Пречистой Девы может,
Смиряя океан, ступить ему на грудь.
Я направлял свой бег к немыслимым Флоридам,
Где перемешаны цветы, глаза пантер,
Поводья радуги, и чуждые обидам
Подводные стада, и блеск небесных сфер.
Болот раскинувшихся видел я броженье,,
Где в вершах тростника Левиафан гниет;
Средь штиля мертвого могучих волн движенье,
Потоком падающий в бездну небосвод.
Ртуть солнца, ледники, костров небесных пламя!
Заливы, чья вода становится темней,
Когда, изъеденный свирепыми клопами,
В них погружается клубок гигантских змей.
Я детям показать хотел бы рыб поющих,
"И золотистых рыб, и трепетных дорад...
Крылатость придавал мне ветер вездесущий,
Баюкал пенистый, необозримый сад.
Порой, уставшему от южных зон и снежных,
Моря, чей тихий плач укачивал меня,
Букеты мрака мне протягивали нежно,
И, словно женщина, вновь оставался я.
Почти как остров, на себе влачил я ссоры
Птиц светлоглазых, болтовню их и помет.
Сквозь путы хрупкие мои, сквозь их узоры
Утопленники спать шли задом наперед.
Итак, опутанный коричневою пряжей,
Корабль, познавший хмель морской воды сполна,
Я, чей шальной каркас потом не станут даже
Суда ганзейские выуживать со дна;
Свободный, весь в дыму, туманами одетый,
Я, небо рушивший, как стены, где б нашлись
Все эти лакомства, к которым льнут поэты, -
Лишайник солнечный, лазоревая слизь;
Я, продолжавший путь, когда за мной вдогонку
Эскорты черных рыб пускались из глубин,
И загонял июль в пылавшую воронку
Ультрамарин небес ударами дубин;
Я, содрогавшийся, когда в болотной топи
Ревела свадьба бегемотов, сея страх, -
Скиталец вечный, я тоскую о Европе,
О парапетах ее древних и камнях.
Архипелаги звезд я видел, видел земли,
Чей небосвод открыт пред тем, кто вдаль уплыл...
Не в этих ли ночах бездонных, тихо дремля,
Ты укрываешься, Расцвет грядущих сил?
Но слишком много слез а пролил! Скорбны зори,
Свет солнца всюду слеп, везде страшна луна.
Пусть мой взорвется киль! Пусть погружусь я в море!
Любовью терпкою душа моя пьяна.
Коль мне нужна вода Европы, то не волны
Ее морей нужны, а лужа, где весной,
Присев на корточки, ребенок, грусти полный,
Пускает в плаванье кораблик хрупкий свой.
Я больше не могу, о воды океана,
Вслед за торговыми судами плыть опять,
Со спесью вымпелов встречаться постоянно
Иль мимо каторжных баркасов проплывать.
ესეც ქართული ვარიანტი
მთვრალი ხომალდი
არტურ რემბო
თარგმანი ფრანგულიდან - გივი გეგეჭკორიროცა მე მდორე მდინარეთა მივყევ დინებას,
ვიგრძენ, მეგზური აღარ მყავდა და ვერც მოვძებნე,
სამიზნოდ სამოსგანძარცული მებაგირენი
გაეკრათ ველურ ინდიელებს ფერად ბოძებზე.
მხოლოდ მე ვიყავ უდარდელი ინგლისურ ბამბის
და ფლამანდური ჭირნახულის იმ მზიდავებში
და როცა მიწყდა ჟრიამული, გავყევი ნაპირს
და მდინარებას მინდობილი ქვევით დავეშვი.
იმ ზამთარს ვიყავ ყრუ ყრმის ტვინზე, ვერ ამშვიდებდა
ზღვას ვერაფერი და მოქცევის იდგა ხმაური;
ასე მივქროდი! იმ კუნძულებს და იმ კიდეებს
არ მოსწრებიათ ჯერ იმგვარი დღესასწაული.
გამოვეთხოვე სიზმრებიან და მშვიდ ღამეებს,
მათამაშებდა საცობივით ზვირთის ალერსი,
ამ ბრუნვას ერქვა უსასრულოდ მსხვერპლის წამება,
ათ ღამეს კრთოდა გულგრილობა ჭრაქის თვალებში.
უტკბესი, როგორც ბავშვებისთვის ვაშლი მაჟალო,
გვამში ჩამიდგა მწვანე ზვირთი თითქოს სისხლივით,
ღვინის ნარწყევი გადარეცხა და ფრთა გაშალა,
ღუზა მოგლიჯა, საჭეს ეცა და დამიმსხვრია.
მეც ჩამითრია ზღვის სიმღერამ, იქ ცის კამარა
და ვარსკვლავებით მოჭედილი მარადისობა
იმზირებოდა და ქცეული უძღებ სამარედ
ხანდახან ცხედარს, ჩაფიქრებულს, ზევით ესროდა.
უცებ დაირღვა ლილისფერი ზღვის მაქმანები,
დღის ნელი რიტმი და კაშკაში, და ვით უღვინოდ
დათრობა ანდა უსაზღვრობა ჩვენი ქნარების,
გამწარებული სიყვარულის ვიგრძენ დუღილი!
მე ვნახე ზეცის ჩამოქცევა, რომ იხედება
ელვა, და ზვირთი რომ ღრიალებს, ვნახე საღამო -
აღტაცებული ფრთის მოქნევა ლურჯი მტრედების, -
რაც ადამიანს ესიზმრება დაუსაბამოდ!
მე დავინახე, მზე იდუმალ ბურუსს არღვევდა,
იისფერ ზოლად დაფენილი ენთო დასავლით,
ანტიურ დრამის მსახიობთა მსგავსი ტალღები
იგრაგნებოდნენ ზღვის კიდესთან შავ ფარდასავით!
მეზმანა, თოვლი მაბრმავებდა, ზღვა თვალს ახელდა
და მიკოცნიდა ზურმუხტისფერ მწუხრში ბაგეებს,
ზღვის გაღვიძება დავინახე ჯერარნახული,
ლურჯის და ყვითლის ფოსფორული აციაგება!
მე გავყევ მთვარეს, ასკდებოდა თითქოს ღობეებს
საქონლის ჯოგი, ზღვა ბღავილით ისე მიტევდა,
ვინ იფიქრებდა, რომ შეძლებდა დღეს ღვთისმშობელი
აღმუვლებული ოკეანის კვლავ დამშვიდებას!
გაუგონარი ფლორიდები ვერ იოკებდნენ
ავაზას მზერას, მე ყვავილებს რომ შევადარე!
ზღვის ჰორიზონტზე, ჭაობისფერ ზვირთის ჯოგებზე
გადაიჭიმა ცისარტყელა, როგორც სადავე!
მხოლოდ დუღილი, უსაზღვრობა, მხოლოდ ჭაობთა
და ლელიანში აყროლება დამპალ ვეშაპთა.
ბნელ ჯურღმულებში წყლის ჩაქცევის სანახაობა
და ნიაღვრებში უცებ თვალწინ გადამეშალა!
ბრწყინვა მყინვართა, ზღვის სადაფთა, მარწყვისფერ ცათა!
იქ მეჩეჩებზე გახირული, ბალღამით სავსე
და ბაღლინჯოთა გამოჭმული წყეული ყარდა,
უზარმაზარი, წაქცეული ხეების მსგავსი!
მე რომ შემეძლოს ვაჩვენებდი ახლავე ბავშვებს
ზღვის იმ ბაჯაღლოს, იმ მომღერალ ოქროსფერ თევზებს,
ყვავილთა ქაფმა იავნანა უმღერა ზღვაში
ჩემს გატაცებას არნახული ქარების ფრთებზე.
ზღვამ მოქანცულმა განედებზე ბრძოლით, ბღავილით,
ტკბილი ქვითინი გამაგონა, რწევით დამღალა,
მესროდა ჩრდილის ამობურცულ ყვითელ ყვავილებს
და მე ქალივით დაჩოქილი ვიდეგ ამგვარად...
აბობოქრება, როგორც კუნძულს, მეხეთქებოდა,
რეცხავდა ზვირთი აჟივლებულ ჩიტების სკორეს.
ზღვის ბინადარნი ეშვებოდნენ ფსკერზე ქვებივით.
ჩემს ნაკვალევზე აქაფებდნენ ამღვრეულ მორევს!
ვიყავ მძვინვარე ქარიშხლების ფრთებით ნაცემი
და ყურეებში გახლართული, ჩემს ჩონჩხს ღრიალით
მთვრალ ოკეანეს ვერასოდეს გამოსტაცებდნენ
ვერც ალბათ ჰანზის ხომალდები იალქნიანი.
თავისუფალი, ცას იისფერ ნისლში ვხედავდი
და კედელივით მივარღვევდი და მივდიოდი,
ცა მეწამული მირონცხებულ მოლექსეთათვის
ლაჟვარდის დუჟით და მზის ხავსით იყო დიადი.
ცა დადგომოდა, მორკალული, შარავანდედად
და გახელებულ ცხენთევზების მახლდა ამალა,
ასე მივქროდი და ივლისი კომბლით ანგრევდა
ცხელ და ძაბრივით გადმომხობილ ზეცის კამარას.
მე ვკანკალებდი, ორმოცდაათ მილზე ბღაოდნენ
ბეჰემოტები, ცივ ზვირთებში რომ ინებივრეს.
ქსოვდა მალსტრემი მარადიულ ლურჯ უძრაობას
და ჩემი ფიქრი კვლავ ევროპის მისწვდა ჯებირებს!
მე დავინახე ვარსკვლავების არქიპელაგი,
ცის დარბაზები, ფრინველები სადაც სახლობდნენ!
მომავლის ძალას - ოქროს ჩიტებს ღამე ვერაგი
ალბათ იქ მალავს, იქ იძინებს, მის სიახლოვეს!
დიდხანს ვტიროდი! შევყურებდი დილას მრისხანეს
და გულშემზარავს, მზეს მცხუნვარეს, მთვარეს საშინელს,
ვარ სიყვარულით უსასოო, დე, დამიმსხვრიოს
ზღვამ ხერხემალი და ახლავე დამნთქას ზღვაშივე!
მე მსურს ევროპის მხოლოდ გუბე; იქ, იმ გუბეში,
როცა მზე წითლად ჩამავალი ღებავს დასავლეთს,
გემს უშვებს ბიჭი, ნაღვლიანი და უნუგეშო,
აფარფატებულს გაზაფხულის პეპელასავით.
მე, თქვენთან ნარწევს და განბანილს, ახლა, ზვირთებო,
როდესაც მზერა პონტონების ასე ახლოა,
არ შემიძლია გამოვუდგე ბამბის მტვირთავებს
ფრანგული არ ვიცი და...
ეს ნახეთ, ნეტავ ასეთი ქართული საიტებიც იყოს რა, რამდნე რამე სმოვიძიებდით
რემბოს ლექსი ''განცდა''
III. Предчувствие
Впервые напечатано без ведома автора в "Ла Ревю Эндепандант" за январь
- февраль 1889 г.
Рембо отправил "Предчувствие" Теодору де Банвиллю вместе со
стихотворениями "Офелия" и "Солнце и плоть" в письме от 24 мая 1870 г.
Обращаясь к Банвиллю с просьбой о поддержке и даже о помощи в напечатании
стихов в известных сборниках "Современный Парнас", Рембо писал, что считает
парнасцем каждого настоящего поэта, и выражал надежду, что через два года и
он станет парнасцем. В письме стихотворение датировано 20 апреля 1870 г. и
содержит некоторые варианты.
Переводчик М. П. Кудинов, назвав стихотворение "Предчувствие", смело
разрешил трудность, возникающую при переводе заглавия (sensation - букв.
"ощущение", "впечатление"), ибо речь идет об ощущении, устремленном в
будущее.
Первый перевод этого стихотворения под заглавием "Ощущение" дал
Иннокентий Анненский еще в начале нашего века; позднее были его
многочисленные перепечатки. Последующие переводы, появившиеся уже в
советское время, принадлежат В. Лившицу, В. Левику, Г. Петникову, П.
Петровскому.
Перевод И. Анненского:
Один из голубых и мягких вечеров...
Стебли колючие и нежный шелк тропинки,
И свежесть ранняя на бархате ковров,
И ночи первые на волосах росинки.
Ни мысли в голове, ни слова с губ немых,
Но сердце любит всех, всех в мире без изъятья,
И сладко в сумерках бродить мне голубых,
И ночь меня зовет, как женщина в объятья...
Перевод Б. Лившица:
В сапфире сумерек пойду я вдоль межи,
Ступая по траве подошвою босою.
Лицо исколют мне колосья спелой ржи,
И придорожный куст обдаст меня росою.
Не буду говорить и думать ни о чем -
Пусть бесконечная любовь владеет мною -
И побреду, куда глаза глядят, путем
Природы - счастлив с ней, как с женщиной земною.
Перевод Г. Петникова:
В синих сумерках лета я бродил бы хлебами,
По тропинкам, обросшим щетиной колосьев,
Свежесть трав ощущая босыми ногами,
В волны влажного ветра мечтания бросив...
Ни о чем бы не думать; оставаясь безмолвным,
Отдаваться любви бесконечной приливу,
И идти бы все дальше, точно цыган бездомный,
В глубь природы, как с женщиной, с нею счастливый.
Перевод П. Петровского:
В лазурных сумерках простор полей широк;
Исколот рожью, я пойду межою.
В ногах я муравы почую холодок.
Прохладой ветра голову омою.
Не буду говорить, ни даже размышлять.
Но пусть любовь безмерная восходит;
Далеко я уйду, хочу бродягой стать;
Как с женщиной, забудусь я в природе.
Перевод В. Левика:
В вечерней синеве, полями и лугами,
Когда ни облачка на бледных небесах,
По плечи в колкой ржи, с прохладой под ногами,
С мечтами в голове и с ветром в волосах,
Все вдаль, не думая, не говоря ни слова,
Но чувствуя любовь, растущую в груди,
Без цели, как цыган, впивая все, что ново,
С Природою вдвоем, как с женщиной, идти.
ესეც ამ ლექსის ქართული თარგმანი
თარგმანი ფრანგულიდან - გივი გეგეჭკორი
მხოლოდ ცისფერი შეღამება შეღებავს ივნისს
და ბილიკებზე თავთავებით დავიჩხვლიტები,
მე - მეოცნებე ატირებულ ბალახში ვივლი
და შუბლს ბურუსში გამიგრილებს ქარის თითები.
არც არაფერზე არ ვიფიქრებ და ჩემს ვნებათა
სულში სიყვარულს უზენაესს დავუნთებ სანთლად
და შორს ვიქნები, ბოშასავით, შორს ბუნებასთან
კვლავ ბედნიერი ისე, როგორც საყვარელ ქალთან.
ესეც ბალმონტი
Бесприютность
Сонет
Меня не манит тихая отрада,
Покой, тепло родного очага,
Не снятся мне цветы родного сада,
Родимые безмолвные луга.
Краса иная сердцу дорога,
Я слышу рев и рокот водопада,
Мне грезятся морские берега,
И гор неумолимая громада.
Среди других обманчивых утех
Есть у меня заветная утеха:
Забыть, что значит плач, что значит смех,-
Будить в горах грохочущее эхо.
И в бурю созерцать, под гром и вой,
Величие пустыни мировой.
რაღაც უცნაურად ცივი და ცხელი ლექსია, გარიყული და ყოვლისმომცველი ძალა მოდის
ესეც კარგია
* * *
В этой жизни смутной
Нас повсюду ждет -
За восторг минутный -
Долгой скорби гнет.
Радость совершенства
Смешана с тоской.
Есть одно блаженство: -
Мертвенный покой.
Жажду наслажденья
В сердце победи,
Усыпи волненья,
Ничего не жди.
ეკლესიასტეს ''ამაოებას'' მაგონებს
დ.პ.-მ მოგვიგდო ეს თემა და წავიდა? ეგონა ვერ გავქაჩავდით?
თამარი_ცქნაფო
კიდევ ერთი კარგი ლექსი - ბორის პასტერნაკი
* * *
Любить иных - тяжелый крест,
А ты прекрасна без извилин,
И прелести твоей секрет
Разгадке жизни равносилен.
Весною слышен шорох снов
И шелест новостей и истин.
Ты из семьи таких основ.
Твой смысл, как воздух, бескорыстен.
Легко проснуться и прозреть,
Словесный сор из сердца вытрясть
И жить, не засоряясь впредь,
Все это - не большая хитрость.
1931
ესეც ბელა ახმადულინა - აი ეს უნდა ააფარონ რუსებს სახეზე
СНЫ О ГРУЗИИ
Сны о Грузии - вот радость!
И под утро так чиста
виноградовая сладость,
осенявшая уста.
Ни о чем я не жалею,
ничего я не хочу -
в золотом Свети-Цховели
ставлю бедную свечу.
Малым камушкам во Мцхета
воздаю хвалу и честь.
Господи, пусть будет это
вечно так, как ныне есть.
Пусть всегда мне будут в новость
и колдуют надо мной
милой родины суровость,
нежность родины чужой.
უხ, ძლივს ვიპოვე..მეზარებოდა გადამოწერა ძველი დღიურიდან
ძალიან მიყვარს ეს ლექსი, ბავშვობას მაგონებს და სკოლის წლებს, ჩემმა ერთ-ერთმა კლასელმა ჩამიწერა სადღაც ბლოკნოტში, და ამ ლექსის გამო ვინახავ დღემდე იმ ბლოკნოტსაც
ამ ლექსზე რაღაც ისტორიაც მახსოვდა, თითქოს რომ მარინა ცვეტაევას მიუძღვნა ბელლამ, თუ რაღაც მაგდაგვარი, მაგრამ არ მახსოვს ზუსტად და თავს შევიკავებ
Белла Ахмадулина - Цв еты
Цветы росли в оранжерее.
Их охраняли потолки.
Их корни сытые жирели
и были лепестки тонки.
Им подсыпали горький калий
и множество других солей,
чтоб глаз анютин желто-карий
смотрел круглей и веселей.
Цветы росли в оранжерее.
Им дали света и земли
не потому, что их жалели
или надолго берегли.
Их дарят празднично на память,
но мне - мне страшно их судьбы,
ведь никогда им так не пахнуть,
как это делают сады.
Им на губах не оставаться,
им не раскачивать шмеля,
им никогда не догадаться,
что значит мокрая земля.
1956
ქართული თარგმანი მგონი არც არსებობს , ინგლისური ვიპოვე, და ძალიანაც მომეწონა
The Flowers
They grew inside a warming-house,
under the guidance of a cell,
their roots were sunk in fat and nourish,
and petals – always thin and well.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Warm was the house they did sit in.
They gave them water, soil and light:
not for the reason of a pity
or wishing them a long-long life.
They are the gay gifts – to remember.
But bad a fate to wait them in,
because they never will be able
to smell like their garden kin.
They would not stay the red lips middle,
they would not sway the golden bee,
they would not ever solve the riddle
whatever the wet earth could be.
Translated by Yevgeny Bonver, April, 2001
d.p
პასტერნაკი პირველი რუსი პოეტი იყო ვინც შვედურმა აკადემიამ ნობელის პრემიის ღისად ჩათვალა... პრემია რომ მიანიჭეს, 1958 წელს, აღფრთოვანებით წერდა აკადემიას: "უზომოდ მადლიერი ვარ, შეძრული, ამაყი, განცვიფრებული და დაბნეულიო"...
ამ დროს კი აი რას წერდა მასზე რუსული პრესა, კერძოდ კი «Литературная газета»-ს 25 ოქტომბრის ნომერი:
«Пастернак получил „тридцать сребреников“, для чего использована Нобелевская премия. Он награждён за то, что согласился исполнять роль наживки на ржавом крючке антисоветской пропаганды... Бесславный конец ждёт воскресшего Иуду, доктора Живаго, и его автора, уделом которого будет народное презрение.»
ოთხი დღის შემდეგ, პასტენაკმა ისევ მისწერა შვედურ აკადემიას. ამჯერად ამას წერდა:
«В силу того значения, которое получила присуждённая мне награда в обществе, к которому я принадлежу, я должен от неё отказаться. Не сочтите за оскорбление мой добровольный отказ».
ზეწოლა რათქმაუნდა დიდი იყო. ნობელისს პრემიის ლაურეატობა ხომ ქვეყნის მოღალატეობას ნიშნავდა. აიძულეს, უარი ეთქვა. ამბობენ, ინდოეთის მაშინდელი პრემიერ მინისტრმაც კი შეაწია სიტყვა ხრუშოვთან რომ ქვეყნიდან არ გაეძევებიდანათო..
საბოლოოდ, მაინც გადასცეს, 1989 წელს, ოღონდ, მის ვაჟს, ევგენის...
http://www.lib.ge/body_text.php?5625
დაჟე ამ ქალსაც კი დაუფასებია თავის სიმღერაში
http://www.youtube.com/watch?v=otNyX_uMXYk
აი ეგრეეეე...
d.p
აი რეზო გაბრიძაის პასტერნაკი, ტკბილი ცრემლებით რომ აგატირებთ. "ცისა ფერს, ლურჯსა ფერს, პირველად ქმნილსა ფერს, სიყრმიდგან ვეტრფოდი"
http://www.youtube.com/watch?v=LFWzP-W6pXY
რატომ არ შეიძლება რომ მხოლოდ პოეზიისა და მუსიკის ენაზე საუბრობდნენ დედამიწაზე ადამიანები?
უზრუნველყოფა Invision Power Board (http://www.invisionboard.com)
© Invision Power Services (http://www.invisionpower.com)