პროტოპრესვიტერი მიქაელ პომაზანსკი ასე განმარტავს: [მოკლედ]
დოგმატი და კანონი
1. საეკლესიო ტერმინოლოგიით მიღებულია, დოგმატებად იწოდებოდეს ქრისტიანული სწავლების, სარწმუნოების ჭეშმარიტებანი.
2. რაც შეეხება კანონს, ესაა საეკლესიო მოწყობის, მისი მართვის, სახარებისა და სამოციქულო სწავლების ზნეობრივი საფუძვლებიდან გამომდინარე საეკლესიო იერარქიის, მღვდელმსახურთა და თითოეული ქრისტიანის მოვალეობათა განაწესი. კანონი (κανών) ბერძნული სიტყვაა და სიტყვა-სიტყვით სწორ, გათლილ ჯოხს, მიმართულების ზუსტ საზომს აღნიშნავს.
----
პატარა ჩაგეკითხებით ნენა
გასაგებია, რომ დოგმა არის უცვლელი ჭეშმარიტება.
მაგრამ თუ ახასიათებს ასეთივე უცვლელობა, კანონიკას?
რომელ კანონს შეგვიძლია არ დავემორჩილოთ?
სოტირიოლოგიური თვალსაზრისით. არის დამღუპველი რომელიმეს უკუგდება?
----
მერე დოგმაზე გადავალ
ოჰო, სულ ეს იყო ეს თემა????? რატომ? არ დაინტერეესდით არადა საინტერესოა
ამ თემას ვეძებდი...
"თუ ძირითადად დოგმატურ საკითხებთან დაკავშირებით შეიძლება მამების სრული თანხმობის საჭიროებაზე ვისაუბროთ, მეორეხარისხოვან საკითხებზე ერთობა აუცილებელი არ არის. არ უნდა ვიფიქროთ, რომ წმინდა მამებს ყოველ საღვთისმეტყველო საკითხზე ერთსახოვანი პასუხები გააჩნიათ. მაგალითად, ასეთი თანხმობა არ არის მიღწეული ადამიანში ღვთის ხატებისა და მსგავსების საკითხებზე. მეორე მხრივ, თანხმობა მიღწეულია ისეთ საკითხში, როგორიც არის ღმერთის მიერ სამყაროს არაფრისაგან შექმნის საკითხი".
/დეკ. ოლეგ დავიდენკო/
"[პავლე მოციქულს] საყვედურობდნენ განსხვავებული ქადაგებისა და რწმენის დოგმატების გამო"
"ის ვინც ჭეშმარიტ სარწმუნოებაში მცირე დოგმატს შერყვნის, თანდათან დაზიანებით ყველაფერი დაემორჩილება ნგრევას"
/წმ. იოანე ოქროპირი/
"ღვთის ეკლესია ინგრევა შიგნიდან, როდესაც ზიანდება დოგმატები და კანონები, როგორც ამას აკეთებენ ცრუმოძღვრები და მწვალებლები"
/წმ. თეოფანე დაყუდებული/
"არქიმანდრიტ მაკარის (ბულგაკოვი) მიხედვით, დოგმატები არის "ეკლესიის მიერ ქადაგებული, გამომხსნელ სარწმუნოებაში გაცხადებული (ღმერთის მიერ) ხელშეუხებელი და უცვალებელი წესები".
"კანონები თავიანთ მაღალ გარანტიას (დაცვას) ჰპოვებენ რელიგიაში"
"მეორე შემთხვევა: როცა რომელიმე გაუნათლებელი პიროვნება დოგმატიკი შესწავლას გადაწყვეტს. ეჰ, ის ხომ გონზე არაა! იმას კი არ ვამბობ, რომ ადამიანი მოკლედ არ გაეცნოს რომელიმე დოგმატს. მაგრამ თვით განათლებულ ადამიანსაც რომ სურდეს, დოგმატიკის სფეროდან რაიმე შეისწავლოს ამპარტავნებით, ღვთის მადლი მასაც მიატოვებს ამ ამპარტავნების გამო და დაეჭვდება. რა თქმა უნდა, ამას იმათ შესახებ არ ვამბობ, ვინც ღვთისმოსავნი არიან. ადამიანი თუნდაც გაუნათლებელი იყოს, თუ იგი მცირეოდენ მისთვის მისაწვდომ განსჯის უნარს ფლობს და რომელიმე დოგმატს გაეცნობა, შეძლებს, ჩაწვდეს მას. მაგრამ თუ დოგმატიკის სფეროში იხედება ისეთი ადამიანი, რომელსაც არ სწამს სულიერი ცხოვრება, იმ მცირე რწმენასაც კარგავს, რომელიც მანამდე ჰქონდა".
/ღირსი პაისი მთაწმინდელი/
"ღმერთს არ შეეძლო ადამიანისათვის ერთდროულად მიეცა ორი მოქმედი კანონი, - ზნეობრივი და ბუნებრივი, ვინაიდან არსებობს მხოლოდ ერთი კანონი, - ზნეობრივი კანონი, ხოლო ბუნებრივი, ფიზიკური კანონები ბუნებისა არ არსებობს. იმას, რასაც ადამიანები ბუნებრივ ან ფიზიკურ კანონებს უწოდებენ, არსობრივად კანონები კი არაა, არამედ მხოლოდ სიმბოლოებია ზნეობრივი კანონისა"
/წმ. ნიკოლოზ სერბი/
"ექო - ხმის გამოძახილია, ეთიკა - დოგმატიკის გამოძახილი"
/წმ. ნიკოლოზ სერბი/
"ამ ქვეყანაზე მხოლოდ ღვთის ზნეობრივი კანონი მოქმედებს, ხოლო ე.წ. ბუნების კანონები, ფიზიკური კანონები, ბუნებრივი კანონები არ არსებობენ".
/წმ. ნიკოლოზ სერბი/
"გარკვეული თვალსაზრისით, იესო ქრისტეს სწავლება შეიძლება რწმენის კანონად და მოქმედების კანონად დაიყოს"
"დოგმატები - ეს გონებით სახილველი ხატია ღვთისა, ეს ფორმულებია, რომლებიც განსჯისთვის მიუწვდომელ სულიერ სიდიადეებს შეიცავს, ეს ღვაწლი და მორჩილებაა რწმენისა, რომელიც მარადისობაში რეალიად და სიცხადედ იქცევა, ეს ჭეშმარიტებაა, რომელიც ისე წარმოდგება, ვითარცა ცხოვრება. დოგმატური ფორმულები სულიერ სამყაროში ყოფიერების ფორმულებს წარმოადგენენ".
/არქიმანდრიტი რაფაელი (კარელინი)/
"მონობა უნდა ეწოდოს თავაწყვეტილობას, და სამარცხვინო მონობა - იმას, როცა ადამიანი ფეხქვეშ თელავს ღვთაებრივ კანონებს!"
"სამწუხაროდ, X-XI საუკუნეებში რომის ეკლესიამ ხელი მიჰყო გაუმართლებელი სახლეების შემოღებას დოგმატურ და კანონიკურ სფეროში, რასაც შედეგად მოჰყვა დასავლეთისა და აღმოსავლეთის ეკლესიების დაშორება, რადგან სარწმუნოებრივი ერთობის გარეშე საეკლესიო ერთობის შენარჩუნება შეუძლებელი შეიქნა"
"ამდენი ბრძოლა გადავიტანეთ, რომ დოგმატები მინარევებისაგან გაგვეწმინდა! წმ. მამებმა იცოდნენ თავიანთი საქმე. ისინი ერეტიკოსებთან ურთიერთობას კრძალავდნენ და - არც უმიზეზოდ... მაგრამ დღეს ამართლებენ ერთობლივ ლოცვას არა მხოლოდ კათოლიკებთან, არამედ - ბუდისტებთან, ცეცხლთაყვანისმცემლებთან და სატანისტებთან"
/ღირსი პაისი ათონელი/
"დოგმატები ცალკეულ პირთა განმსჯელობითს მოსაზრებებს კი არ ეფუძნება, და, თუნდაც ისინი ეკლესიის მამები და მასწავლებლები იყვნენ, არამედ - საღმრთო წერილის სწავლებასა და წმიდა გარდამოცემას. უდიდესი და გადამწყვეტი როლი სარწმუნოების მართლმადიდებლური ჭეშმარიტებების განსაზღვრებაში შეასრულა შვიდმა მსოფლიო საეკლესიო კრებამ. მათი დოგმატიკური განსაზღვრებებიდან ძირითადი და პირველხარისხოვანია სარწმუნოების სიმბოლო - მოკლედ, მაგრამ ზუსტად გადმოცემული სწავლება მასზედ, თუ რა უნდა სწამდეს ქრისტიანს; ესაა იმ დოგმატური ჭეშმარიტებების ერთობლიობა, რომლებიც მართლმადიდებელი სარწმუნოების სწავლებას გამოხატავენ.
მსოფლიო კრებების დადგენილებებით აკრძალულია რაიმეს შეცვლა სარწმუნოების სიმბოლოში არამხოლოდ სიტყვით, არამედ ფიქრითაც კი. ნებისმიერი განდრეკა სარწმუნოების სიმბოლოდან ნიშნავს სარწმუნოებრივი სწავლების სიწმინდის დარღვევას, განდგომას მართლმადიდებლობისაგან".
"დოგმატი გახლავთ ღმერთის მიერ ჩვენთვის განცხადებული ჭეშმარიტება, რომელიც ურყევად უნდა გვაწმდეს ჩვენი ცხონებისათვის"
/აკაკი მინდიაშვილი/
"იქ, სადაც კანონით დადგენილი წესები ირღვევა, სხვადასხვა უბედურებანია მოსალოდნელი. ამიტომ თუ ქრისტიანები ვართ, ყველგან, ყოველთვის, ყოველჟამს ღვთის მიერ დადგენილი მცნებები, წესები, კანონები და დოგმატები უნდა დავიცვათ და სულის ცხონების საქმეში, ეკლესიური ცხოვრების სფეროში არაფერი, აბსოლუტურად არაფერი, არ უნდა ჩავთვალოთ უმნიშვნელოდ, მცირედად, იმის ღირსად, რომ რაღაცა მაინც შეიძლება არ იყოს ყურადღების ღირსი"
/წმ. ეფრემ ასური/
"წმინდა ისააკ ასური ამბობს: "თავი აარიდე დოგმატების განხილვას"
"საერთოდ ღვთისმეტყველების დოგმატიკა ეს არის ერთადერთი ჭეშმარიტი და სამართლიანი, რამეთუ დოგმატური ღვთისმეტყველება არის ღვთისაგან განცხადებული ჭეშმარიტება და არა ადამიანის აზროვნების და გონების ნაყოფი. ეს არის ღვთაებრივი, რომელსაც ეერ შეცვლი და არც შეიძლება მისი შეცვლა"
/მიტროპოლიტი ილარიონი (ქიტიაშვილი)/
"წმინდა მამებს ასეთი მაგალითი მოჰყავთ - რკინას არა აქვს ცეცხლის თვისება, მაგრამ თუ მას ცეცხლში ჩავაგდებთ და დიდხანს გავაჩერებთ, რკინაზე ცეცხლის თვისება გადავა. ეს არ არის რკინის თვისება, მაგრამ მისი ყოველი ნაწილაკი ცეცხლის თვისებით განიმსჭვალება. ასევე - ძე ღვთისა რომ განკაცნა და ადამიანური თვისება მიიღო, ღვთაებრივმა ბუნებამ მთლიანად გამსჭვალა ადამიანური ბუნებით. ადამიანურ ბუნებაში არ დარჩენილა არც ერთი ადგილი, რომელიც ღვთაებრივ ბუნებას არ განემსჭვალოს.
ჩვენ ვიცით, რომ ეკლესიას აქვს დოგმატები (მისთვის დოგმატი იგივეა, რაც მათემატიკაში - აქსიომა). ერთ-ერთია ის, რომ იესო ქრისტე არის განკაცებული ძე ღვთისა, რომელმაც ხორცი შეისხა სულისაგან წმიდისა და მარიამისგან ქალწულისა. მასში არის სრულყოფილი ღვთაებრივი ბუნება და სრულყოფილი კაცური ბუნება, აბსოლუტურად შეურევნელი. მაგრამ მასში ადამიანური ბუნება სრულიად ემორჩილება ღვთაებრივს".
"დოგმატებში ღვთისმეტყველებაა, თავად ღვთის მიერ ნასწავლები. დოგმატების უარყოფა ღვთის გმობაა, რომელსაც ურწმუნოება ჰქვია; დოგმატების დამახინჯება ღვთის გმობაა, რომელსაც ერესი ეწოდება"
/წმინდა მღვდელმთავარი ეგნატე ბრიანჩანინოვი/
უზრუნველყოფა Invision Power Board (http://www.invisionboard.com)
© Invision Power Services (http://www.invisionpower.com)