ფიზიკის ძირითადი კანონები, განვიხილოთ პარამეტრები

[ნათია]

თერმოდინამიკის კანონები, მიზიდულობის კანონი, მოძრაობის კანონი, ფარდობითობის კანონი..


კომპეტენტურ ადამიანებს დიდი ინტერესით მოვუსმენდი..


დავიწყოთ თითოეულის განხილვა



თერმოდინამიკის კანონები ჩამომიყალიბეთ რა... სამწუხაროდ არ მახსოვს

[guest]

დაახლოებით ასე შეიძლება ჩამოყალიბდეს თერმოდინამიკის ძირითადი კანონები პოპულარულ ენაზე:

0. თუ ორი თერმოდინამიკური სისტემა მესამის მიმართ თერმოდინამიკურ წონასწორობაში იმყოფება, მაშინ ეს ორი სისტემა ერთმანეთის მიმართაც თერმოდინამიკურ წონასწორობაში იქნება;

თერმოდინამიკური სისტემა არის სივრცულად შემოსაზღვრული ფიზიკური სისტემა. არსებობს ღია და ჩაკეტილი (იზოლირებული) სისტემები. ღია თერმოდინამიკურ სისტემაში მდგომარეობის ცვალებადობა დამოკიდებულია ენერგიის და აგრეთვე მასის ცვალებადობასთან ანუ მარტივ ენაზე, სისტემიდან შეიძლება ნივთიერების "გამოდინებაც". ჩაკეტილ თერმოდინამიკურ სისტემებში კი მხოლოდ ენერგიის (სითბო და მუშაობა) ცვალებადობა განიხილება, იცვლება რა ენერგიის სისტემის შინაგანი ენერგია , რაც თავის მხრივ ცვლის სისტემის მდგომარეობას.

თავის მხრივ სისტემის მდგომარეობის ქვეშ იგულისხმება ყველა თვისებების ანუ ატრიბუტების ერთობლიობა, რომელნიც აუცილებელია ერთი დაკვირვების ობიექტი რომ განვასხვავოთ სხვა ობიექტისაგან.

თერმოდინამიკური სისტემების მდგომარეობების ძირითადი მახასიათებლები არიან მაკროსკოპული სიდიდეები:წნევა, ტემპერატურა და მოცულობა (სხვებიც არის ისე);

თერმოდინამიკური წონასწორობის ქვეშ იგულისხმება , რომ ენტროპია არის მინიმალური ანუ თერმოდინამიკურ წონასწორობის მდგომარეობას შეესაბამება ენტროპიის მინიმუმი. თვით ენტროპია კი პოპულარულ ენაზე შეიძლება განიმარტოს როგორც ის გაუფასურებული ენერგია, რომელიც მუშაობას არ ხმარდება. უფრო მარტივად რომ ვთქვათ,თერმოდინამიკური წონასწორობის დროს სისტემის მდგომარეობის მახასიათებელი სიდიდეები დიდი ხნის განმავლობაში რჩებიან უცვლელნი.

თვით სითბო კი ენერგიის ერთერთი სახეა;

1.ეს იგივე ენერგიის შენახვის კანონია, ანუ ენერგია შეუძლებელია წარმოიშვას არაფრისაგან და ასევე შეუძლებელია უკვალოდ დაიკარგოს,არამედ მხოლოდ ერთი სახიდან მეორეში გარდაიქმნება;



2.ენერგია ერთი სახიდან მეორეში არ გადადის ნებისმიერი "ზომით";

მაგალითად უფრო სწორად რომ გავიგოთ: მექანიკური ენერგია დაახლოებით მოსალოდნელია მთლიანად გარდაიქმნას სითბურ ენერგიად, მაგრამ თვით სითბური ენერგია არასოდეს მთლიანად არ გადადის მექანიკურში ანუ მთლიანად არ ხმარდება მუშაობას.

3. აბსოლუტური ნული მიუღწეველია, ამ დროს ნებისმიერი მოძრაობა წყდება (* აბსოლუტური ნული ანუ 0 კელვინი არის -273 გრადუსი ცელსიუსით) ;

მეორე კანონიდან ასევე გამოდის ბუნებაში პროცესების შეუქცევადობაც. ასევე ზალიან საინტერესოა და ფილოსოფოსებიც კი იხილავენ ე.წ. დროის მიმართულების არ ქონას, ანუ მაკროსკოპულ განზომილებებში დროს მიმართულება არ აქვს (ეს ცალკე საუბრის თემაც შეიძლება იყოს და არ შევჩერდები, გასაგებ ენაზე კი ნიშნავს, რომ ფორმულებში დრო t რომ შეიცვალოს -t-თი, ამით არაფერი შეიცვლება); ეს საინტერესო ფენომენია : დროითი ღერძის შემოტანა, სადაც დრო "მიმართულია" ენტროპიის ზრდის მიმართულებით .... ეს ცოტა კომპლეკსურად ჩანს, მაგრამ არაუშავს (*ენტროპიის მაქსიმუმი შეიძლება ქაოსურ მდგომარეობას შევადაროთ).


რაც შეეხება იდეალური და რეალური გაზების კანონებს, მაგენიცც თუ დაინტერესდებით განვიხილოთ.

შევავსოთ კიდევ ესენი,თუ დაინტერესდით.

[guest]

თერმოდინამიკის ეს კანონები შეიძლება სხვაგვარადაც ჩამოყალიბდეს,მაგრამ არსი იგივე რჩება, საინტერესოა კლაუზიუსისებრი ინტერპრეტაცია, რომელიც ლამაზად ხსნის ე.წ. პერპეტუმ მობილეს შექმნის შეუძლებლობას. ეს ეწინააღმდეგება რა ზემოთ აღწერილ კანონს, რომ ენერგია სრულად არ გადადის ერთი სახიდან მეორეში ანუ დანაკარგების გარეშე ასეთი რამ არ ხდება. დაშვებას , რომ სითბური ენერგია მთლიანად გარდაიქმნება მექანიკურში - ამ პრინციპზე აგებულ "თეორიულ მანქანას" სწორედ მეორე სახის პერპეტუმ მობილე ქვია.

კლაუზიუსი მეორე კანონს ასეც განმარტავს: რომ შეუძლებელია სითბო უფრო ცივი სხეულიდან (ნაკლები ტემპერატურის მქონე) ან სისტემიდან უფრო ცხელს (მეტი ტემპერატურის მქონეს) გადაეცეს.

აგრეთვე განხილულია ე.წ. კარნოს იდეალური ციკლი სითბური მანქანებისთVის. ინტერესის შემთხვევაში ჩვენც შეგვიძლია მოკლედ გავეცნოთ ან განვიხილოთ.

პ.ს. იმედია გასაგებად დავწერე, შეკითხვებს სიამოვნებით გავცემთ პასუხს.

[guest]

ნათია,

სხვაგან დაგიპოსტავს დღეს, ესიგი იყავი ფორუმზე, აქ არაფერს არ წერ, კომენტარი მაგალითად რაიმე ხომ არ არის კიდევ საინტერესო ან გაუგებარი თუა ჩემი პოსტი

თუ აკრძალულია აქ კომენტარი? უკომენტაროდ ფიზიკადა საერთოდ ტექნიკური მეცნიერებები მე არ ვიცი და ვინმემ თუ იცით სწორად არ გცოდნიათ ეეეჰ...

[d.p]

დიდი მადლობა staywhite - ს, მშვენივრად ჩამოაყალიბა ყველაფერი.
1ს დავამატებდი რო ენტროპიის ანუ ქაოტურობის ზრდის კანონი ჩაკეტილ სისტემებში არის ძალიან მარტივად განზოგადოებადი ჩვეულებრივ ყოველდღიურ სიტუაციებში - მაგ. ადამიანის აზროვნებას მშვენივრად აღწერს - მაგ. თუ ადამიანის გონება ჩაკეტილ სისტემას ქმნის და მის თავში გარედან ვერაფერი ვერ შედის ანდა შედის დამახინჯებულად და ადაპტირებულად (ენტროპიის შედინება თავში) მისი გონების რაიმე იდეაზე (უფრო კომპლექსზე) ჩაციკვლის შედეგად, მაშინ ეგეთ ადამიანს უვითარდება გონებრივი კოლაფსი თუ გინდათ გონებრივი შეუქცევადი თერმოდინამიკური წონასწორობა რომელიც აისახება ისეთ თვისებებში როგორიცაა აზროვნების სიხისტე, ამბიციურობა, ამპარტავნობა, საკუთარი თავით კმაყოფილება - ერთი სიტყვით იდიოტიზმს დავარქმევდი. ყველაფერი ეგ ჩაკეტილობის (ჩაციკვლის) ბრალია - თორე ღია სისტემები ფიზიკაში და ყოველდღიურობაში გამოირჩევა ძააალიან საინტერესო და მრავალფეროვანი სტრუქტურითა და თვისებებით - იგივეს ვიტყოდი ღია გონების მქონე ხალხზე. ეხლა რატო ვწერ ამდენს ამ ფორუმზე - ნუ რავი აბა გამგები გაიგებს იმედია მთავარია ენტროპიის შედინება არ მოხდეს ამის შედეგად - არამედ გადინება

[ნათია]

staywhite

დიდი მადლობა! გააგრძელეთ განხილვა... გავნათლდები

შემოვედი, მაგრამ ეს თემა არ მინახია (მალევე გავედი)

[guest]

D.P.

მეც ხშირად მიფიქრია მსგავს რამეებზე, ასევე თვით ენერგიის მუდმივობის კანონი ან ეს თერმოდინამიკის კანონები ერთ დიდ რამეს არ გაგონებთ? როგორ გავს არა ბევრი რამ ერთმანეთს. თუ დროს გამონახავ , გთხოვ დაამატო ამ საკითხს რამე და მერე გავაგრძელოთ სხვა კუთხით ან იმედია სხვაც დაინტერესდება და კითხვა გაუჩნდებათ. მოკლედ, კარნოს ციკლის მოკლედ განხილვაც არ იქნება ურიგო თუ მოიცლი პოპულარული ენა შენ უფრო გეხერხება

პ.ს. წაიკითხა რა ეს პოსტები ერთმა ჩემმა უსაყვარლესმა ადამიანმა, თავისი ინტერპრეტაცია შეიქმნა ენტროპიის შესახებ, შეადარა რა ბევრ ცხოვრებისეულ საკითხს, როგორც შენ აღწერე, მსგავსად,მაგრამ სხვა კუთხით. ძალიან გამიხარდა, რომ არაფიზიკოსმა გაიგო ჩემი პოსტი იმ მაღალი დონის ხარისხით, რომ გადატანითი მნიშვნელობის ასოციაცია წარმოსახა.

დიდი მადლობა ყველას.

[m16]

მოდით სინათლის სხივის არეკვლა და გარდატეხა განვიხილოთ.

რა მოსდის სინათლის სხივს მკვრივი გარემოდან ნაკლებად მკვრივ გარემოში გადასვლის დროს და პირიქით??

[guest]

(სურათზე შავი ფერისაა დაცემის კუთხე, ლურჯი - არეკვლვის და წითელი კი გარდატეხის)

როცა სინათლის სხივი ვრცელდება ოპტიკურად უფრო მკრივ გარემოში,ამ
დროს მისი სიჩქარე გარკვეულწილად მცირდება , ანუ ეს შემცირება დამოკიდებულია გარემოს ოპტიკური სიმკრივის სიდიდეზე. აგრეთვე სხივის სიჩქარის ცვლილება დამოკიდებულია სინათლის "ფერზეც", მაგალითად : წითელი გამოსხივება მინაში უფრო "სწრაფად" ვრცელდება, ვიდრე ცისფერი სინათლე, როდესაც ვაკუუმში ორივეს ერთნაირი სიჩქარე აქვს.

ორი ოპტიკურად განსხვავებული სიმკრივის გარემოს გამყოფ საზღვარზე სინათლის ტალღის (გაიხსენე სინათლის ორი ბუნება: კორპუსკულური და ტალღური) დაცემისას ხდება სხივის სიჩქარის შეცვლა , რაც იწვევს სხივის გავრცელების მიმართულების შეცვლას, რასაც სინათლის სხივის გარდატეხას უწოდებენ. მაგალითად, კოსმოსიდან (დაახლოებით ვაკუუმია) მოსული სხივები
ატმოსფეროში შემოსვლისას გარდატეხას განიცდიან, ეცემიან რა წყლის წვეთებზე ატმოსფეროში. გარდატეხა შეიძლება მოხდეს მაგალითად სხვადასხვა ტემპერატურის მქონე ჰაერის მასების "გამყოფ" საზღვარზეც .

როცა სინათლის სხივი ეცემა ასეთ გამზოფ საზღვარს a კუთხით და b კუთხით აირეკლება, ამ დროს არსებობს ასეთი დამოკიდებულება :

sin( a ) c1
------- = ---
sin( b ) c2

c1 არის სინათლის გავრცელების სიჩქარე პირველ გარემოში და c2
კი სინათლის სხივის გავრცელების სიჩქარე მეორე გარემოში . ზემოთ ხსენებული წითელი და ცისფერი სინათლეების მაგალითზე კი გასაგებია, რომ წითელი სინათლე უფრო მეტად "დამუხრუჭდება" მკრივ გარემოში გადასვლისას , ვიდრე ცისფერი.
ანუ, ცისფერი სინათლე უფრო მეტად "გადაიხრება", ვიდრე წითელი.

ეს ეფექტი გამოიყენება ასტრონომიულ ხელსაწყოებში,მაგალითად ე.წ. აპოქრომატულ ტელესკოპებში განთავსებული ლინზები ამ ეფექტით "მუშაობენ".




რაც უფრო ბრტყლად ეცემა სხივი ორი გარემოს გამზოფ ზედაპირს , უფრო მეტად იქნება ის შენელებული და შესაბამისად სინათლის დიდი ნაწილი აირეკლება.

მართობულად დაცემული სხივი არ იქნება "შეკავებული" და შესაბამისად ნაკლებად აირეკლება (თითქოს მთლიანად შედის მეორე გარემოში).

რაც უფრო ახლოსაა დაცემის კუთხე გარემოთა საზღვართან, სინათლის არეკვლილი ნაწილი მეტია გარდატეხილზე. ხოლო ღერძთან კი ეს კუთხე დაშორებული იქნება (იხ.სურათი ),

როცა გამოდის სხივი მკრივი გარემოდან უფრო ნაკლებად მკრივში, ამ დროს თუ დაცემის კუთხე გადააჭარბებს იმ წარმოსახვით კუთხეს, რომლის დროსაც სინათლის დიდი ნაწილი ირეკლება, ამ დროს ამბობენ, რომ ხდება სრული არეკვლა და სხივი "რჩება" იგივე გარემოში.

სრული არეკლვის ფენომენი პრაქტიკაში დიდ გამოყენებას ნახულობს მაგალითად ოპტიკურ კაბელებში, რამდენადაც სინათლის "დანაკარგი" ან "გაჟონვა" ამ დროს მინიმალურია. ასევე გამოიყენება რენტგენულ ტელესკოპებში, რამდენადაც რენდგენის სხივები ჩვეულებრივ სარკეებში "უპრობლემოდ" გაივლიან.

ესე იგი, რაც უფრო ახლოსაა ღერძის მიმართ დაცემული სხივის დაცემის კუთხე, მით უფრო ძლიერად ხდება ამ სხივის გარდატეხა.

პრიზმა გამოიყენება სწორედ ჩვეულებრივი სინათლის სხივის "ცისარტყელას ფერებად" დასაშლელად, ანუ დაფუძნებულია სინათლის სხივის გარდატეხის ეფექტზე.

პ.ს ქართულად ცოტა გამიჭირდა და რაიმე ტუ უზუსტობაა ტერმინოლოგიაში ან აზრის გაგებაში, მითხარით და შევეცდები უკეთ დავწერო.

[შოთაძე]

თუ ვინმეს შეგიძლიათ რომ ამიხსნათ რატომ ვერ შეძლეს ისეთმა ფიზიკოსებმა როგორიცაა აინშტაინი და ა. შ . წყლის საწვავად გარდაქმა და ეს შეძლო ქართველმა იქნებ ამაზე ვისაუბროთ რა ერთხელ რო დავუსვი მასწავლებელს ეს კითხვა დაბნეული პასუხი მიპასუხა და არც კი იცოდა კარგად რა ეპასუხა და იქნებ თქვენ იცით და მიპასუხოთ

[m16]

staywhite
ვა რა განათლებული ადამიანი ხარ..
ჩემი თვალთახედვიდან ასე ჩანს

რა მაინტერესებს,როდესაც განვიხილავთ ობსერვატორიულ ტელესკოპს რომლის ობიექტივის დიამეტრი 100 სმ-ია ხოლო მანძილი ობიექტივსა და ოკულარს შორის 12 მეტრია(12000სმ),თუკი ტელესკოპის ობიექტივის დიამეტრს 9სმ-მდე დავიყვანთ ტელესკოპის სხვა მახასიათებლები პირდაპირპროპორციულად შემცირდება??


აი ესეთი სქემა მაქვს

100სმ______12000სმ
9სმ_______X

მაშინ X=108 სმ(ჯვარედინა ნამრავლი)

ანუ 100სმ-იანი დიამეტრის მქონე ობიექტივი დავიყვანე 9სმ-მდე ხოლო მანძილო ობიეტვივიდან ოკულარამდე გამოვიდა 108 სმ,ამ შემთხვევაში იმუშავებს ტელესკოპი?თუ ლინზებს ორმხრივად ამოზნექილს გამოვიყენებ.

მემგონი ჩამოვაყალიბე

[ლალი]

შოთაძე

თუ ვინმეს შეგიძლიათ რომ ამიხსნათ რატომ ვერ შეძლეს ისეთმა ფიზიკოსებმა როგორიცაა აინშტაინი და ა. შ . წყლის საწვავად გარდაქმა და ეს შეძლო ქართველმა იქნებ ამაზე ვისაუბროთ რა ერთხელ რო დავუსვი მასწავლებელს ეს კითხვა დაბნეული პასუხი მიპასუხა და არც კი იცოდა კარგად რა ეპასუხა და იქნებ თქვენ იცით და მიპასუხოთ

დღესდღეობით მეცნიერება და ტექნიკა ძალიან სწრაფად ვითარდება. წინა საუკუნეებთან შედარებით ახალი აღმოჩენების რიცხვი მკვეთრდ იზრდება. ჩემი აზრით, რატომ უნდა იყოს გასაკვირი ის ფაქტი, რომ ვთქვათ აინშტაინმა რაღაც ვერ აღმოაჩინა.ის იყო უპირველეს ყოვლისა ადამიანი, რომელმაც იმდროინდელი პერიოდისთვის ძალიან დიდი აღმოჩენები გააკეთა. დავსვათ ანალოგიური შეკითხვა: რატომ ამბობდა ნიუტონი, რომ დრო აბსოლუტურია ყველა ათვლის სისტემაში? აინშტაინი პირიქით იძახის, რომ დრო ფარდობითიაო... ვის დავუჯეროთ? ამას განსაზღვრავს ეპოქის ფაქტორი. კერძოდ, აინშტაინს რომ არ სცოდნოდა ნიუტონის კანონები და აღმოჩენები, ის ფარდობითობის თეორიასაც ვერ შექმნიდა. მეცნიერებაში არსებობს კანონი, რომელიც პირდაპირპროპორციულია იმ ხანისა და პერიოდის, რომლის დროსაც ხდება აღმოჩენა. და ეს აღმოჩენა აძლევს ბიძგს ახალი აღმოჩენისათვის.
აქვე უნდა აღნიშვნოთ, რომ წყლის საწვავად გარდაქმნა არაა დღევანდელი ცივილიზაციის ყველაზე დიდი აღმოჩენა. არსებობს უამრავი, მასზე ბევრად აღმატებული აღმოჩენა და ხომ იქნება ალოგიკური, თუ დავსვამთ კითხვას,რომ რატომ არ აღმოაჩინა ეს ყოველივე ერთმა ან ორმა ადამიანმა.

[შოთაძე]

შოთაძე

დღესდღეობით მეცნიერება და ტექნიკა ძალიან სწრაფად ვითარდება. წინა საუკუნეებთან შედარებით ახალი აღმოჩენების რიცხვი მკვეთრდ იზრდება. ჩემი აზრით, რატომ უნდა იყოს გასაკვირი ის ფაქტი, რომ ვთქვათ აინშტაინმა რაღაც ვერ აღმოაჩინა.ის იყო უპირველეს ყოვლისა ადამიანი, რომელმაც იმდროინდელი პერიოდისთვის ძალიან დიდი აღმოჩენები გააკეთა. დავსვათ ანალოგიური შეკითხვა: რატომ ამბობდა ნიუტონი, რომ დრო აბსოლუტურია ყველა ათვლის სისტემაში? აინშტაინი პირიქით იძახის, რომ დრო ფარდობითიაო... ვის დავუჯეროთ? ამას განსაზღვრავს ეპოქის ფაქტორი. კერძოდ, აინშტაინს რომ არ სცოდნოდა ნიუტონის კანონები და აღმოჩენები, ის ფარდობითობის თეორიასაც ვერ შექმნიდა. მეცნიერებაში არსებობს კანონი, რომელიც პირდაპირპროპორციულია იმ ხანისა და პერიოდის, რომლის დროსაც ხდება აღმოჩენა. და ეს აღმოჩენა აძლევს ბიძგს ახალი აღმოჩენისათვის.
აქვე უნდა აღნიშვნოთ, რომ წყლის საწვავად გარდაქმნა არაა დღევანდელი ცივილიზაციის ყველაზე დიდი აღმოჩენა. არსებობს უამრავი, მასზე ბევრად აღმატებული აღმოჩენა და ხომ იქნება ალოგიკური, თუ დავსვამთ კითხვას,რომ რატომ არ აღმოაჩინა ეს ყოველივე ერთმა ან ორმა ადამიანმა.

კი მაგრამ მე როგორც ვიცი სწორედ ფიზიკის კანონებს ანუ მაშინდელ კანონებს ეწინააღმდეგება წყლის საწვავად გარდაქმნა და რავი აბა არამგონია აინშტაინისნაირი ძლიერი ფიზიკოსი ახლა იყოს ვინმე მან ფაქტიურად ყველა კითხვას პასუხი გასცა და დღესაც მისი გამოგონებებით ხდება ყველაფერი რაც გამოგონებას ეხება რა
ყოველშემთხვევაში მე როგორც ვიცი ფიზიკა და მსმენია დიდ ფიზიკოსების გამოგონებაზე დროს არ უნდა დავაბრალოთ რომ მათ ვერ შეძლეს გამოეგონებინათ წყლის საწვავად გარდაქმნა მემგონიი აქ სხვა რაღაც არის ოგონდ არ ვიცი რა

[xornabujeli]

დაახლოებით ასე შეიძლება ჩამოყალიბდეს თერმოდინამიკის ძირითადი კანონები პოპულარულ ენაზე:

0. თუ ორი თერმოდინამიკური სისტემა მესამის მიმართ თერმოდინამიკურ წონასწორობაში იმყოფება, მაშინ ეს ორი სისტემა ერთმანეთის მიმართაც თერმოდინამიკურ წონასწორობაში იქნება;

თერმოდინამიკური სისტემა არის სივრცულად შემოსაზღვრული ფიზიკური სისტემა. არსებობს ღია და ჩაკეტილი (იზოლირებული) სისტემები. ღია თერმოდინამიკურ სისტემაში მდგომარეობის ცვალებადობა დამოკიდებულია ენერგიის და აგრეთვე მასის ცვალებადობასთან ანუ მარტივ ენაზე, სისტემიდან შეიძლება ნივთიერების "გამოდინებაც". ჩაკეტილ თერმოდინამიკურ სისტემებში კი მხოლოდ ენერგიის (სითბო და მუშაობა) ცვალებადობა განიხილება, იცვლება რა ენერგიის სისტემის შინაგანი ენერგია , რაც თავის მხრივ ცვლის სისტემის მდგომარეობას.

თავის მხრივ სისტემის მდგომარეობის ქვეშ იგულისხმება ყველა თვისებების ანუ ატრიბუტების ერთობლიობა, რომელნიც აუცილებელია ერთი დაკვირვების ობიექტი რომ განვასხვავოთ სხვა ობიექტისაგან.

თერმოდინამიკური სისტემების მდგომარეობების ძირითადი მახასიათებლები არიან მაკროსკოპული სიდიდეები:წნევა, ტემპერატურა და მოცულობა (სხვებიც არის ისე);

თერმოდინამიკური წონასწორობის ქვეშ იგულისხმება , რომ ენტროპია არის მინიმალური ანუ თერმოდინამიკურ წონასწორობის მდგომარეობას შეესაბამება ენტროპიის მინიმუმი. თვით ენტროპია კი პოპულარულ ენაზე შეიძლება განიმარტოს როგორც ის გაუფასურებული ენერგია, რომელიც მუშაობას არ ხმარდება. უფრო მარტივად რომ ვთქვათ,თერმოდინამიკური წონასწორობის დროს სისტემის მდგომარეობის მახასიათებელი სიდიდეები დიდი ხნის განმავლობაში რჩებიან უცვლელნი.

თვით სითბო კი ენერგიის ერთერთი სახეა;

1.ეს იგივე ენერგიის შენახვის კანონია, ანუ ენერგია შეუძლებელია წარმოიშვას არაფრისაგან და ასევე შეუძლებელია უკვალოდ დაიკარგოს,არამედ მხოლოდ ერთი სახიდან მეორეში გარდაიქმნება;

2.ენერგია ერთი სახიდან მეორეში არ გადადის ნებისმიერი "ზომით";

მაგალითად უფრო სწორად რომ გავიგოთ: მექანიკური ენერგია დაახლოებით მოსალოდნელია მთლიანად გარდაიქმნას სითბურ ენერგიად, მაგრამ თვით სითბური ენერგია არასოდეს მთლიანად არ გადადის მექანიკურში ანუ მთლიანად არ ხმარდება მუშაობას.

3. აბსოლუტური ნული მიუღწეველია, ამ დროს ნებისმიერი მოძრაობა წყდება (* აბსოლუტური ნული ანუ 0 კელვინი არის -273 გრადუსი ცელსიუსით) ;

მეორე კანონიდან ასევე გამოდის ბუნებაში პროცესების შეუქცევადობაც. ასევე ზალიან საინტერესოა და ფილოსოფოსებიც კი იხილავენ ე.წ. დროის მიმართულების არ ქონას, ანუ მაკროსკოპულ განზომილებებში დროს მიმართულება არ აქვს (ეს ცალკე საუბრის თემაც შეიძლება იყოს და არ შევჩერდები, გასაგებ ენაზე კი ნიშნავს, რომ ფორმულებში დრო t რომ შეიცვალოს -t-თი, ამით არაფერი შეიცვლება); ეს საინტერესო ფენომენია : დროითი ღერძის შემოტანა, სადაც დრო "მიმართულია" ენტროპიის ზრდის მიმართულებით .... ეს ცოტა კომპლეკსურად ჩანს, მაგრამ არაუშავს (*ენტროპიის მაქსიმუმი შეიძლება ქაოსურ მდგომარეობას შევადაროთ).
რაც შეეხება იდეალური და რეალური გაზების კანონებს, მაგენიცც თუ დაინტერესდებით განვიხილოთ.

შევავსოთ კიდევ ესენი,თუ დაინტერესდით.

გაიხარე ნანა,სად ისწავლე ამდენი ფიზიკა, და კიდევ მაინტერესებს შენს მიერ შემოთავაზებული იდეალური და რეალური გაზების კანონები.

[guest]

თუ ვინმეს შეგიძლიათ რომ ამიხსნათ რატომ ვერ შეძლეს ისეთმა ფიზიკოსებმა როგორიცაა აინშტაინი და ა. შ . წყლის საწვავად გარდაქმა და ეს შეძლო ქართველმა იქნებ ამაზე ვისაუბროთ რა ერთხელ რო დავუსვი მასწავლებელს ეს კითხვა დაბნეული პასუხი მიპასუხა და არც კი იცოდა კარგად რა ეპასუხა და იქნებ თქვენ იცით და მიპასუხოთ

პირველ რიგში ეგება გაგვაცნო ეგ თეორია, მე არ ვიცი, მხოლოდ მსმენია, რომ მუსაობდეს უკვე "ეშველებოდა" კაცობრიობას

ან რა შუაშია აინშტაინის ან სხვა ტიტანების ცოდნის და შეძლების დონე 100 წელზე მეტი ხნის შემდეგ რა მოხდა?

კი მაგრამ მე როგორც ვიცი სწორედ ფიზიკის კანონებს ანუ მაშინდელ კანონებს ეწინააღმდეგება წყლის საწვავად გარდაქმნა და რავი აბა არამგონია აინშტაინისნაირი ძლიერი ფიზიკოსი ახლა იყოს ვინმე მან ფაქტიურად ყველა კითხვას პასუხი გასცა და დღესაც მისი გამოგონებებით ხდება ყველაფერი რაც გამოგონებას ეხება რა
ყოველშემთხვევაში მე როგორც ვიცი ფიზიკა და მსმენია დიდ ფიზიკოსების გამოგონებაზე დროს არ უნდა დავაბრალოთ რომ მათ ვერ შეძლეს გამოეგონებინათ წყლის საწვავად გარდაქმნა მემგონიი აქ სხვა რაღაც არის ოგონდ არ ვიცი რა

ამას წესით უმოკომენტაროდ უნდა მოვექცეთ.

სწორედ ფიზიკის კანონებს ანუ მაშინდელ კანონებს ეწინააღმდეგება წყლის საწვავად გარდაქმნა

მაპატიე, ჩემგან ჯერ აქ არავის გაუგონია ეს გამოთქმა , მაგრამ თავს ვერ ვიკავებ და გეუბნები:დიდ სისულელეს ამბობ ! თუ არ იცი გეიკითხე ან წეიკითხე,საიდან მოიტანე რომ ფიზიკის კანონები ერთმანეთს ეწინააღმდეგებიან? ისინი შეიძლება ავსებდნენ მხოლოდ ერთმანეთს, ან იყვნენ ერთის კერძო შემთხვევა.

აინშტაინი და სხვებიც ღვაწლმოსილი მეცნიერები იყვნენ და შენი მსჯელობის მქონე ადამიანს გაგიჭირდება ცხადია მათი შეფასება, ისიც გეტყობა ფიზიკაში ძალიან ცუდად ხარ გარკვეული,თუმცა აუცილებელი არ არის ყველა ერკვეოდეს ინფორმაციისთვის ეგება გაიგო, რას ეფუძნება ეგ ჯერჯერობით განუხორციელებელი თეორია. იქნება მსუბუქი ბირთვების შერწყმაზე ცოტა წარმოდგენა შეიქმნა , თუ მაგით ხარ დაინტერესებული .

გირჩევ შეხედო ცხოვრებას რეალური თვალით და არა ფანატიკურად, მაპატიე,მაგრამ შენზე უფროსი შვილები მყავს და თავს უფლება მივეცი, თუ არ მიიღებ რჩევას, მაშინ ბოდიში კიდევ.

[guest]

რა მაინტერესებს,როდესაც განვიხილავთ ობსერვატორიულ ტელესკოპს რომლის ობიექტივის დიამეტრი 100 სმ-ია ხოლო მანძილი ობიექტივსა და ოკულარს შორის 12 მეტრია(12000სმ),თუკი ტელესკოპის ობიექტივის დიამეტრს 9სმ-მდე დავიყვანთ ტელესკოპის სხვა მახასიათებლები პირდაპირპროპორციულად შემცირდება??
აი ესეთი სქემა მაქვს

100სმ______12000სმ
9სმ_______X

მაშინ X=108 სმ(ჯვარედინა ნამრავლი)

ანუ 100სმ-იანი დიამეტრის მქონე ობიექტივი დავიყვანე 9სმ-მდე ხოლო მანძილო ობიეტვივიდან ოკულარამდე გამოვიდა 108 სმ,ამ შემთხვევაში იმუშავებს ტელესკოპი?თუ ლინზებს ორმხრივად ამოზნექილს გამოვიყენებ.

მემგონი ჩამოვაყალიბე

ნოდარი,

მაგ ამოცანას რაღაც აკლია მოცემულობაში, მაგალითად, რაღაც სხვა სიდიდე , როგორიცაა მანძილი ოკულარსა და ობიეკტივს შორის ან ტელესკოპის გარჩევისუნარიანობა (მგონი ასე ქვია ქართულად d/f , ანუ იგივე ტელესკოპის სინათლის ძალის სიდიდე, იგივეა ობიექტივის დიამეტრი შეფარდებული ამ ობიექტივის ფოკუსთან) , რაიმე სხვა მახასიათბელი უცვლელი უნდა დარჩეს? ან ოკულარის ფოკუსი მოცემულია? სხვადასხვა სისქის ლინზებს ხომ სხვადასხვა ფოკუსი აქვს. მოდი ზუსტად დაწერე ამოცანა.

რაც უფრო გრძელია ფოკუსი , გამოსახულება უფრო დიდად სჩანს. ობსერვატორიულ ტელესკოპში ალბათ ე.წ. კეპლერის ტელესკოპს გულისხმობ ხომ (იგივე ასტრონომიული)? ამოზნექილი ლინზები მაქ გამოიყენება.

ტელესკოპის გამადიდებლობა ესაა: V = f1 / f2 , f1 - ობიექტივის ფოკუსია და f2 ოკულარის.

თუ გავითვალისწინებთ, რომ შენს ამოცანაში ტელესკოპის გარჩევა უცვლელი უნდა იყოს, მაშინ:

d1 : f1 = d2 : f2 , სადაც d1 არის პირველი ობიექტივის დიამეტრი ანუ 100 სმ, f1 არის მისი ფოკუსი, d2 არის მეორედ ჩანაცვლებული ობიექტივის დიამეტრი 9 სმ, f2 კი მეორე ობიექტივის ფოკუსი:

100 / f1 = 9/ f2 , => 100 * f2 = 9 *f1 , => f2 =9*f1/100 = 0,09* f1, ანუ მეორე ობიექტივის ფოკუსი არის 0,09 - ჯერ ნაკლები ვიდრე პირველის, 100 სმ-იანი ობიექტივის (ზოგადი სახით კი : f2 = (d2 / d1)*f1 )

ტელესკოპის წესის მიხედვით, მანძილი ოკლულარსა და ობიექტივს შორის არის ჯამი შესაბამისად ოკულარისა და ობიექტივის ფოკუსებისა:

L1 = f 1 + f 0, f 0 არის ოკულარის ფოკუსი, რომელიც უცვლელია აქ,

L2 = f 2 + f 0 , მეორე ობიექტივის შემთხვევა, ე.ი. L1 არის პირველ შემთხვევაში მანძილი ოკულარსა და ობიექტივს შორის, L2 კი მეორე შემთხვევაში.

ამ განტოლებიდან f 0 =L1-f 1 და f 0 = L2 -f 2 => ჩავსვათ f2 =0,09* f1 => f 0 = L2 -0,09*f 1, მარცხენა მხარე ერთნაირია, ტოლია მარჯვენაც:

L1 -f 1 = L2 -0,09*f 1

ელემენტარული მათემატიკური დათვლით => L2 = L1 -f 1 +0,09*f 1 , L2 =L1-0,91*f 1, ზოგადი სახით კი :

L2 =L1 - (d1 -d2 /d1)* f 1 ; აქედან ჩანს რომ არ არის პირდაპირპროპორციული დამოკიდებულება ოკულარიდან ობიექტივამდე მანძილისა და ობიექტივის დიამეტრს შორის.

სხვა არ ვიცი ნოდარიკო, აქ სიმბოლოების დაწერა ძნელია, იმედია გაიგე, დააზუსტე ეგ ამოცანა ანუ მონაცემები და ამის დახმარებიტ აწი შეგიძლია გამოთვალო სხვა სიდიდეებიც, ახლა აშკარად აკლია რაღაც. ძალიან დაღლილი ვარ და იმედია ნიშნები ან რამე შეცდომით არ დავწერე, გადავხედავ მერე კიდევ.


პ.ს . ხორნაბუჯელი გიორგი ;

ახლა ძალიან დაღლილი ვარ, ხვალისთვის იყოს რეალური და იდეალური გაზები,ან იქნება სხვებმაც იაქტიურონ, მე ხვალ ამ დრომდე ვერ მოვახერხებ,ახლა დავბრუნდი სამუშაოდან და ისევ ღამის სმენა მაქვს, ამიტომ დღისით მძინავს

[m16]

ტელესკოპის წესის მიხედვით, მანძილი ოკლულარსა და ობიექტივს შორის არის ჯამი შესაბამისად ოკულარისა და ობიექტივის ფოკუსებისა:

მთელი პრობლემაც მაგაში მაგაშია.
ვერ ვგებულობ ფოკუსების ჯამს.

[guest]

ნოდარ,

მოდი აბა ეს სვლა გადაწერე ფურცელზე ( / არის გაყოფა, * გამრავლება), და მერე ნახე რა მოცემულობა გაქვს ამოცანაში, სხვა ფორმულები მე არ მახსენდება, სადაც დიამეტრის და დაცილების მანძილი ფიგურირებს, არ ვარ კარგად ახლა და ვიძინებ თან, 5 საათში ნა სლუჟბუ იქნება ფოკუსი გაქვს რომელიმე ხელსაწყოსი მოცემული, ან რაიმე სხვა სიდიდე, ან რაღაც პირობაა რაც ორ უცნობს "მოგასპობინებს" კარგად წაიკიტხე ამოცანა ზუსტად, რა ვიცი, იქნება მე ვერ ვიხსენე სხვა ფორმულებს. იქნება მანამდე სხვამაც ნახოს.

კაი ბიჭი ხარ, მიხარია რომ კარგად გცოდნია ტექნიკური საკითხები

პ.ს ორ უცნობზე ანეკდოტი გამახსენდა ერთი: ერთს შეხვდება ძმაკაცი და კითხავს, შენი მეგობარი გოგონა როგორ არის ის მათემატიკოსი რომ იყოო ,რაღაც ამ ბოლო დროს ერთად ვეღარ გხედავთო, და ეს მიუგებს: მივატოვეო, მღალატობდაო, მთელი ღამე ვიღაც ორ უცნობზე ლაპარაკობდაო

პ.ს.ს. კატ, გეითვალისწინე გაურკვევლობა არ გამოიწვიო

[m16]

x -გამრავლება
: -გაყოფა()

100:f1=9:f2
100 x f2=9 x f1
f2=(f1x9):100
f2=0.09f1
აქედან=> f2=0.09f1
f1=f2:0.09

ანუ ოკულარის და ობიექტივის ფოკუსებს ვტოვებ ხახვზე
კაკ მინიმუმ ერთუცნობზე უნდა დავაჯინო.
სისტემით რომ ვხსნი იგივეობა გამომდის..

staywhite

კაი აღარ იწვალო,
პრაქტიკულად დავარეგურილებ ფოკუსურ მანძილებს

[guest]

(გრაფიკების სიდიდეზე ვიხდი ბოდიშს, ვეღარ გადავაკეთებ დღეს,სხვა დროს იყოს. სიმბოლოებს ვერ ვწერ და იძულებული ვხვდები გრაფიკები გამოვიყენო)

იდეალური გაზი

1.იდეალური გაზის მოდელად გაზის ნაწილაკები (გაზის ატომები, მოლეკულები) უნდა წარმოვიდგინოთ როგორც პაწაწინა "მყარი ბურთულები" , ანუ ამით ის , რომ ეს ნაწილაკები ერთმანეთთან ან ჭურჭლის კედლებთან დაჯახებებისას დეფორმაციას არ უნდა განიცდიდნენ.

2. გაზის ნაწილაკთა შორის ან კედელთან დაჯახებების დროს დაჯახება უნდა იყოს სრულიად ელასტიური (არადრეკადი), ეს ნიშნავს , რომ ამ დროს არ უნდა ქონდეს ადგილი ენერგიის "დაკარგვას ".

3. სისტემა , რომელშიც ეს გაზია მოტავსებული, უნდა იყოს "უსასრულოდ" დიდი (იგულისხმება, რომ გაზის ნაწილაკის ზომა ბევრად ნაკლებია სისტემის ზომებზე) ანუ გაზს უსასრულოდ გაფართოების საშუალება უნდა ქონდეს.

4.გაზის ნაწილაკთა რადიუსი უნდა იყოს უსასრულოდ მცირე მათ შორის მანძილსა და სისტემის ზომებთან შეფარდებით.

5. ეს ნაწილაკები ერთმანეთთან არანაირ ურთიერთქმედაბაში არ უნდა იყვნენ , მაგალითად მიზიდვა, განზიდვა და ა.შ., უნდა იყვნენ ელექტრულად ნეიტრალურნი.

ასეთი გაზის მოდელის მიახლოებითი მიღება შეიძლება მაგალითად, თუ გამოვიყენებთ ისეთ აირს, რომლის სიმკრივე ძალიან მცირეა და ტემპერატურა კი იმ დონეზე მაღალი, რომ გაზის ნაწილაკები, როგორც ბურთულები ისე იმოძრავებენ და მათ შორის დაჯახებები არადრეკადი იქნება, სხვა ძალები კი არ იჩენენ მეტნაკლებად თავს.

იდეალური გაზის მდგომარეობა აღიწერება გაზის წნევით, მოცულობით და ტემპერატურით. ეს სიდიდეები შეიძლება ერთდროულად შეიცვალოს ყველა ერთად, ან ზოგი - ზოგი კი დარჩეს მუდმივი. განვიხილოთ რამდენიმე შემთხვევა :

ბოილ-მარიოტის კანონი

რობერტ ბოილმა ჩაატარა ასეთი ცდა : გამოყენებულია U-ფორმის მინის მილი, რომელიც ერთი ბოლოთი დახშულია,



მუდმივი ტემპერატურის პირობებში შეუშვა მასში ვერცხლისწყალი ისე, რომ მილის დახშული მხრაეს ჰაერის რაღაც მოცულობა დატოვა (იხ. სურ). მილის ღია მხრიდან მან კიდევ ტანდათანობით შეიყვანა ვერცხლისწყალი, ამის შედეგად, ჩაკეტილი ჰაერი აღმოჩნდა დიდი წნევის ქვეშ,


წნევისა და მოცულობის გაზომვების შედეგად ბოილი მივიდა დასკვნამდე, რომ როცა წნევა ორმაგდებოდა, ამ დროს მოცულობა ორჯერ იკლებდა, ასეთი პრინციპით დამოკიდებულება მუდამ იგივე რჩებოდა ანუ აღმოჩნდა უკუპროპორციული.

ანუ

წნევა-მოცულობის დამოკიდებულებას გრაფიკულად აქვს ასეთი სახე:



იგივე დამოკიდებულება გამოიკვლია რამდენიმე წლის მერე ფრანგმა მეცნიერმა მარიოტმაც და ამიტომ ამ კანონს ორივეს საპატივცემულოდბოილ-მარიოტის კანონი ეწოდა.

მოკლედ: მუდმივი ტემპერატურის პირობებში გაზის წნევისა და მოცულობის ნამრავლი მუდმივი სიდიდეა.