მეგრული ენა, წარსული, აწმყო, მომავალი პარამეტრები

[Lenus]

...........

[marine]

ოთარ ქაჯაიას მეგრულ-ქართული ლექსიკონი:

http://titus.uni-frankfurt.de/texte/etca/c...ajaia/kajai.htm

სამეგრელო:

http://www.samegrelo.ge/

[კანონისტი]

ლაზური საინფორმაციო პორტალი

[ეგრი2]

Lenus
ცუდად დაიწყე.
მთელი პრედისტორია ლინკის იმედზეა.
მაინც გიპასუხებ.

დამოუკიდებელი სამთავროები გაერთიანდა და არა სახელმწიფო.

ბაგრატ III-მ გააერთიანა, მანამდე დამოუკიდებელი სახელმწიფოები.
აფხაზთა სამეფო (გაერთიანების დომინანტი);
ბაგრატიონების ქართველთა სამეფო (სამხრეთ საქართველო);
კახეთი
და კიდევ რამდენიმე ნაკლებად სუვერენული ტერიტორია.

მიუხედავად ამისა, მათი ერთიანობა არ დარღვეულა (ეროვნული თვალთახედვით). რი ტახტი დარჩა 1744 წლიდან, მაგრამ ეს არის ერთიდაიგივე დინასტიის რამდენიმე შტოზე საუბარი და არა სხვადასხვა სახელმწიფოთა შეერთების პაქტზე

ეგეც არასწორია.
საქართველოს ერთიანი სახელმწიფოს დაშლის შემდეგ, გარკვეულ ეტაპზე ჩამოყალიბდა სრულიად დამოუკიდებელი სახელმწიფოები.
თანამედროვე ქართული ისტორიოგრაფია ნაწილს სამეფოებს უწოდებს, ნაწილს სამთავროს.
ამ სახელმწიფოებიდან მხოლოდ სამს - ქართლს, კახეთს და იმერეთს მართავდნენ ბაგრატიონები.
სამცხე-საათაბაგო, სამეგრელო, გურია, აფხაზეთი საუკუნეების განმავლობაში სრულიად დამოუკიდებელ საშინაო და საგარეო პოლიტიკას ატარებდნენ და სახელმწიფოს ყველა ნიშანი გააჩნდათ.

სამწუხაროდ ეს საკითხები ნაკლებად ეხება მეგრული ენის ნამყოს, აწმყოსა და მომავალს.

ვინ და რატომ უნდა მტრობდე მეგრლ ენას?

ვინ მტრობს ძნელი სათქმელია. ამ ადამიანებს არანაირი გაერთიანება არ ჩამოუყალიბებიათ და შესაბამისად მთელს მსოფლიოში არიან მიმოფანტული.
ისინი პირობითად ორ ჯგუფად შეიძლება დაიყოს:
1. ადამიანები რომლებიც ყველანაირად ამცირებენ მეგრულს.
2. ადამიანები რომლების მოჩვენებით პატივს სცემენ მეგრულს, მაგრამ მასზე დაყრდნობით სეპარატისტულ იდეებს აღვივებენ.

არსებობს ადამიანების ჯგუფი, რომლებიც ვერ იტანენ (შეიძლება ითქვას ეზიზღებათ) მეგრულ საუბარს. მეგრული ენის საკითხის წამოწევისას ისინი, როგორც წესი პირველ ჯგუფს უერთდებიან.

აფხაზურს ნუ შეადარებ, ვინაიდან აფხაზურის ისტორია, მისი შემოერთება რევოლუციის შემდეგ და სხვა დოკუმენტაცია (კომუნისტების პერიოდის ჩათვლით) განაპირობებს მათი ენის სხვაგვარ სტატუსს.

მეგრულს და აფხაზურს ვადარებ შემდეგნაირად:
მეგრული უნდა იყოს სახელმწიფო ენა არა იმავე მიზეზების გამო, რის გამოც არის აფხაზური, არამედ ისევე, როგორც არის აფხაზური და ქართული.

ისე სჯობს ძირითადად მეგრულ ენაზე ვისაუბროთ . . .

[ეგრი2]

Lenus

რომელ ერთეულში იყო მერე მეგრული დომინნატური ენა?

განმიმარტე რას ნიშნავს დომინანტი ენა IX-X საუკუნეებში და გიპასუხებ.

1. რა მიზეზით? რას ეძახი დამცირება? სახელმწიფო ენის სტატუსში არ აყვანას??

არა.
ძირითადად 2 მიმართულებაა:
1. მეგრული არაა ენა, ქართულის დიალექტია
2. მეგრული არასრულფასოვანი (ან ულამაზო) ენაა.
http://forum.ge/?f=83&showtopic=33780669&st=0 აქ შეგიძლია დაადგინო 300-ზე მეტი ქართველის აზრი.

2. იდეებს აღვივებენ? ანუ შიდა მზვერავები?

დაახლოებით ეგრე, ოღონდ უფრო ზუსტი დეფინიცია იქნება - კარგი იდეების არასწორად ინტერპრეტაციას და მიწოდებას ახდენენ.

მოდი მე დაგისვამ შეითხვას - რამდენი მეგრეი იყვის რომ ქართველი ვარო რომ შეეკითხები?

90%-ზე მეტი ალბათ.
შენ გაქვს სხვა ინფო?

დაასაბუთე. სვანურიც იყოს და წოვა-თუშურიც მაშინ!

სვანურიც უნდა იყოს.
წოვათუშურზე დავფიქრდებოდი.
არაა ქართველური ენა და ჩვენი სადარდებელი არ უნდა იყოს.

არგმენტაცია სუსტი კი არა არარსებულია.

1. საქართველოს მოსახლეობის ნაწილი საუბრობს ენაზე, რომელიც არცერთ სხვა სახელმწიფოში არ წარმოადგენს სახელმწიფო ენას და ნაკლებია შანსი, რომ რომელიმე სახელმწიფო (საქართველოს გარდა) სახელმწიო ენად აღიარებს.
2. ეს ადამიანები შეადგენენ საქართველოს მოსახლეობის მეხუთედს მაინც
3. რომ მოხდეს მეგრული და სვანური ენების შთამომავლობისთვის შენარჩუნება + განვითარება, საჭიროა მათთვის სახელმწიფო სტატუსის მინიჭება.

აჰა სამი მიზეზი და რომელი არ მოგწონს?

თან მთელს ტერიტორიაზე??

უცილობლად.

შენ არ დაიწყე აფხაზურს უფრო მეტ პატივს ვცემთო?

ეგრე გამოდის.

არ ვცემთ, გარემოებებმა მოიტანა ის ორენოვნი სიტუაცია, ისიც აფხაზეთის ტერიტორიაზე მხოლოდ.

რა მნიშვნელობა აქვს პატივს ჩვენი ნებით ვცემთ თუ ძალდატანებით?
ფაქტი ფაქტად რჩება. აფხაზური მეგრულზე პატივცემულია საქართველოს კონსტიტუციით.
თუკი აფხაზურის პატივისცემა გვაიძულეს გარემოებებმა, მეგრულის პატივისცემაზე ჩვენი ნებთ უნდა ვიზრუნოთ.

[კანონისტი]

ეგრი2

1. საქართველოს მოსახლეობის ნაწილი საუბრობს ენაზე, რომელიც არცერთ სხვა სახელმწიფოში არ წარმოადგენს სახელმწიფო ენას და ნაკლებია შანსი, რომ რომელიმე სახელმწიფო (საქართველოს გარდა) სახელმწიო ენად აღიარებს.
2. ეს ადამიანები შეადგენენ საქართველოს მოსახლეობის მეხუთედს მაინც
3. რომ მოხდეს მეგრული და სვანური ენების შთამომავლობისთვის შენარჩუნება + განვითარება, საჭიროა მათთვის სახელმწიფო სტატუსის მინიჭება.

მომხედე აგერ, ჯგირ კოჩი რექ, ბრეი გიჩქუ დო თინა მუჭო ვაგიჩქუ?

შენ იცი ალბათ, რომ მაგალითად ჩეხურსა და სლოვაკურს, რუმინულსა და მოლდოვურს ან სერბულსა და ხორვატულს შორის ისეთი პატარა სხვაობაა, რომ თუ არა დამოუკიდებელი სახელმწიფოები, ეს ენები ერთიდაიმავე ენებად უნდა ჩაგვეთვალა

ამიტომ, ასეთივე წარმატებით, შეგვიძლია ჯერ ენის სტატუსი მივანიჭოთ, ხოლო შემდეგ სახელმწიფო რანგში ავიყვანოთ გურული და ხევსურული დიალექტი

ნორმალური იქნება?

ნახეთ:
ჩეხური --> Česká republika, je vnitrozemský stát. Sousedí na západě s Německem, na severu s Polskem, na východě se Slovenskem a na jihu s Rakouskem.

სლოვაკური --> Česká republika, je stredoeurópsky štát. Na západe susedí s Nemeckom, na severe s Poľskom, na východe so Slovenskom, a na juhu s Rakúskom.

ეს კიდე ერთი დასტურია იმისა, რომ ენისათვის სტატუსის მინიჭებისას მთავარი არის არა ლინგვისტიკური მონაცემები, არამედ - პოლიტიკა და პოლიტიკური ნება

[ეგრი2]

კანონისტი

შენ იცი ალბათ, რომ მაგალითად ჩეხურსა და სლოვაკურს, რუმინულსა და მოლდოვურს ან სერბულსა და ხორვატულს შორის ისეთი პატარა სხვაობაა, რომ თუ არა დამოუკიდებელი სახელმწიფოები, ეს ენები ერთიდაიმავე ენებად უნდა ჩაგვეთვალა

ჩეხურზე და სლოვაკურზე სხვანაირად ვიცი.
Стандартизация словацкого языка началась в конце 18 века. Тогда была издана книга Антона Бернолака «Dissertatio philologico-critica de litteris Slavorum» с приложением «Orthographia» (1878). Этот литературный язык основывался на западнословацких диалектах. Современный литературный словацкий язык, в основе которого лежат среднесловацкие языковые черты, возник в середине XIX века благодаря усилиям словацких патриотов Людовита Штура, Михала Милослава Годжи, Йозефа Милослава Гурбана и др.
ანუ სლოვაკური სალიტერატურო ენა ჩამოყალიბდა XVIII-XIX საუკუნეებში.
ჩეხურს კიდევ უფრო ძველი ფესვები და უფრო დიდი ლიტერატურული ტრადიცია აქვს. მაგრამ მთავარი ისაა, რომ მიუხედავად დიდი მსგავსებისა (ამას ყველა ენათმეცნიერი აღნიშნავს) ამ ენების ჩამოყალიბება ნაციონალური სახელმწიფოების შექმნაზე ბევრად ადრე მოხდა.

სერბულ-ხორვატულს კი ისედაც ერთ ენად სთვლიან ენათმეცნიერები.
Сербохорва́тский язы́к (также сербо-хорватский, сербскохорватский / сербско-хорватский, хорватскосербский / хорватско-сербский, хорватосербский / хорвато-сербский) — один из южнославянских языков, литературный язык, опирающийся на совокупность диалектов на территории бывшей Югославии (кроме Словении и Македонии).
Эти диалекты (три основные зоны: чакавская, штокавская и кайкавская, названные по тому, как в них звучит местоимение «что» — ча, што или каj) — имеют достаточно чёткие различия, хотя взаимопонятны. Чакавский и кайкавский диалекты ныне считаются частью хорватского языка, так как представлены исключительно на территории Хорватии и на них говорят (и всегда говорили) исключительно или в основном католики.

მოლდავური კი საერთოდ რუმინულის დიალექტად ითვლება.
Молдавский язык — официальное наименование диалекта румынского языка как государственного языка Молдавии. Представляет собой молдавский диалект, наряду с другими региональными румынскими диалектами: мунтенским, олтенским, арделенским (трансильванским) и другими.
მაგრამ ამ აზრს რა კავშირი აქვს იმასთან რაც შემდგომში დასწერე ვერ ვხვდები.
სახელმწიფოს ჩამოყალიბება და ენა ცალსახა დამოკიდებულებაში არ არიან.

ამიტომ, ასეთივე წარმატებით, შეგვიძლია ჯერ ენის სტატუსი მივანიჭოთ, ხოლო შემდეგ სახელმწიფო რანგში ავიყვანოთ გურული და ხევსურული დიალექტი

ნორმალური იქნება?

არ იქნება ნორმალური, მაგრამ ამ თემაში მეგრული ენის სტატუსზე ვსაუბრობთ და არა გურული დიალექტისაზე

ეს კიდე ერთი დასტურია იმისა, რომ ენისათვის სტატუსის მინიჭებისას მთავარი არის არა ლინგვისტიკური მონაცემები, არამედ - პოლიტიკა და პოლიტიკური ნება

ვოოო. ამაში მართალი ხარ. მაგრამ პოლიტიკურ ნებას ხომ წინაპირობა სჭირდება?
რატომ არ მოგყავს ვთქვათ ესპანეთის მაგალითი, სადაც კატალონიურს სახელმწიფო ენის სტატუსი მიენიჭა?

[კანონისტი]

ეგრი2

მაგრამ ამ აზრს რა კავშირი აქვს იმასთან რაც შემდგომში დასწერე ვერ ვხვდები.
სახელმწიფოს ჩამოყალიბება და ენა ცალსახა დამოკიდებულებაში არ არიან.

ის აზრი რაც ქვემოთ ვთქვი, ანუ პოლიტიკური ნების არსებობის წინაპირობა

მიზანი, სახელმწიფო ენის სტატუსის მინიჭებისა ქვეყნის ძირითად ენასთან ერთად შეიძლება იყოს:
ა) სახელმწიფო ენის მასიური არცოდნა კონკრეტულ რეგიონში
ბ) სახელმწიფო ენის მიუღებლობა კონკრეტული რეგიონის მოსახლეობის მიერ

აქ რომელი გვაქვს მეგრულთან მიმართებაში?

[egri3]

Lenus

"სახელმწიფო", იგივე საქმეთმწარმომებელი, ან თუნდაც სალოცავი ენა.

"სახელმწიფო" ენები ალბათ ქართული და ბერძნული.
თუმცა მე შემიძლია "დომინანტი ენის" სხვა განმარტება შემოგთავაზო.

ბოდიში მაგრამ 300 მეგრელს უარესებს ვალაპარაკებ კახელებზე (და ყოფილა ასეთები, ეჭვი მეპარება არ გაგეგოს ზვიადის დროს). ეს არფერს ცვლის და ხალხი გაუნათლებლობაზე მეტყველებს,
ასევე, არ გამოვრციხავ რომ ძლიერად მუშაობს ანტი-სახელმწიფოებრივი სადაზვერვო სამსახურები, რომლებიც თუთაშხიას პერიოდიდან მოყოლებული, ჭორების გავრცელებას უდიდეს დროს და პატივს უთმობენ.
სხვათაშორის ოსებზე რომ იყო ყოველი მეორე ანეგდოტი, ვინც მოვესწარით იმ დროს, კონფლიქტის შემდეგ ეს ანეგდოტები სადღაც "გაქრა".
ეს "დიალექტიზმი"-ც სადღაც გაწქრება.
ჩვენ მეცნიერებზე ვისაუბროთ. ვინმემ ასეთი რამ გამოთქვა?

შენ მიზეზებზე საუბრობ. მე შედეგებზე.
ისე გეთანხმები.

ძალიან ხისტი პოლიტიკა გაქვს. ჯერ ერთი რატომ აქამდე არ ახსენებდი? ეს უკვ მაფიქრებინებს, რომ მხოლოდ მეგრული გნაღვლებს და სვანური რომ არ იყოს, არაფერი დაშავდებაო იტყოდი.

სვანებზე სვანებმა იდარდონ.
მე ენების უფლებების დამცველი კი არ ვარ.

წოვა-თუშური იმაზე არაქართული ნაღდად არაა რაც აფხაზურია. სტატუსით,ლ ისტორიული და ტერიტორიალური კუთვნილობით იგივეა, რაც მეგრული და სამეგრელო.

ქართველური და არაქრთველურ ენებად დაყოფა სახელმწიფო ენებისა არ გამოვა, ეს ის საუკუნე არაა უბრალოდ.

კაი ბატონო. იყოს წოვათუშურიც. დავფიქრდი და თანახმა ვარ.

რამდენი ენაა დედამიწაზე და რამდენი წარმოადგენს აქედან სახელმწიფო ენას რომელიმე სახელმწიფოში მაინც? 1-ლი არგუმენტი მიუღებელია.

არაფერიც, მშვენიერი არგუმენტია.
ყველა ნორმალურ ქვეყანაში ყველა ენას შესაბამის პატივს სცემენ.
ახლა ინდონეზიელებმა თუ ყველა მანდაურ ენას სტატუსი არ მისცეს, ეს მათ სიკარგეზე სულაც არ მეტყველებს.
ჩინელებს ევასებათ კიდევ სხვა ენების დაჩმორება. არც მათი მიბაძვა გვარგებს.

მეხუთედია თუ მესამედი - ეს მესამეხარისხოვანია. თუ ამდენი მოსაუბრეა ეს იმას არ ნიშანვს რომ სახელმწიფო ენად ამ ენის აღირების მომხრეც ამდენია. მე ვიცი თბილისელი მეგრელები, ამის გაგონებაც არ უნდათ.

რაოდენობა არ არის მესამეხარისხოვანი. რაოდენობა ხშირად ხარისხში გადადის.
კარგად დაფიქრდი და სხვა მნიშვნელოვან მომენტებსაც შეამჩნევ რაოდენობაში.
თბილისელი მეგრელები კი სულ სხვანაირად ალაპარაკდებიან როდესაც მეგრული სახელმწიფო სტატუსს შეიძენს.
აი მომხრეთა რაოდენობას კაკრაზ იმდენი მნიშვნელობა არ აქვს, თუ გვინდა რომ სამართლიანობამ იზეიმოს.

ჰოდა, ბუნებრივი პასუხი შენს მე-2 არგუმენტზე იქნება: მოაგროვეთ ხელმოწერები, გაიტანეთ პარლამენტზე, მოიპოვეთ რეფერენდუმის უფლება და ვყაროთ კენჭი. სხვა მხირვ ციფრებით აპელირება უსაგნოა.

გვაცალეთ ბატონო.
ტოესწ ვაცალოთ. მე არ ვარ ჩარეული მაგ საქმეში.

მე-3 არგუმენტი კი მცირე უზუსტობას მოიცავს: სვანურს უნდა გადარჩენა, მეგრულს სულაც არა. სვანური ენა, თან ორი დიალქტი 15-15 ათასი მოსახლის ენაა და სასწრაფოდ უნდა დავიწყოთ სკოლებში სვანურის გადამრჩენი ღონისძიებები.
მე უკვე ვახსენენ იმ თემაში, რომ სკოლებში უნდა ისწავლებოდეს ქართველური და სხვა ენები საქართველოში მოსაუბრე ხალხებისა. თუ მეგრელებს მეგრული არ უნდათ, ამის სხვებზე გადაბრალება არაა ლამაზი. დავარქვათ პორბლემას თავისი სახელი და ვებრძოლოთ ერთიანი ძალებით.

ვერ გავიგე ახლა მხარს მიჭერ, თუ მეწინააღმდეგები?

რას გეტყვიან მეგრულად რომ შეეკითხები, ვინ ვარო, სიტყა მეგრულად დაასახელე და გვითარგმნე.

ჯერ შეკითხვა უნდა დაასახელო. თუნდაც ქართულად.


კანონისტი

ა) სახელმწიფო ენის მასიური არცოდნა კონკრეტულ რეგიონში
ბ) სახელმწიფო ენის მიუღებლობა კონკრეტული რეგიონის მოსახლეობის მიერ

აქ რომელი გვაქვს მეგრულთან მიმართებაში?

არა.
მაშინ მე ისევე საყვარელ ესპანურ მაგალითს მივუბრუნდები.
მაგ ორიდან რომელი იყო კატალონიელების შემთხვევაში?

[KAIROS]

წიე

კარგი თემაა, საინტერესო და ვფიქრობ მშვიდობიან განხილვის სტილი
შეუნარჩუნდება...
ისე ეგრი მგონი ძღაბია

სვანებზე სვანებმა იდარდონ.
მე ენების უფლებების დამცველი კი არ ვარ.

ეს ძალიან არ მომწონს, თუკი ქართველური ენაა, და თუ შეადგენს ჩვენი
კულტურის ნაწილს. არ მესმის რატომ არ უნდა ვიფიქროთ მასზე?
ასე გააგრძელეთ-ი;
კაიროსი!

[egri3]

Lenus

ვიცი, რასაც გულისხმობ, მაგრამ დამერწმუნე, რომ ინგლისელებმა რომ ინდოეთი დაიპყრეს, დომინანტ ენად ჰინდუ და სხვა ჰინდუსტანური ენები ვერ მოიაზრებოდნენ ალბათ.

ჰო. ოღონდ ორი მომენტი:
1. ბრიტანეთის იმპერიის გაერთიანება ენის მიერ არ მომხდარა.
2. საქართველოს გაერთიანება არ იყო ისეთივე ძალადობრივი აქტი, როგორიც ინდოეთის დაპყრობა.

მაშინ მე რატომ ვიდარდო მეგრულზე? ჩემს პრობელმად რატომ ასაღებ, პატივცემულო

აბა როდის?

თუ ოჯახი ვართ და ერთნი ვართ, მოდი საერთო პრობლემებზე ვისაუბროთ. თუ "მეგრული სახელმწიფო სტატუსში მანახა და სვანური სულ გამქრალაო", ფიქრობ?
მართლა, გულზე ხელი დაიდე.

მეორე ნაწილს თუ ასე შევცვლით "სვანური სულ არ მანაღვლებს", მაშინ ჰო, დაახლოებით ეგრე ვფიქრობ. არ მამართლებ?

აშშ??

Официальным языком образования и делопроизводства де-факто (а в некоторых штатах и де-юре) является английский язык. На местном уровне статус официальных наряду с английским имеют французский язык — в Луизиане, гавайский язык на Гавайях, а также испанский язык — на острове Пуэрто-Рико и в штате Нью-Мексико.

საფრანგეთი?

В 1982 году во Франции было официально признано существование «коренных этнических меньшинств», их языков и культур, после чего в школах было введено изучение окситанского и других «коренных этнических» языков (корсиканского, бретонского, каталанского, баскского, фламандского и эльзасского), созданы «этнические» программы на радио, стала активно развиваться книгоиздательство на «коренных этнических» языках

ინგლისი?

ინგლისში მხოლოდ ინგლისურია.

ახლა მე დავამატებ:
სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა:
აფრიკაანსი, ინგლისური, ნდებელე, ჩრდ. სოტო, სოტო, სვაზი, ცონგა, ცვანა, ვენდა, კოსა, ზულუ.
სერბეთი:
სერბული, უნგრული, რუმინული, სლოვაკური, რუსინული, უკრაინული.
ესპანეთი:
ესპანური, არანესე, ბასკური, კატალონური, გალისიური.
იტალია:
იტალიური, გერმანული, ფრანგული, ლადინში, სარდინიული.
ბელგია:
ნიდერლანდური, ფრანგული, გერმანული.

სი ქორთუ რექო წიე??

მა მარგალ ვორექ!!
რა პროვოკაციული კითხვაა ისეთი პასუხიც გაახლე.

KAIROS

ისე ეგრი მგონი ძღაბია

მდააააა.

ეს ძალიან არ მომწონს, თუკი ქართველური ენაა, და თუ შეადგენს ჩვენი
კულტურის ნაწილს. არ მესმის რატომ არ უნდა ვიფიქროთ მასზე?

იფიქრე ბატონო. მე დრო არ მყოფნის.
Lenus

ბოდიში თუ ასეა ეგრი. გაგვეცანით მაშინ რომ შეცოდმები აღარ დავუშვათ?

არ ვარ ბანოვანი.
მამრი ვარ.
კაიროსს რა მოელანდა არ ვიცი.

ამ განყოფილებაში ეს გარანტირებულია კაიროს

არ გვინდა ეგეთები თორემ ავიშვებ

[KAIROS]

კაიროსს რა მოელანდა არ ვიცი.

სადღაც ეწერა, მანდილოსნებთან ვსაუბრობთ და იმიტომაა სიწყანრეო და ვიფიქრე... კარგი წიე, თუმცა ეს

საინტერესო და ვფიქრობ მშვიდობიან განხილვის სტილი

მაინც არ გვაწყენდა და იმედს ვიტოვებ ეს ხუმრობაა

ავიშვებ

, აქ აშობილებს ვორნით აბამენ

[ეგრი2]

Lenus

რას ბრძანებთ? სეორედ რომ ენის მიერ მოხდა. დღემდე, ინდოეთის შტატებს შორის ინგლისურია დამაკავშირებელი და არა იგივე ლოკალურ დომინანტი - ჰინდუ. სკოლებში დღემდე ჰინდუ ისწავლება როგორც უბრალოდ ენა მე-8 კლასამდე, დანარჩები - სულ ინგლისურია.

სხვადასხვა ფაქტებზე ვსაუბრობთ ახლა ჩვენ.
მე ბრიტანეთის იმპერიის შექმნაზე დავიწყე და შენ ინდოეთის შეკოწიწებაზე აგრძელებ.

ეგრი, ნუთუ ასე ადილად მოსატყუარ კაცს ვგავარ? მთელი ციტატა იმას მოწმობს, რომ სწერედ არაა ეს ენები სახელმწიფო ენები და რასაც მე ვამბობდი, თ როგორ ცნდა გადავრცნოთ მცირე ენები, იმას გეგმავს ეს ხალხი.
არ გინდა ასეთი ვირაჟები - კამათი აზრს კარგავს.

საიდან დაასკვენი, რომ გატყუებ?
სადმა დავწერე, რომ ოქსიტანური და კორსიკული სახელმწიფო ენებია საფრანგეთში?

ბოდიში შეგისწორებ - უელსში არის კიდევ ერთი - გაელიკი. მაგრამ არ ვრცელდება მთელს UK ტერიტორიაზე და სასაცილოც იქნებოდა - რატომ უნდა გავრცელებულიყო?

მაგ ენას (უფრო ზუსტი გამოთქმა გაელეგაა მგონი) არანაირი სტატუსი არ აქვს, განსხვავებით ვთქვათ იგივე ოქსიტანურისგან.

უმისამართო წერილია. ესენი ყველა სახელმწიფო ენაა? სამხრეთ აფრიკა ვიცი, და დანარჩენი, სანნამ გადავამოწმე, მითხარი ალალად... ესპანეთში ბასკური სახელმწიფო ენაა? იტალიაში - სარდინიული??

გადაამოწმე.

არაა პროვოკაცია, მითხარი სიტყვა "ქართველი" როგორაა მეგრულად???
და მერე მითხარი არამგრელი ქართველი, იგივე ქართლელი, იმერელი, კახელი, როგორაა მეგრულად?

ქორთუ.
კამათის ამ განშტოების გაგრძელება მაინტერესებს ნამეტნავად.

[კანუდოსელი]

1. ადამიანები რომლებიც ყველანაირად ამცირებენ მეგრულს.
2. ადამიანები რომლების მოჩვენებით პატივს სცემენ მეგრულს, მაგრამ მასზე დაყრდნობით სეპარატისტულ იდეებს აღვივებენ.

მე ვერ გავიგე რატომ არ შეიძლება მეგრული ენის არსებობა დამწერლობის ქონითაც.

იტალიაში თუ კალაბრიელ ალბანელებს (სკანდერბეგის დროს ჩასახლებულები) შეუძლიათ ქონდეთ თავისი კულტურის ცენტრი, გაზეთი, ჟურნალი, თეატრი და სხვა და ეს არანაირად არ უშლის ხელს იტალიის სახელმწიფოებრიობას, მაშინ რატომ შეუშლის ქართულ სახელმწიფოებრიობას ხელს ეთნიკური ქართველებისთვის - მეგრელებისთვის ამ ყოველვეს ქონა?

ჩვენ მეგრელები რაღაც მტრებად წარმოგვიდგენია მგონი, როცა ასეთი არგუმენტები მოგვყავს

[ეგრი2]

კანუდოსელი

ჩვენ მეგრელები რაღაც მტრებად წარმოგვიდგენია მგონი, როცა ასეთი არგუმენტები მოგვყავს

უმეტესობის თვალში მეგრელი არასასურველ ადამიანად იქცევა, როდესაც მეგრულად იწყებს საუბარს, ხოლო როდესაც მეგრული ენის სტატუსზე ალაპარაკდება სახელმწიფოს მტრად.
მანამდე ერთი ჩვეულებრივი აფერისტია.

[კანუდოსელი]

კანუდოსელი

უმეტესობის თვალში მეგრელი არასასურველ ადამიანად იქცევა, როდესაც მეგრულად იწყებს საუბარს, ხოლო როდესაც მეგრული ენის სტატუსზე ალაპარაკდება სახელმწიფოს მტრად.
მანამდე ერთი ჩვეულებრივი აფერისტია.

100%

ეს მიდგომაც ვიწრო ნაციონალურ-შოვინისტუსია, ქართულთან საერთო არა აქვს, მით უმეტეს, რომ ვამაყობთ დავითით, რომელიც ჭეშმარიტ კავკასიურ ეკუმენეს ქმნიდა - იმპერიას და არა ვიწრო ეთნიკურ სახელმწიფოს

[Lenus]

...........

[გიორგი]

ეგრი2

უმეტესობის თვალში მეგრელი არასასურველ ადამიანად იქცევა, როდესაც მეგრულად იწყებს საუბარს

არა, ეს ასე არ არის. ყოველ შემთხვევაში მე არ ვფიქრობ ასე, მაგრამ აქ საქმე გვაქვს არა კონკრეტულად მეგრელებისადმი ნეგატიურ დამოკიდებულებაზე არამედ უხერხულ სიტუაციაზე, როდესაც გარშემო მყოფები ჩვენთვის უცხო ენაზე იწყებენ ლაპარაკს. მე, როდესაც უცხო ენაზე მოლაპარაკე ადამიანების წრეში ვდგავარ და ვსუბრობ ხოლმე მაქსიმალურად ვერიდები დიალოგის მომენტში ქართველებთან ქართულად საუბარს, რადგან უცხოელი უხერხულ მდგომარეობაში ვარდება, რაღაც მომენტში გამოდის, რომ თითქოს მას უმალავ რაღაცას და მისგან საიდუმლოდ ლაპარაკობ. ეს უკულტურობაა. ამიტომ არ მოსწონს ხალხის უმეტესობას მეგრულად ლაპარაკი საერთო შეკრებისას და ჯგუფური საუბრისას. სხვათაშორის იგივე ნაკლებად ეშლებათ სვანებს, ძალიან იშვიათია, რომ სვანები და რომელიმე სხვა კუთხის ხალხი ერთად შეიკრიბონ და უცბად სვანებმა ერთმანეთში სვანურად ლაპარაკი გააბან.

მეგრული ენის სტატუსზე ალაპარაკდება სახელმწიფოს მტრად.

გააჩნია სტატუსს... მე აქ მხარი დავუჭირე მეგრული ვიკიპედიის შექმნას, ასევე არა-ოფიციალური მეგრული ვებ-გვერდების შექმნას, კულტურული ღონისძიებებისას და ა.შ. გამოყენებას. ეს ყველაფერი მეგრულ ენას აცოცხლებს კიდეც და თავის უდიდეს კულტურულ-ისტორიულ მნიშვნელობასაც შეუნარჩუნებს.

რაც შეეხება მეგრული ენისადმი სახელმწიფო სტატუსის მინიჭებას კონსტიტუციის დონეზე, მასმედიის მაუწყებლობას და ა.შ. ეს ნამდვილად ხელს შეუწყობს მეგრელების ექსტეგრაციას ერთიანი ქართველი ერისგან და ადრე თუ გვიან შესაძლოა სეპარატიზმის ნიშნებიც გაჩნდეს. ყოველ შემთხვევაში სახელმწიფოსთვის კარგი ნამდვილად არ იქნება.

P.S. ამგვარი მიდგომებით შეიძლება სამეგრელოს ავტონომიური რესპუბლიკა მივიღოთ დედაქალაქით - ზუგდიდი, სადაც სახელმწიფო ენა იქნება აგრეთვე მეგრული, ქუჩაში გამოჩნდება ორენოვანი წარწერები და ა.შ. თუმცა ამაზე უარესიც შეიძლება მოხდეს.... ჯერ კიდევ XIX საუკუნის ბოლოს აფხაზი და ქართველი განუყოფელი ცნებები იყო.

[გიორგი]

კანუდოსელი

მე ვერ გავიგე რატომ არ შეიძლება მეგრული ენის არსებობა დამწერლობის ქონითაც.

არ შეიძლება იმიტომ, რომ ამას რეალური მიზანი არ გააჩნია გარდა ერთისა, მოხდეს ქართული ეთნოსის დანაწევრება და შემდეგ ამის პოლიტიკურად გამოყენება მტრის მიერ.

დღევანდელი სამეგრელოს და აფხაზეთის ტერიტორიაზე ყოველთვის ოფიციალური ენა იყო ქართული, არ არსებობს არც ერთი დოკუმენტი მეფის კარზე, არც ერთი მონეტა, არც ერთი ნაკეთობა, არც ერთი წარწერა მეგრულ ენაზე. ღვთისმსახურება და საეკლესიო ლიტერატურა (რაც იმ დროს ერთადერთი და უმნიშვნელოვანესი ამსახველი იყო ენის სტატუსის, ანბანის არსებობის და მისი გამოყენების) არასოდეს არ თარგმნილა მეგრულად. მეგრულ ენას ყოველთვის ის სტატუსი ჰქონდა, რაც ახლა გააჩნია. სხვათაშორის იგივეს თქმა შეიძლება აფხაზურზეც და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ტერიტორიაზე არსებულ უკლებლივ ყველა ჩანაწერზე. აფხაზური ენისთვის დამწერლობის გამოგონება (თანაც რუსული ანბანის საფუძველზე, არადა ამ იბერიულ-კავკასიური ენისთვის აშკარად მოუხერხებელია რუსული ასოები... ძ, ჭ, წ, ყ და მსგავსი ასოების არ არსებობის გამო) მეფის რუსეთის დროს, შემდეგ ენის მექანიკურად გამდიდრება უამრავი ტერმინოლოგიით (სახემწიფო ენის სტატუსის მისანიჭებლად), რომელიც აფხაზურში არც არსებობდა და არც იყო ამის საჭიროება, (და არც იციან ეს სიტყვები თვითონ აფხაზებმა) წარმოადგენდა ძალიან სერიოზულ და მიზანმიმართულ, მრავალ წელზე გათვლილ ქმედებას აფხაზეთის ერთიანი საქართველოსთვის ჩამოშორების მიზნით. ამას კავშირი არა აქვს არც ადამიანის უფლებებთან და არც დემოკრატიის ნორმებთან. შედეგიც შესაბამისია. იგივე მიდგომები არ უნდა დაიწყოს სამეგრელოში.

ხელოვნურად ანბანის შექმნა და სახელმწიფო სტატუსის მინიჭება მეგრულისათვის იქნება სერიოზული ანტი-ქართული ნაბიჯი.

საქმე-საქმეზე რომ მიდგეს, რაღაც მომენტში, ისტორიული სიტუაციიდან და სამართლიანობიდან გამომდინარე აფხაზეთის ავტონომიურ რესპუბლიკაშიც არავითარი სახელმწიფო სტატუსი არ უნდა ჰქონდეს აფხაზურს, მაგრამ დღეს ეს გარდაუვალია, ამ კარუსელს ახლა უკუღმა ვერავინ დაატრიალებს, ცარისტული რუსეთის იმპერიამ და ნაწილობრივ საბჭოთა კავშირმა თითქმის 200 წლის მანძილზე ყველაფერი გააკეთა აფხაზების ქართველებისგან გამოსაყოფად. ახლა იგივე არ უნდა მოხდეს მეგრელების შემთხვევაში.

[გიორგი]

საერთოდ ენის და ანბანის სტატუსები ყველგან ძალიან პირობითია, იგი მთლიანად გადაჯაჭვულია პოლიტიკაზე და იმპერიალისტური სახელმწიფოები (ჩვენს შემთხვევაში რუსეთი) მას იყენებენ მოწინააღმდეგის დასაშლელად, დესტაბილიზაციის შესატანად და ა.შ.

მაშინ მოვიგონოთ მოდი იმერული ენაც, იმერეთში, რომ დიალექტზე საუბრობენ მოვახდინოთ მისი ფორმაცია ენის დონემდე. სახლს ოფიციალურად ოდა ერქვას იმერულ ენაზე, კომშს - ბია. შესაბამისი კვეცა და კუმშვა, რაც დამახასიათებელია იქ ლაპარაკისთვის ოფიციალურ განსხვავებულ ფორმად დამტკიცდეს, მოიძიოს ძველი ჩანაწერები და აღდგეს სიტყვის ის ფორმები, რომელსაც უძველეს დროში მხოლოდ იმერეთში ხმარობენ და მივიღებთ იმერულ ენას, რომელსაც მერე სტატუსსაც მოვუძებნით, ძალიან შეცდება ვინმე თუ იფიქრებს, რომ ჩეხური სლოვაკურისგან, რუმინული მოლდოვურისგან ან სერბული ბოსნიურისგან უფრო მეტადაა განსხვავევბული, მაგრამ პოლიტიკური სიტუაციიდან გამომდინარე მათ სახელმწიფო ენის სტატუსები აქვთ.