შინაური ცხოველები, ვისაუბროთ ჩვენ უმცროს მეგობრებზე პარამეტრები

[marine]

"ზოგჯერ გაიგონებთ: "ცხოველები ადამიანებზე მეტად მიყვარსო". რა უგუნურებაა! თუმცა ნათქვამია, რომ ნეტარია, ვინც პირუტყვსაც წყალობს, მაგრამ მთელი სიყვარული რომ ცხოველებს მიუძღვნა, ეს ცოდვაა".

/არქიმანდრიტი იოანე კრესტიანკინი/

[marine]

"მსოფლიო უკეთესი იქნებოდა, ყველას ძაღლივით უპირობო სიყვარული რომ შეძლებოდა"

[marine]

"ჩემს სოფელში ერთმა ძაღლმა დაყარა ლეკვები. ფუმფულები და საყვარლები იყვნენ, დედაც კარგი ჰყავდათ. ჩემი ნათესავის ოჯახმა ერთი ლამაზი ლეკვი, შავ-თეთრი, აიყვანა. კარგად აჭმევდნენ, უვლიდნენ. ვიტამინებს არ აკლებდნენ, რომ არ დაჩაგრულიყო... თავიდან უსუსური, ცოტათი გაიზარდა, ბეწვი უბზინავდა - კარგი ნაპატიები იყო. გავიხედოთ და, დედამ მოაკითხა და მეორე ლეკვიც მოიყვანა - შეატყო ამ ოჯახს კეთილშობილება და ნდობა დაიმსახურა მის თვალში. ლეკვი დატოვა და ცუხცუხით გაუყვა გზას. მაგრამ დედური ინსტინქტი რა არის მაინც. შორს კი არ წასულა, ღობიდან იჭყიტებოდა - აბა, როგორ გადაწყვიტესო, დაიტოვებენ თუ არაო... ამ ოჯახმა ეს მეორე ლეკვი ვეღარ დაიტოვა, პასუხისმგებლობა ამდენი ვეღარ აიღო თავზე... ჰოდა, დედა ძაღლი მოვიდა ისევ, დასტაცა პირი თავის პატარას და კვლავ საქმიანი ცუხცუხით გაუყვა შარას იმ ფიქრით, რომ თუ ღირსეულ პატრონს ვერ მოუძებნიდა შვილს, მაშინ მასზე თავად უნდა ეზრუნა".

/ლელა ჩხარტიშვილი/

[marine]

"მოგზაურების თქმით, აქლემი უდაბნოს ხომალდია, ხოლო უდაბნო აქლემისათვის არის ზღვა. ეს ცხოველი ღმერთმა სიმძიმეთა მზიდავად შექმნა. ჩვეულებისამებრ, აქლემი არის 6-7 ფუტი სიმაღლის, ძალიან დამყოლი და მომთმენი. აქვს მაგარი და ელასტიური ჩლიქები, რომლებიც ფეხს ქვიშაში ღრმად ჩაფლობის საშუალებას არ აძლევს."


"ცალკუზიანი აქლემები = დრომადერები"

[marine]

"შველი ზაფხულში აჩენს ერთიდან ორ ნუკრამდე, აჭმევს მათ თავისი რძით და ტოვებს მხოლოდ ბალახის არასაკმარისობის (ნაკლებობის) მიზეზით ("შველმაც კი მიაგდო ნუკრი, ველზე რომ დაბადა, რადგან ბალახი აღარ იზრდება" იერ. 14.5)".

[marine]

"კურდღელი ბინადრობს მსოფლიოს ყველა ნაწილში, გარდა ავსტრალიისა"

[marine]

"ექიმები ამბობენ, რომ იმისათვის, რომ ძლიერი კუნთები გქონდეთ, ხორცი უნდა ჭამოთ. აბა, შეხედე ხარებს: საცოდავები ბალახს ჭამენ, მაგრამ რა ძლიერი კუნთები აქვთ! განა ამაში ღმერთს ვერ ხედავ? ღმერთი მათ ძალას მხოლოდ ბალახის მეშვეობით აძლევს. რამდენად მეტს აძლევს იგი ადამიანს! გესმით ეს თქვენ?"

/ღირსი პაისი მთაწმინდელი/

[marine]

"იქ ახლა შაიშმელაანთ ძაღლი იდგა და მოწყენილი ყეფდა"

/რეზო ინანიშვილი/

[marine]

"ზოგჯერ იმასაც გაიგონებთ: ცხოველები ადამიანებზე მეტად მიყვარსო. რა უგუნურებაა! თუმცა ნათქვამია, რომ ნეტარია, ვინც პირუტყვსაც წყალობს, მაგრამ მთელი სიყვარული რომ ცხოვლებს მიუძღვნა, ეს ცოდვაა. ვინც ამით სცოდა, შეინანოს ღმრთს წინაშე!"

/არქიმანდრიტი იოანე (კრესტიანკინი)/

[marine]

"ადამიანები ერთმანეთს არ ინდობენ და ძაღლს როგორ დაინდობენ?!"

/ლელა ჩხარტიშვილი/

[marine]

"ალბათ ინტერესმოკლებული არ უნდა იყოს ის გარემოება, რომ განთქმული ცხენის ჯიშის მფლობელ არაბთათვის 3000 კახურ ცხენს მნიშვნელოვანი ფასი ჰქონდა"

[marine]

"კოლხური კულტურისათვის განსაკუთრებით დამახასიათებელია ცულის სხვადასხვა ნაწილის მორთვა გრავირებული ცხოველური სახეებით. საკმაოდ ხშირია ძაღლის გამოსახულება, რომელიც, როგორც წესი, მთელი ტანითაა მოცემული პროფილსა და ძლიერ მოძრაობაში. დამახასიათებელია მოქნილი ტანი, მაღალი მორკალული კისერი, დიდი (მეტწილად წვეტიანი), აცქვეტილი ყურები და ფართოდ გაღებული ხახა, მოხრილი ფეხები და პლასტიკურად მოღუნული კუდი. ნიშანდობლივია ზოგჯერ ცხოველის ტანის დაფარვა ჭდეული წერტილებით, ან ირიბი ჭდეებით. ძაღლის ზუსტად ამგვარივე გამოსახულება გვხვდება კოლხური კულტურის ბრინჯაოს სხვა ნივთებზეც: მაგ., შუბისპირებზე, ან კიდევ მასიურ რგოლებზე, ქინძისთავებსა და პირისსაფარეშო პატარა მაშებზეც კი. სოფელ მექვენაში ნაპოვნია ცული, რომლის ერთ მხარეს გამოსახულ ცხოველს ორი კუდი აქვს, ხოლო მეორეზე - სამი. რამდენადმე უფრო სქემატურია მელიის გამოსახულებები, საკმაოდ ხშირია აგრეთვე ცხენის, ირმის, გველის, თევზის და სხვა გამოსახულებები".

[marine]

"ქვედაპალეოლითის ხანის სადგომების გათხრისას აღმოჩენილი ძვლოვანი მასალის მიხედვით ჩანს, რომ იმ დროს საქართველოს მიწა-წყალზე ცხოვრობდნენ ისეთი ცხოველები, როგორიცაა ბიზონი, მარტორქა, გამოქვაბულის ლომი, მელია, მგელი, დომბა, გიგანტური და კეთილშობილი ირემი, ტახი, ჯიხვი, ქურციკი, გამოქვაბულის დათვი, რომლის ძვლები ყველაზე უფრო მრავალრიცხოვანია. ადამიანი უთუოდ ნადირობდა ზოგიერთ მათგანზე, აგრეთვე ფრინველებსა და მღრღნელებზე; არაა გამორიცხული რომ ზოგიერთ შემთხვევაში დიდი და მძლავრი ცხოველების ლეშსაც იყენებდნენ საკვებად".

/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ძველი ქართული ცივილიზაციის სათავეებთან", გვ.82/

[marine]

"უნიკალური იყო იმერული ცხვრის ჯიშიც. ის ორ წელიწადში ხუთჯერ იძლეოდა ნამატს. აქვს წმინდა, რბილი და გრძელბეწვიანი მატყლი, გამოსავლიანი და საუკეთესო გემოს ხორცი, სპეციფიკური სუნის გარეშე".

/საქართველოს ისტორიის პალიტრა, "ქართველი ხალხის ეთნიკური ისტორია", გვ. 357/

[marine]

"ძაღლები ამ წუთისოფელში გათამაშებული ცხოვრების სპექტაკლის არც თუ უმნიშვნელო გმირები არიან"

/ლელა ჩხარტიშვილი/

[marine]

"იცოდა, ზამთარში ვერ გაკვებავდა სამ ძროხას, არა ჰქონდა იმდენი თივა"

/გოდერძი ჩოხელი/

[marine]

"ცხვრის ცური საკმაოდ მაგარია, მისგან რძის გამოწველაც მძიმე ჯაფას მოითხოვს და მკლავმაგარი მწყემსი სჭირდება. მწველავებს ფრჩხილები სძვრებოდათ, ცხვარი მცირე რაოდენობის რძეს იძლევა. არადა, ერთმა მწველავმა დაახლოებით 2000 ცხვარი უნდა მოწველოს. ასეთი მძიმე შრომით მიღებულ რძეს ისე უნდა მოუფრთხილდეს და დაიცვას, რომ ყველი მიიღოს და არა - ხაჭო".

[marine]

"მამა ეფრემის [კატუნაკელი] მონათხრობზე სამივენი ვიცინოდით. ისევ გვიამბო ის ცნობილი ამბავი კატასთან დაკავშირებით, რომელიც მამა ნიკიფორემ დააბა, რადგან ბაღში მიდიოდა და თათებით ხახვს თხრიდა, თესლი გამოჰქონდა და თავის ფუნას დებდა შიგ"

[marine]

"ამბობენ, რომ ცხვარი ბალახეულს ჭამს და ამიტომაც არის ასეთი მშვიდი. ხომ გსმენიათ გამოთქმა "ცხვარივით არისო". მაშინ, როცა ძაღლი და კატა და ყველა ხორცისმჭამელი, ყველანი მტაცებელი ცხოველები არიან"

/წმ. პორფირი კავსოკალიველი/

[marine]

"სადამდე დაეცა ქვეყნიერება! ფარასასა და ეპირში დაბერებულ პირუტყვსაც კი უვლიდნენ. ჯორებს რომ უვლიდნენ, კიდევ გასაგებია: მათი ხორცი ხომ საჭმელად არ ვარგა. მაგრამ იმ პირუტყვსაც კი, რომლის ხორციც იჭმეოდა, მაინც არ კლავდნენ და ცოცხალს ტოვებდნენ. მაგალითად ბებერ ხარებს, რომლებიც წარსულში მიწას ხნავდნენ, პატრონი პატივს სცემდა, უვლიდნენ, აჭმევდნენ და ეფერებოდნენ: ესენი ხომ ჩვენი მარჩენალები არიანო, - ამბობდნენ. ანუ მუშა პირუტყვს, მინდვრად რომ შრომობდა, კეთლი სიბერე ჰქონდა. მაშინ ხომ ადამიანებს ის ტექნიკური საშუალებები არ გააჩნდათ, რომელსაც დღეს ფლობენ. ხელის წისქვილში მარცვალი მოხერეხებულად უნდა ჩაყრილიყო, რომ საბრალო ბებერ ხარს მისი დატრიალება შესძლებოდა. თანამედროვე ადამიანებმა კი ასეთი საგნები საერთოდ დაივიწყეს: ისინი მოხუც ადამიანზეც კი არ ზრუნავენ და ბებერ პირუტყვზე რაღა ითქმის!"

/ღირსი პაისი ათონელი/