სახება ქეთევან დედოფლისა... პარამეტრები

[marine]

XV საუკუნეში ერთის მხრივ ოსმალეთი, მეორეს მხრივ ყიზილბაშები თავს ესხმოდნენ ბრძოლებში დაქანცულ ქართველებს და უღმერთოდ არბევდნენ ჩვენი წინაპრები ოფლითა და სისხლით მორწყულ ბაღ-ვენახებს. მაგრამ ყველა ეპოქაში გამოჩნდება ქვეყნის მხსნელი, რომლის მისია ამ პერიოდში ქეთევან დედოფალმა ღირსეულად შეასრულა.

ქეთევან წამებული ეს ისა სახებაა, რომელსაც საქართველოს დიდ მნათობთა შორის განსაკუთრებული პატრიოტული, სარწმუნოებრივი და კულტურული მნიშვნელობა აქვს. დიდი აკაკი წერდა: „არც ერთ მოწამეთაგანს იმდენი ტანჯვა არ მიუღია რჯულისა და ქვეყნისათვის, როგორც ქეთევან დედოფალს. გერონტი ქიქოძე აღნიშნავდა, ქეთევან დედოფლის დახლეჩილმა ძუძუებმა უფრო მეტი გმირი აღუზარდა საქართველოს, ვიდრე ასი ათასი დედა გაზრდიდა მათ.“

ქეთევან დედოფალი კონსტანტინე ქართველთა მეფის შთამომავალი იყო, ბაგრატიონთა გვარიდან. სათნო, განსწავლული, ჭეშმარიტი მორწმუნე, კეთილგონიერი ასული ცოლად გაყვა კახთა მეფის ალექსანდრეს ვაჟს, დავითს. ალექსანდრეს ბერად აღკვეცის შემდეგ ტახტზე დავითი ავიდა, მაგრამ სულ მალე გარდაიცვალა. შაჰ-აბასმა როგორც კი დავითის სიკვდილი შეიტყო, თავის კარზე აღზრდილ კონსტანტინე მირზას უბრძანა, მოეკლა ღვიძლი მამა, ძმა გიორგი და თვითონ ასულიყო ტახტზე. მან შაჰის განზრახვა შეასრულა და სისხლში გასვრილმა ქეთევანს ცოლობა სთხოვა. შეძრწუნებულმა კახელებმა მოღალატე სიცოცხლეს გამოასალმეს. ქეთევანმა ურწმუნო კონსტანტინეს გვამი გვარისათვის შესაფერისი პატივით დაკრძალა.

შაჰ-აბასმა 1614 წელს ელჩი გამოუგზავნა თეიმურაზს და ერთგულების ნიშნად შვილი სთხოვა მძევლად. უმცროს ვაჟს ალექსანდრეს თეიმურაზმა დედაც, წმ. ქეთევანიც გააყოლა. შაჰმა უფროსი შვილიც მძევლად ითხოვა.

შირაზს გადასახლებიდან ხუთი წლის შემდეგ შაჰმა ქეთევანს ჩამოაშორა თეიმურაზის ძენი, ისპაჰანს წაიყვანა და დაასაჭურისა. ალექსანდრემ ტანჯვას ვერ გაუძლო და გარდაიცვალა, ხოლო ლევანი შეიშალა. სამშობლოს ხვედრით შეძრწუნებული წმინდა დედოფალი შირაზის მმართველის, გათათრებული ქართველის, იმამ ყული ხანის უნდილაძის სასახლეში ცხოვრობდა. ათი წელი იტანჯებოდა დედოფალი საპატიო ტყვეობაში. მარხვით, ლოცვით, ქვაზე წოლით გაილია ნეტარი სხეული.

ურჯულო აბასმა გადაწყვიტა, რჯული გამოეცვლევინებინა ქეთევანისათვის, ნეტარი დედოფალი წამებისთვის განემზადა. ხალხით გადაჭედილ მოედანზე გამოიყვანეს სათაყვანებელი წმინდანი. ჯალათებმა მოიტანეს სპილენძის ქვაბები, დაანთეს ცეცხლი და სადღესასწაულოდ შემოსილი დედოფალი კოცონის წინ დააყენეს. მხოლოდ ერთი რამ ითხოვა წმინდა მოწამემ: დედის ნაშობნი ხართ თქვენც, ნუ შეურაცხმყოფთ სიშიშვლეთიო. უსჯულოებმა ენით აუწერელი სისასტიკით აწამეს წმინდა ქეთევანი, რკინის მარწუხებით დააგლიჯეს ძუძუები, გავარვარებული შამფურები გაუყარეს მკერდიდან ზურგში, ბოლოს გახურებული ბარით შუბლი გაუპეს.

უკანასკნელი სიტყვები დედოფლისა, რომელიც აღძრულ იყო სახარების შეგონებით - ნუ გეშინიათ იმათი, რომელნიც ჰკლავენ ხორცს, მაგრამ არ შეუძლიათ სულის მოკვლა. ეს იყო სამშობლო, ქრისტე. წართმეულმა სიცოცხლემ მას წამებულისა და წმინდანის გვირგვინი დაადგა. ქართველობისა და სარწმუნოებისათვის ბრძოლაში ქეთევანის წამება საჭირო იყო, რათა მძიმედ დაჭრილ საქართველოს მომავალ შერკინებაში გამარჯვების იმედი ჰქონოდა.

მღვდელი პეტრე კვარაცხელია





ქეთევან დედოფალი


/ანა კალანდაძე/


რვალის ქვაბი მოეთრია ქონდაქარსა,

ცეცხლს აგზნებდა

კაცთა გრძნობის კონდაქარი...

ზე მიჰქონდა, ღრუბლებისკენ ცეცხლი ქარსა,

ქროდა ქარი...

თეთრი ხელი გულზე ედო დედოფალსა,

ტინად იდგა დედოფალი...

თმა დაშლოდა, თავი ნაზად დაეხარა,

სიკვდილის წინ ქართლის ვარდად გაეხარა...

ლოცულობდა...

როს ჩამოსწყდა ბაგეთ მისთა:

„არასოდეს!“

დაფდაფებს ჰკრეს განარისხთა,

ცხელი შანთი მიუტანეს ბროლის მკერდთან,

ცხელი რკინა,

საქართველოს გულს რომ კვეთდა.

რვალის ქვაბი გადმოეგდო ქონდაქარსა,

ღიღინებდა კაცთა გრძნობის ქონდაქარი...

ლურჯი ბაგით თქმული ლოცვა გაჰყვა ქარსა,

ქროდა ქარი...

ცეცხლით სწვავდნენ

ტანშეძარულ დედოფალსა,

უდრეკ იყო დედოფალი!

[tamuna m]

მარინე, რა კარგია, რომ წმ. ქეთევანზე გახსენი თემა!

ეს სადიდებელი:

დიდებულებაჲ საწუთოჲსაჲ მოიძულე, დედოფალსა ხათა და ქუეყანისასა ეზიარე, დედოფალო ქეთევან, ჴორცი მოიწუენ სიძისა შენისა ქრისტესთჳს, მას ევედრე ჩუენ მონათა შენთა, ქართველთათჳს.

ესეც ტროპარ-კონდაკი:

ტროპარი: მოწყლულმან სურვილითა საღმრთოჲთა, წყლულებანი მრავალი თავს ისხენ და ტანჯვათა ფერადობანი ახოვნად დაითმინენ, ვინაცა წარმავალისა დედოფლობისა წილ სუფევაჲ ზეცისა დაიმკვიდრე, სამგზის სანატრელო ქეთევან, ევედრე ქრისტესა ღმერთსა შეწყალებად სულთა ჩუენთათვის.

კონდაკი: ითვისებს თვისსა და შეიტკბობს მისთვის მოწყლულსა ზეცათა დედოფალი ქვეყნიერსა დედოფალსა ასული დავითისი ყოვლად უხრწნელი მარიამ, სანატრელსა ქეთევანს, დავითის ტომით აღმოსრულსა, რომელმან საქმით აჩვენა თვისება მისი და აწ გვირგვინითა შემკული, წინაშე მისსა იღწვის ჩუენ ყოველთათვის.

[marine]

მარინე, რა კარგია, რომ წმ. ქეთევანზე გახსენი თემა!

ეს სადიდებელი:

დიდებულებაჲ საწუთოჲსაჲ მოიძულე, დედოფალსა ხათა და ქუეყანისასა ეზიარე, დედოფალო ქეთევან, ჴორცი მოიწუენ სიძისა შენისა ქრისტესთჳს, მას ევედრე ჩუენ მონათა შენთა, ქართველთათჳს.

ესეც ტროპარ-კონდაკი:

ტროპარი: მოწყლულმან სურვილითა საღმრთოჲთა, წყლულებანი მრავალი თავს ისხენ და ტანჯვათა ფერადობანი ახოვნად დაითმინენ, ვინაცა წარმავალისა დედოფლობისა წილ სუფევაჲ ზეცისა დაიმკვიდრე, სამგზის სანატრელო ქეთევან, ევედრე ქრისტესა ღმერთსა შეწყალებად სულთა ჩუენთათვის.

კონდაკი: ითვისებს თვისსა და შეიტკბობს მისთვის მოწყლულსა ზეცათა დედოფალი ქვეყნიერსა დედოფალსა ასული დავითისი ყოვლად უხრწნელი მარიამ, სანატრელსა ქეთევანს, დავითის ტომით აღმოსრულსა, რომელმან საქმით აჩვენა თვისება მისი და აწ გვირგვინითა შემკული, წინაშე მისსა იღწვის ჩუენ ყოველთათვის.

მადლობა, თამუნა, ლოცვები რომ დადე

ძალიან მინდა, რომ ყველანაირი მასალა დავდოთ ამ თემაში, რათა განვადიდოთ ჩვენი ეს საოცარზე საოცარი ქართველი დედოფალი და წმინდანი, ჭეშმარიტი ქართველი ქალი და დიდმოწამე.



ქეთევანი წამებული - სულის გალობანი


„ღვაწლ მრავალი და სამების სანატრელი დედათა შორის, ახოანი დედოფალი და მოწამე, ყოვლად ქებული ქეთევან, ჭეშმარიტი შენ ხარ, ვინცა ერთი რჯული გაათასე“ (თეიმურაზ I).

„ამას იქმს ქალი, ბუნებით ჭირთა მკრთალი“ (ანტონ I).

წმინდა ქეთევან დედოფალს სპარსეთში წასვლის წინ ულოცია გურჯაანის ყველაწმიდის ტაძარში.

მოძღვრის ქადაგებიდან:

ქეთევან დედოფალი, შევიდა სახლში, რომელიც ჰქონდა სალოცველად, მოიდრიკნა მუხლნი და მხურვალეს გულით წარმოსთქვა ვედრება:

„შენ ღმერთსა სამებასა და თანა არსსა ვიცნობ უცნაურსა და უხილავსა, ვერ შემძლებელი თქმად საკვირველებათა შენთა. გევედრები მეუფეო უფალო, შიშნეული მძლავრთაგან მცველთა ჰაერისათა, მომივლინე მე ანგელოზი მცველი სულისა ჩემისა და მიითვალე სული ჩემი, და განმიღე კარი სასძლოისა შენისა; აღმრაცხე მე გუნდსა თანა მოწამეთა შენთასა, არ არს რიცხვი ცოდვათა ჩემთა და არცა ვისმე შენდამი მორწმუნეთაგანსა უცოდავს ჩემებრ, აღგიარებ ცოდვათა ჩემთა. შენ განკურნენ წყლულებანი სულისა ჩემისანი; მიეც ძესა ჩემსა თეიმურაზსა ძლევაი და რომელნი ჰყოფდენ ხსენებასა ჩემსა მიანიჭე საუკუნო სუფევაი. ქალწულო უბიწოო, შემიწყალე მორწმუნე განგებულებითა ძისა შენისათა“.

რადგანაც არ ჰყავდა მღვდელი, „თავისი ხელით უხრწნელთა საიდუმლოთა თანაზიარ იქმნა და იგი ესრეთ უფლისათან“, გამოვიდა უშიშრად გარეთ და ამაღლებულმა „მტანჯველთა თვისთა, განუცხადა: „როგორ არ იცის თქვენმან მომვლინებელმან, რომ თვით უმეცარნი ყმაწვილნიც კი დაცინვით მიიღებენ იმის რჩევასა და დარიგებასა? მე როგორ შემაცდენს იგი, რომელსაც შემიმოსია ძალი ქრისტესი? მან აღაოხრა სამეფო ჩემი, განაძო ძე ჩემი, მოაკუდინა ძის ძენი ჩემნი, აღაოხრა და შეაგინა ეკლესიანი და ჰსურს სიკვდილიცა ჩემი? მომაკუდინოს - ვჯმნი მაჰმადისაგან და ყოველთა საქმეთა მისთაგან, და ყოველთა სიბილწეთა მისთაგან! მრწამს მამ, ძე და სული წმიდა: სამება ერთარსი და განუყოფელი. ვევედრები ჯვარცმულსა ჩვენთასა და ყოვლად წმიდასა დედასა მისსა, განმაძლიეროს მე ჟამსა ტანჯვისასა, რათა მით ღირს ვიქმნე მე მოწამეთა გვირგვინსა. აჰა მე ვსდგევარ წინაშე თქვენსა, ჰქმენით რაიცა გნებავსთ“.

ქეთევან დედოფალი იდგა შუაში მტანჯველთა შორის, როგორც კლდე და წყნარად და დამშვიდებით ასე ლოცულობდა: „უფალო იესო ქრისტე, ნუ ჰყოვნი მიღებად სულისა ჩემისა!“.

მოამზადა გიორგი სარაჯიშვილმა

გაზეთი „საპატრიარქოს უწყებანი“, №35 2004 წ.

http://mamuli.net/qartlosi/bpg/publication...=vsub,27&vtkid=

[tamuna m]

ეს ეკლესია (ვაქირი, კახეთი) შარშან მოვილოცე მამა რაფიელთან (თბილისი, მეტეხის ეკლესიი მღვდელი)...აქ წმ. ქეთევანმა ბოლო ღამე გაატარა ლოცვაში, სანამ შაჰი კარზე წავიდოდ. სამწუხაროდ დაკეტილი იყო და შიგნით ვერ შევედით შესაწირი მოუპარავთ და ამის გამო...









ფოტოების ხარისხზე, ბოდიში!
ცუდი მისადგომი იყო და ვერ გადავიღე ნორმალურად.
მგონი, ზოგად წარმოდგენას მაინც შექმნის

[ket_ketevani]

გაიხარეთ ამ თემის გახსნისთვის, ძალიან მიყვარს წმინდა ქეთევანი....

გფარავდეთ ყველას

[tamuna m]

წმიდა დიდმოწამე, საქართველოს მნათობი
კახეთის დედოფალი ქეთევანი

http://www.orthodoxy.ge/tsmindanebi/qetevani.htm

[neo]

ჩემი ყველაზე საყვარელი დედოფალი, ის ხასიათი რასაც ვეძებ და მინდა ვხედავდე ყველა მანდილოსანში...

[q-e-T-i]

ჩემი მფარველი წმინდანი, ჩემი იდეალია წმინდა ქეთევან დედოფალი....


სათნო, განსწავლული, ჭეშმარიტი მორწმუნე და ბრძენი წმინდა ქეთევანი ბაგრატიონთა შთამომავალი იყო. თოთხმეტი წლის იყო, როცა კახთა მეფე ალექსანდრემ, მოყვრობა შესთავაზა მუხრანბატონს, _ თავისი უფროსი ვაჟისთვის, დავითისთვის, სთხოვა ქეთევანის ხელი. კახეთის ტახტის მემკვიდრე ღვთისმსახური და კეთილგონიერი ჭაბუკი იყო. მათი ქორწილი გვარისა და წოდების წესების შესაბამისად ჩატარდა. მალე ქეთევანმა ქვეყანას მოუვლინა კეთილმსახურების გვირგვინი, ციხე მამაცობისა და მართლმადიდებლობის წალკოტი, თეიმურაზი.
ერთი შეხედვით იღბლიანი ქორწინება იყო, ალბათ ბევრი შენატროდა ქეთევანის ბედს, მაგრამ სწორედ ამ ქორწინებიდან დაიწყო მისი მოწამეობრივი ცხოვრება… მისმა მეუღ-ლემ დავითმა დაგმო რჯული, რადგანაც მის გულში ჩაიბუდა შურმა, მამას ტახტი წაართვა იმის შიშით, რომ თავისი ძმა გიორგი დაიკავებდა მას.. თუმცა კი ხანმოკლე გამოდგა მისი მეფობა, მალე გარდაიცვალა. სპარსეთის მეფემ შაჰ აბასმა როგორც კი გაიგო კახთა ახალგაზრდა მეფის სიკვდილი და ტახტის მემკვიდრედ გიორგის დარჩენა, უბრძანა ალექსანდრეს შვილს, სპარსთა კარზე აღზრდილ გამაჰმადიანებულ კონსტანტინეს, წასულიყო კახეთში, მოეკლა მოხუცი მამა და ძმა გიორგი და გამეფებულს გაემაჰმადიანე-ბინა კახეთი.
დარჩა ულამაზესი და ფაქიზი სულის მქონე ქეთევან დედოფალი ქალ-ვაჟის ამარა. საქართველო და შვილები გახდა მისი ცხოვრების აზრი და მიზანი.



მერაბ კოსტავა
ივერიის მნათობის ქეთევან წამებულისადმი


ახლოს ვართ, სულ ახლოს ედემთან,
როს გული მკერდში არ ეტევა,
და სისავსისაგან სრულქმნილი,
იფრქვევა მეწამულ ღველფებად
ახლოს ვართ, სულ ახლოს ედემთან.
მზე ჩავა ლომისფერ ქედებთან,
დასტოვებს ანთებულ ფერვალებს,
შორეულ ოცნებად ედება
დათალხულ, დაბინდულ მწვერვალებს,
წმინდანთა გულივით ანთია,
წმინდანთა სისხლივით ელვარებს.

საღამო იისფრად ბერდება,
კაბადონს წარსტაცებს ჩირაღდნებს,
ბაგეებს მოსკდებათ ვედრება,
როდესაც ვარდისფრად ინათებს

და მოდის ის სულისკვეთება
დედებს რომ მიჰქონდათ აკვნებთან,
ეს გული იდუმალ აკვნესდა,
შენ გიხმობს ქართველთა აგნესავ,
იბერთა სასწაულქმედებავ,
წმიდაო მნათობო ქეთავან.

ნეტართა პარნასში რჩეულო,
ანგელოსთ იერით მღიმარევ,
სიწმინდევ შენ მინანქრეულო,
შენ ჩვენთა ცრემლების მდინარევ.












მედეა კახიძე
ქეთევანი


დუმილი ჩამოწვა მძიმე,
კოცონი ღუოდა წითლად,
დათმეო, რამეთუ მცირე
არისო ქართული მიწა.
და როცა ცეცხლის წინ შევდექ,
მანდილზე მიტაცეს ხელი,
ცხელ შანთებს მადებენ მკერდზე,
დაფარონ სიშიშვლე ჩემი!
კოცონში მაგდებენ უძლურს,
როგორც ღვთის საწირავ ზვარაკს,
მე მტკივა მოჭრილი ძუძუ,
უფრო კი სირცხვილი მზარავს.
მე ვითმენ წამებას დიდხანს
და ყელში მობჯენილ კივილს,
რამეთუ ნაშენი ვიყავ
ქართული მიწით და კირით.
ქოქოლას მაყრიან მძევალს,
ვიწვი და მაინც არ ვგმინავ,
ასევე სჭდავდნენ ძველად
ცეცხლში ხალიბები რკინას.
მე ჩემს სიზვიადეს ვენდე,
ტანთ აბჯრად სიმშვიდე მეცვა…
ეგრე,
დედოფალო,
ეგრე,
ცოტაც და,
იწყება ზეცა...











ქეთევანის წიგნი
საქართველოს მუზეუმში ინახება ხელნაწერი
ლოცვანი, ქეთევან დედოფლის ტყვეობაში ნაქონი.
წიგნის ფურცლებს დღესაც ატყვია ცრემლის
ლაქები და ერთგან სისხლის ნაწვეთალი.

ავტორი
ღამეა. სულ წვიმს. განა ცას
ამდენი უნდა ეწვიმა?
გული შემიკრთო უეცრივ
აჩრდილმა გადმოხვეწილმა.

დედოფლის შესამოსელში
ხელთ წიგნი გამოატარა,
ვიცი, წიგნებში სიტკბოა,
რად მწვავს ეს წიგნი პატარა?

ან მისი ხელში აღება
რამ უნდა გამაბედვინოს?
ზედ ცრემლის ლაქა აცხია,
ვიღაცას უნდა ეტირნოს!

ვიცი, ვინც არის პატრონი,
ან წიგნი ვისაც ჰხლებია,
მისი მიმკრთალი ფურცლები
სიმწარით იკურცხლებიან.

რაც ვერ დაწერა კალამმა,
ალბათ ცრემლმა თქვა მალულმა,
სამშობლოს ფიქრზე საკანში,
ირანს, ტყვედ გადაჩქმალულმა.

რა დაიტირა, რას გვეტყვის
დედოფლის ცრემლის ნაღვენთი? ―
თუ მოინატრა შორიდან
თავისი ტკბილი კახეთი?

ამ წიგნზე თვალთა გიშრების
ყოველი დაწამწამება
ფიქრით იწვოდა, ვით ზიდოს
მან მომავალი წამება.

შანთით, მარწუხით, დახლიჩეს,
გაზით უგლიჯეს ძუძუნი,
ყორნებს მიუგდეს საჭმელად,
ათას ხმლით გადაკუწული.

ათასი ელვის ნათელი
დედოფლის სახე ყოფილა.
ო, რა თვალები... ქართლისთვის
სიკვდილით გადაღობილან.

არ მასვენებენ, სულ მდევენ,
ის განიერი თვალები...
პატარა წიგნი საუბე,
ზედ ცრემლის ნაწვეთალები...

[marine]

ეს არის დედა ღვთისმშობლის ხატი "ყოველთა დედუფალი" ("პანტანასსა"), რომლის წინაშეც ტყვეობაში მყოფი ქეთევან დედოფალი ლოცულობდა:



დაუჯდომელი საგალობელი ყოვლადწმიდისა ღვთისმშობელისა
პატივად მისი სასწაულთმოქმედი ხატისა „ყოველთა დედუფალი“ („პანტანასსა“)
ევედრებიან სიმსივნით დაავადებულთა შეწევნისათვის

http://www.orthodoxy.ge/lotsvani/akatisto/pantanassa.htm

[tamuna m]

პორტუგალიაში, ლისაბონის დეგრასის ტაძარში დაცულია წმინდა ქეთევან დედოფლის 9 მეტრიანი ფრესკა და თუ ვინმეს რაიმე ინფორმაცია გაქვთ, გთხოვთ დადოთ. მეც შევეცდები რამე მოვიძიო

[tamuna m]

აი, პატარა ინფორმაცია.
თუ დაულაგებლად მიწერია, მაპატიეთ!

პორტუგალიაში, ლისაბონის დეგრასის ტაძარში დაცულია წმინდა ქეთევან დედოფლის 9 მეტრიანი ფრესკა, რომელიც ქაშანურზეა შესრულებული. სადაც ქეთევან დედოფლის წამების სრული სცენაა ასახული. ფრესკა დედოფლის წამების თვითმხილველ პორტუგალიელ ბერებს შეუქმნიათ. მათმა ნაამბობმა მთელი მსოფლიო შეძრა. მე-17 საუკუნეში ევროპა ფუფუნებასა და განცხრომაში ცხოვრობდა. მოულოდნელად ბოჰემურ ცხოვრებაში ჩაფლული ევროპა იგებს, რომ ქრისტიანული ქვეყნის დედოფალი თავს სარწმუნოებისთვის წირავს.
პორტუგალიურად ქეთევანი გეტევანდაა. ქეთევან წამებული ევროპაში რამდენიმე სახელითაა ცნობილი. ზოგან მას კატერინასაც უწოდებენ. ყველამ იცის, რომ ის იბერთა დედოფალი იყო. ამდენი საუკუნის შემდეგაც მის მიმართ მოწიწებას გრძნობენ.

მისიონერი ბერები აღწერენ: "მისი ცხედარი რამდენიმე თვე უხრწნელი იყო და ვარდის სურნელი ასდიოდა"
პორტუგალიელმა ბერმა მამა ამბროსიო დუშ ანჟუშმა თეიმურაზ მეფეს დედის თავის ქალა ჩამოიტანა. როგორც ანჟუს წერილიდან ვიგებთ, თეიმურაზ მეფეს ცრემლები წასკდა და მამა ამბროსიოს უთხრა, მთელი მსოფლიოს საგანძური რომ მოგეტანა, ამაზე ძვირფასი არ იქნებოდაო. ფრესკაზე ტეიმურაზხ მეფეს არის გამოსახული, რომელიც ტირის.
ფრესკაზე სამი სცენაა გამოსახული-დედოფლის ლოცვა, წამება და წმინდა ნაწილების საქართველოში ჩამოსვენება. ფრესკას ასეთი წარწერა აქვს: "პატივცემული დედოფალი გატევანდა, საქართველოს დედოფალი. ეწამა შირაზში, 1624 წლის 22 სექტემბერს". ფრესკაზე გამოსახულია, დედოფალს მარწუხებით მკერდს როგორ გლეჯენ. იქვე კი ლათინური წარწერაა-"ღმერთო, შემეწიე ძუძუთა ჩემთა სატანჯველში"
ეს ფრესკა დედოფლის თანამედროვეების მიერაა შესრულებული, ამიტომ მისი სახება კარგად არის გადმოცემული
ფრესკა დაზიანებულია. იგი, მოზაიკით, ქაშანითა და მოჭიქული მინანქრითაა შესრულებული. ამ მეთოდს მე-17 საუკუნის პორტუგალიელი მხატვრები იყენებდნენ. პორტუგალიაში ერთ-ერთი რევოლუციის დროს ამ ტაძარში ჯარისკაცები მდგარან. მათ მაინცდამაინც ქეთევანის ფრესკა დააზიანეს და რამდენიმე პერსონაჟს ხიშტებით თვალები დაუჩიჩქნეს.

[k@the]

"შაჰის ტახტი დაუდგეს, ცეცხლის ტახტზე დაჯდა.
გლეჯდნენ, ღადარს აყრიდნენ, კვნესაც კი არ დასცდა..."

არ მახსოვს მეტი და თუ ვინმემ იცის გააგრძელეთ

კარგი თემაა და მადლობა ყველას ვინც წერთ

[tamuna m]

ტელეკომპანია "იმედის" ჟურნალისტი, გიორგი კალანდია, რომელიც ამავე დროს ხელნაწერთა ინსტიტუტის დირექტორის მოადგილის მოვალეობას ასრულებდა იღებდა ფილმს წმ. ქეთევანზე. იგი მუშაობდა კრიმინალისტებთან, ექსპერთებთან და ფსიქოლოგებთან ერთად. მისი ინტერვიუდან: ვფიქრობდი, ისტორიულ წყაროებში ზოგიერთი რამ გადაჭარბებული ხომ არ არის-მეთქი. ჩემს გაოცებას საზღვარი არ ჰქონდა, როცა სპეციალისტებმა დაასკვნეს, რომ ყველაფერი ისე უნდა მომხდარიყო, როგორც ეს ისტორიკოსებმა აღწერეს. აღმოჩნდა, რომ წამების ყველა დეტალი სრული სიზუსტითაა გადმოცემული. ფსიქოლოგიური სურათიდან გამომდინარე, ამბობენ, რომ დედოფალი ყველა იმ ტანჯვას გაუძლებდა. სპეციალისტების აზრით, წამების დროს ისეთი მომენტები იქნებოდა, როცა ქეთევან დედოფალი ბევრ რაღაცას ვეღარ იგრძნობდა. თუ ფიზიკური აღწერილობისა და ბიოლოგიური პროცესის მიხედვით მივუდგებით, ზოგჯერ იგი იმდენად დიდ ტკვილის განიცდიდა, რომ მომდევნო წამებას ვეღარ გრძნობდა. გავოცდი, როცა მითხრეს, რომ გახურებული შანთებით დაწვაზე უფრო მტკვივნეული, ფრჩხილების დაძრობა იქნებოდა. სავარაუდოდ, მას გონება არ დაუკარგავს. სიკვდილის დადგომამდე ყველაფერს გრძნობდა. ის, ძალიან მაღალ სუბსტანციაში იმყოფებოდა, ამიტომ ყველაფერს უძლებდა და გონებას არ კარგავდა. როგორც ცნობილია, ბოლო წუთამდე ლოცულობდა.

[xornabujeli]

მარინე შენ გაიხარე ამ თემის გახსნისათვის,ჩემთვის ალბათ როგორც ყველა ქართველისთვის ძალიან ძვირფასია წმ.დიდმოწამე დედოფალი ქეთევანი.ჩემი (შვილი) ქეთევანი ხომ ქეთევანობას დაიბადა,ამიტომ ორმაგად მადლიერი ვარ ღვთისა და წმ.ქეთევანის.მეც შევეცდები ცოტა რამ დავდო წმ.დედოფალ ქეთევანის შესახებ.გფარავდეთ ყველას მისი ლოცვა-მადლი,განსაკუთებით ქეთევანებს.

გრიგოლ რობაქიძის წერილიდან,ციტატა:ქეთევან დედოფალი - წმიდა ნინოს დობილი, წამებული ვაზის ჯვრისათვის...

ანა კალანდაძე

ქეთევან დედოფალი

რვალის ქვაბი მოეთრია ქონდაქარსა,
ცეცხლს აგზნებდა
კაცთა გრძნობის კონდაქარი...
ზე მიჰქონდა, ღრუბლებისკენ ცეცხლი ქარსა,
ქროდა ქარი...
თეთრი ხელი გულზე ედო დედოფალსა,
ტინად იდგა დედოფალი...
თმა დაშლოდა, თავი ნაზად დაეხარა,
სიკვდილის წინ ქართლის ვარდად გაეხარა...
ლოცულობდა...
როს ჩამოსწყდა ბაგეთ მისთა:
„არასოდეს!“
დაფდაფებს ჰკრეს განარისხთა,
ცხელი შანთი მიუტანეს ბროლის მკერდთან,
ცხელი რკინა,
საქართველოს გულს რომ კვეთდა.
რვალის ქვაბი გადმოეგდო ქონდაქარსა,
ღიღინებდა კაცთა გრძნობის ქონდაქარი...
ლურჯი ბაგით თქმული ლოცვა გაჰყვა ქარსა,
ქროდა ქარი...
ცეცხლით სწვავდნენ
ტანშეძარულ დედოფალსა,
უდრეკ იყო დედოფალი!

1946


წმ.ქეთევანის ფრესკა:


ინგლისურად ვნახე ამ საიტზე: http://www.angelfire.com/ga/Georgian/ketevan.html წმიდა ქეთევან დედოფლის შესახებ,თუ დამეხმარებით ნელ-ნელა გადავთარგმნი.


From a report of the


Augustinian Fathers in Persia




Passion of Queen Ketevan


After Queen Ketevan was conducted to Shiraz, Brother Ambrose, who was then in that town, entered into contact with her and also with all the members of her household, who numbered about forty. They used to come to Mass at Brother Ambrose's church, and showed a great leaning towards the Catholic religion. Queen Ketevan sent to tell Brother Ambrose that she wished him to confess all her retinue (luring Lent; on the day of his patron saint, St. Augustine, she sent him from her chapel and oratory some pictures, candlesticks and carpets to adorn the church, as well as one of her men who could model wax, to make candles and tapers.

While Brother Ambrose was entertaining great hopes of harvesting the fruit of his fatigues through the con-version of these persons, the King of Persia sent certain of his minions to Shiraz; they were instructed to tell the Georgian queen in his name to become a Muhammadan, and that he would take her as his wife and give her great riches. If she refused, they were to put her to death with great torments. The queen replied that nothing on earth would make her abandon the faith of her Saviour, our Lord Jesus Christ, nor her chastity, which she valued more than all the trea~'res in the world. The officials begged her again not to expose herself to suffer such tortures, and to have pity on her tender flesh; but nothing could shake her constancy. When they saw this, the officials, after striving in vain to persuade her, told her to prepare to suffer the torments, and she asked for permission to say her prayers. This being granted, she entered her chapel, went down on her knees and prayed our Lord God to accord her His grace, to give her strength to suffer all these tortures for His holy faith.

When she had committed herself to God's keeping she went out and told the minions that they might do what the king had commanded. The officials begged her afresh to have pity on herself a weak woman, and not to con-demn herself to so miserable a death. The queen replied that they might give up trying to persuade her, for it was time wasted. The officials had already lit a great fire and inserted iron pincers into it, which were now as hot as the fire itself. They stripped the queen from her neck to her walst, and taking the red-hot pincers, they tore away the flesh from her delicate body with great cruelty, until at last the queen fell half dead to the ground, though continuing to invoke our Lord God with the greatest courage and fortitude. When she had fallen to the ground, they picked up the whole brazier and threw it on her body, anti finally put her to death by strangling her with a bowstring.

It is to he believed that this queen is partaking of God's glory in heaven, for although she belonged to the Greek rite, she was most cordially disposed towards the Holy Catholic Church and to all the Latins, showing them every mark of affection and helping them as much as she could. She lived on such good terms with us that it is impossible to believe that she was ill-disposed to the Holy Catholic Church. A rumour was current among the people of her country that her tomb was enveloped in an aura of shining light.

-ასეთი ციტატა ვნახე ერთ-ერთ საიტზე,რომ წმ.ქეთევან დედოფლის წმ.ნაწილები ამ დრომდე განისვენებს წმ. პეტრეს ტაძარში,რომში.
С великим торжеством проводили святые останки до кафедрального, именуемого Алавердским, собора великомученика Георгия и после совершения обычных заупокойных служб положили под престолом собора, во утверждение Церкви и народа грузинского.
Оставшиеся мощи латинские монахи тайно отправили в Рим в богатой раке и положили в усыпальнице святого апостола Петра, где они и почивают до сего дня.

[marine]

მე კი ყველას გიხდით მადლობას, ვისთვისთვისაც ეს თემა ძვირფასი გახდა და ღირებულ პოსტებს დებთ

თბილისსში, ავჭალაში არის წმინდა ქეთევანის სახელობის ეკლესია და მისი წინამძღვარი მამა გიორგი (რაზმაძე) ძალიან დაინტერესებულია წმინდა ქეთევანის წმინდა ნაწილების მოძიებით და მან ეს შეძლო. ამისათვის რამდენიმე ექსპედიციაშიც მიიღო მონაწილეობა, იყო ინდოეთშიც, პორტუგალიაშიც.

ამ მოძღვრის ღვაწლი ფასდაუდებელია.

[tamuna m]

მინიატურა

საქართველოს ხელნაწერთა ინსტიტუტში არის ერთი მინიატურა, სადაც ქეთევანი შროშანზე ხელებგაშლილი ზის. წამების იარაღი-მარწუხი-ჰაერშია გამოკიდებული. ქართველებისთვის ქეთევან წამებული იმდენად წმინდათაწმინდა იყო, რომ როცა ხატმწერი მის ხატს წერდა, ვერ შეჰკადრა, მარწუხი ხატზე მას შეხებოდა (ხელოვნებათმცოდნე ნელიკო მაჭავარიანი).


ალბათ, ჩვენც შეგვიძლია ვნახოთ, თუ მოვინდომებთ

[marine]

მინიატურა

საქართველოს ხელნაწერთა ინსტიტუტში არის ერთი მინიატურა, სადაც ქეთევანი შროშანზე ხელებგაშლილი ზის. წამების იარაღი-მარწუხი-ჰაერშია გამოკიდებული. ქართველებისთვის ქეთევან წამებული იმდენად წმინდათაწმინდა იყო, რომ როცა ხატმწერი მის ხატს წერდა, ვერ შეჰკადრა, მარწუხი ხატზე მას შეხებოდა (ხელოვნებათმცოდნე ნელიკო მაჭავარიანი).
ალბათ, ჩვენც შეგვიძლია ვნახოთ, თუ მოვინდომებთ

რა საინტერესოა. მართლაც, თამუნა, ერთ დღეს იქნებ მოვინდომოთ ფორუმელებმა და ვნახოთ ეგ მინიატურა.

[tamuna m]

ილოცა, შვილი და მამული შეავედრა და შეჰღაღადა უფალს:
-"მეუფეო ქრისტე, სიტყვაო ღვთისაო, არა შუენოდა მხევლისა შენისად უარის ყოფაი შენი, ნუ მიმცემ ეშმაკსა მხევალსა შენსა", ეზიარა მაცხოვრის ყოვლად-პატიოსან და უხრწნელ სისხლსა და ხორცს და უშიშრად წარსდგა ჯალათის წინაშე. ხალხით გაჭედილ მოედანზე გამოიყვანეს ქართველთა სათაყვანებელი დედოაფალი; მას მგლოვარე ქართველები მოაცილებდნენ. ჯალათებმა მოიტანეს სპილენძის ქვაბები, დაანთეს ცეცხლი, შეაწყვეს შანთები გასახურებლად და სადღესასწაულოთ შემოსილი დედოფალი კოცონის წინ დააყენეს. მხოლოდ ერთი ითხოვა წმინდა მოწამემ:
-"დედის ნაშობნი ხართ თქვენც და ნუ შეურაცმყოფთ სიშიშვლით".
უსჯულოებმა ენით აუწერელი სისასტიკით აწამეს ქართველთა წმინდა დედოფალი; "განწიმეს მძაფრიადრე ხელნი და მაჯანი გლახაკთა გამომზრდელნი, ხელნი მარად უბრალონი და წმინდად აღპყრობილნი ღუთისადმი, დაჰგლიჯნეს მარწუხთა მიმართ ძუძუნი და დაჰსდვეს წყლულთა მათ ზედა საჯნი, ლუსამარნი იყუნეს მრავალნი ქუეშე წმინდისა და მათ ზედა განრთხმულ იყო და ზედაცა დაჰყარნეს იგინივე მრავალნი. მაშინ ხორცნი იგი წმიდისანი მრჩობლითა ივნებდეს ტკივილითა, რკინანი იგი თვისით სატანჯუელ იყუნეს და ცეცხლებრ სწვიდეს საშინელ, რამეთუ ნაბერწყალტა სროლადმდე განხურვებულ იყუნეს. მაშინ იპობოდიან ხორცნი ლუსმართაგანი და რაზომცა განამწვეტიყუნეს, ეგრე ხორცთა შინა განვლიდიან. იტყუის მეფე, ხორცნი დაჰსცვნესო, რომელნი აქუნდეს და მათ წილ დასდეს ლუსმარნი და ბრძვილნი, განავლნეს მკვდრეთით ზურგამდე შამფურნი. მაშინ ტკივილნი სატიკობდეს, გრძნობანი ტკვილითანი საშინელ-იყუნეს.გვირგვინი მეფობაი მშუენიერებისაი და შარავანდედი სიკეთისა განიმზადებოდა მიცემად ხელისაგან უფლისა". წმინდა სულმა დატოვა ნაგვემი სხეული. გამძვინვარებულმა ჯალათებმა ნადირთა სათრევად დააგდეს წმინდა დედოფლის გვამი, რათა შებილწულიყო მისი სიწმინდე, მაგრამ ღმერთმა წმინდანის ნეშტს ნათელი დაადგა. დიდ-მოწამის წმინდა გვამი დიდი პატივით, საკმევლითა და მურით გაჟღენთილ ქსოვილში გაახვიეს და რომში, კათოლიკურ ტაძარში გადაასვენეს ავგუსტინეს ორდენის ბერ-მონაზვნებმა, რომლებიც იმ ხანებში სპარსეთში იმყოფებოდნენ და მოწამენი და თვითმხილველნი გახდნენ წმინდა დედოფალ ქეტევანის მოწამეობრივი ღვაწლისა, მისი წმინდა ნაწილები-პატიოსანი თავი და მარჯვენა ხელი-დედოფლის ძეს, ტეიმურაზ მეფეს გადასცეს, რომელმაც ისინი საქართველოში ჩამოასვენა.
აქ კიდევ ერთხელ დაიტირა თავისი დედა დაძენი მეფემ და დიდი პატივით დაკრძალა ალავერდის მონასტერში, წმინდა დიდმოწამე გიორგის საკათედრო ტაძრის ტრაპეზის ქვეშ. მალე ქართლის კათალიკოს პატრიარქმა ზაქარიამ (1613-1630) წმინდანთა დასში შერაცხა დიდ-მოწამე დედოფალი ქეთევანი და ხსენება მისი წამების დღეს 13 (26) სექტემბერს დააწესა.

[marine]

თეიმურაზ პირველი


წამება ქეთევან დედოფლისა


67. ვამე, იმ დღისა მხსენესა, დამვიწყდა დღენი წინანი!

მკერდით ზურგამდინ გაავლეს გახურვებულნი რკინანი,

მე ავაზაკი, შემცოდე ახლოს არ ვიყავ, ვინანი,

მარჯვენით ჯვარსა არ ვეცვი, ამად ვარ ცრემლთა მდინანი.

[ქევანა]

კაი თემაა

მე ერთგან შემხვდა მოსაზრება რომ ქეთევან დედოფალი კათოლიკე გახდაო, ზოგან კიდე ეკუმენისტი იყოოო (ეს რუსულ საიტებზე)...

რამე გსმენიათ? რამე გაგიგიათ? მე მჯერა რომ მართლმადიდებელი იყო და მართმადიდებელი ეწამა, მაგრამ ზოგს ეჭვი ეპარება.. მეც რით დავუმტკიცო? მითხარით და მირჩიეთ : )