ღვთისმსახურების სიმბოლოები, ნახეთ პარამეტრები

[ნათია]

საეკლესიო ღვთისმსახურების წესები ქრისტიანისთვის მადლისმიერი განწმედისა და ცხონების საშუალებებია


მართლმადიდებელ ეკლესიაში, საზოგადო ღვთისმსახურებაზე მორწმუნეები ხედავენ, რომ ღვთისმსახურის - მღვდლისა თუ დიაკვნის ყოველი ქმედება გარკვეულ კანონზიმიერებას ემორჩილება: მღვდელმოქმედებები მეორდება, ასევე კანონზომიერად ებმის ერთმანეთს საკითხავები და გალობა. ასე, რომ მას შემდეგ, რაც მართლმადიდებელი ქრისტიანი ეკლესიური ცხოვრების გარკვეულ გამოცდილებას დააგროვებს, ცდილობს, გაერკვეს, თუ რა კანონზომიერებას, რა წესრიგს, რა განაწესს, რა ტიპიკონს (ტერმინი მომდინარეობს ბერძნული სიტყვიდან და წესს, სახეს აღნიშნავს, ამგვარად მოიხსენება საეკლესიო წესების თავამიმდევრობა და სამონასტრო ცხოვრების დადგენილი განრიგი) ემორჩილება ეკლესიაში ღვთისმსახურის მიერ აღსრულებული მღვდელმოქმედებები. მლოცველის ეს მცდელობა სრულიად ბუნებრივია, რამდენადაც მართლმადიდებლობა თავისი არსით მიმდევრებისაგან გააზრებულ ან გონიერ რწმენას მოითხოვს, მართლმადიდებელ ეკლესიაში ყოველივე შინაარსით არის დატვირთული, აქ ყველაფერს ახსნა მოეძებნება და ეკლესია თვითონვე მოითხოვს, რომ მისმა წევრებმა გაიაზრონ და გააცნობიერონ ყოველი გარეგნული ქმედება, რომელიც მლოცველის სულიერ მოძრაობას უნდა უკავშირდებოდეს. ღვთისმსახურთა ქმედებებიდან ზოგი აღესრულება იმისათვის, რომ ლოცველებს გადაეცეთ მადლი სულისა წმიდისა, ანდა - მათი სარწმუნოებაში განსამტკიცებლად; არსებობს ქმედებები, რომლებიც სრულდება როგორც სასულიერო, ასევე ერისკაცების მიერ, ქრისტიანული ზრახვებისა და გრძნობების გამოსახატავად. ამათგან ერთს შეიძლება, ეწოდოს საკუთრივ საღვთისმსახურო, მეორეს კი - ლოცვითი.

საღვთისმსახურო წესებს განეკუთვნება:

ღვთისმსახურის მიერ ჯვრის გადასახვა მლოცველთათვის. ამ დროს ღვთისმსახურის მარჯვენა ხელი ისეა შემართული, რომ გამოსახავს იესო ქრისტეს სახელის პირველ ასოებს. მღვდელი მხოლოდ მარჯვენა ხელით აკურთხებს, ხოლო მღვდელმთავარი (ეპისკოპოსი) იესო ქრისტეს მსგავსად, ორივე ხელით სახავს ჯვარს. "აღიპყრნა ხელნი თვისნი და აკურთხა იგინი" (ლუკ. 24, 50).

ხელდასხმა - თავზე ხელის დადება, რომელიც სათავეს იღებს იაკონ მამამთავარისგან, როდესაც მან თავის ძის - იოსების ვაჟებს ჯვრის სახედ დაასხა ხელი, შემდეგ კი ამ წესს მოციქულებთან მიმართებაში ვხვდებით. დღეს ეს წესი სასულიერო პირების კურთხევისას აღესრულება ამასთან, ნათლობისა და სინანულის წესში მღვდელი თავზე ხელს ადებს ადამიანს, რომელზედაც საიდუმლო აღესრულება. გარდა ამისა, მღვდელი ხელის გარდა თავზე ადებს ოლარს, ხოლო მღვდელმთავარი ომოფორს.

კურთხევა (ჯვრის გადასახვა) ჯვრით, სახარებით, სანთლით, ხატით. - ეს წესებიც კურთხევის (დალოცვის) მიმნიჭებელი ქმედებებია. იერარქის მიერ ჯვრის გამოსახვა ტრიკირით და დიკირით მოასწავებს ყოვლადწმიდა სამებას (სამი სანთელი) და იესო ქრისტეს, როგორც ღმერთკაცის მოვლინებას (ორი სანთელი ორ ბუნებოვნობის ნიშნად).

შებერვა - ესეც იესო ქრისტეს მაგალითიდან არის აღებული "შეჰბერა მათ და ჰრქუა: მიიღეთ სულიწმიდა" (იოან. 20, 22). ის გამოიყენება განსხმის წესში, როგორც ბოროტი სულების განდევნის სიმბოლო.

ხელთბანა - ძველი აღთქმის ეკლესიიდან არის აღებული და სულიერი სიწმიდის შენარჩუნებას მოასწავებს. მიუნიშნებს იესო ქრისტეს მიერ მოციქულისათვის ფეხების დაბანვას და ასევე პილატეს ხელების დაბანვას მაცხოვრისათვის სასიკვდილო მსჯავრის გამოტანის წინ.

თმების მოკვეცა ძველი აღთქმის ეკლესიის წესი იყო, რომელსაც ამ ეკლესიაში მყოფი ნაზარეველებზე აღასრულებდნენ (მსაჯ 13, 5; საქმ. 18,18). ის ქრისტესადმი მონური მსახურის სიმბოლოა.

კმევა არის სიმბოლო დემონების განმდევნელი მადლისა (ტობ. 8, 2-3). ის ღვთის დიდებასაც აღნიშნავს (3 მეფ. 8, 10) და ჩვენი ლოცვების ღვთისადმი ამაღლებასაც (ფს 140, 2).

სამეუფეო კარისა და კრეტსაბმელის გაღება ნიშნავს საღმრთო საიდუმლოთა განცხადებას და კაცთა წინაშე იესო ქრისტეს მოვლინებას.

ურთიერთამბორი ლიტურგიის დროს ესაა უძველესი ტრადიცია, რომელიც დღეს მხოლოდ ღვთისმსახურთა შორის შემორჩა, ძველად კი მსახურებაში მონაწილე ყველა ქრისტიანი აღასრულებდა. ის ქრისტიანული უერთიერთსიყვარულის ნიშანია.

ლოცვის წესებს განეკუთვნება:

ჯვრის გამოსახვა - ამ დროს მლოცველის შეერთებული სამი თითი მოასწავებს ყოვლადწმიდა სამებას, ხოლო - დანარჩენი ორი - ხელისგულს რომ ებჯინება, არის ქრისტეს ორი ბუნების - კაცობრიობისა და ადამიანურის ნიშანი, ასევე ეს აღნიშნავს ქრისტეს გარდამოსვლას მიწაზე. პირჯვრის წერისას ხელის მოძრაობა: შუბლიდან მკერდამდე და მარჯვენა მხრიდან მარცხენამდე ნიშნავს გონების და გულის განწმედას და ხორციელ განტკიცებას.

თაყვანისცემა - თუ მეტანიას აღვასრულებთ მაშინ, როდესაც ღვთისმსახური ჯვრით ან სახარებით გვაკურთხებს, ეს აღნიშნავს მადლიერებას, თუ მეტანიები ლოცვის თანამდევია, სავედრებლად აღესრულება:

მუხლის მოედრეკა სინანულის, სიმდაბლისა და ღვთისადმი მორჩილების ნიშანია.

მიწაზე დამხობა საკუთარი თავის მიწის მტვრად აღიარებას ნიშნავს.

თავის მოდრეკა - სახარების კითხვისას გამოხატავს უკიდურეს ყურადღებას , წმიდა ძღვენის გამობრძანებისას - ღვთისმოსაობას და მოკრძალებას, ხოლო ლოცვის დროს - ღვთის ნების მორჩილებას.

სანთლის დანთება ნიშნავს ლოცვის მხურვალებას, გულის სიწმიდეს, სულიერ სინათლესა და სიხარულს, ასევე ის ჩვენი მხრიდან ღვთისადმი შეწირულ მსხვერპლსაც წარმოადგენს.

ყოველი ქრისტიანი მონათვლის დღიდან ვიდრე სიკვდილამდე უნდა ატარებდეს სამკერდე ჯვარს.

ლიტანიები, ანუ სადღესასწაულო მსვლელობები ჯვრით, სახარებით და წმიდა ხატებით - ღვთისმსახურთა და მრევლის თანხლებით აღესრულება ან ტაძრის გარშემო, ანდა, რომელიმე გამორჩეულ ადგილას, - ღვთისადმი სავედრებელი ან სამადლობელი ლოცვების აღსავლენად.

ამგვარია საღვთისმსახურო და ლოცვითი წესები, რომელსაც მართლმადიდებელი ეკლესია აღასრულებს.

[marine]

"დიდი ყურადღებით მოექეცი მას, როგორც წმინდა ჭურჭელს, რომელიც ღვთისმსახურებისთვის გამოიყენება"