ოსთა და აფხაზთა წარმომავლობა პარამეტრები

[ქავთარაძე]

ბევრთან მიდავია ამ თემაზე , ბევრი მიმტკიცებდა რომ ოსები ქართველები არიან და დასაბამიდან მანდ ცხოვრობდნენ და ბევრჯერ ეს დავა კონფლიქტამდე მისულა
მე ვუმტკიცებ ხოლმე რომ ოსები არ არიან ქართველები და ჩამოსახლებული ტომები არიან ხოლო აფხაზები არიან სუფთა სისხლის ქართველები და სუფთა სისხლის ქართველები არიან და ისეთივე შტოა როგორც მეგრელები და სვანები, აქვთ თავიანთი ენა და ქართული ანბანი. აბა მითხარით რა ინფორმაცია გაქვთ ამასთან დაკავშირებით.
იქნებ რაიმე ისტორიული ნარკვევი გქონდეთ...

[marine]

"საქართველოს ტერიტორიაზე ოსებმა პირველად დვალეთში შემოაღწიეს; ეს ძირითადად XVI საუკუნეში მოხდა, მას შემდეგ, რაც დვალეთის მნიშვნელოვანი ნაწილი შიდა ქართლის მთიანეთსა და უფრო დაბლობში დასახლდა. მეორე, რამაც ოსებს საქართველოში დასახლებაში ხელი შეუწყო, შავი ჭირის ეპიდემია იყო. ასეთ პირობებში ისინი ადვილად იკავებდნენ ტერიტორიებს. ადგილზე დარჩენილი ქართველების თანდათანობით გაოსდნენ (ბიგულები, თავაურები//თვაურები, ჩოჩოურები, გუდაურები, ბაგაურები, მამიაურები, გერგაულები, ქესაურები, ფარუხაულები, ხეთაგურები...).

შიდა ქართლის მთიანეთში ოსთა პირველი დასახლებები დიდი ლიახვის უკიდურეს სათავეში - მაღრან-დვალეთსა და თერგის ხეობის სათავეში - თრუსოში მოხდა XVII საუკუნის შუა ხანებიდან. შემდეგი ეტაპი იყო შიდა ქართლის თითქმის მთელი მთიანეთის დაკავება XVII საუკუნის მეორე ნახევარსა და XVIII საუკუნეში. XIX საუკუნის დასაწყისიდან იწყებენ შიდა ქართლის მთისწინეთსა და ბარში თანდათანობით მიგრაცია. ეს მიგრაციული პროცესი განპირობებული იყო იმ დემოგრაფიული ვითარებით, რომელიც ოსებს ჰქონდათ - შობადობის მაღალი დონე. არსებულ გეოგრაფიულ გარემოში (მთაში) თავის გამოკვება ერთობ ძნელი იყო. დაბლობში ოსთა მიგრაციას ქართლის მძიმე დემოგრაფიული ვითარებაც ხელს უწყობდა. ყიზილბაშობამ, ოსმალობამ და ყველაზე მეტად ლეკიანობამ (და ოსიანობამ) ქართლის სოფლები ნასოფლარებლად აქცია (XVIII საუკუნის შუა ხანებში აღმოსავლეთ საქართველოში 850-ზე მეტი ნასოფლარი იყო).

რეალობა ესაა, მაგრამ ოსი მეცნიერების მიერ შექნილი ყალბი ისტორია - მეორე. ქართულ-ოსური ურთიერთობის ისტორიის, საქართველოში მიგრაციის პირველი ფალსიფაკატორი იყო არა ოსი, არამედ რუსი ი. ვოსტორგოვი. XX საუკუნის შუა ხანებიდან ოსმა ავტორებმა დაიწყეს ისტორიის ფალსიფიცირება, თუმცა საქართლვეოში მიგრაცია XIII საუკუნით განსაზღვრეს. შემდეგ ეს პროცესი თანდათან უფრო ისტორიის სიღრმეში გადაიტანეს (კალოევი, ბლიევი) - XVII საუკუნის მეორე ნახევარსა და XVIII საუკუნეში მომხდარი მიგრაცია გადმოსახლების მეორე ეტაპად გამოაცხადეს. ადრინდელი გადმოსახლებულები კი, თურმე, ქართველებმა გააქართველეს და ეთნიკურობადაკარგული ოსების ძებნა ქართულ გვარებში დაიწყეს"

/"საპატრიარქოს უწყებანი" N9, 2024, გვ.11/