პატერიკი, ეპიზოდები მამათა ცხოვრებიდან პარამეტრები

[marine]

"ერთ დროს სინას მთის იღუმენი იყო მამა გიორგი, დიდად მოღვაწე ბერი. დიდ შაბათს იჯდა თავის კელიაში და ფიქრობდა, - წმინდა აღდგომის შესახვედრად წავალ იერუსალიმში და წმინდა ტაძარში მაცხოვრის აღდგომას ვეზიარები წმინდა საიდუმლოსო. მთელი დღე ფიქრობდა და ლოცულობდა. საღამოს კი მორჩილი კანონის შესასრულებლად გაუშვა და აკურთხა: წმინდა ზიარების დრო რომ დადგება, მაშინ მოდიო.

თვითონ კი ამ დროს ღვთის განგებულებით უეცრად აღმოჩნდა იერუსალიმის მთავარეპისკოპოს პეტრეს სიახლოვეს. იგი სხვებთან ერთად პატრიარქმა აზიარა. თავის სვინკელს, მინას ჰკითხა: - სინას მთის ამბა როდის მოვიდაო. არ ვიცი, ახლა მეც პირველად დავინახეო, - უპასუხა მინამ. მაშინ პატრიარქმა ბრძანა: - უთხარით, რომ მერე ჩემთან ერთად ტრაპეზი გაიზიაროსო. გადასცეს დანაბარები მამა გიორგის. როგორც ღვთის ნება იქნებაო, - თქვა მან.

იღუმენი ეამბორა მაცხოვრის საფლავს და კვლავ თავის კელიაში აღმოჩნდა. ამ დროს კი მოწაფემ დაუკაკუნა კარზე, ზიარების დროაო. ამასობაში პატრიარქი პეტრე შეწუხდა, რომ იღუმენი გიორგი ეურჩა და საყვედურის ეპისტოლე გაუგზავნა "დამნაშავეს".

ასევე წერილები გაუგზავნა ფარანის ეპისკოპოსს და სხვა ცნობილ სინელ მამებს. ამბა გიორგიმ სამი დეკანოზი გაუგზავნა პატრიარქს და თან მისწერა, "უწყოდეს თქვენმა ნეტარებამ, რომ ექვსი თვის შემდეგ ერთმანეთს იესო ქრისტეს წინ წარმდგარნი შევხვდებით".

დეკანოზებმა წერილი გადასცეს და უთხრეს, მრავალი წელია, რაც ამბა გიორგი პალესტინაში არ ყოფილაო, იმავეს ატყობინებდა ფარანის ეპისკოპოსის მიერ საპასუხოდ გამოგზავნილი წერილი: წმინდა მამა უკვე სამოცდაათი წელია სინას წმინდა მთას არ გაშორებიაო.

პატრიარქმა კი მათ თვითონაც დაუდასტურა და ის ხალხი წარმოუდგინა, ვინც ამბა გიორგის თვითმხილველი იყო და ამბორუყო მას. ექვსი თვის მერე მამა გიორგის ნათქვამი აცხადდა: პატრიარქი და ბერი თითქმის ერთ დროს გარდაიცვალნენ."

[marine]

"წმინდა კოზმა ათონელის სახელი ბევრისთვისაა ცნობლის. მის სახელზე პირველი ტაძარი აუგია ალბანელ ფეოდალს ვაჰირ ალი ფაშა ტეპენელს. ერთხელ, როცა ალი ფაშა ჯერ კიდევ ბეი იყო, მას წმინდა კოზმამ უთხრა, - მალე მთელ სამყაროში გაითქვამ სახელს, მხოლოდ ალბანეთში კი არა, სხვაგანაც დაიპყრობ ქალაქებს. დიდ სახელს დატოვებ სოფელში. ასეთია ნება ღვთისა. მაგრამ დაიმახსოვრე, თუ გინდა, რომ ხელისუფლება შეუნარჩუნო შენს მემკვიდრეებს, უნდა შეიყვარო და დაიცვა ქრისტიანებიო. ოცდაათი წლის მერე, როცა მისი წინასწარმეტყველება ახდა, ალი ფაშას გაახსენდა წმინდა კოზმას ნათქვამი. მღვდელმთავარს დაავალა მონასტრის აშენება, სადაც წმინდა კოზმას ნეშტი გადაასვენებინა, ხოლო წმინდანის პატიოსანი თავი ვერცხლით მოაჭედვინა."

[marine]

"მამა იერონიმე ეგინელს კელიაში გერმანელი ჯარისკაცის მიერ დატოვებული ყუმბარა აუფეთქდა და მარცხენა ხელთან ერთად სმენაც დაკარგა. მამა იერონიმე ღმერთს მადლობდა და ხშირად ამბობდა: "უფალო, არაფერი მქონდა, როცა დავიბადე. შენ შემქმენი და ყველაფერი მიბოძე, კურთხეულ იყოს სახელი შენი, და თუ ჩემი სულისთვის სასარგებლო იქნება, წაიღე ჩემი მეორე ხელიც".

ერთი წლის მერე მან ძილში წმინდა უვერცხლოდმკურნალნი ნახა და სმენა დაუბრუნდა, არადა, ექიმთა აზრით, ეს შეუძლებელი იყო. სამადლობლად მამა იერონიმემ თავისი სკიტიდან ორას მეტრში წმინდა უვერცხლოდმკურნალთა სახელზე პატარა საყდარი ააშენა."

[marine]

წერილი ღმერთს

"ყველაზე ცნობილ ბერძენ წმინდანს, მღვდელმთავარ ნექტარიოს ეგინელს ერში ანასტასი ერქვა. ის ძალზე ღარიბ ოჯახში ცხოვრობდა, მაგრამ მშობლები ცდილობდნენ ყველაფრისთვის მადლობა გადაეხადათ უფლისთვის და ამას ასწავლიდნენ შვილებსაც. კვირა დღეს მთელი ოჯახი ეკლესიაში ლიტურგიაზე მიდიოდა. პატარა ანასტასის ძალზე მოსწონდა ქადაგებები, ზოგჯერ შინ დაბრუნებული აძვრებოდა სკამზე და იმეორებდა მღვდლის ნაქადაგარს. ჯერ კიდევ პატარა ბიჭი გულმოდგინედ ლოცულობდა. შვიდი წლისამ კი წებოთი რვეული შეკრა და დედას უთხრა, რომ მასში ღვთის სიტყვას ჩაწერდა.

ანასტასი ნიჭიერი ბიჭი იყო, მაგრამ სწავლა რომ გაეგრძელებინა, მშობლიური მხარიდან უნდა წასულიყო. სიღარიბის გამო მშობლებს მისი კონსტანტინოპოლში გაგზავნა მოუხდათ, რათა იქ ემუშავა და ესწავლა. კურთხევა აიღო, ზურგზე ჩანთა მოიგდო და სელივრიის პორტისკენ გაეშურა. კონსტანტინოპოლში ორთქლმავალი მიდიოდა. ანასტასიმ კაპიტანს სთხოვა, ფული არ მაქვს და გთხოვთ წამიყვანოთო. მან უარი უთხრა. ანასტასი დამწუხრებული უცქერდა პატარა ორთქლმავალს და ღმერთს შეწევნას სთხოვდა. გემზე ძრავები ჩართეს, მაგრამ ადგილიდან არ დაიძრა. კაპიტანმა სიჩქარის მომატება ბრძანა, მაგრამ გემი ძველებურად ადგილზე იდგა. ანაზდად კაპიტანმა თვალი მოჰკრა დამწუხრებულ ანასტასის და უნებურად მიმართა: "ამოდი!" ბიჭი ისარივით აიჭრა ხომალდზე და გემი ზღვაში გავიდა. ყრმის სიხარულს საზღვარი არ ჰქონდა და განუწყვეტლივ ადიდებდა და მადლობდა ღმერთს.

ორთქლმავალი კონსტანტინოპოლში ჩავიდა, ანასტასი ქალაქში არავის იცნობდა, სამუშაოს ძებნა დაიწყო და თამბაქოს ქარხანაში იშოვა ადგილი (იმ დროს 8-12 წლის ბავშვებსაც რთავდნენ მუშაობის ნებას). პატარა ბევრს მუშაობდა, მაგრამ ძალზე ცოტას უხდიდნენ. ისეთ გაჭირვებაში ცხოვრობდა, გადაწყვიტა, ღმერთისთვის წერილი მიეწერა და თავისი გაჭირვება მოეყოლა. "შევთხოვ წინსაფარს, ტანსაცმელსა და ფეხსცმელს, მე ხომ არაფერი მაქვს და მცივა", - ფიქრობდა ანასტასი. აიღო ქაღალდის ფურცელი და დაწერა: "ჩემო ქრისტე, არც წინსაფარი მაქვს, არც ფეხსაცმელი. გთხოვ გამომიგზავნო. შენ ხომ იცი, როგორ მიყვარხარ". შემდეგ წერილი ჩადო, დაბეჭდა, კონვერტს დააწერა: "უფალ იესო ქრისტეს, ზეცაში". ამ წერილით წავიდა ფოსტაში. გზად მეზობელმა ვაჭარმა ჰკითხა, - საით მიდიხარო.

ბიჭმა არ იცოდა, რა ეთქვა, ხელში წერილს ატრიალებდა.

- მომეცი შენი წერილი, მე გავგზავნი.

ანასტასიმ დაუფიქრებლად გადასცა წერილი. ვაჭარმა წერილი ჯიბეში ჩაიდო და გზა გააგრძელა. საფოსტო ყუთში წერილის ჩაგდებისას ყურადღება მიაქცია მისამართს, ჩაფიქრდა და წერილი გახსნა. წაიკითხა. შეეცოდა ბიჭი. მეორე დღეს ანასტასიმ ფოსტით წერილი მიიღო, რომელშიც ფული იდო."

[marine]

"წმინდა კირილეს სავანეში ერთმა ძმამ, თეოდოტემ, ისე მოიძაგა თავისი წინამძღვარი, რომ გულგრილად ვერ უსმენდა მის ხმასაც კი. ძმებს ეს არ გამოეპარათ და თეოდოტეს დამშვიდება სთხოვეს. თეოდოტემ ეს ვერ შეძლო და იძულებული გახდა, სავანე დაეტოვებინა.

ერთი გამოცდილი მამის რჩევით, წასვლამდე წინამძღვარი ინახულა. ერთი საყვედურიც კი ალბათ სამუდამოდ დაარღვევდა შერიგების შესაძლებლობას. წმინდა კირილემ მშვიდად მოუსმინა მას და უთხრა: "საყვარელო ძმაო! ყველა შეცდა, ვინც კაცად ჩამთვალა, ჭეშმარიტად მხოლოდ შენ განსაჯე, როცა ფიქრობდი, რომ ბოროტი და ცოდვილი ვიყავი. მართლაც ცოდვილი და უმაქნისი ვარ". ამან ისე იმოქმედა თეოდოტეზე, რომ დაემხო წინამძღვრის წინაშე და ტირილით შეინანა თავისი გულბოროტობა."

[marine]

"ერთი მონაზონი, მეორისგან შეურაცხყოფილი, მივიდა აბბა სისოი თებაიდელთან და გაუმხილა, რომ სურვილი ჰქონდა შური ეძია მასზე, ვინც აწყენინა. აბბა სისოი შეეცადა უარი ეთქმევინებინა მისთვის ამ ბოროტ განზრახვაზე, მაგრამ ვერას გახდა და უთხრა მონაზონს:

- მოდი, ძმაო, უფლის მიმართ ერთად ვილოცოთ, - დადგა და ასეთი სიტყვებით დაიწყო ლოცვა: უფალო! ახლა უკვე შენს იმედზე აღარ ვართ, რადგან ჩვენ თვითონ ვზრუნავთ საკუთარ თავზე და შურსაც ვიძიებთ ჩვენს შეურაცხმყოფელზე.

მოისმინა დამცირებულმა მონაზონმა ეს სიტყვები და თვალცრემლიანი დაემხო ღირსი სისოის ფერხთით.

- მე ვაპატიებ ჩემს ძმას ყველაფერს, რაც კი ჩემს მიმართ ჩაუდენია.

მაშინ ბერმა უპასუხა:

- გჯეროდეს, ძმაო, რომ ვინც უსიტყვოდ დაითმენს ყოველგვარ დამცირებას, ოქროს გვირგვინსაც ადვილად მიიღებს ჩვენი უფლისაგან, ხოლო მრისხანე ადამიანი ფეხქვეშ თელავს ყოველგვარ სიკეთეს და თავს ეშმაკის მონად აქცევს."

[marine]

"სერგი ნილუსი იხსენებს: წმინდა სერაფიმე საროველის მიერ განკურნებულმა სერგიმ თავის მამულში რამდენიმე ეკვდერი ააშენა, სადაც ხალხი მიდიოდა, ლოცულობდა, გროშებს სწირავდა. ერთი ეკვდერიდან ვიღაცამ შემოწირული ფულის პარვა დაიწო. ხალხმა ეჭვი მწყემს ანდრიასა და მის ათი წლის ვაჟზე მიიტანა. გაბრაზებულმა ანდრიამ ხალხს მიახალა: ფული თქვენი არ არის და თუ ავიღე, თქვენს წინაშე კი არ ვაგებ პასუხსო.

ერთხელ, ელიაობას, ერთმა მეზობელმა დაინახა, რომ ანდრია და მისი ვაჟი ეკვდერისკენ მიიპარებოდნენ. ანდრია, ამ ელიაობა დღეს რას სჩადიო, - შეარცხვინა. მწყემსმა მიუგო: - დიდი ვინმეა ჩემთვის შენი ელიაო. მალე ღვთის რისხვა მოეწია ქურდს. მდინარის პირას აძოვებდნენ საქონელს. ბიჭს ბუჩქის ძირას მიეძინა. ამ დროს ნახირს გამოეყო დიდი ხარი, ბიჭი რქებით აიტაცა და მორევში მოისროლა. ანდრია წყალში გადახტა, მაგრამ ბავშვს როგორ მიეშველებოდა, როცა ცურვა არ იცოდა. მამა-შვილი დაიხრჩო."

[marine]

"ძველ „პა­ტე­რიკ­ში" წე­რია:

ერთხელ შე­წუ­ხე­ბულ­მა ხალ­ხმა ღმერ­თს მი­მარ­თა:

-რა­ტომ არის ამ­დე­ნი მკვლე­ლო­ბა, გა­უ­ტან­ლო­ბა, სი­ძულ­ვი­ლი, უბე­დუ­რე­ბა?

- თქვენ ეს არ მოგ­წონთ? - ჰკი­თხა უფალ­მა.

- რა თქმა უნდა, არა, - იყო პა­სუ­ხი.

და მი­უ­გო: - მაშ, რა­ტომ ომობთ, რა­ტომ ბო­როტ­მოქ­მე­დებთ, გა­ნი­კი­თხავთ და მძლავ­რობთ ერ­თმა­ნეთ­ზე?!

მარ­თლაც,ეს ყვე­ლა­ფე­რი ხომ ჩვე­ნი ნე­ბის, ჩვე­ნი არ­ჩევ­ნის შე­დე­გია. რა­ო­დენ უკე­თე­სი იქ­ნე­ბო­და, ყვე­ლას ის გვე­კე­თე­ბი­ნა, რაც მო­სა­წო­ნია ღვთის­თვის!"

/კათოლიკოს-პატრიარქი ილია მეორე/

[marine]

"წმინდა დიდმოწამე თედოორეს ეკლესიის მთავარდიაკონი, ღვთისმოყვარე თეოდორე, გვიამბობდა: ზაქარია დიაკვნის ცოლი, სახელად ოქროვანი, იერუსალიმის პატრიარქ სოფრონთან მივიდა და სიძვაში ამხილა თავისი ქმარი. ღვთისნიერმა პატრიარქმა იხმო ზაქარია და ჰკითხა, სიმართლე იყო თუ არა, რაც მის შესახებ გაიგო. იმ საბრალომ უარყო. შეგიძლია თუ არა, შენი ნათქვამი დაამტკიცო? - ჰკითხა პატრიარქმა დედაკაცს. ქალმა უპასუხა, ბევრმა იცის ეს ამბავი, მაგრამ მაინც ვერ დავამტკიცებ, რადგან არავის უნდა ასეთ საქმეში გარევაო. პატრიარქმა შეხედა ქალის ქმარს და უთხრა: გონს მოდი, ძმაო, და ნუ გათელავ ფეხქვეშ შენს სინდისს, ნუ გგონია, რომ რამეს დაუმალავ ღმერთს, რომელიც ყველაფერს ხედავს და ჩვენი გულისთქმაც კი არ გამოეპარება; თუ რაიმე ასეთი მოხდა, ნუ გაკადნიერდები და ნუ შეხვალ წმინდა საკურთხეველშიო, ხოლო თუ არ გამხელს გონება, აი, წმინდა საკურთხეველი და თუ გაბედავ, შედი.
დიაკონი უშიშრად შევიდა საკურთხეველში. მალე მას თავიდან ფეხებამდე კეთრი მოედო. ყოვლადძლიერმა ღმერთმა ამ სასწაულით აჩვენა, რომ კაცი ისე არ უნდა გაკადნიერდეს, ღვთის საქმე შეურაცხყოს".