IPB

სტუმარს სალამი ( შესვლა | დარეგისტრირება )

საეკლესიო ბიბლიოთეკა

2 გვერდი V  1 2 >  
Reply to this topicStart new topic
> საუბრები წმინდა წერილთან ახლოს, სხვადასხვა საკითხები და მხარეები
აკაკი
პოსტი Feb 16 2012, 03:10 AM
პოსტი #1


Advanced Member
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 2,626
რეგისტრ.: 21-May 09
წევრი № 7,018



ზურაბ კიკნაძე
ადამიანი ბიბლიურ დროში


დრო ბიბლიის მდუმარე პერსონაჟია, რომელიც განსაზღვრავს მის ხასიათს. დროის აღქმის თავისებურება განაპირობებს ბიბლიური ნარატივის თავისებურებას. ნ. ბერდიაევი ერთგან წერს, ბერძნები და ებრაელები ცხოვრობდნენ არა სხვადასხვა დროს, არამედ განსხვავებულ დროშიო. ჩვენ დავუმატებდით: არა მხოლოდ ბერძნები და ებრაელები, არამედ ებრაელები და მისი მონათესავე და მეზობელი ხალხებიც განსხვავებულ დროში ანუ დროის განსხვავებული განცდით ცხოვრობდნენ. ნამდვილად დროის აღქმა ფუნდამენტურად განასხვავებს ერთმანეთისგან რელიგიებს და კულტურებს.

ბიბლიის (ძველი და ახალი აღთქმის) მკითხველისთვის აშკარაა, რომ ამ ერთიან წიგნში განსაკუთრებულად ძლიერია დროის განცდა. ეს თითქოს ნიშნავს დროული განზომილების უპირატესობას სივრცული განზომილების მიმართ. ბიბლია აღწერს ადამიანს მის მოძრაობაში, მოქმედებაში, მიმოსვლაში. მას არ იზიდავს ბუნება, სივრცეში განფენილი რეალობა. ლანდშაფტის აღწერის სიძუნწე, თუკი სადმე ვხვდებით აღწერას, ბიბლიური თხრობის სტილისტიკის სფეროს არ ეკუთვნის. ეს კონცეპტუალური ნიშანია.

ბიბლიურ თხრობას იზიდავს ადამიანი, რომელიც მიმოდის ქვეყანაში, გაივლის მას, მაგრამ არა თავისთავად ქვეყანას. იგი არ აღწერს ეგვიპტეს, არამედ იმას, თუ რა “ადგილი» უჭირავს ეგვიპტეში ყოფნას, ანუ ეგვიპტურ დროს ხალხის ისტორიაში; არ აღწერს უდაბნოს, მის ლანდშაფტს, არამედ გზას უდაბნოში, დრტვინვას, მოსმენას, რითაც ივსება უდაბნოში გატარებული დრო, უდაბნოს დრო. ეგვიპტე და უდაბნო ის ჭურჭლებია, რომლებშიც მიედინება ხალხის ჩამოყალიბებისთვის აუცილებელი დრო, რომელიც მიმართულია დასასრულისკენ. ეგვიპტის ან უდაბნოს გახსენებისას, ითქმის არა სადაც, არამედ როდესაც (“როცა ყრმა იყო ისრაელი და მიყვარდა იგი», ოსია 11:1). ბერძნული კოსმოსისგან განსხვავებით, ბიბლიური სამყარო უფრო დროში არსებობს, ვიდრე სივრცეში. კოსმოსი, სადაც ბერძენი ცხოვრობს, დასრულებულია; მაგრამ სოფელი, სადაც ძველი აღთქმის ადამიანი მოძრაობს, ჯერ კიდევ არ დასრულებულა, ის განაგრძობს ქმნადობას, ანუ ის პროცესშია, ის გარდაქმნას ელის. ბიბლია უპირატესობას ანიჭებს დროში თავისუფლად მოძრავ აბელს სივრცის ტყვეობაში მოქცეული, ქალაქთა მშენებელი კაენის წინაშე. აბელი, დროჟამის შვილი, ბუნებრივად, როგორც თევზი დაცურავს დროში, კაენი კი, შიშით და ძრწოლით დაძრწის (დაბ. 4:14) დროში და საბოლოოდ სივრცეში მკვიდრდება. და სახელი იმ ადგილისა, რომელსაც ის სამკვიდრდოდ აირჩევს, მის სულიერ მდგომარეობას გამოხატავს _ ნოდ “ძრწოლა», «წრიალი» (დაბ. 4:16).

თუ დავაკვირდებით აბრაამის ცხოვრებას (და ის პირველია ძველი აღთქმის ადამიანთა შორის, ვისი კონკრეტული ნაბიჯები ვიცით), დავინახავთ, რომ ის მუდმივად გზაშია, არსად სივრცეში მას მუდმივი სამკვიდრო არა აქვს. გზის არსებითი მახასიათებელი კი დროა. დროჟამის განმავლობა თავის კვალს ტოვებს სივრცეზე და სივრცის ყოველი მონაკვეთი ამ დატოვებული კვალის მეოხებით არის ღირებული. პირველი პატრიარქების (განსაკუთრებით აბრაამის, იაკობის, იოსების) მსოფლგანცდაში ეს ქვეყანა, რომელიც აღთქმით მიეცა მათ, არ არის განსრულებული, რადგან ის ჟამი, როცა პატრიარქების წიაღიდან გამოსულმა ხალხმა უნდა დაიმკვიდროს იგი, ჯერ არ დამდგარა, მაგრამ ეს ჯერ კიდევ დაუმდგარი დრო ამოძრავებს ისტორიას. ქვეყნის არსებობის მოდუსი დროა და არა სივრცე. ამგვარი მსოფლგანცდის შედეგად პოსტბიბლიურ ხანაში სიტყვა ყოლამ, რომელიც აღნიშნავდა დროის მონაკვეთს, უფრო სწორად, დროის განმავლობას (როგორც წარსულში, ისე მომავალში), “სოფლის» (სამყაროს) მნიშვნელობას იღებს ძველი მნიშვნელობის შენარჩუნებით.

დროის უპირატესობას სივრცის წინაშე იუდაისტი ფილოსოფოსი აბრაჰამ ჰენშელი ამგვარად წარმოიდგენს: “დასაწყისში დრო ერთი იყო, მარადიული. განუყოფელი. მას არავითარი კავშირი არ ჰქონდა სივრცესთან. მაგრამ როცა ერთიანი დრო შვიდ დღედ დანაწილდა, მაშინ იგი მჭიდროდ დაუკავშირდა სივრცის სამყაროს. თითოეულ დღესთან ერთად, გარდა შაბათისა, საგანთა გარკვეული სფერო წარმოიშვა. შაბათი კი, როგორც დღე, განცალკევებულად დგას”. ჰენშელი განაგრძობს იგავით: “იგი, შაბათი, შეგვიძლია მეფეს შევადაროთ, რომელსაც შვიდი ვაჟი ჰყავდა. ექვსთაგან თითოეულს თავისი დოვლათი უანდერძა, უმრწემესს კი მეფობის ღირსება მისცა”. ეს დოვლათი არის ყველაფერი ის, რაც ექვსი დღის განმავლობაში შეიქმნა, ხოლო მეფობის ღირსება არის შაბათი ანუ წმიდა დრო, როცა არაფერი შექმნილა. მაგრამ ამის გამო შაბათი არ არის ცარიელი დრო, ანუ ასეც შეიძლება ვთქვათ: შაბათის სიცარიელე უქმობაა, რომელიც თავისუფლების გამოხატულებაა, შაბათი არ არის დაბმული ნივთიერ სამყაროზე, როგორც სხვა დღეები. მისი თავისუფლება სულშია, რადგან ის სამეუფოა, უფლის დღეა.

რით განსხვავდება შაბათი დანარჩენი ექვსი დღისაგან? ექვსდღიანი წარმავლობა შაბათის სახით მარადისობაში გადადის. შაბათი ექვსეულის განსრულებაა, მასშია მისი მიზანი და საზრისი. დღეს ამ წუთისოფელში, ამ დროჟამულ განზომილებაში, შაბათი ერთადერთი დღეა, რომელიც მარადისობის ხატს ატარებს. შაბათი წინასწარ, ამ წუთისოფელშივე, ამზადებს ადამიანს მარადისობისთვის, როცა უკანასკნელი შაბათი დააგვირგვინებს დღეებს.

ამრიგად, საბოლოოდ, ძველი აღთქმა პატივს დებს არა დროს თავისთავად, როგორც ასეთს, არამედ პატივს დებს მას იმის გამო, რომ მას შაბათი მოჰყავს. ბიბლია პატივს დებს შაბათს, რადგან იგი, როგორც შეწყვეტა (ეს არის შაბათ-სიტყვის მნიშვნელობა), როგორც დროის შეყენება, მარადისობის ხატია. ექვსი დღე შაბათის მოლოდინით არის სავსე. მოლოდინი ელის დღეთა აღვსებას, უკანასკნელ ჟამს, საბოლოო შაბათს, რომელსაც მეორე დღე _ ორშაბათი აღარ მოყვება. შაბათშია იმ ექვსი დღის საზრისი. ბიბლიის ამ განცდამ, სოფლის ხედვამ სუბ სპეციე ტემპორის, დაბადა მესიანისტური მოლოდინი ან, პირუკუ, მესიანისტურმა მოლოდინმა დაბადა სოფლის ამგვარი ხედვა. ეს ორი რამ ერთმანეთს განაპირობებენ. ებრაელთა მონათესავე ხალხები (მოაბი, ამონი, ედომი და სხვანი) არ იყვნენ აღძრულნი მესიანიზმით, რადგან ისინი მხოლოდ უდასასრულო წრეში მბრუნავ დროს იცნობდნენ. მათში არ იყო აბსოლუტური დასასრულის მოლოდინი.

დროსთან მჭიდრო კავშირშია მოლოდინი, რომელიც ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ბიბლიური მსოფლგანცდის კონცეპტუალური კატეგორიაა. ბიბლიური ისტორია მოლოდინით არის სავსე. მოულოდნელობანიც, რომლებიც მრავლად ხდება ბიბლიაში, მოლოდინის ნაწილია. მოლოდინი, შეიძლება ითქვას, კუმშავს დროს, რაც იმას ნიშნავს, რომ შორეული მომავალი აწმყოში აქტუალიზდება. მოლოდინის თვისებაა მოვლენათა დაჩქარება, რაც ქრისტიანობას გადმოყვა ძველი აღთქმიდან. ამის გამოხატულებაა იოანეს “გამოცხადების» (რომელიც სავსეა მოლოდინებით) მოტტო, რომლითაც მთავრდება ტექსტი: “ჰე, მოვალ მალე» (გამოცხ. 22:20). რა თქმა უნდა, ძველ აღთქმაში არსებობდა სიტყვა, მოლოდინის აღსანიშნავი სიტყვა (ახალ), რომელსაც აფერადებს იმედისა და სასოების ნიუანსი, მაინც ახალი აღთქმის ხანაში ბერძნული ენის წიაღიდან ამოტივტივდება სიტყვა, რომელსაც მოიმარჯვებს პავლე მოციქული მის მიერ რეალურად განცდილი განსაკუთრებული სახეობის მოლოდინის გადმოსაცემად. ეს არის აპოკარადიკია (გვხვდება ორგზის: რომ. 8:19; ფილიპ. 1:20) “დაძაბული მოლოდინი», რომელიც პირველად თავს იჩენს აბრაამის გამოცდილებაში. აბრაამის ეგზისტენციალური დრო მოლოდინში გადის, რომელსაც ორი პერსპექტივა აქვს მოცემული აღთქმის ფარგლებში: ერთი, შორეული, რომელიც ეხება მის წიაღში მთვლემარე მოდგმას, მეორე, ახლობელი _ მის აღთქმულ შვილს. ცხადია, აპოკარადოკია იღვიძებს განსაკუთრებულ შემთხვევებში, ძველისა და ახლის ზღვარზე, ამდენად ესქატოლოგიურია. ეს არის ყოფიერის დასრულების ან, რაც იგივეა, ყოფიერის გარდაქმნის მოლოდინი. მაგრამ ამ დაძაბულობას ახლანდელსა და მოსალოდნელს შორის, ისტორიის სარბიელს, არავითარი კავშირი არა აქვს მოუთმენლობასთან. არა მოლოდინი მოუთმენლად, არამედ მოლოდინი მოთმინებით, თმენით, რომელსაც რწმენა ასაზრდოებს. პავლე მოციქულისგან ვიცით, რომ რწმენა, იმედი (სასოება) სიყვარულთან ერთად ერთმანეთთან არის წილნაყარი (1 კორ. 13:13). ამ თეზისს ფესვი ძველ აღთქმაში აქვს გადგმული. აბრაამს რწმენის მამა ეწოდა არა მხოლოდ იმიტომ, რომ უცხო მხარეში დაუეჭვებლად გაჰყვა მოწოდებას, არამედ იმიტომაც, რომ თმენით ელოდა ძეს, რომელშიც ემარხა აღთქმის განხორციელების შესაძლებლობა. თმენით მოლოდინი ბიბლიისთვის ჩვეული მინიშნებით არის გამოხატული. “და გამოეცხადა მას უფალი მამრეს მუხნართან, როცა კარვის კართან იჯდა დღის პაპანაქებაში» (დაბ. 18:1). “დღის პაპანაქება» აქ მეტს ამბობს აბრაამის მოლოდინზე, ვიდრე მთელ პასაჟს შეეძლო ეთქვა. ან ის სამსიტყვიანი წინადადება, რომელიც დაძაბული მოლოდინის, თმენის, საუკეთესო ნიშანს იძლევა: “და მიდიოდნენ ორნი ერთად» (დაბ. 22:8). სხვაგვარად ძნელი წარმოსადგენია დროის დაძაბული განმავლობის, იმ გზის ხანიერების გამოხატვა, რომლის დასასრულს აბრაამს შვილზე დანის აღმართვა მოუხდება.

ბიბლიის თანახმად დროს აქვს დასაბამი. დროის დასაბამობა ჩანს წიგნის პირველივე მუხლიდან _ დასაწყისში ღმერთმა შექმნა… ეს “დასაწყისი” (ბერეშით) უეჭველად აბსოლუტურ დასაწყისზე მიანიშნებს ანუ იგი გვამცნობს დროის დასაწყისს, რასაც არაფერი უძღოდა წინ. მის უკან, მის შემდეგ იწყება დრო, მაგრამ თავად დასაწყისი არ არის დრო. ბასილი დიდი წერს, რომ “როგორც გზის დასაწყისი ჯერ კიდევ არ არის გზა, როგორც სახლის დასაწყისი ჯერ კიდევ არ არის სახლი, ასევე დროის დასაწყისი ჯერ კიდევ არ არის დრო და არც დროის უმცირესი ნაწილი”. დასაწყისი “ნულოვანი საფეხურია”, რომელიც მარადისობის ხატს ატარებს, მისი სიმბოლური ნიშანია. ბიბლიის ავტორის ხილვა-განცდაში არსებობდა ისეთი საწყისი, რომლის ფესვი უდროობაშია. ამ აზრით არის სამყარო ღვთის მიერ არაფრისგან შექმნილი. არაფერში კი არც დრო მოიაზრება და არც სივრცე. მაშასადამე, სამყარო შეიქმნა არა დროსა და სივრცეში, არამედ დროსთან და სივრცესთან ერთად, მათ ერთიანობაში. ანუ ღმერთმა შექმნა ისეთი სამყარო, რომლის არსებობის მოდუსია დრო. მისი არსებობა მხოლოდ დროშია შესაძლებელი და ის შეწყვეტს ამგვარ ყოფას დროსთან ერთად.

ბიბლიის თანახმად, აქტუალურ დროს აქვს როგორც დასაწყისი, ასევე აქვს თავისი დასასრული. ბიბლიის იმ ადგილიდან, სადაც ვკითხულობთ, რომ დასაწყისში ღმერთმა შექმნა ცა და მიწა (დაბ. 1:1), იმ ადგილამდე, სადაც ვკითხულობთ, რომ აღარ იქნება დრო (გამოცხ. 10:6), მოქცეულია კოსმოსისა და ისტორიის მთელი მდინარება, რომელიც მიისწრაფვის დასასრულისაკენ. ეს არის პერიოდი, რომლის დასასრულს იქმნება ახალი კოსმოსი, განახლებული ბუნება (“ვიხილე ახალი ცა და ახალი მიწა, რადგან პირველი ცა და პირველი მიწა გარდახდა», გამოცხ. 21:1), ანუ ისეთი ქმნილება, რომლის არსებობა დროული განზომილებით არ არის განპირობებული. როცა შეწყდება ის წარმავალობა, რომელიც ამ ორ მიჯნას შორის არის მოქცეული, ახალი ქმნილება მარადისობაში აღმოჩნდება.

შეიძლება გვეფიქრა, რომ იოანეს გამოცხადებაში, რომელიც ბიბლიურ წინასწარმეტყველთა გამოცხადებებს ეფუძნება, ლაპარაკია კოსმიურ დროზე, რომელიც არსებითად განსხვავდება ისტორიული დროისაგან, სადაც ადამიანია სუბიექტი. ბოლომდე სწორია თუ არა ნ. ბერდიაევის სიტყვები, რომ კოსმიური მოვლენები სხვა დროში მიმდინარეობენ, ისტორიის მოვლენები _ სხვა დროში და ისინი, მსგავსად პარალელური ხაზებისა, არასოდეს კვეთენ ერთმანეთს? ბიბლია არ ფიქრობს ასე. ბიბლიამ გაარღვია წარმართული თუ პანთეისტური დროის ონტოლოგია, უფრო მეტიც, მან ერთიან დროში წარმოიდგინა კოსმიური და ისტორიული მოვლენები, არა მხოლოდ ისტორიული, არამედ ადამიანურ-ეგზისტენციალურიც. ძველი აღთქმის ისტორიაში ისინი კვეთენ ერთმანეთს, ან კონცენტრიული წრეების მსგავსად ერთმანეთში არიან ჩასმული.

წინასწარმეტყველთა ხილვებში დაძლეულია ჰეტეროგენულობა კოსმიურ დროსა და ისტორიულ დროს შორის. ეს იმის ძალით ხდება, რომ სამყაროს შემოქმედი შემოდის ადამიანურ ისტორიაში. თუ პანთეისტური ღვთაება, სახელად ბაალი (ბაალ “უფალი»), რჩება ბუნების ტყვედ, იცვლება ბუნებასთან ერთად, ჩართულია მის წრებრუნვაში. ბიბლიის ღმერთი კი, როგორც ზებუნებრივი და ზეისტორიული მამოძრავებელი, თავისი ქმნილების ტრანსცენდენტულია. ბაალი გადაჰყვება ბუნებას, ბიბლიის ღმერთი კი რჩება, რათა კვლავ ახალი ცა და მიწა შექმნას. მისთვის კოსმოსიც ისტორიაა, რომელსაც თავისი დასასრული აქვს. მას შეუძლია დაამთხვიოს ერთმანეთს კოსმიური დრო ისტორიულ დროს ანუ კოსმოსის დასასრული _ ისტორიის დასასრულს. ჩადოს ერთი საზრისი ბუნებაში და ისტორიაში. ბუნების მოვლენათა და ადამიანთა, ისტორიის სუბიექტთა, ფერისცვალება ეხმიანება ერთმანეთს. წინასწარმეტყველთა კონცეპტი _ უკანასკნელი დღეები (ჟამი) ან უფლის დღე გულისხმობს არა მხოლოდ ადამის ცოდვისგან შებღალული მიწის პირის განახლებას, მის დაბრუნებას პირველქმნილ მდგომარეობაში, არამედ ადამიანთა განახლებასაც, მათ ინტეგრაციას ბუნებასთან, გაუცხოებული, დაქუცმაცებული კაცთა მოდგმის გაერთიანებას. ტყვეთა დაბრუნება, რომელიც ერთ-ერთი კარდინალურ მოლოდინთაგანია ბიბლიაში, ხდება არა წუთისოფლის განმავლობაში, არამედ მის დასასრულს. დაბრუნება ეხება მთელ კაცობრიობას, ხალხების შეკრებაში მთაზე ყველა ხალხი, აქამდე მტრული და შეურიგებელი, მონაწილეობს. თუ წინასწარმეტყველი მიქა, როდესაც ამბობს, მთლიანად შეგკრებ, იაკობ, თავს მოვუყრი ისრაელის ნატამალს, ერთად დავსხამ, როგორც ცხვარს ფარეხში (მიქა 2:12), ჯერ კიდევ საკუთარ ხალხზე ლაპარაკობს, ესაიას ხილვაში კი უკვე მთელი კაცთა მოდგმა ჩანს. ეს ფარეხი საყოველთაო კოსმიურ-ისტორიულ ფარეხად იქცევა. ყველა ხალხის, არა მხოლოდ ისრაელის, წილხვედრია “ახალი ცა და ახალი მიწა (ესაია 51:16, 65:17), ყველა მოესწრება იმ ჟამს, როცა

«მოილხენს უდაბნო და ხრიოკი, გაიხარებს ტრამალი და შროშანივით აყვავდება… მაშინ აეხილებათ თვალები ბრმებს და ყრუებს სასმენელნი გაეხსნებათ. მაშინ ირემივით იხტუნებს მკელობელი და მუნჯის ენა იგალობებს, რადგან ამოხეთქავს უდაბნოში წყალი და ტრამალზე ნიაღვრები. დასიცხული მიწა ტბორად გადაიქცევა და ხრიოკები _ წყაროსთვალებად… უფლის გამოსყიდულნი დაბრუნდებიან და მხიარული ყიჟინით მივლენ სიონზე, საუკუნო სიხარული იქნება მათ თავზე, შვება და სიხარული ეწევა მათ და ტანჯვა-წუხილი განშორდებათ» (ესაია, 35:1_10).

ეს ადამიანური ზეიმი ბუნების ზეიმიც არის. ისტორიის დღესასწაული, როგორც მისი განსრულება, ბუნების დღესასწაულიც არის. ადამიანის ნეტარება ბუნების ნეტარებაც არის. პირველქმნილი ადამის აღდგენა პირველქმნილი ბუნების სამოთხისეული ყოფის აღდგენაც არის, და ეს წუთისოფლის დასასრულია: უფალი “სამოთხედ გადააქცევს მის უდაბნოს და უფლის ბაღად მის ტრამალს» (ესაია 51:3), “დადგება მგელი ცხვართან ერთად და ვეფხვი დაბინავდება ციკანთან ერთად. ხბო, ლომი და ნასუქალი პირუტყვი ერთად იქნებიან და ჩვილი ბავშვი წარუძღვება მათ» (ესაია 11:16), შეიცვლება დაძველებული ბუნების წესი _ დრო უკუიქცევა ან შეჩერდება, შეწყდება ჩვეული თანამიმდევრობა და ახალ თვისობრიობაში გადავა: “აჰა, დადგება ჟამი, ამბობს უფალი, როცა მხვნელი თავს წაადგება მომკელს, ყურძნის მწურავი – მთესველს» (ამოს 9:13), ანუ დრო სივრცეში განიფინება და ეს იქნება ქვეყნის დასასრული, კოსმიური და ისტორიული პროცესის საერთო ბოლო. ამ დასასრულის მოლოდინით არის სავსე ძველი აღთქმის დრო. მოლოდინი და იმედი აქ ერთი მსოფლგანცდის სახესხვაობანია. ორივენი გულისხმობენ დასასრულს, აღსრულებას და განსრულებას, როგორც კოსმიურ, ისე ისტორიულ პერსპექტივაში. ასევე მომავალიც, რომელიც მიზნად და საზრისად აქვს მოლოდინს და იმედს, სხვაგვარად არ გამოიხატება ლექსიკურად, თუ არა როგორც “დღეთა დასასრული».

თუ შევეცდებით მეტაფორულად წარმოვიდგინოთ ბიბლიური დრო, მისი ერთ-ერთი ხატი იქნება მწიფე ხილით სავსე კალათა, რომელიც წინასწარმეტყველმა ამოსმა იხილა ღვთიურ ხილვაში:

«ასე მახილვინა უფალმა ღმერთმა: აჰა, მოწეული ხილით სავსე კალათა. მითხრა: რას ხედავ, ამოს? ვთქვი, მოწეული ხილით სავსე კალათას-მეთქი. მითხრა უფალმა: მოაწია ჩემი ერის, ისრაელის, ბოლომ» (ამოს 8:1_2).

როგორც მწიფდება ხილი და აქვს ზღვარი მის მწიფობას, ასევე დროსაც აქვს თავისი სიმწიფე, რომელსაც ის აზიარებს დროში არსებულ ყველა საგანს თუ მოვლენას. მაგრამ ყველაზე თვალსაჩინო სიმბოლოდ აღებულია ხილის სიმწიფე. ეს პარალელიზმი ენის ლექსიკამაც ასახა: კაიც _ მწიფე ხილი და კეც _ ბოლო.

რასაც წინასწარმეტყველნი ჭვრეტენ, ეს ისტორიის დასასრულია, როცა წყდება დროის მდინარება და ადამიანის ისტორია და კოსმიური პროცესი ერთ საზრისს ააშკარავებენ. მაგრამ ისტორიის შუაგულშიც, მის პროცესში, რჩეული ერის ცხოვრება არ განარჩევს კოსმიურ დროს ისტორიული დროსაგან. კოსმიური დრო მონაწილეობს მის ისტორიაში. ფუძემდებლური და გარდამტეხი აქტები მის ცხოვრებაში კოსმიური დროის მიჯნებით არის აღნიშნული. სხვაგვარად რომ ვთქვათ, ბუნების პერიოდული თუ განსაკუთრებული მოვლენები ხალხის ისტორიის ორგანული ნაწილი ხდება. ხალხის ცხოვრება ჩართულია კოსმიურ ცხოვრებაში. დღესასწაულები ამ ჩართვის ცხადი დასტურია. ძველი აღთქმის ფუძემდებლური დღესასწაული _ პასექი (ფესახ), რომელიც აღნიშნავს რჩეული ერის ეგვიპტიდან გამოსვლას, მის გათავისუფლებას ეგვიპტის მონობიდან, იმავდროულად გაზაფხულის დღესასწაულიცაა. მაგრამ თუ გაზაფხულის დადგომა მრავალჯერადი მოვლენაა, ეგვიპტიდან გამოსვლა, როგორც ისტორიული მოვლენა ერთჯერადია. ის ერთხელ მოხდა ხალხის ისტორიაში, როგორც უნიკალური ხდომილება, და არასოდეს განმეორდება. ის მეორდება მხოლოდ ვირტუალურად, ხსოვნაში, ყოველი გაზაფხულის დამდეგს, რომელიც მის ხატად აღიქმება. გაზაფხული და გამოსვლა ერთიანი დღესასწაულია, ერთმანეთს ავსებენ და ამდიდრებენ: გაზაფხული პასექს, ამ ისტორიულ მოვლენას, ანიჭებს თვალსაჩინოებას და ბუნებისმიერ ცხოველმყოფელობას; პასექს კი, თავის მხრივ, გაზაფხულში შეაქვს ადამიანური საზრისი, აადამიანურებს მას.

შვიდეულის დღესასწაული (შებუყოთ), რომელიც მოსდევს პასექს, ასევე სინთეზში აქცევს ბუნებრივ და ისტორიულ დროებს: პირველმოწეულ ნაყოფთა დრო ემთხვევა სინაის მთის ძირას რჯულის მიღების დროს. მესამე დიდი დღესასწაული კარვობა აერთიანებს მოსავლის აღების, სამეურნეო წლის დასასრულის (შდრ. “მკა არის საუკუნის აღსასრული», მათ. 8:39) ბუნებრივ პერიოდს უდაბნოში ცხოვრების ისტორიულ-ეგზისტენციალურ გამოცდილებასთან.

თითოეული პერიოდი ამ სამთაგან, თუ პაულ ტილიხის სიტყვებს გავიმეორებთ, რომლებიც ისტორიის შესახებ ითქვა, არის გარდატეხის ის მომენტი, როცა მარადიული განსჯის და გარდაქმნის დროჟამულს.

ამრიგად, გამოსვლა, რომელსაც ბუნებრივ არქეტიპად მიწის პირიდან მცენარის აღმოცენება აქვს (“ქვეყნად ამოსვლა მწვანისა»), ერთხელ მოხდა იქ და მას ჟამს, და აღარ განმეორდება; რჯული ერთხელ იქნა მიღებული იქ და მას ჟამს; უდაბნოს გამოცდილებაც განუმეორებელია, როგორც კონკრეტულ დროსა და სივრცეში მიმდინარე პროცესი, მაგრამ ეს იქ და მას ჟამს შესაბამისი ბუნებრივი მიჯნების დადგომისას მეორდება, ერთგვარად მარადიულდება. ეს არის ძველი აღთქმის დღესასწაულის საზრისი: ისტორიულის გაკოსმიურება, კოსმიურის გაისტორიულება.

განასხვავებენ ისტორიულ დროს და პიროვნულ (ეგზისტენციალურ) დროს. ისტორიული მოვლენები სხვა დროში ხდება, პიროვნული ამბები _ სხვა დროში. ამ ორი კატეგორიის ხდომილებებს სხვადასხვა ნება წარმართავს. მაგრამ როცა ისტორიაში და ადამიანის პირად ცხოვრებაში ღმერთია ჩარეული, აქაც ისევე, როგორც კოსმიურ და ისტორიულ დროთა შემთხვევაში, მათ შორის ზღვარი თითქოს წაშლილია. სხვაგვარად: ისტორიულ დროში იჭრება ადამიანურ-პიროვნული დრო, ასევე განუმეორებელი, მაგრამ უფრო მაღალი ხარისხის უნიკალობით. თუმცა ღმერთი ერთ დროჟამულ მდინარებაში აქცევს თავისი რჩეული ადამიანისა და რჩეული ხალხის თავგადასავალს. მის რჩეულ აბრაამში მისივე რჩეული ხალხის პოტენციაა მოცემული, მთელი ისტორიული მომავალი დრო ზამბარასავით შეკუმშული სახით. მიუხედავად ძლიერი პიროვნული განცდებისა (ისაკის შეწირვა, მელქისედეკთან შეხვედრა, ანგელოზთან საუბარი სოდომის დაქცევაზე და სხვა), რჩეულ აბრაამს ერთი წამითაც არ ტოვებს იმის განცდაც, რომ იგი თავისი ეგზისტენციით ჩართულია ისტორიულ დროში, რომ იგი ატარებს თავის თავში მომავალს. ეს განცდა მას აკისრებს პასუხისმგებლობას საკუთარი თავის მიმართ, რაც, შესაძლოა, უცნაურად მოგვეჩვენოს. ყოველ შემთხვევაში, უცნაურია მისი ყოფით-ზნეობრივი თვალთახედვით არცთუ სანაქებო საქციელი, როცა მან, ეგვიპტეში მდგმურობისას, თავის გადარჩენის მიზნით, უარი თქვა სარას ქმრობაზე. ის მზად იყო დაეთმო სარა, ოღონდ თავად ცოცხალი დარჩენილიყო (დაბ. 12:11_19), რადგან მან იცოდა ერთი უეჭველი რამ: მისი სიცოცხლე დროის ხანიერებასთან ერთად მას არ ეკუთვნოდა. იგი უარყოფდა სარას იმ მომავლის გულისთვის, რომელიც მის წიაღში იყო დაბუდებული, რომელშიც ის სარას მონაწილეობას გამორიცხავდა. მან არ უწყოდა, რომ ამ მომავალში სარას (სხვას არავის) ედო წილი. მან ეს არ უწყოდა, თუმცა დიდი წინასწარმეტყველი იყო. აბრაამი სხვაგვარადაც გამოხატავს პიროვნულ-ისტორიულ დროთა ერთიანობას, მათ ურთიერთგანპირობებულობას: ისტორიული დრო, რომელიც ხალხმა ეგვიპტეში გაატარა, უკვე მოცემული იყო აბრაამის საკუთარ დროში, როცა ის ქანაანურ შიმშილობას გარიდებული ეგვიპტეში მსხემობდა.

ასევე, იოსების კერძო, პიროვნული დრამა, რომელიც მის სუბიექტურ დროშია გაშლილი, ხალხის ისტორიის გენეზისში მონაწილეობს. მის პიროვნულ დროში სიზმრების სახით, რომელთა საზრისს თავად ზეციური იერარქიის მხილველი იაკობიც ვერ წვდებოდა, იჭრება მომავლის სხივი. პარადოქსულია, როცა მომავლიდან სხივი აწმყოზე აფენს ჩრდილს და ეს ჩრდილი იოსების ისტორიაში სიზმრების სახით არის ვერბალიზებული.

და, საბოლოოდ, მოსეს საკუთარი ასოცი (სამი ორმოცი) წელი ხალხის ერთ ერად შექმნის წლებია. ანუ ეს იმას ნიშნავს, რომ მოსეს წლები აღარ არის მხოლოდ მისი საკუთარი წლები, ისინი უკვე მისი ხალხის ისტორიული ქმნადობის წლებია. მოსეში, მოსეს კვერთხის ქვეშ, გაიარა ხალხის პრეისტორიამ მეწამული ზღვიდან იორდანემდე, რომლის გაღმა მისი კვერთხი ვეღარ მისწვდებოდა. სამი რამ _ მოსეს სიცოცხლე (ას ოცი წელი), მისი ამოცანა და ხალხის ქმნადობის პროცესი ერთდროულად დამთავრდა იორდანეს მარცხენა ნაპირზე. აქ ამოიწურა მოსეს წლები და ხალხის ქმნადობის წლები. ამიერიდან, იორდანეს გადალახვით იწყება ერის ისტორიის ახალი პერიოდი.

დროის აღქმა, რომელიც თავის დაღს ასვამს ბიბლიურ ნარატივს, მკაცრად ესქატოლოგიურია _ დასასრულისკენ არის მიმართული. ცხადია, რეალურ გამოცდილებაში ვერ თავსდება აბსოლუტური (საბოლოო) დასასრული, მაგრამ მას ყოველი პერიოდის დამასრულებელი ფაზა აირეკლავს, ეს ანარეკლები თუ ხატები კი ძველი აღთქმის ხალხის ისტორიულ გამოცდილებაში არცთუ იშვიათია. მაგალითისთვის, სურათი, რითაც მთავრდება მეფეთა მეოთხე წიგნი, რომელიც მოასწავებს ძველი აღთქმის პერიოდის დასასრულს და ახლის დასაწყისს, სიმბოლურია: ბაბილონის მეფეს საპყრობილედან გამოჰყავს იუდას მეფე, “დაუდგა ტახტი იმ მეფეთა მაღლა, რომლებიც ბაბილონში ჰყავდა მას. გამოუცვალა საპყრობილის ტანისამოსი და მის წინ ჭამდა იგი პურს მთელი სიცოცხლე. და სამუდამო იყო მისი სარჩო და ეძლეოდა მეფისაგან ყოველდღიურად, მთელი სიცოცხლე» (4 მეფ. 25:28-30). თუ სადმე “პურის ჭამა» გვხვდება ბიბლიაში, ყველგან მას რაღაც პერიოდის დამასრულებელი და საბოლოოდ შემარიგებელი მნიშვნელობა აქვს და ერთგვარად გვიხატავს ესქატოლოგიური ნადიმის სურათს. ბაბილონის ტყვეობა წინასწარმეტყველების თანახმად მთავრდება და ამ დასასრულსაც ესქატოლოგიური შეფერილობა აქვს, რამდენადაც ებრაელთა ტყვეობიდან განთავისუფლება მესიანისტურ ფიგურასთან _ მიდიის მეფე კიროსთან იყო დაკავშირებული, რომელზეც ჯერ კიდევ ესაია წინასწარმეტყველი წერდა (ეს. 44:28; 45:1).

მესიანისტური მოლოდინი, რომელიც ჯერ კიდევ ბაბილონის ტყვეობამდე დაეუფლა ძველი აღთქმის ცნობიერებას, _ რომ მოვა მესია-მხსნელი და ქვეყნისა და ხალხის გამოხსნის აქტით დაასრულებს ისტორიას, ყოველ შემთხვევაში, ისტორიულ პერიოდს ახალ საუკუნეში შესასვლელად, _ თითქმის ყველა წინასწარმეტყველის ძირითადი თემა ხდება. დრო, დროის განმავლობა, გარკვეულად იძენს მიზნობრივ ხასიათს, ესქატოლოგია ანუ დასასრულის მოლოდინი ტელეოლოგიურ საზრისს იძენს: დროის თუ დროული მონაკვეთის დასასრული (ბერძნ. ტელოს), იმავდროულად, აღქმულია ამ მოლოდინში როგორც საბოლოო მიზანი (ტელოს) და, ამრიგად, ისტორია განიცდება არა მხოლოდ სუბ სპეციე ფინიტატის (დასასრულის თვალთახედვით), არამედ საბოლოო მიზნის კუთხითაც. ვინაიდან თუ ისტორიას აქვს საზრისი და მიზანი, იგი დასასრულში უნდა გამოჩნდეს _ ამ კონცეფციით, დაუსრულებელი ისტორია უმიზნო და უსაზრისოა. მაგრამ რა არის ეს მიზანი? ზოგადად ეს არის უფლის დღის დადგომა, როგორც ახალი აღთქმის ხანაში პავლე მოციქულმა გამოჭედა სიტყვებით, რომ “იქნება ღმერთი ყველაფერი ყველაფერში», რაც სრულყოფილად გამოხატავს ძველი აღთქმის ესქატოლოგიურ-ტელეოლოგიურ მოლოდინებს. მაგრამ უფლის დღე, რომლის დადგომა გარდაუვალია, ისე არ დგება როგორც სიამისა და ნეტარების მომტანი გაზაფხული. უფლის დღის ხასიათი დამოკიდებულია იმაზე, თუ როგორია ადამიანთა ცხოვრება ზნეობრივად ისტორიის განმავლობაში, როგორიც არის ადამიანთა ზნეობრივი სახე, ისეთივე სახე ექნება უფლის დღეს ისტორიის დასასრულს. წინასწარმეტყველი ამოსი ამბობს და მის შემდეგ იმეორებენ სხვანიც: “ვაი, უფლის დღის მონატრულთ! რისთვის გინდათ უფლის დღე? ბნელია იგი და არა ნათელი»! (5:18). უფლის დღეს ისეთივე შეფერილობა ექნება, როგორც ადამიანთა შინაგანი სამყაროა შეფერილი. ეს არის ისტორიის ხედვა ზნეობრივი კუთხით, რაც გამსჭვალავს ძველი აღთქმის ისტორიას.

არის, ცხადია, მეორე პერსპექტივაც, ნათელი და ნამდვილად სანატრელი. ეს პერსპექტივა დროის განმავლობას ნეგატიური კუთხით უყურებს: განმავლობა წარმავლობაა. კატასტროფებით და შიშებით, დროის განმავლობით დათრგუნული ადამიანი დროის მდინარებიდან გასვლისკენ მიისწრაფვის. არის მოლოდინი, რომ შორეულ პერსპექტივაში, რომელიც თანდათან ახლოვდება და “აქვე არის», რეალობა დაუბრუნდება იმ მდგომარეობას, როცა ჯერ კიდევ არ იყო შექმნილი დროჟამის აღმნიშვნელი მნათობები (დაბ. 1:14). აი, ასეთია ეს პერსპექტივა ესაია წინასწარმეტყველის ხილვაში:

«დღისით მზე აღარ გექნება მნათობად და არც მთვარის ბრწყინვალება გაგინათებს:

უფალი გეყოლება საუკუნო მნათობად და შენი ღმერთი _ შენს დიდებად;

აღარ ჩაესვენება შენი მზე და შენი მთვარე აღარ დაცხრება,

რადგან უფალი გეყოლება საუკუნო მნათობად და შენი გლოვის დღეები დასრულდება;

შენი ხალხი ერთიანად მართალი იქნება და საუკუნოდ დაიმკვიდრებს ქვეყანას ჩემი დარგული მორჩი, ჩემ ხელთა ქმნილება, რათა იდიდოს» (ესაია, 60:19-21).

საბოლოოდ, დასასრულისთვის, რომ დავასრულოთ დროის შესახებ ჩვენი არასრული საუბარი, უნდა ვაღიაროთ, რომ მიუხედავად ბიბლიის ტექსტის დროისმიერი განმსჭვალულობისა, დრო არ არის თვითმიზანი, მისი მიზანი მარადიული სივრცის მოპოვებაა, იმ სივრცის, სადაც ყველაფერი, რაც იყო, რაც არის და რაც იქნება, ერთჟამობაში მოექცევა. დრო მხოლოდ საშუალებაა ამის მისაღწევად. დრო მწიფდება ამ სივრცისთვის და ამწიფებს ამ სივრცეს. ცხადია, ის იმედიანი, დროჟამის დასასრულის იმედიანი პერსპექტივა, რომელიც ესაიას ხილვაში მოგვეცა, არ ეკუთვნის მხოლოდ ძველი აღთქმის ხალხს, ის მთელი კაცობრიობის ხვედრია.

23 მარტი, 2007 წელი.
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
აკაკი
პოსტი Feb 16 2012, 04:05 PM
პოსტი #2


Advanced Member
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 2,626
რეგისტრ.: 21-May 09
წევრი № 7,018



ბაბილონის გოდოლთან


აღმოსავლეთში, ერთ გაშლილ ველზე, მოგვითხრობს ბიბლიური გადმოცემა, ადამის შთამომავალნი შედგომიან გოდოლის შენებას, რომლის წვერი ცას უნდა მისწვდომოდა. ღმერთს არ მოეწონა (ამას თავისი ღრმა მიზეზი ჰქონდა) განზრახვა ადამის ძეთა, რომლებიც მაშინ ჯერ ერთიან კაცობრიობას შეადგენდნენ და, როგორც ბიბლია ამბობს, ერთ ენაზე მეტყველებდნენ, და ჩამოაგდო ღმერთმა მათ შორის სული გაუგებრობისა, მათაც ზურგი შეაქციეს ურთიერთს და ქვეყნის ოთხივ კუთხისაკენ გაიფანტნენ. რას გვამცნობს ეს გადმოცემა? იგი გვამცნობს არა მხოლოდ ამბავს ხალხთა დასაბამიერი ერთიანობისა, რაც თავისთავად ცხადი ჭეშმარიტებაა, არამედ იმასაც, რომ საკაცობრიო ცივილიზაციის აკვანიც ერთია და ის დაუმთავრებელი გოდოლი სიმბოლურად მიგვანიშნებს ამ დასაბამიერ ერთიანობაზე. აქედან ცხადი უნდა იყოს, რომ ის საერთო, რაც უდიდეს ცივილიზაციებში შეინიშნება, ამ გოდოლის ძირიდან არის წამოღებული. ღვთის განგებით მოხდა ისე, რომ ერთ ძირზე აღმოცენებული კაცობრიობა ცალკეულ რასებად, ხალხებად, ტომებად უნდა განშტოებულიყო და თითოეულ მათგანს სხვისაგან დამოუკიდებლად ეშენებინა თავისი გოდოლი.

კაცობრიობა თანდათან შორდება პირველსაწყისს და იქიდან წამოღებული თესლი ითესება ახალი ცის ქვეშ, ახალ ნიადაგზე, საიდანაც აღმოცენდება ახალი თავითავადი ნაყოფები. ეს არის გაგრძელება “მას ჟამსა შინა” შეწყვეტილი შენობისა უკვე განშტოებულ, გაწვალებულ კაცობრიობაში, რომელიც აღარ შეადგენს ერთ სხეულს და არ მეტყველებს ერთ ენაზე, აღარ არის ერთხმა ამ სიტყვის პირდაპირი და გადატანითი მნიშვნელობით.

თუ გოდოლს, რითაც დავიწყეთ, მივიჩნევთ კულტურისა თუ ცივილიზაციის სიმბოლოდ, _ სინამდვილეში ასეც არის შუამდინარეთის მაგალითზე: ბაბილონის გოდოლი ხომ მართლაც ძველი მესოპოტამიის (შემურ-აქადის) მთელს სულიერ-ნივთიერ კულტურას განასახიერებს, - შეიძლება ასეთი ხატი წარმოგვიდგეს თვალწინ: ტრიალ მინდორზე მდგარი ის გოდოლი, აღუშენებელი, დანგრეული არის არა მხოლოდ დასტური იმ ერთიანი კაცობრიობის აქტიური მყოფობისა ამ ადგილას, არამედ ცდაც, თუმცა წარუმატებელი, იმ უფსკრულის ამოვსებისა, რომელიც გაჩნდა ადამიანსა და ღვთიურ სამყაროს შორის. ამავე დრის ადამიანი აქ აშენებდა ნიშან-სვეტს იმისათვის, რომ დედამიწის ზურგზე არ გაფანტულიყო (იხ. დაბადება, 11:4). იგი ცადასვლასაც ლამობდა, და მიწაზე გამაგრებაც სურდა. რასაც ის მიწაზე ქმნიდა, მისი სულის გამოვლინება იყო - სულიერი ღვაწლის ნიშანი ნივთიერებაში. ადამიანი ცდილობდა მოეწყო თავისი საცხოვრებელი, მთელი თავისი ყოფა ადამიანურად, თავისი ბეჭედი დაესვა გარემოზე, გაეკაცრიელებინა თავისი წილხვედრილი მიწა-წყალი. ის, რასაც ჩვენ კულტურის სახელით ვიცნობთ, არის განფენა ადამიანის სულისა გარე სამყაროში: შინაგანის გარეთ გამოტანა და მისი აღბეჭდვა გარე სამყაროში.

რა არის კულტურა? ცივილიზაცია? სად ძევს მისი საწყისები? მისი წარმოშობა ისევე იდუმალებით არის მოცული, როგორც წარმოშობა ადამიანისა, რომელიც ქმნის მას, თან ატარებს მას, ცხოვრობს მასში, ინახავს და გადასცემს მას თუნდაც არაცნობიერად. როგორც კერძო კაცი, მაგრამ წარმომადგენელი ერთი კონკრეტული საზოგადოებისა, რომელიც თავისთავად მთლიანი კაცობრიობის ხატის ამსარკველია თავის კერძოობაში.

მაგრამ როგორც ინდივიდუალურ-პიროვნულია ადამიანის სული და ამიტომაც არის შესაძლებელი შემოქმედება ანუ ახლის ქმნა ანუ სიახლის შემოტანა წუთისოფლად და არა განმეორება უკვე შექმნილისა, ასევე ვრცელი მასშტაბით, ყოველი კულტურა თუ ცივილიზაცია (ამჯერად არ განვასხვავებთ ერთმანეთისაგან ამ ორ მოვლენას) ინდივიდუალურია და თავისი განუმეორებელი სახე აქვს. ფართო აზრით, კულტურა კაცობრიული შემოქმედებაა და ატარებს თავისი შემქმნელი კაცობრიობის განუმეორებელი სულის ნიშანს. ეს კულტურა ამ კაცობრიობას ეკუთვნის როგორც მისი შემოქმედება, და სხვაგან სხვადასხვა დროს იგი არ განმეორდება. ამბობენ, სტილი თავად ადამიანია, სტილში ჩანს ადამიანიო. ასევე ყოველ კულტურას თავისი სახე აქვს და მასში ჩანს მისი შემქმნელი ხალხის, კაცობრიობის ერთი ნაწილის, განუმეორებელი გამომეტყველება, განუმეორებელი მსოფლგანცდა - საკუთარი სარკმელი სამყაროში.

--- სასჯელი
--- რა არის მაინც კულტურა, ცივილიზაცია?
--- იყო თუ არა ჟამი, პერიოდი კაცობრიობის ისტორიაში, როდესაც ამ ცნებაში ნაგულისხმევი ფაქტი არ არსებობდა?

კულტურის პრობლემა გარკვეული აზრით ადამიანის პრობლემაა. კულტურა არის რეალიზაცია იმ უნართა და მოთხოვნილებათა, რომლებიც იმთავითვე მისი გაჩენისთანავე ჩადებულია მის ბუნებაში. ადამიანი არ შეიძლება არ ქმნიდეს კულტურას, მას არ შეუძლია არ შექმნას თავის ირგვლივ ადამიანური, თავისი საკუთარი ბუნების შესატყვისი გარემო, მას არ შეუძლია ამ გარემოცვის გარეშე ცხოვრება, ეს არის მისი ელემენტარული მოთხოვნილება: განავრცოს თავისი ბუნება მთელი მისი სირთულით, გზა მისცეს მასში ჩაბუდებულ ენერგიას. სხვანაირად ის ვერ შეძლებს ადამიანურ არსებობას. არაფერი არ არის კულტურისა და ცივილიზაციის ელემენტებში ისეთი, რაც არ ესადაგებოდეს ადამიანის შინაგან სამყაროს, არ პასუხობდეს მას, არ იყოს მისი გამოძახილი. კულტურა მოცავს ადამიანური არსებობის ყველა სფეროს უკლებლივ - მასშია განფენილი ადამიანის ყველა უნარი, არც ერთი მათგანი არ არის დარჩენილი განხორციელების გარეშე. კულტურა დაფარულის გამოცხადებაა; ადამიანი, თუკი ის არ არის შვილი ამ კულტურისა, ამ კულტურაში უნდა ხედავდეს, ჭვრეტდეს თავის შინაგანს, თავის იმ არსს, რომელიც უხილავად და, ხშირად, გაუცნობიერებლად ძევს მის ბუნებაში.

თუ იყო ოდესმე ხანა კაცობრიობის ისტორიაში, ვიმეორებთ ზემოთ დასმულ კითხვას, როცა ადამიანი მოკლებული იყო კულტურული შემოქმედების უნარს, ვერ ჭვრეტდა თავის ორეულს, თავის სხვას, ნივთიერის სახით გაცხადებულს (მონახაზში, სიტყვაში, ბგერაში, შრომის იარაღში, ქცევაში, წესში...)? მაშინ ის იდგებოდა შიშვლად უკაცრიელი ბუნების წინაშე. მაგრამ, რაკი ადამიანი შეიქმნა ადამიანად, გონიერ (homo sapiens) და მარჯვე (homo faber) არსებად, ის "ერთი წამითაც" აღარ დარჩებოდა იმ მინიმუმის გარეშე, რომლითაც მასზე ადრე შექმნილ სინამდვილეს თავის ყოფიერებაში მოაქცევდა. ეს უმცირესი იქნებოდა როგორც დვრიტა, როგორც "მაწვნის დედა", რომლის მეოხებითაც უცხოობაში მყოფი არსება გარე სამყაროს თავის ბადეში გაკვალთავდა. ადამს სამოთხეში ის ტყავის სამოსელიც არ ემოსა, მაგრამ მისი შემოქმედებითი ძალი სამყაროს ადამიანურად ათვისებაში (ანუ გაკაცრიელებაში) შეიძლება განუსაზღვრელი ყოფილიყო. ადამიანის ბუნებიდან გამოდიოდა ისეთი ძალა, ხატი ღვთიური ძალისა, რომლითაც იგი, თავად მიკროკოსმოსი, ღვთის შექმნილ სამყაროში ახალ, თავის სამყაროს, კოსმოსს შექმნიდა. მას დახვდა მიწა, შორეული სახე მისი ხორციელებისა უსულო მატერია, და სიცოცხლე, განწვალებული თავ-თავის გვარისაებრ შექმნილ ხორციელ არსებებში. მიწა მას ჩაბარდა "დასამუშავებლად და დასაცავად" (დაბ., 2:15), ხოლო ცოცხალი არსებანი საპატრონებლად. მიწათმოქმედება და მესაქონლეობა თავდაპირველად ნაკლებად ან სულაც არ ატარებდა უტილიტარულ ხასიათს, ორივე ეს სფერო საქმიანობისა იყო ჭეშმარიტად კუტუროგენური შემოქმედება თავისი, რამდენადაც დღეს წარმოსადგენია, წმინდა სახით. ხვნა და თესვა ისევე კულტურულ-რიტუალური ქმედება იყო, როგორც ცხოველთა მოშინაურება, პირველი უნდა გავიზიაროთ როგორც მცდელობა სიცოცხლის შემოტანისა მიწაში, "უსიცოცხლო" მატერიაში და არა როგორც საკვების მოპოვების ერთ-ერთი საშუალება. მიწათმოქმედების წარმოშობის რელიგიური თეორიის მიხედვით მოწეული მარცვალი მხოლოდ სიმბოლურად განასახიერებდა საკვებს, როგორც ძღვენს მიწისა, რომელსაც დედამიწა იძლეოდა. ის იყო საკრალური ქმედების ნაყოფი, რაც დადასტურებულია ყველა ძველ ცივილიზაციაში ან ცოცხლად (მაგალითად, ელევსინის მისტერიებში, საბერძნეთში), ან გადმონაშთურ, გაქვავებულ რიტუალად, ალაგ-ალაგ, ახალი დროის სამეურნეო ყოფაში. აქა აქვს ფესვი სემანტიკურ იგივეობას სამიწათმოქმედო და საღვთისმსახურო ლექსიკაში, რაც ზოგიერთმა ძველმა ენამ შემოინახა.

ხოლო ცხოველთა სამყაროსთან ადამიანთა ურთიერთობას რაც შეეხება, ადამიანს მის მიმართ უფრო მეტი პასუხისმგებლობა ჰქონდა დაკისრებული. ლაპარაკიც ზედმეტია საკვებად მათ გამოყენებაზე. ცხოველთა არსებობამ სამყაროში წარმოაჩინა ადამიანის შემოქმედებით უნარის განსაკუთრებული ასპექტი _ მას მონაწილეობა უნდა მიეღო ცხოველთა ფსიქიკური წყობის დასაზღვრაში და ჩამოყალიბებაში. ეს იქნებოდა ღვთიური შემოქმედების გაგრძელება. ადამიანი იქნებოდა პირუტყვთა ჭეშმარიტი მწყემსი, ოღონდ სულიერი, არა მხოლოდ ფიზიკური აზრით. ამას გულისხმობს ის ადგილი ბიბლიაში, სადაც ადამს შესაძლებლობა ეძლევა თითოეული ცხოველისთვის მისი ბუნების შესატყვისი სახელის წოდებისა. ღმერთს არ დაუვალებია მისთვის ეს საქმე. ღმერთმა მხოლოდ მიჰგვარა ადამს ისინი, "რომ ენახა, რას დაარქმევდა". ღმერთი ელოდა ადამისგან მისი სულის ძახილს ამ ხორციელ სულდგმულთა ხილვისას, რადგან "რომელ სულდგმულ რას დაარქმევდა ადამი (გრძელდება თხრობა), მისი სახელიც ის იქნებოდა. და დაარქვა ადამმს სახელი ყველა პირუტყვს... "(დაბ., 2:19-20). სახელის წოდება კი ფორმალური აქტი არ იქნებოდა, რადგან მას უძღვოდა ღვთის ქმნილებათა ბუნების შეცნობა ადამისაგან, სახელმდებელი გარკვეული აზრით, ხელახლა შემქმნელია არსებისა, რომელსაც სახელს არქმევს. თუ სახელდების ძალა ცხოველთა მთელ სამყაროზე არ გავრცელებულა, დაბრკოლდა თავად სახელმდებლის დაცემის გამო, დღეს მისი შორეული შედეგი თვალსაჩინოა შინაური პირუტყვის ჯოგებისა, ნახირისა და არვეთა სახით. ეს არის საზოგადოება, რომელიც ადამიანმა შექმნა და შემოიკრიბა თავის გარშემო.

დასაბამითვე ეს ორი სფერო იყო, სადაც ადამიანს მისთვის მიმადლებულ უნართა მანიფესტაცია უნდა მოეხდინა. განა ამის ნიშნად არ შეეძინა ადამს ორი ძე, რომელთა შორის საბედისწეროდ განწვალდა ერთი მთლიანი მოწოდება ადამისა? კაენი მიწადმოქმედთა წინაპარი იყო, აბელი _ მწყემსებისა. ამ ორ, ერთმანეთისაგან ესოდენ განსხვავებულ ნიადაგზე არის ამოზრდილი დღესდღეობით ცნობილი მსოფლიო ცივილიზაციები და ცალკეული კულტურები; და ბუნებრივია, რომ მათი ნიშანდობლივი, ძირეული სიმბოლიკა და მსოფლმხედველობრივი კატეგორიებიც ამავე ნიადაგზე _ ყანაში და საძოვარზე აღმოცენდა.
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
A.V.M
პოსტი Feb 16 2012, 07:26 PM
პოსტი #3


მადლობა ამ ფორუმს!
***

ჯგუფი: Senators
პოსტები: 13,742
რეგისტრ.: 14-June 11
მდებარ.: ფორუმს გარეთ
წევრი № 11,203



კიკნაძეს რომ აქვს განმარტება ძველი აღთქმის.იქიდან დებ აკაკი ამ პოსტებს?


--------------------
აბა ჰე და აბა ჰო!
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
აკაკი
პოსტი Feb 16 2012, 08:02 PM
პოსტი #4


Advanced Member
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 2,626
რეგისტრ.: 21-May 09
წევრი № 7,018



A.V.M

არა სხვადასხვა წერილებიც აქვს მას...

თუ დრო მექნა იქიდანაც დავდებ...
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
A.V.M
პოსტი Feb 16 2012, 08:13 PM
პოსტი #5


მადლობა ამ ფორუმს!
***

ჯგუფი: Senators
პოსტები: 13,742
რეგისტრ.: 14-June 11
მდებარ.: ფორუმს გარეთ
წევრი № 11,203



ძალიან კარგიც იქნება...


--------------------
აბა ჰე და აბა ჰო!
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
აკაკი
პოსტი Feb 17 2012, 05:28 PM
პოსტი #6


Advanced Member
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 2,626
რეგისტრ.: 21-May 09
წევრი № 7,018



ზურაბ კიკნაძე
ძველი აღთქმის წუთისოფელი


ბიბლია ბერძნული სიტყვაა და ნიშნავს “წიგნებს”, რომელთა მნიშვნელოვანი ნაწილი, “ძველ აღთქმად” წოდებული, დაწერილია ებრაულ ენაზე და ამ ენით მოგვითხრობს მისი შემქმნელი ხალხის ფიზიკურ და სულიერ თავგადასავალს. ამ წიგნებში გაცხადებული სამყარო ნაწილია ძველი აღმოსავლეთის ცივილიზაციისა; გარკვეული აზრით, ის მისი დაგვირგვინებაც არის, როგორც ერთი კერძო კაცობრიული შემოქმედების უმაღლესი გამოხატულება.

იშვიათია კულტურა, რომელიც მოქცეული იყოს ერთ წიგნში და მოწმობდეს საკუთარ თავზე უპირატესად სიტყვიერი შემოქმედების წყალობით. მართალია, არსებობს მატერიალური ძეგლები, რომლებიც, უთუოდ, ავსებენ ჩვენს ცოდნას ამ კულტურის შესახებ, მაგრამ, უნდა ითქვას, რომ ეს მონაპოვარი არსებითს და ახალს ვერაფერს გვეუბნება. არქეოლოგიური ნაშთი, უმეტესწილად, მხოლოდ ადასტურებს იმას, რაც მოთხრობილია წიგნში. სწორედ აქ არის არსებითი განსხვავება ძველი აღმოსავლეთის (შუმერი და აქადი, ფინიკია, ხეთები, ხურიტები, ეგვიპტე…) კულტურებისაგან; ისინი, უპირატესად არქეოლოგიური, შეიძლება ითქვას, ნამარხი და აღმოჩენილი კულტურებია. ბიბლიური სამყარო კი, თამამად ვამბობთ, არასოდეს ყოფილა მიწის მტვრით დაფარული, ბორცვებადქმნილ ნანგრევებში გაუჩინარებული, რომ დალოდებოდა მეცნიერების საუკუნეს და სწავლულთა თუ სიძველეთა მოყვარულთა მეცადინეობით აღმოჩენილიყო და კვლავ ენახა სამზეო ქვეყნები, სადაც, ბიბლიის ერთი წიგნის თანახმად, ახალი არაფერი ხდება. იგი ყოველთვის არსებობდა ცოცხალი და ცხოველმყოფელი სულიერი კულტურის სახით იმ ერის ყოველდღიურ ყოფაში, რომელმაც ის შექმნა, ხოლო ქრისტიანობის წყალობით დასავლური ცივილიზაციის ერთ-ერთი საფუძველი შეიქნა, რომლის გარეშე დღეს ვერავინ წარმოიდგენს მის სახეს.

თუ ძველი აღმოსავლეთის კულტურების ნაშთები დღესაც განაგრძობს არსებობას, როგორც მხოლოდ “წყალქვეშა დინებით” შემოსული ელემენტები, ბიბლიური წიგნების კულტურა უშუალოდ და ცნობიერად არის ჩართული ქრისტიანული ცივილიზაციის ადამიანის შეგნებაში. თუმცა ამ ფუძემდებლურ წიგნში ძველი ადამიანის მსოფლგანცდა და თავგადასავალია გადმოცემული, ამ მსოფლგანცდას და თავგადასავალს, მის ეთოსს _ მორალურ-ზნეობრივ მრწამსს და სულისკვეთებას ჩვენამდე მოაქვს ზოგადკაცობრიული სული, რომელიც გასაგებია დედამიწის ნებისმიერი კუთხის ადამიანისთვის.

“ბიბლიური” ჩვენში, საზოგადო წარმოდგენაში, ბადებს რაღაც მონუმენტურის, ყოველდღიურობაზე ამაღლებულის ხატს, თუმცა ამ წიგნში მოთხრობილ ამბებს არ შეუძრავს იმდროინდელი მსოფლიო. ბაბილონისა და ეგვიპტის იმპერიათა და მათთან დაკავშირებულ გრანდიოზულ მოვლენათა ფონზე აშკარად იჩრდილება ბიბლიური სამყარო: პალესტინაში მოსახლე ებრაელთა ტომი მათი მეფეებითურთ ამ სახელმწიფოთა ისტორიაში და ომებში მხოლოდ ერთი ეპიზოდია. მათ მიწა-წყალზე თვალს ვერ მოვკრავთ ბაბილონური ზიკურათებისა თუ ეგვიპტური პირამიდების მსგავს არქიტექტურულ საოცრებებს; მის საზღვრებში არ აღმოჩენილა მათი დანატოვარი მონუმენტური ხელოვნების ნიმუშები, არც წერილობითი დოკუმენტების არქივები და ბიბლიოთეკები; მათ ანალებში მოთხრობილი ამბები _ აღწერილი ბრძოლები _ იშვიათად გასცილებია მათი ქვეყნის საზღვრებს. ბიბლიური მონუმენტურობა და დიდებულება ნივთიერში არ არის გაცხადებული, მისი ღირსება და დიდება სხვაგან უნდა ვეძიოთ. ძველი აღთქმის ხალხი თავიანთ თავკაცებს _ მოსე წინასწარმეტყველს და მეფე დავითს _ არ წარმოიდგენდნენ იმგვარად, როგორც ეგვიპტელნი და შუამდინარელნი თავიანთ ფარაონებსა და მეფეებს “სამყაროს ოთხივ კუთხისა”. ბიბლიური კულტურა და, საზოგადოდ, მისეული შეგნება ძალმოსილებისა არ არის მატერიალური ხასიათის. ის, პირველ ყოვლისა, სულიერი მოვლენაა, იგი თავის წმინდა გამოხატულებას სიტყვაში, სიტყვიერ შემოქმედებაში ხედავს.

ჭეშმარიტად, გაოცებას იწვევს, თუ როგორ, რა ძალით მოხდა, რომ უდაბნოდან გამოსულმა ამ მცირერიცხოვანმა ხალხმა, რომელიც თითქმის არაფრით იყო გამორჩეული მონათესავე ხალხებისგან _ მოაბელთაგან, ედომელთაგან, ყამონიანთაგან, _ რომელთა მეზობლად ის სახლობდა მთელი თავისი ისტორიის მანძილზე, არა მხოლოდ გადაირჩინა თავი, როგორც ეროვნულმა მთლიანობამ, არამედ ისტორიულ ქარტეხილებში გამოტარებულმა, ორ “გველეშაპურ” სახელმწიფოს შორის მოქცეულმა, რომელთაგან ხან ერთი _ ეგვიპტე დასავლეთიდან, ხან მეორე _ აშურ-ბაბილონი აღმოსავლეთიდან ემუქრებოდა შთასანთქმელად, საბოლოოდ დაქუცმაცებულმა და გაფანტულმა, შექმნა წიგნი, რომელიც სულ სხვა ეპოქაში, სხვა მოდგმის ხალხში ახალი ცივილიზაციის საფუძვლად დაიდო.

ბიბლია _ ებრაელი ხალხის სულიერი კულტურის ძეგლი და წარსულში მათი არსებობის მოწმობა _ იქმნებოდა ძველი წელთაღრიცხვის თითქმის ათი საუკუნის მანძილზე განსხვავებულ ისტორიულ ვითარებაში, განსხვავებული სულისკვეთებით. მისი ყველაზე სრული კრებული ორმოცდათერთმეტი სხვადასხვა ჟანრის და განსხვავებული მოცულობის (უმცირესი მათ შორის, “ქებათა ქება”, მხოლოდ ასჩვიდმეტ სტრიქონს შეიცავს) წიგნისგან შედგება. ორი რელიგიის _ იუდაიზმისა და ქრისტიანობის _ საღვთო წიგნი, ამავე დროს არის თვითმყოფადი პოეტური ქმნილება, ვრცელი ტილო, სადაც წარმოდგენილია სიტყვიერი შემოქმედების, დღესდღეობით არსებულის, თითქმის ყველა ჟანრი. იგი, შეიძლება ითქვას, თანამედროვე მსოფლიო მწერლობის უძველესი ქრესტომათიაა. აქ შევხვდებით ფოლკლორული წარმოშობის საწესჩვეულებო სიმღერებს, იგავ-არაკებს, შეგონებებს, ფილოსოფიურ ნაკვესებს, მითოსის ფრაგმენტებს, საისტორიო და საყოფაცხოვრებო დოკუმენტურ პროზას, ნოველისტურ ამბებს, გოდებებს, საღვთო საგალობლებს, საგმირო ლექსებს, სატრფიალო ლირიკას, დიპლომატიურ მიმოწერას, ორატორულ სიტყვას, პუბლიცისტიკასაც კი.

აი, ბიბლიური, კერძოდ, “ძველი აღთქმის” წიგნები სახელდებით:

პირველ ხუთ წიგნს სათაურები ებრაულ დედანში დასაწყისი სიტყვების მიხედვით აქვს მიცემული. პირველი _ “დაბადება” (ებრაულად ბერეშით “თავდაპირველად”); მეორე _ “გამოსვლა” (შემოთ “სახელები”); მესამე _ “ლევიანნი” (ვეიკრა “და მოუწოდა”); მეოთხე _ “რიცხვნი” (ბემიდბარ “უდაბნოში”); მეხუთე _ “მეორე რჯული” (ელლე ჰადევარიმ “აჰა სიტყვები”). ეს არის მოსეს ხუთწიგნეული ანუ ხუმაში, სადაც მოთხრობილია ქვეყნის შექმნისა და ადამიანის გაჩენის ამბავი, დედამიწის პირველ მკვიდრთა განფანტვის (განსახლების) და ებრაელი ხალხის ადრეული ისტორია იმ ხანამდე, ვიდრე პალესტინაში, “აღთქმულ ქვეყანაში” დასახლდებოდნენ.

“ხუთწიგნეულს” მოსდევს წიგნი “იესო ნავეს ძისა”, რომელშიც ასახულია ის ხანა, როცა ხალხი ეს-ეს არის მკვიდრდება “აღთქმულ ქვეყანაში” და ინაწილებს მიწას. “მსაჯულთა წიგნი” მოგვითხრობს ახლად დამკვიდრებული თორმეტი ტომის, თითოეულის ცალ-ცალკე და ერთად, ბრძოლებზე ადგილობრივ მოსახლეობასთან და მეზობელ ტომებთან ღვთივდადგენილი წინამძღოლების _ მსაჯულების მეთაურობით. “რუთის” წიგნში მოთხრობილია ერთი ისრაელიანი ოჯახის ძნელბედობაზე და აღორძინებაზე მსაჯულთა ხანაში.

“მეფეთა” ოთხ წიგნში და “ნეშტთა” ორ წიგნში, “პირველ ეზრაში”, “ნეემიაში”, “მეორე ეზრაში”, “ტობითში”, “ივდითში”, “ესთერში”, “მაკაბელთა” ოთხ წიგნში ბიბლია გვიამბობს მეფეთა ღვაწლზე _ მათ დიდებაზე და მათ დაცემაზე, მთელი ერისა და ცალკეული ადამიანების თავგადასავალზე მეფობის გაუქმებამდე, ხალხის პირველ გადასახლებამდე “აღთქმული ქვეყნიდან” ჯერ აშურში, მერე ბაბილონში (ბაბილონის ტყვეობა), ტყვეთა დაბრუნებაზე, თავგანწირულ ბრძოლებზე ქვეყნის მტრებთან.

“იგავნი სოლომონისა”, “სიბრძნე სოლომონისა”, “სიბრძნე ზირაქისა” აცხადებენ ყოფაქცევის სიბრძნეს და მართალი ცხოვრების პრინციპებს.

“ფსალმუნნი” (ებრ. თეჰილიმ ) _ საგალობელნი, ღვთის სადიდებელნი, ლოცვანი ღვთისადმი, ჩვენი ძველების შერქმევით “დავითნი”, რადგან მათი ავტორობა დავით მეფეს მიეწერება.

“ეკლესიასტე” უნიკალურია ბიბლიურ წიგნთა შორის თავისი სკეპტიკური სულისკვეთებით: მეფე (ტრადიცია სოლომონს გულისხმობს) ამაოებად აცხადებს ადამიანურ ცხოვრებას.

“ქებათა ქება სოლომონისა” ერთადერთი ნიმუშია სატრფიალო პოეზიისა.

“იობის წიგნში” მართალი იობი, უსამართლოდ ჩავარდნილი სატანჯველში, ღმერთს იწვევს სამსჯავროზე, აღიარებს და იცავს თავის სიმართლეს.

“წინასწარმეტყველთა წიგნები” დაცემულ-დაძაბუნებული ერის მამხილებელია და სამომავლო აღორძინების იმედის შთამნერგავი შემოქმედებაა. მათ შორის ოთხი დიდნი _ ესაია, იერემია, ეზეკიელი და დანიელი; და თორმეტნი მცირენი _ ოსია, ამოსი და სხვანი.

ეს არის ერთიანი მონუმენტური შენობა, სადაც ყოველ ნაწილს თავისი ადგილი აქვს მიკუთვნებული და ამ ადგილიდან აცხადებს ჭეშმარიტებას. ბიბლია იწყება ქვეყნის, ქვეყნიერების შექმნით და მთავრდება მისი დასასრულის ხილვებით _ “მესამე ეზრა” ანუ ეზრას გამოცხადება აბოლოვებს “ძველ აღთქმას”, როგორც იოანე ღვთისმეტყველის “გამოცხადება”_ “ახალ აღთქმას” და მთელს ბიბლიას. ამ ორ ხილვას შორის მოქცეულია ბიბლიის ამბავთა და პერსონაჟთა ასპარეზი, მათი სამოქმედო სივრცე, როგორც ერთი წუთისოფელი, თავისი ჭირ-ვარამით, სიბრძნით და ჭეშმარიტებით, სიცრუით და გაუტანლობით, უხანობით, საცთურებით, დაცემით და ამაღლებით, ზეგარდმო მეხის ტეხით, ხილვებით, გამოცხადებებით, გლოვითა და ლხინით, ნგრევითა და შენებით, განფანტვითა და შემოკრებით, სასოწარკვეთილებითა და სასოებით.

ბიბლიაში მოთხრობილია უამრავი ამბავი და ეპიზოდი, როგორც მთელი ერის, ისე ცალკეულ პიროვნებათა და მათ საგვარეულოთა თავგადასავალი; მონაწილეობს ასობით პერსონაჟი, რომელთა ბედი მთელი ერის ბედისწერასთან არის გადანასკვული.

ზოგი მათგანი ცნობილია ქართველი კაცისათვის. ვის არ გაუგონია წარღვნას გადარჩენილი ნოეს სახელი, სამოთხიდან გამოდევნის ამბავი კაცთა მოდგმის წინაპართა _ ადამ და ევასი, პირველი მკვლელობა ძმისა ძმის მიერ _ აბელ-კაენის ტრაგიკული ამბავი, აბრაამ მამამთავრის განსაცდელი, იოსების დრამატული თავგადასავალი. ძველ საქართველოში არ იყო მიუწვდომელი ბიბლიური ამბები; მათი ცოდნა, როგორც ერთი მთავარი ელემენტი, შედიოდა ხალხური განათლების სფეროში. როგორც ჩანს, არსებობდა ხალხური ზეპირსიტყვიერი ბიბლია წერილობითი ბიბლიის გვერდით: ხალხში ტრიალებდა ლექსად გადათქმული ამბავი ადამისა და ევასი, აბრამისა, იობისა. ეკლესიის კედლებს შორის ამბიონიდან მოსმენილი ბიბლიური სიუჟეტები ამდიდრებდა ხალხის სულიერ სამყაროს და კვებავდა მის ფანტაზიას.

რაღა უნდა ვთქვათ მწიგნობარზე თუ მწერალზე, რომლისთვისაც ბიბლია ყოველდღიური საკითხავი წიგნი იყო. ბიბლიური ხატები და სიმბოლოები განსაზღვრავს ძველი ქართველი ავტორის მხატვრულ აზროვნებას, ბიბლიური ეთოსი კვებავს მის სულიერებას, ბიბლიური პიროვნებები და მოვლენები ცოცხლობენ მის ხილვებში. მარტვილობათა, ჰაგიოგრაფიის თუ ჰიმნოგრაფიის სინამდვილე დახურული იქნება ჩვენთვის, დღევანდელი ადამიანისთვის, თუ მათი შთამაგონებელი პირველწყარო _ ბიბლია _ არ გადავშალეთ. ქართველი ჰაგიოგრაფის (გიორგი მცირის) სიტყვებში, რომლებითაც ის აღწერს გიორგი მთაწმინდელის გარდაცვალებას _ “…საბრხე შეიმუსრა, ხოლო სირი აღფრინდა, დაუტევა ეგვიპტე, რომელ არს ცხორებაY ესე ნივთიერი, და წიაღ-ვლო არა თუ ზღუა იგი მეწამული, არამედ შავი ესე და წყუდიადი ზღუაY ამის საწუთროისაი, შევიდა ქუეყანასა მას აღთქუმისასა, რომელ არს ზეცათა იერუსალემი, მთასა მას ზედა სიბრძნის-მეტყუელებს ღმრთისა თანა, წარიხადა ხამლი სულისაი…”, _ თუ არ ვიცით, რას ნიშნავს “ეგვიპტე”, “მეწამული ზღვა”, “ქვეყანა აღთქმისა”, რას გულისხმობს “ზეცათა იერუსალიმი” ანდა ხამლის გახდა მთაზე ასვლისას ძველი აღთქმის ხალხის ისტორიაში და მის წინასწარმეტყველთა სიმბოლიკაში, სრულიად გაუგებარი იქნება სიღრმე იმ განცდისა (ზეციური სიხარული ადამიანის განსვლის გამო საწუთროდან), რომლის გამოხატვა სურდა ძველ ავტორს.

არა მხოლოდ სასულიერო მწერლობას ასაზრდოებდა ბიბლია; ჩვენი საერო პოეზიის გვირგვინში _ “ვეფხისტყაოსანში” _ ტრიალებს ბიბლიური სული. განა ამ ეპოსის დასაწყისი “რომელმან შექმნა” არ არის გამოძახილი ბიბლიის დასაწყისისა “დასაბამად შექმნა ღმერთმან…”? ან მისი დასასრული, გამოთქმული სასოებით “შიგან მათსა საბძანისსა თხა და მგელი ერთად სძოვდეს”, არ ეხმიანება ძველი აღთქმის (და, ცხადია, ასევე ქრისტიანულ) ესქატოლოგიურ იდეალს?

განა “დავითიანიდან” არ გვაწვდენს თავის ძლიერ ხმას პოეტის სახელმოდგამი და სულიერი წინაპარი დავით ისრაელის მეფე? განა არ ისმის “დავითიანში” ქვეყნის დაცემით გულშეძრული წინასწარმეტყველის მამხილებელ-მოკიცხარი ხმა? განა არ გოდებს ის ძველი აღთქმის ქადაგივით?

განა “ეკლესიასტეს” წარუვალი სიბრძნე არ ჩანს ბარათაშვილის პოეზიაში? “ფიქრნი მტკვრის პირას” ხომ ეხმაურება წუთისოფლის ამაოებით გულგასენილი მეფის ფიქრებს? სხვა ვინ არის ეს მეფე, თუ არა ბრძენი სოლომონი, რომელმაც დიდების ტახტზე განიცადა “აღუვსებელი საწყაულის” უფსკრული?

როცა ილიას პოეტი ამბობს, რომ მის გულში, როგორც ღვთის საკურთხეველზე, დანთებულია ციური ცეცხლი, რომ მას “ცა ნიშნავს” და რომ ის “ღმერთთან ლაპარაკობს”, ერის საწინამძღვროდ, რომ პოეტისთვის არ კმარა “ტკბილ ხმათა” მღერა, _ განა არ გაგვახსენდება ღვთივშთაგონებული წინასწარმეტყველი, რომლის სულიერი სამშობლო ცაშია, განსაკუთრებით ღმერთთან მოლაპარაკე მოსე, რომელიც ღმერთმა დაადგინა ერის წინამძღოლად, მოსე და კიდევ სხვანი, მკვახე სიტყვებით (არ ეცალათ მათ “ტკბილ ხმათათვის”) რომ აფხიზლებდნენ ხალხს? განა ილიას და აკაკის _ “გარემოების საყვირთა” და “შუაკაცთა” უფლება საკუთარი ერის დაუნდობლად მხილებისა და კიცხვისა იმავე წყაროდან არ მოდის, საიდანაც წინასწარმეტყველნი იღებდნენ შთაგონებას?

შესაძლებელია, ძველი აღთქმის წიგნებში მკითხველი ვერ შეხვდეს ისეთ წარმტაც სიუჟეტებს, ელინურ მითებში რომ ვხვდებით. ხომ დაუვიწყარია და მრავალფეროვანია ჰერაკლეს, ოდისევსის თუ იაზონის თავგადასავალნი, მაგრამ ბიბლიური ამბები თავისი ლაკონიზმით და “სიმშრალით” ადამიანის ყოფიერების წარმოუდგენელ სიღრმეებს წარმოაჩენს. ბიბლიის შუაგულში ადამიანი დგას თავისი კერძო, განუმეორებელი ბედით. მართალია, მთავარი მოქმედი პირი ბიბლიური სამყაროსი არის ღმერთი, მაგრამ მის წინაშე, მის პირისპირ დგას მისი მოპაექრე ადამიანი, მოწამე თავისი დიდებისა და დამცრობისა. “მე ჭია ვარ და არა კაცი” (ფსალმ. 21:7) ამბობს დაცემული ადამიანი, მაგრამ ეს სიტყვები ისეთი სიმაღლიდან არის ნათქვამი, სადამდისაც არ ასულა ელინური არც აზრი, არც განცდა. თუ სადმე, რომელიმე წიგნშია გატარებული პირუთვნელი, მოუსყიდველი აზრი ღმერთზე, ადამიანზე, ერზე, ქვეყანაზე, ასეთი წიგნი, პირველ ყოვლისა, ბიბლიაა. იგი რელიგიური წიგნია, მისი ავტორები მისდევენ ჭეშმარიტებას, სიმართლეს, არც ცდილობენ შეაფერადონ, შეალამაზონ სინამდვილე; არ აძლევენ შეღავათს ადამიანს _ თვალს არ უხუჭავენ, არ ჩქმალავენ მის არც ერთ ზნეობრივ ნაკლს, თუნდაც იგი ღვთის რჩეული იყოს; არ პატიობენ თავის ერს ცოდვებს, პირში მიახლიან მხილების სიტყვებს, თუმცა დარწმუნებულნი არიან მის ღვთივრჩეულობაში.

ბიბლიის _ “ძველი აღთქმის” მკითხველის წინაშე ჩაივლის ცალკეულ ადამიანთა თავგადასავალი და ერის ისტორია; ერის ჩამოყალიბებისა და აღზრდის, მისი თვითშეგნების განუწყვეტელი ქმნადობის პროცესი, პერიოდები მისი ამაღლებისა და დაცემისა, მისი განფანტვისა და შემოკრებისა. თუმცა ეს წიგნი ერთი კონკრეტული ხალხის ისტორიულ ბედზე მოგვითხრობს, მაგრამ ყოველ ერს შეუძლია მასში საკუთარი თავის ამოცნობა. ამ მხრივ, ბიბლია სამაგალითო წიგნია.

“ძველი აღთქმის წუთისოფელი”, რამდენადაც მისი შეზღუდული ფარგლები იძლევა საშუალებას, მკითხველს აცნობს ბიბლიური ხალხის, ბიბლიური ისტორიის სუბიექტის, თავგადასავალს და იმ ადამიანთა ინდივიდუალობებს, რომლებიც ჟამიდან ჟამზე უძღვებოდნენ მას. თუმცა წიგნი პოპულარული ხასიათისაა (იგი არ წარმოადგენს სამეცნიერო გამოკვლევას), მაგრამ ის არ არის გამიზნული ბიბლიაში სრულიად გაუცნობიერებული მკითხველისთვის. “ძველი აღთქმის წითისოფელი” მოითხოვს მკითხველისგან ბიბლიური წიგნების მინიმალურ ცოდნას მაინც.

* * *
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
A.V.M
პოსტი Feb 17 2012, 07:57 PM
პოსტი #7


მადლობა ამ ფორუმს!
***

ჯგუფი: Senators
პოსტები: 13,742
რეგისტრ.: 14-June 11
მდებარ.: ფორუმს გარეთ
წევრი № 11,203



ეს დაპირებისამებრ არა?
ძალიან კარგი.,ვნახოთ აბა...


--------------------
აბა ჰე და აბა ჰო!
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
აკაკი
პოსტი Feb 17 2012, 08:19 PM
პოსტი #8


Advanced Member
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 2,626
რეგისტრ.: 21-May 09
წევრი № 7,018



ძველი აღთქმის წუთისოფელი - კაცობრიობის წარსული

სამყაროს შექმნა


ბიბლია, როგორც მემკვიდრე ძველი შუამდინარული ტრადიციებისა, ადამიანის, კაცობრიობის, ქვეყნის ისტორიას მთელი სამყაროს _ უნივერსუმის შექმნით იწყებს. მაგრამ რაოდენ განსხვავდება ბიბლიური შესაქმე შუმერულ და ბაბილონურ კოსმოგონიებისგან, სადაც ქვეყნის შექმნა წარმოდგენილია ბრძოლად შემოქმედ ღმერთსა (დემიურგსა) და ზღვაური ქაოსის ურჩხულს შორის. მატერიალური სამყარო, მთელი ბუნება, კოსმოსი ურჩხულის ანუ გველეშაპის ძლევის შედეგია. გველეშაპი მარცხდება დემიურგთან ორთაბრძოლაში, განიწვალება და მისი განწვალებული სხეულისგან იქმნება ცა და მიწა. ბიბლიურ ტექსტში აქა-იქ არის შემორჩენილი ამგვარი კოსმოგონიის კვალი. “შენი ძალით გააპე ზღვა, თავი გაუხეთქე ზღვის გველეშაპს, თავი გაუჭეჭყე ლევიათანს…” (ფსალმუნი, 74, 13_14), “შენ დაამხე რაჰაბი განგმირულივით…” (ფსალმ. 89, 11). ასეთი ქმედება არის ძველი აღთქმის ღმერთის _ იაჰვეს, შეიძლება ითქვას, “წარმართული”, პრეისტორიული წარსული ანუ ხსოვნა ამ წარსულისა, როგორც სამყაროს შექმნის შორეული მეტაფორა. მოხმობილ ფსალმუნთა ავტორის შეგნებაში,ზღვაური გველეშაპის _ რაჰაბისა თუ ლევიათანის ძლევა მხოლოდღა გამოხატულებაა ღმერთის სიძლიერისა, მისი დაუსაზღვრელი ძლევამოსილებისა; ძველი კოსმოგონიური მითოსი _ პოლითეისტური რელიგიური აზროვნების ნაყოფი დაწნეხილია ამ ფსალმუნებში, როგორც ანდაზა. ბიბლიურ წიგნებში მას აღარ განუცდია ხელახალი სიუჟეტური გაშლა.

წყალი (წყლები მაიმ), რომელიც გამოჩნდება “დაბადების” წიგნის მეორე მუხლშივე, აღარ არის ცოცხალი არსება, როგორც მითოლოგიური პირი _ კოსმოგონიური დრამის პერსონაჟი, არამედ უსიცოცხლო, ინერტული მასა. წყალი ის მატერიაა, რომლისგანაც “დასაწყისში ღმერთმა შექმნა ცა და მიწა”, გვამცნობს “დაბადების” პირველი მუხლი; ანუ წყალი, როგორც დედრული წიაღი, ატარებდა ცისა და მიწის ჩანასახს. ეს ცა და მიწა არის ის ერთიანობა, ის ყველაფერი, რომელიც წინ უძღვოდა ჩვენი ხილული ცისა და მიწის არსებობას. სხვა არის ის დასაბამიერი ცა-და-მიწა და სხვა _ ეს ცა და ეს მიწა. როგორი იყო ის მიწა? “მიწა იყო უსახო და უდაბური”, გვამცნობს “დაბადების” მეორე მუხლი. ქართული სიტყვები ოდნავადაც ვერ გადმოგვცემს იმ შთაბეჭდილებას, რის გამოსახატავად ებრაული დედნის სიტყვებია მოწოდებული. “მიწა იყო თოჰუ-ვა-ბოჰუ” _ ამბობს დედანი. ამ სიტყვებით მინიშნებულია ქვეყნიერების ქაოტური მდგომარეობა. ეს უაზრო სიტყვებია, ისინი არ არიან მოხმობილი რაიმე გარკვეულის, საზღვარჩენილის გამოსახატავად. პირიქით, ძველი მკითხველის განცდაში მათ უნდა აღეძრათ იმ “რაღაცის” ხატი, რომელიც შექმნამდე არსებობდა და არც არსებობდა. სიტყვა, მართალია, უძლურია შექმნამდელის თუ ჯერაც შეუქმნელის გამოსახატავად, სიტყვამ თითქოს უნდა დაკარგოს სახე, რომ გამოხატოს “უსახო სახე”, _ ასეთია თოჰუ _ ნახევარსიტყვა და ბოჰუ ნახევარსიტყვა, რომელთა ერთიანობა უღვიძებს კაცს წარმოდგენას უქმნადზე. თოჰუ-ვა-ბოჰუს ბგერები ესმოდა იმ ხალხს, რომელმაც ცხოვრების გზაზე, ამოსულმა ეგვიპტის ოაზისიდან, კვლავ ოაზისში შესასვლელად, გაიარა უდაბნოს სტიქიონი, ჯერაც მოუწყობელი ნაწილი მიწისა, მართლაც “უ-სახ-ო და უ-დაბ-ური”; ხალხი აღიქვამს თავის წარსულს, როცა ის ჯერ კიდევ შუშდებოდა და იწრთობოდა, როგორც თოჰუ-ვა-ბოჰუს, რომელიც ამავე დროს დედამიწის და ცის წარსულიცაა, რასაც ჯერ არ შეხებია შემოქმედის ხელი. ღმერთმა იმ უსახობას სული (რუახ) შთაბერა და შექმნა მისგან ცა და მიწა, მაგრამ მიწაზე, ადგილ-ადგილ, უდაბნოც დარჩა და ასე დარჩება ქვეყნის დასასრულამდე, როგორც წუთისოფლის უსრულობის ნიშანი. როცა ბიბლიურ წინასწარმეტყველს სურს აღძრას მსმენელში ახალი, მეორედ შექმნილი ანუ გარდაქმნილი სამყაროს ხატი, ის მოუხმობს აყვავების მოლოდინში მყოფი უდაბნოს სურათს: “გაიხარებს უდაბნო და ტრამალი, გამხიარულდება უდაბური მიწა და აყვავდება როგორც შროშანი”, ვკითხულობთ ესაიას წინასწარმეტყველებათა წიგნში (35:1).

იმავე მუხლში, სადაც მოცემულია სახე შეუქმნელი დედამიწისა და ცისა, ნათქვამია: “ბნელი ეფინა უფსკრულს და სული ღვთისა იძვროდა წყლებზე”. ამ მუხლში შეფარვით, ერთ უნიკალურ სიტყვას შეფარებული, გატრუნულია ის, დასაბამიერი გველეშაპი, რომელიც, ძველაღმოსავლური კოსმოგონიების მიხედვით, განასახიერებდა პირველყოფილ ქაოსს. ეს სიტყვა _ “უფსკრული” თეჰომ _ მისი საკუთარი სახელია და მომდინარეობს ბაბილონური ზღვაური ურჩხულის სახელიდან თი(ჰ)ამათ, რომელიც “ზღვასაც” ნიშნავს ამ ენაში. მაგრამ იმ მითოლოგიური პერსონაჟიდან მხოლოდ სახელი შემორჩა ბიბლიის ამ მუხლში. მკითხველი მასში ვეღარ ხედავს სამყაროს შემოქმედის მტერს, რომელსაც ძველ მითოსში ებრძოდა იგი კოსმოსის შესაქმნელად. ბიბლიური “სული ღვთისა” (რუახ ელოჰიმ) არ ებრძვის წყალს, არამედ, როგორც კრუხი, დაბუდებულია მასზე, რათა წიწილივით გამოჩეკოს სამყარო. ეს ბნელში ხდება, ნათელი ჯერ არ არის გაჩენილი.

ნათელის გაჩენაზე ლაპარაკია მესამე მუხლში: “თქვა ღმერთმა: იყოს ნათელი! და იქმნა ნათელი”. ღმერთი არ იბრძვის _ ვის უნდა ებრძოლოს? მისი შექმნილია ისიც, რისგანაც სამყაროს ქმნის, _ ის ქმნის თავისუფალი ნებით, არა იძულებით, ძველი კოსმოგონიების დემიურგისგან განსხვავებით, რომელიც შექმნილისგან არის წარმოშობილი, თავად არის შექმნილი და არა აქვს არჩევანი _ უნდა შეებას გველეშაპს, რათა იხსნას თავი, რადგან გველეშაპი, როგორც პირაშკმული უფსკრული, შთანთქმით ემუქრება მას. “თქვა ღმერთმა: იყოს… და იქმნა” აი, შესაქმის ფორმულა, რომელიც შვიდგზის გაისმის “დაბადების” პირველ თავში ნათელის გაჩენიდან დაწყებული, ცხოველთა სამყაროს შექმნით დამთავრებული. ვერც მკლავმოღერებულს, ვერც მახვილით ხელში ვერ წარმოიდგენს ბიბლიის მკითხველი ბიბლიურ კოსმოგონიურ გმირს შესაქმის დასაბამში. თუ რამ ფიზიკური ქმედება წარმოუდგება მას თვალწინ, ეს იქნება ბაგეთა ძვრა შემოქმედებითი, ჭეშმარიტად ქმედითი სიტყვის წარმოსათქმელად. სამყაროს შემოქმედის “განკარგულებაშია” სული (სული ღვთისა) და სიტყვა _ თაურსახე სიტყვიერი შემოქმედებისა პირველად ადამში და მერე ყოველ ადამიანში. ოღონდ პირველი სიტყვა, ღვთისგან წამოთქმული, შეუზღუდველი, უსასრულო ძალისაა, რადგან ღვთის აქტივობაში ერთია თქმა და ქმნა.

ბიბლიური კოსმოგონია გრძელდება ექვს დღეს _ ექვს პერიოდს. რა მიაჩნია მის ავტორს აღნიშვნის ღირსად ქმნილებათა შორის? ან რას ანიჭებს იგი ბუნებაში განსაკუთრებულ მნიშვნელობას? რა შეიქმნა პირველად, რაზეც ითქვა, “იყოს?” ეს არის, როგორც ზემოთ ითქვა, “ნათელი”. როცა ნათელი შეიქმნა, მაშინ გამოჩნდა “ბნელიც”, რომელიც, როგორც ვიცით, თავდაპირველადვე “ეფინა უფსკრულს”. სიბნელე არ შექმნილა, ის დასაბამიერია, რომლის ფონზე ნათელი აჩენს თავის დიდებას. ეს მოხდა პირველ დღეს.

მეორე დღეს ღმერთმა განკვეთა (ეს ძველი დემიურგის ქმედების კვალია, როცა ის შუაზე კვეთდა გველეშაპს) ერთიანი წყალი ზემო და ქვემო წყლებად, და საზღვარს, მათ შორის გავლებულს, უწოდა ცა.

მესამე დღეს შეიქმნა მიწა. მიწა ეწოდა იმ “მშრალს” (იაბაშაჰ), რომელიც გამოჩნდა ქვემო წყლების ერთად შემოკრების შემდეგ, როცა “თქვა ღმერთმა: შეგროვდეს ერთგან ცისქვეშეთის წყალი”. ერთგან შემოკრებილ წყალს ეწოდა ზღვა. ასე რომ, მიწა ზღვამ გამოაჩინა და დააპირისპირა თავის თავთან. ამავე დღეს შექმნა ღმერთმა მიწის საფარველი: მცენარეულობა _ ბალახი და ხე. მოაწყო ისე, რომ ყოველ მათგანს შეძლებოდა, თავადვე წარმოეშვა და დაეგდო მიწაზე, თავისივე გვარის მცენარის შემცველი თესლი, რათა მისგან კვლავ _ შეუქმნელად _ აღმოცენებულიყო.

მეოთხე დღეს შექმნა ღმერთმა მზე და მთვარე, და ვარსკვლავები _ პირველ დღეს შექმნილი ნათელის ნივთიერი გამოვლინებანი.

მეხუთე დღეს იქმნება სულდგმულთა სამყარო _ წყლის ბინადარნი და ცის ფრინველები.

მეექვსე დღეს ღმერთმა გააჩინა ცხოველთა სამყარო _ მიწის სულდგმული: გარეული ცხოველები, შინაური პირუტყვი (ან უკეთ: ის ცხოველები, რომელთა ბუნებაშიც იმთავითვე ჩადებული იყო ადამიანთან სიახლოვის შესაძლებლობა) და ქვეწარმავალი. ამ დღეს შეიქმნა კაციც ყოველივე მანამდე შექმნილის პატრონად.

მეშვიდე დღეს არაფერი შეუქმნია ღმერთს: ექვს დღეში შექმნა მან მთელი ბუნება _ მისი სამივე საფეხური: მინერალური სამყარო, მცენარეულობა, ცხოველთა სამყარო; მეშვიდე დღეს კი დაისვენა მან და აკურთხა და წმიდაჰყო მეშვიდე დღე _ შაბათი (შაბათ “შეწყვეტა”, “გასრულება”).

ყოველი შექმნა აღინიშნება მნიშვნელოვანი ფრაზით: “დაინახა ღმერთმა, რომ კარგია”. ხუთგზის აღინიშნება, რომ კარგია, ხოლო მეექვსედ, შესაქმის ბოლო დღეს, შექმნილის მთლიანობაში მოხილვის შემდეგ, როგორც შეჯამება შემოქმედებითი აქტებისა, აღმატებით ხარისხშია ნათქვამი: “დაინახა ღმერთმა ყოველივე, რაც შექმნა, და, აჰა, ძალიან კარგია”. ტობ ნიშნავს “კეთილსაც” და “მშვენიერსაც” _ ქართული კარგი მოიცავს ორივე მნიშვნელობას. ამრიგად, ღვთის შექმნილ სამყაროში, ბიბლიური კოსმოგონიის თანახმად, განხორციელებულია ზნეობრივ-ესთეტიური პრინციპი, რომელიც ანდაზურად გამოხატა რუსთაველმა: “ღმერთი კარგსა მოავლინებს და ბოროტსა არ დაბადებს”.

თუმცა ძველი აღთქმის ენაში არ მოიპოვება ბერძნული კოსმოსის სემანტიკურად მონათესავე ცნება, მაგრამ ის თვალთახედვა, რამაც ჩამოქნა იგი _ კოსმოს “მშვენება”, “სამკაული”, “წესრიგი”, “სამყარო”, _ არ ყოფილა უცხო ბიბლიურ წიგნთა ავტორებისთვის. განა შორს არის ელინური მსოფლგანცდისგან ეს სიტყვები “გასრულდა ცა და მიწა მთელი მათი მორთულობითურთ”?

ადამი

მიუხედავად იმისა, რომ ბიბლია არსებითად რელიგიური წიგნია და მისი მთავარი მოქმედი პირი, მასში მოთხრობილ ამბავთა და მოვლენათა წარმმართველი არის ღმერთი, მაინც იგი არის წიგნი ადამიანის და ხალხის შესახებ _ ამბავი მის წარმოშობაზე, აღზრდაზე, ზნეობრივ ჩამოყალიბებაზე, მის ბედზე ამ წუთისოფელში, მის განსაცდელზე, მის ტანჯვა-წვალებაზე და საბოლოო იმედზე. ადამიანის თავგადასავალი სამყაროს შესაქმეს ებმის უშუალოდ და ამ კონცეფციაში, რომელიც სიუჟეტურად ცხადდება, მნიშვნელოვანი აზრია ჩაქსოვილი. თუ რაიმე შექმნილზე ითქვა, რომ კარგია, ეს ადამიანზეც, პირველ ყოვლისა, იმ არსებაზე ითქვა, რომელიც ღმერთმა თავისი შემოქმედების დამაგვირგვინებელ, მეექვსე დღეს შექმნა. ადამიანი ბიბლიის ავტორების ყურადღების შუაგულშია მოქცეული და, თამამად შეიძლება ითქვას, რომ ეს წიგნები ადამიანით იწყება და ადამიანითვე სრულდება.

ბიბლიური თვალსაზრისით, რაც შექმნა ღმერთმა, ყველაფერი ადამიანისათვის შექმნა. “თქვა ღმერთმა: შევქმნათ კაცი ჩვენს ხატად, ჩვენს მსგავსებად. ეპატრონოს ზღვაში თევზს, ცაში ფრინველს, პირუტყვს მთელს დედამიწაზე და ყველა ქვემძრომს, რაც კი მიწაზე დახოხავს. შექმნა ღმერთმა კაცი თავის ხატად, ღვთის ხატად შექმნა იგი…” (დაბ. 1:26-7). ამრიგად, გამზადებულ სამყაროში იქმნება ადამიანი შექმნილის პატრონად და მეფედ ბუნებისა. მაგრამ, რაც მთავარია, პირველად ამ წიგნში და, შესაძლებელია, მხოლოდ აქ, ადამიანი მიჩნეულია ღვთისდარ არსებად, ხაზგასმულია მისი მაღალი ღირსება დაბადებითვე, თუმცა ის, როგორც “დაბადების” წიგნის მეორე თავიდან ჩანს, მიწის მტვერისაგან არის შექმნილი. “გამოსახა ღმერთმა კაცი (ადამი) მიწის მტვერისაგან და შთაბერა მის ნესტოებს სიცოცხლის სუნთქვა და იქცა ადამი ცოცხალ არსებად” (დაბ. 2:7). ადამი შეიქმნა ღვთის “ხატად, მსგავსებად”, მაგრამ ის გამოისახა მოკვდავი მატერიისგან, როგორც უკვდავი იდეის ხორცშესხმა. სიცოცხლის სუნთქვამ (იგივე რუახ ელოჰიმ “სული ღვთისა”) ცოცხალ არსებად აქცია ადამი, რომლის სახელი “მიწის” სახელს (ადამაჰ) უკავშირდება. იმავე სულმა, რომელიც წყლის ბნელ უფსკრულებზე დაბუდრებული “ჩეკავდა” სამყაროს, შექმნა ადამი სულიერ არსებად.

ღვთის ხატად და მსგავსებად შექმნა, კერძოდ, იმას ნიშნავს, რომ ადამი შეიქმნა თავისუფალ არსებად, თავისუფალი ნების მყოფელად და შემოქმედად მსგავსად თავისი გამჩენისა. ადამის უპირატესობაზე ქმნილებათა შორის მოწმობს მისი ადგილ-სამყოფელი, რომელიც მას გამჩენმა მიუჩინა. “უფალმა ღმერთმა ბაღი გააშენა ედემში, აღმოსავლეთში, და დასვა იქ ადამი, რომელიც გამოსახა” (დაბ. 2:8). როგორც მომდევნო აღწერილობიდან ჩანს, ედემის ბაღი, თუმცა ის აღმოსავლეთში მდებარეობს, ქვეყნის შუაგულია (მისი წიაღიდან დასაბამს იღებს ოთხი მდინარე, რომლებიც დედამიწის ოთხივე კუთხისაკენ მიედინებიან), ამავე დროს ის უმაღლესი ადგილია დედამიწის ზურგზე. “აიყვანა უფალმა ღმერთმა ადამი და დაასახლა ედემის ბაღში მის დასამუშავებლად და დასაცავად” (დაბ. 2:15). ამრიგად, ღმერთმა ადამი საუკეთესო ადგილზე დაასახლა, ქვეყნიერების წალკოტში, სადაც მას უნდა გაეგრძელებინა სამყაროს შემოქმედის მიერ დაწყებული საქმე; აქ უნდა განხორციელებულიყო მისი თავისუფალი შემოქმედება. ედემის ბაღში ცხოვრება, როგორც “დაბადების” წიგნის მეორე თავში ჩანს, არ მოითხოვდა ადამიანისაგან არსებობისათვის ბრძოლას, ოფლის ღვრას თავის გამოსაკვებად. “დაასახლა ედემის ბაღში მის დასამუშავებლად და მის დასაცავად” არ გულისხმობს სალუკმაპურო შრომას, იმგვარ მუშაკობას, რომელიც მოუხდა ადამს ედემის კარიბჭის გარეთ _ წუთისოფელში, არამედ შემოქმედებას, რომლის მიზანი მასშივეა და რომლის განსახორციელებლად შრომა მხოლოდ საშუალებაა. ბუნების პატრონობა (და არა ბატონობა მასზე) შემოქმედების ტოლფასი უნდა ყოფილიყო.

“გამოსახა უფალმა ღმერთმა მიწის ყველა ცხოველი და ცის ფრინველი და მოჰგვარა ადამს, რომ ენახა, რას დაარქმევდა. რომელ სულდგმულს რასაც დაარქმევდა ადამი, მისი სახელიც ის იქნებოდა. დაარქვა ადამმა სახელი ყველა პირუტყვს, ცის ყველა ფრინველს და ველის ყველა ცხოველს…” (დაბ. 2:19-20). ადამი აგრძელებს უფლის შემოქმედებას; თავის, ადამისეულ წვლილს სდებს უფლის დაბადებულში. ის თითქოს ხელახლა ქმნის უკვე შექმნილს ანუ ადამურს, ადამიანურს ხდის მას, რადგან ძველების რწმენით სახელის დარქმევა, სახელდება რაიმეს გაჩენის ბადალია. “რასაც დაარქმევდა ადამი, მისი სახელიც ის იქნებოდა”. ცხადია, რომ აქ სახელდება უმაღლესი შემოქმედებითი პრინციპია _ განმეორება სიტყვით შექმნის ღვთიური აქტისა. სახელთა დარქმევით, სახელდებით, ადამს არსებითად შემოქმედებითი სიახლე შემოაქვს სამყაროში, რომელიც მას დახვდა, და ეს სიახლე ადამისეული ბეჭედია უფლის ქმნილებაზე, რასაც ვერავინ წაართმევდა ადამს.

როგორც ვხედავთ, ადამი თავისუფალია თავის შემოქმედებაში, რაც არსებათა სახელდებაში გამოიხატა. ღმერთი, აბსოლუტური ნების მჩენელი ელის ადამისგან სიტყვის წარმოთქმას, ის არ ერევა ამ აქტში, არ ზღუდავს ადამის თავისუფალ ნებას _ “…რომ ენახა, რას დაარქმევდა… რასაც დაარქმევდა, მისი სახელიც ის იქნებოდა”. ადამისეულ სახელდებას შესწორება და ღვთისგან სრულყოფა არ უნდა დასჭირვებოდა. ღმერთი არ ჩარეულა სახელდებაში ცოცხალ არსებათა, რომელთაც ადამის სამწყსო უნდა შეედგინათ, როგორც არ ჩაერია მაშინაც კი, როცა საკუთარი ნებით დაჰყვნენ ადამი და ევა გველის, “ყველაზე ცბიერი” არსების რჩევას, ეჭამათ აკრძალული ხის ნაყოფი, რათა თვალი ახელოდათ და ღმერთებივით გამხდარიყვნენ.

ედემი ქვეყნიერების შუაგული იყო, ხოლო ამ შუაგულის შუაგულში იზრდებოდა ორი ხე _ “ხე სიცოცხლისა” (ანუ უკვდავებისა) და “ხე კეთილისა და ბოროტის შეცნობისა”. მთელი ედემის ბაღი მისი ნაყოფებითურთ ეკუთვნოდათ ადამს და ევას. კაცობრიობის პირველ წყვილს მიცემული ჰქონდა უფლება ყოველი ნაყოფის გემოსხილვისა, გარდა ერთისა, რომლის ჭამასაც უკრძალავდა ღმერთი… “გააფრთხილა უფალმა ღმერთმა ადამი და უთხრა: ყველა ხის ნაყოფი გეჭმევა ამ ბაღში. მხოლოდ კეთილისა და ბოროტის შეცნობის ხის ნაყოფი არ შეჭამოთ, რადგან, როგორც კი შეჭამ, მოკვდები” (დაბ. 2:16-7). ადამს უნდა შეეჭამა უკვდავების ხის ნაყოფი, რომ უკვდავი ყოფილიყო ედემის ბაღში; უკვდავების ხილი უნდა ყოფილიყო მისი ერთადერთი საზრდელი, მისი ფიზიკურ-სულიერი სიმრთელის წყარო. მაგრამ ისწრაფა გველმა და მისი შეგონებით მან მეორე ხის ნაყოფი აირჩია და მოკვდა. ადამი არა იმდენად იმის მიზეზით მოკვდა, რომ “სიკეთისა და ბოროტების შეცნობის ხის” ნაყოფი შეჭამა, არამედ უფრო იმ მიზეზით, რომ ვერ მოასწრო უკვდავების ნაყოფის შეჭმა.

“სიკეთისა და ბოროტების” ნაყოფის გემოსხილვამ არსებითად შეცვალა ადამის ბუნება. “დაუძახა უფალმა ღმერთმა ადამს და უთხრა: ადამ, სადა ხარ? მიუგო: შენი ხმა შემომესმა ბაღში და შემეშინდა, შიშველი რომ ვარ, და დავიმალე. უთხრა (ღმერთმა): ვინ გითხრა, შიშველი რომ ხარ? იმ ხის ნაყოფი ხომ არ გიჭამია, მე რომ აგიკრძალე?” (დაბ. 3:9-11). ადამს თვალი კი აეხილა, როგორც გველი ჰპირდებოდა, მაგრამ რა იხილა, გარდა თავისი სიშიშვლისა? ადამმა დაკარგა უბიწოება, ბუნების უშუალო განცდა. მისმა ახელილმა თვალმა იხილა, უფრო სწორად, შექმნა სიკეთედ და ბოროტებად გახლეჩილი სინამდვილე, როგორც სურდა ყოფილიყო სამყარო კაცობრიობის მტერს, გველის სახით გამოცხადებულს. კიდეც რომ არ განდევნილიყო ადამი ედემიდან, მას უკვე დაკარგული ჰქონდა ედემში ცხოვრების ძალა. ის უკვე იყო ნაკლოვანი არსება, რომელიც აღარ შეესაბამებოდა ედემის სრულყოფილებას. “აეხილათ თვალი ორივეს და მიხვდნენ, რომ შიშვლები იყვნენ. შეკრეს ლეღვის ფოთლები და არდაგები გაიკეთეს” (დაბ. 3:7).

ბიბლია მოგვითხრობს ორი ადამის _ სამოთხეში მყოფის და სამოთხიდან განდევნილი ადამის ამბავს. სამოთხის ადამს, ერთი არაბიბლიური თქმულების თანახმად, ნათლის სამოსელი ემოსა, რომელიც აეხადა აკრძალული ნაყოფის გემოსხილვის შემდეგ. ამრიგად, ის ფიზიკურადაც შეიცვალა, ნათელი მის სხეულში ბნელმა შეცვალა: “გაუკეთა უფალმა ადამს და მის დედაკაცს ტყავის სამოსელი და შემოსა” (დაბ. 3:21). აქ მინიშნებულია ედემიდან განდევნილი ადამის ფიზიკური სახეცვლილება _ ეს ნიშანი მისი “ტყავის სამოსელია”, რომელიც სიშიშვლეს და მისგან გამოწვეულ სირცხვილს ფარავს. სირცხვილი იმის ნიშანი იყო, რომ მაღალმა არსებამ, როგორიც ადამი იყო (და ის გრძნობდა ამას), დაინახა თავისი ფიზიკური მსგავსება ცხოველებთან. ადამს შეიძლება მოჩვენებოდა, რომ მან დაკარგა ღვთის ხატი, მაგრამ არ იყო ასე. ღვთის ხატი კი შეინარჩუნა, მაგრამ ის მოსწყდა ღვთის კალთას, მფარველობას. ადამი გრძნობდა, რომ დაეცა, რომ ეცემოდა, მაგრამ მასში გაჩენილმა სირცხვილის გრძნობამ შეაჩერა დაცემა ცხოველამდე, და ასეა დღემდე.

უკვდავის ხელით შექმნილი ადამი და ევა თავადაც უკვდავნი უნდა ყოფილიყვნენ, მაგრამ მათ იმ ნაყოფის გემოსხილვით თავიანთ ბუნებაში მოკლეს ის, რაც უკვდავების მატარებელი იყო. ამიერიდან, თუკი ისინი შექმნიდნენ რასმე ან შობდნენ, მათი გაჩენილი მხოლოდ მოკვდავი შეიძლებოდა ყოფილიყო.
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
აკაკი
პოსტი Feb 19 2012, 05:44 PM
პოსტი #9


Advanced Member
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 2,626
რეგისტრ.: 21-May 09
წევრი № 7,018



ძველი აღთქმის წუთისოფელი - კაცობრიობის წარსული

კაენი და აბელი


სამოთხეში ჩადენილი ცოდვა თავისი დამღუპველი შედეგით გამოჩნდა კაენში, ადამის პირმშოში, ედემის გარეთ დაბადებულ პირველ ადამიანში (ადამ-იანი ნიშნავს “ადამის ძეს” _ ბენ ადამ). კაენი დაიბადა როგორც მოკვდავი, მაგრამ შესაძლებელი შეიქნა, რომ ის მკვლელად დაბადებულიყო. ეს იმას ნიშნავს, რომ ადამის ძე არა მხოლოდ უნდა მოკვდეს, არამედ შეიძლება მოიკლას, ანუ დაიღვაროს მისი სისხლი. ბიბლია გვეუბნება, რომ პირველი მკვდარი იყო მოკლული, ის თავისი ბუნებრივი სიკვდილით არ მომკვდარა. ბიბლია იმასაც გვეუბნება, რომ პირველი დაღვრილი სისხლი ძმის ხელით იქნა დაღვრილი. მოიკლა ძმა ძმის ხელით _ ძმათა ომის პირველი თესლი დაითესა ველზე, სადაც კაენმა გაიყვანა თავისი უმცროსი ძმა აბელი. “უთხრა კაენმა თავის ძმას, აბელს: გავიდეთ ველად. და, როცა ველად იყვნენ, დაეცა კაენი აბელს და მოკლა” (დაბ. 4:8).

დაიღვარა აბელის სისხლი ისევე, როგორც იღვრებოდა იმ მსხვერპლის სისხლი, რომელსაც აბელი სწირავდა ღმერთს, რადგან აბელი მწყემსი იყო. სისხლი სისხლის წილ? კაენი მიწის მუშაკი იყო, “ვეგეტარიანელი”, და მიწის ნაყოფები მიჰქონდა მსხვერპლად, უსისხლო მსხვერპლი. კაენს არასოდეს შეუსვრია ხელი შესაწირავზე, მაგრამ ძმის სისხლით კი შეისვარა ხელი და წაიბილწა ის მიწაც, რომელიც ნაყოფს აძლევდა მას. აბელი _ სისხლიანი მსხვერპლის შემწირველი თავად შეიწირა როგორც სისხლიანი მსხვერპლი. რას გვეუბნება ბიბლია ამ ტრაგიკული ეპიზოდით?

იყო ორი ძმა _ ერთი მწყემსი, მეორე მიწის მუშაკი, და იყო მათ ზემოთ ღმერთი, რომლისთვისაც თითოეულ მათგანს მიჰქონდა თავისი შესაწირავი, მიწის მუშაკს _ მიწის ნაყოფები, მწყემსს _ “თავისი ფარის ნათავარი და რჩეული პირუტყვი”. მაგრამ ერთხელ მოხდა ისე, რომ “მოჰხედა უფალმა აბელსა და მის ძღვენს, ხოლო კაენსა და მის ძღვენს არ მოჰხედა. ძალზე გამწარდა კაენი და თავი ჩაღუნა” (დაბ. 4:4-5). როგორც ვხედავთ, აბელ-კაენის ტრაგიკულ ამბავში ერთმანეთს დაუპირისპირდა არა ორი ძმა, როგორც ძმა _ უმცროს-უფროსი, არამედ ორი, ერთმანეთთან შეუთავსებელი კულტურა _ მწყემსობა და მიწათმოქმედება. ეს წინააღმდეგობა, რომელიც მკვლელობით დასრულდება, ბიბლიური თქმულების თანახმად, დასაბამიერია, რადგან ის კაცობრიობის გარიჟრაჟიდანვე დაიწყო, ადამის მეორე თაობაში. ცხადია, ეს არ იყო უბრალო შურით გამოწვეული მკვლელობა. შური აქ მხოლოდ საბაბია, ფსიქოლოგიური მოტივი იმის აღსასრულებლად, რაც უნდა აღსრულებულიყო.

უფალი უარყოფს მიწათმოქმედს და ირჩევს მწყემსს. მიწათმოქმედი მიწის მკვიდრია, მწყემსი _ მოხეტიალე, მიწათმოქმედი მზის შემყურეა, მწყემსი _ მთვარისა. ღმერთმა შეიყვარა აბელი მწყემსი და, რაკი შეიყვარა, მის საქმიანობას და ცხოვრების ნირსაც დასცა დასტური, კაცობრიობას დაუსახა იგი ყოფის იდეალად. პარადოქსია, მაგრამ ფაქტია, რომ ხეტიალი _ მწყემსური მიმოსვლა (და არა წრიალი დედამიწის ზურგზე, რომელიც სასჯელად დაუწესა უფალმა კაენს), მიჩნეულია კაცობრიული ცხოვრების იდეალად. უფალი არ სცემს დასტურს მკვიდრ ცხოვრებას, თუმცა საბოლოოდ კაცობრიობა ვერ ასცდება მიწაზე მყარად დამკვიდრებას. ეს ერთგვარი ანტინომიაა ძველი აღთქმის ხალხის ცხოვრებაში. უფალმა რჩეული ერის წინაპრად აირჩია მოხეტიალე აბრაამი, რომელიც გამოიყვანა მან მთვარის ქალაქიდან, ახეტიალა ის ქანაანში, არადა არ დაამკვიდრა, მხოლოდ მის შთამომავლობას ჰპირდებოდა დამკვიდრებას. ასევე ახეტიალა იაკობი ქანაანიდან არამში (სირიაში), სირიიდან ქანაანში, ქანაანიდან ეგვიპტეში, მხოლოდ მისი ძვლები დაამკვიდრა აღთქმულ ქვეყანაში. დავით მეფეც ახეტიალა, აწრიალა უცხოობაში და დევნილებაში და როცა დაამკვიდრა, მაშინ შეექმნა მეფეს საცთურის საშიშროება, მაშინ დაეცა. ასევე ახეტიალებდა იგი მთელს რჩეულ ერს და ეს ხეტიალი _ ეს ხანა, მისი სიჭაბუკის ხანად იყო შერაცხილი. დაბოლოს, ხეტიალობდა ტომიდან ტომში ისრაელის სიწმიდე _ რჯულის კიდობანი, ვიდრე არ დაამკვიდრეს ერთ ადგილზე, სადაც აუგეს მას ტაძარი და სწორედ აგების “მეორე დღიდანვე” შეირყა რწმენა, რასაც სოლომონის მეფობის მეორე, ტაძრისშემდგომ პერიოდში ვხედავთ.

აშკარაა, რომ უფალი უპირატესობას ანიჭებს მოხეტიალე ცხოვრებას, _ მეც ხომ კარავში, მუდამ კარავში ვიმყოფებოდიო, პასუხობს უფალი, როცა ტაძრის აგებას ჰპირდებოდნენ, _ აქ ხედავს ის თავისუფლების სულს, ასეთი ცხოვრება სხვა სულდგმულთა საზოგადოებაში აურჩია მან და უკურთხა ადამიანს იმ საბედისწერო დღეს, როცა აბელის მსხვერპლს იწონებდა. მაგრამ იღუპება მწყემსი და კაცობრიობა ერთხელ კიდევ (სამოთხის ბაღში ადამის არჩევანის შემდეგ) ირჩევს თავისი ნებით გზას _ მიწათმოქმედებიდან ქალაქთა შენებისკენ. “გააშენა კაენმა ქალაქი და უწოდა ამ ქალაქს შვილის სახელი _ ხანოქი (დაბ. 4:17). ეს იყო პირველი ქალაქი, რომელსაც ახსენებს ბიბლია, და ის მკვლელის ხელით იყო აშენებული. მკვდარია რჩეული და კურთხეული აბელი, ცოცხალია უფლისგან დაწყევლილი კაენი. აბელი უმემკვიდროდ გადაშენდება მიწის პირისაგან (მისი სახელი ჰაბელ აღნიშნავს “ქროლვას”, “სუნთქვას”, “ამაოებას”; ჰაბელ ჰაბალიმ “ამაოება ამაოებათა”, ნათქვამია “ეკლესიასტეს” წიგნში), კაენი კი თავისი შთამომავლობით ჩაებღუჯება მიწის პირს და, როგორც ნიშანსვეტი მისი მოდგმის დეგრადაციის გზაზე, კვლავ მკვლელობაა: “ჰო, მოვკალი კაცი ჩემდა სატკივარად და ყმაწვილი _ ჩემდა ჭირად. თუ შვიდგზის მიეზღვება კაენის გამო, ლამექის გამო სამოცდაჩვიდმეტგზის მიეზღვებათ” (დაბ. 4:23-24).

საბოლოო საფეხური, რომელსაც ახსენებს ბიბლია კაენიანთა მოდგმაში, თუბალ-კაენის ხანაა (აქ აღდგა მკვლელის სახელი!), რომელიც სახელდებულია “რვალისა და რკინის ყოველგვარ საჭურველთა მჭედლად” (დაბ. 4:22). ასე დადგა ტექნიკის საუკუნე და ბიბლია დუმს თუბალ-კაენის შთამომავალთა ბედზე.

წარღვნა

“დაბადების” ამ მე-4 თავში ბიბლია კვლავ უბრუნდება ადამის ხანას და უშუალოდ ადამისგან გამოჰყავს კაენიანთაგან განსხვავებული, უმჯობესი კაცობრიობა.

“კვლავ შეიცნო ადამმა თავისი ცოლი. შვა ქალმა ვაჟი და უწოდა სახელად შეთი, რადგან: მომმადლაო უფალმა სხვა ნაშიერი ნაცვლად აბელისა, კაენმა რომ მოკლა” (დაბ. 4:25).

შეთი მესამე ადამიანია ანუ ძე ადამისა, რომელიც სამოთხიდან განდევნის შემდეგ იშვა. მის მშობლებს იმედი ჰქონდათ, რომ შეთი დაღუპული აბელის სანაცვლო იქნებოდა და განახორციელებდა მისი ცხოვრების წესს, აღდგებოდა აბელური ყოფა-ცხოვრება, რომელიც უფალმა მოიწონა. მაგრამ დაღუპული იყო არა კერძოდ აბელი, არამედ ის დვრიტა, რომელიც აბელურ ცივილიზაციად უნდა გაფუებულიყო. იქნებ აბელის გზა იქნებოდა უმოკლესი გზა დაკარგული ედემის კარიბჭისაკენ. მაგრამ ადამის პირველჩადენილი ცოდვა, როგორც ჩანს “დაბადების” მე-6 თავში მთელი სიძლიერით ამოქმედდა შეთის მოდგმაში, რომელსაც ახალი კაცობრიობა უნდა დაეფუძნებინა. ადამიდან მეათე თაობა (ეს იყო თაობა ნოესი) იმკის დასაბამში დათესილის მოსავალს. “დაინახა უფალმა ღმერთმა, რომ იმატა ადამიანთა უკეთურებამ ამქვეყნად… ინანა უფალმა, რომ შექმნა ადამიანი ამქვეყნად, და შეწუხდა” (დაბ. 6:5-6).

კაცობრიობა ხომ დაეცა, _ მასში გაფუებულმა ადამის ცოდვამ დასცა იგი, _ მაგრამ მასთან ერთად დაეცა ცხოველთა სამყაროც, რომელიც ადამიანისთვის და ადამიანის საპატრონოდ იყო შექმნილი. “თქვა უფალმა: მიწის პირისაგან აღვგვი ადამიანს, რომელიც შევქმენი, ადამიანიდან მოყოლებული პირუტყვამდე, ქვეწარმავლამდე, ცის ფრინველამდე, რადგან ვნანობ, რომ გავაჩინე” (დაბ. 6:7). ბიბლია გვეუბნება, რომ ადამის ცოდვამ ბუნებასაც უწია, რომ მასთან ერთად დაეცა მთელი ფიზიკური სამყარო, რომლის მეფე ადამიანი უნდა ყოფილიყო. “გადმოხედა ღმერთმა მიწას და, აჰა, წარყვნილიყო იგი, რადგან გაერყვნა ყოველ ხორციელს თავისი ზნე ამ მიწაზე” (დაბ. 6:12). ბიბლია ამბობს, _ როგორი ზნეცა აქვს ხორციელ სულდგმულს ამ მიწაზე, ისეთივე სახე ექნება მიწას.

ასეთი განაჩენი გამოუტანა ღმერთმა მიწას და ყველაფერს, რაც მას ავსებს; რაკი “წაირყვნა მიწა ღვთის წინაშე” და ყოველი მისი მკვიდრი. ერთადერთი გამოსავალი მისი განადგურება უნდა ყოფილიყო, რათა ახალი მიწა და ახალი კაცობრიობა, ახალი ხორციელობა აღმოცენებულიყო. ნუთუ სრულიად უნდა მოსპობილიყო ყველაფერი, რაც გააჩინა ღმერთმა, ნუთუ ყველაფერი თავიდან უნდა შექმნილიყო, ნუთუ უნდა განმეორებულიყო შესაქმის დღეები და ყოველი დღის ბოლოს გაჩენილის ხილვისას თქმულიყო _ კარგია? ნუთუ ის თავდაპირველი კარგი ისე წარიხოცა კაცობრიობიდან, რომ მას ვეღარაფერი გადაარჩენდა? ბიბლია გვეუბნება, რომ ყოველთვის არის ხსნა და ხსნის იმედი შეიძლება ერთ ადამიანზე იყოს დამყარებული. როგორც მარილის ზოდს შეუძლია ააცილოს ხრწნილება ნივთიერებას, ასევე ერთ მართალ ადამიანს ძალუძს იხსნას კაცობრიობის არსებობა. თუნდაც ის იყოს ერთადერთი ადამის ძეთა შორის, ის მაინც ხომ ინახავს ღვთის ხატს თავის თავში. ამიტომაც ღირს მისი სახით კაცობრიობის თესლის გადარჩენა.

ამ საყოველთაო გადაგვარებაში და გახრწნილებაში ერთადერთი ნოე იყო, რომელიც გამოარჩია უფალმა. “მხოლოდ ნოეს ეპოვა მადლი უფლის თვალში. ეს არის ამბავი ნოესი: მართალი, სრული კაცი იყო ნოე თავის თაობაში, ღმერთთან დადიოდა ნოე” (დაბ. 6:8-9). “სრული” ნოეს დახასიათებაში ნიშნავს, რომ მის ბუნებას არ შეხებოდა წუთისოფლის ბიწი, რომ ის იყო შენახული როგორც საღი ნაყოფი ამ საყოველთაო ხრწნილებაში. “ღმერთთან დადიოდა” ნიშნავს, რომ ნოე იქცეოდა ადამიანის დაცემული ბუნების საწინააღმდეგოდ, რომ ის წუთისოფლის საწინააღმდეგო დინებით მიდიოდა; რომ მისი ზნეობა _ გზა (დერეხ) იყო აღმასვლა ღვთისაკენ, სრულყოფისაკენ, ედემისკენ; “ღმერთთან სიარული” ნიშნავს არსებობას განსხვავებულ ზნეობრივ ყოფაში, არა იქ, სადაც “გაერყვნა ყოველ ხორციელს თავისი ზნე (“გზა” დერეხ) მიწაზე”. სიმართლისათვის, სისრულისათვის და სწორ გზაზე სიარულისათვის ღმერთმა წარმხოცელი წარღვნის წყლებში ცოცხლად გამოატარა ნოე და შექმნა იგი განახლებული კაცობრიობის მამამთავრად. ამავე დროს, ნოე არის პირველი რჩეული უფლისა, რომელსაც ხსნის აღთქმა დაუდო უფალმა: “შენ კი აღთქმას დაგიდებ და შეხვალ კიდობანში შენ და შენი შვილები, შენი ცოლი და შენს ძეთა ცოლები. ყოველგვარი ცხოველი, ყოველგვარი ხორციელი, ყველა წყვილ-წყვილად შეიყვანე კიდობანში, რათა შენთან ერთად გადარჩნენ. დედალ-მამალი იყოს! ყოველი გვარის ფრინველი, ყოველი გვარის პირუტყვი, ყოველი გვარის ქვეწარმავალი, ყველა წყვილ-წყვილად შეიყვანე კიდობანში, რათა გადარჩნენ” (დაბ. 6:18-20).

ამრიგად, უფლის რჩევით ნოეს მიერ აშენებული კიდობანი უნდა ყოფილიყო ხსნის ჭურჭელი; ამავე დროს, კიდობანი იყო ყველაფრის შესაკრებელი, რაც ღმერთმა გააჩინა ცისქვეშეთში; მასში უნდა შენახულიყო ადამიანი და ყველაფერი, რაც ადამიანისთვის იყო გაჩენილი. როგორც ადამს ედო წილი მათ შექმნაში მათთვის სახელების შერქმევით, ახლა ნოე, რომელიც ადამის მონაცვლეა ამ საბედისწერო მიჯნაზე, მონაწილეობას იღებს მათ გადარჩენაში.

კიდობანი ცისქვეშეთის განსახიერებაა. კიდობანი აგრეთვე წარმოადგენს საშოს, საიდანაც წარღვნის დამთავრების შემდეგ ხელახლა უნდა შობილიყო დაბადებული ძველი ქმნილება. წარღვნის წყლები, რომელმაც აატივტივა და ასორმოცდაათი დღის განმავლობაში დაატარებდა კიდობანს, წარმხოცელი წყლები ინარჩუნებენ განმწმედელ ძალას. წყალმა გარეცხა მიწა, მოაშორა, წარხოცა მისგან ყოველი ბიწი და, განახლებული კვლავ ამოზიდა სამზეოზე წყლების დაკლებისას. რომ შეძლებოდა ნოეს ამ ასორმოცდაათი დღის მანძილზე კიდობნიდან გამოხედვა, ის დაინახავდა სამყაროს შექმნის სურათს, იმ ქაოსს, რომელიც უძღოდა წინ უფლის სიტყვას “იყოს ნათელი!” რის შემდეგაც “იქმნა ნათელი”, როცა “გააჩინა ღმერთმა მყარი და გაჰყარა ერთმანეთისგან წყალი, რომელიც არის მყარს ქვემოთ, და წყალი, რომელიც არის მყარს ზემოთ” (დაბ. 1:7). ნოე იხილავდა ერთმანეთისგან განუყოფელ წყლებს და მათში “უსახოს და უდაბურს” რასმე, მომავალი დედამიწის ემბრიონს, რასაც თოჰუ-ვა-ბოჰუდ სახელდებს ბიბლია. ამიტომ არის, რომ წარღვნის მოვლინება შესაქმემდელი ქაოსის მობრუნების, ხოლო წარღვნის დასასრული სამყაროს შექმნის სიმბოლური სახეა.

ხოლო ის ორი მოვლენა, რისი ხილვაც შეეძლო ნოეს, ასევე სიმბოლურ მნიშვნელობას იძენს ძველი აღთქმის ხალხის შეგნებაში _ ზეთისხილის ნედლი რტოთი მობრუნებული მტრედი ნიშანია წარღვნის დასრულებისა და მშვიდობის დასადგურებისა ცისქვეშეთში, ხოლო ცისარტყელა ნიშანია აღთქმისა, რომელიც დაუდო უფალმა გადარჩენილ ნოეს, რომ აღარასოდეს მოახდენდა წარღვნას ქვეყნის დასაღუპავად. ცისარტყელა ხომ წვიმის გადაღების ნიშანია და რომელ მოვლენას შეეძლო მასზე უკეთ გამოეხატა შინაარსი იმ მსასოებელი აღთქმისა, უფლის ბაგეებიდან რომ მოისმინა ნოემ? აი, ეს სიტყვები, რომლითაც ბიბლიამ სიმბოლური აზრით დატვირთა ცისარტყელა _ ეს მანათობელი ხიდი, ცასა და მიწას შორის გადებული:

“ვდებ ჩემს ცისარტყელას ღრუბელში ნიშნად აღთქმისა ჩემსა და მიწას შორის. როდესაც მიწას ღრუბლით დავღრუბლავ და გამოჩნდება ღრუბელში ცისარტყელა, მაშინ გავიხსენებ აღთქმას ჩემსა და თქვენს შორის, ყოველ ხორციელ სულდგმულს შორის, და აღარ გადაიქცევა წყალი წარღვნად ყოველი ხორციელის დასაღუპად. გამოჩნდება ჩემი ცისარტყელა ღრუბელში, დავინახავ მას და გავიხსენებ მარადიულ აღთქმას ღმერთსა და ყოველ ხორციელ სულდგმულს შორის, რაც კი არის ამქვეყნად” (დაბ. 9:13-16).
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
აკაკი
პოსტი Feb 19 2012, 07:44 PM
პოსტი #10


Advanced Member
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 2,626
რეგისტრ.: 21-May 09
წევრი № 7,018



ძველი აღთქმის წუთისოფელი - კაცობრიობის წარსული
წარღვნა


“დაბადების” ამ მე-4 თავში ბიბლია კვლავ უბრუნდება ადამის ხანას და უშუალოდ ადამისგან გამოჰყავს კაენიანთაგან განსხვავებული, უმჯობესი კაცობრიობა.

“კვლავ შეიცნო ადამმა თავისი ცოლი. შვა ქალმა ვაჟი და უწოდა სახელად შეთი, რადგან: მომმადლაო უფალმა სხვა ნაშიერი ნაცვლად აბელისა, კაენმა რომ მოკლა” (დაბ. 4:25).

შეთი მესამე ადამიანია ანუ ძე ადამისა, რომელიც სამოთხიდან განდევნის შემდეგ იშვა. მის მშობლებს იმედი ჰქონდათ, რომ შეთი დაღუპული აბელის სანაცვლო იქნებოდა და განახორციელებდა მისი ცხოვრების წესს, აღდგებოდა აბელური ყოფა-ცხოვრება, რომელიც უფალმა მოიწონა. მაგრამ დაღუპული იყო არა კერძოდ აბელი, არამედ ის დვრიტა, რომელიც აბელურ ცივილიზაციად უნდა გაფუებულიყო. იქნებ აბელის გზა იქნებოდა უმოკლესი გზა დაკარგული ედემის კარიბჭისაკენ. მაგრამ ადამის პირველჩადენილი ცოდვა, როგორც ჩანს “დაბადების” მე-6 თავში მთელი სიძლიერით ამოქმედდა შეთის მოდგმაში, რომელსაც ახალი კაცობრიობა უნდა დაეფუძნებინა. ადამიდან მეათე თაობა (ეს იყო თაობა ნოესი) იმკის დასაბამში დათესილის მოსავალს. “დაინახა უფალმა ღმერთმა, რომ იმატა ადამიანთა უკეთურებამ ამქვეყნად… ინანა უფალმა, რომ შექმნა ადამიანი ამქვეყნად, და შეწუხდა” (დაბ. 6:5-6).

კაცობრიობა ხომ დაეცა, _ მასში გაფუებულმა ადამის ცოდვამ დასცა იგი, _ მაგრამ მასთან ერთად დაეცა ცხოველთა სამყაროც, რომელიც ადამიანისთვის და ადამიანის საპატრონოდ იყო შექმნილი. “თქვა უფალმა: მიწის პირისაგან აღვგვი ადამიანს, რომელიც შევქმენი, ადამიანიდან მოყოლებული პირუტყვამდე, ქვეწარმავლამდე, ცის ფრინველამდე, რადგან ვნანობ, რომ გავაჩინე” (დაბ. 6:7). ბიბლია გვეუბნება, რომ ადამის ცოდვამ ბუნებასაც უწია, რომ მასთან ერთად დაეცა მთელი ფიზიკური სამყარო, რომლის მეფე ადამიანი უნდა ყოფილიყო. “გადმოხედა ღმერთმა მიწას და, აჰა, წარყვნილიყო იგი, რადგან გაერყვნა ყოველ ხორციელს თავისი ზნე ამ მიწაზე” (დაბ. 6:12). ბიბლია ამბობს, _ როგორი ზნეცა აქვს ხორციელ სულდგმულს ამ მიწაზე, ისეთივე სახე ექნება მიწას.

ასეთი განაჩენი გამოუტანა ღმერთმა მიწას და ყველაფერს, რაც მას ავსებს; რაკი “წაირყვნა მიწა ღვთის წინაშე” და ყოველი მისი მკვიდრი. ერთადერთი გამოსავალი მისი განადგურება უნდა ყოფილიყო, რათა ახალი მიწა და ახალი კაცობრიობა, ახალი ხორციელობა აღმოცენებულიყო. ნუთუ სრულიად უნდა მოსპობილიყო ყველაფერი, რაც გააჩინა ღმერთმა, ნუთუ ყველაფერი თავიდან უნდა შექმნილიყო, ნუთუ უნდა განმეორებულიყო შესაქმის დღეები და ყოველი დღის ბოლოს გაჩენილის ხილვისას თქმულიყო _ კარგია? ნუთუ ის თავდაპირველი კარგი ისე წარიხოცა კაცობრიობიდან, რომ მას ვეღარაფერი გადაარჩენდა? ბიბლია გვეუბნება, რომ ყოველთვის არის ხსნა და ხსნის იმედი შეიძლება ერთ ადამიანზე იყოს დამყარებული. როგორც მარილის ზოდს შეუძლია ააცილოს ხრწნილება ნივთიერებას, ასევე ერთ მართალ ადამიანს ძალუძს იხსნას კაცობრიობის არსებობა. თუნდაც ის იყოს ერთადერთი ადამის ძეთა შორის, ის მაინც ხომ ინახავს ღვთის ხატს თავის თავში. ამიტომაც ღირს მისი სახით კაცობრიობის თესლის გადარჩენა.

ამ საყოველთაო გადაგვარებაში და გახრწნილებაში ერთადერთი ნოე იყო, რომელიც გამოარჩია უფალმა. “მხოლოდ ნოეს ეპოვა მადლი უფლის თვალში. ეს არის ამბავი ნოესი: მართალი, სრული კაცი იყო ნოე თავის თაობაში, ღმერთთან დადიოდა ნოე” (დაბ. 6:8-9). “სრული” ნოეს დახასიათებაში ნიშნავს, რომ მის ბუნებას არ შეხებოდა წუთისოფლის ბიწი, რომ ის იყო შენახული როგორც საღი ნაყოფი ამ საყოველთაო ხრწნილებაში. “ღმერთთან დადიოდა” ნიშნავს, რომ ნოე იქცეოდა ადამიანის დაცემული ბუნების საწინააღმდეგოდ, რომ ის წუთისოფლის საწინააღმდეგო დინებით მიდიოდა; რომ მისი ზნეობა _ გზა (დერეხ) იყო აღმასვლა ღვთისაკენ, სრულყოფისაკენ, ედემისკენ; “ღმერთთან სიარული” ნიშნავს არსებობას განსხვავებულ ზნეობრივ ყოფაში, არა იქ, სადაც “გაერყვნა ყოველ ხორციელს თავისი ზნე (“გზა” დერეხ) მიწაზე”. სიმართლისათვის, სისრულისათვის და სწორ გზაზე სიარულისათვის ღმერთმა წარმხოცელი წარღვნის წყლებში ცოცხლად გამოატარა ნოე და შექმნა იგი განახლებული კაცობრიობის მამამთავრად. ამავე დროს, ნოე არის პირველი რჩეული უფლისა, რომელსაც ხსნის აღთქმა დაუდო უფალმა: “შენ კი აღთქმას დაგიდებ და შეხვალ კიდობანში შენ და შენი შვილები, შენი ცოლი და შენს ძეთა ცოლები. ყოველგვარი ცხოველი, ყოველგვარი ხორციელი, ყველა წყვილ-წყვილად შეიყვანე კიდობანში, რათა შენთან ერთად გადარჩნენ. დედალ-მამალი იყოს! ყოველი გვარის ფრინველი, ყოველი გვარის პირუტყვი, ყოველი გვარის ქვეწარმავალი, ყველა წყვილ-წყვილად შეიყვანე კიდობანში, რათა გადარჩნენ” (დაბ. 6:18-20).

ამრიგად, უფლის რჩევით ნოეს მიერ აშენებული კიდობანი უნდა ყოფილიყო ხსნის ჭურჭელი; ამავე დროს, კიდობანი იყო ყველაფრის შესაკრებელი, რაც ღმერთმა გააჩინა ცისქვეშეთში; მასში უნდა შენახულიყო ადამიანი და ყველაფერი, რაც ადამიანისთვის იყო გაჩენილი. როგორც ადამს ედო წილი მათ შექმნაში მათთვის სახელების შერქმევით, ახლა ნოე, რომელიც ადამის მონაცვლეა ამ საბედისწერო მიჯნაზე, მონაწილეობას იღებს მათ გადარჩენაში.

კიდობანი ცისქვეშეთის განსახიერებაა. კიდობანი აგრეთვე წარმოადგენს საშოს, საიდანაც წარღვნის დამთავრების შემდეგ ხელახლა უნდა შობილიყო დაბადებული ძველი ქმნილება. წარღვნის წყლები, რომელმაც აატივტივა და ასორმოცდაათი დღის განმავლობაში დაატარებდა კიდობანს, წარმხოცელი წყლები ინარჩუნებენ განმწმედელ ძალას. წყალმა გარეცხა მიწა, მოაშორა, წარხოცა მისგან ყოველი ბიწი და, განახლებული კვლავ ამოზიდა სამზეოზე წყლების დაკლებისას. რომ შეძლებოდა ნოეს ამ ასორმოცდაათი დღის მანძილზე კიდობნიდან გამოხედვა, ის დაინახავდა სამყაროს შექმნის სურათს, იმ ქაოსს, რომელიც უძღოდა წინ უფლის სიტყვას “იყოს ნათელი!” რის შემდეგაც “იქმნა ნათელი”, როცა “გააჩინა ღმერთმა მყარი და გაჰყარა ერთმანეთისგან წყალი, რომელიც არის მყარს ქვემოთ, და წყალი, რომელიც არის მყარს ზემოთ” (დაბ. 1:7). ნოე იხილავდა ერთმანეთისგან განუყოფელ წყლებს და მათში “უსახოს და უდაბურს” რასმე, მომავალი დედამიწის ემბრიონს, რასაც თოჰუ-ვა-ბოჰუდ სახელდებს ბიბლია. ამიტომ არის, რომ წარღვნის მოვლინება შესაქმემდელი ქაოსის მობრუნების, ხოლო წარღვნის დასასრული სამყაროს შექმნის სიმბოლური სახეა.

ხოლო ის ორი მოვლენა, რისი ხილვაც შეეძლო ნოეს, ასევე სიმბოლურ მნიშვნელობას იძენს ძველი აღთქმის ხალხის შეგნებაში _ ზეთისხილის ნედლი რტოთი მობრუნებული მტრედი ნიშანია წარღვნის დასრულებისა და მშვიდობის დასადგურებისა ცისქვეშეთში, ხოლო ცისარტყელა ნიშანია აღთქმისა, რომელიც დაუდო უფალმა გადარჩენილ ნოეს, რომ აღარასოდეს მოახდენდა წარღვნას ქვეყნის დასაღუპავად. ცისარტყელა ხომ წვიმის გადაღების ნიშანია და რომელ მოვლენას შეეძლო მასზე უკეთ გამოეხატა შინაარსი იმ მსასოებელი აღთქმისა, უფლის ბაგეებიდან რომ მოისმინა ნოემ? აი, ეს სიტყვები, რომლითაც ბიბლიამ სიმბოლური აზრით დატვირთა ცისარტყელა _ ეს მანათობელი ხიდი, ცასა და მიწას შორის გადებული:

“ვდებ ჩემს ცისარტყელას ღრუბელში ნიშნად აღთქმისა ჩემსა და მიწას შორის. როდესაც მიწას ღრუბლით დავღრუბლავ და გამოჩნდება ღრუბელში ცისარტყელა, მაშინ გავიხსენებ აღთქმას ჩემსა და თქვენს შორის, ყოველ ხორციელ სულდგმულს შორის, და აღარ გადაიქცევა წყალი წარღვნად ყოველი ხორციელის დასაღუპად. გამოჩნდება ჩემი ცისარტყელა ღრუბელში, დავინახავ მას და გავიხსენებ მარადიულ აღთქმას ღმერთსა და ყოველ ხორციელ სულდგმულს შორის, რაც კი არის ამქვეყნად” (დაბ. 9:13-16).

“ბაბილონის გოდოლი”

ბიბლიას შემოუნახავს ხსოვნა ერთიან კაცობრიობაზე, ხსოვნა იმ ხანაზე, როცა ადამის მოდგმა ერთ ენაზე მეტყველებდა, ერთად ხეტიალობდა, ერთი იმედით საზრდოობდა და ერთი შიშით იყო შეპყრობილი _ არ გაფანტულიყო დედამიწის ზურგზე და არ გამქრალიყო, როგორც ქრება უდაბნოში დაღვრილი წყალი. ძენი ადამისნი, _ ესენი იყვნენ ნოეს შთამომავალნი, _ ამ ერთიანობის რღვევის წინათგრძნობით აღძრულნი, ერთიანი ძალით აშენებდნენ საერთო სამკვიდრებელს, რათა უსაფრთხოდ და იმედიანად ეგრძნოთ თავი. აი, რას მოგვითხრობს “დაბადების” მე-11 თავი:

“ერთპირი იყო მთელი ქვეყანა და ერთ ენაზე მეტყველი”. როცა დაიძრნენ აღმოსავლეთიდან, ჰპოვეს ველი შინყარის ქვეყანაში და იქ დამკვიდრდნენ. უთხრეს ერთმანეთს: მოდი, მოვზილოთ თიხა და გამოვწვათ. აბა, ავაშენოთ ქალაქი და გოდოლი, და ცას მივუწვდინოთ მისი თავი. აღვმართოთ ნიშანსვეტი, რომ არ გავიფანტოთ დედამიწის ზურგზე” (11;1-4).

რა იყო იმაზე ბუნებრივი, რასაც ეს ხალხი აკეთებდა? ველზე გასულებს, თუკი აქ ისინი დამკვიდრებას გადაწყვეტდნენ, უნდა “აღმოეჩინათ” სამყაროს შუაგული, სადაც ააშენებდნენ ქალაქს და აღმართავდნენ წარმოსახვით სვეტს, ცისა და მიწის შემაერთებელს. ამგვარი ნიშნის გარეშე განა მათ შეეძლოთ დამაგრებულიყვნენ ამ თვალუწვდენელ ტრამალზე? მაგრამ ღმერთს არ მოეწონა ხალხის საქმიანობა. მათ საქციელში ღმერთმა იმ ურჩობის გამოვლინება დაინახა, რისთვისაც მათი წინაპრები განდევნა სამოთხიდან. ურჩობას აქ, ქალაქისა და გოდოლის შენებისას, კადნიერების სახე აქვს: ეს ხალხი ღვთის შემწეობისა და სასოების გარეშე იკაფავს გზას ცისკენ, რათა “აიღოს” ცა და გაუტოლდეს ღმერთს. ამ საქმეზე კი, რადგან ეს ჯანყია, ღმერთი არ სცემს დასტურს. ბიბლია გვეუბნება ამ თქმულებით, რომ ეს კაცობრიობა ამზადებდა რაღაც მკრეხელურს და საშინელს, რაკი უფალმა გადაწყვიტა დაერღვია მათი ერთობა, რომ ვეღარ ეშენებინათ ქალაქი და გოდოლი. “აბა, ჩავალ და ენას ავურევ მათ, რომ ვერაფერი გააგებინონ ერთმანეთს. გაფანტა ისინი უფალმა იქიდან მთელს დედამიწის ზურგზე და მათაც შეწყვიტეს გოდოლის შენება” (დაბ. 11:7_8).

ამრიგად, უფალმა ძირშივე აღკვეთა იმ კულტურის გეზი, რომელიც ადამიანურ სიამაყეს და ამპარტავნობას ეფუძნებოდა. მართალია, “ენათა აღრევამ” (უფრო სწორად, ენათა გათავთავადებამ) დასაბამი მისცა ხალხთა და კულტურათა მრავალფეროვნებას, ბიბლია გვეუბნება “ბაბილონის გოდოლის” თქმულებით, რომ ეს ადამიანის დაცემისა და მასზე დაკისრებული სასჯელის შედეგი იყო და არა გარდაუვალი მიმართულება კაცობრიობის განვითარებისა.
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
აკაკი
პოსტი Feb 19 2012, 08:58 PM
პოსტი #11


Advanced Member
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 2,626
რეგისტრ.: 21-May 09
წევრი № 7,018



ძველი აღთქმის წუთისოფელი - ერის სიყრმე

“მერე დაიძრა აბრაამი…”


იმავე თავში, სადაც მოთხრობილია ბაბილონის გოდოლისა და ენათა აღრევის, ანუ ერთიანი კაცობრიობის დაშლის ამბავი, ვეცნობით ნოეს პირველი შვილის შთამომავლობას. სემის მოდგმა კაცობრიობის ერთ-ერთი შტოა, რომელზეც ყურადღებას აყოვნებს ბიბლია, რადგან აქედან არის წარმოშობილი მისი ავტორების უშუალო წინაპარი _ აბრაამი. თუმცა გენეალოგიაში დასახელებულია ვინმე ებერი (დაბ. 19:25), რომელსაც აბრაამი თვლიდა თავისი ტომის _ ებრაელების წინაპრად, მაგრამ ბიბლიას მისი სახე არ ახსოვს. თუმცა მისი სახელი (სრული გამოთქმით ყებერ) მისი მნიშვნელოვანი ნაბიჯის _ “მდინარის გადალახვის” ხსოვნას ინახავს, რაც მისი შორეული შთამომავლების თავგადასავალში რამდენჯერმე მოხდა.

აბრაამი ის ადამიანია, ვინც თავისი განუმეორებელი ინდივიდუალობით და ბედით პირველად გამოჩნდა ძველი აღთქმის ისტორიაში, როგორც პიროვნება. გაუგებარია, რისთვის გამოარჩია ის ღმერთმა მისი სანათესაოდან, ან რა იყო უშუალო მიზეზი მისი აყრისა “ქალდეველთა ურიდან” (ებრ. ურ ქაშდიმ) და ჩრდილო შუამდინარეთის ქალაქში, ხარანში დასახლებისა (კულტურულ-ისტორიული აზრით კი, აქ ჩანს ძველი აღთქმის კულტურის კუთვნილება შუამდინარული ცივილიზაციისადმი, და, შეიძლება ითქვას, მისგან “ხორციელი” წარმომავლობა). რა ვიცით მასზე იმ ღირსშესანიშნავ და საბედისწერო შემთხვევამდე, როცა მოესმა ხმა, რომელმაც ახალი მიმართულება მისცა მის ცხოვრებას? თითქმის არაფერი. ის ამოდის უცნობობიდან, როგორც ახალი დინასტიისა თუ მოდგმის ყოველი დამწყები. ცნობილია მხოლოდ, რომ ის იყო ძე თერახისა, ქალდეველთა ურის მკვიდრისა, რომლის სახელში შეფარულია მთვარის სახელი (თერახ _ იარეახ “მთვარე”). მთვარის თაყვანისმცემელი თერახი სტოვებს ურს, შუამდინარული მთვარის ღვთაების მთავარ ქალაქს და მკვიდრდება ხარანში, რომელიც აგრეთვე მთვარის საკულტო ქალაქი იყო. სახელი ამ ქალაქის ხარრან აქადურ ენაზე ნიშნავს “გზას” (მასზე გადიოდა საქარავნო გზა), მაგრამ თერახისათვის და მისი მონაგრისათვის ეს იყო დასასრული გზისა. ამ მონაგარში გამონაკლისი იყო აბრაამი, რომელსაც წინ ედო გზა, გაწყვეტილი მამის მიერ, გზა ქანაანის ქვეყნისაკენ.

“უთხრა უფალმა აბრამს: წადი შენი ქვეყნიდან, შენი სამშობლოდან, მამაშენის სახლიდან იმ ქვეყანაში, რომელსაც მე გაჩვენებ. გაგხდი დიდ ხალხად, გაკურთხებ და განვადიდებ შენს სახელს და კურთხეული იქნები” (დაბ. 12: 1-2). ტრანსცენდენტური (მთელი სამყაროს გარეთ მყოფი), ჯერეთ გამოუცნობი ღვთის მოწოდებას ის თავის შიგნით ისმენდა და მიჰყვებოდა. მას უნდა გამოეცვალა სამშობლო და მოეძებნა ახალი ქვეყანა, რომელიც მისი მოდგმის სამშობლო უნდა გამხდარიყო. მას უნდა გამოეცვალა აგრეთვე რჯული, რომელიც მისი მონაგრის რჯული უნდა გამხდარიყო. ღვთის სიტყვებზე, რომელიც მას ჩაესმა, დაფუძნებულია ერის ისტორია და მისი მამამთავრის, აბრაამის მნიშვნელობა იუდაურ-ქრისტიანული ესქატოლოგიის (დასასრულის მოძღვრების) სიმბოლიკაში. აბრაამიდან უნდა გამოსულიყო ურიცხვი ხალხი _ ასეთი იყო აღთქმა ღვთისა _ და ამრიგად, იგი კაცობრიობის წიაღი უნდა შექმნილიყო _ “წიაღი აბრაჰამისა”, საითკენაც უნდა მიქცეულიყო მიწიერთა მოდგმა.

როგორც “მრავალი ხალხის” მამას, მას სახელი უნდა გამოცვლოდა. ახალ სახელში უნდა ასახულიყო მისი მატარებლის მისია. მამამ დაარქვა აბრამ, ღმერთმა კი _ აბრააჰამ “მამა მრავლისა” (დაბ. 7:5).

ამრიგად, გამოეყო აბრაამი თერახს _ თავის მამას და მთვარის ხალხს და გაჰყვა უცნობი ღვთის ძახილს უცნობი ქვეყნისაკენ. “…წავიდა აბრამი, როგორც უბრძანა მას უფალმა… თან წარიტანა აბრამმა სარაი, თავისი ცოლი, ლოტი, თავისი ძმისწული, მთელი დოვლათი, რაც კი მოხვეჭილი ჰქონდა და ყოველი ყმა, რომელიც კი ხარანში შეიძინეს; დაადგნენ ქანაანის ქვეყნის გზას და მივიდნენ ქანაანის ქვეყანაში” (დაბ. 12:4-5). აბრაამის ნიშანი უსამშობლოობაა: ის მწირობდა იმ მიწაზე, რომელიც მისი შორეული შთამომავლების სამშობლო უნდა გამხდარიყო. მწირობდა არა მხოლოდ აბრაამი, არამედ მწირობდნენ მისი უშუალო შთამომავლებიც _ ისაკი და იაკობი, ვიდრე რამდენიმე საუკუნის შემდეგ, სხვა თაობაში, რომელმაც ხელახლა მოიპოვა თუ გაიხსენა მამა-პაპის ღმერთი, საბოლოოდ არ დაიმკვიდრებდა აღთქმულ მიწას, რისთვისაც მამამთავარმა დატოვა მთვარის ქვეყანა. აბრაამი მთელი თავისი ცხოვრებით გამოხატავს მწირი და მოხეტიალე ადამიანის სახეს; იმ ქვეყანას, სადაც ის ცხოვრობს, “მდგმურობის ქვეყანა” ეწოდება, თუმცა იმედიანი აღთქმა აქვს მოცემული: “მოგცემ შენ და შენს შთამომავლობას შენი მდგმურობის ქვეყანას სამარადისო საკუთრებად…” (დაბ. 17:8). აბრაამის მდგმურობას ქანაანის ქვეყანაში აშკარად აქვს სიმბოლური სიღრმე: ეს ქვეყანა, როგორც წუთისოფელი, მისი დროებითი სამყოფელია; ქანაანი წუთისოფლის ხატია, აბრაამი კი მისი მდგმურია, ის სტუმარია, როგორც ყოველი ადამიანი. მაგრამ უფალი ჰპირდება, რომ ამ წუთისოფელს, ქანაანში განხორციელებულს, სამარადისო სამკვიდრებლად შეუქმნის მას.

ალბათ ბიბლია არის ერთადერთი წიგნი ძველ სამყაროში, სადაც გაცნობიერებულია “სამშობლოს” იდეა. “სამშობლო” _ მშობელთა ქვეყანა, შობის ადგილი, მამის სახლი, “მამული” _ გარკვეული ცნებებია ძველ აღთქმაში და რაც განსაკუთრებულია, გვხვდება იმ ადგილას, სადაც ადამიანს ევალება მიატოვოს ის. “წადი შენი ქვეყნიდან, შენი სამშობლოდან, მამაშენის სახლიდან…” _ ეუბნება უფალი აბრაამს. ეს ხმა განსაკუთრებულ მდგომარეობაში აყენებს მას _ მან უნდა გაწყვიტოს დასაბამიერი ტრადიცია და საფუძველი დაუდოს ახალ ტრადიციას. ის გზაჯვარედინზე დგას, როგორც ზღაპრის გმირი, რომელსაც ასევე შინაგანი ხმა ეწევა უცნობი ქვეყნისაკენ. აბრაამის ისტორიიდან ირკვევა, რომ სამშობლო იწყება არა მაშინ, როცა ადამიანი იბადება, არამედ როცა კვდება. სამშობლო დაიწყო ქანაანის ქვეყნის იმ უმცირესი მონაკვეთიდან, სადაც პირველად დაიფლა ადამიანი _ წინაპარი. ეს იყო თესლი სამშობლოსი. ბიბლიური წარმოდგენით, რაც აბრაამის ცხოვრების გადამწყვეტ მომენტში აისახა, სამშობლოს განცდა საფლავით იწყება. იმ ადგილიდან, რომელიც აბრაამმა ადგილობრივ მკვიდრთაგან იყიდა თავისი ცოლის _ სარას დასამარხავად, იწყება ქანაანის გამშობლიურება, რომლის მოსაპოვებლად მის შთამომავლობას სისხლი უნდა დაეღვარა.

მას უნდა გაეთხარა პირველი საფლავი უცხო მიწაზე, რომ იქ სამშობლოს თესლი დაეთესა; მკვდარი მიბარებოდა უცხო მიწას, როგორც მსხვერპლი, რომელიც მომავლის ქვეყნის საფუძველი გახდებოდა. აი, რა მისია ეკისრა მკვდარს ამ მდგმურისას, რომელმაც შთაგონების ძალით დატოვა წინაპართა ქვეყანა, რათა თავად სხვაგან გამხდარიყო წინაპარი. მან სთხოვა, იმ ქვეყნის წესისამებრ, ქვეყნის მკვიდრთ საფლავისთვის ადგილი. მათ თავიანთი სამარხი შესთავაზეს, _ სადაც გენებოს, იქ დამარხე შენი მკვდარი. უთხრეს, ვინ იქნება, რომ საფლავის მიწა დაგიკავოსო. ისიც უთხრეს, რომ მათ მკვდრებს შორის დაემარხა თავისი მკვდარი. მაგრამ მდგმურს ასე არ უნდოდა: არ უნდოდა უსასყიდლოდ მიეღო მიწა ან მათ შორის ჰქონოდა სამარხი, როგორც ერთ მათგანს. მას უნდა შეეძინა სამარხი მიწა საკუთრებად და შეიძინა კიდეც. იგი მხოლოდ მღვიმეში იხდიდა საფასურს, მაგრამ ქვეყნის მკვიდრმა, ვის ადგილზეც მდებარეობდა ეს მღვიმე, მინდორიც გაატანა მღვიმესთან ერთად. “არა, ბატონო, მომისმინე, _ ეუბნებოდა ეფრონ ხეთელი აბრაამს, _ მინდორიც მომიცია და მღვიმე, იქ რომ არის: ჩემი ხალხის თანდასწრებით მომიცია. დამარხე შენი მკვდარი” (დაბ. 23:11). აბრაამი ერთ გამოუსადეგარ მღვიმეს ყიდულობდა სამარხად და მღვიმეს მინდორიც, შესაძლოა, ასევე გამოუსადეგარი, მოჰყვა. მაგრამ ვერც მდგმური და ვერც ქვეყნის მკვიდრნი ვერ იფიქრებდნენ, რა მოჰყვებოდა მომავალში ამ უბრალო გარიგებას. აქედან ჩანს, რომ აქ განგების ხელი იყო ჩარეული. დღევანდელი მინდორი, რომელიც ასე ადვილად დათმო პატრონმა (მასში ოფლი ჯერ არ ჩაღვრილიყო) და, იქნებ, აბრაამსაც არაფრად სჭირდებოდა, ხვალ შეიძლება, და ასეც მოხდა, გადაქცეულიყო ყანად, სადაც ოფლი დაიღვრებოდა. ჩანს მდგმურმა შეიძინა ის მიწა, საიდანაც უნდა წარმოქმნილიყო ქვეყანა, რომელშიც წუთისოფლის მანძილზე დაიბადებოდნენ მისი შთამომავლები, იშრომებდნენ და დაიმარხებოდნენ როგორც ქვეყნის მკვიდრნი. მანამდე კი აბრაამისთვის სამშობლო ქვეყნის მხოლოდ ვიწრო თვალსაწიერი ჩანდა: “…მინდორი მახფელაში, მამრეს წინ რომ არის, მინდორი და იქ მდებარე მღვიმე, ყოველი ხე, რომელიც კი ამ მინდორზე და მის საზღვრებში დგას ირგვლივ…” (დაბ. 23:17).

უფრო ადრე აბრაამს ჰქონდა სხვა ხილვა და სიტყვის გამოცხადება. კარვიდან გამოსულმა დაინახა ცაში ვარსკვლავები და ჩაესმა ხმაც, რომელიც ეუბნებოდა, რომ მისი წიაღიდან ურიცხვი ხალხი გამოვიდოდა. ან შეიძლება სწორედ ამ ხმამ გამოიყვანა კარვიდან და ვარსკვლავებისკენ აახედა. მაშინ მან დაინახა ის, რასაც კარავში ანუ თავის თავში ჯერ ვერ იხილავდა, არამედ უნდა ერწმუნა (ვარსკვლავებით სავსე ცის ანალოგია არწმუნებდა) _ ეს იყო საკუთარი წიაღი, რომელიც მომავლით იყო სავსე, მაგრამ ამ წიაღიდან უნდა გამოსულიყო ჯერ ერთი ვინმე. ეს იყო ისაკი _ აღთქმული იმ სამი სტუმრის მიერ, რომლებიც ეწვივნენ მას მამრეში, მუხასთან, როცა “კარვის კართან იჯდა დღის პაპანაქებაში” (დაბ. 18:1). ეს კაცები, რომლებიც უფლის ანგელოზები (ანუ მაცნენი) აღმოჩნდნენ, სოდომის დასასჯელად მიდიოდნენ. აი, რა დროს აღუთქვეს ხანგადასულ მასპინძელს მემკვიდრის შობა.

აბრაამის წინაშე დადგა მისთვის დაუძლეველი, როგორც მამისთვის, პრობლემა. ჰყავდა ორი შვილი _ ერთი ძე მხევლისა, ისმაელი; მეორე ძე ქალბატონისა, ისაკი, “სიბერის შვილი”. არჩევანი, რომელიც გაუძნელდა მას, ისევ ქალმა _ სარამ გააკეთებინა. მან უთხრა: “გააგდე ეს მხევალი და მისი შვილი, რადგან ვერ დაიდებს წილს ამ მხევლის შვილი ჩემს შვილთან, ისაკთან ერთად” (დაბ. 21:10). აბრაამმა გულისტკივილით გააკეთა არჩევანი: “მეტისმეტად შეაწუხა აბრაამი ამ ამბავმა თავისი შვილის, ისმაელის გამო” (დაბ. 21:11). გარდა სარას დედობრივი მიკერძოებისა, აქ მთავარი ის იყო, რომ ისაკი ცოლ-ქმრისათვის იყო დანაპირები შვილი, “ძე აღთქმისა”, რომლის გზითაც უნდა შესრულებულიყო აღთქმა ცის ვარსკვლავებივით ურიცხვი შთამომავლობის მოცემაზე. ხომ აშკარად იყო თქმული, რომ აბრაამს _ თუმცა მას ჰყავდა უკვე პირმშო ისმაელი, “ისაკით დაეწყებოდა შთამომავლობა” (დაბ. 21:12) და არა ისმაელით. “ძე აღთქმისა” უნდა ყოფილიყო შვილი დედოფლისა და არა მხევლისა; და სარასაც ამიტომ შეეცვალა სახელი _ ერქვა “სარა¡”, დაერქვა სარაჰ, რაც აბრაამის თავდაპირველი სამშობლოს ენაზე, ბაბილონურად, ნიშნავდა “დედოფალს”. ამრიგად, უპირატესობა მიენიჭა უმცროსს უფროსის წინაშე, რაც ბედისწერად დაჰყვა აბრაამის მოდგმას ყველა თაობაში _ უმრწემესის უპირატესობა თითქოს აუცილებელიც შეიქნა.

ისაკით, “აღთქმული ძით”, უნდა შესრულებულიყო აღთქმა, ვარსკვლავიან ღამეში მიცემული. მასში, როგორც “სიბერის შვილში”, იყო აბრაამის მთელი სასოება, მომავლის იმედი, რადგან ისმაელი განდევნილი და უარყოფილი იყო (თუმცა ითქვა წინასწარმეტყველება, რომ ისიც გახდებოდა ურიცხვი ხალხი, მაგრამ ეს ხალხი არ იქნებოდა “რჩეული ერის” _ ძველი აღთქმის ისტორიის სუბიექტი). შიში ამ უკანასკნელი იმედის დაკარგვისა, შეიძლება ითქვას, “გასაგნებულია” ერთ საიდუმლოებრივ ეპიზოდში, რომელიც “დაბადების” 22-ე თავშია მოთხრობილი უკიდურესი, ბიბლიური თხრობისათვის ნიშანდობლივი “სიმშრალით”. ამ ეპიზოდში გამოვლინდა ერთხელ კიდევ აბრაამის პიროვნება. ისევე უყოყმანოდ, როგორც მან წინაპართა ქვეყანა მიატოვა უფლის ერთ დაძახილზე და გასწია უცნობი ქვეყნისაკენ, ასევე უყოყმანოდ, სიტყვის უთქმელად შეუდგა უფლის სასტიკი ბრძანების შესრულებას. ამბის მთხრობელმა იცოდა, რომ უფალს აბრაამის გამოცდა სურდა, აბრაამმა კი ეს არ იცოდა. მან გაიარა საშინელი განსაცდელი, როგორიც იშვიათად თუ ვისმე გაუვლია.

“ამ ამბების შემდეგ იყო, რომ გამოსცადა აბრაამი ღმერთმა და უთხრა: აბრაამ! მიუგო: აქა ვარ. უთხრა: მოჰკიდე ხელი შენს შვილს, შენს მხოლოდშობილს, რომელიც გიყვარს, ისაკს, და წადი მორიას ქვეყანაში. იქ შესწირე აღსავლენ მსხვერპლად ერთ მთაზე, რომელსაც მე გიჩვენებ. ადგა დილაადრიანად აბრაამი, შეკაზმა სახედარი, თან წაიყოლა ორი მსახური ბიჭი და ისაკი, თავისი შვილი; დაჩეხა სამსხვერპლო შეშა, ადგა და წავიდა იმ ადგილისაკენ, რომელიც ღმერთმა მიუნიშნა” (დაბ. 22:1-3). ბიბლიური ავტორი, საზოგადოდ, არ გამოხატავს ადამიანის შინაგან სამყაროს, მის განცდებს. მისი გმირი მდუმარედ დგას ტრაგიკული განსაცდელის წინაშე. არ ბობოქრობს აბრაამიც, ის დუმს, მაგრამ მის დუმილში ცხადდება წუთისოფლის წარმავალობა, სიმყიფე, რაღაც იდუმალის წინათგრძნობაც, გაისმის იობისეული “უფალი იძლევა, უფალს მიაქვს” (იობ. 1:21) და ისიც, რომ _ იობისავე სიტყვებით _ “სატანჯველად იბადება ადამიანი”. მთელი ტრაგიზმი ამ ეპიზოდისა იმაში მდგომარეობს, რომ ისაკის სახით ეს ეული მდგმური უცხო ქვეყნისა სწირავდა არა მხოლოდ საყვარელ შვილს, არამედ მთელი თავისი სიცოცხლისა და ცხოვრებისა სასოს, რისთვისაც, როგორც შემდეგ გაირკვა ვარსკვლავიან ღამეში გამოცხადებისას, დატოვა წინაპართა ქვეყანა. რადგან ეს ნანატრი შვილი აღთქმული ქვეყნის ანუ მომავლის ცოცხალი სიმბოლო იყო, რადგან დაპირებული შვილი და აღთქმული ქვეყანა ერთი მომავლიდან აფენდა შუქს მის აწმყოში.

ამ ღირსშესანიშნავ ეპიზოდს უმართებულოდ იყენებენ თითქოს უძველესი საკულტო პრაქტიკის _ ადამიანის მსხვერპლშეწირვის ცხოველთა შეწირვით შენაცვლების “ისტორიული” მომენტის საილუსტრაციოდ. ასეთი თვალსაზრისი სრულიად უგულებელყოფს ამ ეპიზოდის ზნეობრივ აზრს. ამავე დროს, იჩქმალება ის ფაქტი, რომ ეს არის განსაკუთრებული შემთხვევა აბრაამის ცხოვრებაში _ მისი ინდივიდუალური განსაცდელი. უსიტყვო მორჩილება ამ ულმობელი და გაუგებარი მოთხოვნისადმი, ერთი მხრივ, არის რეაქცია ადამის დამღუპველი ურჩობის მიმართ (რაც წითელ ხაზად გასდევს მთელ ბიბლიას), ხოლო, მეორე მხრივ, დასტური აბრაამისა და მისი უფლის მჭიდრო ურთიერთობისა, ღვთისგან მიუტოვებლობისა. ეს ეპიზოდი უნდა გავიაზროთ როგორც ადამიანისა და მისი ღვთის დიალოგის ახალ ფაზაში შესვლა, რაც არ შეიძლება არ ყოფილიყო აღნიშნული ტრაგიკული ნიშნით. თუ ადრე ღმერთი მას ეჩვენება მწყალობელისა და აღმთქმელის სახით, ახლა ევლინება მას თავისი საშინელი სახით, რომელიც თავისი მოულოდნელი მოთხოვნით აუქმებს თავის მიერვე მოცემულ აღთქმას. მაგრამ აბრაამის რწმენის სიძლიერე (ის ითვლება ქრისტიანულ მწერლობაში “რწმენის მამად”) იმაში მდგომარეობს, რომ ის უშიშრად შედის განსაცდელში, უსიტყვოდ ეცდევინება ღმერთს, განიცდის რა ამ საშინელ მოთხოვნას ადრე მიღებული აღთქმის პარადოქსულ გაგრძელებად და, შესაძლოა, განმტკიცებად.

აბრაამი დაკლავდა ისაკს, სრულადდასაწველ მსხვერპლად აღუვლენდა უფალს და დაკარგავდა ყველაფერს _ პირმშოსაც, იმ ურიცხვ ხალხსაც, თუმცა მისთვის უცნობს, რომელიც ისაკის მეშვეობით უნდა გამოსულიყო მისი საზარდულიდან; მაგრამ სრულიად მარტოდ მყოფი ადამიანთა შორის, ამ არაადამიანური საქმის ჩამდენი, დარჩებოდა უფლის ახლობლად და მეგობრად (როგორც იწოდა იგი. იხ. 2 ნეშ. 20:7), დარჩებოდა ღვთის ანაბარა, ამ გამოთქმის დასაბამიერი მნიშვნელობით, და თუმცა კრინტი არ დაუძრავს დანითა და ცეცხლით ხელში სამსხვერპლო მთისაკენ მიმავალს, მისი სულის მოძრაობა შეგვიძლია მასავით ღმერთს მინდობილი იობის სიტყვებით გამოვხატოთ: “კიდეც რომ მომკლას, მისი იმედი მაქვს _ მაინც დავიცავ ჩემს გზებს მის წინაშე. ისიც ხსნა იქნება, რომ უღვთო კაცი არ მივა მის წინაშე” (იობ. 13:15-16).

დანიელი მოაზროვნე სორენ კირკეგორი, რომელსაც აბრაამის ამ საქციელმა შთააგონა პარადოქსული მოძღვრება ადამიანის ტრაგიზმზე და ხსნაზე, მიმართავს “მამას მრავალთა”, თითქოს განუმარტავდეს მისი ბედის განუმეორებლობას: “ღირსეულო წინაპარო აბრაამ, მორიას მთიდან დაბრუნებულს აღარ დაგჭირდა ქება-დიდება, რათა შენი დანაკარგის გამო ნუგეში გცემოდა; შენ მოიხვეჭე ყველაფერი და შეინარჩუნე ისაკიც. განა ასე არ არის? უფალმა აღარ მოისურვა შენი გამოცდა და შენც შვებით მიუჯექი სუფრას მასთან ერთად შენს კარავში, და ასე გრძელდება უკუნისამდე…”

იაკობი და ესავი

თუ აბრაამი ის მამაა, რომელსაც დანა ჰქონდა აღმართული შვილის დასაკლავად, ისაკი არის ის შვილი, რომელმაც ადრეულ ყრმობაში საკუთარი ზურგით ზიდა შეშა, მის დასაწველად რომ უნდა დადებულიყო სამსხვერპლოზე. ისაკი უნდა შეწირულიყო ისეთი მსხვერპლშეწირვის წესით, რომელიც ითვალისწინებს მსხვერპლის მთლიანად დაწვას უფლისათვის, როცა მსხვერპლი მთლიანად ეკუთვნის უფალს, კვამლად ადის მისკენ. ეს არის ე.წ. “აღსავლენი” (ებრ. ყოლაჰ) მსხვერპლი. ისაკი უნდა შეწირულიყო, როგორც უფლისადმი აღსავლენი მსხვერპლი. გარკვეული აზრით, აღსავლენი მსხვერპლი ზეგარდმო წყალობის შესატყვისია. შეშაც დაიდო და დანაც აღიმართა მის თავზე. თუმცა მსხვერპლად უფლის მიერ სასწაულებრივ მოვლენილი ვერძი იქნა შეწირული ისაკის სანაცვლოდ, მაგრამ ის ღმერთი, რომელმაც მამას აღარ დაანება შვილის დაკვლა, “შიშის” სახით შთაიბეჭდა მის შეგნებაში და ასე გადავიდა მომდევნო თაობის ცნობიერებაშიც; ყოველ შემთხვევაში, იაკობისთვის მამაპაპეული ღმერთი, რომელიც პირველად აბრაამს გამოეცხადა, არის “ღმერთი მამაჩემისა, ღმერთი აბრაამისა, შიში ისაკისა” (დაბ. 31:42).

როგორც ვხედავთ, ეს განსაცდელი ისაკის ყრმობაში დაკავშირებულია რელიგიურ გამოცდილებასთან. აბრაამს გამოეცხადა ღმერთი აღთქმის სიტყვებით, ისაკს კი _ სიკვდილ-სიცოცხლის ზღურბლზე, ბავშვობაში, საშინელი განსაცდელით, როგორიც მხოლოდ მსხვერპლშეწირვის დროს თუ არის შესაძლებელი. ამ ეპიზოდმა სხვა ბეჭედი დაასვა ისაკის პიროვნებას… ის გამოირჩევა აბრაამისაგან და იაკობისაგან პასიურობით, ინიციატივის უქონლობით; მისთვის არ არის დამახასიათებელი აბრაამისა და იაკობის ქმედითობა და, შეიძლება ითქვას, სიცოცხლისუნარიანობა; მის ბედს განაგებენ არა მხოლოდ ღმერთი, მისი შიში, არამედ მშობლები და, შეიძლება ითქვას, შვილებიც კი. საკმარისია გავიხსენოთ მისი ქორწინებისა (დაბ. 24, მამა-პაპის ქვეყნიდან მას მოჰგვრიან ცოლს, მაგრამ მისი ძე იაკობი იმავე ქვეყნიდან თავად მოიყვანს ცოლებს) და შვილებთან ურთიერთობის ეპიზოდები. აშკარაა, რომ მამის _ აბრაამის ავტორიტეტი უპირატესობს მასზე. ის იყო იარაღი მის ხელში, როგორც მსხვერპლი ღვთისადმი მორჩილებისა და ერთგულების, თვითუარყოფის დასადასტურებლად, რითაც აბრაამის პიროვნებამ პატივი მოიპოვა ღვთის თვალში, ხოლო ისაკი დაიჩრდილა. თუ ისაკზე გადმოდის აღთქმა და კურთხევა, აბრაამის გამო გადმოდის. “გამოეცხდა იმ ღამით უფალი (ისაკს) და უთხრა: მე ვარ აბრაამის, მამაშენის ღმერთი. ნუ გეშინია, რადგან შენთანა ვარ. გაკურთხებ, გაგიმრავლებ შთამომავლობას აბრაამის, ჩემი მსახურის გამო” (დაბ. 26:24). აქედან ჩანს, რომ ისაკი იყო საშუალება, ხიდი, რომლის წიაღ გადასვლით აბრაამი უნდა შექმნილიყო ურიცხვი ხალხის მამამთავრად. შეიძლება ითქვას, რომ მას “მიბარებული” ჰქონდა მხოლოდ თესლი აბრაამისგან, რომ შემდეგ თაობაში (როგორც მოხდა) განხორციელებულიყო აღთქმა. ის არის შუალედური, გარდამავალი რგოლი რჩეული მოდგმის გენეალოგიაში, თითქოს არათავისთავადი, როგორც ამას წარმოაჩენს დანტე ალიგიერი, როცა ის “ჯოჯოხეთის” IV კანტოში ლაპარაკობს ძველი აღთქმის დროს გარდაცვლილთა სულების ამოყვანაზე ჯოჯოხეთიდან; იქ, სხვათაშორის, ნათქვამია, რომ ქრისტემ “ამოიყვანა ისრაელი (იგივე იაკობი) თავისი მამით და თავისი მონაგრით”, მამა ისაკი არც არის სახელდებით ხსენებული, ის თითქოს “მიწერილია” იაკობს, თავის შვილს, მის შთამომავლობასთან ერთად; ამრიგად, თითქოს ისაკი იაკობით არის განსაზღვრული (აქ გვახსენდება ვერგილიუსის “ენეიდას” გმირი ენეასი, რომელსაც მამა ანქიზე ზურგზე მოკიდებული გაჰყავს ალმოდებული ილიონიდან).

ისაკის არასრულყოფილება, ნაკლულობა გამოიხატა იმაშიც, რომ მართებულად ვერ აირჩია მემკვიდრე, რომელშიც უნდა გადასულიყო “აღთქმის ძეობა” მისი. როგორც აბრაამმა აირჩია, მართალია, სარას შეგონებით და სწავლებით, ისაკი (უკუაგდო რა მხევლის ძე) ასევე ისაკს უნდა აერჩია, მაგრამ მისი არჩევანი გართულებული იყო იმით, რომ მისი ორი ძე _ ორივენი კანონიერი ცოლის საშოდან იყვნენ გამოსულნი, ტყუპები _ ესავი და იაკობი, მაშასადამე, ორივენი თავისუფალნი. მაგრამ ჯერ ბუნებამ (ამაში მდგომარეობდა ალბათ ისაკის “ბიოლოგიური” დანაშაული) დაუშვა შეცდომა, როცა ამ ტყუპთაგან პირველად დაიბადა ესავი, რომელიც დაბადებიდანვე ტყავფუჩით იყო შემოსილი _ ასეთი იყო პირმშო ისაკისა, ხოლო იაკობი იშვა სრულყოფილ კაცად. “დაბადების” 25-ე თავში ამგვარად არის დახასიათებული ეს ორი ძმა: “წამოიზარდნენ ყმაწვილები, შეიქნა ესავი მარჯვე მონადირე, ველების კაცი. იაკობი კი იყო სრული კაცი, კარვებში მცხოვრები” (დაბ. 25:27). როცა იაკობზე, უმცროსზე, ნათქვამია, რომ ის იყო “სრული”, ამით ისიც არის ნათქვამი, რომ ესავი “უსრულია”, თუმცა მისი პორტრეტი საკმაოდ მეტყველებს მისი, როგორც ადამიანის, დაუმთავრებელ ბუნებაზე. ის არის ფაჩვნიერი, როგორც ნახევარკაცი ენქიდუ (იხ. “გილგამეშიანი”) და მისდევს უძველეს საქმიანობას _ მონადირეობას, მაშინ, როცა მამა-პაპა მწყემსები იყვნენ, თითქოს ის აგრძელებს წინაისტორიული ნებროთის (დაბ. 10:8-9), არა აბრაამის ხაზს. მის საწინააღმდეგოდ იაკობი იშვა როგორც “კარვებში მცხოვრები” ანუ მკვიდრი კაცი (“კარავი”, აქ ცხადია, სახლის სინონიმია). სწორედ ასეთი კაცი უნდა ყოფილიყო პირმშო, პირველშობილი ძე, რათა მას მიეღო რჩეული დინასტიის მემკვიდრეობა. მაგრამ, ბუნებამ, როგორც ვხედავთ, შეცდომა დაუშვა, რომ პირველად ესავს გამოაღებინა საშოს კარი. განგებამ, რომელიც ამზადებს “ურიცხვ ხალხს” ერთი წინაპრისაგან, უნდა გამოასწოროს ეს შეცდომა. იმის ნათელ დადასტურებად, რომ “ფაჩვნიერი” ესავი, მონადირე, არ გამოდგებოდა ხალხის ერთ-ერთ წინაპრად, დაბადების 25-ე თავში მოთხრობილია ამბავი, თუ როგორ იყიდა იაკობმა პირმშოება ესავისგან ერთი კერძი შეჭამადის წილ. “მოამზადა იაკობმა შეჭამადი და ესავიც დაბრუნდა ველიდან დაღლილი. უთხრა ესავმა იაკობს: შემახვრეპინე წითელი, ეგ წითელი, რადგან დაღლილი ვარ. ამიტომაც ეწოდა სახელად ედომი (წითური). უთხრა იაკობმა: ახლავე მომყიდე შენი პირმშოება. თქვა ესავმა: სიკვდილის პირას ვარ და რაღად მინდა პირმშოება. უთხრა იაკობმა: ახლავე შემომფიცე. შეჰფიცა და მიჰყიდა იაკობს პირმშოება. მაშინ მისცა იაკობმა ესავს პური და ცერცვის შეჭამადი. ჭამა, სვა, ადგა და წავიდა. არად ჩააგდო ესავმა პირმშოება” (დაბ. 25:29_34).

არაბიბლიურ ტრადიციაში ეს ეპიზოდი განსხვავებული, უფრო შთამბეჭდავი რედაქციით არის წარმოდგენილი. პირმშოებას აქ ცვლის უფლება საფლავზე. იაკობი _ უმცროსი ძმა უცხოობაში მონაგები ოქროთი გამოისყიდის უფროსისაგან წინაპართა სამარხს. “რად მინდა საფლავი? _ კითხულობს ესავი _ ყველგან მოიძებნება საფლავის ადგილი”. ის მიიღებს ოქროს და დატოვებს წინაპართა ქვეყანას. აქ ცხადდება ჭეშმარიტება: ვინც უარს ამბობს წინაპართა საფლავზე, მას აღარ ეკუთვნის ეს ქვეყანა. კაცი მთელი თავისი ახალგაზრდობის ნაჭირნახულევს (ის თოთხმეტი წელიწადი შრომობდა სხვისთვის) გაიღებს იმისთვის, რათა გამოისყიდოს წინაპართა მიწა, მათ საფლავებში განსხეულებული, რომ ეს მიწა მისი საკუთარი მიწა გახდეს, მისი სისხლი და ხორცი, როგორც პირველწინაპრის _ ადამის მიწა (ადამაჰ), საიდანაც ის აღებული იყო.

ამ არჩევანში დადასტურდა იაკობის თანდაყოლილი (თუმცა არაბიოლოგიური) ღირსება პირმშოებისა და მკვიდრობის უნარი. როცა “სრული კაცი, კარვებში მცხოვრები” სამარხის უფლებას ყიდულობდა, ის მომავლისკენ იხედებოდა, მაგრამ სიკვდილის წინ (ის უცხო ქვეყანაში კვდებოდა) წარსულში იყო გადასული; ის უანდერძებდა თავის შვილებს: “მივდივარ ჩემს ხალხთან; დამმარხეთ ჩემი მამა-პაპის გვერდით, მღვიმეში… მახფელას მინდორში რომ არის, მამრეს პირდაპირ, ქანაანის ქვეყანაში, აბრაამმა რომ იყიდა ეფრონ ხეთელისგან მინდორთან ერთად საკუთარ სამარხად. იქ დამარხეს აბრაამი და მისი ცოლი სარა, იქ დამარხეს ისაკი და მისი ცოლი რებეკა. იქ დავმარხე მე ლეა… ეს მინდორი და მღვიმე…” (დაბ. 29:29-32). იაკობი ამ სიტყვებით უნებურად განსაზღვრავდა სამშობლოს ცნებას: ის იმეორებდა აბრაამის სიტყვას და საქმეს; მასში ერთი თაობის წიაღ გადმოვიდა სამშობლოს ცოდნა _ “მინდორი და მღვიმე” _ ანუ მინდორი და საფლავი, აი, სამშობლო, ადამიანთა სიკვდილ-სიცოცხლის ასპარეზი. “იქ დავმარხე” ამით ეუბნება შთამომავლობას, რომ ისინიც იქ დამარხავდნენ თავისიანებს, რომ ისინი იქ იცხოვრებდნენ და დაიმარხებოდნენ; მახფელას მღვიმე იყო ის აკვანი, სადაც ჩაწვებოდა, თუნდაც უცხოობაში მომკვდარიყო, მისი შთამომავალი. ასეთი იყო ძველი თქმულება ბიბლიის სულისკვეთებით შექმნილი, _ თუნდაც ათასი წლის შემდეგ. ქვეყნის დასასრულამდე იგორებდა ქვეყნის მკვიდრის თავის ქალა და გორვა-გორვით მაინც მიაღწევდა მახფელას მღვიმეს, “მამრეს პირდაპირ რომ არის”, და შეეხლებოდა წინაპართა ძვლებს. ასეთ შეგნებას ატარებდა უმცროსი იაკობი და არა ესავი _ რომელიც, როგორც პირმშო, უნდა ყოფილიყო აღთქმის მემკვიდრე.

იაკობისა და ესავის ამბავი იმეორებს, ერთი მხრივ, აბელისა და კაენის ამბავს, ხოლო მეორე მხრივ, ისაკისა და ისმაელის ამბავს. ყველგან კურთხეულია უმცროსი ვაჟი, რაც ეხმაურება ზღაპრის ეთოსს (არ არის გარკვეული, არსებობს თუ არა ზღაპარი თავისი კლასიკური სახით ძველი აღთქმის ხანაში). უარყოფილია კაენი, უარყოფილია ისმაელი, უარყოფილია ესავი, მაგრამ ესავი _ პირმშო უყვარს მამას, ისაკს. “უყვარდა ისაკს ესავი, რადგან ნანადირევი იყო მისი საჭმელი…” (დაბ. 25:28). ეს იყო ისაკის სისუსტე, რითაც მას ჰგავს მისი პირმშო ესავი, რომელმაც საყვარელი შეჭამადისთვის დათმო პირმშოება. იმისთვის, რომ იაკობს მიეღო მემკვიდრეობა და კურთხევა მამისაგან, განგებამ ქალის ხელი აამოქმედა. “უყვარდა ისაკს ესავი… ხოლო რებეკას იაკობი უყვარდა”. რებეკამ გადაწყვიტა რჩეული ხალხის მომავალი, როცა მოტყუებით აკურთხებინა ისაკს იაკობი; ისაკის “სისუსტე” ფიზიკურად თვალის ჩინის დაკლებაში გამოიხატა: მამა აკურთხებდა თავის შვილს, მაგრამ ვერ ხედავდა მას. დედის რჩევით იაკობმა ხელები და უბალნო კისერი თიკნის ტყავით დაიფარა, რომ ესავს დამსგავსებოდა, რომელსაც მამისათვის მისი საყვარელი კერძი უნდა მიერთმია. “უთხრა ისაკმა იაკობს: მომიახლოვდი, ხელი მოგისვა, შვილო, მართლა ჩემი შვილი ხარ თუ არა. მიუახლოვდა იაკობი მამამისს, ისაკს, მან ხელი შეავლო და თქვა: ხმა იაკობის ხმაა, ხელები კი ესავის ხელებია. ვერ იცნო, რადგან ხელები თავისი ძმის, ესავის ხელებივით ბანჯგვლიანი ჰქონდა, და აკურთხა იგი” (დაბ. 27:21-23). იაკობი ესავად გარდაისახა, ისაკის საყვარელ შვილად, რომ მიეღო კურთხევა. ამრიგად, აღსრულდა ნება არა ისაკისა, არამედ ნება განგებისა, რომელიც ეძებდა რჩეული ხალხის უკეთეს წინაპარს და არჩევანში, როგორც აბრაამის დროს, დედაკაცს ჰქონდა გადამწყვეტი ხმა.

ერთი მნიშვნელოვანი თვისება ჩანს იაკობის პიროვნებაში, რაც შემდეგ მის უმრწემეს ძეში _ იოსებში გადადის მემკვიდრეობით. მართალია, იაკობი მამისაგან იღებს აუცილებელ კურთხევას (რომელიც ფაქტიურად აბრაამისგან მოდის), მაგრამ ის თავიდან იწყებს ყველაფერს, თითქოს არც ჰყოლოდეს წინაპარი. შეიძლება ითქვას, ის თავისი აქტივობით სჭედს საკუთარ ბედს, როცა ერთი არგნის ამარა გადის მამის სახლიდან იმ მიზეზით, რომ გაეცალოს მოტყუებული, კურთხევადაკარგული ესავის რისხვას. ის, უპირველეს ყოვლისა არის მსხემი _ სახლიდან გასული, უცხო ქვეყანაში დავაჟკაცებული, მსგავსად უმცროსი ვაჟიშვილისა, რომელიც გამარჯვებული და დოვლათით სავსე ბრუნდება შინ. ის, დედის შვილი უპირატესად, ვიდრე მამისა, გააგზავნა დედამ ხარანში თავის ძმასთან, ლაბანთან, რათა ესავის შურისძიებისაგან დროებით დაეფარა თავი. მამამ კი იმ მიზნით გაგზავნა ხარანს, რომ წინაპართა ჩვეულებისამებრ იქაური ქალი _ სანათესაოდან მოეყვანა ცოლად. “ადექი და წადი შუამდინარეთში, დედაშენის მამის ბეთუელის, სახლში და მოიყვანე იქიდან ცოლად დედაშენის ძმის, ლაბანის ასული. ყოვლადძლიერი ღმერთი გაკურთხებს, ნაყოფიერს გაგხდის, გაგამრავლებს და ხალხთა კრებულის მამამთავარი შეიქნები. მოგვცემს აბრაამის კურთხევას შენ და შენს შთამომავლობას შენთან
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
Metal 0-1
პოსტი Mar 11 2012, 02:16 PM
პოსტი #12


Newbie
*

ჯგუფი: Members
პოსტები: 7
რეგისტრ.: 11-March 12
წევრი № 12,143



საინტერსოა.....
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
George Leluashvili
პოსტი Mar 11 2012, 10:01 PM
პოსტი #13


Advanced Member
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 5,088
რეგისტრ.: 27-February 11
წევრი № 10,559



Metal 0-1
კეთილი იყოს მამუკა შენი წკაპი ამ საიტზეa075.gif


--------------------
________________________________________________________________________

შეიძულე სიმდიდრე და იქნები მდიდარი;
შეიძულე დიდება და იქნები დიდებული;
შეიძულე შეურაცხება და იქნები უძლეველი;
შეიძულე დასვენება და იპოვი მოსვენებას;
შეიძულე დედამიწა და იპოვი ზეცას.
________________________________________________________________________

User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
აკაკი
პოსტი Aug 17 2012, 08:33 PM
პოსტი #14


Advanced Member
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 2,626
რეგისტრ.: 21-May 09
წევრი № 7,018



ძეთა კურთხევა

“მოუხმო იაკობმა შვილებს და უთხრა: შეიკრიბეთ, რომ გაგიმხილოთ, რა შეგემთხვევათ მომავალ დღეებში. თავი მოიყარეთ და ისმონეთ, იაკობის ძენო! ისრაელს, მამათქვენს, უსმინეთ!

რეუბენ! პირმშო ხარ ჩემი, ძალი ჩემი და სათავე ჩემი კაცობისა, შეუდრეკელი და შეუპოვარი. ზღვასავით ბობოქარობ, მაგრამ არ აღზევდები, რადგან ახვედი მამის საწოლზე, მაშინ შებღალე ჩემი სარეცელი.

სიმონ და ლევი! ღვიძლი ძმები, ძალადობის ჭურჭელია მათი გული! მათ თათბირზე ნუმც მისულა სული ჩემი, მათ საკრებულოს ნუმც ზიარებულა ღირსება ჩემი! რადგან რისხვით მოკლეს კაცი და ბოროტი ნებით გამოძარღვეს ხარი. წყეულიმც იყოს მათი რისხვა, რადგან შეუპოვარია, და მათი გულისწყრომა, რადგან სასტიკია! დავაქუცმაცებ მათ იაკობში და მიმოვფანტავ ისრაელში.

იუდა! გადიდებენ ძმები; მტრების ხერხემალს დათრგუნავ ხელით. გეთაყვანებიან მამაშენის ნაშიერნი. ლომის ბოკვერია იუდა! წამომართულხარ, შვილო, ნადავლით ხელში. წაიხარა, გაწვა ლომივით, ვინ გაბედავს მის წამოგდებას? არ წაერთმევა კვერთხი იუდას, არც არგანი ფერხთა შუიდან, ვიდრე არ მოვა მისი მფლობელი და ის იქნება ხალხების სასო. ვაზზე უბია თავისი ჩოჩორი, ვენახის ლერწზე _ თავისი ვირის ნაშიერი; ღვინოში რეცხავს თავის სამოსელს და ყურძნის სისხლში _ თავის ტანსაცმელს. თვალები მისი _ ღვინის უწითლესი, კბილები მისი _ რძის უთეთრესი.

ზებულონი ზღვის პირას იმკვიდრებს, ნავსაყუდელთან ექნება სადგომი, ციდონს მისწვდება საზღვარი მისი.

ისაქარი _ ძვალმსხვილი ვირი, ბაკში მწოლარე. ხედავს, კარგია მოსვენება, მიწა _ საამური. ქედი წაუხრია ტვირთის წასაღებად, ხარკისთვის შრომობს.

დანი _ მსაჯული თავისი ხალხის, როგორც ერთი შტო ისრაელისა. გველი იქნება დანი გზაზე, უნასი _ ბილიკზე, დამგესლავი ცხენის ქუსლისა, გადაექანება უკან მხედარი…

გადს მოადგებიან ურდოები, თავადაც კვალში ჩაუდგება.

აშერისგან _ პური ნოყიერი და გასცემს იგი სამეფო ნუგბარს.

ნაფთალი ფეხმარდი ირემი, სასიკეთო სიტყვათა მომტანი.

ნაყოფიერი ნერგი იოსები, ნაყოფიერი ნერგი, წყაროსპირს დარგული, რტოებით გალავანზე გასული. გაამწარეს, დაისრეს, მტრობდნენ მოისარნი. შეურჩა მშვილდის ძლიერება, არ მოსდუნებია ხელის ძარღვები, იაკობის ღმერთისგან ძალამოცემული. აქედან არის მწყემსი, კლდე ისრაელის. მამაშენის ღმერთი შეგეწიოს და გაკურთხოს ყოვლადძლიერმა ზეცათა კურთხევით ზეგარდმო, უფსკრულის კურთხევით, ქვეგანრთხმულისა, ძუძუთა და საშოს კურთხევით, მამაშენის კურთხევით, რომელიც უფრო ძლიერია, ვიდრე კურთხევა ჩემი მშობლებისა, ვიდრე მადლი საუკუნო მთათა. იყოს ეს იოსების თავზე და ძმათაგან გამორჩეულის თხემზე.

ბენიამინი მგელია მტაცებელი, დილით ჭამს, საღამოთი იყოფს ნადავლს.

ყველა ესენი ისრაელის თორმეტი რტოა. ეს უთხრა მათმა მამამ, როცა აკურთხა ისინი, თითოეული მისი კურთხევით აკურთხა” (დაბ. 49:1-28).

გზა უდაბნოში. მოსე

აბრაამის მოდგმისაგან, საკუთრივ, იაკობის ძეთაგან, შექმნილი ერის თავგადასავალში ცენტრალური ადგილი უჭირავს ეგვიპტიდან გამოსვლას. ამას მოგვითხრობს ბიბლიის მეორე წიგნი _ “წიგნი გამოსვლისა”. ეგვიპტიდან გამოყვანა ხალხისა არის ბიბლიური ღმერთის ძირითადი ქმედება; ეს იგივე ღმერთი იყო, რომელმაც სამყარო შექმნა და გამოეცხადა ხალხის მამა-პაპას; იგივე ღმერთი, რომელიც იღწვოდა თავდაპირველად, როცა “ცას და მიწას ქმნიდა”, აცხადებს თავს ხალხის ისტორიაში მისი ცხოვრების გადამწყვეტ ჟამს, რითაც ის ძირეულად განსხვავდება ქანაანელთა ბაალისაგან, რომელიც მხოლოდ და მხოლოდ ბუნებაში მოქმედებს, ხშირად როგორც მისი ტყვე, დამორჩილებული წელიწადის ბრუნვას.

როგორ მოხვდა ძველი აღთქმის ხალხი ეგვიპტეში? ეს შემთხვევა დაკავშირებულია იაკობის უმცროსი ვაჟის _ იოსების განსაკუთრებულ ბედთან, რომელიც თავისი უჩვეულობით ამოვარდნილია ბიბლიური პატრიარქალური ყოფიდან. მაგრამ, გარკვეული აზრით, ის თავისი დაცემისა და აღზევების რიტმით წარმოსახავს იაკობის სახლის საერთო ბედს. იოსები იყო იაკობისა და რახელის პირმშო, იმ ქალისა, ვისთვისაც იაკობმა გაწირა საუკეთესო წლები _ თოთხმეტი წელი ემსახურა თავის ცბიერ სიმამრს. თუ ისაკი იყო აბრაამის აღთქმის შვილი, იოსები იყო იაკობის სიყვარულის შვილი. ეს კი განსაკუთრებულ მდგომარეობაში აყენებს მას: მამის გადამეტებული სიყვარულის გამო ათი ძმა შურით აღიძვრება იოსების მიმართ. ამას ისიც ემატება, რომ თავისი ბუნებითი სიწრფელითა თუ ნორჩი ასაკისათვის ჩვეული გულუბრყვილობით ის ყველას გასაგონად ყვება სიზმრებს, რომლებიც მეტისმეტად გამჭვირვალე სიმბოლიკით (ისე, რომ ახსნაც არ სჭირდება) მოასწავებენ მის განსაკუთრებულ ხვედრს და გამორჩეულობას დანარჩენ ძმებს, სხვა დედის შვილებს შორის.

“დაესიზმრა იოსებს სიზმარი და უამბო თავის ძმებს და კიდევ უფრო შეიძულეს ის ძმებმა. უთხრა მათ: მოისმინეთ ეს სიზმარი, რომელიც მესიზმრა. აჰა, ძნებს ვკონავთ შუაგულ ყანაში. აჰა, წამოდგა ჩემი ძნა და აღიმართა, გარსშემოადგნენ თქვენი ძნები და თაყვანისცეს ჩემს ძნას. უთხრეს ძმებმა: ნუთუ ჩვენზე იმეფებ? ნუთუ პატრონად გაგვიხდები? და კიდევ უფრო შეიძულეს იგი მისი სიზმრისა და სიტყვების გამო. კვლავ დაესიზმრა სხვა სიზმარი და უამბო ძმებს და უთხრა: აჰა, მზე და მთვარე და თორმეტი ვარსკვლავი მცემენ თაყვანს. უამბო მამას და ძმებს და გაკიცხა ის მამამ და უთხრა: რა არის ეს სიზმარი, რომ დაგესიზმრა? ნუთუ მე და დედაშენი და შენი ძმები უნდა გეახლოთ და თაყვანი გცეთ?…” (დაბ. 37:5-11). არ შეიძლება აქ არ გავიხსენოთ ერთი კოლხური მითოსური შინაარსის ლექსი, რომლის გმირი თითქოს იოსების სიზმარს მღეროდეს: “მზე დედაა ჩემი, მთვარე მამა ჩემი, მოჩახჩახე ვარსკვლავები და და ძმაა ჩემი”.

ბოლოს ძმებმა სამწყესურში, მამისაგან შორს, მოიხელთეს იოსები და მიჰყიდეს ეგვიპტეში ჩამავალ ვაჭრებს. მისი ჭრელი სამოსელი, მამის ნაჩუქარი, თხის სისხლში ამოსვარეს და მიუტანეს იაკობს, რომელმაც “იცნო კვართი და თქვა: ჩემი შვილის კვართია! ნადირს შეუჭამია, ნადირს დაუგლეჯია იოსები! ტანზე შემოიხია იაკობმა, ჯვალო შემოირტყა წელზე და დიდხანს გლოვობდა შვილს” (დაბ. 37:33-34).

თუ შთამომავალთაგან ვისმე გადაეცა მამა-პაპის დავლათი, _ ჯერ აბრაამისა, რადგან ის სვიან კაცად ითვლებოდა (დაბ. 23:6) და მერე თავად იაკობისა, _ ეს იოსები იყო. იოსების დავლათი, პირველ ყოვლისა, იმაში გამოვლინდა, რომ ის ბოროტება, რაც ძმებმა უყვეს, სასიკეთოდ შემოუტრიალდა მას (როგორც ზღაპრის ობოლს, რომელსაც დედინაცვლისგან მიყენებული სატანჯველი სადედოფლოდ ამზადებს) და მთელ მოდგმას _ ისრაელს. “უფალი იყო იოსებთან და ყველაფერში ხელი ჰქონდა მომართული” (დაბ. 39:2). და გადაკარგეს შურიანმა ძმებმა შორეულ ქვეყანაში (ჯერ ჭაში ჩააგდეს, რომ იქიდან ვეღარ ამოსულიყო), რომ უკან ვეღარ დაბრუნებულიყო, მკვდრებში აგულებინეს მისი თავი მამას, რომელსაც “არ სურდა ნუგეში და ამბობდა: მგლოვიარე ჩავალ ჩემს შვილთან შავეთში” (დაბ. 37:35). ეგვიპტეშიც თითქოს სამუდამოდ გამოკეტეს დილეგში უდანაშაულოდ, ცილდაწამებული, რომ დღის სინათლე ვეღარ ეხილა, მაგრამ ის აღდგა მკვდრეთით უცხო მხარეში, ეგვიპტეში, აღზევდა და მისი ხელმწიფის (ფარაონის) მარჯვენა ხელი შეიქნა. იოსები დავლათმა იხსნა, რომელიც მისი მამა-პაპის ღვთისაგან იყო მასზე გადმოსული; მაგრამ მას ჰქონდა ერთი თვისება, რომელიც მხოლოდ მას ეკუთვნოდა. იოსები იყო ერთადერთი ძველი აღთქმის ადამიანთა შორის, რომელიც ახორციელებდა მაღალზნეობრივ პრინციპს, შემდგომ ქრისტიანობის ქვაკუთხედად ქმნილს _ “გიყვარდეს მტერნი თქვენნი და კეთილსა უყოფდით მოძულეთა თქვენთა”. მსოფლიო შიმშილობის დროს ეგვიპტეში პურის საშოვრად ჩასულ ძმებს, რომელთაც ის გაყიდეს, იოსები _ ეგვიპტის გამგებელი ეუბნება: “ამიერიდან ნუღარ წუხხართ და ნურც რისხავთ თქვენს თავს, რომ აქ გამყიდეთ…” (დაბ. 45:5). იოსებმა აპატია ძმებს დანაშაული თავისი პიროვნული გულმოწყალების ძალით, თუმცა ეს პატიება აუცილებელიც იყო, ისევე, როგორც აუცილებელი გამოდგა მისი ეგვიპტეში გადაკარგვა. “თქვენ ბოროტი განიზრახეთ ჩემთვის, _ ეუბნება ძმებს, _ ხოლო ღმერთმა სიკეთედ მოაქცია, რათა ისე მომხდარიყო, როგორც მოხდა: მრავალი ხალხის სიცოცხლე ეხსნა” (დაბ. 50:20). ასე გადაეჭდო ერთმანეთს იოსების პიროვნული ბედი და იაკობის სახლის ანუ მთელი ხალხის ბედი. “თქვენი სიცოცხლის სახსნელად გამომგზავნა ღმერთმა. _ ეუბნებოდა შეხვედრისას ძმებს, როცა თავი გამოუცხადა. _ …გამომგზავნა ღმერთმა თქვენს წინაშე, რომ გიხსნათ ამ ქვეყნად, სიცოცხლე შეგინარჩუნოთ და მოგიტანოთ დიდი სახსარი…” (დაბ. 45:5-7). იოსებმა ჩაახედა ძმები განგების სადუმლოში და ამით წარხოცა მათ შეგნებაში ძველი დანაშაული და სამომავლო იმედი ჩაუნერგა, სასო იმისა, რომ მამა-პაპისადმი ღვთისგან მიცემული აღთქმა არ გაცუდდებოდა.

ეგვიპტეში ჩასვლით, სადაც ის სიცოცხლის სახსარს ეძებდა, გამრთელდა იაკობის სახლი: ძმებმა კვლავ ჰპოვეს მათგან განწირული ძმა, მამას დაუბრუნდა მკვდრეთით აღმდგარი საყვარელი შვილი. ძმების შეხვედრის და შერიგების სცენა უნიკალურია; ის ესქატოლოგიურ ჟღერადობას იძენს, როგორც “გილგამეშიანის” აფორიზმი “განა სამუდამოდ იყრებიან ძმები?” ან ფსალმუნის “ეჰე, რა კარგია, რა საამურია ძმათა დამკვიდრება ერთად!” (ფს. 132:1).

ბიბლიურ მსოფლგანცდაში პარადოქსულად აისახა ეგვიპტის მოვლენა: ეგვიპტე რომ არა, სადაც იოსებმა პურის მარაგი შექმნა, შიმშილით ამოწყდებოდა იაკობის სახლი. მაგრამ ეგვიპტეში სიცოცხლის სახსრის საძიებლად ჩასული იაკობის სახლი, რომელიც რამდენიმე თაობის შემდეგ უკვე აღარ იყო ერთი ოჯახი, არამედ მთელი ხალხი, თორმეტი ტომისაგან შემდგარი, დაიმონა ეგვიპტემ. თუმცა ის ხომ ეგვიპტეში გადაურჩა ფიზიკურ გადაშენებას და აქვე შეიქნა მრავალრიცხოვან ერად, თანახმად აღთქმისა.

ზნეობრივ პარადოქსზეა აგებული იოსების თავგადასავალი. მისი რჩეულობა, სიკეთე და გულწრფელობა ხდება უცხო მხარეში გადაკარგვისა და ტანჯვის მიზეზი. ეგვიპტის დილეგი (როგორც ზოგადად ეგვიპტე), სადაც ის ჩააგდეს, გახდება მისი აღზევების საწყისი, შეიძლება ითქვას, მეორედ შობის ადგილი და, რამდენადაც ღრმა იყო დაცემა, იმდენადვე მაღალი იყო აღზევება. ეს რიტმი პოულობს რელიგიურ-ფილოსოფიურ განზოგადებულ გამოხატულებას ერთ ებრაულ სიმღერაში: “რისთვის, რისთვის ილტვის სული უფსკრულებიდან მწვერვალებისაკენ? რისთვის, რისთვის ილტვის სული მწვერვალებიდან უფსკრულებისკენ?” იაკობის სახლი _ ისრაელი გამრავლდა აღთქმისაებრ, მაგრამ ეს გამრავლება ხდება მიზეზი მისი სატანჯველისა. ეგვიპტელი ჩაგრავს თავის ქვეყანაში გამრავლებულ უცხოთესლს, “მაგრამ რაც უფრო ჩაგრავდნენ, მით უფრო მრავალრიცხოვანი ხდებოდა და ვრცელდებოდა ხალხი…” (გამ. 1:12). ჩაგვრამ გააძლიერა გამრავლების იმპულსი _ გადარჩენის ერთადერთი სახსარი ამ უცხო ქვეყანაში. მაგრამ ხალხის ისტორიის ამ მომენტში მთავარი ის იყო, რომ ამ დროს აღდგა დაკარგული ღვთის შემეცნება, რაც საერთო გააზრებით ერის თვითგამორკვევის შესატყვისია. უკიდურეს გასაჭირში ხალხს აღმოხდა კვნესა და მათი მამა-პაპის ღმერთმა მოძებნა ისინი უცხო ქვეყანაში. “მოესმა ღმერთს მათი კვნესა და გაიხსენა ღმერთმა აბრაამთან, ისაკთან და იაკობთან დადებული აღთქმა. მოხედა ღმერთმა ისრაელიანებს და იცნო ისინი ღმერთმა” (გამ. 1:24-25).

ამ დროს გამოჩნდა ერის წინამძღოლი და სჯულმდებელი მოსე და გაჩნდა ეგვიპტიდან გასვლის იდეა, როგორც ერის ხსნის ერთადერთი სახსარი. მართალია, ღმერთმა გაიხსენა თავისი ხალხი და იცნო უცხო ქვეყანაში, მაგრამ იმისთვის, რომ ხალხს ეცნო თავისი ღმერთი, ხალხი უნდა გასულიყო ეგვიპტიდან და მის გარეთ უნდა ეცა თაყვანი მისთვის. ეს იქნებოდა ეგვიპტიდან _ ფარაონის ხელიდან დაღწევის საბაბი და, ამავე დროს, ღვთის შემეცნების პირობაც: თავისი ღმერთი ხალხს უნდა ეხილა წმიდა, ხელუხლებელ, ფეხდაუდგმელ მიწაზე და არა ბილწი ღმერთებით აღსავსე ეგვიპტეში. ასეთი ადგილი იყო უდაბნო.

“მწყემსავდა მოსე თავისი სიმამრის, მიდიანელი მღვდლის, ითროს ცხვარს. წაასხა ცხვარი შუაგულ უდაბნოში და მიადგა ღვთიურ მთას _ ხორებს. გამოეცხადა უფლის ანგელოზი ცეცხლის ალად შუაგულ მაყვლოვანში. ხედავ, ცეცხლი უკიდია მაყვლოვანს, მაგრამ არ იწვის მაყვლოვანი. თქვა მოსემ: მივალ, ვნახავ ამ დიდებულ სანახავს, რატომ არ იწვის მაყვლის ბუჩქი. დაინახა უფალმა, რომ მოდის მოსე სანახავად და დაუძახა ღმერთმა შუაგულ მაყვლოვანიდან: მოსე! მოსე! მიუგო: აქა ვარ. უთხრა (უფალმა): ახლოს ნუ მოხვალ. გაიძვრე ფეხსამოსი, რადგან ეს ადგილი, სადაც შენ დგახარ, წმიდა მიწაა…” (გამ. 3:1-5). ასე შემოვიდა უდაბნო ხალხის ცხოვრებაში, მის ცნობიერებაში, მის მსოფლგანცდაში, მის რელიგიაში. “გაუშვი ჩემი ხალხი, რომ დღესასწაული გამიმართონ უდაბნოში” (გამ. 5:1), მოსეს პირით უთვლიდა ხალხის ღმერთი ფარაონს, რომელსაც არ უნდოდა ხალხის გაშვება ეგვიპტის ტყვეობიდან.

ეს უდაბნო, სადაც აღმართული იყო სინაის მწვერვალი ხორები _ ღვთის გამოცხადების ადგილი, აუცილებლად უნდა გაევლო ეგვიპტიდან გამოსულ ხალხს. ის უნდა მისულიყო თავის ქვეყანაში არა იმ საქარავნო გზით, რომლითაც ჩაიყვანეს ეგვიპტეში გასაყიდად ტყვე იოსები ან რომლითაც დამშეული იაკობის სახლი ჩადიოდა, არამედ უდაბნოს უკაცრიელი გზით და ამაში დიდი აზრი იყო ჩამარხული. უდაბნო იყო არა უბრალოდ გზა, რომელიც გაიარა სამშობლოსკენ მიმავალმა ხალხმა, არამედ მთელი ეპოქა მის ისტორიაში. ხალხის ისტორიულ შეგნებაში ის ჩაბეჭდილია როგორც ადგილი და ხანა, სადაც და როდესაც ხალხი იშვა, ჩამოყალიბდა და შედუღდა ერთიან ერად. ეგვიპტიდან ამოვიდა ბრბო, ჭრელი ხალხი, რომელმაც არ იცოდა ღმერთი და დავიწყებული ჰქონდა თავისი წარსული, _ უდაბნოში “მას ჟამს” კი იშვა ხალხი თავისი რჯულით და წარსულით; ეგვიპტიდან ამოვიდა დამონებული ხალხი, _ უდაბნოში კი იშვა თავისუფალი ხალხი. ეს პერიოდი, რომელიც უძველეს საგაზაფხულო დღესასწაულს შეერწყა, სიყმაწვილის ხანად აისახა ხალხის ცნობიერებაში. უდაბნოში გატარებული სიყმაწვილის ხატი ცოცხლდება წინასწარმეტყველთა ნაქადაგარში, როცა მათ ხალხის მომავალ ბედზე უხდებოდათ ქადაგება. “აჰა, დავიყოლიებ მას, უდაბნოში წავიყვან და მოვინადირებ მის გულს. იქ მივცემ ვენახს და ყაქორის (მწუხარების) ველს იმედის კართან. და იქ იმღერებს ის, როგორც თავის ყმაწვილქალობისას, როცა ეგვიპტელთა ქვეყნიდან გამოდიოდა” (ოს. 2:16-17). ღვთისა და მისი რჩეული ერის ურთიერთობა უდაბნოში მეფე-დედოფლური საქორწინო ურთიერთობით დაიწყო. უფალი _ მეფე, პერიოდულად ახსენებს თავის ხალხს _ დედოფალს წინასწარმეტყველთა პირით მისი ცხოვრების გაზაფხულს, როცა პირველად გაინასკვა მათი კავშირი. “მე მახსოვს შენი ყმაწვილური ერთგულება, პატარძლური სიყვარული, როცა უდაბნოში _ დაუთესველ მიწაზე მომყვებოდი…” (იერ. 2:1). მართალია, უდაბნო მწირი და უკაცრიელი იყო, მაგრამ ის იდეალური ქვეყნის ხატი შეიქნა, რადგან მასში იმ ხანას ხედავდნენ, როდესაც ისრაელი ღვთის წინამძღოლობით შეუცდომლად დადიოდა და ცხოვრობდა; ის იყო სასწაულთა ხანა, როდესაც მათ შეეძლოთ ეთქვათ, _ მაშინ ჩვენს შორის იყო… “უფალი, რომელმაც ეგვიპტიდან ამოგვიყვანა, გვატარებდა უდაბნოში _ შიშველ და დამსკდარ მიწაზე, გვალვიან და პირქუშ ქვეყანაში, სადაც კაციშვილს არ გაუვლია, სადაც ძეხორციელს არ უცხოვრია” (იერ. 2:6). ამ დროს უფალს ის “ხელში ჰყავდა აყვანილი და დიდხანს დაატარებდა, როგორც შვილს დედა” (ეს. 63:9). ამ დროს ხალხს აწვიმდა ზეციური პური _ მანანა (ებრ. მან), სახე სულიერი საზრდოსი და მაშინ გადმოიცა რჯული და დაიდო ხელახალი აღთქმა განთავისუფლებულ ხალხთან.

მაინც რეალურად უდაბნოში გატარებული ორმოცი წელიწადი (ერთი თაობის განმავლობა) მძიმე, სასტიკი განსაცდელი იყო ხალხისათვის, რომელიც მიჩვეოდა “მონობის სახლში” უსაფრთხო და მაძღარ ცხოვრებას. მას ზურგი უნდა შეექცია ასეთი აწმყოსათვის უხილავი მომავლის იმედით, რასაც უფალი ჰპირდებოდა მოსეს პირით, მაგრამ ხალხი ნატრობდა ხორცით სავსე ქვაბებს: “ნეტავ უფლის ხელით გავმწყდარიყავით ეგვიპტის ქვეყანაში, როცა ხორცით სავსე ქვაბებს ვუსხედით და გაძღომამდე ვჭამდით პურს! მოგვიყვანე ამ უდაბნოში, რომ შიმშილით ამოგვწყვიტო მთელი კრებული!” (გამ. 16:3).

ხალხი, რომელმაც სიხარულით და ტრიუმფით დააღწია თავი ეგვიპტეს, გზაში მოუთმენლობას და სულმოკლეობას იჩენდა; ის “ქედფიცხელი”, ჯიუტი და თვითრჯული აღმოჩნდა და მოსე ხშირად მზად იყო, სასოწარკვეთილს უარი ეთქვა თავის მისიაზე. “უთხრა მოსემ უფალს: რისთვის ტანჯავ შენს მსახურს? რისთვის ვერ ვპოვე მადლი შენს თვალში, ტვირთად რომ დამაკისრე ეს ხალხი? მე ხომ არ მიტარებია მუცლით მთელი ეს ხალხი? მე ხომ არ მიშობია, რომ მეუბნები, შენი უბით წაიყვანეო, _ როგორც გამზრდელი ატარებს ძუძუთა ბავშვს, _ იმ მიწისკენ, რომელიც მის მამა-პაპას აღუთქვი ფიცით? სადა მაქვს ხორცი, რომ მივცე მთელს ამ ხალხს? რადგან შემომტირიან და ამბობენ: მოგვეცი ხორცი, რომ ვჭამოთ! მარტო მე ვერ წავიყვან მთელ ამ ხალხს, რადგან მძიმეა ჩემთვის. თუ ასე მექცევი, მომკალი ბარემ, თუ მადლი მიპოვნია შენს თვალში, რომ არ ვუყურებდე ჩემს სატანჯველს” (რიცხ. 11:11-15).

მოსეს უმძიმდა ამ რჩეული ხალხის წინამძღოლობა და თავისი რჩეულობაც. რატომ მაინც და მაინც მოსე აირჩია უფალმა ხალხის წინამძღოლად? ის ხომ უცხო იყო თავისი ხალხისათვის, ის ხომ ფარაონის კარზე იზრდებოდა, მშობლიური ხალხის წიაღს მოწყვეტილი? ხალხი უცხოდ თვლიდა მას, არავინ იცნობდა მას; “ის კაცი მოსე”, _ ასე იხსენიებდნენ. შესაძლებელია, მან თავისი ხალხის ენაც არ იცოდა სრულყოფილად (ალბათ ამაზე უნდა მიგვანიშნებდეს მისი ენაბრგვილობა. ის, შეიძლება სრულიად გათქვეფილიყო ეგვიპტელებში, როგორც მთელი მისი ხალხი; მაგრამ მან დატოვა ფარაონის კარი, ფუფუნება, რაც მთელი ხალხის ეგვიპტიდან გამოსვლის საწინდარი უნდა ყოფილიყო. მან თავის თავზე გამოსცადა ხალხის სიმდაბლე და გაუტანლობა). თვისტომის გამოსარჩლებისას მას ეგვიპტელი შემოაკვდა და თვისტომმავე წამოაძახა ეს მკვლელობა. ის მაინც უფლის შთაგონებით ცხვრის ფარასავით მირეკავდა მათ საუკეთესო საძოვრებისაკენ, ხოლო თვისტომნი ურჩობდნენ, უკან, ეგვიპტისკენ იწევდნენ სულმოკლეობით. ის კი იტანდა მათ სიჯიუტესა და ქედფიცხელობას, მზად იყო ხშირად თავიც გაეწირა მათი გულისთვის. “ახლა მიუტევე ცოდვა, _ ემუდარებოდა უფალს, _ არადა, ამომშალე შენი დაწერილი წიგნიდან” (გამ. 32:31). თუმცა ამბობდა, მე ხომ არ მიშობია ეს ხალხიო, მაგრამ ეს ხალხი სწორედ მას უნდა ეშვა სულიერად.

მოსე იყო მოვლენილი სული, რომელსაც უნდა გაეღვიძებინა ამ ხალხში ეროვნული შეგნება და მიეწვდინა მათთვის მათი მამა-პაპის ღვთის სიტყვა. აქ იჩენს თავს უდაბნოს ერთი ასპექტი, რომელმაც განსაზღვრა ხალხის ეთნოგენეზი და მომავალი. უდაბნო იმისთვის იდო მათ გზაზე, რომ მარტო დარჩენილიყვნენ თავის თავთან, რომ შეეცნოთ საკუთარი თავი არა სხვა ხალხების გარემოცვის ფონზე, არა მათთან შედარებით, არამედ უშუალოდ, აბსოლუტურად ისევე, როგორც აბსოლუტური, შეუდარებელი, ერთადერთი იყო ის ღმერთი, რომლის იდეალების მისაღებად უნდა გარდაქმნილიყო მისი შეგნება. ის ისევე უნდა დარჩენილიყო მარტოდმარტო უხილავი ღვთის წინაშე, როგორც თავის დროზე აბრაამი, რომლის ცხოვრებაში იყო გამოსვლის გადამწყვეტი ეპიზოდი (ოღონდ ინდივიდუალური _ გამოსვლა ქალდეველთა ურიდან), და როგორც მოსე, მათი თანამედროვე (განსაცდელი სინაის მთაზე. გამ. 3).

უდაბნო, როგორც გზა (“ზნეობა”), სულიერებით იყო აღბეჭდილი და უპირისპირდებოდა ხორციელ ეგვიპტეს, რომელშიც ქრისტიანულმა ტრადიციამ წუთისოფლის სიმბოლო დაინახა. “საბრხე შეიმუსრა, ხოლო სირი აღფრინდა, დაუტევა ეგვიპტე, რომელ არს ცხოვრება¡ ესე ნივთიერი… და შევიდა ქუეყანასა მას აღთქუმისასა…” წერდა ერთი ქართველი ათონელი ჰაგიოგრაფი ქართველი მოღვაწის გარდაცვალებაზე. ხალხს უნდა “ჩამოეფერთხა” ეგვიპტის ხორცი, რომ შესულიყო აღთქმის ქვეყანაში მის დასამკვიდრებლად.
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
A.V.M
პოსტი Aug 17 2012, 09:04 PM
პოსტი #15


მადლობა ამ ფორუმს!
***

ჯგუფი: Senators
პოსტები: 13,742
რეგისტრ.: 14-June 11
მდებარ.: ფორუმს გარეთ
წევრი № 11,203



აკაკი
აკაკი!
ძალიან საინტერესო საკითხზე საუბრობ.

რამდენიმე თვის წინ მე და თოკამ ავტრვირთეთ ბიბლიოთეკაში-,,იაკობის ძეთა კურთხევა'', ამონარიდებს თუ დადებ იქიდან ძალიან კარგი იქნება...


--------------------
აბა ჰე და აბა ჰო!
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
აკაკი
პოსტი Aug 17 2012, 10:30 PM
პოსტი #16


Advanced Member
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 2,626
რეგისტრ.: 21-May 09
წევრი № 7,018



მე რას ვსაუბრობ, ზურაბ კიკნაძის წიგნიდანაა. smile.gif

ციტატა
,იაკობის ძეთა კურთხევა''


წმ. იპოლიტე რომაელის? სად ბიბლიოთეკაში?
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
A.V.M
პოსტი Aug 17 2012, 10:43 PM
პოსტი #17


მადლობა ამ ფორუმს!
***

ჯგუფი: Senators
პოსტები: 13,742
რეგისტრ.: 14-June 11
მდებარ.: ფორუმს გარეთ
წევრი № 11,203



ციტატა
მე რას ვსაუბრობ, ზურაბ კიკნაძის წიგნიდანაა.

მაგიტო შემოგთავაზე ავტორიტეტული მამის ნაშრომი.
ციტატა
წმ. იპოლიტე რომაელის? სად ბიბლიოთეკაში?

კი ბატონო...


--------------------
აბა ჰე და აბა ჰო!
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
მარიამი
პოსტი Aug 19 2012, 03:24 PM
პოსტი #18


+ + +
***

ჯგუფი: Senators
პოსტები: 12,615
რეგისტრ.: 23-July 06
მდებარ.: თბილისი
წევრი № 6



ზურაბ კიკნაძე ჩემს ბავშვობაში სექტანტი იყო და ხომ არ შეცვლილა რამე უკეთესობისკენ?

პ.ს.
ამ ყველაფერს მერე წავიკითხავ, დამაინტერესა სათაურებმა და ჯერ დრო არ მაქვს.


--------------------
ნუ მივატოვებთ ერთმანეთს, როცა ერთმანეთს ვჭირდებით...
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
A.V.M
პოსტი Aug 19 2012, 03:52 PM
პოსტი #19


მადლობა ამ ფორუმს!
***

ჯგუფი: Senators
პოსტები: 13,742
რეგისტრ.: 14-June 11
მდებარ.: ფორუმს გარეთ
წევრი № 11,203



ციტატა
ზურაბ კიკნაძე ჩემს ბავშვობაში სექტანტი იყო და ხომ არ შეცვლილა რამე უკეთესობისკენ

ბაპტისტი იყო ბოლოს და მერე თუ შეიცვალა რამე არ ვიცი...biggrin.gif

ისე კიკნაძის ,,ხუთწიგნეულის განმარტება'' ძალიან ძლიერია...ერთ-ერთი უძლიერესი ნაშრომი ბოლო პერიოდში...


--------------------
აბა ჰე და აბა ჰო!
User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post
აკაკი
პოსტი Aug 19 2012, 04:32 PM
პოსტი #20


Advanced Member
***

ჯგუფი: Members
პოსტები: 2,626
რეგისტრ.: 21-May 09
წევრი № 7,018



A.V.M

ხო მეც მაქვს გაგებული რაღაც მასზე... მაგრამ ამას მნიშვნელობა, ამ შემთხვევაში, არ აქვს... ბიბლიის ტექსტს მიყვება... თუმცა, თუ რამე იქნა გაუკუღმართება ხომ ვიცით როგორც უნდა მოვიქცეთ... გრიგოლ ხანძთელის მსგავსად, ჯერკუალი განვაგდოთ...

User is offlineProfile CardPM
Go to the top of the page
+Quote Post

2 გვერდი V  1 2 >
Reply to this topicStart new topic
ამ თემას კითხულობს 1 მომხმარებელი (მათ შორის 1 სტუმარი და 0 დამალული წევრი)
0 წევრი:

 



მსუბუქი ვერსია ახლა არის: 28th March 2024 - 11:12 PM

მართლმადიდებლური არხი: ივერიონი

ფორუმის ელექტრონული ფოსტა: იმეილი