მონოზონნი(სამონაზვნო წესით ცხოვრება), რაოდენ დიდი ყოფილა მონაზვნობის პატივი... პარამეტრები

[marine]

"არავინ იყო მასზე ბეჯითი მონაზვნურ მორჩილებაში"

[marine]

"ირინე [ქრისობალანტელი] შეუდგა მონასტრულ ტიპიკონს და არ არღვევდა მცირე წვრილმანსაც კი. ტრაპეზობის დროს სხვის თეფშაც კი არ შეხედავდა. უმცირეს ცოდვასაც კი აღსარებაში ამბობდა. ყოველ საღამოს იღუმენიას დაჩოქილი აბარებდა აღსარებას".

"ხშირად ახსენდებოდა მოხუცი მამა, რომელიც სიბერეში მარტო დარჩა, მაშინ გულის სიღრმეში გრძნობდა ტკბილ ჩურჩულს უფლისას, რომ მისი სიყვარული იყო აღმატებული".

[marine]

"ათონელი ბერი გაბრიელი ამბობდა, რომ "ბერმონაზვნობა პირველ ფაზაში - ფარული ვნებების გამჟღავნების მეთოდია, შემდეგ კი სამკურნალო აღზრდის საქმე, ბოლოს ხორციელდება სათნოება და იწმინდება სული".

[marine]

"საყურადღებოა ბერ პორფირეს (ბაირაქთარისი) ბერმონაზვნური გამოცდილება: "ბერი რომ გავხდი, თავი უკეთესად ვიგრძენი. ჯანმრთელობაც გამიუმჯობესდა, მიუხედავად იმისა, რომ ადრე სუსტი ვიყავი, მერე გამოვკეთდი და შრომაში მოთმინება და სულეირი სიმტკიცე შევიძინე. მთავარი ის არის, რომ თავი მარადიულად ვიგრძენი. მას შემდეგ, რაც ბევრი გავხდი, ვირწმუნე, რომ სიკვდილი არ არსებობს. ეს აზრი ღრმად დამეუფლა". სხვა დროს მან თქვა: "მართლამდიდებლური მოღვაწეობა არა მარტო მონასტრისთვისაა, არამედ მთელი ქვეყნისთვის".

[marine]

"ერთხელ მამა კალენიკეს ბრმა ბერი, მამა ლეონტი ეწვია. რამდენიმე საათს ისაუბრეს, რა თქმა უნდა, გონიერ ლოცვაზე. მამა კალენიკეს სულიერმა შვილმა მამა ლეონტის ათონური ნუგეშისცემა - ყავა, წყალი და ყურძენი შემოუტანა. მამა ლეონტიმ გაბედა და ჰკითხა: "მამაო, მას რატომ არ ასწავლი გონიერ ლოცვას?" მამა კალენიკემ გაიღიმა და უთხრა: "მამა ლეონტი, მე რომ მაგისთვის გონიერი ლოცვა მესწავლებინა, ახლა ყავას ვინღა მოგვიტანდა? მან ჯერ მორჩილებაში უნდა დაამდაბლოს თავისი ნება, მერე კი დადგება ჟამი გონიერი ლოცვის სწავლისა. მორჩილება აუცილებელი პირობაა ნებისმიერი წარმატებისთვის".

[marine]

"რიგითი ბერობა"

[marine]

"პირადად ჩემთვის, დღე იწყება და მთავრდება საქართველოზე ფიქრით და ლოცვით.

ყველა ბერს აქვს რაღაც განსაკუთრებული თხოვნდა უფალთან, რომლის აღსრულების მოლოდინშიც არიან, მაგალითად: ბერძენ ბერებს ჩემთვის უთქვამთ, რომ მათი ოცნებაა იხილონ კონსტანტინოპოლში მდებარე "აია სოფიას" ტაძარში აღვლენილი მართლმადიდებლური წირვა, ხოლო ტაძრის თავზე ჯვარი.

ჩემი თხოვნა არის ღვთის მიმართ - ვიხილო საქართველო გამთლიანებული, გაბრწყინებული და დღე იგი სანატრელი, როცა აფხაზეთში დავესწრები საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის მიერ აღვლენილ საღმრთო ლიტურგიას. დაე, უფალმა ინებოს, რომ ასეც მოხდეს!

მშვიდობა და კურთხევა უფლისა თქვენზედა, ივერიელნო, მადლი სულისა წმინდისა იყავნ თქვენ ყოველთა თანა!"

/ათონის წმინდა მთის, წმინდა პავლეს მონასტერში მოღვაწე ქართველი ბერი, სქემ-მონაზონი იერონიმე/

[marine]

"თუკი ადამიანი მოყვასში ვერ ხედავს ღვთის ხატებასა და მსგავსებას და არ უყვარს ისე, როგორც საკუთარი თავი, ძალიან გაუჭირდება ასეთ ადამიანს მონასტერში ცხოვრება, რადგან მონასტერი შეიძლება ჩაკეტილი სივრცეა, მაგრამ ამავდროულად, შინაგანად ყველაზე გახსნილი არეალია".

/ათონის წმინდა მთის, წმინდა პავლეს მონასტერში მოღვაწე ქართველი ბერი, სქემ-მონაზონი იერონიმე/

[marine]

"ბერმონაზვნური ცხოვრება, - ამბობდა ბერი იოილი, - ფარული, მადლმოსილი მოწამეობაა. ყოველი სული, ვინც ბერმონაზვნურ ცხოვრებას მიუძღვნა თავი, ხანგრძლივი მარტვილობის გზას ირჩევს, უარს ამბობს მიწიერ და ხორციელ სიამოვნებაზე. ჭეშმარიტი ბერის მთავარი ნიშანი - ვინც ხსნისათვის ნამდვილ ხელოვნებას მიმართა, - უცნობად დარჩენაა, ე.ი. ნებაყოფლობით დამალვა ბერმონაზვნურ უჩინარობაში, სრული გაქრობა იესო ქრისტეს მორჩილებაში".

[marine]

"- ადამიანს ფერისცვალებაში მოძღვარი ეხმარება...

- რა თქმა უნდა, მაგრამ ადამიანმა დასაწყისში ეს თავად უნდა იგრძნოს, დაინახოს, რომ ღმერთი არსებობს მის სულში. პირადად მე ისეთი განცდა მქონდა, თითქოს რაღაც გასაღები მეჭირა და რაღაცას ვარიგებდი. ეს გასაღები ერთ-ერთ კარს არ აღებდა და ძალიან ვწუხდი. სულისთვის სასარგებლო კარის გაღება მონასტერში მოსვლით შევძელი და ჩემში ფერისცვალება დაიწყო. ცხოვრება რადიკალურად შევცვალე.

ცხოვრების წესთან ერთად მთავარია, შეიცვალოს ადამიანის მსოფლმხედველობა, მიზანი. ბერად აღკვეცისას აღმკვეცელი ეკითხება: - "რაისათვის მოსულხარ, ძმაო?" მეტად მნიშვნელოვანი კითხვაა, რადგან ადამიანი როცა ამ ცხოვრების წესს ირჩევს, ხშირად უნდა იმეორებდეს: - რისთვის მოვსულვართ მონასტერში, რატომ დავტოვეთ ყველაფერი ამქვეყნიური?

წუთისოფელი საპყრობილეს ჰგავს, ადამიანისთვის სასჯელის მოსახდელი ადგილია. პატიმარმა რაც არ უნდა კარგად მოაწყოს თავისი საკანი, ის მაინც პატიმარია. მისთვის თავისუფლება ყველაზე მეტად არის სანატრელი. ამიტომ ჩვენ არ უნდა მოვეწყოთ ამ საკანში, არ მივეჯაჭვოთ მას. თუ სამუდამო პატიმრობა აქვს მისჯილი, მუდამ გამოსვლის მოლოდინში უნდა იყოს და უფალთან ყოფნა სურდეს. დავით მეფსალმუნე ამბობს: "გამოიყვანე საპყრობილით სული ჩემი, რათა აღუარო სახელსა შენსა".

/არქიმანდრიტი მარკოზი (გურგენიძე)/

[marine]

"- მონასტრული ცხოვრების დაწყების შემდეგ თუ ხდება ერული თვისებების მოკვეთა?
- მონასტერში ერული თვისებები უფრო მეტად მჟღავნდება. როცა ქრისტიანულ ცხოვრებას იწყებ და დიდი ხანი ხარ უფალთან კავშირში, მეტად ამჟღავნებ შენს თვისებებს. მონასტერში უფალი გადაგიშლის შენი გულის წიგნს და ერთიორად წამოწევს წინ ერულ თვისებებს. ეს რომ დაინახოს ადამიანმა, სასოწარკვეთილებაში ჩავარდება. ამიტომ უფალი მონასტერში ახალმისულს ერთბაშად კი არ ანახებს ამას, არამედ ნელ-ნელა. ეს არის პირველი ეტაპი და აუცილებელი ფერისცვალებისთვის. თუ ადამიანმა ეს არ მოიშორა, ბინძური გულით ვერაფერს შეცვლის. მხოლოდ ბერმონაზვნური შესამოსელით და თავზე კუნკულბარტყულით ვერ შეიცვლები. ფერისცვალება მხოლოდ მაშინ მოხდება, როცა თვალხილულად დანახულ არასწორ თვისებებს მოიკვეთ და იცხოვრებ ქრისტიანული ცხოვრებით. უნდა განვიწმინდოთ და განვსპეტაკდეთ, როგორც თოვლი."

/არქიმანდრიტი მარკოზი (გურგენიძე)/

[marine]

"მოწამეები თუ ერთხელ კვდებიან ქრისტესთვის, ჭემშარიტი მონაზონნი დღეში მრავალგზის მოაკვდინებენ ხორცს იესოს გულისთვის. სწორედ ასეთი მონაზონი გახლდათ სამცხიდან მოსული დედა ფებრონია, რომელიც მერეში დასახლდა. საოცარი სულიერი დაძმობის, სულიერი მეგობრობის ძაფნი გაიბა გრიგოლსა [ხანძთელი] და ფებრონიას შორის. "რა გითხრა ანგელოზმან?" - ეკითხებოდნენ ერთმანეთს. ანგელოზებთან იყო მათი გონება, მაგრამ კაცთა თანა იქცეოდნენ."

[marine]

უეცარი სიხარული

"ოდესღაც ოლღას მონასტრის იღუმენია ანგელინა გვიყვებოდა: "რევოლუციის შემდეგ საშინელი დრო დაგვიდგა, გამოვიარეთ შიმშილი, სიცივე. ზოგჯერ ლუკმაპურიც კი არ გვქონდა, მაგრამ ამ განსაცდელებისას უფალს არ მივუტოვებივართ და ყველაზე მძიმე წლებში, არცთუ იშვიათად, შეგვეწეოდა ისეთი ადამიანების მიერ, რომელთაც ვერ წარმოვიდგენდით. სავანეში თავს ღვთისმშობლის საფარველქვეშ ვგრძნობდით. სავანეში არის მისი ხატი, "უეცარ სიხარულად" წოდებული, და როცა გვეგონა, რომ უკვე გამოსავალი აღარ იყო და ვერც ვერავინ შეგვეწეოდა შეჭირვების ჟამს, ღვთისმშობელი მოულოდნელად მოგვივლენდა შეწევნას. საოცრად ახლობელი და გასაგები იყო ჩვენი გულებისთვის ზეციური დედოფლის სახელი - "უეცარი სიხარული".

ყოველდღიურად ვევედრებოდით წმინდა ნიკოლოზს ან ტაძარში, ან კელიაში, ვინმე მონაზონთაგან დაუჯდომელს უკითხავდა. კეთილისმყოფელნი თბილისშიც გვყავდა. ზოგჯერ ისინი ჩვენთვის პროდუქტს ყიდულობდნენ ან ფულს აგროვებდნენ და ალექსანდრე ნეველის ტაძრის კარიბჭეში გვიტოვებდნენ, სადაც ახლა სანთელს ყიდიან. ერთხელ სავანეში პურის ნამცეციც კი აღარ დაგვრჩა. ადუღებულ ბალახის ნაყენს ორცხობილის ნამცეცები შევატანეთ. გადავწყვიტეთ, თბილისიდან წამოგვეღო ჩვენი კეთილისმყოფელების შემოწირულობა. ჩვეულებისამებრ, ტაძარში შევედით, მაგრამ იმ დღეს ჩვენს ნაცნობთაგან ვერავინ ვნახეთ. ვისხედით იქ საღამოს მსახურებამდე. მწუხრი დაიწყო, მე და მონაზონმა ვალენტინამ გულმხურვალედ დავუწყეთ ვედრება წმინდა ნიკოლოზს - დაპურებას ვთხოვდით. დამთავრდა ლოცვა, მაგრამ ტაძრიდან გამოსვლა არ გვინდოდა. ვგრძნობდით, წმინდა ნიკოლოზი დაგვეხმარებოდა, მაგრამ ნაცნობი მაინც არავინ ჩანდა. ტაძრის დაკეტვის დროც დადგა. აცრემლებულნი გამოვედით ტაძრიდან.

"ეტყობა, წმინდა ნიკოლოზმა ჩვენი ცოდვების გამო არ შეისმინაო", - გავიფიქრეთ, სხვა გზა აღარ იყო - სადგურზე უნდა წავსულიყავით და მცხეთის მატარებელს დავლოდებოდით. იმ დროს მონაზონი ქუჩაში თავს ვერ გამოაჩენდა სამონაზვნე სამოსით, ამიტომ უბრალო ერისკაცული ტანსაცმელი გვეცვა და თავზეც საგანგებოდ ფერად-ფერადი თავსაბური გვეხურა.

მატარებელი იგვიანებდა. მცხეთაში დაღამებისას ჩავედით. მონასტრის გზა ტყეში გადიოდა. მაშინ მცხეთის მიდამოებში ავაზაკები იმალებოდნენ, მაგრამ სხვა გზა აღარ დაგვრჩა. ღამის სიბნელეში ლოცვით მივდიოდით ტყეში. უეცრად ჩვენს წინ რამდენიმე კაცი აღიმართა და ადგილიდან არ დაიძრეთო, - გვიყვირეს. მივხვდით, ავაზაკთა ხელში ჩავცვივდით. "ჩქარა, ფული მოგვეცით", - იყვირა ერთმა. "ჩვენ თვითონ ღატაკები ვართ", - ვუთხარი. "ახლავე გაგჩხრეკთ და გავიგებთ ამას", - თქვა ერთმა კაცმა. შევშინდით, ყვირილი არაფერს გვიშველიდა, ყელი გამიშრა. "ჩვენ მონაზვნები ვართ, გაგვიშვით ღვთის გულისათვის", - ვითხოვე. "ტყუი, მონაზვნები ღამით არ დადიან. თუ მონაზონი ხარ, რატომ მონასტერში არ ზიხარ?" - მითხრა ერთმა. ქვითინით მოვუყევი, მონასტერში ვშიმშილობთ, სავანიდან იმიტომ გამოვედით, რომ მოხუცებული დედებისთვის პური გვეშოვა-მეთქი. არ დამიჯერა. ეტყობოდა, მეთაური იყო. მეგობრებს უბრძანა, - არ გაუშვათ, სანამ არ მოვალო.
რას შეიძლება ველოდოთ? - ძალადობას, შესაძლოა სიკვდილსაც. გადიოდა დრო, ის კაცი კი არ ჩანდა. გავიდა ერთი საათი, ორი. როგორც იქნა, გამოჩნდა (როგორც შემდგომში შევიტყვეთ, იგი, თურმე, თავზარს სცემდა ხელისუფლებას). მოვიდა ჩემთან და ტომარა გამომიწოდა: "წადით და ღამე მეტად აღარ იაროთ". "რა გქვიათ?" - ვკითხეთ. "რა თქვენი საქმეა", - გვიპასუხა უხეშად. ტომარაში ახალგამომცხვარი ლავაშები აღმოჩნდა. მთელი ცხოვრება ღმერთს ვევედრები, რომ უფალმა აცხოვნოს სული იმ კაცისა ისევე, როგორც თავის მარჯვნივ გაკრული ავაზაკი აცხოვნა".

[marine]

"მონაზონ ირაიდას დედაშვილური სიყვარულით მოვიხსენიებ და მის მადლიან სულსა და გულს მოვეფერები."

[marine]

"უდიდესი მამა პახუმი დიდი თავისი შეხედულებისამებრ აწესებდა მონასტერში ცხოვრების წესს. მისი შესრულება ყველას უჭირდა. ღვთის ნებით, ანგელოზი გამოეცხადა და აუწყა მონასტრული წეს-განგებულება. გაუკვირდა პახუმი დიდს - ეს რა მარტივად შესასრულებელიაო. თუ მეტი გინდა, პირადად შენს თავს დააკისრე და სხვას ნუ მოსთხოვო, - იყო ანგელოზის პასუხი."

[marine]

"დედა პელაგია ჩვენთვის მართლაც დედაა. იმდენად ყურადღებიანია, რომ პაწია რამ არ გამოეპარება. შეიძლება მაშინვე არაფერი გითხრას, მაგრამ ტრაპეზის დროს წმინდა მამათა ცხოვრებიდან მოგვიტანს მაგალითებს და ამით მიგვითითებს შეცოდებაზე."

[marine]

"- მონასტერში რას ეჩვევა ადამიანი?

- პირველ რიგში საკუთარი თავის შეცნობას. თუ ადამიანი მონასტერში არ არის ნამყოფი, ნაკლებად ესმის თავისი სულის მდგომარეობა. მონასტერში ლოცვას ეხამება მორჩილება, მორჩილებას კი ტრაპეზი. დღის განმავლობაში ორჯერ ტრაპეზობენ. ამ დროს წინამღვრისა და ტრაპეზარის გარდა სხვას არავითარი უფლება არ აქვს საკვების დამატებით მიღებისა. ამისათვის მას მკაცრად მიუთითებენ. თუ მონასტრის წევრი მართალია, ტრაპეზარი გაიკიცხება."

/მამა თეოდოსი (ხაჩიძე)/

[marine]

"სქემმღვდელმონაზონ მამა მიხეილ ბალაამელთან (+1962) ერთი ქვრივი დედაკაცი მივიდა სულიერი რჩევისთვის. ორი დღის შემდეგ წასვლა დააპირა, ბილეთიც აიღო ორშაბათისთვის. შაბათი დღე იდგა. ორშაბათს ნუ წახვალ. გამგზავრება გადადე. მონაზვნად უნდა აღგკვეცოო, - უთხრა მოძღვარმა. ქალს მონაზვნობის საწინააღმდეგო არაფერი ჰქონდა, მაგრამ ახლა შინ საქმეები ელოდა - გაისად ჩამოვალ და მაშინ აღმკვეცეთო. "არა, ახლაა საჭირო", - უთხრა მამა მიხეილმა, - თუ წასვლას ვერ გადადებ, ხვალ, კვირას აღგკვეც. ამის გადადება არ შეიძლება". მეორე დღეს მამა მიხეილმა ქალი საიდუმლოდ აღკვეცა და ანა უწოდა. ორშაბათს დედა ანა შინ გაემგზავრა. ორთვენახევრის შემდეგ ის საკუთარ სახლში ხატების წინ მკვდარი იხილეს, მონაზვნის კაბით მოსილი.

მეორე ზაფხულს მამა მიხეილს სულიერმა შვილმა ეს ამბავი შეახსენა და ჰკითხა: "მამაო, საიდან იცოდით, რომ ანა მოკვდებოდა? ამიტომ აიძულებდით მონაზვნად აღკვეცას?" "ვინც არ უნდა სცადოს მონაზვნად გახდომა, ღვთის ნების გარეშე არასოდეს მოხდება. მე არ ვიცოდი, რომ მოკვდებოდა, - მიუგო მამა მიხეილმა და დაუმატა, - მაგრამ ნაბრძანები იყო გადაუდებლად აღმეკვეცა. მე ამას მხოლოდ სამი რამის გამო ვაკეთებ ხოლმე: უკიდურესი საჭიროების, ღვთის გამოცხადების და უმაღლესი იერარქიის ნებისა და კურთხევის გამო. მეორე შემთხვევისას, როცა უფალი მიბრძანებს, - არ შემიძლია ვეურჩო ღვთის ბრძანებას".

* თანამედროვე ათონელ ბერს, ვლასის, ერთმა მთაწმინდელმა მეუდაბნოე მამამ თავისი ამბავი უამბო. თურმე, როცა დედამისი მასზე ფეხმძიმედ დარჩა, ოჯახს ეკონომიურად უჭირდა. შვილები უკვე ჰყავდათ და მისი მოშორება გადაწყვიტა. ექიმმა რაღაც წამალი მისცა, რომელსაც რეგულარულად იღებდა. მაგრამ ამან შედეგი არ მისცა. ბოლოს ყველაფერი ღვთის ნებას მიანდეს. ასე გაჩნდა ბავშვი, რომელიც მერე მონაზვნად აღიკვეცა და ძალზე მოსაგრე მამა შეიქმნა."

[marine]

"არის ისეთი ბერი, რომელმაც მთელი მონაზვნობა ისე ღვთისმოსაურად განვლო, რომ არც ერთი დღე, საათი და წამი არ დაუკარგავს, მთელი დრო ღმერთს უძღვნა, რადგან ფიქრობდა, რომ ცხოვრებაში ერთი და იგივე დღე ორჯერ არ გაუთენდებოდა".

/წმ. იოანე სინელი(კიბისაღმწერელი)/

[marine]

"- მონასტერში ადამიანი რა შემთხვევას მიჰყავს?

- ამის ძალიან ბევრი მიზეზია. რამდენი კაციცაა მონასტერში, იმდენი მიზეზია."



"თანამედროვე ათონელ ბერს, ვლასის, ერთმა მთაწმინდელმა მეუდაბნოე მამამ თავისი ამბავი უამბო. თურმე, როცა დედამისი მასზე ფეხმძიმედ დარჩა, ოჯახს ეკონომიურად უჭირდა. შვილები უკვე ჰყავდათ და მისი მოშორება გადაწყვიტა. ექიმმა რაღაც წამალი მისცა, რომელსაც რეგულარულად იღებდა. მაგრამ ამან შედეგი არ მისცა. ბოლოს ყველაფერი ღვთის ნებას მიანდეს. ასე გაჩნდა ბავშვი, რომელიც მერე მონაზვნად აღიკვეცა და ძალზე მოსაგრე მამა შეიქმნა."