ფსიქიკური აშლილობა პარამეტრები

[marine]

"ფსიქიატრის დასკვნის გარეშე ხშირად ძალიან ძნელია ფსიქიკური დაავადებების დიფერენცირება. როდესაც ჩვენს წინაშეა ბიოლოგიური საფუძვლების მქონე გენეტიკურად დეტერმინებული დარღვევები, მათ ოდენ ეგზორციზმითა და კვეთებულებით ვერ გავუმკლავდებით. და, სრულიადაც არ გახლავთ სირცხვილი, რომ ზოგიერთს ისევე სჭირდებოდეს მედიკამენტით რეგულარული მკურნალობა, როგორც შაქრის ავადმყოფობის მქონეთ ესაჭიროება გამუდმებული ინსულინი.

სამწუხაროდ, მსოფლიოში არაერთი შემთხვევაა, როდესაც გამოუკვლეველმა ან უმკუნალებმა ასეთმა პაციენტმა იმსხვერპლა არათუ რიგითი ადამიანი, არამეთ თვით ფსიქიატრიც; 1993 წელს, როდესაც სამი ბერი მოკლა ოპტის უდაბნოში სულიერმა ავადმყოფმა"

/ფსიქოლოგი ლევან გურიელიძე/

[marine]

"თავისებური სახის სიგიჟე, უცილობლად აზიანებს ღმერთისგან განდგომილებს. რადგანაც არ შეიძლება, ღმერთისგან განდგომილი ადამიანი წყვდიადში არ აღმოჩნდეს. შეუძლებელია, განუდგე უფალს და არ გაგიჟდე"

/წმ. ნიკოლოზ სერბი/

[marine]

"მწერ იმის შესახებ, თუ რამდენი ტანჯვა გადაიტანე ქმრისაგან. იგი გლანძღავდა, სახლიდან გაგდებდა, გცემდა კიდეც. მაგრამ შენ ლოცვითა და იმედით ყოვლისმხედველისადმი გამონახე საკუთარ თავში საკმაო ძალები, რათა ეს ყოველივე გადაგეტანა, არავისთან დაგიჩივლია და შენი უბედურება სახლიდან გარეთ არ გაგიტანია. განსაცდელმა სული დაგირბილა, შენში ამპარტავნება აღმოფხვრა და კიდევ უფრო მეტად მიგაჯაჭვა ღმერთთან. იყო დრო, როდესაც ფიქრობდი, რომ ჭკუიდან შეიშლებოდი, მაგრამ შენ კი არა - შენი ქმარი შეიშალა. ახლა შფოთავ მისი სულის გამო და კითხულობ: "შეიძლება თუ არა, რომ შეშლილები გადარჩნენ?"

თუკი უფლისა და მისი განგებისა გწამს, ირწმუნე ბოლომდე და უყოყმანოდ. თუკი, როგორც ღმერთი იტყვის: ფრინველიც კი "არა დავარდების ქუეყანასა ზედა თვინიერ მამისა თქუენისა", როგორღა შეიძლება, რომ ადამიანი ჩავარდეს ტანჯვასა და სნეულებაში მისი ნების გარეშე? ხოლო ძირითადი ნება უფლისა ადამიანისადმი კი ის არის, რომ - ყველა გადარჩეს. ესე იგი, შეშლილობა შენს ქმარს მისსავე სახსნელად დაატყდა. მოწყალე ღმერთს მისი გადარჩენა რომ არ ნდომებოდა, შენს მეუღლეს ასეთ საშინელ სნეულებას არ მოუვლენდა: იგი მოკლავდა მას საკუთარ ცოდვათა გამო - ყოველგვარი ავადმყოფობითა და ტანჯვით; ზეციური მკურნალი ჰკურნავს ადამიანთა სულებს. ამიტომ მძიმედ ავადმყოფებმა უნდა შეიბრალონ არა იმდენად საკუთარი თავი, რამდენადაც, სხეულებრივად ჯანმრთელნი, რომელთაც სიკვდილი ცოდვაში წამოეწევათ ხოლმე. ნათქვამია: "მოიწიოს აღსასრული აწ, და მოვიდეს აღსასრული შენ ზედა და შურ ვიგო შენგან გზათთავის შენთა, და მიგცნე შენ ზედა ყოველნი საძაგელებანი შენნი", თუკი ცოდვაში - მაშინ სასჯელი, ხოლო თუკი მონანიებაში - შენდობა და ჯილდო.

მაგრამ შენ შეიძლება თქვა: მას ხომ ამჟამად არც მონანიება შეუძლია და არც ლოცვა. ამიტომ შენ ილოცებ მის მაგივრად, შენ გაიღებ მსხვერპლს. მას კი ამჟამინდელ მდგომარეობაში მხოლოდ ტანჯვა ძალუძს გადარჩენისათვის, სხვათა ჭკუის სასწავლებლად. ყველა საავადმყოფო ღმერთზე მიგითითებთ, მაგრამ არცერთი აკეთებს ამას ისე აშკარად, როგორც სულით დავრდომილთა საავადმყოფო.

დაამყარე იმედი შენი უფალზე და მშვიდად იყავ".

/წმ. ნიკოლოზ სერბი/

[marine]

"თუ გვინდა, რომ სულიერად ჯანმრთელები ვიყოთ, მაშინ ქრისტეს ერთგულებაში მისი მცნებების დაცვით უნდა გავიწვრთნათ!"

/მიტროპოლიტი ათანასე ლიმასოლელი/

[marine]

"თუ გვინდა, რომ სულიერად ჯანმრთელები ვიყოთ, მაშინ ქრისტეს ერთგულებაში მისი მცნებების დაცვით უნდა გავიწვრთნათ!"

/მიტროპოლიტი ათანასე ლიმასოლელი/

[marine]

"ჩვენ არ ვიცით ადამიანის შინაგანი განთავისუფლების ამ დიდი სასწაულის შემთხვევათა უმეტესობის შესახებ, რადგან ხალხი ხშირად არ ლაპარაკობს ამაზე, მიუხედავად ამისა, ძალიან ბევრი ადამიანი მოდის ჩემთან და მეუბნება: მე გავთავისუფლდი ჩემი სულიერი აშლილობისგან, ახლა ვხედავ, რა უნდა გავაკეთო, რათა გამოვსწორდე.

სამწუხაროდ, ჩვენს თანამედროვე ცხოვრებაში, ადამიანების უმეტესობა მიმართავს მხოლოდ ფსიქოლოგებს და ფსიქიატრებს, რათა გადაჭრას თავიანთი სულიერი განცდები და კონფლიქტები. მაგრამ როცა ეს წმ. [მონრეალის ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის ივერიის მირონდმიარე] ხატი სადმე ჩადის, მაშინაც კი, ვისაც სულიერი თერაპიის არ სჯერა, ყველაზე სკეპტიკურად განწყობილი ადამიანები მას ცრემლებით მიმართავენ და სინანულის მოთხოვნილებას გრძნობენ, იწყებენ იმის გაგებას, თუ როგორ უნდა განიკურნონ თავიანთი სნეულებებისგან, რამეთუ სულიერი დაავადება ყველაზე საშიშია, რადგან, მაგალითად, ხორცის განკურნებისთვის ბევრი სპეციალისტი გვყავს, მაგრამ სულისთვის ძალიან ცოტაა მკურნალი და, როგორც ეკლესიასტე ამბობს: "როდესაც სხეული ავადდება, სული კურნავს მას, მაგრამ როცა სული გტკივა, როგორ განკურნავს მას სხეული?" ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ჩვენი ხატი ყოველთვის კურნავს ადამიანებს სულიერი სნეულებისგან. ასევე, ძალიან ხშირად ადამიანები ერთგვარ სულიერ ჩიხში არიან, რაც საშინელი მანკიერებებით არის გაღრმავებული. ხშირად მეუბნებიან ამის შესახებ და ძალიან მიმძიმდება სული"

/ძმა იოსები, მონრეალის ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის ივერიის მირონდმიარე მცველი/

[marine]

"როგორც წმინდა წერილშია ნათქვამი: როცა ხორცი ავად არის, სული განამხნევებს მას, ხოლო როცა სულია სნეული, არავინაა, ვინც მას განამხნევებს"

/ძმა იოსები, მონრეალის ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის ივერიის მირონმდინარე ხატის მცველი/

[marine]

"დედა ტატიანა [უროტაძე] ადრიდანვე კითხულობდა ლოცვებს სნეულებისა და სულით დაავადებულთათვის. იგი მართლაც ძლიერი მლოცველი იყო მონასტერში, ბევრი ღებულობდა მისგან შვებას, ბევრმა მიიღო მისგან ნუგეში საკურნებელი. მისი ლოცვის საოცარი მადლი მე თავად მაქვს განცდილი"

/მთავარეპისკოპოსი ზოსიმე (შიოშვილი)/

[marine]

"ბერი პორფირე უნივერსიტეტში ფსიქიატრიის რამდენიმე გაკვეთილს დაესწრო, რომ გაერკვია: როგორ შეიძლება იყო ფსიქიატრი და არ იყო მორწმუნე, არ გჯეროდეს სულის არსებობისა. და მან დაასკვნა: "ფსიქიატრები და ფსიქოლოგები იმ ბრმას ჰგვანან, რომელიც ცდილობს გარშემომყოფი საგნების ხელის შეხებით შემეცნებას. სული კი ისეთი ღრმაა მხოლოდ ღმერთით შეიცნობ მას"

[marine]

"ფსიქიკური დარღვევა ადამიანის ღირსებას არ აკნინებს. ეკლესია გვასწავლის, რომ სულიერი ავადმყოფი თავის თავში ღვთის ხატების მატარებელია და იგივე ჩვენი მოყვასია, რომელსაც თანაგრძნობა და თანადგომა სჭირდება"

/მართლმადიდებელი ექიმი-ფსიქიატრი, ფსიქოთერაპევტი, მედიცინის მეცნიერებათა კანდიდატი დიმიტრი ავდეევი/

[marine]

"ღირსი მამა ანტონი კიევ-პეჩორიდან სამი წელი უვლიდა ბერს, რომელიც კატატონიით (ფსიქოზის ერთ-ერთი ფორმა) იყო დაავადებული და მის მდგომარეობას განიხილავდა, როგორც ავადმყოფობას და არა, როგორც ავი სულის მოქმედებას"

/მართლმადიდებელი ექიმი-ფსიქიატრი, ფსიქოთერაპევტი, მედიცინის მეცნიერებათა კანდიდატი დიმიტრი ავდეევი/

[marine]

"ფსიქოპათოლოგიური გამვლინებანი არცთუ იშვიათად და საკმაო წარმატებითაც იკურნება მედიკამენტების საშუალებით. აქვე უნდა აღვნიშნოთ, რომ ფსიქიკური დაავადებებისაკენ მიდრეკილებების მქონე ობიექტებზე ჩატარებულია გენეტიკური კვლევები და გამოვლენილია გარკვეული კანონზომიერებანი"

/მართლმადიდებელი ექიმი-ფსიქიატრი, ფსიქოთერაპევტი, მედიცინის მეცნიერებათა კანდიდატი დიმიტრი ავდეევი/

[marine]

"წმინდა ეპისკოპოსი ნიფონტი ოთხი წელი იტანჯებოდა გონების სიშმაგით. წმინდა ისააკს და ნიკიტას (რომელიც შემდგომში ნოვგოროდის წმიდანი იყო) დიდხანს ჰქონდათ გონება დაზიანებული.

საინტერესო ამბავს მოგვითხრობს IV საუკუნის მწერალი სულპიციუსი ერთ წმიდა მეუდაბნოეზე პუსტომინიანის მოთხრობაში. ბერი აღმოსავლეთის ტაძრებში მოგზაურობდა და მრავალ სასწაულს ახდენდა. ამის გამო მან საკუთარ თავს სიამაყე შეამჩნია და ღმერთს შეევედრა, ადამიანური დიდების მოსასპობად მისთვის ჭკუააშლილობა და ეშმაკეულობა გამოეგზავნა. ღმერთმა ისმინა თავისი მორჩილი მონის ვედრება და მართლაც დაუშვა მასზე ეს.

გვწამდეს, რომ ღვთის ნების გარეშე არავითარი მწუხარება და განსაცდელი არ მოგვეკარება. ყველა დარდი და მწუხარება, როგორც ღვთის ხელიდან მომავალი მივიღოთ მოწიწებით, მის ნებისადმი მორჩილებით, მადლობით, დიდებისმეტყველებით ყოვლადმოწყალე ღვთისა, რომლის გზები მიუწვდომელია და საქმეები საოცარი"

/მართლმადიდებელი ექიმი-ფსიქიატრი, ფსიქოთერაპევტი, მედიცინის მეცნიერებათა კანდიდატი დიმიტრი ავდეევი/

[marine]

"ღირსი წმინდა აღმსარებელი ბერი, არქიმანდრიტი გიორგი (ლავროვი), რომელიც თავის დროზე წმ. დანილოვის მონასტერში მოღვაწეობდა, მკვეთრად განასხვავებდა ფსიქიკურ დაავადებებს ერთმანეთისგან. ზოგიერთს ექიმთან აგზავნიდა, სხვებს კი ეუბნებოდა, რომ მათ ექიმთან არაფერი ესაქმებოდათ. იყო შემთხვევები, როდესაცა იგი სულიერი ცხოვრების მოწესრიგების პროცესში, ავადმყოფებს ფსიქიატრთან წასვლას ურჩევდა, ანდა პირიქით - ფსიქიატრისაგან თავისთან მოყავდა ადამიანები, რათა სულიერი საზრდო მიეცა მათთვის.

ზემოთ ნათქვამს თუ შევაჯამებთ, შესაძლებელია ვივარაუდოთ, რომ სულიერი დარღვევები შეიძლება ამ სიბრტყეში ფიზიკურ დაავადებებს შევუდაროთ და რომ ერთიც და მეორეც ადამიანებს ღვთისგან დაშვებით ეგზავნებათ მათი გადარჩენის მიზნით. მოცემულ შემთხვევაში სულიერი უძლურება ღვთის მიერ დადებული ჯვარია"

/მართლმადიდებელი ექიმი-ფსიქიატრი, ფსიქოთერაპევტი, მედიცინის მეცნიერებათა კანდიდატი დიმიტრი ავდეევი/

[marine]

"ყველაფერი ღვთის ნებაა. ზოგიერთზე ღმერთი შეპყრობილობის უძლურებას უშვებს იმიტომ, რომ იცის სხვა შემთხვევაში ადამიანი თავის ჭკუასა და ნებისყოფას ცუდად მოიხმარს; ზოგს შესაძლოა ამით მძიმე ცოდვებისაგან იცავს. წმიდა პავლე მოციქულის ეპისტოლეში კორინთელებისადმი ვკითხულობთ: "... მიცემად ეგევითარი იგი ეშმაკსა სატანჯველად ხორცითა, რათა სული ცხოვნდეს დღესა მას უფლისა ჩვენი იესო ქრისტესა".

/მართლმადიდებელი ექიმი-ფსიქიატრი, ფსიქოთერაპევტი, მედიცინის მეცნიერებათა კანდიდატი დიმიტრი ავდეევი/

[marine]

" - რა არის მანიაკალურ-დეპრესიული ფსიქოზი?

- ეს არის ფსიქიკური დაავადება, როლის ძირითადი კლინიკური ნიშნებია მანიაკალური, დეპრესიული, ანდა შერეული ფაზები, რომლებმაც ერთმანეთი შეიძლება შეცვალონ სხვადასხვა თანმიმდევრობით. ზოგჯერ მანიაკალურ-დეპრესიული ფსიქოზის კლინიკაში ერთ-ერთი რომელიმე ფაზა ჭარბობს. ამ დაავადებისთვის დამახასიათებელია ნათელი შუალედები (პრაქტიკული ჯანმრთელობის მდგომარეობა). გამწვავების პერიოდში აუცილებელია მკრუნალობა, ხოლო შუალედურ პერიოდში საჭიროა პროფილაქტიკური ღონისძიებები"

/მართლმადიდებელი ექიმი-ფსიქიატრი, ფსიქოთერაპევტი, მედიცინის მეცნიერებათა კანდიდატი დიმიტრი ავდეევი/

[marine]

" - არის თუ არა ფსიქიკური აშლილობის შემთხვევები მართლამდიდებელ ქრისტიანებში?

- დიახ, არის. ვინაიდან ქვეყნიერებაზე უცოდველი ადამიანი არ არსებობს. მაგრამ მართლმადიდებელი ქრისტიანები ღმერთს ევედრებიან შენდობას და საშველად სულის განმკურნავ ეკლესიის წმიდა საიდუმლოებებს მიმართავენ"

/მართლმადიდებელი ექიმი-ფსიქიატრი, ფსიქოთერაპევტი, მედიცინის მეცნიერებათა კანდიდატი დიმიტრი ავდეევი/

[marine]

" - შეიძლება თუ არა განიკურნოს ადამიანი, რომელიც ენას უკიდებს?

- გირჩევთ მეტი იმაზე იფიქროთ, თუ რა ილაპარაკოთ და არა იმაზე, როგორ ილაპარაკოთ, რომ თქვენი ბაგეები ყოველთვის უფალს განადიდებდეს, რომ თქვენს სიტყვებს მშვიდობა და ნუგეში მოქონდეს მოყვასისა და თქვენი ახლობლებისათვის.

ყოველ ადამიანს თავისი ნაკლი და ავადმყოფობა აქვს. მიიღეთ ეს, როგორც მისი ჯვარი და ნუ იდარდებთ.

ჩემს პრაქტიკაში ასეთი შემთხვევა იყო: მე, როგორც ფსიქიატრს, დახმარებისთვის მომმართა ახალგაზრდამ, რომელიც საკმაოდ უკიდებდა ენას. მას მკურნალობის ბევრი მეთოდისთვის მიუმართავს, მაგრამ შედეგი ნულის ტოლი ან სრულიად უმნიშვნელო იყო. მე მას შევთავაზე მეთოდი,რომელიც აღწერილი აქვს ცნობილ ავსტრიელ ფსიქიატრსა და ფსიქოლოგს ვიქტორ ფრანკლინს და რომელსაც "პარადოქსული განზრახვა" ეწოდება. რაში გამოიხატება ეს პარადოქსი? იმაში, რომ ადამიანი შინაგანად თავს იმის უფლებას აძლევს, რისიც უკიდურესად ეშინია და არ სურს; ჩვენს შემთხვევაში - ენის მოკიდება.

ყველამ ხომ კარგად ვიცით გამოთქმა - "ძაღლის ნაკბენს ისევ ძაღლის ბალანი არჩენს". აქაც მსგავსი მექანიზმია. მე პაციენტს ვურჩიე, საკუთარი თავისთვის ენის მოკიდების უფლება მიეცა; მეტიც, ეცადა თავისი ნებით გაეძლიერებინა კიდეც იგი. პაციენტი აშკარა უნდობლობით მისმენდა. რა გასაკვირი იყო! იმდენი ხანი მკურნალობდა. აქ კი უცებ... ენის მოკიდების ნება დართეს! ბოლოს მაინც გადაწყვიტა შეესრულებინა ეს "გაუგებარი" რეკომენდაცია და... მალე განიკურნა. უფრო ზუსტად, იგი გათავისუფლდა მიკერძოებისა და ავადმყოფური დამოკიდებულებისაგან და ამიტომ ბევრად უკეთესად ალაპარაკდა.

ეს კი ამგვარად მოხდა: ინსტიტუტში, ლექციაზე, პედაგოგმა მოულოდნელად კითხვების დასმა დაიწყო იმის გასაგებად, თუ როგორ ითვისებდნენ სტუდენტები მასალას. მას ყურადღების გარეშე არც ჩვენი გმირი დაუტოვებია. ახალგაზრდას, როგორც შემდეგ მითხრა, მოულოდნელობისაგან გონება დაებინდა, თითქოს ყელში ფოლადის მუხრუჭი წაუჭირეს. იგი გაწილთდა და სუნთქვა შეეკრა. ამ დროს მიღებული რჩევა გაახსენდა. რადგან სხვა გზა არ იყო, სცადა. თავს ენის მოკიდების უფლება მისცა და გარშემომყოფთა, უპირველესად კი საკუთარი თავის, გასაკვირად სხაპასხუპით წარმოთქვა პასუხი პრაქტიკულად შეუფერხებლად.

მაგრამ ყველაზე მთავარი სხვა რამ იყო - მას გაუჩნდა საკუთარი მეტყველებისა და ემოციების მართვის პოზიტიური გამოცდილება. შემდგომში კიდევ იყო დარღვევები, განსაკუთრებით რთული სტრესული სიტუაციების დროს, როდესაც დაძაბულობის გადალახვას ვერ ახერხებდა, მაგრამ შეძენილი გამოცდილება ყოველთვის აიმედებდა.

ვფიქრობ, ფრანკლის აღნიშნულ მეთოდში ბევრია ქრისტიანული მორჩილებიდან. ალბათ ამიტომაც არის ეფექტური. იქნებ ამ რჩევებიდან რაიმეთი თქვენც გესარგებლათ?"

/მართლმადიდებელი ექიმი-ფსიქიატრი, ფსიქოთერაპევტი, მედიცინის მეცნიერებათა კანდიდატი დიმიტრი ავდეევი/

[marine]

"ნევროზი შეიძლება ეშმაკის ამხედრებულიც იყოს (განსაკუთრებით მისი ზოგიერთი მძიმე ფორმა, როგორიც არის აკვიატებული მდგომარეობა, ძლიერი შიშები). სხვაგვარად რით აიხსნება, ვთქვათ, ხელების ბანვის დაუოკებელი სურვილი გამუდმებით, ანდა გამვლელის ჩასაცმელზე ღილების თვლა და სხვ.? ამგვარი ავადმყოფები იტანჯებიან, გაწამებულნი არიან საკუთარი მდგომარეობით, წუხან, მაგრამ ვერაფერს უხერხებენ თავს.

აქვე დავძენთ, რომ აკვიატებულობის მოვლენების გამომხატველი სამედიცინო ტერმინი "ობსესია", ითარგმნება როგორც შეპყრობილობა. ეპისკოპოსი ბარნაბა (ბელიაევი) წერს: "აქვეყნიური ბრძენნი, რომლებიც არ აღიარებენ სატანის არსებობას, ვერ ხსნიან აკვიატებული აზრების წარმოშობის მიზეზებსა და ხასიათს. მაგრამ ქრისტიანთ, რომელთაც უწევთ ბნელ ძალებთან უშუალო შეჯახება და მათთან მუდმივ ბრძოლაში არიან, ზოგჯერ ხილულადაც, სატანის არსებობის თვალნათელი დასტურის მოცემა შეუძლიათ. უეცრად მოსული ზრახვები გრიგალივით თავს ატყდება გადარჩენის გზაზე დამდგარს და არცერთი წუთით მოსვენებას არ აძლევს.

დავუშვათ საქმე გამოცდილ მოღვაწესთან გვაქვს. იგი იესოს ძლიერი და მტკიცე ლოცვით არის შეიარაღებული. და იწყება და მიდის ბრძოლა, რომელსაც ბოლო არ უჩანს. ადამიანი ნათლად გრძნობს, სად არის მისი საკუთარი აზრები და სად - უცხო, თავსმოხვეული. თუმცა მთელი ეფექტი წინ არის. მტრული ზრახვები ხშირად არწმუნებენ ადამიანს, რომ თუ იგი არ დათმობს და მათ ნებას არ დაყვება, თავს არ დაანებებენ. ადამიანი არ თმობს და განაგრძობს ლოცვა-ვედრებას ღმერთისადმი, რომ უშველოს მას. და აი, იმ მომენტში, როდესაც ადამიანს ეჩვენება, რომ ეს ბრძოლა მართლაც დაუსრულებულია და აღარ არსებობს მდგომარეობა, როდესაც ადამიანები მტანჯველი აზრების გარეშე არსებობენ, ზუსტად ამ დროს, ამ მომენტში ზრახვები ერთბაშად, მყისიერად ქრება... ეს ნიშნავს, რომ ღვთიური მადლი გადმოვიდა და ეშმაკები უკუიქცნენ. ადამიანის სულში სინათლე, სიმშვიდე, სიწყნარე, სიცხადე, სიწმინდე იღვრება"

/მართლმადიდებელი ექიმი-ფსიქიატრი, ფსიქოთერაპევტი, მედიცინის მეცნიერებათა კანდიდატი დიმიტრი ავდეევი/

[marine]

" - აგვიხსენით ტერმინი "იპოქონდრია"

- იპოქონდრიკი შეიძლება ვუწოდოთ ადამიანს, რომელსაც გადაჭარბებული წარმოდგენა აქვს თავის ავადმყოფობაზე. ასეთი ადამიანი მუდმივად მიყურადებულია თავის ყოველ ამოსუნთქვაზე, გულის თუ სხვა შინაგანი ორგანოების მუშაობაზე. უმნიშვნელო ჩხვლეტაც კი ორაგანიზმში მას უფრო მეტად აღელვებს, ვიდრე მთელი გარე სამყარო.

იპოქონდრიკი მხოლოდ საკუთარი თავით არის დაკავებული, აზრები მხოლოდ თავისი ჯანმრთელობისაკენ აქვს მიმართული, რომელიც მისი კერპი ხდება. ექიმებმა ზოგჯერ არც იციან ასეთ პაციენტებს რა მოუხერხონ. ისინი ხომ დაუღალავად უტევენ პოლიკლინიკებს და ითხოვენ სხვადასხვა გამოკვლევების ჩატარებას და სხვა ამგვარი. გარკვეულად შეიძლება ითქვას, რომ ასეთი საქციელის "ფასადს" მიღმა მხოლოდ საკუთარი თავის სიყვარული და გამოკვეთილი ეგოიზმი იმალება"

/მართლმადიდებელი ექიმი-ფსიქიატრი, ფსიქოთერაპევტი, მედიცინის მეცნიერებათა კანდიდატი დიმიტრი ავდეევი/