მარტვილობა, "ეძიებდე ქრისტესთვის სიკვდილს" პარამეტრები

[marine]

"იმისათვის, რომ საკუთარ თავში ამპარტავნებასა და პატივმოყვარეობას ვუმკურნალოთ, საჭიროა ხშირად ვიკითხოთ წმინდა მამათა და წმინდა მოწამეთა ცხოვრება, რათა წმინდანებს და ქრისტეს აღმსარებლებს შევადაროთ თავი. ეს სიმდაბლის გაღვიძების ერთ-ერთი პირობაა"

/არქიმანდრიტი მაკარი (აბესაძე)/

[marine]

"მოწამეობრივი სიკვდილი ადამიანს ჩამორეცხს ყველა ცოდვას,რაც მანამდე ჩაუდენია. ამას სისხლით ნათლისღება ჰქვია"

/არქიდიაკონი დემეტრე (დავითაშვილი)/

[marine]

"წმინდათაგან არავინ ისე არ ვნებულა, როგორც - მოწამენი, მაგრამ მათ უხაროდათ და ილხენდნენ უსასტიკესი წამების დროსაც კი, ეს იმიტომ, რომ "თუ სული ზეცაშია", - როგორც ტერტულიანე ბრძანებს, - მაშინ სხეული უკვე ვეღარ გრძნობს მიწიერი ბორკილების სიმძიმეს: მას ადამიანი სრულად მიჰყავს თავისთან!"

[marine]

"მეფე შეეპასუხა:

- და მაშინ რაღას იზამ, თუკი კიდევ უფრო საშინელ სატანჯველს გწევ?

- დიდ სატანჯველში, - მიუგო წმინდანმა [პანტელეიმონი] - კიდევ უფრო დიდ ძალას გამოავლენს უფალი ჩემი იესო ქრისტე, მომანიჭებს რა უდიდეს მოთმინებას იმისთვის, რომ სირცხვილეულ-გყოს შენ, ხოლო მე, რაკი კიდევ უფრო მძიმე ტანჯვას ვიწვნევ, უფრო მეტ საზღაურს მივიღებ მისგან".

[marine]

"მოწამენი წამების დროს ძლიერ ტკივილებს განიცდიდნენ. ჩვეულებრივ ადამიანსაც იგივე ტკივილი ექნებოდა. განსხვავება ის არის, რომ მოწამენი მუდმივად ლოცვით ქრისტესთან იყვნენ შეერთებული და მისგან იღებდნენ ძალას, რომელიც მათ ტკივილს აღემატებოდა, და ამით აღწევდნენ გამარჯვებას. მათ რომ ლოცვა შეეწყვიტათ, თუნდაც ერთი წამით, ტკივილი აუტანელი გახდებოდა და ისინიც მზად იქნებოდნენ უფლის უარსაყოფად. მაგრამ, ვინაიდან ლოცვით იყვნენ ქრისტესთან კავშირში, ძალაც ემატებოდათ და ბოლომდე ითმენდნენ ტკივილებსა და ყველა სატანჯველს"

/ბერი პორფირე/

[marine]

"წმინდა მამები ამბობენ, რომ ქრისტესთვის ტანჯვაზე ტკბილი არაფერია"

[marine]

"1970-იანი წლების დასაწყისში ვცხოვრობდით მირტის მონასტერში, ეტოლოაკარნანიაში, ტრიქონისის რაიონში. ამ მშვენიერ ადგილას სრულიად უცხოები ვიყავით: არც ერთს არ გვყავდა აქ ნათესავი და ნაცნობი. ღვთის შემწეობით, ჩვენ აქ გულმოდგინეთ მოვიმუშაკებდით მწირობის სათნოებას და თუმცა ახალგაზრდები ვიყავით, მაგრამ უფრო მკაცრი ღვაწლისთვის ძალა არ გვქონდა. სანუგეშოდ გამუდმებით ვგალობდი დიდი შაბათის საგალობელს. ზოგიერთი აქაური ხვდებოდა, რა უცხოდ ვგრძნობდით თავს მათ შორის და ხანდახან მანქანით მივყავდით თავიანთი მხარის ულამაზეს ადგილებში.

ერთ-ერთი ასეთი მოგზაურობისას წმინდა დიმიტრის სამლოცველოს ეზოში აღმოვჩნდით. მძღოლს ვუთხარი, - მოდი, აქ დავისვენოთ-მეთქი.

ეზოში სკამზე ჩამოვჯექი და ცნობისმოყვარეობით შევხედე უჩვეულო წითელი ფერის კარის წირთხლებს. მათთან უფრო ახლოს მივედი. ქვა ასეთ ფერის არ არსებობს, შესაბამისად, შეღებილია. მაგრამ რა საღებავი იყო ასეთი ელფერით? ამასობაში, ადგილობრივმა მწყემსმა დაგვინახა და სამლოცველოს გასახსნელად წამოვიდა. მან თავისი არწივის თვალით შეამჩნია, როგორი ყურადღებით ვუყურებდი სამლოცველოს კარს. მოხრილი მოხუცი გასწორდა და გამომცდელად შემომხედა სახეში, თითქოს ჩემგან კითხვას ელოდა.

- პაპა, - ვეუბნები მას, - რა საღებავით არის დახატული ეს წირთხლები?

- ოჰ, ეს დიდი ამბავია. მოდი, დავსხდეთ და მოგიყვებით, რაც მალულად მინახავს და რისი მოწმეც გავხდი.

- რატომ მალულად?

- მათ რატომ უნდა ვჩვენებოდი? მაშინ მეც იგივე დამემართებოდა, შეიძლება უარესიც. ჯაშუშად მიმიღებდნენ და მერე საერთოდ გავქრებოდი... ერთ შუადღისას, ამ ადგილის წინ, სადაც ახლა ვსაუბრობთ, პარტიზანთა რაზმი გაჩერდა. თან მოიყვანეს მღვდელი. ენა ვერ იტყვის, როგორ აწამეს: მარტო ამის გახსენებაზე გული მერევა ხოლმე. მათი დაწვა მომინდა, მაგრამ ძალზე შეშინებული ვიყავი. ყველაზე საშინელი ის იყო, რომ მას აწამებდნენ ქალები, რომლებსაც ჩვენ ნაზ არსებებად მივიჩნევთ. ბოლოს, გააშიშვლეს, შეარცხვინეს ამით. აქ, წმინდა დიმიტრის სამლოცველოს ეზოში, ხეზე მიაბეს და ქალებთან ერთად არაადამიანმა კაცებმაც დაუწყეს დაცინვა. ერთმა სასქესო ორგანო ნაჯახით მოაჭრა და ეკლესიის კარის წირთხლები მოხატა. რასაც ხედავ, შვილო, არ არის საღებავი. ეს არის მოწამის სისხლი, თანაც მღვდლისა. აქ, საძოვარზე წავიკითხე წმინდანთა მთელი ცხოვრება, მაგრამ არსად შემხვედრია ასეთი წამება. მას შემდეგ ეს წირთხლები არავის შეუთეთრებია, და არც გაურეცხავს.

მოხუცმა ამბავი ცრემლებითა და კვნესით დაასრულა.

- რატომ ტირი?

- მე ვტირი არა მოწამეზე, არამედ იმ ადამინებზე, რომლებიც ღმერთის გარეშე მხეცზე უარესი ხდებიან. მაგრამ, მითხარით, ეკლესია პატივს რატომ არ მიაგებს ამ მოწამეებს, როგორც წმინდანებს? ჩვენი იერარქები ამბობენ: "რათა სიძულვილი არ გაღვივდეს". ის უკვე დიდი ხანია, სხვებმა აანთეს და გააღვივეს. დღეს კი, რამაც შეიძლება განაახლოს ეკლესია - ახლანდელ მოწამეებს და მათი ტანჯვის აღწერას - უყურადღებოდ ვტოვებთ, მაგრამ გულმოდგინედ ვყლაპავთ ანეგდოტებს და ყველანაირ გამონაგონს. ვაი, მე და შენ, მამაო, ვინც არ უნდა იყო... ერთხელ ქალაქში ჩავედი და ერთ ეკლესიაში შევედი ხატების თაყვანისმცემლად. ირგვლივ შეკრებილ ბავშვებს ახალგაზრდა კაცი ასწავლიდა. ვკითხე, ეს რა იყო და მიპასუხეს, - საკვირაო სკოლააო. მოშორებით დაჯექი მოსასმენად, რადგან ძალიან მიყვარს ღვთის სიტყვა. კარგად არ მესმოდა უფრო ახლოს გადავჯექი და მოვისმინე ხუმრობები, სიმღერები და ამბები იმაზე, რაც არასდროს მომხდარა. გაკეთილის ბოლოს მასწავლებელი შევაჩერე და ვუთხარი: "შვილო, ბევრი ცოცხალი მაგალითია ჩვენს რწმენაში, რატომ უყვები ამ ბავშვებს, რბილად რომ ვთქვათ, ზღაპრებს?" დავჯექი და მოვუყევი ეს ამბავი, ის კი, ძვირფასო მამაო, არც კი აღელვებულა, არც ცრემლი წამოსვლია! ზუგრიც კი შემაქცია, რადგა ცუდად ჩაცმული და გაუნათლებელი ვიყავი. დიახ... როგორც ამბობენ, თუ ჩვენ წარსულს დავივიწყებთ, მაშინ მომავალი აღარ გაგვახარებს.

მოხუცს კიდევ ბევრი რამის თქმა სურდა, მაგრამ დღე უკვე გავიდა, დაღამდა და ჩვენი წასვლის დროც დადგა. ახლა, როცა ამას ვწერ, ის ალბათ უკვე გარდაცვლილია. საუკუნოდ იყოს ხსენება მისი, რადგან სიმართლე თქვა"

/არქიმანდრიტი გრიგოლი (ზუმისი)/

[marine]

"წმიდა იოანე - "ახალი იგი ქრისტეს მოწამე... სანატრელი" - მოღვაწეობდა ხანძთის მონასტერში, იგი იერუსალიმში გაემგზავრა წმიდა ადგილების მოსალოცად; ქალაქ ბაღდადში სარკინოზებმა შეიპყრეს და წამებით აიძულეს ქრისტიანობის უარყოფა, მაგრამ მან სისხლის დათხევით დაამტკიცა მაცხოვრის სარწმუნოების ერთგულება"

[marine]

" - როდის ნახეთ ეს საშინებელები? იქნებ მოგეჩვენათ?

- არა, მამაო, ეს სინამდვილეში მოხდა. სამოქალაქო ომის წლებში, 1947 წელს, - საუბარი წამოიწყო უხუცესმა მწყემსმა და თავისი საშინელი ამბის თხრობა დაიწყო, - მთის ფერდობზე, სადაც მე და ჩემი უცმროსი ძმები ცხვრებს ვაძოვებდით, დავინახეთ ნაძვის ხეზე მიბმული მღვდელი. მისი ანაფორა და კუნკული გვერდით ეყარა და ისე იყო გათელილი, თითქოს ცეცხლი წაეკიდა და ჩასაქრობად ფეხით შედგნენო. თვალებში, ყურებში, პირში, სასქესო ორგანოებსა და გულში ხის სოლები ჩაერჭოთ. მთელი სხეული ღვიძლივით გაშავდა. ცოტა ხნის წინ ჩემს შვილიშვილს აჩუქეს მოწამე სებასტიანეს ხატი, რომელზედაც მისი ისრებით დაცხრილული ცხედარია გამოსახული და გამახსენდა ის წელი და უცნობი მღვდელი პინდუსის მთებში. ახლაც თვალწინ მიდგას ეს საშინელება..."

/არქიმანდრიტი გრიგორი (ზუმისი)/

[marine]

"წმინდა მამები ამბობენ, რომ ქრისტესთვის ტანჯვაზე ტკბილი არაფერია. ამიტომ, ქრისტესადმი დათმენის სიტკბოება აძლევდა ძალას მოწამეებს, ბოლომდე დაეთმინათ. მოციქულებმა და მოწამეებმა დაითმინეს ქრისტესთვის, ჩვენც დავითმენთ: სნეულება გვეწვევა, მწუხარება თუ განსაცდელი, ყველაფერს დავითმენთ ქრისტეს სიყვარულისთვის. დაითმენენ თურქებიც და ფრანგებიც, მაგრამ სასოება არ აქვთ, ჩვენ კი ქრისტეს მიმართ სასოება გვანუგეშებს!"

[marine]

"როგორც ერთმა ადამიანმა აღსარებაში აღიარა, როცა ადამიანი ვინმეს აწამებს და არავინ ხედავს, იგი უგულო მხეცი ხდება, რომელსაც ვერაფერი დაამშვიდებს: კვნესა და ტირილი მას ვერ შესძრავს და გული უქვავდება"

[marine]

"წმინდა იოანე ოქროპირის სიტყვით: "მოწამეს მხოლოდ აღსასრული კი არ ქმნის, არამედ - სულიერი განწყობა; მხოლოდ საქმის დასასრულის გამო კი არა, არამედ განზრახულებათა გამო ითხზვება ხშირად მოწამეობრივი გვირგვინი".

[marine]

"წმინდანთა ცხოვრებებში მოთხრობილია, რომ მოწამეობრივი სიკვდილის წინ მარხულობდნენ, "რათა მარხვით შეგებებოდნენ მახვილს".

[marine]

"...ბოლოს, ხელ-ფეხი შეუკრა [ძია კოსტასს], ყელზე ლოდი ჩამოკიდა და ზღვაში გადააგდო. ამგვარად, ზღვამ, რომელიც ყოველთვის მისი მეგობარი იყო, მიიღო მისი მოწამებრივი სხეული, ხოლო ლურჯმა ცამ კი მისი წმინდა სული.

ზღვა პატივისცემით ეპყრობოდა მის სხეულს: არ აძლევდა უფსკრულს მისი ჩაყლაპვის ნებას და არ აძლევდა თევზს საჭმელად. მან ის ნაპირთან მიიყვანა, ამასთან, სხეული კი არ იწვა, როგორც ეს ჩვეულებრივ ხდება, არამედ პირდაპირ იდგა, ჩანდა წყლიდან და ზემოთ, მსგავსად წმინდა კოსმა აითოლელის ნეშტისა, რომელიც მდინარეში დაახრჩეს. მისმა ნათესავებმა და თანასოფლელებმა ეს სასწაულად მიიჩნიეს და დაკრძალვისას მოწამის ღირსი პატივი მიაგეს.

მისი მტანჯველი და მკვლელი, მოსვენებას მოკლებული სხვადასხვა ვითარებისა და სინდისის ქენჯნისგან, იმავე კლდიდან ზღვაში ჩავარდა და იუდას მსგავსად თავი მოიკლა.

"ყველა, ვინც მახვილს აიღებს, მახვილით დაიღუპება". ჩემს სოფელში ერთმა ბიჭმა ფულის გამო კაცი მოკლა. როცა მასაც ვიღაცამ მკერდში დანა ჩასცა და უფრო მტკივნეული რომ ყოფლიყო, დაუწყო ტრიალი, მან თავის მკვლელს უთხრა: "ნუ ატრიალება, რომ იგივე არ დაგემართოს. მეც კაცი მოვკალი დანით, მაგრამ არ დავატრიალე".

[marine]

"წმინდა გრიგოლ საკვირველმოქმედი მოწამეობას იმიტომ განერიდა, რომ მიწაფეებისთვის თავისი მოძღვრება არ დაეკლო. მან იცოდა, რომ მის მოწაფეებს ჯერ კიდევ სჭირდებოდათ მისი სწავლება და ამის გამო განერიდა მოწამეობრივ ღვაწლს"

[marine]

"როცა ცეცხლი ჩაქრა და წმინდანი [მოწამე მირონ ხუცესი] გამოვიდა, მმართველმა კიდევ ერთხელ მოუწოდა, - ღმერთებს თაყვანი ეციო. წმინდანმა უარი განუცხადა. მაშინ მტარვალმა ბრძანა მოწამესთვის მისი სხეულიდან, მხრიდან ფეხამდე ქამრის სახედ აეჭრათ ტყავები. წმიდა მირონმა ერთი ქამარი აიღო და სახეში ესროლა მტარვალს. მაშინ მტარვალმა რკინის იარაღებით მირონის სხეული კვლავ დაასერინა და ძუ ლომს დასაჯიჯგნად მიუგდო, მაგრამ მან წმინდანს პირი არ დააკარა, ფეხების წინ გაუწვა და თოკები გადაღრღნა, მერე კი ადამიანის ხმით აუწყა ანტვიპატრს უეცარი სიკვდილი.

ანტვიპატრმა დაინახა, რომ ქრისტეს მოწამეს ვერაფერი დააკლო, და ყველასთვის დასაცინი გახდა, გაცოფდა და თავი მოიკლა. წმინდა მირონი ქალაქ კიზიკოსში წაიყვანეს და თავი მახვილით მოჰკვეთეს (+250)".

[marine]

"შემდეგ [წმინდა მოწამე] ურსიკს ხელებზე გოგირდით, ფისით და ზეთით გაჟღენთილი ქსოვილი წამოაცვეს და ცეცხლი წაუკიდეს. წმინდანი მხნედ დაითმენდა წამებას და თქვა, რომ დასაწველია მისი ხელები, რადგან მტრით გარეშემორტყმული მაქსიმიანე გადაარჩინესო"

[marine]

"მერე ისიც ტაშკენტში გადაასახლეს. მამა ბესარიონი ერთი წელი აუტანელ პირობებში იყო. გახურებული შანთებით უდაღავდნენ სხეულს, ნაიარევი თავზეც კი ეტყობოდა, წვეტიანი რკინით სცემდნენ. წყლით სავსე ოთახში, რომელშიც გველები დაცურავდნენ, შეაგდებდნენ და ეუბნებოდნენ, გამოტყდიო. უკვირდა, რში უნდა გამოვტყდე, სიცოცხლეში სიკეთისა და სიყვარულის მეტი არა გამიკეთებიაო"

[marine]

"ღვთის მადლით მოწამეები ვერ გრძნობდნენ სატანჯველის ტკივილებს, ღვთის მადლით ყველაფერი უმტკივნეულო ხდება"

/წმ. პორფირი კავსოკალიველი/

[marine]

"ეს წმინდა მოწამე [ფირმა] დიოკლეტიანესეული (303-305 წლები) დევნისას შეიპყრეს და რადგან კერპთათვის მსხვერპლის შეწირვა მტკიცედ იუარა, გააშიშვლეს და შოლტებით გვემეს, შემდეგ მუხის ხეებზე მიაბეს ფეხებით, გახლიჩეს, ზურგი კი გადაუსერეს.

თუმცა, ეს საზარელი წამებაც არ აკმარეს და ჯერ სხეულის ნაწილნი დააგლიჯეს, შემდეგ კი - მუცელი გამოფატრეს და ფერხნი წარკვეთეს.

თუმცა, წმინდა მარტვილმა წამებაი იგი მაცხოვნებელი შეიტკბო და უხრწნელი გვირგვინის ღირსი შეიქნა"