შევიდე სახლსა შენსა... პარამეტრები

[Irine]

ტაძარში შესვლისას

უპირველეს ყოვლისა, ტაძარში ყოფნისას უკიდურესი მოკრძალება გვმართებს. ეკლესიაში შესვლისას ნუ წარმოიდგენთ, რომ ეს უფალს „სჭირდება“. პირიქით, ეს თქვენთვისაა საჭირო. თქვენთვისაა დიდი ბედნიერება, რომ ღმერთმა ჩაგაგონათ, მისთვის მიგემართათ და მის საბრძანებელში შესვლის შესაძლებლობა მოგანიჭათ.

სახლი ღმრთისა არის „სახლ სალოცველ“ და ამიტომ მასში შესვლისას ნუ დაივიწყებთ, რომ იქ ღმერთთან სასაუბროდ, მასთან დასაკავშირებლად შედიხართ - იმისთვის, რომ მისგან ცოდვათა მიტევება, სულის ცხონება და ამისთვის აუცილებელი - სულიწმიდის მადლი გამოითხოვოთ. ეკლესიაში შესვლისას უნდა გამოვისახოთ პირჯვარი და ვთქვათ: „შევიდე სახლსა შენსა, თაყვანი ვსცე ტაძარსა წმიდასა შენსა შიშითა შენითა“.

ტაძრის შუა ნაწილში დგას ანალოღია, რომელზეც დასვენებულია აღდგომის, ტაძრის, ან რომელიმე დღესასწაულის ხატი. ეკლესიაში შესვლისას პირველად ვემთხვევით მას. შემდეგ კი, თუ მოძრაობით ხელს არ შევუშლით მლოცველებს, მივდივართ სხვა ხატებთან.

ხატებთან სანთლის დანთებით, პირჯვრის გამოსახვითა და მათ წინაშე მეტანიის შესრულებით, გამოვხატავთ პატივისცემასა და სიყვარულს სიწმინდეთა მიმართ.

ტაძარში დანთებული სანთელი, ეს პირველ რიგში ღმერთისთვის შეწირული მსხვერპლია. მსხვერპლი არის ის, რასაც ადამიანი თავისი პირადი ქონებიდან გაიღებს და სამაგიეროდ არანაირ მატერიალურ ანაზღაურებას არ ელის. მსხვერპლი - ეს არის საჩუქარი, რომელსაც სიყვარულის ნიშნად ვუძღვნით მას, ვის მიმართაც ამ გრძნობას განვიცდით. მსხვერპლს უფალი მაშინ შეიწირავს ჩვენგან, როდესაც მას სუფთა გულით მივუძღვნით. მნიშვნელობა არა აქვს, რა მატერიალური ფასეულობისაა ეს მსხვერპლი. მამას ხომ დაბადების დღეზე შვილის მიერ ნაჩუქარი, მისი ხელით შესრულებული ნახატი იმდენადვე გაახარებს (თუ უფრო მეტად არა), როგორც მის მიერვე დედის მიცემული ფულით ნაყიდი ძვირფასი ნივთი.

ზოგიერთი იმასაც ცდილობს, რომ უფალთან „კომერციული ურთიერთობა“ დაამყაროს. მაგ: „ღმერთო, ეს თხოვნა შემისრულე და ეკლესიაში ყველაზე დიდ სანთელს დაგინთებ“. ღმერთს დიდი და პატარა სანთლები კი არ უნდა შენგან, არამედ მოყვარული გულის დანახვა სურს.

პირჯვრის გადაწერისას ჩვენ ვაჩვენებთ, რომ ვართ ქრისტიანები და გვაქვს ღვთის დახმარების სასოება. გარდა ამისა, პირჯვრის გადაწერა გვიცავს ყველა უბედურებისაგან.

მეტანია ბერძნული სიტყვაა და სინანულს ნიშნავს. მას აღვასრულებთ ღმრთის წინაშე ჩვენი ცოდვებისა და უღირსების შეცნობის ნიშნად და სინანულსა და მორჩილებას გამოვხატავთ. მცირე მეტანიის აღსრულებისას პირჯვარს ვიწერთ და ქედს ვიხრით, ხოლო დიდი მეტანია სრულდება მუხლმოდრეკით, როდესაც თავითა და ხელებით მიწას ვეხებით.

ლოცვა შეგიძლიათ, როგორც ძველქართულად - ასევე თანამედროვე ქართულით. როდესაც კანონიკური ლოცვანის ტექსტებს შეეჩვევით, თანდათან თვითონვე გამოიყენებთ საეკლესიო ქართულ სიტყვებს და გამოთქმებს, რადგან იგრძნობთ, რომ საეკლესიო ენა თავისი ხატოვნებით, აზრის გამოხატვის სიზუსტითა და მხატვრული გამომსახველობით გაცილებით მოსახერხებელია უფალთან სასაუბროდ, ვიდრე ჩვენი სალაპარაკო, გამარტივებული და დამახინჯებული ენა.

ტაძარში ღვთისმსახურების დაწყებამდე უნდა მივიდეთ, რათა მოსახსენებლის შეგზავნა, სანთლების დანთება და ხატების წინაშე ლოცვა მოვასწროთ, შედეგ გავჩერდებით რომელიმე ადგილას - მამაკაცები მარჯვნივ, ქალები - მარცხნივ - პირით საკურთხევლისაკენ და მსახურების განმავლობაში ჩვენს ადგილს არ მივატოვებთ.

თუ უძლურებაში ხართ, ანდა - ხანშიშესული, შეგიძლიათ მსახურებისას იჯდეთ (ამისთვის ტაძრის დასავლეთ მხარეს არის სკამები) და მხოლოდ განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი ლოცვებისას წამოდგეთ.

ღმრთისმსახურებისას ეცადეთ ყურადღებით ისმინოთ კითხვა და გალობა, რადგან საეკლესიო ტექსტების შინაარსი ღრმააზროვანია, მათში ღმრთისადმი დიდი სინანულია გამოხატული, მოთხრობილია წმიდანებზე და ღმრთის მიერ ქმნილებისადმი გარდამოვლენილი დიდი წყალობის შესახებ. შეეცადეთ, მსახურება იმდენად სმენით კი არა, უმეტესად - გახსნილი გულით მიიღოთ, ტაძრის კეთილისმყოფელი ატმოსფერო შეიწყნარეთ. ქვეყნიურ პრობლემებს განერიდეთ და ისაუბრეთ ღმერთთან.

მხოლოდ ჩვენზე, ჩვენი რწმენის სიღრმეზეა დამოკიდებული - გულის სიმშვიდესა და მადლმოსილ შემწეობას მივიღებთ, თუ მწუხარენი და უნუგეშონი დავრჩებით.

ღმერთთან თვალთმაქცობა შეუძლებელია, მას ვერ მოვატყუებთ; „ნეტარ იყვნენ წმიდანი გულითა, რამეთუ მათ ღმერთი იხილონ“ (მათე 5,8). მხოლოდ წმიდა გულიდან ამომავალ სიტყვებს ისმენს უფალი და სულიწმინდის მადლით აღავსებს მას.

ჩვენ საკმარისი ძალა გვაქვს საიმისოდ, რომ გულის განწმენდა მოვინდომოთ, რომ საკუთარი თავი ვაიძულოთ, უზაკველად მივმართოთ უფალს, რომელმაც იმისთვის, რომ მარადიული სიკვდილისაგან გამოვესყიდეთ, საკუთარი თავი სატანჯველად გაცოფებულ ბრბოს ნებით გადასცა. რომელმაც უდიდესი დამცირება და საშინელი სიკვდილი დაითმინა, რათა ჩვენთვის მარადიული სიცოცხლე მოენიჭებინა.

და ამიტომ ჩვენი ვალია, საკუთარი თავი ვაიძულოთ და კეთილი საქმეები აღვასრულოთ, ლოცვის ღვაწლი ვიტვირთოთ, შემბილწველ ვნებათაგან განვიწმინდოთ გულები, შეწევნისა და მფარველობისათვის დედა ეკლესიას მივმართოთ, ყველა იმ მადლმოსილი საშუალებით განვიმტკიცოთ სულები, რომელთაც ტაძარში უხვად ვიპოვით.

იმისთვის, რომ ტაძარი თქვენს მეორე და უმთავრეს სახლად იქცეს, იმისათვის, რომ იგრძნოთ, რომ იგი „თქვენია“, იმისთვის, რომ შეძლებისდაგვარად სრულად მიიღოთ მადლი სულისა წმიდისა, უნდა აიროთ ტაძარში და უნდა იმყოფებოდეთ მასში, საკუთარ სულს ღმერთთან კავშირი უნდა ასწავლოთ და მაშინ ზეციური მამა და მასწავლებელი, როდესაც თქვენს გულმოდგინებას დაინახავს, განგსწავლით, რომ ხელი მაგრამ ჩასჭიდოთ და ცხონების გზაზე დაგაყენებთ.

მოამზადა თინათინ გოგიჩაიშვილმა
„ანბანი მართლმადიდებლობისა“, თბილისი, 2002 წ.

[marine]

"ქრისტე, უპირველს ყოვლისა, არის ეკლესიის დამაარსებელი და არქიტექტორი, ის ეკლესიის ცხოვრების კანონებს და მის შინაგან სტრუქტურას განსაზღვრავს"

/დეკ. ოლეგ დავიდენკოვი/

[marine]

"ჩემო კარგებო, დაუკვირდით, ტაძარში რომ შემოდიხართ, ქრისტე გაცოცხლებულია, ტაძარშია შობაც, ნათლისღებაც, ტაძარში ხდება ქრისტეს ქადაგება. ტაძარშია ჯვარცმა, აღდგომა და ამაღლება ქრისტესი"

/მიტროპოლიტი ილარიონი (ქიტიაშვილი)/

[marine]

"ტაძარი ეს არის გაჭრილი გზა ღმრთისკენ"

/მიტროპოლიტი ილარიონი (ქიტიაშვილი)/

[marine]

"ძველი ეკლესია იყო, შიგნით რამდენიმე ხატით, ლმობიერი გარემო სუფევდა"

/წმ. პორფირი კავსოკალიველი/

[marine]

"ერთი მღვდელი მათ, ვინც კვირაობით ეკლესიაში არ დადიოდა, ასეთ ისტორიას მოუყვა.

- მდიდარს უქონელი შეხვდა გზაზე. ღატაკმა მას თავისი უბედურების შესახებ უამბო. მდიდარს შეეცოდა და შვიდი მონეტიდან, რაც თან ჰქონდა, ორი მისცა. მას შედმეგ, რაც ღატაკმა სხვა უბედურების შესახებაც უამბო, კიდევ ორი მონეტა მისცა. წყაროსთან მისულებმა, დასვენება გადაწყვიტეს. მდიდარმა თანამგზავრს თავისი საგზალიც გაუყო და როდესაც მისი ცხოვრების კიდევ ერთი ისტორია მოისმინა, კიდევ მისცა ორი მონეტა. ასეთი გულმოწყალე ადამიანი იყო მდიდარი! ექვსი მონეტის მიმღებმა კი მადლობის მაგივრად, ჯიბიდან დანა ამოიღო და მეშვიდე მონეტაც მოსთხოვა მდიდარს. რას იმსახურებს ასეთი უმადური ადამიანი? - შეკითხვით დაასრულა თავისი თხრობა მღვდლმა.

- სიკვდილს! - დაიყვირეს მსმენელებმა.

- თქვენც ასეთივე მკაცრ სასჯელს იმსახურებთ, - უპასუხა მღვდელმა. - სწორედ თქვანა ხართ ის უმადური უქონელი. უფალმა ექვსი დღე გიბოძათ და მხოლოდ ერთი გამოჰყო თავისთვის. თქვენ კი ეს ერთი დღეც წაგლიჯეთ მას".

[marine]

"ტაძარი, ეს არის კარიბჭე სასუფევლისა და ბედნიერია ის ადამიანი, რომელიც ამ კარიბჭეში შევა"

/კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II/

[marine]

"ჩემო ძვირფასებო, ეკლესია, სადაც დღეს შევიკრიბეთ, და საერთოდ, ყოველი ეკლესია არის თავად ზეცის ანაბეჭდი, სახება, მისი მცირე ნაწილი. ტაძარში რომ ვდგავართ, ჭეშმარიტად ვგრძნობთ, რომ ზეცაში ვიმყოფებით. თავზემოთ რად გვადგას ამხელა გუმბათი?! იმისთვის, რომ ჩვენი გულები მაღლა სიწრაფოდეს. რა საჭიროა აღსავლის კარი, რომელიც ლიტურგიის დროს იღება? იმითვის, რომ დავინახოთ, როგორ იღება ზეცა. რატომ არის მასზე გამოსახული ამდენი ჯვარი და ზემოთ ქრისტე - მღვდელი? იმიტომ რომ გაგვაგებინოს: ტაძარში ყოფნისას ზეცაში გადავინაცვლებთ. ჩვენ მისტიკურად და, იმავე დროს, სრულიად რეალურად განვიცდით ზეციურ წუთებს"

/არქიმანდრიტი ემილიანე (ვაფიდისი)/

[marine]

"ჩვენ მოვდივართ ეკლესიაში, ანუ - შინ, და გულწრფელად ვხარობთ. ეს უდიდესი პატივი და უპირატესობაა, რომელიც ყველა ქრისტიანს ეძლევა"

/არქიმანდრიტი ემილიანე (ვაფიდისი)/

[marine]

"მე მგონი, თავადვე გრძნობთ, რა სარგებლობას ვიღებთ მსახურებისგან, როდესაც ტაძარში მომზადებულები მოვდივართ. მაშინ ჩვენ უბრალოდ საცოდავი, საწოლებიდან წამოყრილნი და ეკლესიაში ძალით მოყვანილი ქრისტიანები კი არ ვართ - ღმერთი ხომ ამგვარ სულთან არცაა თანაზიარი და მაინც უხილავი დარჩება მისთვის; ასეთი თუ ვიქენით, უფალი ყრუ იქნება ჩვენი თხოვნის მიმართ და მისი ბაგენი დახშული დარჩება ჩვენი ვედრების პასუხად"

/არქიმანდრიტი ემილიანე (ვაფიდისი)/

[marine]

" - რა არის ეკლესია?

- ქრისტეა.

- და ვინ არის ქრისტე?

- ეკლესიაა"

/არქიმანდრიტი ემილიანე (ვაფიდისი)/