საქართველოს მუზეუმები პარამეტრები

[ნათია]

თბილისი

ისტორიული (მხარეთმცოდნეობის) მუზეუმები

საქართველოს ეროვნული მუზეუმი.
სიმონ ჯანაშიას სახელობის მუზეუმი

მისამართი: ქ. თბილისი, შოთა რუსთაველის გამზირი 3

აღწერა: მუზეუმი საქართველოს მუზეუმებს შორის უძველესია. იგი დაფუძნდა 1852 წელს, კავკასიის მუზეუმის ბაზაზე. მუზეუმის ფონდებში დღეისათვის დაცულია 1 200 000 ექსპონატი (ძირითადად არქეოლოგიური და ეთნოგრაფიული მასალები, ქართული ოქრომჭედლობის, ხატწერის ნიმუშები და სხვა). სტაციონარულ ექსპოზიციებს შორის გამოირჩევა დმანისში აღმოჩენილი ადამიანის წინაპრების (ჰომინიდების) ნაშთების გამოფენა, რომელიც 1,8 მილიონი წლით თარიღდება და წარმოადგენს აფრიკის კონტინენტის ფარგლებს გარეთ აღმოჩენილ ადამიანის წინაპრის უძველეს ნიმუშს. ამ აღმოჩენამ რადიკალურად შეცვალა მანამდე აღიარებული ადამიანის ევოლუციის თეორია. მუზეუმში ექსპონირებულია აგრეთვე: ნეოლითისა და ბრინჯაოს ხანის პერიოდის არქეოლოგიური აღმოჩენების მრავალრიცხოვანი მასალა, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი და მრავალფეროვანია ოქროს ფონდი, სადაც წარმოდგენილია სხვადასხვა ისტორიული პერიოდის ძვირფასი ლითონისა და ქვების უნიკალური ნაკეთობები. მათ შორის განსაკუთრებული ადგილი უჭირავს ქრისტიანობამდელი პერიოდის ოქრომჭედლობის ნატიფ ნიმუშებს, რომლებიც თარიღდება ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მესამე ათასწლეულის მეორე ნახევრიდან ჩვენი წელთაღრიცხვის მეოთხე საუკუნის ჩათვლით. მუზეუმში დაცული ექსპონატები აღმოჩენილია საქართველოს სხვადასხვა რეგიონში: ანანურში, წნორში, მარტყოფში, თრიალეთის ყორღანებში, ვანში, ახალგორში, მცხეთაში, ჟინვალსა და ა.შ.

საქართველოს ეროვნული მუზეუმი. იოსებ გრიშაშვილის სახელობის თბილისის
ისტორიის მუზეუმი (ქარვასლა)

მისამართი: ქ. თბილისი, სიონის ქ. 8

აღწერა:მუზეუმის ფონდებში დაცულია თბილისის ისტორიასთან, ყოფასთან და კულტურასთან დაკავშირებული კოლექციები. მათ შორის, უნიკალური არქეოლოგიური, ეთნოგრაფიული, დოკუმენტური მასალა, ხალხური და გამოყენებითი ხელოვნების ნიმუშები, ბრინჯაოს ხანის იარაღი და თიხის ნაწარმი, ფეოდალური ხანის მოჭიქული და სხვა სახის თიხის ჭურჭელი, ქაშანურის და ფაიფურის ნაწარმი, საბრძოლო იარაღი, საყოფაცხოვრებო ნივთები, მუსიკალური ინსტრუმენტები, ნუმიზმატიკა, ქართველ და უცხოელ მხატვართა მხატვრული და გრაფიკული ნამუშევრები (ლ. გუდიაშვილი, მ. თოიძე, ე. ახვლედიანი, ა. ფოგელი, ა. ციმაკურიძე, და სხვა.

[მნათე]

მუზეუმში დაცულ ეკლესიის ქონებაზე, ინფორმაცია ხომ არ გაქვთ?

[ნათია]

არ წავიდეთ ?

[მნათე]

არ წავიდეთ ?

ზეზვასა და მზიას ნახვა მსურს

[ნათია]

საქართველოს ეროვნული მუზეუმი. გიორგი ჩიტაიას სახელობის ეთნოგრაფიული
მუზეუმი ღია ცის ქვეშ

მისამართი: ქ. თბილისი, კუს ტბის გზატკეცილი №1

აღწერა: ხალხური ხუროთმოძღვრებისა და ყოფის მუზეუმი (ღია ცის ქვეშ მუზეუმი) მდებარეობს კუს ტბის ფერდობის ჩრდილოეთ ნაწილში და უკავია დაახლოებით 65 ჰექტარი ტერიტორია. დღეისათვის აქ განლაგებულია 70 საცხოვრებელი და სამეურნეო დანიშნულების ხალხური ხუროთმოძღვრების ნიმუში საქართველოს სხვადასხვა კუთხეებიდან. ღია ცის ქვეშ მუზეუმში წარმოდგენილია 14 ეთნოგრაფიული ზონა: ქართლი, კახეთი, სამეგრელო, იმერეთი, რაჭა, აჭარა, აფხაზეთი, სვანეთი, სამცხე-ჯავახეთი, და სხვა. გარდა ამისა, მუზეუმში დაცულია სხვადასხვა სახის ქსოვილის (ხალიჩები, ფარდაგები, ხალხური სამოსელის ნიმუშები) ძვირფასი ლითონების, ხის, კერამიკის, ტყავის ნაკეთობანი.

საქართველოს ეროვნული მუზეუმი. საბჭოთა ოკუპაციის მუზეუმი

მისამართი: ქ. თბილისი, შოთა რუსთაველის გამზირი 3


აღწერა: მუზეუმში დაცულია საქართველოს საბჭოთა ოკუპაციის პერიოდთან (1921-1991 წწ.) დაკავშირებული მასალები, რომელთა უმრავლესობა მოპოვებული იქნა უშიშროების არქივიდან, აგრეთვე სხვადასხვა მუზეუმების არქივებიდან და საცავებიდან, ოჯახებიდან. მათ შორისაა: სხვადასხვა სახის დოკუმენტები და ნივთიერი მასალები (ქართველ ეროვნულ გმირთა მემორიალური ნივთები, ციხის კარი, ქართველ პატრიოტთა მასობრივი დახვრეტის ტრაგიკულ ფაქტთან დაკავშირებული შორაპნის მატარებლის ვაგონი, მოსასმენი აპარატურა და სხვა), დაკითხვის ოქმები და დახვრეტილთა სია (400 გვერდი), ფოტომასალები, ინსტალაციები (“ბოლშევიკების შემოსვლა და დამკვიდრება საქართველოში” და სხვა). საექსპოზიციო სივრცეში დამონტაჟებულია 8 მონიტორი, რომლებიც გადმოსცემს საქართველოს 70-წლიანი ოკუპაციის პერიოდის სიტუაციას. მუზეუმში შემუშავებულია საგანმანათლებლო პროგრამა, რომელიც ეძღვნება ქვეყნის დამოუკიდებლობისათვის მებრძოლ გმირებს. ამჟამად მუზეუმი განთავსებულია სიმონ ჯანაშიას სახ. მუზეუმში და უახლოეს ხანებში გადაინაცვლებს ცალკე შენობაში.

თბილისის არქეოლოგიური მუზეუმი

მისამართი: ქ. თბილისი, თრელის გორა

აღწერა: მუზეუმი დაარსდა ცნობილი ქართველი არქეოლოგის, თბილისის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელის - როსტომ აბრამიშვილის (1924-1996 წწ.) ინიციატივით. მუზეუმში დაცულია თბილისის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი ძეგლები (10 000-ზე მეტი ექსპონატი), რომელთა ქრონოლოგია მოიცავს პერიოდს ძვ. წ. V ათასწლეულიდან ფეოდალური ხანის ჩათვლით. მათ შორის: მსოფლიოში უადრესი მოკალული ბრინჯაოს ნივთები დელისის ნამოსახლარიდან, რომელთა ასაკი 4000 წელს აღწევს; თრელის სამაროვანის ძვ. წ. XII-VIII-VII სს-ის სამეფო სამარხების მრავალფეროვანი და მრავალრიცხოვანი ინვენტარი, ვერცხლით ინკუსტრირებული ბრინჯაოს ბალთა მხედრის გამოსახულებით, ბრინჯაოსა და თიხის მცირე სკულპტურის ნიმუშები, სხვადასხვა მასალებისაგან დამზადებული სამკაულები, კერამიკისა და მინის ნაწარმი და სხვა.

[ნათია]

დავით ბააზოვის სახელობის საქართველოს ებრაელთა ისტორიის მუზეუმი

მისამართი: ქ. თბილისი, ანტონ კათალიკოსის ქ. 3


აღწერა: მუზეუმი განთავსებულია XX ს-ის დასაწყისის არქიტექტურულ ნაგებობაში (”გუმბათოვანი სინაგოგის” ყოფილ შენობაში). 1951 წელს საბჭოთა კავშირში მიმდინარე ანტისემიტური მოძრაობის დროს მუზეუმი გაუქმდა, ფონდებში დაცული ათასობით უნიკალური ექსპონატი გადანაწილდა საქართველოს სხვადასხვა მუზეუმსა და საცავში. ამჟამად მუზეუმში დაცულია ექსპონატების მცირე ნაწილი. მათ შორის: ებრაული სარიტუალო დანიშნულების ნივთები, დავით ნარინის (XIII ს.) ვერცხლის მონეტა, XIX ს-ის ვერცხლის რიმონი, ებრაელი ქალის საქორწილო კაბა, ცნობილი ებრაელი მხატვრის შალვა კობოშვილის ფერწერული ტილოები.

სამეგრელო-ზემო სვანეთი

დადიანების სასახლეთა სახელმწიფო ისტორიულ-არქიტექტურული მუზეუმი

მისამართი: ქ. ზუგდიდი, ზვიად გამსახურდიას გამზირი 2

აღწერა: სამუზეუმო კომპლექსი შედგება სამეგრელოს დედოფლის ეკატერინე ჭავჭავაძე-დადიანისა და თავად ნიკო დადიანის სასახლეებისაგან (XIX ს-ის 60-90-იანი წწ., არქიტექტორები გ. რაისი და ლ. ვასილევი), კარის ეკლესიისა და დადიანების მიერ გაშენებული ბოტანიკური ბაღისაგან. მთავარმა დავით დადიანმა სასახლეში ჯერ კიდევ 1850-იან წლებში გახსნა მუზეუმი, სადაც განთავსებული იყო ანტიკურ ქალაქ არქეოპოლისის (ნოქალაქევი) არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი უნიკალური ნუმიზმატიკური მასალა, შუასაუკუნეების ევროპული საბრძოლო აღჭურვილობა,ეთნოგრაფიული და სახვითი ხელოვნების ნიმუშების დადიანებისეული კოლექცია. ამჟამად მუზეუმში დაცულია 44 475 ექსპონატი, მათ შორის: ძვ. წ. I ს. - ახ. წ. XIX ს-ის ოქრომჭედლობის ნიმუშები (ხატები და საეკლესიო დანიშნულების სხვა ნივთები, ნატიფი ხელოვნების ნიმუშები), ანტიკური საბერძნეთისა და ძველი კოლხეთის კულტურის ამსახველი არქეოლოგიური მასალა, ქრისტიანული სიწმინდეების კოლექცია, ევროპული გამოყენებითი ხელოვნების ნიმუშები (ბულეს, როკოკოს, ამპირის სტილი); სამეგრელოს მთავართა, საფრანგეთის (მათ შორის განსაკუთრებით მრავლადაა ნაპოლეონ ბონაპარტეს სახელთან დაკავშირებული ნივთები, რომლებიც სასახლეში აღმოჩნდა დავით დადიანის სიძის - აშილ მიურატის მეოხებით) რუსეთის, ესპანეთის საიმპერატორო ოჯახის წევრთა რელიქვიები, XV-XIX ს-ის ხელნაწერი წიგნები და სიგელ-გუჯრები, ნაპოლეონ ბონაპარტესა (6000 ტომი) და დადიანების ბიბლიოთეკა, ევროპისა და აზიის საბრძოლო იარაღების ნიმუშები, რუსი ”პერედვიჟნიკების”, ფრანგი ბატალისტებისა და ინგლისელი ”მარინისტების” ფერწერული ტილოები, მდიდარი ფოტოფონდი (5000 ფოტო), ფრანგული, გერმანული, ჩინური, რუსული და სხვა წარმომავლობის ბროლის, ფაიფურ-ფაიანსის ჭურჭელი და სხვა.

საქართველოს ეროვნული მუზეუმი. სვანეთის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი

მისამართი: დაბა მესტია

აღწერა: მუზეუმში დაცულია სვანეთის რეგიონის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მოპოვებული მასალები, ქართული ჭედური ხელოვნებისა და ხატწერის უნიკალური ნიმუშები (X ს-ის მაცხოვრის ხატი, XI ს-ის I ნახევრის ხატები აღსაყდრებული ქრისტეს გამოსახულებით და ასანის წმ. გიორგის ხატი, XII ს-ის “ორმოცი მოწამის ხატი” და “ჯვარცმის ხატი”, ღვთისმშობლის IX-X სს-ის ფერწერული ხატები და სხვა, სარიტუალო ნივთები - IX-XIV სს-ის სამწერობლები და სხვა), უძველესი ხელნაწერები (XI-XIII სს-ის ჰადიშის, ლაბსყალდის, იენაშისა და მესტიის ხელნაწერი ოთხთავები მოჭედილი ყდებით), ადრეული და გვიანი შუასაუკუნეების საომარი აღჭურვილობის, რკინის, ვერცხლის, სპილენძის ნაკეთობების, სამკაულების, ჭურჭლის, ქსოვილების ნიმუშები, ძველი სვანეთის ყოფის ამსახველი ეთნოგრაფიული ნივთები და სხვა.

[ნათია]

ფოთის კოლხური კულტურის მუზეუმი

მისამართი: ფოთი, 26 მაისის ქ. 9

აღწერა: მუზეუმი განთავსებულია 1908 წელს აგებულ შენობაში. მუზეუმის ფონდი ძირითადად შედგება ისტორიული კოლხეთის ტერიტორიაზე ჩატარებული არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მოპოვეული მასალისგან, რომელთა ქრონოლოგია მოიცავს ძვ. წ. III ათასწლეულიდან ჩვ. წ. აღ-ის VII-VIII სს. პერიოდს. მათ შორისაა: ფერადი ლითონების ნაკეთობათა კოლექცია (ანტიკური პერიოდიდან შუა საუკუნეებამდე), ნუმიზმატიკა (ალექსანდრე მაკედონელის, იუსტინიანეს, ელისაბედ დედოფლის ოქროს მონეტები, კოლხური თეთრი), ამავე პერიოდის ვერცხლის აზარფეშა ფრინველების გამოსახულებით, ეთნოგრაფიული მასალა (XIX-XX საუკუნეების მიჯნა), ფოთის ისტორიასთან დაკავშირებული დოკუმენტური და ფოტომასალა.

გივი ელიავას სახელობის მარტვილის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: მარტვილი, გივი ელიავას ქ. 4

აღწერა: მუზეუმში ძირითადად დაცულია არქეოლოგიური მასალა, რომლის ქრონოლოგია მოიცავს ადრეული ქვისა და ბრინჯაოს ხანის პერიოდს (სამუშაო და საბრძოლო იარაღები, სარიტუალო ქვები, სხვადასხვა მასალისგან დამზადებული სამკაულები, ძვ. წ. VII-VI სს.-ის ბრინჯაოს ფიგურა ”მქადაგებელი”, ფიბულები სხვადასხვა გამოსახულებებით და სხვა). მუზეუმის ფონდში დაცულია მდიდარი ნუმიზმატიკური მასალა: ძვ. წ IV-II სს-ის ოქროს მონეტები, კოლხური თეთრი, X-XVIII სს-ის ვერცხლის მონეტების კოლექცია, XVIII-XIX სს-ის ხელნაწერები და სიგელ-გუჯრები და სხვ. აგრეთვე: XIX-XX სს-ის გამოცემებით დაკომპლექტებული ბიბლიოთეკა (5000 ეგზემპლარი), თანამედროვე ქართველ მხატვართა ფერწერული ნამუშევრები: ლადო გუდიაშვილის ”სამაია”, ელენე ახვლედიანის ”ჩვენი სოფელი”, აგრეთვე მოსე თოიძის, რობერტ სტურუას, ს. მაისაშვილის, რ. ადამიას, ნამუშევრები, ირაკლი ოჩიაურის, ჯემალ ბჟალავას ქანდაკებები. მუზეუმს აქვს უნიკალური კოლხური ვაზის საკოლექციო ნაკვეთი და ეთნოგრაფიული კუთხე.

ხობის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ხობის რაიონი, სოფელი ხეთა

aღწერა: მუზეუმში დაცულია ყულევის არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მოპოვებული II-I ათასწლეულების მასალის ნაწილი (ძირითადად თიხის ჭურჭელი ან მისი ფრაგმენტები), ადრეფეოდალური ხანის სამშენებლო მასალის დეტალები, ჭურჭელი, XIX-XX სს. მიჯნის ეთნოგრაფიული მასალები - საოჯახო ნივთები, სამეურნეო დანიშნულების ინვენტარი; ადგილობრივი წარმომავლობის ცნობილი მეცნიერისა და საზოგადო მოღვაწის თედო სახოკიას, ქართული თეატრისა და კინოს მსახიობების პიერ და ბადრი კობახიძეების პირადი ნივთები (ავეჯი, სამოსელი, აფიშები, თედო სახოკიას შრომების სხვადასხვა პერიოდის გამოცემები, დოკუმენტური და ფოტომასალა), ხობის რაიონში მცხოვრებ II მსოფლიო ომის მონაწილეთა კუთვნილი ნივთები და დოკუმენტური მასალა.

ჟიული შარტავას სახელობის სენაკის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ქ. სენაკი, შოთა რუსთაველის ქ. 152


აღწერა: მუზეუმში დაცულია სენაკის რაიონის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მოპოვებული მასალა, რომლის ქრონოლოგია მოიცავს პერიოდს გვიანი ბრინჯაოს ხანიდან გვიან შუასაუკუნეებამდე. მათ შორისაა: მიწის დასამუშავებელი იარაღები, ქვის სანაყები, ბრინჯაოს ხანის ხელცულები, სარტყელები, ნეოლითის პერიოდის სამკაულები, ორგინალური ფორმის საოჯახო დანიშნულების თიხის ჭურჭელი, ანტიკური პერიოდის დოქები, შუასაუკუნეების სარიტუალო ქვები.

[ნათია]

წალენჯიხის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი

მისამართი: ქ. წალენჯიხა, კალისტრატე სალიას ქ. 6

აღწერა: მუზეუმში დაცულია შემთხვევითი არქეოლოგიური გათხრების შედეგად ნაპოვნი მასალა, რომელთა ქრონოლოგიური ჩარჩოები მოიცავს: პალეოლითის, ნეოლითის (ქვის ხელცულები, ნაჯახები, სატეხი ქვები), ადრეული, შუა და გვიანი ბრინჯაოს (კოლხური ცულები, თოხები, შუბისპირები) პერიოდს. მუზეუმში მრავლადაა წალენჯიხის მხარის XIX-XX სს-ის დასაწყისის ეთნოგრაფიული ყოფის ამსახველი მასალები (სამეურნეო და საბრძოლო იარაღები, თიხის, ხის, მინისა და სპილენძის საოჯახო ჭურჭელი და სხვა), რაიონის ცნობილ საზოგადო მოღვაწეთა ფოტო და დოკუმენტური მასალები.

ჩხოროწყუს მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ჩხოროწყუ, სტალინის ქ. 1

აღწერა: მუზეუმში დაცულია არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მოპოვებული და შემთხვევით ნაპოვნი მასალა, რომელთა ქრონოლოგიური ჩარჩოები საზოგადოების განვითარების ყველა ძირითად საფეხურს მოიცავს: პალეოლითის, ნეოლითის (ქვის ხელცულები, ნაჯახები, სატეხი ქვები), ადრეული, შუა და გვიანი ბრინჯაოს (კოლხური ცულები, თოხები, შუბისპირები) და სხვა საბრძოლო იარაღები, ბრინჯაოს ზოდები, კერამიკული ნაწარმი, ძვ. წ. IX-VIII-VI სს-ის სარდიონის, პასტის, აქატია, იაშმის, გიშრის, მინის მძივები, ამავე პერიოდის ქვევრსამარხები) ხანა. ნუმიზმატიკური ძეგლებიდან აღსანიშნავია ქართული, რომაული, ბიზანტიური, თურქული, რუსული მონეტები. გვიანფეოდალური ხანის ძეგლებიდან: XV-XVI სს. საეკლესიო წიგნები, ბეჭდები, ხელნაწერები, ხატები, ეკლესიების ორნამენტიანი ქვები, გვიანდელი პერიოდის ქართული ხუროთმოძღვრების ნიმუშები.

რაჭა-ლეჩხუმი და ქვემო სვანეთი

ლადო მუსელიანის სახელობის ლენტეხის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ლენტეხი, თამარ მეფის ქ. 49

აღწერა: მუზეუმში დაცულია ბრინჯაოს ხანის არქეოლოგიური მასალა (შრომისა და საბრძოლო იარაღები, სამკაულისა და კერამიკის ნიმუშები), XI ს-ის სარიტუალო ჯვარი და კვერთხი, ეკლესიის საკურთხევლის დეტალები ქრისტეს გამოსახულებით, XVII - XVIII სს. ხელნაწერი ლოცვები. მუზეუმში დაცულია ქვემო სვანეთის ეთნოგრაფიული ყოფის ამსახველ ექსპონატთა საინტერესო კოლექცია, რომელიც ექსპონირებულია მუზეუმის კუთვნილ სვანური ტიპის საცხოვრისში (მაჩუბი).

ცაგერის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ცაგერი, რუსთაველის ქ.

აღწერა: მუზეუმში დაცულიa ქვემო სვანეთსა და ლეჩხუმში არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი მასალა, რომელიც ძირითადად მოიცავს ადრეული და გვიანი ბრინჯაოს ხანას, ანტიკურ პერიოდს. მათ შორისაა: ბრინჯაოს მხედარი, ბრინჯაოს განძი, აღმოსავლური და კოლხური ბრინჯაოს სტილიზებული ცულები, კავკასიური სიკილი, ხეთური ლაგამი, ქვის ხანის იარაღები: ცულ-წერაქვი, ისრისპირები, სახნისი, დანები; ნუმიზმატიკის ნიმუშები (ალექსანდრე მაკედონელის მონეტა, კოლხური თეთრი და სხვ.), იშვიათი ბიბლიოგრაფიული გამოცემები (მათ შორის, XIX ს-ის გამოცემები).

ონის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ონი, რუსთაველის ქ. 26

აღწერა: მუზეუმში დაცული არქეოლოგიური მასალa მოიცავს ქვეყნის ისტორიულ-კულტურული განვითარების სხვადასხვა პერიოდს (ქვის ხანიდან გვიანფეოდალური ხანის ჩათვლით). ექსპონატთა უმრავლესობა განეკუთნება ბრინჯაოს პერიოდს. მათ შორისაა: ბრინჯაოს ცხვრის ქანდაკება, ჭვირული ასტრალური ბალთები, ხარის საბუზარები, ქალის სამკაულები, საბრძოლო და შრომის იარაღის სეგმენტები; X-XI ს-ის წმ. გიორგისა და წმ. სამების ეკლესიების არქიტექტურული დეტალები და რელიეფის ფრაგმენტები, X-XIV სს-ის ფულის ნიშნები, XIX ს-ის ეთნოგრაფიული ხასიათის მასალები, ხელნაწერი და ბეჭდური წიგნები, XX ს-ის ცნობილ ქართველ მხატვართა ფერწერული ტილოები (უჩა ჯაფარიძე, ვალენტინ შერპილოვი, ვასილ შუხაევი, დავით ნალბანდიანი, სერგო ჩახოიანცი და სხვა).

სამცხე- ჯავახეთი

საქართველოს ეროვნული მუზეუმი. ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სამცხე-ჯავახეთის ისტორიული მუზეუმი

მისამართი: ქ. ახალციხე, პ. ხარისჭირშვილის ქ. 1

აღწერა: მუზეუმში დაცულია: რეგიონის კულტურული მემკვიდრეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი: ძველი ხელნაწერები, ეპიგრაფიკული ძეგლები, არქეოლოგიური, ნუმიზმატიკური, ეთნოგრაფიული მასალა, ფოტოდოკუმენტები, ხელნაწერ და ძველ ნაბეჭდ წიოგნთა ფონდი. განსაკუთრებით მნiშვნელოვანია ქართული ლაპიდარული წარწერების ნიმუშები, ასევე XIX-XX სს.-ების მიჯნის ხალიჩა-ფარდაგების უნიკალური კოლექცია.

ახალქალაქის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ქ. ახალქალაქი, მაშტოცის ქ. 37

აღწერა: მუზეუმში ძირითადად დაცულია მხარისთვის დამახასიათებელი ყოფისა (ხალხური ავეჯისა და სამოსელის ნიმუშები, ფარდაგები) და ეთნოგრაფიის მასალები (XIX-XX სს-ის დასაწყისი), აგრეთვე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მოპოვებული მასალები (გვიანი ბრინჯაოს ხანიდან შუა საუკუნეების ჩათვლით). მათ შორის: შრომის და საბრძოლო იარაღის ნიმუშები, სამკაულები, კერამიკული და მინის ჭურჭელი.

ბორჯომის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ბორჯომი, წმინდა ნინოს ქ. 5

აღწერა: მუზეუმი განთავსებულია გერმანელი ინჟინრის ვ. შვეიერის მიერ 1890 წელს აშენებულ რომანოვების ყოფილ კანცელარიაში. მუზეუმში ექსპონირებულია ძვ.წ. I ს. და ძვ. წ. II ათასწლეულის არქეოლოგიური მასალები (ბრინჯაოს ბალთები, საკიდები, VIII- VII ს.ს. ბრინჯაოს მხედარი, მინის, თიხის ჭურჭელი, საბრძოლო და შრომის იარღები), ნუმიზმატიკა (კოლხური თეთრის კოლექცია, მანგუ ყაენის მონეტა, თურქული მონეტები), XIX ს. I ნახევრით დათარიღებული რომანოვების ნაქონი ფრანგული, იტალიური, ჩინური, იაპონური, გერმანული წარმოების ჭურჭელი, იარაღი, ფერწერა, ქანდაკება, გრაფიკა, 1810 წელს დამზადებული ფისჰარმონია.

[ნათია]

აჭარა

აჭარის ხარიტონ ახვლედიანის სახელმწიფო მუზეუმი

მისამართი: ქ. ბათუმი, ჯინჭარაძის ქ. 4


აღწერა: მუზეუმში დაცულია ძვ. წ. XII – IX სს.-ის, აგრეთვე VII - IV სს.-ის უნიკალური არქეოლოგიური მასალები: ანტიკური პერიოდის ბერძნული შავლაკიანი კრატერი, გრავირებული ცულები, ბრინჯაოს ვერძი, გონიოს განძი - ინტალიო აფროდიტესა და ეროსის გამოსახულებით, I-II სს.-ს ოქროს ჭედური ფიალა, ბადროს მტყორცნელის ოქროს ფიგურა, ოქროს სარტყლის ფრაგმენტები, გულსაკიდები ჰელიოსისა და სტილიზებული გამოსახულებებით, სხვადასხვა მასალისგან დამზადებული მძივები, კილიტები, გულსაბნევი, საკულტო დანიშნულების სკულპტურები (ბრინჯაო), სკივრის მორთულობის ფრაგმენტი მუხის ფოთლებისა და ნაყოფის გამოსახულებით; აგრეთვე: ბუნების იშვიათი ძეგლები (მათ შორის 25 მლნ. წლის გაქვავებული ხე), XIX-XX სს-ის მიჯნის ეთნოგრაფიული, ხალხური და გამოყენებითი ხელოვნების ნიმუშები, ხელნაწერები, სახვითი ხელოვნების ნიმუშები.

ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი

მისამართი: ბათუმი, ილია ჭავჭავაძის ქ. 77


აღწერა: მუზეუმში დაცულია აჭარისა და ქალაქის ბათუმის ტერიტორიაზე (ფიჭვნარი, ნამჭედური, ხიხაძირი, კვაშტა და სხვა) საქართველო-ინგლისის ერთობლივი არქეოლოგიური გათხრების შედეგად და შემთხვევით აღმოჩენილი უნიკალური მასალა მოყოლებული ბრინჯაოს ხანიდან ახ. წ. შუასაუკუნეების ჩათვლით. მათ შორის: ქართული და უცხოური წარმომავლობის მონეტების უნიკალური ნიმუშები, ბრინჯაოს, მინისა და კერამიკის ჭურჭელი და სხვა.

ხელვაჩაურის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ხელვაჩაურის რაიონი, სოფელი მეჯინისწყალი

აღწერა: რეგიონში გავრცელებული მინერალური ქვების კოლექცია, მხარისთვის დამახასიათებელი ყოფისა და ეთნოგრაფიის (სამუშაო იარაღები, საოჯახო ნივთები, სამოსელის ნიმუშები და ელემენტები) მე-19 მე-20 საუკუნეების დასაწყისის მასალები.

ხულოს მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ხულოს რაიონული ცენტრი

აღწერა: მუზეუმში ძირითადად დაცულია საყოფაცხოვრებო დანიშნულების ნივთები: XIX-XX ს.ს.-ის სპილენძისა და თიხის ჭურჭლი, ტექსტილის ნიმუშები (აჭარის მხარისთვის დამახასიათებელი სამოსელი, თავსამკაული, ქსოვილის ნიმუშები, ხელით ნაქსოვი საოჯახო დანიშნულების ნივთები), ფარდაგები, ხის მასალის დასამუშავებელი იარაღები, სამეურნეო და სამუშაო იარაღები და სხვა.

P.S. არა ვარ ნამყოფი , რა სირცხვილია

გურია

ოზურგეთის ისტორიული მუზეუმი

მისამართი: ოზურგეთი, გ. ჭანტურიას ქ. 1


აღწერა: მუზეუმში დაცულია არქეოლოგიური (ნეოლითის პერიოდი, ადრე, შუა და გვიან ბრინჯაოს ხანის მასალა, კოლხური ცულების, თოხების სეგმენტების, ბრინჯაოს პლასტიკის იშვიათი ნიმუშები, ადრე ანტიკური ხანის ოქროს ნივთები), ნუმიზმატიკური კოლექციები (კოლხური თეთრი, თურქული ახჩები, საბჭოთა პერიოდის ფულის ნიშნები, ბონისტიკა), ეთნოგრაფიული (ძირითადად XIX ს. სამუშაო იარაღი, საყოფაცხოვრებო ნივთები), დოკუმენტური მასალა, ჰერალდიკისა და სფრაგისტიკის სხვადასხვა პერიოდის მასალები - საბეჭდავები, საგვარეულო ღერბები და დროშები, სახვითი ხელოვნების ნიმუშები, ძველბეჭდური წიგნები. მუზეუმში დაცულია ნაპოლეონ ბონაპარტეს დაშნა.

ლანჩხუთის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ლანჩხუთი, ნინოშვილის ქ. 21

აღწერა: მუზეუმში დაცული არქეოლოგიური მასალის ქრონოლოგია მოიცავს პერიოდს ადრე ქვის ხანიდან ახ.წ. შუა საუკუნეებამდე ( მათ შორისაა: ქვისა და ბრინჯაოს ხანის ცულები, გვიანბრინჯაოს ხანის კერამიკა, ძვ.წ. IV ს.-ით დათარიღებული ბრინჯაოს მუზარადი, შუბის პირები, ახ.წ.VI ს. ბრინჯაოს ჯვარი), ნუმიზმატიკური მასალა. აღსანიშნავია XII ს. ლაპიდარული წარწერა სოფ. ეწერის ეკლესიიდან, რომლიც უძველესია რეგიონში. ეთნოგრაფიული მასალა და ხელნაწერები (სიგელები, საეკლესიო წიგნები) ძირითადად განეკუთვნება XIX-XX ს.ს. დასაწყისს და სხვა.

[ნაინა]

გაიხარე ნათ, მშვენიერი თემაა. უამრავი რამ გვაქვს ქართველებს საამაყო. ჩვენ ხომ უხსოვარი დროიდან მოვდივართ.
აქაურებს რომ ველაპარაკები ჩვენი ქვეყნის მრავალწლიან კულტურაზე მაგრად უკვირთ. 100 და 200 წლიანი ნაკეთობებით ამაყობენ. კი რა თქმა უნდა დიდ პატივს ვცემ მათ წარსულს, ჩვენსას ყველაზე მატად.

ერთი ამბავი მახსენდება, დაახლოებით 2 წლის წინ მოხდა. კათოლიკეთაგან გამოყოფილი ერთ-ერთი რელიგიის მიმდევარი, რამოდენიმე ადამიანი სახლებში დადიოდნენ და ბუკლეტებს არიგებდნენ, მეც მომაკითხეს, მომცეს თავიანთი ბროშურა სადაც იყო ეკლესიისა და ამ ეკლესიასთან არსებული მუზეუმის სურათები, სადაც დაცული იყო ხატები და სხვადასხვა ექსპონატები. თან იცი შენ რამდენი ხნის ისტორია აქვს ჩვენს მუზეუმსო? რამდენის მეთქი? დაინტერესებით შევეკითხე. რამდენის და 56 წლისო. უფფ აბა ძალიან ძველი ყოფილა თქო და გადმოვულაგე თუკი რამე გამაჩნდა ქართული და უხსოვარი დროის ექსპონატების სურათები. გაოცებულები და მგონი ცოტა გაბრაზებულებიც კი წავიდნენ. მაგრამ მომაკითხეს რამდენიმე დღეში და მთხოვეს თუ შეიძლება ეგ მასალა გვათხოვოო. ჩვენს მრევლს რომ მოვუყევით ძალიან დაინტერესდნენ და ნახვა უნდათო და თუ მოგვცევ უფლებას რომ ასლები გადავიღოთო. როგორ დავუკავებდი. რამდენიმე დღეში დიდი მადლობებით დამიბრუნეს უკან, ჩვენ არც კი ვიცოდით თუ ამხელა კულტურის ქვეყანა არსებობდაო, ეხლა კი ვიცით რომ შორეულ მხარეში არსებობს პატარა georgia რომელიც თითქმის მთელი მსოფლიოს წარსულსა და კულტურას დაიტევსო.
მგონი არ მოვიქეცი ცუდად, ვფიქრობ რომ უნდა გაიგოს ყველამ რომ არსებობს ტერიტორიულად პატარა, მაგრამ უდიდესი წარსულის და განვითარების ქვეყანა.
ღმერთი ფარავდეს ჩვენს საქართველოს

[ნათია]

გაიხარე ნათ, მშვენიერი თემაა. უამრავი რამ გვაქვს ქართველებს საამაყო. ჩვენ ხომ უხსოვარი დროიდან მოვდივართ.
აქაურებს რომ ველაპარაკები ჩვენი ქვეყნის მრავალწლიან კულტურაზე მაგრად უკვირთ. 100 და 200 წლიანი ნაკეთობებით ამაყობენ. კი რა თქმა უნდა დიდ პატივს ვცემ მათ წარსულს, ჩვენსას ყველაზე მატად.

ერთი ამბავი მახსენდება, დაახლოებით 2 წლის წინ მოხდა. კათოლიკეთაგან გამოყოფილი ერთ-ერთი რელიგიის მიმდევარი, რამოდენიმე ადამიანი სახლებში დადიოდნენ და ბუკლეტებს არიგებდნენ, მეც მომაკითხეს, მომცეს თავიანთი ბროშურა სადაც იყო ეკლესიისა და ამ ეკლესიასთან არსებული მუზეუმის სურათები, სადაც დაცული იყო ხატები და სხვადასხვა ექსპონატები. თან იცი შენ რამდენი ხნის ისტორია აქვს ჩვენს მუზეუმსო? რამდენის მეთქი? დაინტერესებით შევეკითხე. რამდენის და 56 წლისო. უფფ აბა ძალიან ძველი ყოფილა თქო და გადმოვულაგე თუკი რამე გამაჩნდა ქართული და უხსოვარი დროის ექსპონატების სურათები. გაოცებულები და მგონი ცოტა გაბრაზებულებიც კი წავიდნენ. მაგრამ მომაკითხეს რამდენიმე დღეში და მთხოვეს თუ შეიძლება ეგ მასალა გვათხოვოო. ჩვენს მრევლს რომ მოვუყევით ძალიან დაინტერესდნენ და ნახვა უნდათო და თუ მოგვცევ უფლებას რომ ასლები გადავიღოთო. როგორ დავუკავებდი. რამდენიმე დღეში დიდი მადლობებით დამიბრუნეს უკან, ჩვენ არც კი ვიცოდით თუ ამხელა კულტურის ქვეყანა არსებობდაო, ეხლა კი ვიცით რომ შორეულ მხარეში არსებობს პატარა georgia რომელიც თითქმის მთელი მსოფლიოს წარსულსა და კულტურას დაიტევსო.
მგონი არ მოვიქეცი ცუდად, ვფიქრობ რომ უნდა გაიგოს ყველამ რომ არსებობს ტერიტორიულად პატარა, მაგრამ უდიდესი წარსულის და განვითარების ქვეყანა.
ღმერთი ფარავდეს ჩვენს საქართველოს

საქართველოს მუზეუმების საიტიდან გადმოვიტანე, აქაც მინდა განთავსდეს და ყველამ ნახოს ჩვენი პატარა, მაგრამ ისტორიულად ძველი საქართველო


მშვენივრად მოქცეულხარ, აი ეგრე უნდათ მაგათ


უფალმა დაგლოცოს ნინ

ნიკო ბერძენიშვილის სახელობის ჩოხატაურის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ჩოხატაური, დუმბაძის ქ. 7

აღწერა: მუზეუმში ძირითადად დაცულია - არქეოლოგიური მასალა (ძვ.წ. V-VII კოლხური ცულები, თოხები, შუბისპირები, ადრეანტიკური ხანის სამაროვანის ინვენტარი: სახვადასხვა მასალისგან დამზადებული მძივები, სამაჯურები, საყურეები, ჭურჭელი, სამუშაო იარაღი), ნუმიზმატიკური მასალა (კოლხური თეთრი, თურქული ახჩები და ყურუშები, მეჯიდები, XIX- ს.ს გერმანული, ესპანური ფრანგული, რუსული ფულის ნიშნები), XIX ს-ი საბრძოლო იარაღი: მოვერცხლილი ხმლები, ხანჯლები, მოვარაყებული თოფები. XIX ს-ის ეთნოგრაფიული მასალა - საოჯახო ჭურჭელი და ავეჯი, სამუშაო იარაღები. ხელნაწერები, XX ს. დასაწყისის მუსიკალური ინსტრუმენტები - ჩანგი, ფანდური, სალამური, მუსიკალური კარადა (პოლიფონი) და სხვა.

იმერეთი

ნიკო ბერძენიშვილის სახელობის ქუთაისის სახელმწიფო ისტორიული მუზეუმი

მისამართი: ქ. ქუთაისი, თბილისის ქ. 1

აღწერა: მუზეუმში დაცულია ქვეყნის კულტურული მემკვიდრეობის უნიკალური ნიმუშები (მოყოლებული ძვ.წ. IX-VII სს.-დან გვიან შუასაუკუნეებამდე). მათ შორისაა დასავლეთ საქართველოს ტერიტორიაზე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი ბრინჯაოს ხანისა და ანტიკური პერიოდის ძეგლები, ქართული, ბერძნული, რომაული, ბიზანტიური და აღმოსავლეთის ქვეყნების ისტორიის, ყოფისა და კულტურის ამსახველი იშვიათი ნაკეთობანი, უძველესი ეპიგრაფიკული ძეგლებისა და უნიკალური ქართული ხელნაწერების კოლექცია, რარიტეტული სიგელ-გუჯრები, ეთნოგრაფიული მასალები, ოქრომჭედლობის, ლითონის, კერამიკის, ტყავის, მინის, ქსოვილის, ხის ნაწარმის უაღრესად საყურადღებო ნიმუშები.
მუდმივი ექსპოზიციები განთავსებულია ორი სართულის 10 დარბაზში. 2005 წელს დასრულდა “ოქროს ფონდის” დარბაზის რეაბილიტაციის სამუშაოები, რომლის შედეგად მუდმივი ექსპოზიცია უკვე შეესაბამება თანამედროვე მოთხოვნებს.
2006 წლიდან დაიწყო მუზეუმის რეაბილიტაციის სამუშაოები, რომელიც ითვალისწინებს მატერიალურ-ტექნიკური ბაზის სრულ რეკონსტრუქციას და მუზეუმის მოწყობას თანამედროვე საერთაშორისო სტანდარტებით.

ხონის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი:, ქ. ხონი, დავით გურამიშვილის ქ. 2

აღწერა: მუზეუმში დაცულია არქეოლოგიური (კოლხური თეთრის კოლექცია, კოლხური ცულები, რკინისა და ბრინჯაოს შრომის იარაღები, სამარხეული მასალა) და XIX- XX სს. დასაწყისის ეთნოგრაფიული მასალა - საოჯახო და საყოფაცხოვრებო ნივთები, საბრძოლო იარაღი (სევადიანი, მოვერცხლილი ხანჯლები, თოფები), XVIII-XIX სს. ხელნაწერები, ძველბეჭდური წიგნები.

გიორგი ახვლედიანის სახელობის წყალტუბოს მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: წყალტუბო, შოთა რუსთაველის ქ. 37

აღწერა: მუზეუმში დაცულია არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მოპოვებული მასალები (სამეურნეო და სამხედრო დანიშნულების ნივთები, იარაღები, კოლხური ცულები, თოხები, ხანჯლები, სამაჯურები, ბრინჯაოს ზოდები ჩვ.წ. აღ-მდე II ათასწლეულის II ნახევარი). ანტიკური ხანის სამარხეული ინვენტარი (მძივები სამაჯურები), პალეოლითის და ენეოლითის ეპოქის - კაჟის, ძვლის, ობსიდიანის იარაღები, ვერცხლის ქამრები, საბრძოლო იარაღები, XIX-XX სს-ის მიჯნის ეთნოგრაფიული მასალები.

ჭიათურის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ჭიათურა, გაგარინის ქ. 1

აღწერა: მუზეუმში დაცულია ჭიათურის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი ძვ. წ. III ათასწლეულით დათარიღებული ბრინჯაოს ცულები, შუბისპირები, ქინძისთავები, მძივები; აგრეთვე ნუმიზმატიკური და ეთნოგრაფიული მასალები; ადგილობრივ მხატვართა ფერწერული და გამოყენებითი ხელოვნების ნიმუშები, ფოტომასალები, სხვადასხვა სახის დოკუმენტები.

[ნაინა]

მშვენივრად მოქცეულხარ, აი ეგრე უნდათ მაგათ

ხოდა ეგრე რომ ვიფიქრე იმიტომაც გადმოვუფრქვიე ჩემი ცოდნა და აზრები, რომლებიც მასალებით გავამყარე

[ნათია]

ტყიბულის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ტყიბული, კონსტანტინე გამსახურდიას ქ. 12

აღწერა: მუზეუმში ძირითად ფონდს შეადგენს ტყიბულის რაიონში (საკაჟია, ნაქერალა, ჭახათი, ორპირი, ცუცხვათი, კურსები) ჩატარებული არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მოპოვებული მასალა. კერძოდ, ზედა პალეოლითის პერიოდის ადამიანის საცხოვრისში აღმოჩენილი კაჟისა და ქვის იარაღები, ბრინჯაოს იარაღისა და ანტიკური კოლხური მონეტების ზარაფხანის, ანტიკური ხანის ნასახლარების ნაშთები. მუზეუმში წარმოდგენილია ტყიბულის ზონის წიაღისეულის ნიმუშები (ქვანახშირი, ქალცედონი, ტეშენიტი, ბარიტი, გიშერი, კვარცის ქვიშები, მარმარილო), აგრეთვე XIX–XX სს. ეთნოგრაფიული მასალა.

ჩხარის მიწათმოქმედებისა და ხელოსნობის მუზეუმი

მისამართი: თერჯოლის რაიონი, სოფელი ჩხარი

აღწერა: მუზეუმში დაცულია თერჯოლის რაიონის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მოპოვებული ექსპონატები, რომელთა პერიოდიზაცია იწყება პალეოლითიდან და მოიცავს - ქვის, ბრინჯაოს, რკინის, ანტიკურ და ფეოდალურ ხანას. აღსანიშნავია ძვ. წ. აღ. IV-II ს.ს., მასალა: სამკაული, ანტიკური ხანის თიხის ორნამენტებიანი ჭურჭელი და სხვა კერამიკული ნაწარმი, ადრეფეოდალური ხანის მინის ჭურჭელი, საბრძოლო და სამეურნეო იარაღები, ნუმიზმატიკა, მიწათმოქმედებასა და ხელოსნობასთან დაკავშირებული ეთნოგრაფიული ნივთები.

ზესტაფონის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ქ. ზესტაფონი, დავით აღმაშენებლის ქ. 27

აღწერა: მუზეუმში დაცულია - ქვის, ბრინჯაოს და რკინის ხანის მასალა (კაჟის ქვის ნაკეთობები, საბრძოლო და სამეურნეო ნივთები), რკინის ხმლები, ბრინჯაოს ბალთები, შუბისპირები კოლხური ცული, სამკაული, ნუმიზმატიკა, კერამიკული ნაწარმის ნიმუშები, XII ს-ის ჯაჭვის პერანგი, შუა საუკუნეების საყოფაცხოვრებო ნივთები, ადგილობრივ მხატვართა მიერ შესრულებული სახვითი ხელოვნების ნიმუშები, XIX ს-ის წერილობითი დოკუმენტები და ფოტომასალები.

იმერეთი

ნიკო ბერძენიშვილის სახელობის ქუთაისის სახელმწიფო ისტორიული მუზეუმი

მისამართი: ქ. ქუთაისი, თბილისის ქ. 1

აღწერა: მუზეუმში დაცულია ქვეყნის კულტურული მემკვიდრეობის უნიკალური ნიმუშები (მოყოლებული ძვ.წ. IX-VII სს.-დან გვიან შუასაუკუნეებამდე). მათ შორისაა დასავლეთ საქართველოს ტერიტორიაზე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი ბრინჯაოს ხანისა და ანტიკური პერიოდის ძეგლები, ქართული, ბერძნული, რომაული, ბიზანტიური და აღმოსავლეთის ქვეყნების ისტორიის, ყოფისა და კულტურის ამსახველი იშვიათი ნაკეთობანი, უძველესი ეპიგრაფიკული ძეგლებისა და უნიკალური ქართული ხელნაწერების კოლექცია, რარიტეტული სიგელ-გუჯრები, ეთნოგრაფიული მასალები, ოქრომჭედლობის, ლითონის, კერამიკის, ტყავის, მინის, ქსოვილის, ხის ნაწარმის უაღრესად საყურადღებო ნიმუშები.
მუდმივი ექსპოზიციები განთავსებულია ორი სართულის 10 დარბაზში. 2005 წელს დასრულდა “ოქროს ფონდის” დარბაზის რეაბილიტაციის სამუშაოები, რომლის შედეგად მუდმივი ექსპოზიცია უკვე შეესაბამება თანამედროვე მოთხოვნებს.
2006 წლიდან დაიწყო მუზეუმის რეაბილიტაციის სამუშაოები, რომელიც ითვალისწინებს მატერიალურ-ტექნიკური ბაზის სრულ რეკონსტრუქციას და მუზეუმის მოწყობას თანამედროვე საერთაშორისო სტანდარტებით.

ხონის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი:, ქ. ხონი, დავით გურამიშვილის ქ. 2

აღწერა: მუზეუმში დაცულია არქეოლოგიური (კოლხური თეთრის კოლექცია, კოლხური ცულები, რკინისა და ბრინჯაოს შრომის იარაღები, სამარხეული მასალა) და XIX- XX სს. დასაწყისის ეთნოგრაფიული მასალა - საოჯახო და საყოფაცხოვრებო ნივთები, საბრძოლო იარაღი (სევადიანი, მოვერცხლილი ხანჯლები, თოფები), XVIII-XIX სს. ხელნაწერები, ძველბეჭდური წიგნები.

გიორგი ახვლედიანის სახელობის წყალტუბოს მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: წყალტუბო, შოთა რუსთაველის ქ. 37

აღწერა: მუზეუმში დაცულია არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მოპოვებული მასალები (სამეურნეო და სამხედრო დანიშნულების ნივთები, იარაღები, კოლხური ცულები, თოხები, ხანჯლები, სამაჯურები, ბრინჯაოს ზოდები ჩვ.წ. აღ-მდე II ათასწლეულის II ნახევარი). ანტიკური ხანის სამარხეული ინვენტარი (მძივები სამაჯურები), პალეოლითის და ენეოლითის ეპოქის - კაჟის, ძვლის, ობსიდიანის იარაღები, ვერცხლის ქამრები, საბრძოლო იარაღები, XIX-XX სს-ის მიჯნის ეთნოგრაფიული მასალები.

ჭიათურის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ჭიათურა, გაგარინის ქ. 1

აღწერა: მუზეუმში დაცულია ჭიათურის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი ძვ. წ. III ათასწლეულით დათარიღებული ბრინჯაოს ცულები, შუბისპირები, ქინძისთავები, მძივები; აგრეთვე ნუმიზმატიკური და ეთნოგრაფიული მასალები; ადგილობრივ მხატვართა ფერწერული და გამოყენებითი ხელოვნების ნიმუშები, ფოტომასალები, სხვადასხვა სახის დოკუმენტები.

[ნაინა]

მისამართი: ჭიათურა, გაგარინის ქ. 1

აღწერა: მუზეუმში დაცულია ჭიათურის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი ძვ. წ. III ათასწლეულით დათარიღებული ბრინჯაოს ცულები, შუბისპირები, ქინძისთავები, მძივები; აგრეთვე ნუმიზმატიკური და ეთნოგრაფიული მასალები; ადგილობრივ მხატვართა ფერწერული და გამოყენებითი ხელოვნების ნიმუშები, ფოტომასალები, სხვადასხვა სახის დოკუმენტები.

უფფ ნათ რაც მე მანდ მირბენია, თემა მომცეს დასაწერად და კაი ხანს მანდ ვათენ ვაღამებდი ძველ კეთილ დროს

[ნათია]

უფფ ნათ რაც მე მანდ მირბენია, თემა მომცეს დასაწერად და კაი ხანს მანდ ვათენ ვაღამებდი ძველ კეთილ დროს

ეჰ, რა სირცხვილია რომ არ ვარ ნამყოფი

ეხლა არ მითხრა შენ ხულოს მუზეუმშიც არ ხარ ნამყოფიო

ვიცი, გენა, ვიცი

ტყიბულის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ტყიბული, კონსტანტინე გამსახურდიას ქ. 12

აღწერა: მუზეუმში ძირითად ფონდს შეადგენს ტყიბულის რაიონში (საკაჟია, ნაქერალა, ჭახათი, ორპირი, ცუცხვათი, კურსები) ჩატარებული არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მოპოვებული მასალა. კერძოდ, ზედა პალეოლითის პერიოდის ადამიანის საცხოვრისში აღმოჩენილი კაჟისა და ქვის იარაღები, ბრინჯაოს იარაღისა და ანტიკური კოლხური მონეტების ზარაფხანის, ანტიკური ხანის ნასახლარების ნაშთები. მუზეუმში წარმოდგენილია ტყიბულის ზონის წიაღისეულის ნიმუშები (ქვანახშირი, ქალცედონი, ტეშენიტი, ბარიტი, გიშერი, კვარცის ქვიშები, მარმარილო), აგრეთვე XIX–XX სს. ეთნოგრაფიული მასალა.

ჩხარის მიწათმოქმედებისა და ხელოსნობის მუზეუმი

მისამართი: თერჯოლის რაიონი, სოფელი ჩხარი
აღწერა: მუზეუმში დაცულია თერჯოლის რაიონის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მოპოვებული ექსპონატები, რომელთა პერიოდიზაცია იწყება პალეოლითიდან და მოიცავს - ქვის, ბრინჯაოს, რკინის, ანტიკურ და ფეოდალურ ხანას. აღსანიშნავია ძვ. წ. აღ. IV-II ს.ს., მასალა: სამკაული, ანტიკური ხანის თიხის ორნამენტებიანი ჭურჭელი და სხვა კერამიკული ნაწარმი, ადრეფეოდალური ხანის მინის ჭურჭელი, საბრძოლო და სამეურნეო იარაღები, ნუმიზმატიკა, მიწათმოქმედებასა და ხელოსნობასთან დაკავშირებული ეთნოგრაფიული ნივთები.

ზესტაფონის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ქ. ზესტაფონი, დავით აღმაშენებლის ქ. 27

აღწერა: მუზეუმში დაცულია - ქვის, ბრინჯაოს და რკინის ხანის მასალა (კაჟის ქვის ნაკეთობები, საბრძოლო და სამეურნეო ნივთები), რკინის ხმლები, ბრინჯაოს ბალთები, შუბისპირები კოლხური ცული, სამკაული, ნუმიზმატიკა, კერამიკული ნაწარმის ნიმუშები, XII ს-ის ჯაჭვის პერანგი, შუა საუკუნეების საყოფაცხოვრებო ნივთები, ადგილობრივ მხატვართა მიერ შესრულებული სახვითი ხელოვნების ნიმუშები, XIX ს-ის წერილობითი დოკუმენტები და ფოტომასალები.

[ქევანა]

სამცხე- ჯავახეთი



საქართველოს ეროვნული მუზეუმი. ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სამცხე-ჯავახეთის ისტორიული მუზეუმი






მისამართი: ქ. ახალციხე, პ. ხარისჭირშვილის ქ. 1

აღწერა: მუზეუმში დაცულია: რეგიონის კულტურული მემკვიდრეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი: ძველი ხელნაწერები, ეპიგრაფიკული ძეგლები, არქეოლოგიური, ნუმიზმატიკური, ეთნოგრაფიული მასალა, ფოტოდოკუმენტები, ხელნაწერ და ძველ ნაბეჭდ წიოგნთა ფონდი. განსაკუთრებით მნiშვნელოვანია ქართული ლაპიდარული წარწერების ნიმუშები, ასევე XIX-XX სს.-ების მიჯნის ხალიჩა-ფარდაგების უნიკალური კოლექცია.

ოოო, მე აქა ვარ ნამყოფი, სამწუხაროდ მხოლოდ ერთხელ

[ნათია]

შიდა ქართლი

ხაშურის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ხაშური, მერაბ კოსტავას ქ. 2

აღწერა: მუზეუმში ძირითადად დაცულია არქეოლოგიური მასალა (ქვის ხანიდან ჩვ. წ. აღ. X ს-ის ჩათვლით - საციხურის გორა-ნამოსახლარის, ნაცარგორას გვიან ბრინჯაო-ადრე რკინის ხანის ნამოსახლარის, წაღვლის სამაროვანის მასალები, ალის, ახალდაბისა და წაღვლის სამონეტო განძი). მათ შორისაა: ქვის ხელთოხი, გვიანბრინჯაო-ადრერკინისხანის კოლხური ცულები, ჭვირული ბალთები, აღმოსავლეთ ამიერკავკასიული ცული (ბრინჯაო XV-VII სს), გვიანბრინჯაოს ხანის სამკაული - პასტის, სარდიონის, გიშრის, შუშის მძივები, სასაფეთქლეები, სავარცხელი, საკინძეები, ადრებრინჯაოსა და ადრეანტიკური ხანის შავპრიალა კერამიკა. სახვითი ხელოვნების (ლ. გუდიაშვილი, გ. გაბაშვილი, ციმაკურიძე, ვ. ნოზაძე, თ. კიტოვანი), XVII-XX სს ეთნოგრაფიული, ფოტოდოკუმენტური მასალები და სხვა.

ქარელის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: ქარელი, ალ. ყაზბეგის ქ. 86

აღწერა: მუზეუმში დაცულია ბრინჯაოს და რკინის ხანის მასალebi (კაჟის ქვის ნაკეთობები, საბრძოლო და სამეურნეო ნივთები), რკინის ხმლები, ბრინჯაოს ბალთები, შუბისპირები, სამკაული, ნუმიზმატიკა, კერამიკული ნაწარმის ნიმუშები, XIX ს-ის საყოფაცხოვრებო ნივთები, წერილობითი დოკუმენტები და ფოტომასალები.

სერგი მაკალათიას სახელობის გორის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი

მისამართი: ქ. გორი, კირიონ II-ის ქ. 12

აღწერა: მუზეუმში დაცულია ძვ. წ. IV-III ათასწლეულების არქეოლოგიური მასალა (პინტადერები - თიხის საგვარეულო ბეჭდები, ვერცხlისწყლის გადასატანი ჭურჭელი, მთვარის ღვთაების სამსხვერპლო, თიხის მცირე ზომისა და ზოომორფული ქანდაკებები, სამკაულის, იარაღის კოლექცია), ნუმიზმატიკური მასალა (ძვ. წ. VI-III სს-ის სპილენძის მონეტები, ალექსანდრე მაკედონელის ოქროს მონეტა, რომაული ოქროს მონეტა (370 წ.), არაბული ვერცხლის მონეტა (775 წ.), დავით აღმაშენებლის, თამარ მეფის, ნადირ-შაჰის მონეტები, თურქული დუკატები, XV ს-ის ვერცხლის მონეტები; XVIII-XIX სს-ის ეთნოგრაფიული მასალა: ხალიჩები, ფარდაგები (ქართული და ყარაბაღული), ქირმანშალები, ოქრომკედით ნაქარგი საეკლესიო დანიშნულების სამოსელი, XVII–XIX სს-ის საბრძოლო იარაღის კოლექცია.

კასპის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: კასპი, სტალინის ქ. 88

აღწერა: მუზეუმში დაცულია კასპის, რენეს, მეტეხის, თეზის ტერიტორიებზე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მოპოვებული ადრე და შუაბრინჯაოს ხანის მასალები, ყორღანებიდან მოპოვებული ძვ. წ. III-I ათასწლეულით დათარიღებული ნივთები, ძირითადად თრიალეთის კულტურისთვის დამახასიათებელი კერამიკა, გვიანბრინჯაოს ხანის თიხის ჭურჭელი, ძვ. წ. XIV-XII სს-ით დათარიღებული სამოსელის დეტალები, ცხენის აღკაზმულობა, სამუშაო და საბრძოლო იარაღი (აღმოსავლეთქართული ცულები, სატევრები, შუბისპირები - ძვ. წ. XIII-VII სს), სოფელ სასირეთში შემთხვევით აღმოჩენილი მოოქროვილი ვერცხლის დისკო (ძვ. წ. III ს.), ელინისტური ხანის ბრინჯაოს დიონისეს ქანდაკება (ძვ. წ. III-II სს.) და სამტუჩა სურა-ოინოხოია (ახ. წ. I ს.), თიხის მოჭიქული ჭურჭელი შუა საუკუნეების არქეოლოგიურ მასალებიდან.

[ნაინა]

იმერეთის და კერძოდ ჭიათურის რაიონში არის ერთი მაღალმთიანი სოფელი მანდაეთი, ჩემი საყვარელი სოფელია. და როგორც უხუცესებიდანაც და კიდევ სხვადასხვა გარემოებებიდან ვიცი აქ არის უძველესი ნაქალაქარი. ბევრჯერ მინახავს ხალხი ამ ადგილებში მიწას რომ თხრიდნენ და სხვადასხვა ნაკეთობებს პოულობდნენ. მერე ან ჰყიდდნენ ან დაანაწევრებდნენ და ვინ რისთვის იყენებდა ვინ იცის. აქვეა კიდევ რამდენიმე გორა, რომლებიც შეხედვისთანავე სამარხებს მოგაგონებთ, ხალხში თქმულებაც არსებობს, რომ არის შესაძლებლობა ვიფიქროთ რომ არაა გამორიცხული აქ არსებობდეს თამარის ნეშტი. ამ ინფორმაციის ჭეშმარიტებას ცხადია ვერ დავამტკიცებ, მაგრამ მახსოვს როგორ ჰყვებოდნენ უხუცესები თავიანთი წინაპრების მიერ მონათხრობ ამბებს ამ საკითხთან დაკავშირებით.

ნაქალაქარში კი დანამდვილებით ვიცი როგორ პოულობდნენ სხვადასხვა ძვირფას ნივთებს. ისიც ვიცი მონეტებით სავსე ქოთანიც რომ აღმოაჩინეს. თავის დროზე ბევრთან მქონდა ამ საკითხზე საუბარი, ძირითადად მათთან ვინც ამ ადგილით უნდა დაინტერესებულიყო, ვერაფერს გავხდი, უსახსრობითა თუ სხვადასხვა მიზეზებით ყოველთვის მომავლისთვის გადადებდნენ ხოლმე. ეს დღე კი არადა არ დადგა. დარწმუნებით მხოლოდ იმის თქმა შემიძლია რომ გაღარიბებული მოსახლეობის უმეტესი ნაწილი კი ამ ადგილების გათხრებით და იქ აღმოჩენილი ნიმუშების გაყიდვით ირჩენს თავს. ეს ტერიტორია რამდენიმე სოფელს ესაზღვრება. ასე რომ მომხმარებელიც ბევრი ჰყავს. გული მტკივა ასე რომ ნადგურდება ჩვენი ისტორიული წარსული. იმედი მაქვს როცა დავბრუნდები ( თუ მანამდე არავინ გამოჩნდა მისი გადარჩენის მსურველი) ისევ ვეცდები რამეს მივაღწიო. ეგებ ცოტა რამ მაინც შემოვუნახოთ მომავალ თაობას.

ეჰ, რა სირცხვილია რომ არ ვარ ნამყოფი

ეხლა არ მითხრა შენ ხულოს მუზეუმშიც არ ხარ ნამყოფიო

ვიცი, გენა, ვიცი

ნათი

კაი. პატივს ვცემ შენს აღიარებას და აღარაფერს არ გეტყვი

[ნათია]

იმერეთის და კერძოდ ჭიათურის რაიონში არის ერთი მაღალმთიანი სოფელი მანდაეთი, ჩემი საყვარელი სოფელია. და როგორც უხუცესებიდანაც და კიდევ სხვადასხვა გარემოებებიდან ვიცი აქ არის უძველესი ნაქალაქარი. ბევრჯერ მინახავს ხალხი ამ ადგილებში მიწას რომ თხრიდნენ და სხვადასხვა ნაკეთობებს პოულობდნენ. მერე ან ჰყიდდნენ ან დაანაწევრებდნენ და ვინ რისთვის იყენებდა ვინ იცის. აქვეა კიდევ რამდენიმე გორა, რომლებიც შეხედვისთანავე სამარხებს მოგაგონებთ, ხალხში თქმულებაც არსებობს, რომ არის შესაძლებლობა ვიფიქროთ რომ არაა გამორიცხული აქ არსებობდეს თამარის ნეშტი. ამ ინფორმაციის ჭეშმარიტებას ცხადია ვერ დავამტკიცებ, მაგრამ მახსოვს როგორ ჰყვებოდნენ უხუცესები თავიანთი წინაპრების მიერ მონათხრობ ამბებს ამ საკითხთან დაკავშირებით.

ნაქალაქარში კი დანამდვილებით ვიცი როგორ პოულობდნენ სხვადასხვა ძვირფას ნივთებს. ისიც ვიცი მონეტებით სავსე ქოთანიც რომ აღმოაჩინეს. თავის დროზე ბევრთან მქონდა ამ საკითხზე საუბარი, ძირითადად მათთან ვინც ამ ადგილით უნდა დაინტერესებულიყო, ვერაფერს გავხდი, უსახსრობითა თუ სხვადასხვა მიზეზებით ყოველთვის მომავლისთვის გადადებდნენ ხოლმე. ეს დღე კი არადა არ დადგა. დარწმუნებით მხოლოდ იმის თქმა შემიძლია რომ გაღარიბებული მოსახლეობის უმეტესი ნაწილი კი ამ ადგილების გათხრებით და იქ აღმოჩენილი ნიმუშების გაყიდვით ირჩენს თავს. ეს ტერიტორია რამდენიმე სოფელს ესაზღვრება. ასე რომ მომხმარებელიც ბევრი ჰყავს. გული მტკივა ასე რომ ნადგურდება ჩვენი ისტორიული წარსული. იმედი მაქვს როცა დავბრუნდები ( თუ მანამდე არავინ გამოჩნდა მისი გადარჩენის მსურველი) ისევ ვეცდები რამეს მივაღწიო. ეგებ ცოტა რამ მაინც შემოვუნახოთ მომავალ თაობას.
ნათი
ნათი

კაი არ გეტყვი

საინტერესოა ნინ, ნეტა შენს მერე რამე ხომ არ შეიცვალა? სურათები ხომ არ გაქვს?

[ნათია]

მცხეთა-მთიანეთი

დუშეთის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: დუშეთი, მილახვრიანთკარის დასახლება

აღწერა: მუზეუმში დაცულია: დუშეთის რაიონის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური ექსპედიციებისა და შემთხვევითი აღმოჩენების შედეგად მოპოვებული მასალები (ადრებრინჯაოს ხანიდან გვიან შუასაუკუნეებამდე), XIX ს-ის ეთნოგრაფიული ყოფის ამსახველი მასალები, ქსოვილების ნიმუშები (აღმ. საქართველოს მთიანეთის XIX ს-ის ფარდაგები, ხალხური სამოსელი და აქსესუარები), მინისა და კერამიკული ჭურჭელი (მათ შორის მოჭიქული კერამიკის ნიმუშები) და სხვა.

თიანეთის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: თიანეთის რაიონი, დაბა თიანეთი

აღწერა: მუზეუმში დაცულია თიანეთის რაიონისა და მის მიმდებარე ტერიტორიაზე არქეოლოგიური ექსპედიციებისა და შემთხვევითი აღმოჩენების შედეგად მოპოვებული მასალები ადრე ბრინჯაოს ხანიდან გვიან შუასაუკუნეებამდე, ეთნოგრაფიული ყოფის ამსახველი მასალები, საეკლესიო დანიშნულების ნივთები და ოთხთავის ხელნაწერი და ნაბეჭდი გამოცემები, ქსოვილების ნიმუშები (აღმ. საქართველოს მთიანეთის XIX ს-ის ფარდაგები, ხევსურული ხალხური სამოსელი და აქსესუარები), შუა საუკუნეების კერამიკული ჭურჭელი და სხვა.

ალექსანდრე ყაზბეგის სახელობის სტეფანწმინდის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი

მისამართი: სტეფანწმინდა, ალ. ყაზბეგის ქ.2

აღწერა: მუზეუმი განთავსებულია ქართველი მწერლის ალექსანდრე ყაზბეგის (1848-1890) მემორიალურ სახლში, სადაც მწერლის მემორიალურ ნივთებთან და ბიბლიოთეკასთან ერთად დაცულია არaმარტო ხევის, არამედ კავკასიური კულტურისთვის დამახასიათებელი ნივთიერი და დოკუმენტური მასალა. კერძოდ, რეგიონის ყოფისთვის დამახასიათებელი ეთნოგრაფიული, გამოყენებითი ხელოვნების ნიმუშები (XIX-XX სს-is დასაწყისის საოჯახო ნივთები, აქსესუარeბი, ჭურჭელი, ფარდაგები, ხურჯინები), არქეოლოგიური მასალა (ნუმიზმატიკა, საბრძოლო და სამუშაო იარაღების ფრაგმენტები, სამკაული, მოსართავები, თიხისა და კერემიკის ჭურჭელი), საეკლესიო დანიშნულების ნივთები, წიგნები, ადგილობრივი მხატვრების ნამუშევრები.