სწავლება ცხონების შესახებ, აპოკატასტასისი და ჭეშმარიტება პარამეტრები

[marine]

ისლამური რელიგიის "ქრისტიანული" იგავი

რა შეცდომები შეიძლება დავუშვათ, როცა სამოთხესა და ჯოჯოხეთზე ვფიქრობთ? ქადაგებისას ჩემს მრევლს ისლამის რომელიღაც არატრადიციული მიმდინარეობის ერთი განსაცვიფრებელი იგავი მოვუყევი:

მწირი დედაკაცი მთელ ქვეყანას უვლის, ერთ ხელში სათლით წყალი უჭირავს, მეორეში - ცეცხლანთებული ჩირაღდანი. დადის და ყვირის: ამ წყლით ჯოჯოხეთის ცეცხლი უნდა ჩავაქრო, ამ ჩირაღდნით კი სამოთხის ბაღები გადავწვაო (ისლამშიც არის გარკვეული, მაგრამ არასრულყოფილი წარმოდგენა სამოთხესა და ჯოჯოხეთზე). რატომო, ეკითხებოდნენ. იმიტომ, რომ უნდა გეშინოდეთ ღმერთის დაკარგვის, მაგრამ იმის გამო კი არა, რომ ჯოჯოხეთი გელით, და უნდა გიყვარდეთ ღმერთი, მაგრამ იმიტომ არა, რომ სამოთხე გელითო. საოცარია, ეს ნამდვილად ქრისტიანული დამოკიდებულებაა სამოთხისა და ჯოჯოხეთის მიმართ.
როგორც ჩანს, ისლამის სამყაროში ადამიანი დაითრგუნა ანგარებიანი მიდგომით. ისალმის სამოთხე ხომ რძისა და თაფლის მდინარეები და ხორციელი სიამოვნებებია, ოღონდ უფრო გალამაზებული. ადამიანის სული შინაგანად დაუკმაყოფილებელია, ამქვეყნიურით ვერ ძღება, და როცა მისი ცნობიერება იმ ქვეყანაზეც ხორციელს ვეღარ სცდება, ყველაფერი საშინლად ბეზრდება. განა რამდენი უნდა სვა ეს თაფლი და რძე? რამდენი უნდა ისიამოვნო ხორციელად? როდემდე? და ეს იგავი ლამაზი ამბოხია, იმდენად ლამაზი, რომ ქრისტიანობას ემსგავსება.

/დეკ. თეოდორე გიგნაძე/

[marine]

სამოთხე მხოლოდ ადგილი არ არის

სასუფეველი, სამოთხე არა მარტო ადგილია, არამედ მდგომარეობაც.
ადამიანი ფიქრობს: კაცი არ მომიკლავს, კარგი დიასახლისი ვარ, კარგი ოჯახის პატრონი. შვილები გამიჩენია, გამიზრდია. მართალია, რვა მოვკალი, მაგრამ სამი ხომ გავზარდე? მეზობლებს ბევრს ვჯობივარ, პოლიტიკოსებს - აბსოლუტურად ყველას. ჰო, რელიგიური ცხოვრებით არ ვცხოვრობ, მაგრამ სიკვდილის შემდეგ ღმერთი ხომ შემიწყალებს და სამოთხეში დამასახლებს?

აქ მრავალი შეცდომაა, ერთ-ერთი კი ჩვენს თემას უკავშირდება - მას სამოთხე მხოლოდ ადგილი ჰგონია. მართალია, სამოთხე ადგილია ღმერთის შექმნილ სამყაროში, მაგრამ არა გეოგრაფიული. უფლის შექმნილ სამყაროში მატერიალურიც მოიაზრება და არამატერიალურიც, და, კაცმა რომ თქვას, მათ შორის რა განსხვავებაა, ბევრი არაფერი ვიცით. მატერიალური სამყაროს ჩვენმიერი აღქმა რეალობის ადეკვატური არ არის. ეს კედელი ჩვენთვის მაგარია, მყარია, მაგრამ სინამდვილეში ის ენერგიის რაღაც ფორმაა.

სკოლაში ხომ გვისწავლია ატომის აღნაგობა? სინამდვილეში ეს მისი მათემატიკური მოდელია, და როგორადაა შექმნილი, კაციშვილმა არ იცის. მით უმეტეს არ ვიცნობთ არამატერიალურ სამყაროს. მაგრამ ღმერთმა ერთიც შექმნა და მეორეც. ამიტომ, როცა ვამობთ, რომ სამოთხე ადგილია, ამაში მოიაზრება რაღაც სხვა, რაც ჩვენ არ ვიცით და არც შეიძლება ვიცოდეთ. ადგილი ნამდვილადაა, მაგრამ შეცდომა იმაში მდგომარეობს, რომ სამოთხე მარტო ადგილი არ არის, იგი მდგომარეობაცაა. თუ ჩვენთვის სამოთხე მდგომარეობა არ არის, ვიფიქრებთ: ახლა ხომ აქ ვარ, რაღაც საშინელ ცოდვებს არ ვჩადი, მოვკვდები და ღმერთი ჩამავლებს ხელს და სამოთხეში გადამიყვანს, აბა, ჯოჯოხეთში ხომ არ გამიშვებს?

/დეკ. თეოდორე გიგნაძე/

[marine]

მარადიული ხვედრი სხვა რელიგიების მიხედვით

"ჩვენი ცნობიერებისთვის ადამიანის მარადიული ხვედრი იმდენად რთულად გასაგებია, რომ ქრისტიანობის გარდა არც ერთ რელიგიაში მასზე სწორი წარმოდგენა არ არსებობს.
მთელ რიგ აღმოსავლურ რელიგიებში არის ნირვანის ცნება. ზოგ გაუთვითცნობიერებელ ადამიანს ჰგონია, რომ ნირვანა იგივე სამოთხეა. რანაირიად? ნირვანაში უნდა გაქრე, სამოთხე კი გაქრობას სულაც არ ნიშნავს. ან ამბობენ: ჩემი სული ღმერთის ნაწილია, რომ გარდავიცვლები, წავა და ღმერთს შეუერთდებაო. კი მაგრამ, მე სადღა ვიქნები? აღარ იქნები, დამთავრდა. ეს არის რელიგიის ფორმამიღებული ათეიზმი. ისლამში ხორციელი სიამოვნებაა ზენიტში აყვანილი. იეღოვას მოწმეების გამოშვებები თუ გინახავთ? მათი მარადიული სიცოცხლე ასეა ნაჩვენები: კარგი ბაღ-ვენახები, ირმები და ლომები ერთად ძოვენ, ბავშვები დათვებთან ერთად თამაშობენ, სახლის ასაშენებლად გამალებული მუშაობაა გაჩაღებული, ქორწინდებიან... ჩვეულებრივი ცხოვრებაა, ოღონდ ჯანმრთელი, ავადმყოფობების გარეშე.
ქრისტრიანობამ ძირშივე უარყო ჯოჯოხეთისა და სამოთხისადმი ამგვარი დამოკიდებულება."

/დეკ. თეოდორე გიგნაძე/

[marine]

"მართლმადიდებელი ქრისტიანის გზა არ არის სწორხაზობრივი ცოდვით დაცემის თვალსაზრისით. ამის მაგალითად მარიამ ეგვიპტელი და ქრისტესთან ერთად ჯვარზე გაკრული ავაზაკიც კმარა, რომლის ერთი სიტყვა: "მომიხსენე მე, უფალო, სასუფეველსა შენსა", ჭეშმარიტი სინანულით წარმოთქმული, ცხონებისთვის საკმარისი გამოდგა."

/დეკ. დავით ხაჭაპურიძე/

[marine]

ეს პიროვნული ღვაწლია

"შესაძლოა ვინმემ გაიკვირვოს: მხოლოდ ეს? - აბა, კიდევ რა გინდა?
ეს ურთიერთობა, იცით, რას ჰგავს? ბიჭს რომ გოგონა ფაქიზი სიყვარულით ძალიან, ძალიან უყვარს და მხოლოდ მასთან ყოფნა სურს, სხვა არაფერი უნდა ამ ქვეყანაზე: არც სიმდიდრე, არც თანამდებობა, არც კეთილდღეობა, არც დიდხანს სიცოცხლე, არაფერი.
ერთი შეხედვით, ეს გაუგებარია ადამიანისთვის, რომელსაც სურს, ყოველივე მიღმიერი რაღაც სიამოვნებამდე დაიყვანოს. მაგრამ იმ განცდის არსებობას, რომ სამოთხე ღმერთთან პიროვნული ურთიერთობაა, მართლმადიდებლობა ჩვენგან დაჟინებით მოითხოვს.
რატომ არის ეს მოთხოვნა დაჟინებული და რატომ გვიჭირს ამის აღქმა?
დაჟინებულია იმიტომ, რომ მართლმადიდებლობა არ იტყუება და სხვა სასუფეველი არ არსებობს, რთული კი იმის გამოა, რომ ღმერთთან პიროვნული ურთიერთობა ჩვენს პირად ღვაწლსა და გმირობას ითვალისწინებს. თუ შევქმნით გარემოს, სადაც სიამოვნების მიღება ზნეობრივი სრულყოფილებისკენ სწრაფვის გარეშე იქნება შესაძლებელი, მაშინ ნებისმიერ ნაძირალას, რომლისთვისაც ავკაცობა ცხოვრების მიზანი და კრედოა, მშვენივრად შეეძლება ისიამოვნოს თუნდაც მუსულმანური სამოთხის ბაღებში. მგონი, კეთილმორწმუნე მუსულმანზე უკეთაც შეძლებს, იმიტომ რომ ამქვეყნიური კეთილდღეობისა და სიამოვნებისკენ სწრაფვის გამოცდილება აქვს. ხოლო როცა მეუბნებიან, სასუფეველი იმიტომაა პიროვნული ღვაწლი, რომ შენსა და ღმერთს შორის პიროვნულ ურთიერთობას უკავშირდებაო, ამან, სულ ცოტა, უნდა დამაფიქროს მაინც."

/დეკ. თეოდორე გიგნაძე/

[marine]

სასუფეველი ღმერთთან პიროვნული ურთიერთობაა


უფალი ამბობს, ვინც ცხონდება, "სიცოცხლე და უმეტესი აქუნდესო". სიცოცხლე ყველაზე ტევადი სიტყვაა, იგი მეტ-ნაკლებად მთელ სამყაროს იტევს. ვის შეუძლია თქვას, რა არის სიცოცხლეზე მეტი? არავის.

ერთ-ერთი ღვთისმეტყველი მოსწრებულად ამბობს: მართლმადიდებლებს საკუთარი ბოსხი არ ჰყავთო. ბოსხი, მოგეხსებათ, განსაწმენდელს, სალხინებელს - კათოლიკური თვალსაზრისით, ჯოჯოხეთის გარდამავალ საფეხურს ხატავდა. მის სურათებში აღწერილია მეძავის, მპარავის, ყაჩაღის, ენაჭარტალას და სხვათა ტანჯვა. კოშმარული სურათებია! გასაგებია, რომ მართლმადიდებლებს მსგავსი მხატვრები არ გვყავს, მაგრამ თვით წმინდა მამებთანაც კი ძალიან ფაქიზად და იშვიათად ვხვდებით ჯოჯოხეთის ხილვებს.

ასევეა სამოთხეც. ორიოდე წმინდანთან ნახავთ, რომ იქ რაღაც იხილა, გალობის ხმა ჩაესმა, ნაყოფი მოწყვიტა. და ეს სავსებით სწორია. უფალმა ამ მცირე გამოვლინებებით მიგვანიშნა, რომ სასუფეველი სიხარულს უკავშირდება, ჯოჯოხეთი - სატანჯველს. მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ სამოთხეში სულ ნუგბარს შევჭამთ, იადონების გალობით დავტკბებით...

სხვათა შორის, კათოლიკურ სამყაროში იმქვეყნიურ ცხოვრებას სწორედ ასეთი ელფერი აქვს. ერთ-ერთი მხატვრულ ფილმში კარგად წარმოჩნდება კათოლიციზმის არაჯანსაღი დამოკიდებულება ამ საკითხისადმი. ჯერ ძაღლი კვდება, ბოლოს პატრონის მთელი ოჯახი იღუპება. კაცი სამოთხეში თავის ნაცნობს ნახავს, დასეირნობენ, საუბრობენ. ყველაფერი მშვენიერია... მაგრამ უცებ კაცი კითხულობს: ღმერთი სად არისო? და საოცარ პასუხს იღებს: იქ, სადღაც, ზეცაში, იქიდან გვიყურებსო.

შე დალოცვილო, ასე ხომ აქაც ვართ. ნუთუ განსხვავება არ ყოფილა? მხოლოდ ის, რომ აღარ მოკვდებით და რაღაც ნეტარებაში ვიქნებით? მაგრამ მთავარი ხომ ღმერთია, ის კი სადღაც ზეცაშია და გვიყურებს?
გმადლობთ, მე ასეთი სამოთხე არ მინდა.

მართლმადიდებლობა იმით არის განსაცვიფრებელი და საოცარი რელიგია, - და ამ კუთხით თითქოს მასთან ყველაზე ახლოს მდგომ კათოლიციზმსაც კი უპირისპირდება, - რომ ცხონება, გადარჩენა, სასუფეველი, უპირველეს ყოვლისა, ღმერთთან პიროვნული ურთიერთობაა.

/დეკ. თეოდორე გიგნაძე/

[marine]

"არ არსებობს დედამიწაზე ისეთი რამ, რასაც სასუფეველს შევადარებთ. რაც აქ არსებობს, თუნდაც კანონიერი და ჯანსაღი, იქ თვისობრივად მაინც განსხვავებულია. აქ სიყვარულია? იქაც არის ისეთი რამ, რასაც შეიძლება სიყვარულიც დაარქვა, მაგრამ სიყვარულზე ათმაგად აღმატებულია. აქ სიამოვნებაა? იქაც არის, მაგრამ მთლად სიამოვნებას ვერ დაარქმევ, რადგან გაცილებით მეტია. აქ მშვენიერება და ჰარმონიაა, იქ კი ის იმდენად დიადია, რომ ვერც მშვენიერებას და ვერც ჰარმონიას ვერ დაარქმევ, რაღას სხვაა.

ჩემი ბავშვობისდროინდელი ანეკდოტი გამახსენდა: მეგრელ ბიჭს სამხედრო სამსახურის მოხდა რუსეთში მოუწია. სოფელში დაბრუნებული ჰყვება - რაკეტა ვნახეო. რა არის რაკეტაო? - თანასოფლელი ეკითხება. ვერაფრით ვერ აუხსნის. ბოლოს ეუბნება: ლიმონი ხომ იცი, ლიმონი? კიო. ჰოდა, სულ არ ჰგავს ლიმონსო.
დაახლოებით მსგავს სიტუაციაში ვართ. ვერ ახსნი, შეუძლებელია სასუფევლის აღწერა, არ აქვს ანალოგი. არსებობს პირველადი კატეგორიის ცნებები, მაგალითად, ფერი. თუ არ უნახავს ადამიანს, ვერაფრით აუხსნი, როგორია ლურჯი. პირველადი კატეგორიაა და იმიტომ. ასეა სასუფეველიც."

/დეკ. თეოდორე გიგნაძე/

[marine]

"განა არსებობს სიცოცხლეზე, უკვდავებაზე დიდი საჩუქარი ამქვეყნად? და ვის შეუძლია, გვიბოძოს იგი, თუ არა უფალს, ჭეშმარიტ მფლობელს სიცოცხლისას? მხოლოდ ღმერთი, ზეციერი მშობელი გვანიჭებს ამ საოცრებას."

/დავით სურგულაძე/

[marine]

„ტკივილის გარეშე შეუძლებელია ცხონება“

/მამა მათე ვაშაყმაძე/

[marine]

"სამოთხისკენ გზა ჯოჯოხეთს გაივლისო!"

[marine]

"ცათა სასუფეველი მხართეძოზე წამოწოლილებს არ ეძლევათ, არამედ მხოლოდ მშრომელებს და განსაცდელთა მომთმენებს".

/წმ. ანატოლი ოპტელი (ზერცალოვი)/

[marine]

"აშკარა და უეჭველი ჭეშმარიტებაა ის, რომ როგორც არ ექნება დასასრული კეთილ კაცთა ნეტარებას, ასევე არ დასრულდება ბოროტთა ტანჯვაც. რამეთუ ბრძანებს თვითონ ჭეშმარიტება: წარვიდენ ესენი სატანჯველსა საუკუნესა, ხოლო მართალნი ცხოვრებასა საუკუნესა (მათე 25,46) და თუ მართალია ის, რასაც ღმერთი გვპირდება, მაშინ ცხადია, არც მუქარა იქნება ცრუ."

/წმ. გრიგოლ დიოლოღოსი/

[marine]

"პეტრე: - ზოგიერთმა შეიძლება თქვას: "ღმერთი მხოლოდ იმიტომ ემუქრება ცოდვილებს საუკუნო სატანჯველით, რომ შეაჩეროს ისინი ცოდვის ჩადენისგანო.

გრიგოლი [დიოლოღოსი]: - თუ სიცრუეა ის, რითაც ღმერთი იმუქრებოდა ცოდვილების უსჯულოების ჩადენისგან შესაჩერებლად, მაშინ ტყუილი ყოფილა ისიც, რისი დაპირებითაც აღძრავდა მართლებს სამოღვაწეოდ. მაგრამ უგუნურის გარდა ვინ გაბედავს ამის თქმას? თუ დაემუქრებოდა იმით, რასაც არ აასრულებდა, მაშინ უნდა ვუწოდოთ (რაც საშინელია სათქმელადაც) ცრუ."

[marine]

"პეტრე: - რამდენად ეთანხმება სამართლიანობას ის, რომ დანაშაულისთვის, რომელსაც სასრული აქვს, უსასრულო სასჯელი უნდა დავითმინოთ?
გრიგოლი: - სამართლიანი იქნებოდა შენი გაურკვევლობა, თუკი გაბრაზებული მსაჯული მარტო საქმეებს განიხილავდა და არა ადამიანთა გულებს. უწმინდურთა ცოდვებს იმიტომ ჰქონდა დასასრული, რომ დასასრული ჰქონდა მათ ცხოვრებას. ისინი ისურვებდნენ, დაუსრულებლად ეცოცხლათ, რომ დაუსრულებლად ცოდვის ქმნის საშუალება ჰქონოდათ. ვინც არასოდეს ანებებს ცოდვის ქმნას თავს სიცოცხლის მანძილზე, ჩანს, რომ სურს მუდამ ცოდვაში ცხოვრობდეს. შესაბამისად, სავსებით სამართლიანია მსაჯულის მხრიდან, რომ საუკუნოდ დაისაჯონ ისინი, ვისაც ამ სოფელში არასოდეს მოუსურვებია ცოდვისგან თავის დაღწევა."

[marine]

"მომავალ ცხოვრებაში მართალ ადამიანებსა და მონანიე ცოდვილებსაც არც მწუხარება, არც ტკივილი და არც დარდი არ ექნებათ".

/მიტროპოლიტი ათანასე ლიმესოელი/

[marine]

"შეიძულე მიწა და ინატრე ზეცა"

[marine]

"ვინც მე მიყვარს და ვისაც მე ვუყვარვარ, თავისთავად ცხადია, რომ სასუფეველში ერთად ვიქნებით".

/დეკ. თეოდორე გიგნაძე/

[marine]

"თუ კაცს ცხონება უნდა, მუდმივად უნდა იღვაწოს. მისი პირველი ამოცანაა, სძლიოს საკუთარ თავს".

/მამა ეფრემ კატუნაკელი/

[marine]

"კაცი რასაც ამ ცხოვრებაში ჩაიდენს, მას იმ ცხოვრებაში პოვებს".

/წმ. კოზმა აითოლელი/

[marine]

"იმ ხალხმა, ვინც შეიგრძნო "ღვთის სასუფეველი" გამოცდილებით იცის, რომ ეს არის ძალა, რომელიც აღწევს ადამიანში და შინაგანად იჭერს მას, ის ეხმარება ადამიანს ცხოვრების მოწესრიგებაში, ცუდისა და კარგის გარჩევაში. მეორე მხრივ, "ღვთის სასუფეველი" ასხივოსნებს გზას ჭეშმარიტებისაკენ".